Informacja o formach i instrumentach wsparcia inwestycyjnego w Niemczech 2015-12-25 22:15:40
2 Wsparcie inwestycyjne w Niemczech finansowane jest zarówno z budżetu UE (26,5 mld EUR w obecnej perspektywie finansowej), jak i budżetu federalnego oraz poszczególnych krajów związkowych (średniorocznie ok. 20 mld EUR). Zdecydowana większość programów wsparcia inwestycyjnego kierowana jest nadal do 6 nowych krajów związkowych (Berlina, Brandenburgii, Saksonii, Saksonii Anhalt, Meklemburgii-Pomorza Przedniego oraz Turyngii). Wsparcie inwestycyjne w Niemczech finansowane jest zarówno z budżetu UE (26,5 mld EUR w obecnej perspektywie finansowej), jak i budżetu federalnego oraz poszczególnych krajów związkowych (średniorocznie ok. 20 mld EUR). Zdecydowana większość programów wsparcia inwestycyjnego kierowana jest nadal do 6 nowych krajów związkowych (Berlina, Brandenburgii, Saksonii, Saksonii Anhalt, Meklemburgii-Pomorza Przedniego oraz Turyngii). Programy wsparcia publicznego dla inwestycji produkcyjnych i w sektorze usług można podzielić na: 1. Programy wsparcia bezpośredniego dla inwestycji: 1.1. Dotacje bezpośrednie 1.2. Korzystnie oprocentowane kredyty 1.3. Poręczenia i gwarancje publiczne 2. Programy wsparcia operacyjnego po zakończeniu inwestycji: 2.1. Wsparcie w zakresie instrumentów rynku pracy 2.2. Wsparcie w zakresie badań i rozwoju Na wsparcie bezpośrednie składają się: 1.1. Dotacje bezpośrednie w ramach 2 programów wsparcia: - Programu Zadania Wspólnotowego dla poprawy regionalnej struktury gospodarczej (niem. Gemeinschaftsaufgabe - GRW): wysokość wsparcia uzależniona jest od kategorii regionu (kategoria A to całe Niemcy Wschodnie, C i D wybrane regiony wschodniej Bawarii, środkowych i północnych Niemiec, kilka regionów Północnej Nadrenii-Westfalii i kraju Saary) oraz wielkości przedsiębiorstwa. Wysokość wsparcia inwestycyjnego
3 sięga w regionie A do 50% kosztów kwalifikowanych inwestycji dla małych przedsiębiorstw, do 40% dla średnich i 30% dla dużych (wg unijnej definicji sektora MSP). W przypadku regionu z kategorii C wsparcie może wynieść odpowiednio do 35%, 25% i 15% kosztów inwestycji, a regionach kategorii D odpowiednio 20%, 10% oraz w przypadku dużych firm maksymalnie 200 tysięcy EUR w ciągu 3 lat (zasada de minimis). Wsparcie finansowane jest ze środków unijnych oraz budżetów: federalnego i landowych. - Programu dodatku inwestycyjnego w formie odliczenia określonej kwoty z podatku dochodowego (niem. Investitionszulage) bądź nieopodatkowanej subwencji. Program obowiązuje od 2009 do końca 2013 roku, ale tylko na terenie nowych landów i jest finansowany z budżetu federalnego (2,4 mld EUR rocznie). Gwarantował początkowo zwrot 12,5 % kosztu inwestycji dla dużych firm i 25% dla MSP. W 2012 r. stawki te zmniejszyły się do odpowiednio 5% i 10%, a w 2013 r. wyniosą już tylko 2,5% oraz 5%. Inwestorzy mogą skorzystać z obu form wsparcia bezpośredniego, jednak łączna kwota uzyskanej subwencji nie może przekraczać ww. maksymalnego wsparcia wyznaczonego dla poszczególnych regionów. 1.2. Korzystnie oprocentowane kredyty: Są to kredyty z EBI dla inwestycji pow. 7,5 mln EUR i na pokrycie do 50% kosztów inwestycji z oprocentowaniem poniżej stawek rynkowych, kredyty udzielane przez państwowy Bank Odbudowy i Rozwoju (niem. Kreditanstalt für Wiederaufbau- KfW) oraz kredyty udzielane przez landowe banki wsparcia inwestycyjnego (kwoty kredytu od 750 tys. EUR do 10 mln EUR, na okres 10-20 lat, z gwarantowanym niskim oprocentowaniem przez okres do 10 lat). Korzyść z tytułu niższego od rynkowego oprocentowania jest zaliczana do pomocy publicznej i uwzględniana w limicie maksymalnie dozwolonego wsparcia publicznego w poszczególnych regionach. 1.3. Poręczenia i gwarancje publiczne: Udzielane są w przypadku niewystarczającego zabezpieczenia własnego dla kredytu inwestycyjnego pozyskiwanego na rynku kapitałowym. Są to najczęściej poręczenia udzielane przez specjalne instytucje finansowe danego kraju związkowego do maksymalnej wysokości 10 mln EUR i do 80% sumy kredytu. Jedynie w przypadku nowych landów możliwe jest pozyskanie poręczeń kredytowych pow. 10 mln EUR, a poręczycielem obok landu, jest także budżet federalny. Programy wsparcia operacyjnego po zakończeniu inwestycji obejmują: 2.1. Wsparcie w zakresie instrumentów rynku pracy: Wsparcie to udzielane jest niezależnie od wielkości przedsiębiorstwa i lokalizacji inwestycji. Polega na pomocy w poszukiwaniu potrzebnych inwestorowi pracowników przez tzw. Jobcenter (odpowiednik Urzędu Pracy), przejmowaniu do 100% kosztów wyszkolenia odpowiedniego personelu, przejmowaniu do 50% przez okres do 1 roku kosztów płacy i składki na ubezpieczenia społeczne płacone przez pracodawcę w przypadku zatrudnienia osoby bezrobotnej (regulacja w przypadku zatrudnienia osób niepełnosprawnych bądź starszych są jeszcze bardziej korzystne). Warunkiem uzyskania takiego wsparcia są długoterminowe umowy o pracę z ww. osobami. Ponadto inwestorzy mogą uzyskać zwrot do 50% kosztów szkoleń podnoszących kwalifikacje osób już zatrudnionych (tzw. On-the-Job-Training).
4 2.2. Wsparcie z zakresu B+R: Obejmuje bezpośrednie wsparcie na działalność innowacyjną oraz badawczo-rozwojową ze źródeł unijnych (głównie 7. Programu Ramowego - do 75% kosztów projektu), z budżetu federalnego w ramach priorytetów i zadań wyznaczonych przez strategię innowacyjności rządu federalnego Strategia Hightech 2020 dla Niemiec (do 50% kosztów projektu) oraz z funduszy poszczególnych landów. Ponadto na projekty B+R możliwe jest skorzystanie z atrakcyjnych kredytów ww. KfW. Łączna wielkość wydatków na B+R w Niemczech w 2011 r. wyniosła ponad 75 mld EUR. Udział środków publicznych w tych wydatkach wynosi ok. 33%, a nominalnie ponad 23 mld EUR. Z kwoty tej ok. 12 mld EUR pochodzi z budżetu federalnego, ok. 1 mld EUR z 7. Programu Ramowego UE oraz ok. 10 mld EUR z budżetów krajów związkowych. Z dostępnych danych wynika, że z różnych tytułów (wsparcie dla inwestycji w gospodarce, na pobudzenie koniunktury, na inwestycje infrastrukturalne, na B+R, na rozwój OZE, dla energointensywnych przemysłów oraz dla rolnictwa) łączne wsparcie publiczne w Niemczech wyniosło średnio w ostatnich latach ok. 160 mld EUR (z budżetu UE, ale głównie federalnego i poszczególnych krajów związkowych). Opracował: Jan Masalski, Radca WPHI Berlin, 19.12.2012 r.
5