MINISTERSTWO EDUKACJI i NAUKI Anna Koludo Dorota Wojtuś Stosowanie technik graficznych i multimedialnych 312[01].O1.05 Poradnik dla nauczyciela Wydawca Instytut Technologii Eksploatacji Państwowy Instytut Badawczy Radom 2005
Recenzenci: mgr inż. Elżbieta Majka mgr inż. Grzegorz Śmigielski Opracowanie redakcyjne: mgr inż. Katarzyna Maćkowska Konsultacja: dr inż. Bożena Zając Korekta: mgr inż. Tomasz Sułkowski Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 312[01].O1.05 Stosowanie technik graficznych i multimedialnych zawartego w modułowym programie nauczania dla zawodu technik informatyk. Wydawca Instytut Technologii Eksploatacji Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2005 1
SPIS TREŚCI 1. Wprowadzenie 3 2. Wymagania wstępne 4 3. Cele kształcenia 5 4. Przykładowe scenariusze zajęć 6 5. Ćwiczenia 8 5.1. Grafika rastrowa i wektorowa 8 5.1.1. Ćwiczenia 8 5.2. Stosowanie technik multimedialnych 15 5.2.1. Ćwiczenia 15 6. Ewaluacja osiągnięć ucznia 21 7. Literatura 32 2
1. WPROWADZENIE Poradnik wspomaga nauczyciela w przekazywaniu nowej wiedzy uczniom i kształtowaniu ich umiejętności z zakresu pozyskiwania i przetwarzania cyfrowego grafiki, dźwięków i filmów. Zamieszczony materiał nauczania zawiera najważniejsze informacje dotyczące wymienionych zagadnień i wskazuje tematykę, z jaką powinien zostać zapoznany uczeń. Wykonanie zaproponowanych przykładowych ćwiczeń pomoże mu ukształtować niezbędne umiejętności, wymagane programem kształcenia. Istotne jest, aby uczeń nie przyzwyczajał się do jednego oprogramowania. Jeśli ma taką możliwość, powinien porównać kilka programów służących do wykonywania tych samych operacji. Należy pamiętać, że w ciągu swojego życia zawodowego uczeń będzie musiał wielokrotnie dokonywać zmiany systemów operacyjnych, programów użytkowych i rozwiązań technologicznych. Informacje w dziedzinie informatyki szybko się dezaktualizują, zwłaszcza te, które są związane ściśle ze sprzętem i konkretnym oprogramowaniem. W poradniku zamieszczono: wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie powinien uczeń mieć już ukształtowane, aby bez problemów mógł osiągnąć cele założone w programie kształcenia, cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie ukształtuje podczas pracy z poradnikiem, materiał nauczania, który zawiera niezbędne informacje teoretyczne konieczne do podjęcia dalszych działań związanych z poszukiwaniem bardziej szczegółowych informacji i rozwiązaniem ćwiczeń, zestaw pytań przydatnych do sprawdzenia, czy już wystarczająco uczeń przyswoił sobie niezbędną wiedzę, ćwiczenia wspomagające proces kształtowania umiejętności praktycznych i intelektualnych, sprawdzian osiągnięć, przykładowy zestaw zadań i pytań; pozytywny wynik sprawdzianu potwierdzi, że uczeń osiągnął założone w jednostce modułowej cele, literaturę uzupełniającą. 3
2. WYMAGANIA WSTĘPNE Przystępując do realizacji programu nauczania jednostki modułowej uczeń powinien umieć: sprawnie obsługiwać komputer, posługiwać się podstawowymi narzędziami programów graficznych, posługiwać się układem dwójkowym i szesnastkowym, korzystać z różnych źródeł informacji. 4
3. CELE KSZTAŁCENIA W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć: dobrać jakość grafiki do zadania, określić parametry map bitowych, dobrać format plików graficznych ze wskazaniem na różne przeznaczenia, wykonać przekształcenia izometryczne obrazu, dobrać odpowiedni typ skanera, zeskanować oraz pozyskać obraz cyfrowy i zachować go w różnych formatach, przetworzyć obraz, wyciąć nieregularne fragmenty obrazu oraz wykonać zaawansowany montaż, stworzyć grafikę przeznaczoną do serwerów internetowych, rozróżnić pliki multimedialne, dokonać zapisu dźwięku, odtworzyć pliki dźwiękowe, wykorzystać bazy gotowych elementów dźwiękowych, posłużyć się programami do tworzenia grafiki komputerowej, zapisać obraz wideo, dokonać edycji, konwersji, kompresji oraz montażu sekwencji obrazu wideo, skorzystać z publikacji elektronicznych umieszczonych w sieci Internet, skorzystać z oprogramowania multimedialnego, posłużyć się terminologią anglojęzyczną. 5
4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE LEKCJI Scenariusz 1 Temat: Przygotowanie zdjęć do publikacji na stronie internetowej Cele: Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć: pozyskać obraz cyfrowy za pomocą fotograficznego aparatu cyfrowego i skanera, dobrać parametry rozdzielczości zdjęcia podczas procesu skanowania, zmodyfikować wartości rozdzielczości i dopasować do możliwości usług sieci Internet, dobrać format zapisu zdjęć. Metody nauczania uczenia się: elementy wykładu, ćwiczenia, dyskusja w grupie. Formy organizacyjne pracy uczniów: praca indywidualna, praca zespołowa. stanowiska komputerowe wyposażone w oprogramowanie do przetwarzania grafiki rastrowej, sterowniki urządzeń współpracujących z komputerem w procesie pozyskiwania obrazu cyfrowego, skanery, aparaty cyfrowe, literatura zgodnie z punktem 7 poradnika dla nauczyciela. Czas trwania: 2 godziny lekcyjne 90 min. Uczestnicy Uczniowie uczestniczący w procesie kształcenia w zawodzie technika informatyka Przebieg zajęć: 1. Wprowadzenie. 2. Przedstawienie celów zajęć. 3. Powtórzenie podstawowych informacji na temat grafiki rastrowej (przeprowadzenie pogadanki heurystycznej). 4. Porównanie jakości zdjęć zeskanowanych w różnych rozdzielczościach i zapisanych w różnych formatach. 5. Przeprowadzenie dyskusji na temat przydatności poszczególnych wyżej prezentowanych zdjęć dla potrzeb publikowania w sieci Internet. 6. Wykonanie następujących ćwiczeń w grupach dwuosobowych: wykonanie zdjęć wybranych obiektów, wykonanie skanowania wybranych zdjęć, optymalizacja parametrów pozyskanych obrazów cyfrowych za pomocą wybranego programu do obróbki grafiki rastrowej. 6
7. Przedstawienie efektów prac, omówienie parametrów zastosowanych przy obróbce zdjęć. 8. Dyskusja uczniów nad zaprezentowanymi rozwiązaniami. 9. Podsumowanie i ocena aktywności uczniów. Scenariusz 2 Temat: Montaż cyfrowego obrazu wideo Cele: Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć: przygotować materiał filmowy przy pomocy cyfrowej kamery wideo, pobrać wybrane sekwencje filmu do programu Windows Movie Maker, dodać do wybranych sekwencji filmu efekty, przejścia i napisy, scalić przygotowany projekt w jeden plik. Metody nauczania uczenia się: elementy wykładu, ćwiczenia, dyskusja w grupie. Formy organizacyjne pracy uczniów: praca indywidualna, praca zespołowa. stanowiska komputerowe wyposażone w oprogramowanie do przetwarzania filmu, kamery cyfrowe, literatura zgodnie z punktem 7 poradnika dla nauczyciela. Czas trwania: 2 godziny lekcyjne 90 min. Uczestnicy Uczniowie uczestniczący w procesie kształcenia w zawodzie technika informatyka Przebieg zajęć: 1. Wprowadzenie. 2. Przedstawienie celów zajęć. 3. Powtórzenie podstawowych informacji na temat sposobu przetwarzania filmu. 4. Prezentacja efektów wykonania poszczególnych przejść, dodatkowych efektów i dodawania napisów. 5. Przeprowadzenie dyskusji na temat przejrzystości poszczególnych wyżej prezentowanych możliwości programu. 6. Wykonanie następujących ćwiczeń w grupach dwuosobowych: sfilmowanie krótkich sekwencji, pobranie materiału filmowego do programu, przetwarzanie filmu. 7. Przedstawienie efektów prac, prezentacja przetworzonych fragmentów filmów. 8. Dyskusja uczniów nad zaprezentowanymi rozwiązaniami. 9. Podsumowanie i ocena aktywności uczniów. 7
5. ĆWICZENIA 5.1. Grafika rastrowa i wektorowa 4.1.1. Ćwiczenia Ćwiczenie 1 Dobierz parametry skanowania zdjęć i uzupełnij poniższą tabelę. Lp. Materiał źródłowy Przeznaczenie Rozdzielczość skanowania 1 Zdjęcie kolorowe Tło do prezentacji o wymiarach pocztówki 10 komputerowej x 15 cm 2 Zdjęcie kolorowe w wymiarach 2,5 x 3,5 cm 3 Zdjęcie kolorowe o wymiarach 10 x 5 cm 4 Zdjęcie w odcieniach szarości o wymiarach 10 x 15 cm Wydruk o wymiarach 20 x 28 cm na drukarce kolorowej o rozdzielczości 1200 dpi Umieszczenie zdjęcia na stronie internetowej. Proponowany rozmiar zdjęcia 200 x 100 pikseli Wydruk na drukarce laserowej o rozdzielczości 600 dpi. Proponowany wymiar wydruku: 20 x 30 cm Proponowany format zapisu W trakcie wykonywania ćwiczenia uczniowie powinni ukształtować umiejętności analizowania i optymalizowania parametrów zapisu plików graficznych. Ta ważna umiejętność jest niezbędna w zakresie przygotowywania elementów graficznych do wykorzystania na stronie internetowej, do tworzenia aplikacji komputerowych lub do wykonania wydruków wysokiej jakości obrazów. Ćwiczenie powinno być wykonane zgodnie z następującym algorytmem: uczeń powinien obliczyć wartości rozdzielczości dla różnych zastosowań obrazu rastrowego oraz dobrać formaty zapisu plików graficznych. To ćwiczenie nie wymaga dodatkowego oprzyrządowania. Powinny być jedynie stworzone warunki do pracy indywidualnej uczniów, a na zakończenie wykonywania ćwiczenia do przeprowadzenia dyskusji nad proponowanymi przez uczniów rozwiązaniami. Zalecane metody nauczania uczenia się: w trakcie wykonywania zadania przewiduje się w pierwszej fazie ćwiczenia, a następnie dyskusję. 8
do wykonania ćwiczenia nie jest wymagane dodatkowe wyposażenie, literatura zgodna z punktem 7 poradnika. Ćwiczenie 2 Dokonaj własnej oceny jakości przedstawionych przez nauczyciela fotograficznych aparatów cyfrowych. W trakcie wykonywania ćwiczenia uczniowie powinni ukształtować umiejętności analizowania parametrów technicznych fotograficznych aparatów cyfrowych oraz dokonywania ich oceny. Ćwiczenie powinno być wykonane w małych dwu- lub trzyosobowych zespołach uczniowskich. Każda z grup powinna otrzymać zestaw materiałów reklamowych na temat aparatów cyfrowych kompaktowych, lustrzanek z wymiennymi obiektywami, aparatów o różnej ogniskowej obiektywu oraz o różnej rozdzielczości matrycy. W zestawie powinny znaleźć się aparaty charakteryzujące się np. wysoką rozdzielczością matrycy i obiektywem o małej średnicy. Poszczególne zespoły mogą mieć różne zestawy materiałów. Istotą tego ćwiczenia jest umiejętne zaprezentowanie ocenianego sprzętu i krytyczne ustosunkowanie się do prezentacji pozostałych grup. Ćwiczenie powinno być wykonane zgodnie z następującym algorytmem: uczeń powinien na podstawie dostarczonych informacji, dokonać analizy parametrów fotograficznych aparatów cyfrowych, zwracając uwagę na maksymalną wielkość zdjęcia liczoną w pikselach, rodzaj obiektywu (jego ogniskową), czułość ISO, szybkość migawki, możliwość wykonywania zdjęć makro, powiększenie optyczne i cyfrowe, tryby ekspozycji, sposób zasilania, rodzaj i dostępna wielkość pamięci, głębia ostrości, ustawianie balansu bieli, wymienność obiektywu, a także określić wady i zalety każdego aparatu, przeznaczonego do oceny, uszeregować aparaty według oceny podając własną jej argumentację. To ćwiczenie powinno być przeprowadzone w sali, w której znajdują się stanowiska komputerowe podłączone do sieci Internet. Zasoby tej sieci mogą znakomicie wspomóc ucznia w dokonywaniu oceny zestawu fotograficznych aparatów cyfrowych. W sali powinny być stworzone warunki do pracy zespołowej uczniów. Zalecane metody nauczania uczenia się: w trakcie wykonywania zadania przewiduje się w pierwszej fazie realizacji ćwiczenie, a następnie dyskusję. zestaw materiałów reklamowych i czasopism zawierających informacje na temat wybranych przez nauczyciela fotograficznych aparatów cyfrowych, stanowisko komputerowe, literatura zgodna z punktem 7 poradnika. Ćwiczenie 3 Przygotuj zapis cyfrowy zestawu zdjęć do umieszczenia ich na stronie internetowej. W trakcie wykonywania ćwiczenia uczniowie powinni ukształtować umiejętności pozyskiwania obrazu cyfrowego poprzez wykorzystanie skanera oraz doboru i modyfikowania parametrów grafiki rastrowej. Na potrzeby wykonania tego ćwiczenia nauczyciel powinien przygotować zestaw zdjęć analogowych oraz zestaw zdjęć cyfrowych wysokiej rozdzielczości, zapisanych w formatach: *.bmp, *.tif. Powinien również określić na jakiej części ekranu dany obraz powinien być wyświetlany i czy zalecane jest oglądanie jego 9
na stronie w wersji pełnoekranowej. Ćwiczenie powinno być wykonane zgodnie z następującym algorytmem: uczeń powinien sprawdzić możliwości dostępnych skanerów i wybrać ten, który najbardziej odpowiada wykonaniu zadania, dokonać procesu skanowania zdjęć, pamiętając o doborze rozdzielczości i formatu zapisu pliku, zmodyfikować rozdzielczość w wybranym programie graficznym (jeśli jest taka konieczność) oraz zapisać pliki we wskazanym miejscu. Podczas wykonywania ćwiczenia każdy uczeń powinien mieć indywidualny dostęp do komputera, w którym zostało zainstalowane oprogramowanie do obróbki grafiki rastrowej (np. Corel PhotoPanit, Photoshop, Paint Shop Pro, Gimp lub inne). W sali powinna być udostępniona odpowiednia liczba skanerów umożliwiająca wykonanie zadania. Efektem pracy uczniów powinien być zestaw zmodyfikowanych zdjęć zachowany we wskazanym folderze na dysku twardym lokalnym lub sieciowym lub też na płycie CD. Zalecane metody nauczania uczenia się: w trakcie wykonywania zadania przewiduje się ćwiczenia laboratoryjne. zestaw zdjęć, stanowisko komputerowe wyposażone w skaner lub skanery, oprogramowanie do grafiki rastrowej, literatura zgodna z punktem 7 poradnika. Ćwiczenie 4 Dokonaj montażu zdjęć przygotowanych przez nauczyciela W trakcie wykonywania ćwiczenia uczniowie powinni ukształtować umiejętności montażu jednego obrazu z kilku, edycji grafiki rastrowej w warstwach, pozyskiwania fragmentów obrazów, modyfikowania wyglądu montowanych fragmentów obrazu polegających między innymi na dostosowaniu rozdzielczości składowych elementów graficznych i modyfikowania układu światła i cienia. Ćwiczenie powinno być wykonane zgodnie z następującym algorytmem: uczeń powinien dokonać montażu zdjęć wykorzystując możliwości pracy w warstwach w wybranym programie graficznym, dopasować rozdzielczość poszczególnych zdjęć, zmodyfikować wygląd poszczególnych warstw, między innymi układ światła i cienia, przedstawić efekt pracy w postaci obrazu jednoi wielowarstwowego. Nauczyciel powinien przygotować dla ucznia zestaw zdjęć cyfrowych z dokładną instrukcją, jakie elementy składowe poszczególnych zdjęć powinny tworzyć docelowy obraz. Podczas wykonywania ćwiczenia każdy uczeń powinien mieć indywidualny dostęp do komputera, w którym zostało zainstalowane oprogramowanie do obróbki grafiki rastrowej (np. Corel PhotoPanit, Photoshop, Paint Shop Pro, Gimp lub inne). Efektem pracy uczniów powinny być obrazy, które powstały w wyniku nałożenia poszczególnych warstw rysunkowych. Wykonane kompozycje uczniowie powinni zapisać na dysku twardym lokalnym lub sieciowym lub też na płycie CD. Zalecane metody nauczania uczenia się: w trakcie wykonywania zadania przewiduje się ćwiczenia laboratoryjne. zestaw zdjęć w postaci cyfrowej, stanowisko komputerowe wyposażone w program do grafiki rastrowej, literatura zgodna z punktem 7 poradnika. 10
Ćwiczenie 5 Przygotuj zdjęcie panoramiczne. W trakcie wykonywania ćwiczenia uczniowie powinni ukształtować umiejętności posługiwania się fotograficznym aparatem cyfrowym, archiwizowania zdjęć z aparatu w pamięci komputera, składania z zestawu, właściwie wykonanych zdjęć w kompozycję panoramiczną. Ćwiczenie powinno być wykonane zgodnie z następującym algorytmem: uczeń powinien za pomocą aparatu cyfrowego wykonać zdjęcia, obracając się wokół swojej osi, przenieść zdjęcia do pamięci komputera oraz za pomocą oprogramowania do grafiki rastrowej dopasować zdjęcia i dokonać ich sklejenia, tworząc zdjęcie panoramiczne. Do wykonania tego zadania nauczyciel powinien umożliwić uczniowi wykorzystanie fotograficznego aparatu cyfrowego. Podczas wykonywania ćwiczenia każdy uczeń powinien mieć indywidualny dostęp do komputera, w którym zostało zainstalowane oprogramowanie do obróbki grafiki rastrowej (np. Corel PhotoPanit, Photoshop, Paint Shop Pro, Gimp lub inne). Nauczyciel powinien przedstawić uczniowi listę czynności koniecznych do wykonywania cyfrowych zdjęć, które po złożeniu będą stanowiły jedną całość w postaci obrazu panoramicznego. Zalecane metody nauczania uczenia się: w trakcie wykonywania zadania przewiduje się metodę tekstu przewodniego. aparat cyfrowy, stanowisko komputerowe wyposażone w program do grafiki rastrowej, literatura zgodna z punktem 7 poradnika. Ćwiczenie 6 Dokonaj modyfikacji wybranego zdjęcia przedstawiającego krajobraz Twojej okolicy, tak aby przypominał obraz wykonany akwarelą. W trakcie wykonywania ćwiczenia uczniowie powinni ukształtować umiejętności wykorzystania filtrów w programie do edycji grafiki rastrowej, w celu modyfikowania wyglądu obrazu. Ćwiczenie powinno być wykonane zgodnie z następującym algorytmem: uczeń powinien wybrać lub wykonać zdjęcie oraz dokonać modyfikacji zdjęcia za pomocą programu do grafiki rastrowej, wykorzystując odpowiednio dobrany filtr. Nauczyciel powinien dostarczyć uczniowi element graficzny w postaci analogowej lub cyfrowej lub też udostępnić fotograficzny aparat cyfrowy w celu wykonania zdjęcia okolicy. Podczas wykonywania ćwiczenia każdy uczeń powinien mieć indywidualny dostęp do komputera, w którym zostało zainstalowane oprogramowanie do obróbki grafiki rastrowej (np. Corel PhotoPanit, Photoshop, Paint Shop Pro, Gimp lub inne). W pracowni uczniowie powinni mieć dostęp do skanera. Zalecane metody nauczania uczenia się: w trakcie wykonywania zadania przewiduje się ćwiczenia laboratoryjne. zestaw zdjęć, aparat cyfrowy, stanowisko komputerowe wyposażone w program do grafiki rastrowej, literatura zgodna z punktem 7 poradnika. 11
Ćwiczenie 7 Popraw ekspozycje zdjęcia, na którym nie zostały wykorzystane możliwości prawidłowego oświetlenia fotografowanego obiektu. W trakcie wykonywania ćwiczenia uczniowie powinni ukształtować umiejętności operowania światłem i cieniem podczas wykonywania zdjęć oraz wykorzystania odpowiednich narzędzi programowych w celu dokonania zmian oświetlenia sfotografowanego obiektu. Ćwiczenie powinno być wykonane zgodnie z następującym algorytmem: uczeń powinien dokonać edycji zdjęcia w programie umożliwiającym pracę w warstwach oraz dokonać modyfikacji zdjęcia poprzez wykorzystanie warstw w celu uwypuklenia miejsc oświetlonych i cieni. Nauczyciel powinien dostarczyć uczniowi zdjęcie analogowe lub obraz rastrowy przedstawiający obiekt, dla którego należy zmodyfikować oświetlenie. Podczas wykonywania ćwiczenia każdy uczeń powinien mieć indywidualny dostęp do komputera, w którym zostało zainstalowane oprogramowanie do obróbki grafiki rastrowej (np. Corel PhotoPanit, Photoshop, Paint Shop Pro, Gimp lub inne). W pracowni uczniowie powinni mieć dostęp do skanera, zwłaszcza ci, którzy otrzymali od nauczyciela grafikę w postaci papierowej. Zalecane metody nauczania uczenia się w trakcie wykonywania zadania przewiduje się ćwiczenia laboratoryjne. zdjęcie o złej ekspozycji, przeznaczone do modyfikacji, stanowisko komputerowe wyposażone w program do grafiki rastrowej, umożliwiający pracę w warstwach, literatura zgodna z punktem 7 poradnika. Ćwiczenie 8 Popraw kolorystykę zdjęcia, w którym w wyniku źle dobranego oświetlenia został zachwiany balans bieli. W trakcie wykonywania ćwiczenia uczniowie powinni ukształtować umiejętności modyfikowania nasycenia kolorami obrazu rastrowego za pomocą odpowiednich narzędzi programowych. Ćwiczenie powinno być wykonane zgodnie z następującym algorytmem: uczeń powinien dokonać edycji zdjęcia w programie, a następnie dokonać modyfikacji zdjęcia, np. za pomocą funkcji Krzywe w programie Photoshop. Nauczyciel powinien dostarczyć uczniowi obrazy o zachwianym balansie bieli w postaci analogowej lub cyfrowej. W pierwszym przypadku uczeń powinien skorzystać ze skanera w celu pozyskania obrazu cyfrowego modyfikowanego obiektu. Podczas wykonywania ćwiczenia każdy uczeń powinien mieć indywidualny dostęp do komputera, w którym zostało zainstalowane oprogramowanie do obróbki grafiki rastrowej (np. Corel PhotoPanit, Photoshop, Paint Shop Pro, Gimp lub inne). W pracowni uczniowie powinni mieć dostęp do skanera, zwłaszcza ci, którzy otrzymali od nauczyciela grafikę w postaci papierowej. Zalecane metody nauczania uczenia się w trakcie wykonywania zadania przewiduje się ćwiczenia laboratoryjne. 12
zdjęcie o źle dobranym balansie bieli, stanowisko komputerowe wyposażone w program do grafiki rastrowej, literatura zgodna z punktem 7 poradnika. Ćwiczenie 9 Wykonaj zestaw dokumentów: wizytówkę i papier firmowy stosując zaprojektowane i wykonane wcześniej logo. Przykładowe rozwiązanie przedstawia rysunek. W trakcie wykonywania ćwiczenia uczniowie powinni ukształtować umiejętności tworzenia znaków graficznych będących kompozycją grafiki i tekstu, oraz projektowania wzorów papierów firmowych z wykorzystaniem zaprojektowanych wcześniej elementów graficznych. Ćwiczenie powinno być wykonane zgodnie z następującym algorytmem: uczeń powinien zaprojektować logo, np. za pomocą dostępnych w programie figur i polecenia przekształcającego figury w krzywe, wprowadzić logo do projektowanych dokumentów, dołączyć do dokumentów odpowiednio zaprojektowane napisy oraz dokonać eksportu dokumentów do formatu JPG. Uczniowie będą wykonywać ćwiczenia indywidualnie. Nauczyciel powinien dostarczyć uczniowi przykładowe wzory wymienionych dokumentów. Podczas wykonywania ćwiczenia każdy uczeń powinien mieć indywidualny dostęp do komputera, w którym zostało zainstalowane oprogramowanie do obróbki grafiki wektorowej (np. Corel). Zalecane metody nauczania uczenia się: w trakcie wykonywania zadania przewiduje się ćwiczenia laboratoryjne. stanowisko komputerowe wyposażone w program do grafiki wektorowej, literatura zgodna z punktem 7 poradnika. Ćwiczenie 10 Na bazie zaimportowanego pliku rastrowego zaprojektuj ozdobny napis (nazwę Twojego miasta). Polecenie wykonaj w programie do grafiki wektorowej. Przedstawiony poniżej rysunek przedstawia efekt wykonanego zadania. 13
W trakcie wykonywania ćwiczenia uczniowie powinni ukształtować umiejętności tworzenia napisów ozdobnych za pomocą narzędzi programu do grafiki wektorowej oraz łączenia elementów grafiki wektorowej i rastrowej. Ćwiczenie powinno być wykonane zgodnie z następującym algorytmem: uczeń powinien zaimportować do programu grafiki wektorowej przygotowany wcześniej obraz rastrowy, wprowadzić prostokąt, a na nim napis, utworzyć z tekstu maskę, nadając mu przezroczystość poprzez np. wykorzystanie funkcji Połącz w Corel Draw. Uczniowie będą wykonywać ćwiczenia indywidualnie. Nauczyciel powinien dostarczyć uczniowi przykładowe wzory dokumentów przedstawiających różne rozwiązania łączenia grafiki wektorowej i rastrowej. Podczas wykonywania ćwiczenia każdy uczeń powinien mieć indywidualny dostęp do komputera, w którym zostało zainstalowane oprogramowanie do obróbki grafiki wektorowej (np. Corel). Zalecane metody nauczania uczenia się: w trakcie wykonywania zadania przewiduje się ćwiczenia laboratoryjne. plik z obrazem rastrowym, stanowisko komputerowe wyposażone w program do grafiki wektorowej, literatura zgodna z punktem 7 poradnika. Ćwiczenie 11 Zaprojektuj dwa elementy graficzne i dokonaj ich metamorfozy w 7 krokach według załączonego przykładu. W trakcie wykonywania ćwiczenia uczniowie powinni ukształtować umiejętności dokonywania metamorfozy dwóch wektorowych obiektów zapisanych w pamięci komputera. Ćwiczenie powinno być wykonane zgodnie z następującym algorytmem: uczeń powinien zaprojektować dwa obiekty wektorowe oraz wykorzystać odpowiednią funkcję metamorfozy do wykonania polecenia ćwiczenia. Uczniowie będą wykonywać ćwiczenia indywidualnie. 14
Nauczyciel powinien dostarczyć uczniowi przykładowe wzory dokumentów przedstawiających różne rozwiązania metamorfozy obiektów. Podczas wykonywania ćwiczenia każdy uczeń powinien mieć indywidualny dostęp do komputera, w którym zostało zainstalowane oprogramowanie do obróbki grafiki wektorowej (np. Corel). Zalecane metody nauczania uczenia się: W trakcie wykonywania zadania przewiduje się ćwiczenia laboratoryjne. stanowisko komputerowe wyposażone w program do grafiki wektorowej. 5.2. Stosowanie technik multimedialnych Ćwiczenie 1 Odszukaj w zasobach sieci Internet program itunes w najnowszej wersji i zainstaluj go na dysku swojego komputera. W trakcie wykonywania ćwiczenia uczniowie powinni ukształtować umiejętności wyszukiwania plików instalacyjnych programu za pomocą wyszukiwarki internetowej lub bezpośrednio na stronie WWW producenta programu, pobierania pliku ze strony WWW oraz instalowania oprogramowania. Po zainstalowaniu każdy uczeń powinien uruchomić program, aby sprawdzić, czy instalacja została przeprowadzona prawidłowo. Uczniowie będą wykonywać ćwiczenia indywidualnie. Zalecane metody nauczania uczenia się W trakcie wykonywania zadania przewiduje się ćwiczenia laboratoryjne. stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu. Ćwiczenie 2 Za pomocą programu rejestrującego dźwięk dokonaj zapisu dźwięku, którym chciałbyś zastąpić szkolny dzwonek. Zapisz go na dysku w formacie MP3. W trakcie wykonywania ćwiczenia uczniowie powinni ukształtować umiejętności zarejestrowania dźwięku za pomocą odpowiedniego programu komputerowego, zapisania go na dysku oraz przekonwertowania pliku do formatu MP3. Konwersja nie będzie konieczna, jeśli uczeń zastosuje rejestrator dźwięków, który umożliwia zapisanie pliku w formacie MP3. Do wykonania ćwiczenia może być potrzebne osobne urządzenie odtwarzające dźwięk z taśmy lub płyt CD oraz mikrofon, w zależności od inwencji uczniów. Zalecane metody nauczania uczenia się w trakcie wykonywania zadania przewiduje się ćwiczenia laboratoryjne. stanowisko komputerowe z zainstalowanym programem do przetwarzania i rejestracji dźwięków. 15
Ćwiczenie 3 Dokonaj konwersji trzech wybranych utworów z dowolnej płyty audio CD do formatu MP3 i zapisz je na dysku swojego komputera. W trakcie wykonywania ćwiczenia uczniowie powinni ukształtować umiejętność doboru właściwego narzędzia (programu) do wykonania konwersji, zmiany formatu pliku dźwiękowego oraz zapisania go w określonym miejscu na dysku komputera. W tym celu nauczyciel powinien dostarczyć uczniom płyty audio CD. Uczniowie będą wykonywać ćwiczenia indywidualnie. Podczas wykonywania ćwiczenia każdy uczeń powinien mieć indywidualny dostęp do komputera, w którym zostało zainstalowane oprogramowanie umożliwiające wykonanie ćwiczenia. Zalecane metody nauczania uczenia się: w trakcie wykonywania zadania przewiduje się ćwiczenia laboratoryjne. płyta audio CD, stanowisko komputerowe wyposażone w napęd CD oraz oprogramowanie potrzebne do wykonania ćwiczenia. Ćwiczenie 4 Połącz ze sobą dźwięk w formacie MP3 przekonwertowany z dowolnej płyty Audio CD z dźwiękiem własnego głosu zapisanego w pliku przy użyciu mikrofonu (dodaj narrację do utworu muzycznego). W trakcie wykonywania ćwiczenia uczniowie powinni ukształtować umiejętność doboru właściwego narzędzia (programu) do edycji pliku dźwiękowego. Do wykonania ćwiczenia uczeń powinien przygotować dwa pliki dźwiękowe (jeden przekonwertowany z Audio CD do formatu MP3 oraz drugi, nagrany za pomocą rejestratora) lub dołączyć narrację bezpośrednio w programie do edycji i montażu dźwięku. Uczniowie będą wykonywać ćwiczenia indywidualnie lub w dwuosobowych zespołach. Zalecane metody nauczania uczenia się: w trakcie wykonywania zadania przewiduje się ćwiczenia laboratoryjne. płyta audio CD, mikrofon, stanowisko komputerowe wyposażone w napęd CD oraz oprogramowanie potrzebne do wykonania ćwiczenia. Ćwiczenie 5 Wykonaj instalację wybranego edukacyjnego programu multimedialnego. Zarejestruj w postaci pliku dźwiękowego krótki komentarz słowny, który będzie zawierał informację o producencie, przeznaczeniu i możliwościach opisywanego programu. 16
W trakcie wykonywania ćwiczenia uczniowie powinni ukształtować umiejętność instalacji oprogramowania zgodnie z instrukcją, rozpoznania możliwości multimedialnego programu edukacyjnego oraz rejestracji dźwięku przygotowanej przez siebie informacji. Nauczyciel powinien dostarczyć uczniom instalacyjną płytę zawierającą multimedialny program edukacyjny wraz z instrukcją. Należy zwrócić uwagę na to, aby zakres treściowy wybranego programu był dostosowany do poziomu kształcenia. Uczniowie powinni pracować indywidualnie. Zalecane metody nauczania uczenia się: w trakcie wykonywania zadania przewiduje się ćwiczenia laboratoryjne. edukacyjny program multimedialny, stanowisko komputerowe wyposażone w napęd CD oraz oprogramowanie potrzebne do wykonania ćwiczenia. Ćwiczenie 6 Wyszukaj w zasobach sieci Internet publikacje opisujące cyfrowe przetwarzanie filmów. Sporządź wykaz znalezionych publikacji podając adresy stron, na których są dostępne. W trakcie wykonywania ćwiczenia uczniowie powinni ukształtować umiejętność wyszukiwania publikacji elektronicznych w zasobach sieci Internet, dokonywania selekcji wyszukanych informacji oraz sporządzania raportu z wyników wyszukiwania. Wyszukiwanie tematyczne wymaga od nauczyciela dokładnego wprowadzenia. Pamiętać należy, iż uczeń powinien ocenić przydatność znalezionych publikacji. Uczniowie mogą pracować w małych 2 3-osobowych grupach. Zalecane metody nauczania uczenia się: w trakcie wykonywania zadania przewiduje się ćwiczenia laboratoryjne. Wskazana jest również dyskusja nad przydatnością zgromadzonych przez uczniów informacji. stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu. Ćwiczenie 7 Wykonaj projekt polegający na przygotowaniu (zmontowaniu) 60-sekundowego filmu prezentującego najstarszy budynek w Twoim mieście. Informację o filmowanym obiekcie umieść w formie napisów wyświetlanych na klatkach filmu. W trakcie wykonywania ćwiczenia uczniowie powinni ukształtować umiejętność poszukiwania i gromadzenia informacji, pozyskiwania materiału filmowego przy pomocy cyfrowej kamery wideo oraz montowania filmu w wybranym programie komputerowym. W poszukiwaniu informacji może pomóc nauczyciel historii lub inne osoby znające historię miasta. Można również odwołać się do zasobów biblioteki szkolnej. Z uwagi na czas potrzebny na zebranie materiału przed zmontowaniem filmu, należy odpowiednio wcześniej podać uczniom tematykę projektów. Dla ułatwienia organizacji i koordynacji prac grup uczniów do poradnika dołączona została karta projektu, którą zaleca się opracować dla każdego projektu osobno. 17
Nauczyciel powinien udostępnić uczniom cyfrową kamerę wideo na czas zbierania roboczego materiału filmowego. Zalecane metody nauczania uczenia się: Projekty powinny być realizowane zgodnie z założeniami metody projektów w grupach 2 3-osobowych. stanowisko komputerowe z zainstalowanym programem do przetwarzania filmu oraz złączem FireWire, cyfrowa kamera wideo. Ćwiczenie 8 Wykorzystując zgromadzony na potrzeby wykonania ćwiczenia 7 materiał filmowy, dokonaj montażu filmu 60-sekundowego, lecz tym razem informację o filmowanym obiekcie dołącz w formie narracji w języku angielskim. W trakcie wykonywania ćwiczenia uczniowie powinni ukształtować umiejętność poszukiwania i gromadzenia informacji, pozyskiwania materiału filmowego za pomocą cyfrowej kamery wideo, montowania filmu w wybranym programie komputerowym opracowania tekstu i nagrania narracji w języku angielskim. Dla ułatwienia organizacji i koordynacji prac grup uczniów do poradnika dołączona została karta projektu, którą zaleca się opracować dla każdego projektu osobno. Zalecane metody nauczania uczenia się: Projekty powinny być realizowane zgodnie z założeniami metody projektów w grupach 2 3-osobowych. stanowisko komputerowe z zainstalowanym programem do przetwarzania filmu oraz złączem FireWire, materiał filmowy zgromadzony na potrzeby ćwiczenia 7. Ćwiczenie 9 Wykonaj projekt polegający na montażu filmu złożonego ze zdjęć, które będą przedstawiały najnowocześniejszą część Twojego miasta. Dołącz krótką narrację oraz ścieżkę dźwiękową wyciszoną podczas narracji. W trakcie wykonywania ćwiczenia uczniowie powinni ukształtować umiejętność poszukiwania i gromadzenia informacji, pozyskiwania materiału zdjęciowego za pomocą cyfrowego aparatu fotograficznego oraz montowania filmu w wybranym programie komputerowym. W poszukiwaniu informacji może pomóc nauczyciel historii lub inne osoby znające historię miasta. Można również odwołać się do zasobów biblioteki szkolnej. Z uwagi na czas potrzebny na zebranie materiału przed zmontowaniem filmu, należy odpowiednio wcześniej podać uczniom tematykę projektów. Dla ułatwienia organizacji i koordynacji prac grup uczniów do poradnika dołączona została karta projektu, którą zaleca się opracować dla każdego projektu osobno. Nauczyciel powinien udostępnić uczniom cyfrowy aparat fotograficzny na czas zbierania roboczego materiału. 18
Zalecane metody nauczania uczenia się: Projekty powinny być realizowane zgodnie z założeniami metody projektów w grupach 2 3-osobowych. stanowisko komputerowe z zainstalowanym programem do przetwarzania filmu, cyfrowy aparat fotograficzny. Ćwiczenie 10 Przygotuj film szkoleniowy z narracją prezentujący podstawowe części składowe multimedialnego zestawu komputerowego. W trakcie wykonywania ćwiczenia uczniowie powinni ukształtować umiejętność określenia elementów składowych multimedialnego zestawu komputerowego, pozyskiwania materiału zdjęciowego za pomocą cyfrowego aparatu fotograficznego, pozyskiwania materiału filmowego przy pomocy cyfrowej kamery wideo oraz montowania filmu w wybranym programie komputerowym. Dla ułatwienia organizacji i koordynacji prac grup uczniów do poradnika dołączona została karta projektu, którą zaleca się opracować dla każdego projektu osobno. Nauczyciel powinien udostępnić uczniom cyfrowy aparat fotograficzny oraz kamerę wideo na czas zbierania roboczego materiału, jak również multimedialny zestaw komputerowy do demonstracji. Zalecane metody nauczania uczenia się: projekty powinny być realizowane zgodnie z założeniami metody projektów w grupach 2 3-osobowych. multimedialne stanowisko komputerowe do demonstracji, stanowisko komputerowe z zainstalowanym programem do przetwarzania filmu oraz złączem FireWire, cyfrowy aparat fotograficzny, cyfrowa kamera wideo. Informacja dla nauczyciela W procesie kształcenia technika informatyka bardzo często stosowaną metodą powinna być metoda projektów. Występuje ona w trakcie wykonywania przez uczniów ćwiczeń praktycznych przyjmujących postać projektów. W trakcie ich wykonywania uczniowie nie tylko kształtują umiejętności bezpośrednio wynikające z programu kształcenia, ale i umiejętności funkcjonalne, takie jak wyszukiwanie informacji w różnych źródłach, pracy w grupie, analizowania i weryfikowania pomysłów rozwiązań, prezentowania własnych rozwiązań i obrony własnych przekonań. Na potrzeby wspomagania procesu wykonywania ćwiczeń w formie projektów bardzo przydatna staje się załączona karta projektu 19