Glosa do wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 30 stycznia 2014 r. I SA/Po 1107/13

Podobne dokumenty
Czy ze środków budżetu powiatu można kupić samochód do użytku służbowego przez KM PSP?

Uchwała Nr Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Warszawie z dnia 22 marca 2016 roku

Jaka była w sprawie tej dotacji uchwała Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Krakowie?

Wyniki opiniowania projektów budżetów jednostek samorządu terytorialnego oraz związków gmin na 2010 r.

Uchwała Nr 1/P /2017 Składu Orzekającego Nr 11 Regionalnej Izby Obrachunkowej w Bydgoszczy z dnia 29 listopada 2017 roku

ZARZĄDZENIE Nr 50/2013 WÓJTA GMINY MIKOŁAJKI POMORSKIE z dnia 4 września 2013 roku

Publikujemy uchwalę w tej sprawie Regionalnej Izby Obrachunkowej w Krakowie.

2. opinii o możliwości sfinansowania deficytu budżetu Województwa Mazowieckiego przedstawionego w projekcie

DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO

Spis treści Wprowadzenie Wykaz autorów Wykaz skrótów 1. Uchwała w sprawie wieloletniej prognozy finansowej na 2015 rok

Budżet zadaniowy w placówkach oświatowych

Rozdział I. Plan finansowy samorządowego zakładu budżetowego

Projekty i plany finansowe w jst - tworzenie i realizacja. Prowadzący: Agnieszka Drożdżal

Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjn ych

Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych Str 1 / 5

Spis treści. O autorach... Wykaz skrótów...

Uchwałę w tej sprawie wydało Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Krakowie.

REGIONALNA IZBA OBRACHUNKOWA W OPOLU

UCHWAŁA NR 411/185/12 Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Krakowie z dnia 10 października 2012 r.

Poznań, dnia 22 czerwca 2016 r. Poz WYROK NR IV SA/PO 207/16 WOJEWÓDZKIEGO SĄDU ADMINISTRACYJNEGO W POZNANIU. z dnia 5 maja 2016 r.

Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych Str 1 / 5

ROZSTRZYGNIĘCIE NADZORCZE

Dr Urszula K. Zawadzka-Pąk PRAWO FINANSÓW PUBLICZNYCH, ĆWICZENIA 8.

ZARZĄDZENIE NR 46/2015. Burmistrza Opoczna. z dnia 12 marca 2015 roku

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Rzeszów, dnia 4 stycznia 2016 r. Poz. 17

Finanse publiczne Procedura budżetowa

UCHWAŁA NR XVII.169.S.2018 KOLEGIUM REGIONALNEJ IZBY OBRACHUNKOWEJ W SZCZECINIE z dnia 4 lipca 2018 r. w sprawie stwierdzenia nieważności uchwały Nr

Pytanie 1: Jaki organ pełni funkcję nadzoru nad uchwałami o wyodrębnieniu funduszu sołeckiego (regionalna izba obrachunkowa czy wojewoda)?

PROCEDURA SYSTEMU ZARZĄDZANIA JAKOŚCIĄ PLANOWANIE BUDŻETU

Skarżący : Rzecznik Praw Obywatelskich Organ : Rada m. st. Warszawy. Skarga kasacyjna

ZARZĄDZENIE Nr 8/14 MARSZAŁKA WOJEWÓDZTWA ZACHODNIOPOMORSKIEGO z dnia 17 stycznia 2014 r.

Rzeszów, dnia 29 czerwca 2018 r. Poz UCHWAŁA NR XLI RADY GMINY W WIELOPOLU SKRZYŃSKIM. z dnia 15 maja 2018 r.

. _ 11'. l_fj;.._ mą/

POSTANOWIENIE. SSN Małgorzata Wrębiakowska-Marzec

Uchwała Nr XLV/257/10 Rady Gminy Międzyrzec Podlaski z dnia 24 czerwca 2009 roku. w sprawie rozpatrzenia wezwania do usunięcia naruszenia prawa.

UCHWAŁA Nr /16 KOLEGIUM REGIONALNEJ IZBY OBRACHUNKOWEJ w Olsztynie z dnia 13 lipca 2016 roku

UCHWAŁA Nr LI/306/2009 RADY MIEJSKIEJ W SWARZĘDZU z dnia 30 grudnia 2009r. w sprawie: budżetu Miasta i Gminy Swarzędz na rok 2010

UCHWAŁA Nr /16 KOLEGIUM REGIONALNEJ IZBY OBRACHUNKOWEJ w Olsztynie z dnia 24 lutego 2016 roku

Regionalna Izba Obrachunkowa w Warszawie

tel. (22) ;

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku

1. Opracowanie budżetu JST, 2. Uchwalenie budżetu JST, 3. Wykonanie budżetu JST, 4. Sprawozdawczość i kontrola budżetu JST

Czy jest możliwe - i w jaki sposób - przesunięcie między paragrafami wydatków inwestycyjnych, związane z planem finansowym takiego zakładu?

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Dariusz Dończyk (przewodniczący) SSN Kazimierz Zawada (sprawozdawca) SSN Katarzyna Tyczka-Rote

POSTANOWIENIE. SSN Romualda Spyt

POSTANOWIENIE. SSN Zbigniew Hajn

art UFP art UFP art Konstytucja RP

W OPOLU. Uchwała nr 7/8/2014 Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Opolu z dnia 19 marca 2014 r.

UCHWAŁA NR KI-411/77/12 Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Krakowie z dnia 29 lutego 2012 r. znak sprawy: KI /13/12

U C H W A Ł A N r V / 72/ 1 5. z d n i a 3 0 c z e r w c a r o k u

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Zbigniew Hajn (przewodniczący) SSN Bogusław Cudowski (sprawozdawca) SSN Małgorzata Gersdorf

UCHWAŁA NR KI-411/454/15 Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Krakowie z dnia 16 grudnia 2015 r.

ROZSTRZYGNIĘCIE NADZORCZE. Na podstawie art. 91 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn. Dz. U. z 2016r., poz.

Uchwała Nr V/29/2011 Rady Miejskiej w Pyzdrach z dnia 30 marca 2011 roku. w sprawie: zmian w budżecie Gminy i Miasta Pyzdry na 2011 rok

Wyrok z dnia 16 lutego 2001 r., IV CKN 244/00

UCHWAŁA NR XXIV/142/2016 RADY POWIATU KĘPIŃSKIEGO z dnia 29 listopada 2016 r.

Zasady dokonywania zmian budżetu oraz wieloletniej prognozy finansowej Województwa Zachodniopomorskiego

L:~~ Regionalna Izba Obrachunkowa. Zespół we Włocławku. Pan Marek Błaszkiewicz Burmistrz Miasta Ry p i n. w K PI JE

ZDANIEM członka kolegium krakowskiej RIO, W. LACHIEWICZA: W jaki sposób trzeba rozliczyć subwencję oświatową przekazaną na dzieci niepełnosprawne?

UCHWAŁA NR XXXVIII RADY MIASTA EŁKU. z dnia 28 listopada 2017 r.

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UCHWAŁA Nr /16 KOLEGIUM REGIONALNEJ IZBY OBRACHUNKOWEJ w Olsztynie z dnia 18 stycznia 2016 roku

Tezy brak. Wyrok NSA z dnia 15 lutego 2018 r., sygn. II FSK 3239/15

UCHWAŁA NR CXLII/459/2009 SKŁADU ORZEKAJĄCEGO REGIONALNEJ IZBY OBRACHUNKOWEJ W SZCZECINIE

UCHWAŁA NR... RADY MIASTA KATOWICE. z dnia r.

ZARZĄDZENIE NR 63/FK/15 BURMISTRZA MIASTA CHEŁMŻY z dnia 22 maja 2015 r.

UCHWAŁA NR XV/125/2011 RADY POWIATU W BUSKU-ZDROJU. z dnia 16 grudnia 2011 r. w sprawie zmian w budżecie Powiatu Buskiego w 2011 roku

POSTANOWIENIE. SSN Małgorzata Wrębiakowska-Marzec

UCHWAŁA NR XXXVIII/317/09 RADY MIEJSKIEJ W WYRZYSKU z dnia 29 grudnia 2009 r.

OPINIA PRAWNA. Stan prawny na d. 26 lipca 2014 r. W odpowiedzi na przedstawione pytanie następującej treści:

POSTANOWIENIE. SSN Małgorzata Wrębiakowska-Marzec

ZARZĄDZENIE NR 66/FK/16 BURMISTRZA MIASTA CHEŁMŻY. z dnia 17 maja 2016 r. zmieniające uchwałę w sprawie budżetu miasta na 2016 rok.

Podstawy do wniesienia skargi kasacyjnej w postępowaniu sądowoadministracyjnym

dr Paweł Szczęśniak Katedra Prawa Finansowego Wydział Prawa i Administracji UMCS USTAWA BUDŻETOWA WYKŁAD NR 1

UCHWAŁA Nr LVII/272/18 RADY MIEJSKIEJ MIEROSZOWA z dnia 31 lipca 2018 r.

UCHWAŁA Nr /16 KOLEGIUM REGIONALNEJ IZBY OBRACHUNKOWEJ w Olsztynie z dnia 02 czerwca 2016 roku

Zakres zwolnienia od VAT czynności między jednostkami i zakładami budżetowymi

Praktyczne problemy opiniowania przez regionalne izby obrachunkowe możliwości spłaty zobowiązań w jednostkach samorządu terytorialnego

SPIS TREŚCI. Wykaz skrótów Od Autorów... 13

BUDŻET GMINY. Podstawowym aktem prawnym regulującym proces budżetowania w gminie jest ustawa o finansach publicznych.

Publikujemy istotny w tej sprawie Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie.

Czynności unormowane przepisami prawa, odnoszące się do:

Poznań, dnia 30 stycznia 2017 r. Poz. 848 UCHWAŁA NR 1/30/2017 KOLEGIUM REGIONALNEJ IZBY OBRACHUNKOWEJ W POZNANIU. z dnia 10 stycznia 2017 r.

POSTANOWIENIE. SSN Bogusław Cudowski (przewodniczący) SSN Maciej Pacuda (sprawozdawca) SSN Krzysztof Staryk

UCHWAŁA Nr.. RADY MIEJSKIEJ W KARCZEWIE z dnia..

ZAGADNIENIE PRAWNE. W sprawie o zapłatę na skutek apelacji od wyroku Sądu Rejonowego [ ] w W.

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Tomasz Demendecki (przewodniczący) SSN Janusz Niczyporuk SSN Krzysztof Wiak (sprawozdawca)

DOTACJE I SUBWENCJE W SYSTEMIE FINANSOWYM SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO

Poznań, dnia 7 października 2016 r. Poz ROZSTRZYGNIĘCIE NADZORCZE NR KN-I WOJEWODY WIELKOPOLSKIEGO

POSTANOWIENIE. SSN Zbigniew Kwaśniewski (przewodniczący) SSN Teresa Bielska-Sobkowicz SSN Maria Grzelka (sprawozdawca)

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

ZARZĄDZENIE NR 319/13 PREZYDENTA MIASTA SZCZECIN z dnia 18 lipca 2013 r.

UCHWAŁA NR... RADY MIEJSKIEJ W ŚREMIE. z dnia r.

Wyrok z dnia 18 grudnia 2002 r. I PKN 693/01

IF-II Lublin, dnia 6 czerwca 2018 r.

Olsztyn, dnia 27 maja 2015 r. Poz UCHWAŁA NR IV/21/2015 ZGROMADZENIA ZWIĄZKU GMIN REGIONU OSTRÓDZKO-IŁAWSKIEGO "CZYSTE ŚRODOWISKO" W OSTRÓDZIE

Spis treści. Przedmowa... O autorach...

UCHWAŁA BUDŻETOWA NA ROK 2010 NR XXXIV/245/09 RADY POWIATU WIELICKIEGO. z dnia 17 grudnia 2009 r.

Glosa do wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 17 września 2014 r., I SA/Gd 1632/13

Transkrypt:

ISSN 2300-9853 DOI: http://dx.doi.org/10.12775/pbps.2014.033 MARCIN TYNIEWICKI Uniwersytet w Białymstoku Glosa do wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 30 stycznia 2014 r. I SA/Po 1107/13 Tezy: 1. (...) Kolegium RIO w P. trafnie wskazało w zaskarżonej uchwale, że dokonywanie przesunięć wydatków między działami budżetu gminy jest w istocie zmianą tego budżetu, a uprawnienie do dokonania tej czynności, podobnie jak uchwalenie budżetu, należy do wyłącznej kompetencji organu stanowiącego gminy, czyli Rady. (...) W ocenie Sądu, przeniesienie wydatków w taki sposób nie jest wbrew twierdzeniom strony skarżącej wykonywaniem budżetu gminy, ale jego zmianą, a to oznacza, że takie działanie leży poza zakresem uprawnień organu wykonawczego gminy. Podkreślenia w tym miejscu jeszcze raz wymaga, że ustawodawca jednoznacznie wykluczył możliwość dokonywania w budżecie gminy przesunięć przez organ wykonawczy pomiędzy działami budżetu, co wynika z treści art. 258 ust. 1 pkt 1 u.f.p. Organ wykonawczy może natomiast dokonywać przesunięć wydatków pomiędzy rozdziałami i paragrafami budżetu, jeżeli uzyska na to upoważnienie od rady gminy. 117

Marcin Tyniewicki 2. Ponadto podnieść należy, że choć przesuwane środki pochodziły z rozdziału 75818 «Rezerwy ogólne i celowe», a zgodnie z art. 221 ust. 4 u.f.p. zarząd jednostki samorządu terytorialnego dokonuje podziału rezerw, o których mowa w ust. 1 i 2, a więc rezerwy ogólnej i rezerwy celowej, to okoliczność ta wbrew twierdzeniom strony skarżącej w analizowanej sprawie nie ma żadnego znaczenia. Wskazać bowiem należy, że organ wykonawczy może dokonać podziału rezerw celowych wyłącznie wtedy, gdy wcześniej rada utworzy nowe zadanie (cel), na które rezerwa celowa zostanie przez organ wykonawczy rozdysponowana. 1. W szerokim kontekście analizowane orzeczenie dotyczy rezerw celowych w budżecie jednostki samorządu terytorialnego (j.s.t.) oraz zasad ich rozdysponowania przez organ wykonawczy. W szczególności kwestią, która podlegała rozstrzygnięciu przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu, była możliwość ustanowienia w budżecie miasta nowego zadania majątkowego (inwestycyjnego) przez Burmistrza w oparciu o środki z zaplanowanej rezerwy celowej w planie wydatków. Problematyka funkcjonowania rezerw w budżecie j.s.t. była przedmiotem szeregu opracowań naukowych oraz orzeczeń sądowych. Regulacje z tego zakresu w obecnie obowiązującej ustawie o finansach publicznych 1 nie podlegały jakimś radykalnym zmianom w porównaniu z ustawą o finansach publicznych z roku 2005 2, choć z drugiej strony nie można też abstrahować od kilku istotnych modyfikacji przepisów dokonanych przez ustawodawcę 3. Wydawać by się więc mogło, że instytucja ta ugruntowała się w praktyce gospodarki finansowej samorządów i nie powinna wywo- 1 2 3 Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (tekst jedn. Dz.U. z 2013 r., poz. 885 ze zm., dalej: u.f.p.). Ustawa z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (Dz.U. Nr 249, poz. 2104 ze zm.). Modyfikacje te polegały m.in. na: wprowadzeniu obligatoryjności tworzenia rezerwy ogólnej oraz określeniu jej minimalnego poziomu (poziom maksymalny się nie zmienił), uporządkowaniu i uszczegółowieniu przepisów dotyczących rezerw celowych, zmianie redakcyjnej odnoszącej się do rozdysponowywania limitów rezerw. Zob. szerzej w E. Ruśkowski, J.M. Salachna (red.), Finanse publiczne. Komentarz praktyczny, Gdańsk 2014, s. 993. 118

Glosa do wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego... ływać większych wątpliwości. Tak jednak nie jest, czego przykładem jest glosowane orzeczenie. W pewnej mierze występujące problemy mają swoje źródło w pomijaniu istoty rezerw budżetowych, czy nawet w niezrozumieniu tych instytucji, do czego autor jeszcze nawiąże w dalszej części tekstu. 2. Stan faktyczny analizowanego orzeczenia odnosił się do jednej ze zmian w budżecie miasta, jakie zostały wprowadzone przez Burmistrza. Mianowicie w załączniku nr 2 zarządzenia - Plan wydatków majątkowych na 2013 r. dokonał on rozdysponowania środków z rezerwy celowej, zmniejszając wydatki (a dokładniej mówiąc limity wydatków) w dziale 758 Rozliczenia różne, rozdział 75818 Rezerwy ogólne i celowe, a następnie przeniósł je do działu 754 Bezpieczeństwo publiczne i ochrona przeciwpożarowa, rozdział 75416 Straż gminna (miejska), w którym wprowadził nowe zadanie majątkowe pod nazwą wykonanie przyłącza do fotoradaru i montaż masztu do fotoradaru. Jako podstawa prawna powoływanego zarządzenia zostały wskazane art. 257 pkt 1 i 3 u.f.p. oraz art. 222 u.f.p. Powyższa czynność została zakwestionowana przez regionalną izbę obrachunkową (RIO) w postępowaniu nadzorczym. Wskazała ona na istotne naruszenie prawa, tj. art. 18 ust. 2 pkt 4 ustawy z dnia 8 marca o samorządzie gminnym 4 i stwierdziła nieważność zarządzenia w części, która dotyczyła podziału rezerwy celowej. Kolegium RIO argumentowało, że art. 257 u.f.p. nie uprawnia Burmistrza Miasta do dokonywania zmian polegających na ustanawianiu nowych zadań majątkowych w budżecie jednostki. Ponadto podkreśliło, że stosownie do art. 258 ust. 1 pkt 1 u.f.p. istnieje możliwość rozszerzenia zakresu zmian dokonywanych przez organ wykonawczy w budżecie na podstawie upoważnienia organu stanowiącego, ale z wyłączeniem przeniesień między działami klasyfikacji 4 Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn. Dz.U. z 2013 r., poz. 594 ze zm., dalej: u.s.g.). 119

Marcin Tyniewicki budżetowej. Kolegium izby zauważyło, że zgodnie z upoważnieniem zawartym w 11 pkt 3 uchwały budżetowej Rada Miasta upoważniła Burmistrza do dokonywania zmian planu wydatków majątkowych, ale tylko w odniesieniu do już uchwalonych przez nią zadań, ujętych w załączniku do uchwały budżetowej pt. Plan wydatków majątkowych na 2013 r.. Z dokładnego brzmienia 11 pkt 3 uchwały budżetowej wynika, że Rada Miasta upoważniła Burmistrza do dokonywania zmian planu wydatków w ramach działu w zakresie wydatków majątkowych do kwoty [...] zł w ramach każdego zadania. Tym samym dokonując zmian w wydatkach majątkowych poprzez utworzenie nowego zadania wykonanie przyłącza do fotoradaru i montaż masztu do fotoradaru, Burmistrz naruszył przepis art. 18 ust. 2 pkt 4 u.s.g. Z argumentacji tej wynika więc, iż przekroczył on zakres udzielonego mu upoważnienia do zmian w budżecie, wkraczając w kompetencje Rady Miasta. W skardze do WSA w Poznaniu na uchwałę nadzorczą Burmistrz Miasta wskazał na naruszenie następujących przepisów prawa materialnego poprzez niewłaściwe ich zastosowanie: art. 222 ust. 4 u.f.p., art. 257 u.f.p., art. 258 u.f.p., art. 259 ust. 1 i 2 u.f.p., art. 60 ust. 1 pkt 5 u.s.g., art. 18 ust. 2 pkt 4 u.s.g. Odnosząc się do tych przepisów, przytoczył szereg argumentów na poparcie swego stanowiska. Po pierwsze, zarzucił Kolegium RIO, że w rozstrzygnięciu nadzorczym nie odniosło się do wszystkich przepisów, które potencjalnie mogły mieć zastosowanie w sprawie, w szczególności do art. 222 ust. 4 u.f.p. Po drugie, tworząc rezerwę celową na wydatki majątkowe, Rada Miasta nie sprecyzowała, jakie mają być te wydatki. Na tej podstawie skarżący dowodził, że sam podział rezerwy należy do sfery wykonywania budżetu i na podstawie art. 222 u.f.p. był on uprawniony do realizacji takiej czynności. Natomiast czym innym jest jak dalej wskazywał zmiana przeznaczenia rezerwy celowej zgodnie z trybem określonym w art. 259 ust. 2 u.f.p. Zdaniem Burmistrza utworzenie nowego zadania w ramach środków pochodzących z rezerwy celowej, przy jednoczesnym braku ograniczenia Rady Miasta co do możliwości jej wykorzystania, jest rozdysponowaniem tej rezerwy na cel, na jaki 120

Glosa do wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego... została utworzona zgodnie z art. 259 ust. 1 u.f.p., a więc leży to w jego kompetencji. Po trzecie, w opinii skarżącego organ nadzoru w analizowanej sprawie błędnie zastosował przepisy art. 257 i 258 u.f.p. oraz art. 18 ust. 2 pkt 4 u.s.g. Podstawą rozstrzygnięcia powinny tu być art. 222 i 259 ust. 1 u.f.p. oraz art. 60 ust. 2 pkt 5 u.s.g. Wynika z nich wyłączne prawo organu wykonawczego do dysponowania rezerwami budżetowymi, które należy rozumieć jako zmianę wydatków budżetu prowadzącą do przeniesienia (pomniejszenia) środków rezerwy i jednoczesnego powiększenia wydatku istniejącego lub zaplanowania wydatku nowego. Ostatecznie WSA w Poznaniu nie przyznał racji skarżącemu i skargę oddalił. Uznał, że skarga nie zasługuje na uwzględnienie. Zarzuty wobec uchwały nadzorczej RIO, zdaniem sądu, nie znajdują podstawy w prawie materialnym, nie naruszono także przepisów prawa procesowego. 3. Wobec powyższych argumentów RIO oraz tez sądu administracyjnego wynikających z uzasadnienia analizowanego orzeczenia, należy się odnieść krytycznie. Przy czym dla rozwiązania zasadniczego problemu wskazanego na początku glosy, tj. możliwości kreowania nowych zadań (wydatków majątkowych) w oparciu o środki rezerwy celowej, autor rozpatrzy następujące zagadnienia szczegółowe: właściwość podstawy prawnej rozdysponowania środków rezerwy celowej, wykonywanie budżetu j.s.t. a jego zmiana w trakcie roku budżetowego w kontekście dysponowania rezerwą celową, rozdysponowanie rezerwy celowej a kreowanie nowych zadań (wydatków). Na uwagę zasługuje zarzut Burmistrza Miasta w odniesieniu do uchwały Kolegium RIO polegający na tym, iż nie odniosło się ono do wszystkich przepisów, które miały zastosowanie w sprawie, a w szczególności chodziło o art. 222 ust. 4 u.f.p. Przepis ten ustala kompetencje organu wykonawczego j.s.t. do dokonywania podziału rezerw budżetowych (ogólnej i celowych). Z uzasadnienia orzeczenia wynika, że organ nadzoru w ogóle go nie uwzględnił przy ocenie legalności działań Burmi- 121

Marcin Tyniewicki strza w przedmiocie rozdysponowania rezerwy celowej, a właściwej podstawy prawnej doszukiwał się w art. 257 pkt 1 i 3, art. 258 ust. 1 pkt 1 u.f.p. oraz w przepisach uchwały budżetowej zawierających szczegółowe upoważnienia Rady Miasta do wykonania określonych czynności przez Burmistrza. Na tej podstawie stwierdzono naruszenie kompetencji organu stanowiącego do uchwalania budżetu określonej w art. 18 ust. 2 pkt 4 u.s.g. Sąd z kolei stwierdził, że art. 222 ust. 4 u.f.p. w analizowanej sprawie nie ma żadnego znaczenia, bowiem podział rezerwy celowej z przeznaczeniem na nowe zadanie mógłby zostać dokonany wyłącznie wówczas, gdyby wcześniej zdanie takie Rada utworzyła w budżecie jednostki. Szczególnie niezrozumiała w tym aspekcie jest argumentacja RIO. Instytucja przeniesień wydatków, o której stanowią przepisy art. 257 pkt 1 i 3 oraz art. 258 1 pkt 1 u.f.p. w ogóle nie ma zastosowania do czynności podziału środków rezerw budżetowych (zarówno ogólnej, jak i celowych), co wynika z istoty tej instytucji. Po pierwsze, środki zgromadzone w ramach rezerw w planie wydatków planowanymi wydatkami nie są, w odróżnieniu od pozostałych środków ujętych w poszczególnych podziałkach klasyfikacji budżetowej, a stanowią zapasowe nieskonkretyzowane limity wydatków 5. Po drugie, rozdysponowanie rezerwy nie jest typową czynnością przeniesienia wydatków, a należy ją uznać za czynność powiększenia limitu określonego rodzaju wydatku, a ściślej rzecz ujmując, przekształcenia na skonkretyzowany limit wydatku 6. Po trzecie, ograniczenia przenoszenia wydatków pomiędzy działami, o których mowa w art. 257 pkt 3 i art. 258 1 pkt 1 u.f.p., w żadnym wypadku nie odnosi się do rezerw budżetowych. Każde bowiem działanie polegające na podziale środków zgromadzonych w rezerwach sprowadza się do zmniejszenia wydatku (limitu wydatku) jednego działu, tj. działu 758 Różne rozliczenia (w ramach którego występuje rozdział 75818 Rezerwy ogólne i celowe ) i jednoczesnym powiększeniu o tę samą kwotę limitu wydatku znajdującego się w innym dziale. Gdyby ograniczenia wynikające z powoły- 5 6 J.M. Salachna, Dokonywanie zmian w uchwale budżetowej jednostki samorządu terytorialnego, [w:] J.M. Salachna (red.), Budżet samorządowy i wieloletnia prognoza finansowa projektowanie, wykonywanie, sprawozdawczość, Gdańsk 2014, s. 342 343. Tamże, s. 342. 122

Glosa do wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego... wanych przepisów miały zastosowanie do rezerw, w ogóle nie można byłoby korzystać ze środków w nich zgromadzonych, a więc instytucja ta pozostałaby martwa. W tym kontekście całkowicie błędne należy uznać twierdzenie Sądu pojawiające się w orzeczeniu, że ustawodawca jednoznacznie wykluczył możliwość dokonania w budżecie gminy przesunięć przez organ wykonawczy pomiędzy działami budżetu, co wynika z treści art. 258 ust. 1 u.f.p.. W przypadku rezerw budżetowych działanie takie jest jak najbardziej legalne i znajduje swoje podstawy w art. 222 ust. 4 u.f.p., art. 60 ust. 2 pkt 5 u.s.g oraz wynika z przyporządkowania rezerw budżetowych odrębnemu działowi w strukturze klasyfikacji budżetowej 7. Ponadto w ocenie Sądu przeznaczenie środków z rezerwy celowej przez Burmistrza Miasta na nowe zadanie majątkowe pt. wykonanie przyłącza do fotoradaru i montaż masztu do fotoradaru nie było wykonywaniem budżetu, ale jego zmianą. W konsekwencji działanie to leżało poza zakresem uprawnień Burmistrza jako organu wykonawczego jednostki. Sąd zgodził się ze stanowiskiem Kolegium RIO, że dokonanie przesunięcia wydatków pomiędzy działami budżetu j.s.t. jest w istocie zmianą tego budżetu, a uprawnienie do wykonania tej czynności należy do wyłącznej kompetencji organu stanowiącego. Tym samym w analizowanej sprawie doszło do naruszenia art. 18 ust. 2 pkt 4 u.s.g. Z powyższym uzasadnieniem Sądu trudno się zgodzić. Biorąc pod uwagę ogół przepisów ustawy o finansach publicznych i ustawy o samorządzie gminnym, a także uwzględniając charakter prawny budżetu, wyznaczanie ścisłej granicy pomiędzy zmianą budżetu a jego wykonywaniem nie jest do końca właściwe. Oba procesy zmiana budżetu i jego wykonywanie są niejednokrotnie ze sobą ściśle powiązane. Ekonomiczno- -zarządzeniowy charakter planu finansowego, jakim jest budżet publiczny, sprawia że plan ten musi posiadać określony stopień elastyczności, co w konsekwencji przekłada się na kształt regulacji prawnych. Na ich podstawie organ wykonawczy j.s.t. w pewnym zakresie posiada kompetencje do zmiany budżetu, które pozostają w związku z jego wykonywaniem. 7 Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (tekst jedn. Dz.U. z 2014 r., poz. 1053). 123

Marcin Tyniewicki Dla sprawnego i elastycznego zarządzania budżetem w trakcie roku budżetowego ustawodawca wprowadził do ustawy o finansach publicznych przepisy upoważniające organ wykonawczy j.s.t. do zmiany budżetu z mocy prawa, czy też na podstawie upoważnienia organu stanowiącego. Przykładowo dokonywanie zmian w planie dochodów i wydatków przez organ wykonawczy, o których mowa w art. 257 i 258 u.f.p., będą w istocie zmianą budżetu, ponieważ plan dochodów i wydatków stanowią istotną jego część. W praktyce plan ten posiada formę załączników do uchwały budżetowej. Obok powołanych przepisów funkcję uelastycznienia budżetu oraz podstawę do jego zmiany przez organ wykonawczy stanowią przepisy z zakresu rezerw budżetowych. W szczególności są to art. 222 ust. 4 u.f.p. i art. 60 ust. 2 pkt 5 u.s.g. Zgodnie z ich dyspozycjami organ ten posiada wyłączne prawo do dysponowania rezerwami budżetu gminy (miasta). Co więcej, podział rezerw, o czym była już mowa, zawsze sprowadza się do przenoszenia limitów wydatków pomiędzy działami klasyfikacji budżetowej. W konsekwencji oznacza to zmianę planowanych kwot wydatków uprzednio ustalonych przez organ stanowiący w podjętej uchwale budżetowej. Ponadto, przyjęcie tezy która będzie rozpatrywana w dalszej części glosy że za pomocą środków z rezerw można tworzyć nowe zadania (nowe podziałki klasyfikacji budżetowej), stanowi akceptację dla ingerencji organu wykonawczego w strukturę wydatków budżetu określoną w art. 236 u.f.p., która jest jednocześnie kluczową zmianą tego budżetu, ale powiązaną z procesem jego wykonywania. Aczkolwiek zakres tej ingerencji jest ograniczony ustawowym limitem wysokości rezerw, a także celem (przeznaczeniem) rezerw celowych, który jest definiowany przez organ stanowiący w procesie stanowienia uchwały budżetowej 8. Reasumując, procesy zmiany i wykonywania budżetu nie zawsze są rozdzielone, a w wielu przypadkach zmiana budżetu może stanowić jego wykonywanie lub jest usprawnieniem (uelastycznieniem) tego wykonywania. 8 Zob. szerzej: M. Tyniewicki, Funkcjonowanie rezerw w budżecie jednostki samorządu terytorialnego wybrane problemy praktyczne, Przegląd Podatków Lokalnych i Finansów Samorządowych 2014, nr 8, s. 30. 124

Glosa do wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego... W uzasadnieniu orzeczenia Sąd zakwestionował możliwość tworzenia nowego zadania w wyniku podziału rezerwy celowej. W sytuacji tej Burmistrz miasta mógł przeznaczyć środki na wspomniane zadanie wykonanie przyłącza do fotoradaru i montaż masztu do fotoradaru, o ile wcześniej Rada Miasta wprowadziłaby takie zadanie do budżetu w drodze zmiany uchwały budżetowej. Tym samym Sąd stwierdził, że w rozpatrywanej sprawie art. 222 ust. 4 u.f.p. nie miał żadnego znaczenia. Zaznaczyć tu tylko należy, że w uchwale budżetowej miasta na 2013 r. została ustanowiona rezerwa celowa na wydatki majątkowe. Autor glosy nie zgadza się z powyższą argumentacją. Wydaje się, że z jednej strony Sąd zignorował treść art. 222 ust. 2 pkt 1 i art. 259 ust. 1 u.f.p., z drugiej pominął istotę procedury podziału rezerwy celowej jako elementu wykonywania budżetu j.s.t. O ile w doktrynie i orzecznictwie występują rozbieżności poglądów co do tworzenia nowych zadań przez organ wykonawczy w oparciu o rezerwę ogólną 9, o tyle mniej wątpliwości w tym kontekście wywołuje rezerwa celowa. Zgodnie bowiem z art. 222 ust. 2 pkt 1 u.f.p. rezerwy celowe w budżecie j.s.t. mogą być tworzone na wydatki, których szczegółowy podział na pozycje klasyfikacji budżetowej nie może być dokonany w okresie opracowywania budżetu j.s.t. Tak więc podczas tworzenia rezerwy celowej (w procedurze podejmowania uchwały budżetowej na dany rok) znane jest jej ogólne przeznaczenie (cel), które określa organ stanowiący. Jednakże ze względu na ten duży stopień ogólności w momencie uchwalania budżetu niemożliwe jest przypisanie takich wydatków do konkretnych numerów podziałek klasyfikacji budżetowej. Dopiero w trakcie wykonywania budżetu organ wykonawczy dokonuje konkretyzacji przeznaczenia środków rezerwy celowej w drodze właściwego zarządzenia, na podstawie którego przenosi on limity wydatkowe z rezerwy do konkretnych podziałek klasyfikacji budżetowej. O ile więc można by się zastanawiać, czy w takim trybie dozwolone jest two- 9 Zob. szerzej: J.M. Salachna, Dokonywanie zmian w uchwale, s. 343; R. Trykozko, Ustawa o finansach publicznych. Komentarz dla jednostek samorządu terytorialnego, Warszawa 2010, s. 340; wyrok WSA w Poznaniu z dnia 30 stycznia 2014 r., I SA/Po 1107/13; postanowienie NSA z dnia 19 października 2011 r., I OZ 773/11; uchwała Nr 19/1571/2011 Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Poznaniu z dnia 28 września 2011 r. 125

Marcin Tyniewicki rzenie nowego działu i rozdziału klasyfikacyjnego w planie wydatków budżetu j.s.t., o tyle wątpliwości nie powinna budzić czynność wprowadzenia nowego paragrafu klasyfikacyjnego w ramach istniejącego już działu i rozdziału. Czynności taka stanowi nic innego jak dokonanie szczegółowego podziału na pozycje klasyfikacji budżetowej (art. 222 ust. 2 pkt 1 u.f.p.) oraz wykorzystanie (rezerwy celowej przyp. aut.) zgodnie z klasyfikacją budżetową wydatków (art. 259 ust. 1 u.f.p.). Tego typu sytuacja występuje w analizowanej sprawie: zmniejszenie kwoty wydatku (limitu wydatkowego) w dziale 758, rozdziale 75818 oraz zwiększenie kwoty wydatków w istniejącym dziale 754, rozdziale 75416, poprzez utworzenie nowego zadania majątkowego. Abstrahując od tej konkretnej sytuacji, opisywana czynność podziału rezerwy celowej byłaby jeszcze bardziej uzasadniona, gdyby budżet j.s.t. nie został uchwalony w pełnej szczegółowości, tj. z pominięciem paragrafów klasyfikacji budżetowej. Wówczas pełnego uszczegółowienia budżetu dokonałby organ wykonawczy w ramach procedury jego wykonywania, w tym procedury podziału rezerw celowych. 4. Podsumowując, zdaniem autora glosy teza WSA w Poznaniu, iż Burmistrz w wyniku dokonanej czynności podziału rezerwy celowej poprzez jej przeznaczenie na nowe zadanie majątkowe (inwestycyjne) wykonanie przyłącza do fotoradaru i montaż masztu do fotoradaru którego Rada Miasta w budżecie nie przewidziała, przekroczył swoje kompetencje, nie znajduje uzasadnienia w świetle z art. 222 ust. 2 pkt 1 u.f.p. Każdorazowe występowanie do organu stanowiącego o zmianę budżetu polegającą na utworzeniu nowego zadania, a następnie rozdysponowanie rezerwy na to zadanie, stoi w sprzeczności z istotą rezerwy celowej, określonej przepisami ustawy o finansach publicznych i ustawy o samorządzie gminnym. Nie służy również funkcji elastyczności budżetu, którego instrumentami mają być rezerwy, oraz pozbawia organ wykonawczy wyłącznej kompetencji do podziału rezerw, w tym rezerw celowych. 126

Glosa do wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego... Bibliografia: Ruśkowski E., Salachna J.M. (red.), Finanse publiczne. Komentarz praktyczny, ODDK, Gdańsk 2014. Salachna J.M., Dokonywanie zmian w uchwale budżetowej jednostki samorządu terytorialnego, [w:] J.M. Salachna (red.), Budżet samorządowy i wieloletnia prognoza finansowa projektowanie, wykonywanie, sprawozdawczość, ODDK, Gdańsk 2014. Trykozko R., Ustawa o finansach publicznych. Komentarz dla jednostek samorządu terytorialnego, Taxpress, Warszawa 2010. Tyniewicki M., Funkcjonowanie rezerw w budżecie jednostki samorządu terytorialnego wybrane problemy praktyczne, Przegląd Podatków Lokalnych i Finansów Samorządowych 2014, nr 8, s. 29 35. 127