Praktyczne zastosowanie programu Corel PHOTO-PAINT 12 Głównym przeznaczeniem programu Corel PHOTO-PAINT jest edycja grafiki rastrowej i obróbka zdjęć. Umożliwia on zapisywanie obrazów w różnych formatach (m.in. BMP, JPG, PNG, GIF, TIF), jednak podstawowy jest format CPT. Skoncentrujemy się na tych zagadnieniach, które pozwolą wam wykonać ćwiczenia zamieszczone w podręczniku. Są one związane z przetwarzaniem zdjęć i wykonywaniem podstawowych operacji na obiektach, w tym m.in. stosowanie przezroczystości. Pracę zakończymy utworzeniem przykładowego animowanego GIF-a i przedstawieniem kilku wybranych możliwości programu w zakresie korekcji zdjęć i wprowadzania do nich efektów specjalnych. 1. Okno główne programu Corel PHOTO-PAINT W oknie głównym programu Corel PHOTO-PAINT (rys. 1) można wyróżnić podobne elementy do widocznych w oknie programu CorelDRAW. Są to: Pasek tytułu, Pasek menu, Pasek narzędzi, Pasek właściwości, Przybornik, Pasek kolorów oraz Pasek stanu. Zwróć uwagę na Przybornik (1), Pasek narzędzi (2) i Pasek właściwości (3), którego zawartość zmienia się w zależności od rodzaju wybranego narzędzia na prezentowanym poniżej rysunku jest on związany z aktywnym narzędziem Wskaźnik obiektów. Rysunek 1. Okno główne programu Corel PHOTO-PAINT 12 Główną część ekranu stanowi Okno obrazka (4), w którym tworzy się nowe rysunki, obrabia zdjęcia lub importuje obrazy z zewnętrznych plików graficznych. Z Okna dokowanego obiektów (5) Zasób uzupełniający do podręcznika Informatyka. Po prostu, WSIP, Warszawa 2012 1
skorzystamy wówczas, gdy utworzony przez nas rysunek będzie się składał z kilku niezależnych obiektów (warstw). Aby wyświetlić to okno, należy wybrać polecenie Obiekt Okno dokowane obiektów. 2. Definiowanie podstawowych parametrów obrazka Zanim jednak wyświetli się okno przedstawione na rys. 1, na ekranie pojawi się okno główne programu. Po kliknięciu ikony Nowy przystępujemy do zdefiniowania podstawowych parametrów nowego obrazka (rys. 2): Tryb kolorów począwszy od obrazka czarno-białego (1 bit), poprzez paletę 8-bitową, paletę 24- bitową RGB, do 32-bitowej palety CMYK. Kolor tła kolor kartki, na której będzie tworzony obraz. Rozmiar obrazka wartość podawana w pikselach, milimetrach, centymetry lub calach. Rozdzielczość wydruku wartość podawana w jednostce dpi. W oknie Utwórz nowy obrazek jest jeszcze jeden ważny parametr dotyczący filmu, ale o nim napiszemy przy okazji tworzenia animowanego GIF-a. Rysunek 2. Zdefiniowanie podstawowych parametrów nowego obrazka 3. Rysowanie kształtów jako niezależnych obiektów o różnym stopniu przezroczystości W Przyborniku w wysuwanej palecie kształtów (rys. 3) znajdują się narzędzia do rysowania prostokąta, elipsy i wielokąta. Rysunek 3. Narzędzia Przybornika do rysowania podstawowych kształtów Zasób uzupełniający do podręcznika Informatyka. Po prostu, WSIP, Warszawa 2012 2
Konsekwencją takiego wyboru jest zmiana zawartości Paska właściwości (rys. 4). Rysunek 4. Pasek właściwości związany z narzędziami do rysowania podstawowych kształtów Interpretacja wybranych poleceń (przycisków) z tego paska: a. Wypełnienie kształtu wypełnianie jednolitym kolorem, tonalne, mapą bitową, teksturą; b. Edytuj wypełnienie wybór modelu kolorów (np. RGB, CMYK, skala szarości) i palety kolorów; c. Wyłącz wypełnienie działa na zasadzie przełącznika, tzn. włączenia lub wyłączenia wypełnienia rysowanego kształtu; d. Obramowanie ustalanie szerokości obramowania kształtu; e. Kontur kształtu ustalanie koloru pierwszego planu, czyli koloru obramowania; f. Promień ustalanie promienia narożników w rysowanym kształcie; g. Przezroczystość ustalanie stopnia przezroczystości pierwszego planu i wypełnienia w zakresie od 100% (brak przezroczystości) do 0% (pełna przezroczystość na obrazku jest obiekt, ale go nie widać); h. Nowy obiekt działa na zasadzie przełącznika: gdy jest wciśnięty, każdy kolejny rysowany kształt jest nowym obiektem, gdy jest wyciśnięty, wszystkie rysowane kształty stanowią jeden obiekt. Warto zwrócić uwagę na trzy symboliczne kwadraty znajdujące się w dolnej części Przybornika. Jest to tzw. Obszar sterowania kolorem. Pierwszy kwadrat symbolizuje kolor pierwszego planu, czyli obramowania (tu: niebieski). Drugi kwadrat kolor tła (tu: biały). Trzeci kwadrat kolor wypełnienia (tu: żółty). Także za pomocą tych kwadratów można definiować kolory obrazka. Wystarczy kliknąć dwukrotnie myszą określony kwadrat, aby otworzyło się okno: Kolor pierwszego planu, Kolor tła lub Wybierz wypełnienie. Ćwiczenie 1 Narysuj na żółtym tle trzy dowolnej wielkości prostokąty, które częściowo będą się pokrywały. Przyjmij, że każdy z nich będzie wypełniony innym kolorem (np. czerwonym, zielonym, niebieskim), obramowanie będzie czarne, a jego grubość równa trzem jednostkom. Przyjmij także, że każdy z prostokątów tworzy niezależny obiekt. Zasób uzupełniający do podręcznika Informatyka. Po prostu, WSIP, Warszawa 2012 3
Rozwiązanie 1. W oknie Utwórz nowy obrazek wybierz tryb kolorów z paletą 8 bitów, żółty kolor tła i dowolny rozmiar obrazka, np. 400x300 pikseli. 2. Włącz przycisk Nowy obiekt (w pasku Właściwości), aby rysowane prostokąty były niezależnymi obiektami. 3. W polu Obramowanie wpisz wartość 3, aby ustalić szerokość obramowania dla każdego z prostokątów. 4. W Obszarze sterowania kolorem wybierz czarny kolor pierwszego planu (czyli dla wszystkich składowych RGB wartość 0 rys. 5). Tę samą operację można wykonać inaczej wybierając operację Kontur kształtu w pasku Właściwości. 5. Wyłącz przycisk Wyłącz wypełnienie, żeby rysowane prostokąty były wypełnione kolorem. 6. Kliknij przycisk Edytuj wypełnienie i w oknie Wypełnienie jednolite ustal kolor czerwony dla pierwszego prostokąta (czyli dla składowej R wartość 255, a dla pozostałych składowych GB wartość 0). 7. Narysuj pierwszy prostokąt. 8. Narysuj dwa kolejne prostokąty, powtarzając dwukrotnie czynności opisane w punktach 6 i 7 (zmieniając kolejno kolor wypełnienia na zielony i niebieski). Rysunek 5. Okno, w którym zdefiniowano czarny kolor obramowania prostokątów Zasób uzupełniający do podręcznika Informatyka. Po prostu, WSIP, Warszawa 2012 4
Rysunek 6. Rezultat wykonania ćwiczenia 1 obrazek składa się z żółtego tła i trzech różnokolorowych obramowanych obiektów Obiekty są niezależnymi fragmentami tworzonego obrazka znajdującymi się ponad tłem obrazka, tzn. nie są z nim scalone. Zapisanie na dysku obrazka składającego się z wielu obiektów jest związane ze scaleniem tych obiektów z tłem. Stanowi to istotną różnicę w stosunku do edytorów grafiki wektorowej, które umożliwiają przechowywanie w pliku obrazów składających się z niezależnych obiektów. Na obiektach można przeprowadzić kilka ciekawych operacji. Przede wszystkim po zaznaczeniu wybranego obiektu Wskaźnikiem obiektów można: zmieniać jego położenie i rozmiar, obracać, skalować, pochylać, zniekształcać oraz wprowadzać perspektywę te polecenia są dostępne w pasku Właściwości; zmieniać kolejność, w jakiej jest on ułożony względem pozostałych obiektów umożliwia to polecenie Rozmieść Kolejność wybrane z menu podręcznego; ukrywać obiekt w tym celu wystarczy w Oknie dokowanym obiektów kliknąć wybraną ikonę z okiem ; wprowadzać dla obiektu dowolny współczynnik przezroczystości jego wartość wybiera się w Oknie dokowanym obiektów. Ćwiczenie 2 Kontynuujemy poprzednie ćwiczenie. Chodzi bowiem o to, aby móc przetwarzać niescalone jeszcze obiekty obrazu. Wprowadź teraz do nich współczynnik przezroczystości 70% i ukryj żółte tło obrazu. Zasób uzupełniający do podręcznika Informatyka. Po prostu, WSIP, Warszawa 2012 5
Rysunek 7. Rezultat wykonania ćwiczenia 2 różnokolorowe obiekty o współczynniku przezroczystości 70%, ukryte tło obrazu Gdy obiekty zajmują cały obszar rysunku, wygodniej jest mówić o warstwach 1. Dzięki możliwości manipulowania kolejnością ich ułożenia są one często stosowane w pracy nad skomplikowanymi obrazami. Wpływa to na wydajność i dokładność przetwarzania grafiki. Jeśli obrazek znajduje się na szaro-białej szachownicy, oznacza to, że nie ma on tła. Wokół obiektów może być wyświetlona tzw. markiza. Jest to pływająca ramka pozwalająca dostrzec kształt częściowo zasłoniętego obiektu. W tym celu należy w Pasku narzędzi kliknąć ikonę Wyświetla markizę obiektu. Ćwiczenie 3 Zmień kolejność rozmieszczenia prostokątów tak, aby na spodzie znalazł się prostokąt z niebieskim wypełnieniem, a na wierzchu z czerwonym. 4. Przekształcanie fotografii Powyższe informacje na temat budowy obiektów obrazów rastrowych będą Ci potrzebne przy prowadzeniu własnych eksperymentów z fotografiami. Zacznijmy od przykładu wyjaśniającego tworzenie prostych kolaży. Ćwiczenie 4 Utwórz kolaż z czterech fotografii i podpisz tę kompozycję. 1 W programie Corel PHOTO-PAINT operuje się pojęciem obiekt, a w innych edytorach grafiki rastrowej (np. GIMP, Paint Shop Pro, Adobe Photoshop) pojęciem warstwa. W naszych rozważaniach pojęcia te traktujemy wymiennie. Zasób uzupełniający do podręcznika Informatyka. Po prostu, WSIP, Warszawa 2012 6
Wskazówki do ćwiczenia 1. Z zasobów elektronicznych wybierz cztery przykładowe fotografie (tu: zdjęcia z folderu Samochody). 2. Określ rozmiar obrazka, tło i paletę kolorów (tu: 800x600 pikseli, białe tło, RGB 24 bity). 3. Zaimportuj wybrane fotografie, korzystając z polecenia Plik Importuj. Zauważ, że zdjęcie jest zawsze umieszczone w centrum obrazka i warto je przesunąć w inne miejsce przed importem kolejnego zdjęcia, aby nie zasłaniały się wzajemnie. 4. Pod zdjęciami umieść podpis Wystawa starych samochodów. Rysunek 8. Przykładowy kolaż zdjęć Kolejne dwa ćwiczenia dotyczą wyseparowania z fotografii wybranego jej fragmentu i utworzenia animowanego GIF-a na podstawie dwóch zdjęć. Ćwiczenie 5 Korzystając z narzędzia Maska odręczna (rys. 9), wyseparuj postać jamnika z poniższego zdjęcia (rys. 10). Rysunek 9. Narzędzie Maska odręczna wybrane z wysuwanej palety Maska Zasób uzupełniający do podręcznika Informatyka. Po prostu, WSIP, Warszawa 2012 7
Rysunek 10a. Zdjęcie przed separowaniem Rysunek 10b. Postać jamnika wyseparowana z tła zdjęcia Separowanie wybranego fragmentu fotografii z jej tła 1. Wczytaj zdjęcie (poleceniem Plik Otwórz) lub umieść je w aktywnym dokumencie (poleceniem Plik Importuj). 2. Z palety Maska znajdującej się w Przyborniku wybierz narzędzie Maska odręczna, a następnie przesuwając wskaźnik myszy kliknij kontury separowanego fragmentu fotografii im gęściej będziesz go obrysowywać, tym dokładniej zostanie wyseparowany z tła. 3. Dwukrotnie kliknij myszą, żeby zakończyć operację separowania wówczas wokół obiektu pojawi się zabarwiona na czerwono tzw. nakładka maski lub kontur z linii przerywanej, tzw. markiza 2. 4. Skopiuj wyseparowany obiekt do schowka (poleceniem Edycja Kopiuj), aby można go było później wkleić do innego obrazka jako nowy obiekt, a nawet do dokumentu innego programu graficznego, np. Paint, CorelDRAW. Ćwiczenie 6 W zasobach elektronicznych znajdują się dwa bardzo podobne zdjęcia Justyna 1.jpg i Justyna 2.jpg. Jedyna zauważalna różnica polega na tym, że na pierwszym z nich dziewczyna ma otwarte oczy, a na drugim zamknięte. Twoim zadaniem jest utworzenie filmu, na którym Justyna będzie mrugała oczami. Będzie to tzw. animowany GIF. Pamiętaj jedynie o tym, że przy korzystaniu z formatu GIF otrzymuje się 8-bitowy tryb kolorów. Dla fotografii jest to zbyt mało, dlatego jakość animacji nie będzie zbyt dobra, chociaż jeśli zastosujesz dostępne w programie Corel PHOTO-PAINT sposoby przekształcania zdjęć, możesz uzyskać interesujące efekty. Tworzenie animowanego GIF-a 1. W oknie Utwórz nowy obrazek (rys. 2) wybierz polecenie Utwórz film i zaznacz liczbę klatek dla tego filmu (tu: 2). 2. Poleceniem Plik Importuj wstaw do Okna obrazka pierwszą fotografię (rys. 11a). W Pasku stanu tego okna znajduje się zapis: 1 z 2, co oznacza, że jest to pierwsza z dwóch klatek filmu. 3. Prawym przyciskiem myszy kliknij fotografię i z menu podręcznego wybierz polecenie Połącz Połącz obiekty z tłem. 4. Kliknij w Pasku stanu przycisk, aby przejść do nowej klatki filmu, a następnie powtórz czynności opisane w punktach 2 3, ale tym razem dla drugiej fotografii. 2 Aby wyświetlić lub ukryć nakładkę maski i markizę, należy skorzystać z poleceń Maska Nałóż maskę i Maska Pokaż markizę. Zasób uzupełniający do podręcznika Informatyka. Po prostu, WSIP, Warszawa 2012 8
Rysunek 11a. Pierwsza klatka filmu Rysunek 11b. Druga klatka filmu 5. Wybierz polecenie Plik Zapisz jako i podaj ścieżkę dostępu i nazwę pliku. W polu Typ pliku pojawia się napis GIF animowany GIF. 6. Ponieważ przykładowe dwie fotografie były zapisane z 24-bitową paletą barw, nastąpi automatyczne ich przekształcenie w paletę 8-bitową, zatem w wyświetlonym oknie Przekształć w obrazek z paletą (rys. 12) trzeba kliknąć przycisk OK. 7. W kolejnych oknach programu ustal kilka ważnych parametrów, m.in. jak długo ma być odtwarzany film i z jakim opóźnieniem będzie wyświetlana kolejna klatka. Rysunek 12. Przekształcenie obrazka z 24-bitową (RGB) paletą barw w obrazek z 8-bitową paletą Zasób uzupełniający do podręcznika Informatyka. Po prostu, WSIP, Warszawa 2012 9
5. Przykłady korekcji fotografii w programie Corel Photo-PAINT 12 Na zakończenie pokażemy wybrane możliwości programu Corel PHOTO-PAINT związane z korekcją zdjęć i wprowadzaniem efektów specjalnych. Stosowne polecenia znajdują się głównie w menu Obrazek Dopasuj i w menu Efekty. Przede wszystkim możemy poprawiać jakość prześwietlonych lub niedoświetlonych zdjęć. Dzięki dostępnym filtrom i narzędziom dopasowywania kolorów i tonów zdjęcia możemy zmieniać jego barwy, nasycenie, jaskrawość, kontrast lub intensywność. Wprowadzone zmiany nie muszą dotyczyć całej fotografii, a jedynie wybranych jej fragmentów i kolorów, w których dominują na przykład cienie, półcienie i intensywne światło. Niektóre filtry dopasowują obrazek automatycznie, inne natomiast pozwalają na ręczne sterowanie procesem obróbki zdjęć. W tym drugim przypadku potrzebne jest duże doświadczenie w zakresie korekcji kolorów i tonów. Zawsze jednak poleceniem Edycja Cofnij można wycofać się z pochopnie wprowadzonych zmian. W zasobach elektronicznych zamieściliśmy kilka przykładowych fotografii, które teraz posłużą do wykonania prostych ćwiczeń. Skorzystamy ze zdjęć: Kwiat ze szkła, Zamek w Łańcucie oraz Kwiat róży. 5.1. Modele kolorów Ćwiczenie 7 Pobierz zdjęcie Kwiat ze szkła, a następnie kliknij je prawym przyciskiem myszy i z menu podręcznego wybierz polecenie Kanały. Wówczas z prawej strony ekranu pojawią się miniatury tego zdjęcia w modelu kolorów RGB. Rysunek 13. Zdjęcie oryginalne oraz wydzielone jego trzy niezależne kanały: R (ang. Red), B (ang. Blue), G (ang. Green) Wybór fotografii nie był przypadkowy. W kwiatku można bowiem wyróżnić dwa czyste kolory z omawianego modelu: czerwony (R) i niebieski (B). Zauważ, że: w przypadku kanału czerwonego niebieski kolor kwiatka został zastąpiony czarnym; w przypadku kanału niebieskiego czerwony kolor został zastąpiony czarnym. Ćwiczenie 8 a. Poleceniem Obrazek Tryb koloru przekształć kolory zdjęcia Kwiat ze szkła w 32-bitowe kolory CMYK opcja Kolor CMYK (32 bity). Zaobserwuj, jak obecnie wyglądają kolejne kanały tego zdjęcia: C (ang. Cyjan jasnoniebieski), M (ang. Magenta purpurowy), Y (ang. Yellow żółty), K (ang. black czarny). b. Zapisz na dysku zdjęcie kwiatka w modelu RGB oraz w modelu CMYK i oceń, czy są między nimi różnice w odcieniach barw. Najlepiej to zaobserwujesz, odczytując zdjęcia w programie IrfanView. Zasób uzupełniający do podręcznika Informatyka. Po prostu, WSIP, Warszawa 2012 10
Rysunek 14. Wydzielone cztery niezależne kanały: C, M, Y, K Rysunek 15. Ta sama fotografia kwiatka w modelu RGB oraz CMYK 5.2. Selektywna zmiana kolorów Wykonajmy kilka prostych ćwiczeń ze zdjęciem przedstawiającym Zamek w Łańcucie (rys. 19 na następnej stronie). Zostało ono zrobione w pochmurne wrześniowe południe. Dlatego przeważają w nim naturalne barwy zielonego ogrodu oraz beżowo-czerwonego budynku. Na niebie brakuje natomiast odcieni niebieskich jest ono pokryte białymi chmurami. Ogólne wrażenie jest takie, że poza poprawną kompozycją zdjęcie jest wyblakłe. 1. Pierwsze czynności powinny dotyczyć automatycznej korekcji cieni, półcieni i świateł oraz poprawy kontrastu. W tym celu skorzystaj z poleceń: Obrazek Dopasuj Automatyczne równoważenie poziomów; Obrazek Dopasuj Jaskrawość-Kontrast-Intensywność (rys. 16). W tym przypadku zwiększ kontrast do wartości 10. Podobny efekt możesz uzyskać, wybierając polecenie Obrazek Dopasuj Poprawa kontrastu. Następnie postaraj się ożywić fotografię poprzez wybranie polecenia Obrazek Dopasuj Barwa-Nasycenie-Jasność (rys. 17). Nie rób jeszcze selektywnych zmian w obszarze wybranych kolorów, ale wskaż Kanał Główny, a następnie zwiększ Nasycenie (do 10) i Jasność (także do 10). Rezultat powyższych zmian prezentujemy na rys. 20. Zasób uzupełniający do podręcznika Informatyka. Po prostu, WSIP, Warszawa 2012 11
Rysunek 16. Okno Jaskrawość-Kontrast-Intensywność znajdujące się w menu Obrazek Dopasuj Rysunek 17. Okno Barwa-Nasycenie-Jasność znajdujące się w menu Obrazek Dopasuj 2. Ponownie skorzystaj z polecenia Obrazek Dopasuj Barwa-Nasycenie-Jasność. Następnie w oknie dialogowym wybierz Kanał czerwony i zwiększ Nasycenie do 40. Zmienił się kolor zamku, nie ma natomiast różnicy w kolorze chmur i ogrodu. Intensywnej czerwonej barwy nabrały kwiaty dużego krzewu obok zamku. Wykonaj podobne operacje, ale tym razem dla Kanału zielonego (także zwiększając Nasycenie do 40). Ich rezultatem będzie pogłębienie soczystości barwy krzewów i trawnika (rys. 21). 3. Ostatnia czynność dotyczy próby uzyskania błękitnego nieba. Jest to możliwe, ale wymaga dużego doświadczenia w pracy z programem. Dlatego proponujemy najprostsze rozwiązanie, które polega na skorzystaniu z polecenia Obrazek Dopasuj Balans kolorów (rys. 18). Prawie białe niebo to najjaśniejszy fragment oryginalnego zdjęcia. Dlatego w oknie Balans kolorów w polu Zakres wybierz Światła wprowadzane zmiany nie będą wówczas dotyczyły ciemniejszych fragmentów fotografii (cienie i półcienie). Następnie ustal Kanały kolorów zgodnie z ustawieniem widocznym na rys. 18, czyli dla kanału niebieskozielonego 50 oraz dla kanału purpurowego 40. Rezultat przedstawiamy na rys. 22. Zasób uzupełniający do podręcznika Informatyka. Po prostu, WSIP, Warszawa 2012 12
Rysunek 18. Okno Balans kolorów znajdujące się w menu Obrazek Dopasuj Rysunek 19. Fotografia oryginalna Rysunek 20. Wprowadzono automatyczną poprawę kontrastu, automatyczne równoważenie poziomów oraz nieznacznie zwiększono nasycenie i jasność Rysunek 21. Dodatkowo zwiększono nasycenie w kanale czerwonym i zielonym Rysunek 22. W zakresie światła zwiększono nasycenie kanału niebieskozielonego i purpurowego Zasób uzupełniający do podręcznika Informatyka. Po prostu, WSIP, Warszawa 2012 13
5.3. Przykłady efektów specjalnych wprowadzonych do fotografii Efekty specjalne są dostępne w menu Efekty. Nie sposób je wszystkie omówić. Poniżej prezentujemy kilka przykładów. Zdjęcie oryginalne Efekty 3D Kula Efekty 3D Wypukłość/wklęsłość Pociągnięcia ozdobne Kubizm Pociągnięcia ozdobne Impresjonizm Pociągnięcia ozdobne Szpachelka Twórcze Witraż Twórcze Ramka Transformacje kolorów Solaryzacja Kamera Efekty świetlne Tekstura Banieczki Obrys Wykrywanie krawędzi Zasób uzupełniający do podręcznika Informatyka. Po prostu, WSIP, Warszawa 2012 14