Organizacja metod opracowania pierworysu mapy zasadniczej

PR A C E IN ST Y T U T U G E O D E Z JI I K A R T O G R A F II Тот X X II, Zeszyt 1/50, 1975 JA N KONIECZNY 528.91(084.3-11) Organizacja metod opracowania pierworysu mapy zasadniczej 1. Wstęp Potrzeba pokrycia k raju jednolitą i aktualną m apą wielkoskalową, będącą podstaw ą planow ego rozw oju gospodarczego we w spółczesnym zorganizow anym społeczeństwie, podkreślana już była w ielokrotnie przy różnych okazjach. To ogromne zadanie gospodarcze, bez precedensu w polskiej geodezji, postaw ione zostało geodetom polskim do rozw iązania w term in ie niezm iernie krótkim, w ynikającym z dynam icznego rozw oju naszej gospodarki narodow ej. Zadanie to, pociągające za sobą w ielom iliardow e nakłady na jego realizację m ożliw e jest do w ykonania w zaplanow anym term inie tylko w tedy: gdy będzie ono wykonyw ane przez dobrze zorganizowaną służbę geodezyjną w kraju, skupiającą w swoich szeregach znakom itą większość geodetów polskich, gdy do wykonania tego ogromnego zadania użyte zostaną najnowsze rozw iązania technologiczne, um ożliw iające znaczne skrócenie czasu opracow ania m apy poprzez szerokie w ykorzystanie fotogram etrii oraz in fo r m atyki w procesie pozyskiwania i przetw arzania danych stanow iących treść m apy, jak rów nież um ożliw iających urucham ianie procesów autom a tycznego kartow ania m apy. O pracow anie i uruchom ienie pełnoautom atycznych ciągów technologicznych podstawowej m apy gospodarczej wielkoskalowej, zwanej u nas m apą zasadniczą, możliwe jest tylko przy pełnym zespoleniu wysiłków w szystkich placów ek zaplecza naukow o-badaw czego w k ra ju łącznie z Zakładam i Rozwoju Techniki P rzedsiębiorstw G eodezyjnych.

76 Jan K onieczny 2. Ogólny podział technologii Mapa zasadnicza, to mapa wielkoskalowa opracowywana dla potrzeb gospodarczych w skalach od 1 : 500 do 1 : 5000 w zależności od stopnia i rodzaju zagospodarowania terenu. Opracowywanie m ap wielkoskalowych jest w kraju realizowane od w ielu lat, a w końcu lat 50-tych pierw sze opracow ania tego rodzaju w y konane zostały przy użyciu m etod fotogram etrycznych. Tak więc technologie obecnie stosowane przy opracowywaniu mapy w oparciu o nowy pom iar podzielić można na technologie: oparte o bezpośredni pom iar w terenie w odniesieniu do wszystkich elem entów treści mapy, oparte na m etodach fotogram etrycznych kam eralnych, z niew ielkim uzupełniającym pom iarem terenow ym. Obydwie w ym ienione wyżej technologie opracow yw ania m ap w ielkoskalowych stosowane są w kraju od przeszło 15 lat z różnym i próbam i fragm entarycznych ulepszeń, bądź uspraw nień w zależności od bazy sprzętow ej, jaką dysponuje ośrodek opracow ujący. Nowoczesny rozwój m etod i technologii opracow ania m ap jest obecnie niew ystarczający. Nowe, ogromne zadania nałożone na polską geodezję w postaci opracowania m apy zasadniczej dla całego k raju do 1985 roku spowodow ały konieczność opracowania technologii optym alnej, która zapewni wykonanie nałożonych zadań w term inie, z zachow aniem wysokich param etrów tech nicznych i dokładnościowych m apy zasadniczej. W grudniu 1974 roku powołany został na wniosek Biura Rozwoju Nauki i Techniki Zespół Specjalistów złożony z przedstaw icieli Głównego U rzędu Geodezji i K artografii, C entrum Inform atyki G eodezyjno-k artograficznej, Przedsiębiorstw Geodezyjno-Kartograficznych oraz Instytutu Geodezji i K artografii w celu opracow ania program u prac w zakresie m apy zasadniczej na obszarze Siedleckiego Geodezyjnego Poligonu Doświadczalno-W drożeniowego. Zespół dokonał przeglądu obecnie stosow anych technologii i w ytypow ał na ich tle w arian ty technologiczne, k tóre będą przedm iotem opracowania i sprawdzenia na Siedleckim Geodezyjnym Poligonie Doświadczalno-W drożeniowym. Technologie najbardziej technicznie i ekonomicznie uzasadnione będą następnie wdrożone do procesu opracow ania m apy zasadniczej na pozostałym obszarze kraju.

O rganizacja m etod opracow ania pierw orysu m apy zasadniczej 77 W program ie badań i eksperym entu na Siedleckim Poligonie D ośw iadczalnym w yodrębniono 13 w ariantów technologicznych w 3 n a stę p u ją cych grupach: 1) m etody opracow ania treści sy tu acy jn ej na podstaw ie now ych pomiarów (wariant A F), rysunek 1. 2) m etody opracow ania treści sytuacyjnej na podstaw ie zaktualizow a nych pom iarów geodezyjno-kartograficznych (w arianty F J), ry su n e k 2. 3) m etody opracow ania rzeźby tere n u (w arianty К M), rysu n ek 3. 3. Omówienie poszczególnych grup wariantów technologicznych 3.1. G ru p a 1. N ow y p o m iar 3.1.1. Charakterystyka wariantu A W ariant ten obejm uje bezpośredni pom iar wszystkich elem entów treści sytuacyjnej w terenie (również w zakresie ew idencji gruntów), opracow a nie num eryczne danych terenow ych, autom atyczne kartow anie pierw orysu m apy sytuacyjno-wysokościowej, dalszą obróbkę danych num erycznych dotyczących ew idencji gruntów w celu uzyskania pełnego operatu ew i dencyjnego oraz autom atycznego w ykreślenia m apy ew idencji gruntów. Zakres stosowania Na obszarach, które z różnych względów technicznych i ekonomicznych nie mogą być opracow ane m etodam i fotogram etrycznym i. Skale opracowania 1 : 500, 1 : 1000 oraz 1 : 2000. 3.1.2. Charakterystyka wariantu В W ariant ten obejm uje num eryczne opracowanie autogram etryczne treści topograficznej m apy oraz elem entów ew idencji gruntów. P rzew i duje się w nim stabilizację i sygnalizację punktów załam ania granic w te renie. O pracow anie to, podobnie jak każde inne opracow anie fotogram etryczne, poprzedzone jest pełnym procesem fotogram etrycznym rozpoczynającym się od projektu i wykonania zdjęć lotniczych poprzez pełny proces aerotriangulacji, aż do utw orzenia num erycznego m odelu te re n u na in-

73 Ja n K onieczny strum entach analogowych. W uzasadnionych przypadkach stosowany jest uzupełniający pom iar terenow y. W procesie opracow ania autogram etrycznego następuje pełna re je s tra cja w spółrzędnych m odelow ych elem entów treści sytuacyjnej, jak rów nież niezbędnych elem entów ew idencji gruntów. Dane te po przetw orzeniu w procesie obróbki num erycznej w ykorzystyw ane będą bezpośrednio do autom atycznego w ykreślenia pierworysu mapy. Dalsza obróbka danych num erycznych w celu autom atycznego w y kreślenia m apy ew idencji gruntów odbywa się analogicznie jak w w a riancie A. Zakres zastosowania Tereny zurbanizowane, uprzemysłowione, aglom eracje miejskie. Skale opracowania 1 : 500, 1 : 1000 oraz 1 : 2000. 3.1.3. Charakterystyka wariantu С Jest to w ariant numeryczno-graficzny. W procesie autogram etrycznego opracow ania m apy w szystkie dane dotyczące treści topograficznej opracowane są w sposób graficzny - kreskowy na pierworysie, natom iast dane dotyczące ew idencji gruntów rejestrow ane są w postaci w spółrzędnych m odelow ych i wchodzą bezpośrednio do procesu opracow ania num e rycznej m apy ew idencji gruntów. E w entualne uzupełniające pom iary terenow e w ykonyw ane będą w e dług om aw ianego poprzednio w arian tu A, obejm ującego bezpośredni pom iar w terenie. Równolegle z opracow aniem graficznym pierw orysu sytuacyjnego n a stępuje przetworzenie danych num erycznych dotyczących ewidencji gruntów w w yniku czego nastąpi autom atyczne w ykreślenie m apy ew i dencji gruntów. Zakres zastosowania Aglomeracje miejskie, tereny siedliskowe i rolne, na których granice działek są utrw alone znakami w terenie. Opracowania w skalach: 1 : 500 do 1 : 5000.

O rganizacja m eto d opracow ania p ierw o rysu m a p y zasadniczej 79 3.1.4. Charakterystyka wariantu D W ariant D charakterystyczny jest tym, że w procesie fotogram etrycznego (autogrametrycznego) opracowania pierw orysu sytuacyjnego mapy zasadniczej i sytuacji na pierw orysie m apy ewidencji gruntów, cała treść przedstaw iona jest w form ie kreskowej. Po opracowaniu pierw orysu w form ie graficznej następ u je dygitalizacja elem entów ew idencji g ru n tów w postaci granic własności i w ładania, k tóre jednocześnie są elem entam i sytuacyjnym i. Dodane do tych w artości w procesie dalszej obróbki num erycznej pozostałe dane dotyczące ewidencji gruntów, (jak kontury użytków, ich oznaczenia itp.) prowadzą do uzyskania pełnej treści m apy ewidencji gruntów oraz jej autom atycznego w ykreślenia na koordynatografach autom atycznych. W ariant D i następujący po nim w ariant E ponadto charakterystyczny jest tym, że nie przew iduje się w nim stabilizacji punktów załam ania g ranic, to znaczy, że jest to w ariant dla tych terenów, gdzie w ystępują miedze naturalne, które odfotografow ują się na zdjęciu lotniczym. E w entualne pom iary uzupełniające w ykonyw ane są tu ta j m etodą bezpośredniego pom iaru, jak w w ariancie A. Pom iary uzupełniające odnoszą się jedynie do tych koniecznych do przedstaw ienia na m apie elem entów treści, które nie odfotografow ały się na zdjęciu lotniczym. Zakres zastosowania Aglom eracje m iejskie, tereny siedliskowe i rolne, na których granice działek stanowią miedze naturalne (brak znaków granicznych). Opracowania w skalach 1 : 500 do 1 : 5000. 3.1.5. Charakterystyka wariantu E W ariant E różni się technologicznie w dość zasadniczy sposób od pozostałych w ariantów fotogram etrycznych.w procesie bowiem opracowania pierw orysu m apy nie m usi w ystępow ać autograf, ani żaden inny in stru m ent analogowy. O pracow anie kreskow e pierw orysu sytuacyjnego m apy zasadniczej odbywa się na tle ortofotom apy w kroju arkuszowym.

80 Jan K onieczny Pojaw ienie się, przetw orzonego na rzut prostokątny, obrazu fotograficznego teren u w procesie opracow ania m apy zasadniczej ma wiele cennych zalet, takich jak: skrócenie procesu opracow ania m apy, potanienie procesu opracow ania m apy, zróżnicow anie edycji m apy zasadniczej w postaci: a) opracow ania graficznego (wyciągu graficznego) na podstaw ie przetworzonego fotograficznego obrazu terenu, bądź też b) opracow ania graficznego (dodania treści kreskow ej) na tle przetw o rzonego fotograficznego obrazu terenu. Ta ostatnia forma mapy zasadniczej jest bezcennym, jak to wykazały doświadczenia innych krajów, m ateriałem podkładowym dla wszelkiego rodzaju prac projektow ych, studyjnych, planow ania przestrzennego itp. Zaw iera ona bowiem pełną inform ację pow ierzchniow ą o terenie z jed noczesnym podkreśleniem (w ykazaniem kreską) w ażnych z pu n k tu w idzenia przeznaczenia m apy elem entów. Istnieje obecnie na świecie pogląd, że gdy użytkownikowi zależy na uzyskaniu szybkiej inform acji m etrycznej o terenie, o jego ilościowych i jakościowych zmianach powierzchniowych, fotomapa bądź ortofotom apa zaspakaja te potrzeby w sposób szybki, tani i w ystarczająco dokładny. Dokładność wzajemnego położenia szczegółów sytuacyjnych treści utrzym ać m ożna dla ortofotom apy w granicach ± 0,2 m m w skali m apy. O pracow anie kreskow e (graficzne) m apy fotograficznej, stanow i podstawę digitalizacji elementów ewidencji gruntów, wchodzących do procesu numerycznego opracowania mapy ewidencji gruntów. Zakres zastosowań W ariant E stosow any będzie w pierw szej kolejności na terenach siedliskowych o luźnej zabudowie i na terenach rolnych bez stabilizacji granic działek. W ariant ten przew idziany jest dla skal 1 : 2000 oraz 1 : 5000. Omówionych 5 technologii dotyczących nowego pom iaru m apy kończy przegląd technologii, które będą przedm iotem wnikliwej konfrontacji na Siedleckim Poligonie Doświadczalnym. W wyniku badań zaplanowanych na tym poligonie zostanie ustalony najwłaściwszy proces technologiczny, który będzie odpowiednio stosowany przy opracowaniu m apy zasadniczej kraju.

O rganizacja m eto d opracow ania p ierw o rysu m apy zasadniczej 81 3.2. G ru p a 2. A k tu alizacja treści m apy 3.2.1. Wariant F W ariant F różni się od omawianego już na wstępie w ariantu A tylko tym, że wykorzystane zostaną w nim w dom inującym stopniu istniejące szkice i m ateriały archiw alne. Przew iduje on num eryczne w yrażenie danych zaw artych w tych m ateriałach. Po w ykorzystaniu m ateriałów arch i walnych przew iduje się pom iar terenow y uzupełniający w ykonany ściśle w edług zasad omówionych w w ariancie A dla nowego pom iaru. Cała reszta procesu w w ariancie F od opracowania zaktualizowanego pierw orysu m apy do uzyskania zaktualizowanej m apy ewidencji gruntów również pozostaje bez zmian w stosunku do w ariantu A. 3.2.2. Warianty G do J Podobnie jak w ariant F pozostaje w ścisłym związku z w ariantem A, tak też w arianty aktualizacyjne G do J pozostają w ścisłym związku z w a riantam i od В do E. Przyjęto tu założenie, że uzupełnianie treści m apy odbywać się będzie tą samą metodą, jaką nastąpiło jej pierw otne opracowanie. Założenie takie nie wyklucza oczywiście stosowania innej m etody aktualizacji, a szczególnie m etody bardziej uzasadnionej technicznie i ekonomicznie. Wiadomo bowiem, że bez względu na technologię opracowania mapy, która jest przedm iotem aktualizacji, nie zawsze uzasadnione jest prow a dzenie procesu aktualizacji m etodam i fotogram etrycznym i. Stąd też w każdym konkretnym przypadku aktualizacji ilość, rodzaj i charakter zmian treści m apy będzie decydował o doborze odpowiedniej, ekonom icznie i technicznie uzasadnionej m etody aktualizacji jej treści. Ponieważ jednak proces num erycznego opracowania m apy ewidencji grutów będzie w ykorzystyw ał w pierw szym rzędzie już istniejące m ateriały, przeto celowym w ydaje się utrzym anie tego samego układu metod aktualizacji, jak w przypadku nowego pom iaru. 3.3. G ru p a 3. O pracow anie rzeźby teren u Rzeźba tere n u w koncepcji technologicznej m apy zasadniczej rozpatryw ana jest jako wydzielony proces. Nie znaczy to jednak, że jest ona opracow yw ana zupełnie niezależnie od treści topograficznej m apy zasadniczej. 6 P r a c e I n s t y t u t u T o m X X II

82 J a n K o n ieczn y Dla terenów, dla k tórych istnieją opracow ania wysokościowe z w ym a ganą dokładnością i zagęszczeniem warstwie, w ystarczającym dla m apy zasadniczej w określonej skali, należy bezw zględnie w ykorzystać istniejące m ateriały wysokościowe. W ykorzystanie tych m ateriałów prowadzi do potanienia procesu produkcji m apy zasadniczej. W przypadkach, w których zachodzi potrzeba nowego opracowania warstwicowego, bądź wyznaczenia określonej liczby punktów o znanych rzędnych, przew iduje się przebadanie na Siedleckim G eodezyjnym Poligonie Doświadczalno-W drożeniowym, następujących metod opracowania rzeźby terenu, oznaczonych jako K, L i M. 3.3.1. Charakterystyka wariantu К W ariant К w ykazuje analogię do om awianych już w ariantów sytuacyjnych A i F, gdyż o p arty jest na bezpośrednim pom iarze w terenie. W procesie pom iarowym opartym o pom iar tachym etryczny następuje zebranie koniecznych danych do utw orzenia num erycznego m odelu tere n u oraz n u merycznego opracowania warstwie. Opracowane w ten sposób w arstw ice poddane będą następnie procesow i autom atycznego kartow ania, w w yniku którego opracowana zostanie rzeźba terenu. W ygraw erow ane arkusze rzeźby terenu na kartograficznym m ateriale transparentow ym będą mogły być w ykorzystane bezpośrednio w dalszym etapie reprodukcyjnego o p racowania i wydania m apy zasadniczej. Zakres zastosowania i skale mapy W ariant ten będzie mógł być zastosowany na takich obszarach, które z różnych przyczyn technicznych nie m ogą być opracow ane m etodam i fotogram etrycznym i. Przew iduje się stosowanie tego w ariantu dla skal od 1 : 500 do 1 : 5000. 3.3.2. Charakterystyka wariantu L W ariant ten przew iduje technologię num erycznego opracowania rzeźby terenu przy pełnym w ykorzystaniu m etod num erycznych. Przew iduje on rejestrację współrzędnych punktów wysokościowych z fotogram etrycznego m odelu przestrzennego utw orzonego w instrum encie analogow ym.

O rganizacja m eto d opracow ania p ierw o rysu m a p y zasadniczej 83 U zyskane na tej drodze w spółrzędne punktów w ysokościow ych posłużą następnie do utw orzenia num erycznego m odelu tere n u oraz num erycznego opracowania warstw ie. W arstwice te podobnie jak w w ariancie К poddane zostaną procesowi autom atycznego kartow ania w celu utw orzenia pierw orysu rzeźby terenu. Zakres zastosowania i skale P rzew iduje się zastosow anie tego w arian tu w yłącznie n a teren ach p łaskich, to jest wszędzie tam, gdzie opracowanie m apy wykonyw ane jest m e todam i fotogram etrycznym i, a nachylenie tere n u nie przekracza 3. W a riant ten przew idyw any jest do w ykorzystania we wszystkich skalach m a py zasadniczej od 1 : 500 do 1 : 5000. 3.3.3. Charakterystyka wariantu M W ariant M przew iduje opracowanie rzeźby terenu w form ie graficznej na podstawie m odelu fotogram etrycznego utworzonego w instrum encie analogowym. Bezpośrednie zrysowanie w arstw ie na autografie prowadzi do uzyskania pierw orysu rzeźby terenu na drodze graficznej. Pierw orys ten następnie będzie w ykorzystyw any w procesie opracow ania m apy zasadniczej podobnie jak pierw orys rzeźby tere n u pozyskane w procesie au tom atycznego kartow ania. Zakres wykorzystania W ariant ten będzie stosow any powszechnie we w szystkich technologiach fotogram etrycznego opracow ania m apy zasadniczej dla terenów o kącie nachylenia pow yżej 3. Uzyskiwana na tej drodze rzeźba terenu jest wystarczająco dokładna, a czas jej opracow ania dostatecznie krótki, co upow ażnia do dalszego szerokiego stosow ania tej technologii w procesie opracow yw ania m apy zasadniczej. Przedstaw ione powyżej m etody dotyczące opracowania oddzielnych pierworysów sytuacji i rzeźba terenu, stanow ią główne etapy w procesie technologicznym opracowania m apy zasadniczej. M etody te um ożliwiają równocześnie częściowe opracow anie pierw orysu m apy ew idencji g ru n tów. 6*

84 Jan K onieczny SCHEMAT ORGANIZACJI METOD OPRACOWANIA TREŚCI SYTUACYJNEJ NA PODSTAWIE NOWYCH POMIARÓW OPRACOWANIE NUMERYCZNE ;OP.GRAF.-NUMERYCZ. OPRACOWANIE GRAFICZNE METODY BEZPOŚR METODY FOTOGRAMETfiYCZNE SPOSOBY UTRWALENIA GRANIC DZIAŁEK W TERENIE PUNKTY ZAŁAMANIA STABILIZOWANE MIEDZE NATURALNE OPRACOWANIE AUTOGRAMETRJ OPRACOWANIE AUTOGRAMETR OPRACOWANIE AUTOGRAMETR OPRACOWANIE MAPY FOTOGRAF POMIAR TERENOWY I AUTOMAT. I KARTOWANIE I REJESTRACJA WSPÓtRZĘDN. I _ JL- POMIAR UZUP TERENOWY TT I : _j : n AUTOMAT. ~ HARTOWANIE i T : REJESTR. WSPÓtRZ I 5 I i Ï 1 I _ J L. POMIAR UZUP i TERENOWY _j AUTOMAT. i KARTÓW. : PC MIAR UZURi TERENOWY I _ J. POMIAR UZUP "] TERENOWY I PIERWORYS MAPY DIGITALI ZACJA DIGITALI ZACJA T DANE NUMERYCZNE EWIDENCJI GRUNTÓW i KREŚLENIE AUTOMATYCZNE i MAPA EWIDENCJI GRUNTÓW r------------- 1 LEGENDA treść topograficzna I i elem enty ewidencji gru ntów... m etody num eryczne topograficzne -------------- graficzne.>----- n ------------- metody numeryczne elementów ewidencji gruntów Rys. 1

O rganizacja m etod opracow ania p ierw o rysu m a p y zasadniczej 85 Rys. 2

86 Jan K onieczny Eys. 3

O rganizacja m eto d opracow ania pierw orysu. m a p y zasadniczej 87 Omówione m etody, k tóre będą przedm iotem eksperym entu na Siedleckim Geodezyjnym Poligonie Doświadczalno-W drożeniowym częściowo już istnieją i są w ykorzystyw ane produkcyjnie. Te istniejące i stosowane produkcyjnie technologie w ym agają jedynie adaptacji pod kątem num erycznych opracow ań ew idencji gruntów. Część jednak m etod w ytypow anych do spraw dzenia n a Poligonie Siedleckim wymaga w pierwszym rzędzie opracowania technologicznego przez placówki zaplecza naukowo-badawczego, a następnie wdrożenia w PPG K. P race badaw cze związane z now ym i technologiam i opracow ania m apy zasadniczej są już obecnie kontynuow ane w Instytucie Geodezji i K a rto grafii oraz w C entrum Inform atyki Geodezji i K artografii. Zakończenie tych prac przew idziane jest w roku 1975. Zakończenie analizy porów naw czej w ariantów technologicznych przewidziane jest na marzec 1976 roku. Rękopis złożono w Redakcji w styczniu 1975 r. Recenzował: doc. dr inż. Kazimierz Michalik

я б : к о н е ч н ы ОРГАНИЗАЦИЯ МЕТОД РА ЗРА БО ТКИ ОРИГИНАЛА ОСНОВНОЙ КАРТЫ Резюме В этой статье хар актери зую тся методы разработки оригинала ситуации и рельефа местности, связанны е с разработкой основной к а р т ы и списка грун тов, которы е бы ли предметом исследования на седлецком опытном полигоне, располож енном в окрестностях Варш авы. В ы бранны е варианты касаю тся разработки ка р т в больш их м асш табах 1 : 500 до 1 : 5000, а на исследования д ол ж н ы дать ответ на вопрос, к а к а я из перечисленн ы х технологией о ка ж е тс я наиболее оправданной с технической и эконом ической то че к зрения пр и разработках крупном асш табны х карт. Разработанны е в результате эксперим ента технол огии будут прим еняться в процессе разработки основной ка р ты для всей страны. Предназначенны е для эксперимента методы бы ли объединены в три следую щ ие гр у п п ы : методы разработки содерж ания ситуации на основании новы х измерений (вариант А Е); методы разработки содержания ситуации а ктуал изо ва н ны х геодезическо- -ка р то гр а ф и ч е с ки х измерений (вариант F J); методы разработки рельефа местности (вариант К М ). JA N KONIECZNY ORGANIZATION OF THE METHODS FOR A BASIC MAP ELABORATION Abstract M ethods of elab oratio n o f the m ap fa ir-d ra ftin g fo r topographic s itu a tio n and re lie f, as w e ll as the land-use, selected fo r the e x p e rim e n ta l research w o rk on the test fie ld o f Siedlce in the v ic in ity of W arsaw, have been specified in th is paper. Chosen v a ria n ts o f the m ethods concern the elab oratio n of m aps in la rg e scales, i. e. 1 : 500 to 1 :5000. The in v e stig a tio n aim is estim a tio n w h ic h o f the m ethods is the best fro m technological and econom ical p o in t o f v ie w to be considered in elabora tio n o f la rg e scales maps. M ethods w o rk e d o u t d u rin g the exp e rim e n t w ill be used in the process of a basic m ap elaboration. M ethods selected fo r the exp erim e nt w ill be d ivide d in to three fo llo w in g groups: M ethods o f elab oratio n o f the topographic situ a tio n, based on a new surve y (v a ria n t A -E ). M ethods o f elaboratio n o f the topographic situation, based on up to date geodetic and cartographic su rva y (v a ria n t F-J). M ethods o f re lie f elaboration (v a ria n t K -M ).