W jaki sposób ewidencjonować i w którym sprawozdaniu budżetowym wykazać ten zwrot?

W jaki sposób ewidencjonować i w którym sprawozdaniu budżetowym wykazać ten zwrot? Jak zaksięgować zwrot do gminy odsetek bankowych po likwidacji rachunku dochodów własnych? Czy muszę wykazać je tylko w sprawozdaniu RB-34 czy także w RB-34S i RB-27S? Główna księgowa samorządowej jednostki budżetowej Odpowiedź na to pytanie nie jest jednoznaczna, ponieważ ewidencja zwrotu odsetek do gminy po likwidacji rachunku dochodów własnych oraz ujęcie tego w odpowiednim sprawozdaniu zależy od wielu okoliczności. Poniżej zostały przedstawione możliwe rozwiązania tego problemu. Z art. 85 przepisów wprowadzających ustawę o finansach publicznych wynika, że traci moc ustawa o finansach publicznych z 2005 r. - z wyjątkiem m.in. art. 22, który obowiązuje do 31 grudnia 2010 r. Tak więc do tego dnia jednostki budżetowe uzyskujące dochody z: - opłat za udostępnianie dokumentacji przetargowej; - spadków, zapisów i darowizn w postaci pieniężnej na rzecz jednostki budżetowej; - odszkodowań i wpłat za utracone lub uszkodzone mienie będące w zarządzie bądź użytkowaniu jednostki budżetowej 1 / 11

- mogą je gromadzić na wydzielonym rachunku dochodów własnych. Państwowe jednostki budżetowe mogą do końca tego roku gromadzić na rachunku dochodów własnych dochody wymienione w art. 22 ust. 2 ustawy o finansach publicznych z 2005 r., natomiast gminne, powiatowe i wojewódzkie jednostki budżetowe - dochody określone w uchwale przez organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego. Utworzone przez jednostki budżetowe wydzielone rachunki dochodów własnych mogą funkcjonować zgodnie z dotychczasowymi przepisami, z jednoczesnym regulowaniem zobowiązań i ściąganiem należności, do 31 grudnia 2010 r. Po upływie tego terminu: 1. nieściągnięte należności i nieuregulowane zobowiązania przejmuje jednostka budżetowa, przy której funkcjonowały rachunki dochodów własnych, 2. środki pieniężne podlegają odprowadzeniu na rachunek pomocniczy odpowiednio państwowej jednostki budżetowej albo samorządowej jednostki budżetowej (art. 93 przepisów wprowadzających ustawę o finansach publicznych). Środki pieniężne jednostek budżetowych przekazane na rachunek pomocniczy mogą być wykorzystane na dotychczasowe cele do 30 czerwca 2011 r. Środki pieniężne niewykorzystane do tego dnia państwowe jednostki budżetowe przekazują na dochody budżetu państwa, a samorządowe jednostki budżetowe - na dochody budżetu jednostki samorządu terytorialnego. 2 / 11

Pytanie dotyczące zaksięgowania zwrotu do gminy odsetek bankowych po likwidacji rachunku dochodów własnych pochodzi od samorządowej jednostki budżetowej, której bank naliczył oprocentowanie już po likwidacji rachunku dochodów własnych. Na mocy rozporządzenia w sprawie szczególnych zasad rachunkowości rachunek dochodów własnych został oznaczony w ewidencji księgowej symbolem 132. Zgodnie z opisem (zawartym w załączniku nr 2 do tego rozporządzenia) konto to służy do ewidencji środków pieniężnych gromadzonych na rachunkach bankowych dochodów własnych jednostek budżetowych. Po stronie Wn konta 132 ujmuje się wpływy środków pobranych tytułem dochodów własnych na rachunek bankowy, a po stronie Ma - wypłaty środków z rachunku bankowego na realizację wydatków finansowanych dochodami własnymi jednostki budżetowej. Ewidencja szczegółowa do konta 132 powinna zapewniać podział środków według rachunków bankowych oraz według pozycji klasyfikacyjnych planu finansowego każdego tytułu dochodów własnych. Konto 132 może wykazywać saldo Wn, które oznacza stan środków pieniężnych na rachunkach bankowych dochodów własnych. Kierownicy: zakładów budżetowych, gospodarstw pomocniczych jednostek budżetowych, jednostek budżetowych i placówek, dysponujący rachunkami dochodów własnych oraz dysponenci funduszy celowych, a także kierownicy państwowych jednostek budżetowych dysponujący rachunkami do gromadzenia środków funduszu motywacyjnego - sporządzają i przekazują sprawozdania tych jednostek do dnia zakończenia ich likwidacji lub zmiany formy organizacyjno-prawnej (zgodnie z przepisami rozporządzenia w sprawie sprawozdawczości budżetowej z 2006 r.). 3 / 11

Sprawozdanie Rb-34S z nowego rozporządzenia w sprawie sprawozdawczości budżetowej to półroczne/roczne sprawozdanie z wykonania dochodów i wydatków na rachunku, o którym mowa w art. 223 ust. 1 ustawy o finansach publicznych z 2009 r. Przepis art. 223 ust. 1 tej ustawy stanowi zaś o możliwości gromadzenia dochodów własnych na mocy uchwały organu stanowiącego przez samorządowe jednostki budżetowe prowadzące działalność określoną w ustawie o systemie oświaty. Biorąc pod uwagę wymienione uregulowania prawne, w 2010 r. kierownicy jednostek budżetowych dysponujący rachunkami dochodów własnych sporządzają i przekazują sprawozdania Rb-34 zgodnie z przepisami rozporządzenia w sprawie sprawozdawczości budżetowej z 2006 r. Wzór sprawozdania Rb-34 (kwartalnego sprawozdania z wykonania planów finansowych dochodów własnych jednostek budżetowych i wydatków nimi sfinansowanych) stanowi załącznik nr 23 do tego rozporządzenia. Zadane pytanie dotyczy sytuacji, w której - jak się można domyślać - zostaje już zlikwidowany rachunek dochodów własnych, a po jego likwidacji bank naliczył oprocentowanie tego rachunku. Można wziąć tu pod uwagę następujące okoliczności: - rachunki dochodów własnych ulegają likwidacji najpóźniej 31 grudnia 2010 r., - naliczone oprocentowanie od środków zgromadzonych na tym rachunku nie może być do tego rachunku dopisane, bowiem rachunek bankowy już nie istnieje. Zgodnie z 23 ust. 1 załącznika nr 34 do rozporządzenia w sprawie sprawozdawczości z 2006 r. - sprawozdania z wykonania planów finansowych dochodów własnych jednostek budżetowych dysponowanych przez jednostki samorządu terytorialnego sporządza się, z 4 / 11

uwzględnieniem 39 załącznika nr 33 do tego rozporządzenia, stanowiącego, że w dziale A. Dochody" w kolumnach: Plan" i Wykonanie" wykazuje się w szczegółowości dział, rozdział, paragraf - odpowiednio planowane i zrealizowane wpływy środków pieniężnych na wydzielony rachunek dochodów własnych, a w wydzielonym wierszu P 150" - stan środków pieniężnych na wydzielonym rachunku dochodów własnych na koniec okresu sprawozdawczego. Dlatego oprocentowania rachunku bankowego naliczonego po likwidacji rachunku dochodów własnych nie można wykazać w sprawozdaniu Rb-34 z dwóch powodów: 1. nie następuje fizyczny wpływ środków pieniężnych na rachunek bankowy dochodów własnych, bowiem rachunek ten już nie istnieje, 2. w kolumnie Dochody wykonane" sprawozdania Rb-34 wykazuje się zrealizowane wpływy środków pieniężnych na wydzielony rachunek dochodów własnych. Skoro więc nie ma wpływu środków pieniężnych na ten ściśle określony rachunek bankowy, to nie możemy wykazać dochodów wykonanych z tego tytułu w sprawozdaniu Rb-34. Ponadto sporządzając sprawozdanie Rb-34 należy uwzględnić zasady ich sporządzania zawarte w rozporządzeniu w sprawie sprawozdawczości budżetowej z 2006 r., a mianowicie: - sprawozdania jednostkowe są sporządzane przez kierowników jednostek organizacyjnych na podstawie ksiąg rachunkowych, - kierownicy jednostek są obowiązani sporządzać sprawozdania rzetelnie i prawidłowo pod względem merytorycznym i formalno-rachunkowym, a kwoty wykazane w sprawozdaniach powinny być zgodne z danymi wynikającymi z ewidencji księgowej. Nie możemy ująć kwoty oprocentowania na koncie 132, bowiem byłoby to ujęcie operacji 5 / 11

niezgodnie z jej rzeczywistym przebiegiem. Wykazanie więc tej kwoty w sprawozdaniu Rb-34 byłoby jednoznaczne ze sporządzeniem tego sprawozdania niezgodnie z danymi wynikającymi z ewidencji księgowej. Warto wspomnieć, że od 1 stycznia 2010 r. naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest niesporządzenie lub nieprzekazanie w terminie sprawozdania z wykonania procesów gromadzenia środków publicznych i ich rozdysponowania albo wykazanie w tym sprawozdaniu danych niezgodnych z danymi wynikającymi z ewidencji księgowej. Do końca 2009 r. naruszeniem dyscypliny finansów publicznych było jedynie wykazanie w sprawozdaniu budżetowym danych niezgodnych z danymi wynikającymi z ewidencji księgowej, a niesporządzenie sprawozdania lub przekazanie go po terminie nie powodowało takiej odpowiedzialności. Ponadto zwrot sprawozdanie budżetowe" został zastąpiony zwrotem sprawozdanie z wykonania procesów gromadzenia środków publicznych i ich rozdysponowania". Inna możliwa sytuacja, która może wystąpić w związku z likwidacją rachunku dochodów własnych, to dopisanie przez bank oprocentowania do rachunku jeszcze przed jego likwidacją, co pozwoli ująć kwotę oprocentowania na koncie 132 i wykazać ją w sprawozdaniu Rb-34 w dochodach wykonanych. W 2010 r. w odniesieniu m.in. do rachunku dochodów własnych jednostek budżetowych (funkcjonujących na podstawie ustawy o finansach publicznych z 2005 r.) mają zastosowanie podziałki klasyfikacji określone w rozporządzeniu Ministra Finansów w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych z 2006 r. W 240 - Wpłata do budżetu nadwyżki dochodów własnych lub środków obrotowych ujmuje się nie tylko ustaloną na dzień 31 grudnia wpłatę do budżetu państwa nadwyżki dochodów własnych państwowych jednostek budżetowych oraz wpłatę do budżetu JST nadwyżki środków obrotowych gminnych, powiatowych lub wojewódzkich 6 / 11

jednostek budżetowych (o których mowa w art. 22 ust. 4 i 8 ustawy o finansach publicznych), ale także wpłaty związane z likwidacją dochodów własnych. Może się jednak pojawić zupełnie inny problem, z jakim spotkają się jednostki budżetowe likwidujące rachunki dochodów własnych, bo w sytuacji przedstawionej w pytaniu Czytelnika najprostszym rozwiązaniem jest wydanie dyspozycji w banku, aby oprocentowanie zlikwidowanego rachunku dochodów własnych zostało przekazane na rachunek bieżący jednostki budżetowej, a następnie wykazanie go przez jednostkę budżetową w sprawozdaniu Rb-27S i odprowadzenie na rachunek budżetu JST. W przepisach wprowadzających ustawę o finansach publicznych dopuszczono jednak, a może nawet wskazano inną możliwość, bowiem środki pieniężne niewykorzystane do 31 grudnia 2010 r. podlegają odprowadzeniu na rachunek pomocniczy państwowej albo samorządowej jednostki budżetowej, a ponadto środki pieniężne jednostek budżetowych przekazane na rachunek pomocniczy mogą być wykorzystane na dotychczasowe cele do 30 czerwca 2011 r. Dopiero środki pieniężne niewykorzystane do tego dnia państwowe jednostki budżetowe przekazują na dochody budżetu państwa, a samorządowe jednostki budżetowe - na dochody budżetu jednostki samorządu terytorialnego. Jeżeli więc likwidujemy rachunek dochodów własnych 31 grudnia 2010 r., a pozostały na tym rachunku niewykorzystane środki, do tego jeszcze bank naliczył nam oprocentowanie, które zgodnie z art. 22 ust. 6 ustawy o finansach publicznych z 2005 r. mogło zwiększać kwotę dochodów własnych, to środki te podlegają odprowadzeniu na rachunek pomocniczy - w tym przypadku samorządowej jednostki budżetowej. 7 / 11

Rachunki dochodów własnych mogły być likwidowane wcześniej niż 31 grudnia 2010 r. i zapewne wiele jednostek budżetowych już dokonało ich likwidacji albo uczyni to w najbliższym czasie. Wydaje się, że wcześniejsza likwidacja stwarza mniej problemów, niż ta dokonana w granicznym terminie 31 grudnia 2010 r., bowiem odprowadzenie tych środków na rachunek pomocniczy samorządowej jednostki budżetowej może okazać się problematyczne, a sformułowanie, że środki pieniężne podlegają" odprowadzeniu na rachunek pomocniczy, a nie mogą podlegać", zdaje się przesądzać o konieczności nieprzekazywania ich na dochody budżetu państwa czy JST. I tu pojawia się problem, co należy rozumieć pod pojęciem rachunek pomocniczy w samorządowych jednostkach budżetowych". Jak wynika z załącznika nr 2 do rozporządzenia w sprawie szczególnych zasad rachunkowości, w planie kont jednostki budżetowej mogą wystąpić konta: 130 - Rachunki bieżące jednostek budżetowych, 131 - Rachunki bieżące, 132 - Rachunki dochodów własnych jednostek budżetowych, 134 - Kredyty bankowe, 135 - Rachunki środków funduszy specjalnego przeznaczenia, 137 - Rachunki środków funduszy pomocowych, 138 - Rachunki środków na prefinansowanie, 8 / 11

139 - Inne rachunki bankowe. O ile przepisy ustawy o finansach publicznych z 2009 r. dotyczące obsługi budżetu państwa w zakresie krajowych środków finansowych używają pojęcia rachunek pomocniczy" i dodatkowo przepisy rozporządzenia w sprawie rodzajów i trybu dokonywania operacji na rachunkach bankowych prowadzonych dla obsługi budżetu państwa oraz zakresu i terminów udostępniania informacji o stanach środków na tych rachunkach wymieniają rachunki pomocnicze państwowych jednostek budżetowych dla środków na wydatki niewygasające, państwowych jednostek dla środków na prefinansowanie oraz pozostałe rachunki pomocnicze" - to w przypadku samorządowych jednostek budżetowych mogą być problemy z ustaleniem, o jaki rachunek tu chodzi. Gdyby przyjąć, że będzie to rachunek pomocniczy do rachunku bieżącego jednostki budżetowej, to zgodnie z opisem konta 130 - Rachunki bieżące jednostek budżetowych na koncie tym ewidencjonuje się obroty na rachunku bankowym jednostki budżetowej z tytułu wydatków i dochodów (wpływów) budżetowych objętych planem finansowym. Środki pozostałe po likwidacji rachunku dochodów własnych nie będą wpływem środków budżetowych otrzymanych na realizację wydatków budżetowych zgodnie z planem finansowym i nie mogą być ujęte w korespondencji z kontem 223. Nie stanowią zrealizowanych przez jednostkę budżetową dochodów budżetowych, bo zgodnie z przepisami wprowadzającymi ustawę o finansach publicznych dopiero środki pieniężne niewykorzystane do 30 czerwca 2011 r. samorządowe jednostki budżetowe przekazują na dochody budżetu JST, więc ewidencja rachunku pomocniczego do rachunku bieżącego jednostki budżetowej musiałaby być niezgodna z opisem konta 130 zawartym w obecnie obowiązującym rozporządzeniu. Można też przyjąć, że zostaną one ujęte na koncie 139 - Inne rachunki bankowe, które służy do 9 / 11

ewidencji operacji dotyczących środków pieniężnych wydzielonych na innych rachunkach bankowych niż rachunki bieżące i specjalnego przeznaczenia i na którym prowadzi się w szczególności ewidencję obrotów na wyodrębnionych rachunkach bankowych: - akredytyw bankowych otwartych przez jednostkę budżetową, - czeków potwierdzonych, - sum depozytowych, - sum na zlecenie, - środków obcych na inwestycje. Sam zwrot w szczególności" daje możliwość ujmowania na tym koncie innych operacji niż wymienione w rozporządzeniu w sprawie szczególnych zasad rachunkowości. Konsekwencją takiej ewidencji w okresie przejściowym I półrocza 2011 r. byłoby pokrywanie kosztów z rachunku bankowego przez jednostkę budżetową, a nie dokonywanie przez nią wydatków z budżetu, co kłóci się z definicją jednostki budżetowej, zawartą zarówno w poprzedniej, jak i nowej ustawie o finansach publicznych, bowiem jednostki budżetowe pokrywają swoje wydatki z budżetu, a pobrane dochody odprowadzają na rachunek odpowiednio dochodów: budżetu państwa albo budżetu jednostki samorządu terytorialnego. Wszystko wskazuje na to, że w okresie przejściowym I półrocza 2011 r. ewidencja środków pieniężnych pozostałych po likwidacji rachunku dochodów własnych samorządowych jednostek budżetowych po 31 grudnia 2010 r. może okazać się niespójna z przepisami zarówno ustawy o finansach publicznych, jak i przepisami wykonawczymi wydanymi na jej podstawie. Podstawa prawna: 10 / 11

- Ustawa z 27 sierpnia 2009 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o finansach publicznych (Dz.U. nr 157, poz. 1241 z późn. zm.). - Ustawa z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz.U. nr 157, poz. 1240 z późn. zm.). - Ustawa z 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (Dz.U. nr 249, poz. 2104 z późn. zm.). - Ustawa z 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (Dz.U. z 2005 r. nr 14, poz. 114 z późn. zm.). - Rozporządzenie Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (Dz.U. nr 38, poz. 207). - Rozporządzenie Ministra Finansów z 3 lutego 2010 r. w sprawie sprawozdawczości budżetowej (Dz.U. nr 20, poz. 103). - Rozporządzenia Ministra Finansów z 29 czerwca 2006 r. w sprawie rodzajów i trybu dokonywania operacji na rachunkach bankowych prowadzonych dla obsługi budżetu państwa oraz zakresu i terminów udostępniania informacji o stanach środków na tych rachunkach (Dz.U. nr 116, poz. 785 z późn. zm.). - Rozporządzenie Ministra Finansów z 28 lipca 2006 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów konta dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego oraz niektórych jednostek sektora finansów publicznych (Dz.U. nr 142, poz. 1020 z późn. zm.). - Rozporządzenie Ministra Finansów z 27 czerwca 2006 r. w sprawie sprawozdawczości budżetowej (Dz.U. nr 115, poz. 781 z późn. zm.). - Rozporządzenie Ministra Finansów z 14 czerwca 2006 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (Dz.U. nr 107, poz. 726 z późn. zm.). 11 / 11