akustyka.qxp 2006-03-14 10:40 Page 1 Ściany Knauf SYSTEMY AKUSTYCZNE KNAUF Wymagania Parametry Obliczenia
akustyka.qxp 2006-03-14 10:40 Page 2 Zadaniem architektów i inżynierów podczas planowania i projektowania budynków jest ograniczenie istniejącego hałasu. Niezbędne jest uzyskanie takich parametrów, które zagwarantują Systemy akustyczne - ściany ich użytkownikom lub mieszkańcom możliwość pracy w spokoju oraz odprężenie i odpoczynek. Techniczno - fizyczne zależności w akustyce są różnorodne, a ich końcowy efekt często trudny do przewidzenia. Oprócz znajomości podstawowych pojęć fizyki należy brać pod uwagę całe mnóstwo pomiarów i ocen (opisanych w normach i dyrektywach), które tyczą się przeróżnych zagadnień akustyki. Przy projektowaniu ustrojów akustycznych można korzystać z normy DIN 4109 załącznik nr 1. Zawarte tam wytyczne oraz dane pomiarowe bazują na 20 letnim doświadczeniu w tym zakresie. Pozwalają one z dużą dokładnością określić ostateczną izolacyjność akustyczną lekkiej przegrody. W międzyczasie unowocześnieniu uległy nie tylko warunki pomiarowe (miejsca oraz technika pomiarów), ale w wyniku ujednolicania poszczególnych norm powstały nowe normy europejskie jak np. DIN EN 20140, DIN EN ISO 140, DIN EN ISO 717, DIN EN 12354 oraz na ich bazie odpowiedniki polskie. Poszczególne właściwości użytkowe w budownictwie takie jak akustyka czy ogniochronność muszą zostać potwierdzone przez producentów w świetle normatywów europejskich. Rozwiązania firmy Knauf oparte są na standardach europejskich. 2
akustyka.qxp 2006-03-14 10:40 Page 3 konstrukcji ochrony przed hałasem, wkrótce będą przeszłością. To producent będzie wybierał komponenty konkretnego systemu i zaopatrywał w niezbędne dane techniczne. Oznacza to, że producent dostarcza konkretny system opatrzony odpowiadającym normom przepisem budowlanym, wykluczającym zamianę poszczególnych komponentów systemu na inne. Analogicznie szczegółowe wskazówki dotyczące sposobu wykonania pobierać będziemy z instrukcji producenta. Kolejny ważny punkt to reproduktywność wartości pomiarowych, względnie konieczność statystycznej oceny wartości pomiarowych, na podstawie istniejących granic tolerancji. Dokonanie pomiaru pewnych wskaźników technicznych i oczekiwanie, że oparta na tej podstawie prognoza dokładnie zgodzi się z realiami otrzymanymi na placu budowy jest w praktyce, nawet przy naukowym podejściu, niewykonalne. Nowe europejskie normy będą poprzez nową filozofię obliczeń niosły na swych barkach i ten ważny aspekt. Sucha zabudowa to budownictwo lekkie Zasadą budownictwa lekkiego jest pozbywanie się masywnych struktur na rzecz funkcjonalnego systemu, składającego się z pojedynczych komponentów łączących się w jedną całość. Przyświeca temu zasada: Całość to więcej niż suma poszczególnych elementów! W ostatnim czasie płyta gipsowo-kartonowa niezwykle się rozwinęła. Płyty gipsowo-kartonowe umożliwiają wznoszenie tańszych konstrukcji ogniochronnych, przy pomocy systemowych rozwiązań firmy Knauf tak, że osiąga się dziś wysokości ścian, które wcześniej wydawały się nie do pomyślenia. Zmiany te przebiegały równocześnie z rozwojem technicznym oraz koniecznymi ulepszeniami, dopasowującymi się do zmieniających się właściwości materiałów. Mniejsza masa oznacza również ułatwioną pracę na budowie oraz wydajniejsze dysponowanie logistyką. Spełnianie poszczególnych uwarunkowań akustycznych, na podstawie nowych wartości obliczeniowych, nie jest już stawiane jako znak zapytania lecz traktowane jest jako pewnik. Dla każdych warunków akustycznych przewidziano rozwiązanie, które sprostać może wymaganiom technicznym oraz ekonomicznym. Nowa filozofia norm europejskich Szczegółowe normy dotyczące poszczególnych materiałów (profile, izolacja) wchodzących w skład np. 3
akustyka.qxp 2006-03-14 10:40 Page 4 Poprzez nadawanie poszczególnych oznaczeń i indeksów rozróżniamy izolacyjność akustyczną w zależności od tego czy dźwięki przenoszone są tylko przez badaną przegrodę czy dodatkowo przez inne boczne przegrody. Duże znaczenie ma również rodzaj hałasu przenikającego przez przegrody. Izolacyjność akustyczna właściwa przegrody R stosuje się gdy dźwięki przenoszone są tylko przez badaną przegrodę i wykluczone jest ich przenoszenie innymi drogami. Wyznaczany w warunkach pomijalnego przenoszenia bocznego. Izolacyjność akustyczna właściwa przybliżona R' stosuje się gdy dźwięki są przenoszone przez badaną przegrodę oraz dodatkowo innymi drogami. Wyznaczony z uwzględnieniem przenoszenia bocznego. Wskaźnik oceny przybliżonej izolacyjności akustycznej właściwej przegrody R' A2 Suma ważonego wskaźnika przybliżonej izolacyjności akustycznej właściwej przegrody R'w oraz widmowego wskaźnika adaptacyjnego C tr. Stosowany dla przegród zewnętrznych oraz przegród wewnętrznych oddzielających pomieszczenia techniczne lub usługowe jeżeli widmo hałasu wytwarzanego wewnątrz pomieszczenia jest zbliżone do widma przypisanego w normie PN-EN ISO 717-1: 1999 wskaźnikowi C tr. Izolacyjności akustyczna wzdłużna przegrody R L Jest to izolacyjność akustyczna przegrody przy transmisji dźwięku wzdłuż przegrody. Określa zdolność przenoszenia dźwięku przez przegrodę na połączeniu z typową przegrodą sąsiednią. Wartość wyznaczana w warunkach laboratoryjnych. Definicje Ważony wskaźnik izolacyjności akustycznej właściwej przegrody R w Jest to współczynnik wyrażony jednoliczbowo, oznaczający izolacyjność przegrody od dźwięków powietrznych. Wyznaczany z wykresu izolacyjności akustycznej właściwej R poprzez porównanie z krzywą wartości odniesienia dla izolacyjności od dźwięków powietrznych. Liczbowo współczynnik R w jest wartością wyrażoną w db wyznaczony wg normy PN-87/B-02152/01 odnoszącą się do wartości 500 Hz na krzywej odniesienia. Ważony wskaźnik przybliżonej izolacyjności akustycznej właściwej przegrody R' w Jest to współczynnik wyrażony jednoliczbowo, oznaczający izolacyjność przegrody od dźwięków powietrznych. Wyznaczany z wykresu izolacyjności akustycznej właściwej R' poprzez porównanie z krzywą wartości odniesienia dla izolacyjności od dźwięków powietrznych. Liczbowo współczynnik R' w jest wartością wyrażoną w db wyznaczony wg normy PN-87/B-02152/01 odnoszącą się do wartości 500 Hz na krzywej odniesienia. Wskaźnik oceny przybliżonej izolacyjności akustycznej właściwej przegrody R' A1 Suma ważonego wskaźnika przybliżonej izolacyjności akustycznej właściwej przegrody R'w oraz widmowego wskaźnika adaptacyjnego C tr. Ważony wskaźnik izolacyjności akustycznej wzdłużnej przegrody R L, W Jest to współczynnik wyrażony jednoliczbowo oznaczający izolacyjność przegrody od dźwięków powietrznych przy transmisji dźwięków wzdłuż przegrody. Wyznaczany z wykresu izolacyjności akustycznej wzdłużnej przegrody R L poprzez porównanie z krzywą wartości odniesienia dla izolacyjności od dźwięków powietrznych. Liczbowo współczynnik R L, W jest wartością wyrażoną w db wyznaczony wg normy PN-87/B-02152/01 odnoszącą się do wartości 500 Hz na krzywej odniesienia. Ważony wskaźnik izolacyjności akustycznej wzdłużnej przegrody R' L, W Jest to współczynnik wyznaczony na podstawie R L,W uwzględniający izolacyjność akustyczną wzdłużną dla indywidualnego przypadku, tzn. długość styku z przegrodą boczną oraz powierzchni przegrody. Przenoszenie obrysowe Jest to część przenoszenia dźwięków mostkami pobocznymi z wyłączeniem przenoszenia poprzez nieszczelności, klimatyzacje, ciągi instalacyjne itp. Krzywa odniesienia Jest określeniem wartości odniesienia współczynników izolacyjności akustycznej R oraz R w zależności od częstotliwości dźwięków (patrz rysunek obok). Kierunki przenoszenia bocznego wartość odniesienia [db] częstotliwość f [Hz] 4
akustyka.qxp 2006-03-14 10:40 Page 5 Wymagania Wymagana izolacyjność akustyczna przegród wewnętrznych w budynkach zamieszkania zbiorowego i użyteczności publicznej. Wyciągi z tabeli nr 4 PN-B-02151-3:1999 Lp. Rodzaj Funkcje pomieszczeń Wymagania Uwagi budynku rozdzielonych przegrodą Ściany bez drzwi R A1 w db 1 2 3 4 5 6 1 Pokoje hotelowe Pokoje hotelowe 50 2 Hotele kategorii Korytarz 45 Jeżeli pomieszczenie jest oddzielone od korytarza ogólnego korytarzem trzygwiazdkowej wewnętrznym, wymagania dotyczą izolacyjności akustycznej układu łącznie z i wyższej wewnętrznym korytarzem 3 Sale telewizyjne, 55 pomieszczenia klubowe 4 Pokoje hotelowe Pokoje hotelowe 45 5 Korytarz 45 Jeżeli pomieszczenie jest oddzielone od korytarza ogólnego korytarzem wewnętrznym, wymagania dotyczą izolacyjności akustycznej układu łącznie z Hotele niższych kategorii, wewnętrznym korytarzem domy wczasowe 6 Ogólne sanitariaty 50 7 Sale telewizyjne, 52 pomieszczenia klubowe 8 Pokoje hotelowe Pokoje hotelowe 45 9 Korytarz 45 Jeżeli pomieszczenie jest oddzielone od korytarza ogólnego korytarzem wewnętrznym, wymagania dotyczą izolacyjności akustycznej układu łącznie z wewnętrznym korytarzem 10 Ogólne sanitariaty 50 Domy studenckie, 11 internaty, Ogólnodostępne pokoje 50 domy rencistów dla rekreacji 12 Sale telewizyjne 50 13 Czytelnie, biblioteki 45 14 Pomieszczenia 45-50 Jeżeli wystąpi taki przypadek to wymaganie należy ustalić indywidualnie gospodarcze 15 Sale dla dzieci Sale dla dzieci 45 16 Pomieszczenia 45-50 Przyjmuje się indywidualnie, w granicach podanych w tablicy, w zależności od gospodarcze rodzaju pomieszczenia gospodarczego. Żłobki, przedszkola 17 Korytarz 40 Jeżeli pomieszczenie jest oddzielone od korytarza ogólnego korytarzem wewnętrznym, wymagania dotyczą izolacyjności akustycznej układu łącznie z wewnętrznym korytarzem 5
akustyka.qxp 2006-03-14 10:40 Page 6 Wymagania i propozycje Lp. Rodzaj Funkcje pomieszczeń Wymagania Uwagi budynku rozdzielonych przegrodą Ściany bez drzwi R A1 w db 18 Sale lekcyjne Sale lekcyjne 45 19 Korytarz 40 Jeżeli pomieszczenie jest oddzielone od korytarza ogólnego korytarzem wewnętrznym, wymagania dotyczą izolacyjności akustycznej układu łącznie z wewnętrznym korytarzem Szkoły, części 20 dydaktyczne domów Świetlica 50 kultury Sale zajęć technicznych 50 21 (z wyjątkiem warsztatów) Ogólnodostępne 50 22 pomieszczenia sanitarne 23 Pokoje nauczycielskie 50 24 25 26 Pokoje chorych Pokoje chorych 40-45 Większe wartości wskaźnika - zalecane z wyjątkiem pokoi z wyjątkiem pokoi w oddziałach intensywnej intensywnej opieki medycznej opieki medycznej Korytarz 40 Jeżeli pomieszczenie jest oddzielone od korytarza ogólnego korytarzem wewnętrznym, wymagania dotyczą izolacyjności akustycznej układu łącznie z wewnętrznym korytarzem Kuchnie oddziałowe, 50 węzły sanitarne 6 27 Gabinety lekarskie i 40-45 Większe wartości wskaźnika - zalecane zabiegowe, pokoje Szpitale lekarzy i pielęgniarek 28 Pokoje chorych w 45-50 Większe wartości wskaźnika - zalecane oddziałach intensywnej opieki medycznej 29 Pokoje chorych w Pokoje chorych w 40 oddziałach oddziałach intensywnej opieki intensywnej medycznej opieki medycznej 30 Gabinety lekarskie i 45 zabiegowe, pokoje lekarzy i pielęgniarek 31 Korytarz 40 Jeżeli pomieszczenie jest oddzielone od korytarza ogólnego korytarzem wewnętrznym, wymagania dotyczą izolacyjności akustycznej układu łącznie z wewnętrznym korytarzem
akustyka.qxp 2006-03-14 10:40 Page 7 Wymagania i propozycje Lp. Rodzaj Funkcje pomieszczeń Wymagania Uwagi budynku rozdzielonych przegrodą Ściany bez drzwi R A1 w db 32 Gabinety lekarskie i Gabinety lekarskie i 45 zabiegowe, pokoje zabiegowe, pokoje lekarzy i pielęgniarek lekarzy i pielęgniarek 33 Korytarz 40 Jeżeli pomieszczenie jest oddzielone od korytarza ogólnego korytarzem wewnętrznym, wymagania dotyczą izolacyjności akustycznej układu łącznie z wewnętrznym korytarzem 34 Sanatoria Pokoje chorych Pokoje chorych 45 (hotelowe) (hotelowe) 35 Korytarz 45 Jeżeli pomieszczenie jest oddzielone od korytarza ogólnego korytarzem wewnętrznym, wymagania dotyczą izolacyjności akustycznej układu łącznie z wewnętrznym korytarzem 36 Gabinety lekarskie i 50 zabiegowe, pokoje lekarzy i pielęgniarek 37 Gabinety lekarskie i Gabinety lekarskie i 45 zabiegowe, pokoje zabiegowe, pokoje lekarzy i pielęgniarek lekarzy i pielęgniarek 38 Korytarz 40 Jeżeli pomieszczenie jest oddzielone od korytarza ogólnego korytarzem wewnętrznym, wymagania dotyczą izolacyjności akustycznej układu łącznie z wewnętrznym korytarzem 39 Gabinety lekarskie, Gabinety lekarskie, 45 zabiegowe zabiegowe Przychodnie lekarskie 40 Korytarz 40 41 Pokoje do pracy Pokoje do pracy 35 administracyjnej administracyjnej 42 Pokoje do pracy 45 wymagającej koncentracji uwagi, gabinety dyrektorskie 43 Korytarz 35 Budynki administracyjne 44 Pokoje do pracy Pokoje do pracy 45 wymagającej wymagającej koncentracji uwagi, koncentracji uwagi, gabinety dyrektorskie gabinety dyrektorskie Korytarz 40 45 Ogólnodostępne Wszystkie inne 50 pomieszczenia pomieszczenia do pracy sanitarne 7
akustyka.qxp 2006-03-14 10:40 Page 8 Wymagania i propozycje Wymagana izolacyjność akustyczna przegród wewnętrznych w budynkach mieszkalnych. Wyciągi z tabeli nr 2 i 3 PN-B-02151-3:1999 Lp. Funkcje pomieszczeń rozdzielonych przegrodą Wymagania Uwagi Ściany bez drzwi R A1 w db 1 2 3 4 1 Wszystkie pomieszczenia 50 przyległego mieszkania 2 Korytarz, klatka schodowa 50 3 Pomieszczenia techniczne 55 Jeżeli widmo hałasu w pomieszczeniu technicznym lub usługowym jest wyposażenia instalacyjnego zbliżone do widma przypisanego w normie PN-EN ISO 717-1:1999 budynku wskaźnikowi C tr,jako wymagane należy przyjąć wskaźnik R A2 liczbowo równy wartości podanej 4 Sklepy, punkty usługowe o 55 Jeżeli widmo hałasu w pomieszczeniu technicznym lub usługowym jest Wszystkie poziomie dźwięku A hałasu zbliżone do widma przypisanego w normie PN-EN ISO 717-1:1999 pomieszczenia wewnętrznego LA <70 db wskaźnikowi C tr,jako wymagane należy przyjąć wskaźnik R A2 liczbowo mieszkalne równy wartości podanej 5 Punkty usługowe o poziomie 55-60 Jeżeli widmo hałasu w pomieszczeniu technicznym lub usługowym jest dźwięku A hałasu wewnętrznego zbliżone do widma przypisanego w normie PN-EN ISO 717-1:1999 LA =70-75 db wskaźnikowi C tr,jako wymagane należy przyjąć wskaźnik R A2 liczbowo równy wartości podanej Wymagania należy dobrać indywidualnie w granicach podanych w tablicy, w zależności od przewidywanych poziomów hałasów wynikających z wielkości obiektu i jego charakteru oraz godzin działania 6 Kawiarnie, jadłodajnie, restauracje 57-67 Wymagania należy dobrać indywidualnie w granicach podanych w tablicy, w ( z wyłączeniem dyskotek ), kluby zależności od przewidywanych poziomów hałasów wynikających z wielkości obiektu i jego charakteru oraz godzin działania 7 Pomieszczenia sanitarne w tym 35 samym mieszkaniu 8 Pokój Wszystkie pomieszczenia w tym 30-35 Większa wartość zalecana samym mieszkaniu poza pomieszczeniami sanitarnymi 9 Mieszkanie w budynku Mieszkanie w budynku 52-55 Zalecana większa wartość szeregowym lub szeregowym lub bliźniaczym bliźniaczym 8
akustyka.qxp 2006-03-14 10:40 Page 9 Zalecenia Zalecenia dla normalnej oraz podwyższonej izolacyjności akustycznej Izolacja przeciw przenoszeniu dźwięków powietrznych przez przegrody z wewnętrznych pomieszczeń mieszkalnych i biurowych Wyciągi z tabeli nr 3 załącznik 2 DIN 4109 Przegrody Propozycje Propozycje Uwagi normalnej podwyższonej izolacyjności izolacyjności Wymagane R w w db Wymagane R w w db Budynek mieszkalny Ściany bez otworów drzwiowych w pomieszczeniach głośnych i cichych np. pomiędzy sypialniami i pokojami dziecięcymi 40 > 47 Budynki biurowe Ściany pomiędzy zwykłymi pomieszczeniami biurowymi 37 > 42 Ściany pomiędzy korytarzami i pomieszczeniami j.w. 37 > 42 Ściany pomiędzy pomieszczeniami przeznaczonymi do celów poufnych np. pomiędzy biurami dyrekcji i sekretariatami 45 > 52 Należy dopilnować by wartości te nie były pogarszane przez przenoszenie obrysowe poprzez podłogi i drzwi. Ściany pomiędzy korytarzami i pomieszczeniami j.w. 45 > 52 Objaśnienia do zaleceń izolacyjności akustycznej przeciw przenoszeniu dźwięków w wewnętrznych pomieszczeniach mieszkalnych i biurowych W szczególnych przypadkach, takich jak różna charakterystyka użytkowania pomieszczeń oraz źródeł dźwięku w poszczególnych pomieszczeniach lub takich jak konieczność podwyższonej ochrony przeciw przenikaniu dźwięków w pomieszczeniach wewnętrznych, powyżej podane wartości mogą ulegać podwyższeniu. By dopomóc projektantom w planowaniu pomieszczeń, podane zostały w tabeli nr 3 załącznika nr 2 zalecenia dla podwyższonej izolacyjności przeciw przenoszeniu dźwięków. Izolacyjność akustyczna poszczególnych przegród musi być pomiędzy projektantem a inwestorem dokładnie ustalona wg powyższych zaleceń, gdzie punktem odniesienia powinna być norma DIN 4109. Jeżeli podjęte zostały ustalenia wg powyższej tabeli, to musi być to uwzględnione podczas procesu planowania oraz skrupulatnie przestrzegane w fazie wykonawczej. 9
akustyka.qxp 2006-03-14 10:40 Page 10 Dane techniczne i akustyczne przegród budowlanych oraz ich połączenia R L,w Podłoga Stropy monolityczne bez wylewek lub z wylewkami zespolonymi Ciężar łącznie Oznaczone współczynniki izolacyjności akustycznej z wylewką zespoloną kg/m2 wzdłużnej R L,W db 100 41 200 51 300 56 350 58 400 60 500 63 Stropy monolityczne z wylewką na warstwie rozdzielającej / z podłogą pływającą Oznaczone współczynniki izolacyjności akustycznej wzdłużnej R L,w w db Przykładowe rozwiązania Wylewka cementowa lub Wylewka Ciężar stropu monolitycznego > 300 kg/m 2 anhydrytowa bitumiczna Wylewka zespolona 42 48 lub lub 46 50 Wylewka na warstwie 38 44 rozdzielającej (wełna mineralna) Sucha podłoga Knauf (płyty gipsowo - kartonowe lub gipsowo-włóknowe) Wylewka na warstwie rozdzielającej ze szczeliną 55 dylatacyjną 55 Wylewka na warstwie 70 rozdzielającej przedzielona konstrukcyjnie ścianą działową 10
akustyka.qxp 2006-03-14 10:40 Page 11 Dane techniczne i akustyczne przegród budowlanych oraz ich połączenia R L,w Podłoga Stropy drewniane z suchą podłogą Przykładowe rozwiązania Podłoga Oznaczone współczynniki izolacyjności akustycznej wzdłużnaej R L,w w db Sucha podłoga Knauf (płyty gipsowo - kartonowe lub gipsowo-włóknowe)na warstwie izolacji np. z wełny mineralnej Podzielona konstrukcyjnie ścianą działową 65 Ściana działowa ustawiona równolegle lub prostopadle do belek stropowych 11
akustyka.qxp 2006-03-14 10:40 Page 12 Dane techniczne i akustyczne przegród budowlanych oraz ich połączenia R L,w Ściana Sąsiadujące ściany monolityczne Ciężar kg/m 2 Oznaczone współczynniki izolacyjności akustycznej wzdłużnej R L,w w db 100 43 200 53 300 58 350 60 400 62 500 65 Połączenie z przedścianką (DIN 18181, 18183), dalsze dane W61, W62 Ciężar powierzchniowy Oznaczone współczynniki Przykładowe rozwiązania ściany masywnej izolacyjności akustycznej wzdłużnej kg/m 2 R L,w w db Połączenie ściany działowej 100 53 z suchym tynkiem z płyty zespolonej 200 57 250 57 300 58 400 58 Przedścianka 100 63 z 30 mm pustką 200 70 250 71 300 72 400 73 Sąsiadujące ściany na konstrukcji metalowej DIN 18183 np. W111, W112 Poszycie wewnętrznej strony Oznaczone współczynniki Przykładowe rozwiązania sąsiadującej ściany izolacyjności akustycznej wzdłużnej mm R L,w w db Poszycie ciągłe sąsiadującej ściany Bez fugi >1 x 12,5 53 >2 x 12,5 54 Rozdzielenie konstrukcji > 1 x 12,5 55 z fugą i poszycia ściany sąsiadującej > 2 x 12,5 57 Konstrukcja i poszycie sąsiadującej 1 x 12,5 73 ściany rozdzielone 2 x 12,5 >75 12
akustyka.qxp 2006-03-14 10:40 Page 13 Dane techniczne i akustyczne przegród budowlanych oraz ich połączenia R L,w Ściana Sąsiadujące ściany na konstrukcji drewnianej np. W121, W122 Przykładowe rozwiązania Oznaczone współczynniki izolacyjności akustycznej wzdłużnej R L,w w db Bez izolacji wewnątrz, 48 pojedyncze poszycie Z izolacją wewnątrz, 50 pojedyncze poszycie Poszycie ciągłe dwuwarstwowe 54 Poszycie od strony pomieszczenia 54 zdylatowane na połączeniu Ściana sąsiadująca przerwana 54 na połączeniu. Fuga wypełniona materiałem elastycznym Ściana sąsiadująca przerwana 62 na połączeniu. Fuga wypełniona materiałem izolacyjnym i wypełniona materiałem elastycznym 13
akustyka.qxp 2006-03-14 10:40 Page 14 Dane techniczne i akustyczne przegród budowlanych oraz ich połączenia R L,w Strop Sufity podwieszane z płytami Knauf Oznaczone współczynniki izolacyjności akustycznej wzdłużnej R L,W w db Przykładowe rozwiązania Poszycie Przy całopowierzchniowym pokryciu wełną mineralną* Sufity podwieszane o zamkniętej powierzchni mm bez MF > 50 mm > 100 mm Połączenie ściany działowej z sufitem Pojedyncze podwieszanym ciągłym >12,5 mm 40 51 57 (dla R L,W > 55 db niezbędna przerwa np. poprzez fugę) Podwójne >2 x 12,5 mm 50 56 >57 Połączenie ściany działowej z sufitem Pojedyncze podwieszanym. Przerwa w poszyciu sufitu. >12,5 mm 43 58 Poszycie ściany tylko do wysokości Podwójne sufitu podwieszanego >2 x 12,5 mm 50 63 Połączenie ściany działowej ze stropem. Pojedyncze Wyniesione aż do stropu poszycie ściany >12,5 mm >60 działa jako przegroda pustki ponad sufitem. * Pomniejszenie oznaczonego współczynnika izolacyjności akustycznej wzdłużnej R L,W warstwą absorbującą dla wysokości podwieszenia ponad 400mm (wartość obliczeniowa) Wysokość podwieszenia w mm Pomniejszenie dla R L,W w db 400 0 600 2 800 5 1000 6 Tłumienie pustki, min. 50 mm grubości, wykonane na całej powierzchni sufitu podwieszanego 14
akustyka.qxp 2006-03-14 10:40 Page 15 Dane techniczne i akustyczne przegród budowlanych oraz ich połączenia R L,w Strop Masywne konstrukcje stropów Ciężar w kg/m 2 Oznaczone współczynniki izolacyjności akustycznej wzdłużnej R L,W w db 100 41 200 51 300 56 350 58 400 60 500 63 Stropy drewniane Przykładowe rozwiązania Oznaczone współczynniki izolacyjności akustycznej wzdłużnej R L,W w db Ciągłe poszycie stropu Poszycie > 12.5mm Warstwa wełny mineralnej > 50mm 48 Ściana działowa równoległa lub prostopadła do belek stropowych Poszycie stropu zdylatowane na połączeniu Poszycie > 12.5mm Warstwa wełny mineralnej > 50mm 51 Ściana działowa równoległa lub prostopadła do belek stropowych 15
akustyka.qxp 2006-03-14 10:40 Page 16 Dane techniczne i akustyczne przegród budowlanych oraz ich połączenia R L,w Poddasze Konstrukcja dachu Przykładowe rozwiązania Poszycie w mm Oznaczone współczynniki izolacyjności akustycznej wzdłużnej R L,W w db Przy całopowierzchniowym pokryciu wełną mineralną >100mm bez fugi Ciągłe poszycie stropu > 1 x 12,5 53 > 2 x 12,5 54 z fugą Poszycie stropu zdylatowane > 1 x 12,5 55 na połączeniu > 2 x 12,5 57 Poszycie stropu zdylatowane Poszycie podwójne 60 na połączeniu 2 x 20 mm lub 25 + 18 mm Przegroda pustki nad Min. poszycie pojedyncze > 65 sufitem podwieszanym > 12,5 mm Z odeskowaniem od góry lub pokryciem płytami drewnopochodnymi Bez pokrycia od góry 16
akustyka.qxp 2006-03-14 10:40 Page 17 Przegrody rozdzielające R w Ściany szkieletowe Wartości obliczeniowe oznaczonego współczynnika izolacyjności akustycznej R w Dane techniczne Izolacyjność akustyczna Aprobata System Wymiary w mm Warstwa izolacji 2) Profil Okładzina grubość R w D h rodzaj/grubość d mm db W152 Ściana z płytą Diamant - konstrukcja pojedyncza z profili CW, okładzina podwójna z płyty Diamant. 60,0 100 50 40 55/57* z badań 125 75 Płyta 60 57/59* firmy Knauf Diamant 002/2002 150 100 2x12,5 80 58/60* W153 Ściana z płytą Diamant - konstrukcja pojedyncza z profili CW, okładzina potrójna z płyty Diamant. 125 50 40 58/60* 60,0 150 75 Płyta 60 60/62* z badań Diamant firmy Knauf 175 100 3x12,5 80 61/63* 002/2002 W141 Ściana akustyczna - konstrukcja pojedyncza z profili MW, okładzina pojedyncza z płyty GKB, GKF lub Piano. 60,0 100 MW75 GKB 60 44 lub 125 MW100 GKF 80 45 SW 00041 12,5 100 MW75 Płyta 60 48 Piano 125 MW100 80 50 SW 00038 MW W 142 Ściana akustyczna - konstrukcja pojedyncza z profili MW, okładzina podwójna z płyty GKB, GKF lub Piano. 60,0 125 MW75 GKB 60 53 lub 150 MW100 GKF 80 54 SW 00041 2 x 12,5 125 MW75 Płyta 60 56 Piano 150 MW100 80 58 SW 00038 MW W 143 Ściana akustyczna - konstrukcja pojedyncza z profili MW, okładzina potrójna z płyty GKB, GKF lub Piano. 60,0 150 MW75 GKB 60 56 lub 175 MW100 GKF 80 57 SW 00041 3 x 12,5 150 MW75 Płyta 60 58 Piano 175 MW100 80 60 SW 00038 MW W145 Ściana akustyczna Diva - konstrukcja podwójna z profili MW, okładzina podwójna lub potrójna z płyty GKF lub Piano 250 2xMW75 Piano 300 2xMW100 2x12,5 2x60+40 65 60,0 325 2xMW100 Piano 375 2xMW100 +GKF 25 lub 68 004/2002 400 2xMW100 Piano +GKF 25 2x80 +Piano 125 73 *warstwa zewnętrzna mocowana klamrami 17
akustyka.qxp 2006-03-14 10:40 Page 18 Przegrody rozdzielające R w Ściany szkieletowe Wartości obliczeniowe oznaczonego współczynnika izolacyjności akustycznej R w Dane techniczne Izolacyjność akustyczna Aprobata System Wymiary w mm Warstwa izolacji 2) Profil Okładzina Grubość R w D h rodzaj/grubość d mm db W111 Ściana szkieletowa - konstrukcja pojedyncza z profili CW, okładzina pojedyncza z płyty GKB lub GKF W111 Ściana szkieletowa - konstrukcja pojedyncza z profili CW, okładzina pojedyncza z płyty Piano W112 Ściana szkieletowa - konstrukcja pojedyncza z profili CW, okładzina podwójna z płyty GKB lub GKF 75 50 40 41 GKB lub GKF 100 75 60 43 12,5 001/2002 125 100 80 44 75 CW50 40 45 Płyta 100 CW75 Piano 60 47 12,5 005/2002 125 CW100 80 48 100 50 GKB lub GKF 40 50 125 75 60 52 2 x12,5 001/2002 150 100 80 53 W112 Ściana szkieletowa - konstrukcja pojedyncza z profili CW, okładzina podwójna z płyty Piano 100 CW50 40 53 Płyta 125 CW75 Piano 60 55 2 x12,5 005/2002 150 CW100 80 56 W113 Ściana szkieletowa - konstrukcja pojedyncza z profili CW, okładzina potrójna z płyty GKB lub GKF 125 50 51 GKB lub GKF 150 75 80 53 z badań MA39 3 x 12,5 VFA 2000-0843.01.09 175 100 55 W115 Ściana szkieletowa - konstrukcja podwójna z profili CW, okładzina podwójna z płyty GKB, GKF lub Piano 155 105 2x40 59 GKB lub GKF 205 155 2x60 60 2 x 12,5 255 205 80 60 155 105 Płyta 2x40 63 z badań 205 155 Piano 2x60 65 VA WS 10306 VA WS 10309 255 205 2x12,5 2x80 67 18
akustyka.qxp 2006-03-14 10:40 Page 19 R w Przegrody rozdzielające Ściany szkieletowe Wartości obliczeniowe oznaczonego współczynnika izolacyjności akustycznej R w Dane techniczne Izolacyjność akustyczna Aprobata System Wymiary w mm Warstwa izolacji 2) Profil Okładzina Grubość R w D h rodzaj/grubość d mm db W 116 Ściana instalacyjna - konstrukcja podwójna z profili CW, okładzina podwójna z płyty GKB, GKF. GKB lub GKF 220 170 40 52 2 x 12,5 SW 99 095 K234 Ściana Fireboard A1 - konstrukcja pojedyncza z profili CW, okładzina pojedyncza z płyty Fireboard. 30.0 30.0 Fireboard 140 100 40 + 60 47 20 SW 972/1990 W118 Ściana bezpieczeństwa - konstrukcja pojedyncza z profili CW, okładzina potrójna z płyty GKF z warstwą blachy 30.0 30.0 GKF 3 x 12,5 177 100 + 80 55 z badań MA39 2x0,5 mm blachy VFA 2000-0843.01-09 W 131 Ściana ogniowa - konstrukcja pojedyncza z profili CW, okładzina potrójna z płyty GKF z warstwą blachy 126 50 GKF 30.0 30.0 151 75 3 x 12,5 + SW 02-023 176 100 0,5 mm blachy 40 55 W131 Ściana ogniowa - konstrukcja pojedyncza z profili CW, okładzina podwójna z płyty GKF z warstwą blachy 161 50 30.0 30.0 GKF 141 75 20+12,5 40 55 + SW 02-023 166 100 0,5 mm blachy W 132 Ściana ogniowa A1 - konstrukcja pojedyncza z profili CW, okładzina podwójna z płyty Fireboard z warstwą blachy 30.0 30.0 Fireboard 2 x 15 161 100 + 80 55 0,5 mm SW 95-164 blachy 19
akustyka.qxp 2006-03-14 10:40 Page 20 Przegrody rozdzielające R w Ściany szkieletowe Wartości obliczeniowe oznaczonego współczynnika izolacyjności akustycznej R w Dane techniczne Izolacyjność akustyczna Aprobata System Wymiary w mm Warstwa izolacji 2) Profil Okładzina Grubość R w D h rodzaj/grubość d mm db W352 Masywna ściana ryglowa - konstrukcja pojedyncza z profili CW, okładzina pojedyncza z płyty masywnej GKF max. 300cm 90/100 50 Płyta 100/110 60 masywna bez 40 GKF 115/125 75 20/25 003/2002 40 45 140/150 100 W353 Ściana mieszkaniowa - konstrukcja pojedyncza z profili CW, okładzina pojedyncza z płyty masywnej GKF 90/100 50 bez Płyta 100 cm 100/110 60 masywna GKF 115/125 75 20/25 40 40 003/2002 140/150 100 45 W355 Ściana mieszkaniowa - konstrukcja podwójna z profili CW, okładzina pojedyncza z płyty masywnej GKF 145/155 105 2x40 53 100 cm Płyta 165/175 125 masywna GKF 195/205 155 20/25 2x60 55 003/2002 245/255 205 2x80 56 W356 Ściana mieszkaniowa instalacyjna - konstrukcja podwójna z profili CW, okładzina pojedyncza z płyty masywnej GKF 62,5-100 cm Płyta masywna 220 170 GKF 40 51 20/25 003/2002 W325 Ściana z płyty panelowej na konstrukcji z profili CW Płyta 40 panelowa 100 60 40 GKF 20 60 SW 96111 20
akustyka.qxp 2006-03-14 10:40 Page 21 R w Przegrody rozdzielające Ściany na konstrukcji drewnianej Wartości obliczeniowe oznaczonego współczynnika izolacyjności akustycznej R w Dane techniczne Izolacyjność akustyczna Aprobata System Wymiary w mm Warstwa izolacji 2) Profil Okładzina Grubość R w D h rodzaj/grubość d mm db W121 Ściana na konstrukcji drewnianej, okładzina pojedyncza z płyty GKB, GKF lub Piano 85 60 GKB lub 37 105 80 GKF 12,5 40 SW00086 85 60 Płyta Piano 39 W122 Ściana na konstrukcji drewnianej, okładzina podwójna z płyty GKB, GKF, Piano lub Diamant 110 60 GKB 40 lub 41 130 80 GKF 2 x12,5 60 110 60 Płyta Piano/Diamant 43 W125 Ściana na konstrukcji drewnianej podwójnej, okładzina podwójna z płyty GKB, GKF, Piano lub Dimant 175 125 (2x60) GKB lub 59 215 165 GKF (2x80) 60 2 x12,5 2 x 40 175 125 Płyta Piano/ (2x60) Diamant W324 Ściana z płyty panelowej na konstrukcji drewnianej, okładzina pojedyncza z płyty panelowej GKF. SW00086 006/2002 SW00086 006/2002 Płyta panelowa 100 60 40 34 GKF SW96033 20 W551 Ściana zewnętrzna na konstrukcji drewnianej 12,5 110,5 80 GKB/GKBI (na zewn.) 120 43 lub 137,5 80 GKF/GKFI 18 120 55 SW99071 (z profilem sprężystym 60/27) (wewn.) W553 Ściana zamykająca budynku na konstrukcji drewnianej 2 x 18 171 90 (na zewn.) 52 GKF 18 60 z badań GKFI ( wewn.) 70 P-BA 169/1999 W555 Ściana wewnętrzna na konstrukcji drewnianej GKB/GKBI GKF/GKFI 143 80 18 60 53 (z profilem sprężystym 60/27) SW-96-163 W557 Ściana działowa na konstrukcji drewnianej 189 90 GKF/ GKFI 2 x 18 60 55 SW-96-163 (z profilem sprężystym 60/27) 21
akustyka.qxp 2006-03-14 10:40 Page 22 Spełnienie wymagań akustycznych określonych przez normę, wymaga uwzględnienia parametrów przegród oraz sposobu ich łączenia. Im wymaganie wyższe, tym wartość R L, W oraz R W powinny być większe. Kto będzie posługiwał się tylko współczynnikiem izolacyjności akustycznej R W dla pojedynczych przegród budowlanych, ten będzie uzyskiwał niezadowalające wyniki, ponieważ przenoszenie boczne decyduje o wypadkowej izolacyjności R W przegrody. Jedna tylko luka w izolacji przegród bocznych jak np. ciągła wylewka, lekki element fasadowy czy mur z pustaków, tak bardzo obniża współczynnik izolacyjności, że różnice są nie do przewidzenia. Każde odpowiedzialne projektowanie rozpoczynać się powinno od określenia izolacyjności akustycznej wzdłużnej przegrody R L,W. Dopiero gdy zostanie ustalone właściwe połączenie przegrody z przegrodą boczną, należy dobrać właściwy rodzaj przegrody. Niezbędna izolacyjność akustyczna R W ścian działowych niezbędna do spełnienia wymagań i zaleceń R W wg DIN 4109 Ściany DIN 4 Pomiędzy salami dla chorych Pomiędzy korytarzami i salami dla chorych 37 Pomiędzy pomieszczeniami biurowymi Pomiędzy korytarzami i pomieszczeniami j.w Pomiędzy pomieszczeniami cichymi i głośnymi np. pokojami dziennymi i sypialniami dla dzieci 40 Pomiędzy salami operacyjnymi i salami opieki Pomiędzy korytarzami i pomieszczeniami j.w 42 Pomiędzy pomieszczeniami biurowymi Pomiędzy korytarzami i pomieszczeniami j.w. Pomiędzy pomieszczeniami do zadań o charakterze poufnym np. pomiędzy biurami dyrekcji i sekretariatami 45 Pomiędzy korytarzami i pomieszczeniami j.w. Pomiędzy pomieszczeniami lekcyjnymi, noclegowymi, dla chorych, badań i spotkań Pomiędzy korytarzami i pomieszczeniami j.w. 47 Pomiędzy pomieszczeniami pracy, dla chorych i opieki Pomiędzy pomieszczeniami cichymi i głośnymi np. pokojami dziennymi i sypialniami dla dzieci Pomiędzy ścianami klatek schodowych i korytarzy Pomiędzy salami lekcyjnymi i klatkami schodowymi Pomiędzy pomieszczeniami noclegowymi i dla chorych Pomiędzy korytarzami i pomieszczeniami j.w. 52 Pomiędzy pomieszczeniami do zadań o charakterze poufnym np. pomiędzy biurami dyrekcji i sekretariatami Pomiędzy korytarzami i pomieszczeniami j.w. Ściany działowe mieszkań oraz pomiędzy pomieszczeniami biurowymi 53 Pomiędzy pomieszczeniami lekcyjnymi i muzycznymi Pomiędzy salami zabaw i świetlicami Pomiędzy pomieszczeniami kuchennymi w hotelach, szpitalach, sanatoriach i restauracjach 55 W restauracjach czynnych do 22.00 Ściany działowe mieszkań oraz pomiędzy pomieszczeniami biurowymi Ściany klatek schodowych i przy korytarzach Ściany działowe domów Pomieszczenia ze szczególnie głośnymi urządzeniami technicznymi 57 Pomieszczenia pracy w warsztatach i punktach sprzedaży R w w A - wymóg V - propozycja podwyższonej izolacji z zewnątrz En - zalecenie normalnej izolacji od wewnątrz Ee - zaleceni podwyższonej izolacji od wewnątrz 22
akustyka.qxp 2006-03-14 10:40 Page 23 Izolacyjność akustyczna Prognozowane wartości wynikowej izolacyjności akustycznej R w Prognozowane wartości Związek pomiędzy współczynnikiem izolacyjności akustycznej (wartością laboratoryjną R w ), a rzeczywistą izolacyjnością akustyczną R w, która uzyskiwana jest na budowie przy współpracy przegrody właściwej z konstrukcjami pobocznymi N 4109 DIN 4109 Wynikowa izolacyjność akustyczna wzdłużna R L,w sąsiasujących elementów budynku w db R w w db 65 60 57 55 53 52 50 47 45 42 40 37 37 37 37 38 38 38 38 38 38 39 40 40 40 40 41 41 41 41 41 41 42 45 42 42 43 43 43 43 43 43 44 45 45 45 46 46 46 46 46 47 50 47 48 48 48 48 49 49 50 52 53 53 54 55 59 53 54 54 56 58 pokazana jest w tabeli obok. Ocena współczynników na podstawie wynikowej izolacyjności określeniami "niekorzystny" czy "normalny" wprowadzona została arbitralnie i służy podkreśleniu możliwych do osiągnięcia wartości. Wartości pośrednie plasujące się w rastrze 5dB mogą być określane za pomocą interpolacji liniowej. Wartości w tabeli mają ułatwić wybór właściwych przegród oddzielających (np. ścian na konstrukcji metalowej) w zależności od współpracujących przegród bocznych. Jeżeli wymagana izolacyjność akustyczna poszczególnych pomieszczeń hotelowych czy szpitalnych wynosi 47 db, to możliwe jest to do osiągnięcia tylko jeżeli wynikowa izolacyjność przegród bocznych wynosi 50dB (obliczeniowo 47dB). Jeżeli warunek ten nie zostanie spełniony, to 55 56 57 60 57 58 60 Wyższe wymagania można osiągnąć jedynie po podwyższeniu R L,w Ściana działowa R w w db izolacyjność właściwej przegrody może być tak dobra jak tylko chce, a wynikowa izolacyjność akustyczna pomieszczenia i tak nie zostanie osiągnięta! Jeżeli wynikowa izolacyjność w pomieszczeniu = niskie wymagania izolacyjności akustycznej, dla R w do 42 db wymagany parametr Rw do 45 db = średnie wymagania izolacyjności akustycznej, dla R w do 47 db wymagany parametr Rw do 50 db = wysoki wymagania izolacyjności akustycznej, dla R w do 57 db wymagany parametr Rw do 60 db wynosi 45dB, to nawet jeśli zastosujemy przegrodę o izolacyjności 65dB nie poprawimy izolacyjności wynikowej i pozostanie ona nadal na poziomie 45dB. 23
akustyka.qxp 2006-03-14 10:40 Page 24 Związek pomiędzy izolacyjnością akustyczną właściwą przegród Rw i współpracujących z nią przegród bocznych ( R L,W ) sprowadza się do zależności określonej wzorem matematycznym wyrażającym przybliżoną izolacyjność akustyczną właściwą R'w. Równanie można sprowadzić do algorytmu graficznego gwarantującego dokonanie oszacowania z dużą dokładnością. Przedstawiony schemat obliczeniowy doskonale nadaje się do szybkiej weryfikacji izolacyjności akustycznej projektowanych elementów budowlanych. Obliczenia 24
akustyka.qxp 2006-03-14 10:40 Page 25 Wzór do wyliczenia izolacyjności akustycznej R w Przykład 25
akustyka.qxp 2006-03-14 10:40 Page 26 Wzór do wyliczenia izolacyjności akustycznej R w Schemat 26
akustyka.qxp 2006-03-14 10:40 Page 27 Notatki 27
akustyka.qxp 2006-03-14 10:40 Page 28 Knauf Sp. z o.o. ul. Światowa 25, 02-229 Warszawa, tel.: (022) 57 25 100, fax: 022-57 25 102, e-mail: mail@knauf.pl, Knauf w internecie: www.knauf.pl AKUSTY/POL/PL/02.06