Kuratorium Oświaty w Lublinie KOD UCZNIA KONKURS HISTORYCZNY DLA UCZNIÓW SZKOŁY PODSTAWOWEJ W ROKU SZKOLNYM 2012/2013 ETAP SZKOLNY Drogi Uczniu, witaj w I etapie konkursu historycznego. Przeczytaj uważnie instrukcję i postaraj się prawidłowo odpowiedzieć na wszystkie pytania. Zestaw liczy 8 stron i zawiera 19 zadań. Przed rozpoczęciem pracy sprawdź, czy Twój test jest kompletny. Jeżeli zauważysz usterki, zgłoś je Komisji Konkursowej. Zadania czytaj uważnie i ze zrozumieniem. W zadaniach, które wymagają wyboru odpowiedzi zakreśl odpowiednie litery. Staraj się nie popełnić błędów przy zaznaczaniu odpowiedzi, ale jeśli się pomylisz, błędne zaznaczenie otocz kółkiem i zaznacz inną odpowiedź. Obok numerów zadań podano liczbę punktów możliwych do uzyskania za dane zadanie. Do następnego etapu kwalifikują się uczniowie, którzy uzyskają co najmniej 46 punktów. Czas pracy: 60 minut Nie używaj korektora. Pracuj samodzielnie. POWODZENIA! Liczba punktów możliwych do uzyskania: 58 1
1. Uzupełnij tabelę, wpisując właściwe informacje. (4 punkty) Nazwa epoki historycznej Data wydarzenia, które zapoczątkowało nową epokę Nazwa wydarzenia, które zapoczątkowało nową epokę 2. Przyporządkuj poszczególne daty roczne odpowiednim wiekom, wpisując literki w stosowne rubryki pod oznaczeniem wieku. (3 punkty) a) 313 r. n.e.; b) 753 r. p.n.e.; c) 500 r. p.n.e; d) 101 r. n.e.; e) 888 r. p.n.e.; f) 99 r. p.n.e. 3. Obejrzyj ilustrację i odpowiedz na pytania. (4 punkty) a) Podaj imiona dwóch przedstawionych osób: i ; b) Symbolem jakiego miasta jest ukazana wilczyca? ; c) W którym roku zostało ono wedle tradycji założone?. 2
4. W odpowiednie miejsca na mapie wpisz nazwy następujących plemion zamieszkujących ziemie polskie w X w.: Lędzianie, Mazowszanie, Pomorzanie, Polanie, Ślężanie i Wiślanie. (6 punktów) 5. Wymień trzy główne warstwy/grupy społeczne zamieszkujące średniowieczne miasto.,, 6. Zapoznaj się z poniższym tekstem i odpowiedz na pytania. (3 punkty) Również i to uważamy za godne przekazania pamięci, że [ ] cesarz [ ] przybył do [grobu] św. Wojciecha [ ]. A zdjąwszy z głowy swej diadem cesarski, włożył go na głowę Bolesława na [zadatek] przymierza i przyjaźni, i za chorągiew tryumfalną dał mu w darze gwóźdź z krzyża Pańskiego wraz z włócznią św. Maurycego, w zamian za co Bolesław ofiarował mu ramię św. Wojciecha. Anonim tzw. Gall, Kronika Polska, przeł. R. Grodecki, wyd. 7, Wrocław-Warszawa-Kraków 1996, s. 20-21. a) Napisz, o jakim cesarzu mowa w źródle... b) Podaj przydomek wymienionego Bolesława... c) Gdzie i w którym roku odbyło się wspomniane spotkanie... 3
7. Obejrzyj poniższe ilustracje i odpowiedz na pytania. (12 punktów) I II III a) kogo przedstawia ilustracja? b) w jakich latach ta osoba była władcą na ziemiach polskich? c) jakie ważne wydarzenie miało miejsce za panowania tego władcy w 972 r.? d) jak miała na imię żona postaci z ilustracji? a) kogo przedstawia ilustracja? b) w jakich latach ta osoba była królem Polski? c) jakie ważne wydarzenie miało miejsce za panowania tego władcy w 1364 r.? d) jak brzmi najbardziej znane przysłowie, charakteryzujące panowanie ukazanej postaci? a) kogo przedstawia ilustracja? b) w jakich latach ta osoba była królem Polski? c) jakie ważne wydarzenie miało miejsce w 1385 r., w którym przedstawiona postać uczestniczyła jako strona? d) jak miała na imię pierwsza, święta żona postaci z ilustracji? 8. Uzupełnij luki, dobierając właściwe słowa z tabeli. (3 punkty) apostołowie, Dobra Nowina, Jezus Chrystus, judaizm, monoteizm, Nikodem, Piotr Chrześcijaństwo to religia i uniwersalistyczna, której istotą jest wiara w.. Chrześcijaństwo powstało w I w. n.e., w łonie ówczesnego, jako wynik działalności Jezusa z Nazaretu, który głosił Ewangelię, tj. o zbawieniu. Powołał on i uformował grupę 12 uczniów. [ ] Pierwsza wspólnota, powstała w Jerozolimie po Zesłaniu Ducha Świętego, była skupiona wokół apostołów z. na czele. Chrześcijaństwo, [w:] Encyklopedia Multimedialna PWN. Historia wersja 2.0 4
9. Spośród poniższych ilustracji wybierz te, które przedstawiają style architektoniczne występujące w średniowieczu i nazwij je. (2 punkty) 1) 2) 3) 4) 10. Wypisane poniżej pojęcia przyporządkuj prawidłowo do ustrojów występujących w starożytnych Atenach i Rzymie. Uwaga! Nie wszystkie podane terminy pasują do jednego lub drugiego przypadku. (2 punkty) demokracja; despotyzm; feudalizm; humanizm; konsul; ostracyzm; republika; senat; zgromadzenie ludowe 5
Ateny Rzym 11. Amerykański historyk portugalskiego pochodzenia Manuel Roso twierdzi, że Krzysztof Kolumb (zresztą miał się nazywać Colón) był tak naprawdę synem Władysława III Warneńczyka i portugalskiej szlachcianki. Wedle tej teorii król polski nie zginął w 1444 r. pod Warną. Przyjmując, że Roso ma rację, zapoznaj się z fragmentami wywiadu z nim i uzupełnij drzewo genealogiczne. Wiele wskazuje na to, że Kolumb nazywał się Segismundo Henriques de Sá Colonna, po matce [Annes de Sá Colonna], i był synem polskiego króla Władysława Warneńczyka, który nie zginął pod Warną i po latach wędrówki osiedlił się incognito na Maderze. Warneńczyk był tam znany jako Henrique Alemčo, czyli Henryk Niemiec i do końca życia ukrywał prawdziwą tożsamość. Kolumb przybrał zaś swoje nowe nazwisko dopiero po wyjeździe z Portugalii do Kastylii. Zrobił to m.in. po to, by chronić tajemnicę swego ojca. Kiedy żenił się z Portugalką Filipą Moniz, musiał jeszcze nosić nazwisko portugalskie [ ]. Według dokumentów Henrique Alemčo miał z Annes syna i córkę Segismundo Henriquesa i Barbarę Henriques. To jej potomkowie udowodnią ponad sto lat później swoje królewskie pochodzenie królowi Filipowi II. [ ] Syn[ ] Kolumba, [ ] Diego, [był paziem] księcia. [ ] Henrique Alemčo Annes de Sá Colonna 12. Połącz przywódców z odpowiednimi państwami. (2 punkty) Hammurabi Oktawian August Perykles Salomon Ateny Babilonia Izrael Rzym 6
13. Wyjaśnij poniższe pojęcia. (2 punkty) a) kodeks...... b) olimpiada...... 14. Uporządkuj chronologicznie poniższe wydarzenia, wpisując kolejno cyfry od 1 do 5. zjednoczenie ziem polskich przez Władysława Łokietka zawarcie unii w Lublinie zjazd gnieźnieński koronacja królewska Bolesława I Chrobrego śmierć ostatniego Piasta na polskim tronie. 15. Uzupełnij schemat dotyczący podziału chrześcijaństwa w XVI w. Spośród podanych w tabeli wybierz właściwe określenie nowych wyznań. anglikanizm, kalwinizm, luteranizm, prawosławie Chrześcijaństwo zachodnie katolicyzm protestantyzm 16. Kiedy na przełomie XV i XVI w. ukształtował się na ziemiach polskich sejm, to zasiadające w izbie poselskiej dawne rycerstwo, czyli stan szlachecki, zdobyło sobie decydujący wpływ na bieg spraw w państwie. Jak nazywamy ustrój, który w związku z tym narodził się na początku epoki nowożytnej w państwie polsko-litewskim? Zakreśl prawidłową odpowiedź. a) demokracja ateńska; b) monarchia patrymonialna; c) demokracja szlachecka. 7
17. Na poniższej ilustracji przedstawiono plan miasta w średniowieczu. Spośród zaproponowanych nazw wybierz i wpisz te, które zostały zaznaczone na planie. (4 punkty) baszta, brama miejska, fosa, kościół farny, łaźnia, pręgierz, ratusz, sukiennice, waga miejska Źródło: WSiP. 18. Do podanych wydarzeń dołącz właściwe przyczyny i skutki (w tabeli wpisz odpowiednie cyferki). (4 punkty) 1) wzrost pozycji Polski i Litwy; 2) szukanie nowej drogi do Indii; 3) zawiązanie unii polsko-litewskiej w Krewie; 4) potwierdzenie teorii o kulistości Ziemi; 5) powstanie antykrzyżackie na Żmudzi; 6) chęć poznawania świata; 7) spadek znaczenia zakonu krzyżackiego; 8) upadek indiańskich cywilizacji. Przyczyny Wydarzenie Skutki odkrycia geograficzne wielka wojna z Krzyżakami 1409-1411 19. We właściwe miejsce wpisz, czy zdanie jest prawdziwe (PRAWDA) czy fałszywe (FAŁSZ). (2 punkty) Zdanie Koran jest świętą księgą prawosławnych. Prawda/Fałsz Mikołaj Kopernik ostatecznie sformułował teorię heliocentryczną (Słońce jest w centrum wszechświata). 8