LLU P/15/052 WYSTĄPIENIE POKONTROLNE

LLU.410.015.01.2015 P/15/052 WYSTĄPIENIE POKONTROLNE

I. Dane identyfikacyjne kontroli Numer i tytuł kontroli Jednostka przeprowadzająca kontrolę Kontroler Jednostka kontrolowana Kierownik jednostki kontrolowanej P/15/052 Przeprowadzanie strategicznych ocen oddziaływania na środowisko przez organy samorządu terytorialnego Najwyższa Izba Kontroli Delegatura w Lublinie Edyta Kolano, główny specjalista kontroli państwowej, upoważnienie do kontroli nr 94532 z 13 lipca 2015 r. (dowód: akta kontroli Tom I str. 1-2) Urząd Marszałkowski Województwa Lubelskiego 1, 20-073 Lublin, ul. Spokojna 4. Sławomir Sosnowski, Marszałek Województwa Lubelskiego (od 24 czerwca 2014 r.). Poprzednio od 1 grudnia 2010 r. Marszałkiem Województwa Lubelskiego był Krzysztof Hetman. (dowód: akta kontroli Tom I str. 3-5) II. Ocena kontrolowanej działalności Ocena ogólna Uzasadnienie oceny ogólnej Najwyższa Izba Kontroli ocenia pozytywnie mimo stwierdzonych nieprawidłowości 2, kontrolowaną działalność w zakresie przeprowadzania strategicznych ocen oddziaływania na środowisko (sooś) oraz prowadzenie w okresie objętym kontrolą 3 publicznie dostępnego wykazu danych o dokumentach zawierających informacje o środowisku i jego ochronie (PDWD), w odniesieniu do danych dotyczących sooś. Urząd przeprowadził sooś dla wszystkich objętych badaniem dokumentów wymagających takich ocen. W ramach prowadzonych w tych sprawach postępowań, dokonano uzgodnień stopnia szczegółowości informacji, zawartych w prognozie oddziaływania na środowisko z właściwymi organami, zgodnie z wymogami ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko 4 (dalej: uuioś). Prawidłowo sporządzono prognozy oddziaływania na środowisko, uzyskano też wymagane opinie oraz zapewniono możliwości udziału społeczeństwa w opracowywaniu dokumentów. Stwierdzone przez NIK nieprawidłowości dotyczyły: niewywiązania się z obowiązku przekazywania Generalnemu Dyrektorowi Ochrony Środowiska (GDOŚ) rocznych informacji o prowadzonych strategicznych ocenach oddziaływania na środowisko, nieumieszczania informacji o sporządzonych dokumentach w prowadzonym przez Urząd publicznie dostępnym wykazie danych o dokumentach zawierających informacje o środowisku i jego ochronie, 1 Dalej także: Urząd lub UM WL 2 Najwyższa Izba Kontroli stosuje 3-stopniową skalę ocen: pozytywna, pozytywna mimo stwierdzonych nieprawidłowości, negatywna. Jeżeli sformułowanie oceny ogólnej według proponowanej skali byłoby nadmiernie utrudnione, albo taka ocena nie dawałaby prawdziwego obrazu funkcjonowania kontrolowanej jednostki w zakresie objętym kontrolą, stosuje się ocenę opisową, bądź uzupełnia ocenę ogólną o dodatkowe objaśnienie 3 Kontrolą objęto lata 2011-2014 oraz działania wcześniejsze, które miały wpływ na realizację badanych zadań lub których efekty wystąpiły po 1 stycznia 2011 r., a także skutki działań ujawnione do dnia zakończenia kontroli. 4 Ustawa z dnia 3 października 2008 r., Dz. U. z 2013 r., poz. 1235 ze zm. 2

niewykorzystania wszystkich wymaganych kanałów komunikacji do podawania do publicznej widomości informacji o dokumentach wymagających przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko. III. Opis ustalonego stanu faktycznego 1. Działania związane z przygotowaniem do przeprowadzania strategicznych ocen oddziaływania na środowisko Opis stanu faktycznego W regulaminie organizacyjnym Urzędu wskazano cztery komórki organizacyjne Departament Rolnictwa i Środowiska (RŚ), Departament Mienia, Infrastruktury i Inwestycji - obecnie Departament Polityki Transportowej i Drogownictwa (DT), Departament Strategii i Rozwoju Regionalnego - obecnie Departament Polityki Regionalnej (PR), Departament Strategii i Rozwoju Regionalnego (do 12 września 2011 r.) - Departament Regionalnego Programu Operacyjnego (do 14 października 2014 r.) - obecnie Departament Wdrażania Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR) odpowiedzialne za opracowywanie, monitorowanie, wdrażanie i aktualizację planów, strategii, programów, polityk. W zadaniach realizowanych przez Departament Rolnictwa i Środowiska wskazano prowadzenie PDWD. Nie wskazano jednak wprost komórek organizacyjnych realizujących zadania związane z przeprowadzaniem sooś oraz przekazywaniem Generalnemu Dyrektorowi Ochrony Środowiska informacji o prowadzonych sooś, niezbędnych do prowadzonej przez GDOŚ bazy danych. (dowód: akta kontroli Tom I str. 16-150) Dyrektor Departamentu Organizacyjno Prawnego wyjaśnił, że w Regulaminie Organizacyjnym Urzędu Marszałkowskiego Województwa Lubelskiego nie wskazano komórek realizujących zadania związane z przeprowadzaniem strategicznych ocen oddziaływania na środowisko (sooś) oraz przekazywaniem wymaganych w tym zakresie informacji do Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska (GDOŚ) ponieważ obowiązek przeprowadzenia sooś nie jest wyodrębnionym, samoistnym, stałym zadaniem Urzędu. Jest elementem procedury przygotowywania projektów dokumentów wymienionych w art. 46 i 47 ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko, a w związku z tym obowiązek przeprowadzenia sooś obciąża każdą komórkę organizacyjną Urzędu przygotowująca projekt dokumentu wymienionego w cytowanych wyżej przepisach. Należy zauważyć, że katalog dokumentów wymagających przeprowadzenia sooś nie ma charakteru zamkniętego, wręcz odwrotnie, jest sformułowany bardzo szeroko, dlatego też nie jest możliwe, ani celowe przypisanie obowiązku przeprowadzania sooś do konkretnych, z góry wyznaczonych komórek Urzędu, ponieważ potencjalnie taki obowiązek może dotyczyć każdej z nich. (dowód: akta kontroli Tom I str. 177-179) W kontrolowanym okresie, zadania związane z opracowywaniem i aktualizacją dokumentów wymienionych w art. 46 i 47 uuioś realizowały cztery ww. departamenty (RŚ, DT, PR, EFRR) oraz Biuro Planowania Przestrzennego w Lublinie (BPP). BPP powołano 1 kwietnia 1999 r. Uchwałą Nr VIII66/99 Sejmiku Województwa Lubelskiego z dnia 22 marca 1999 r. Uchwałą Nr XLII/810/2015 Zarządu Województwa Lubelskiego z dnia 30 czerwca 2015 r. w sprawie zmiany Regulaminu Organizacyjnego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Lubelskiego, z dniem 1 lipca 2015 r. zadania realizowane przez BPP przypisano 3

Ustalone nieprawidłowości Uwagi dotyczące badanej działalności Ocena cząstkowa do Departamentu Polityki Regionalnej UMWL. W wyniku realizacji tej uchwały, w Departamencie Polityki Regionalnej zostały utworzone dwa oddziały, tj.: Oddział Planowania Przestrzennego i Oddział Współpracy z Jednostkami Samorządu Terytorialnego (JST), które realizują zadania wykonywane dotychczas przez BPP w Lublinie. (dowód: akta kontroli Tom I str. 6-163) Pracownikom ww. departamentów przypisano w zakresach obowiązków, uprawnień i odpowiedzialności zadania związane z opracowywaniem i aktualizacją dokumentów wymienionych w art. 46 i 47 uuioś. Pracownicy realizujący te zadania posiadali przygotowanie merytoryczne do dokonywania oceny prawidłowości sporządzania prognozy oddziaływania na środowisko. Sześć osób posiadało wykształcenie wyższe związane z ochroną środowiska. Pracownicy posiadali ukończone studia podyplomowe w przedmiotowym zakresie oraz brali udział w szkoleniach związanych m.in. z ochroną środowiska. (dowód: akta kontroli Tom I str. 307-384) Żadnemu z pracowników departamentów wykonujących zadania z zakresu sooś nie przydzielono w sposób sformalizowany (w zakresach obowiązków, uprawnień i odpowiedzialności) obowiązku corocznego przedkładania GDOŚ informacji o prowadzonych ocenach oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko i sooś. Skutkowało to tym, że obowiązki nałożone na organ prowadzący ooś i sooś w art. 129 ust. 1 uuioś nie były przez UM WL rzetelnie realizowane. Nie przekazano GDOŚ wymaganych informacji z zakresu sooś lub przekazano niepełne dane po terminie (patrz pkt 2 wystąpienia pokontrolnego, sekcja Ustalone nieprawidłowości ). NIK uważa, że przypisanie konkretnym pracownikom departamentów wykonujących zadania z zakresu sooś, w sposób sformalizowany (w ramach zakresów obowiązków, uprawnień i odpowiedzialności), obowiązku przekazywania GDOŚ informacji, o których mowa w art. 129 ust. 1 uuioś, może przyczynić się do wyeliminowania w przyszłości występowania nieprawidłowości w realizacji tego zadania. Najwyższa Izba Kontroli ocenia pozytywnie mimo stwierdzonej nieprawidłowości, działalność kontrolowanej jednostki w zbadanym zakresie. 2. Działania związane z przeprowadzaniem strategicznej oceny oddziaływania na środowisko 2.1. Poddawanie projektów dokumentów sooś Opis stanu faktycznego W latach 2011-2014 Urząd opracował dziesięć projektów dokumentów, o których mowa w art. 46 i 47 uuioś, które poddano procedurze sooś: 1. Program ochrony powietrza dla strefy lubelskiej - dla którego Departament Rolnictwa i Środowiska 12 grudnia 2012 r. sporządził projekt programu i prognozę oddziaływania na środowisko, przyjęty przez Zarząd Województwa Lubelskiego (ZWL) 30 kwietnia 2013 r., uchwalony przez Sejmik Województwa Lubelskiego (SWL) 25 listopada 2013 r. 4

2. Aktualizację Programu ochrony powietrza dla strefy - Aglomeracja Lubelska - dla którego Departament Rolnictwa i Środowiska 12 grudnia 2012 r. sporządził projekt aktualizacji programu i prognozę oddziaływania na środowisko, przyjęty przez ZWL 30 kwietnia 2013 r., uchwalony przez SWL 25 listopada 2013 r. 3. Program ochrony środowiska województwa lubelskiego na lata 2012-2015 z perspektywą do roku 2019 dla którego Departament Rolnictwa i Środowiska 14 lutego 2012 r. sporządził projekt programu i prognozę oddziaływania na środowisko, przyjęty przez ZWL 18 lipca 2012 r., uchwalony przez SWL 30 lipca 2012 r. 4. Plan gospodarki odpadami dla województwa lubelskiego 2017 - dla którego Departament Rolnictwa i Środowiska 14 lutego 2012 r. sporządził projekt programu i prognozę oddziaływania na środowisko, przyjęty przez ZWL 19 lipca 2012 r., uchwalony przez SWL 31 lipca 2012 r. 5. Program ochrony środowiska przed hałasem dla województwa lubelskiego dla terenów poza aglomeracjami położonych wzdłuż odcinków dróg dla którego Departament Rolnictwa i Środowiska 13 czerwca 2013 r. sporządził projekt programu i prognozę oddziaływania na środowisko, przyjęty przez ZWL 15 października 2013 r., uchwalony przez SWL 24 lutego 2014 r. 6. Strategia Rozwoju Województwa Lubelskiego na lata 2014-2020 (z perspektywą do 2030 r.) - dla której Departament Polityki Regionalnej 28 marca 2011 r. sporządził projekt dokumentu i prognozę oddziaływania na środowisko, przyjęty przez ZWL 9 kwietnia 2013 r., uchwalony przez SWL 24 czerwca 2013 r. 7. Projekt Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Lubelskiego na lata 2014-2020 dla którego Departament Wdrażania Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR) 18 grudnia 2014 r. sporządził projekt programu i prognozę oddziaływania na środowisko, przyjęty przez ZWL 18 grudnia 2014 r., uchwalony prze Sejmik Województwa Lubelskiego 10 marca 2015 r. 8. Program Rozwoju Odnawialnych Źródeł Energii dla Województwa Lubelskiego dla którego Biuro Planowania Przestrzennego 25 czerwca 2013 r. sporządziło projekt programu i prognozę oddziaływania na środowisko, przyjęty przez ZWL 25 czerwca 2013 r., uchwalony przez SWL 3 lutego 2014 r. 9. Zmiana Planu Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Lubelskiego dotycząca wprowadzenia inwestycji obejmującej realizację elektrowni kondensacyjnej w gminie Puławy wraz z infrastrukturą związaną z jej realizacją i funkcjonowaniem dla której Biuro Planowania Przestrzennego 1 marca 2011 r. sporządziło projekt zmiany i prognozę oddziaływania na środowisko, przyjęty przez ZWL 1 marca 2011 r., uchwalony przez Sejmik Województwa Lubelskiego 28 marca 2011 r. 10. Zmiana Planu Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Lubelskiego dotycząca wprowadzenia inwestycji obejmującej realizację rurociągu naftowego Brody-Płock na terenie województwa lubelskiego - dla której Biuro Planowania Przestrzennego 12 czerwca 2012 r. sporządziło projekt zmiany i prognozę oddziaływania na środowisko. Dokument został 5

przyjęty przez ZWL 12 czerwca 2012 r., uchwalony przez SWL 25 czerwca 2012 r. W okresie objętym kontrolą Urząd opracował jeden program, którego nie poddano procedurze sooś: Departament Polityki Transportowej i Drogownictwa opracował 26 marca 2014 r. projekt Planu zrównoważonego rozwoju publicznego transportu zbiorowego w województwie lubelskim, który ZWL przyjął 23 maja 2014 r., uchwalony przez Sejmik Województwa Lubelskiego 14 lipca 2014 r. Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska (RDOŚ) stwierdził, że projekt Planu nie wyznacza ram dla przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko i nie ma zastosowania art. 46 pkt 2 i 3 oraz art. 48 uuioś dotyczące konieczności przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko. (dowód: akta kontroli Tom I str.385 str.229-265) W przeprowadzonych postępowaniach nie stwierdzono możliwości znaczącego transgranicznego oddziaływania na środowisko realizacji działań przedstawionych w powyższych dokumentach. (dowód: akta kontroli Tom I str.385) Zgodnie z obowiązkiem wynikającym z art. 129 ust. 1 uuioś Urząd, pismem z dnia 8 lipca 2014 r., przekazał GDOŚ informację o prowadzonych sooś 5 w 2013 r., której zawartość była zgodna z zakresem ustalonym w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 17 kwietnia 2012 r. 6 (dowód: akta kontroli Tom I str.301-305) W latach 2011-2014 Urząd dwukrotnie odstąpił od przeprowadzenia strategicznych ocen oddziaływania na środowisko: Aktualizacje Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013 przeprowadzone w roku 2011 i 2013, zostały przygotowane przez Departament Wdrażania Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Odstąpienie od przeprowadzania sooś uzgodniono z Państwowym Wojewódzkim Inspektorem Sanitarnym (PWIS) i RDOŚ. Zmiany wprowadzane tymi aktualizacjami stanowiły niewielkie modyfikacje ww. Programu. Uzasadnienie uchwały ZWL o odstąpieniu od przeprowadzenia sooś nie zawierało informacji o uwarunkowaniach, o których mowa w art. 49 uuioś. Wszystkie elementy uzasadnienia zostały wzięte pod uwagę i wskazane na etapie uzgadniania odstąpienia z PWIS i RDOŚ oraz zostały wymienione w uzasadnieniu. Informacje o odstąpieniu od sooś bez zbędnej zwłoki podano do publicznej wiadomości w BIP UM WL, w siedzibie Urzędu i na stronie internetowej RPO WL. (dowód: akta kontroli Tom I str.386-458) Ustalone nieprawidłowości W działalności kontrolowanej jednostki w przedstawionym wyżej zakresie stwierdzono następujące nieprawidłowości: W okresie objętym kontrolą Urząd nie wykonywał lub realizował nierzetelnie obowiązki wynikające z art. 129 ust. 1 uuioś. 55 w piśmie poinformowano o trzech przeprowadzonych sooś w 2013 r. 6 Rozporządzenie w sprawie szczegółowego zakresu informacji o prowadzonych ocenach oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko oraz strategicznych ocenach oddziaływania na środowisko, Dz. U. z 2012 r., poz. 529. 6

Art. 129 ust. 1 uuioś stanowi, że organy właściwe do przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko oraz strategicznej oceny oddziaływania na środowisko są obowiązane do corocznego przedkładania Generalnemu Dyrektorowi Ochrony Środowiska, w terminie do końca marca, informacji o prowadzonych ocenach oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko oraz strategicznych ocenach oddziaływania na środowisko, niezbędnych do prowadzenia bazy danych, o której mowa w art. 128, w tym danych o dokumentacji sporządzanej w ramach tych ocen, za rok poprzedni. ZWL nie przekazał do GDOŚ informacji o prowadzonych sooś za rok 2010, 2011 i 2012. Informację o prowadzonych sooś w 2013 r. dla: Programu ochrony środowiska przed hałasem dla województwa lubelskiego dla terenów poza aglomeracjami położonych wzdłuż odcinków dróg, Programu ochrony Powietrza dla strefy- Aglomeracja Lubelska, Programu ochrony powietrza dla strefy lubelskiej przekazano 8 lipca 2014 r., tj. z opóźnieniem 3 miesięcy i 8 dni w stosunku do wskazanego w art. 129 ust 1 uuioś terminu. Dla pozostałych, przeprowadzonych sooś w 2013 r. nie przekazano wymaganej informacji do GDOŚ. Skutkiem powyższej nieprawidłowości było to, że Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska nie posiadał kompletnej informacji o ooś i sooś prowadzonych w UM WL, niezbędnej do rzetelnego prowadzenia bazy danych o której mowa w art. 128 uuioś. Odpowiedzialni za wskazane nieprawidłowości są dyrektorzy departamentów: PR, RŚ, EFRR oraz dyrektor BPP. Dyrektor Departamentu PR wyjaśnił, że art. 129 uuioś jest zapisany w Dziale VII, w Rozdziale 2 poświęconym zadaniom Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska. Procedurę strategicznej oceny oddziaływania na środowisko projektów dotychczas sporządzanych dokumentów oparto na przepisach następujących działów ww. ustawy: III- Udział społeczeństwa w ochronie środowiska, IV- Strategiczna ocena oddziaływania na środowisko, V- Ocena oddziaływana przedsięwzięcia na środowisko oraz obszar Natura 2000. Zgodnie z art. 55 ust.4 tej ustawy organ opracowujący projekt dokumentu przekazuje przyjęty dokument wraz z podsumowaniem, o którym mowa w ust. 3, właściwym organom, o których mowa w art. 57 i 58 ustawy, tj. Regionalnemu Dyrektorowi Ochrony Środowiska i Państwowemu Wojewódzkiemu Inspektorowi Sanitarnemu. Należy podkreślić, zgodnie z art. 131 ust. 1 ww. ustawy do zadań regionalnego dyrektora ochrony środowiska należy między innymi przekazywanie danych do bazy, o której mowa w art. 128 tj. bazy o ocenach oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko oraz strategicznych ocenach oddziaływania na środowisko. (dowód: akta kontroli Tom I str.174-176) Dyrektor Departamentu EFRR wyjaśnił, że dokumenty wytworzone w trakcie postępowania w sprawie strategicznych ocen oddziaływania na środowisko RPO WL w latach 2011 do 2014, po uzyskaniu stosownych uprawnień, zostały zamieszczone w dniu 12 sierpnia br. w bazie danych o ocenach oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko oraz strategicznych ocenach na środowisko (Baza ooś) http://bazaoos.gdos.gov.pl. (dowód: akta kontroli Tom I str.171-173) Dyrektor Departamentu RŚ wyjaśnił, że zapis dot. przekazania przez organy właściwe do przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko corocznej informacji o przeprowadzonych strategicznych ocenach oddziaływania 7

na środowisko, niezbędnych do prowadzenia bazy danych przez Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska o ocenach oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko oraz strategicznych ocenach oddziaływania na środowisko w tym danych o dokumentacji sporządzonej w ramach tych postępowań, zostały uwzględnione w Dziale VII Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska i regionalni dyrektorzy ochrony środowiska w Rozdziale 2 Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko. Powyższy obowiązek nałożony na organy właściwe do przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko nie znalazł odniesienia w Dziale III Strategiczna ocena oddziaływania na środowisko. W dziale tym szczegółowo wskazano procedurę i wymaganą dokumentację niezbędną do przeprowadzenia przez organ strategicznej oceny oddziaływania na środowisko. Pracownicy merytoryczni przeprowadzający postępowanie w 2013 roku z zakresu opracowania Programu ochrony środowiska przed hałasem dla województwa lubelskiego dla terenów poza aglomeracjami położonych wzdłuż odcinków dróg, Programu ochrony powietrza dla strefy lubelskiej oraz Programu ochrony powietrza dla strefy- Aglomeracja Lubelska uchybili termin przekazania informacji do GDOŚ zawarty w art. 129 cytowanej ustawy z uwagi na brak właściwego umiejscowienia zapisu dot. ww. obowiązku w ustawie. ( ) Pracownicy merytoryczni przeprowadzający postępowanie w 2012 roku z zakresu opracowania Programu ochrony środowiska województwa lubelskiego na lata 2012-2015 z perspektywą do roku 2019 oraz Planu gospodarki odpadami dla województwa lubelskiego 2017 nie zrealizowali obowiązku zawartego w art. 129 cytowanej ustawy z uwagi na brak precyzyjnego umiejscowienia zapisu dot. ww. obowiązku w ustawie. (dowód: akta kontroli Tom I str.164-170) Ocena cząstkowa Najwyższa Izba Kontroli ocenia pozytywnie mimo stwierdzonych nieprawidłowości, działalność UM WL w zbadanym obszarze. 2.2. Sporządzanie prognozy oddziaływania na środowisko Opis stanu faktycznego W latach 2011-2014 UM WL sporządzając prognozy oddziaływania na środowisko dla wszystkich dziesięciu dokumentów uzgodnił z RDOŚ zakres i stopień szczegółowości informacji wymaganych w dokumentach. Z organem wymienionym w art. 58 ust. 1 pkt 2 uuioś uzgodnień dokonano dla dziewięciu dokumentów. Wymienione organy dokonywały uzgodnień w ciągu 30 dni od dnia otrzymania wniosku o uzgodnienie. (dowód: akta kontroli Tom II str. 1-370) Odnośnie braku w jednym przypadku uzgodnień z inspektorem sanitarnym, dyrektor Departamentu RŚ wyjaśnił, że Lubelski Państwowy Inspektor Sanitarny w Lublinie pismem z dnia 9 maja 2011 r. poinformował, że wyraża zgodę na odstąpienie od przeprowadzenia sooś dla opracowywanego projektu Programu ochrony środowiska województwa lubelskiego na lata 2012-2015 z perspektywą do roku 2019. Organ, o którym mowa w art. 57 ust. 1 pkt 1 nie wyraził natomiast zgody na odstąpienie od przeprowadzenia sooś. Z uwagi na brak rozstrzygnięcia powyższego przypadku w zapisach uuioś zdecydowano o przeprowadzeniu postępowania z zakresu sooś, o czym poinformowano Lubelskiego Państwowego 8

Inspektora Sanitarnego w Lublinie pismem z dnia 30 marca 2012 r. Zaznaczono w nim również, iż jeden z organów nie wyraził zgody na odstąpienie od przeprowadzenia sooś, w związku z czym przesłany zostanie do opiniowania projekt programu wraz z prognozą. (dowód: akta kontroli Tom I str.164-170) W dziewięciu przypadkach Urząd zlecił sporządzenie prognozy podmiotom zewnętrznym: sześć umów zawarto z podmiotami wyłonionymi w trybie przetargu nieograniczonego zgodnie z ustawą z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych 7, jedną umowę zawarto po przeprowadzeniu trybu zapytania o cenę 8, dwie umowy o dzieło (22.05.2013 r. i 5.03.2013 r.) zawarto zgodnie z procedurą zamówień poniżej 14 tys. Euro. Jedną prognozę sporządziło Biuro Planowania Przestrzennego, dla opracowywanego przez siebie dokumentu. Koszty sporządzenia prognoz zleconych w trybie postępowania przetargowego wynosiły: 28,1 tys. zł, 79,95 tys. zł, 189,42 9 tys. zł, 184,38 10 tys. zł. Koszty sporządzenia prognozy w wyniku zawartych dwóch umów o dzieło wynosiły 20 tys. zł i 42 tys. zł. Koszty prognozy zleconej w trybie zapytania o cenę wynosiły 60,4 tys. zł. Środki na sporządzanie prognoz pochodziły z budżetu Urzędu, środków BPP, z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, z dotacji wojewody oraz z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach IX Osi Priorytetowej Pomoc Techniczna RPO WL na lata 207-2013. (dowód: akta kontroli Tom II str.1-370) W umowach zawartych z podmiotami zewnętrznymi na sporządzenia prognozy zawarto zapisy zabezpieczające interesy Województwa Lubelskiego (Zamawiającego), w przypadku nienależytego wykonania umowy poprzez wprowadzenie kar umownych, prawo odstąpienia od umowy. Zamawiający miał prawo kontrolowania sposobu wykonania przedmiotu umowy, zobowiązano także wykonawców do uwzględnienia wszelkich uwag, wniosków i żądań Zamawiającego. Odbioru wykonania usługi w zakresie sporządzenia wszystkich prognoz przez podmioty zewnętrzne dokonywano protokołami zdawczo-odbiorczymi. Oceny merytorycznej pod względem zgodności z uuioś oraz zakresem uzgodnionym z PWIS i RDOŚ dokonywali upoważnieni pracownicy Urzędu. (dowód: akta kontroli Tom II str.1-370) Dyrektor Departamentu RŚ wyjaśnił, że mając na uwadze charakter i zasięg opracowywanych dokumentów, który wynika z odrębnych przepisów prawa, 7 Dz. U. 2013 r., poz. 907 ze zm. (dalej pzp) 8 Art. 69 pzp 9 Zawarto jedną Umowę na: opracowanie "Programu ochrony powietrza dla strefy lubelskiej", aktualizacji "Programu ochrony powietrza dla strefy- Aglomeracja Lubelska" ponadto zobowiązano wykonawcę do wykonania "Prognozy oddziaływania programu ochrony powietrza dla strefy lubelskiej na środowisko" oraz "Prognozy oddziaływania programu ochrony powietrza dla strefy - Aglomeracja Lubelska na środowisko" 10 Przedmiot umowy obejmował: opracowanie "Programu ochrony środowiska województwa lubelskiego na lata 2011-2014 perspektywą do roku 2019", którego integralną częścią będzie "Prognoza oddziaływania na środowisko Programu ochrony środowiska województwa lubelskiego na lata 2011-2014 z perspektywą do roku 2019", "Planu gospodarki odpadami dla województwa lubelskiego do 2014 roku" wraz z "Prognozą oddziaływania projektu planu gospodarki odpadami na środowisko", "Raportu z wykonania programu ochrony środowiska województwa lubelskiego za lata 2009-2010" oraz "Sprawozdania z realizacji planu gospodarki odpadami dla województwa lubelskiego za lata 2009-2010" 9

wyłonione w drodze przetargu firmy musiały wykazać doświadczenie w zakresie opracowania dokumentów o podobnym charakterze i stopniu szczegółowości. W ramach umowy z poszczególnymi wykonawcami dokumentów, ściśle współpracowano z merytorycznie odpowiedzialnymi pracownikami Departamentu Rolnictwa i Środowiska. Jako organ opracowujący projekty dokumentów Zarząd Województwa Lubelskiego dokonywał uzgodnień z właściwym organami, o których mowa w art. 57 i 58 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko oraz zapewniał udział społeczeństwa w opracowaniu dokumentów. Uzgodnienia przekazywano wykonawcom dokumentu i na ich podstawie oraz zgodnie z aktualnie obowiązującymi wymaganiami cytowanej ustawy sporządzono Prognozy oddziaływania na środowisko. Wszystkie uwagi i wnioski, jakie wpłynęły na etapie prac nad projektami były przekazywane i uzgadniane z wykonawcami dokumentów. Wykonawcy dokonywali zmian i korekt zapisów zgodnie z otrzymanymi wnioskami, natomiast pracownicy merytoryczni sprawdzali poprawność i prawidłowość dokonywanych zmian. (dowód: akta kontroli Tom I str.185-187) W trakcie realizacji jednej 11 umowy nastąpiło opóźnienie w wykonaniu dokumentacji wynikające z uchybienia terminu usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości w przedmiocie umowy. Zamawiający w trybie pilnym pisemnie wezwał Wykonawcę do przedłożenia poprawionej dokumentacji. Wykonawca nie dostarczył przedmiotu umowy we wskazanym terminie 15 maja 2013 r. i przedłożył poprawione dzieło w dniu 13 czerwca 2013 r. Wykonawcy naliczono karę umowną w wysokości 23,2 tys. zł, którą potrącono z wynagrodzenia za wykonanie przedmiotu umowy. (dowód: akta kontroli Tom I str.177-230) Zawartość prognoz odpowiadała wymaganiom określonym w art. 51 ust. 2 uuioś i uzgodnionym, w trybie art. 53 uuioś, zakresem i stopniem szczegółowości z RDOŚ i PWIS. Projekty dokumentów zostały pozytywnie zaopiniowane przez ww. organy. Ustalone nieprawidłowości W działalności kontrolowanej jednostki w przedstawionym wyżej zakresie nie stwierdzono nieprawidłowości. Ocena cząstkowa Najwyższa Izba Kontroli ocenia pozytywnie działalność UM WL w zbadanym obszarze. 3. Zapewnienie udziału społeczeństwa w przeprowadzaniu sooś oraz opiniowanie i przyjmowanie dokumentów wymagających przeprowadzenia sooś Opis stanu faktycznego UMWL opracowując i przyjmując dokumenty wymienione w art. 46 i 47 uuioś, zapewnił udział społeczeństwa w sooś oraz opiniowanie projektów dokumentów przez właściwe organy i uprawnione podmioty. Informacje o projektach programów, planów i strategii rozwoju regionalnego umieszczano na tablicach ogłoszeń w siedzibie Urzędu, w BIP oraz w dziennikach o zasięgu województwa. Urząd informował o przystąpieniu do opracowywania projektów dokumentów i o jego przedmiocie. Osoby zainteresowane miały możliwość zapoznania 11 Umowa Nr MR/BW-15193/2012 z dnia 21 listopada 2012 r. 10

się z dokumentacją sprawy i były informowane o miejscu, w którym była ona wyłożona do wglądu. Informowano o możliwości składania uwag i wniosków, wskazując co najmniej 21-dniowy termin ich składania oraz organ właściwy do rozpatrzenia wniosków. 11 (dowód: akta kontroli Tom III str.1-425) Informację podawano do publicznej wiadomości bez zbędnej zwłoki, a założenia i projekty dokumentów były dostępne w dniu podania do publicznej wiadomości ww. informacji. Dla projektu Planu gospodarki odpadami dla województwa lubelskiego 2017 i projektu Programu ochrony środowiska województwa lubelskiego na lata 2012-2015 z perspektywą do roku 2019 informację przekazano w terminie 63 dni od przyjęcia przez ZWL projektu programów. Do publicznej wiadomości podano informację z wersją programów, które zostały uzgodnione z organami wykonawczymi gmin i związków międzygminnych z obszaru województwa. W dniu podania ww. informacji Urząd nie posiadał opinii RDOŚ i PWIS w sprawie opracowania projektu dokumentu, informacji tej nie umieszczono w ogłoszeniu. (dowód: akta kontroli Tom III str.1-425) Przystępując do Zmiany Planu Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Lubelskiego (pzp) zamieszczono ogłoszenie w prasie o zasięgu ogólnopolskim oraz zawiadomiono jednostki samorządu terytorialnego o przystąpieniu do zmiany pzp. Ogłoszenie zawierało informacje na temat formy, miejsca i terminie składania wniosków dotyczących planu i wskazywało 3 miesięczny termin składania wniosków. Uchwały SWL wraz z dokumentacją prac planistycznych przekazywano wojewodzie. W związku z udziałem społeczeństwa w opracowywaniu projektów dokumentów wymienionych w art. 46 i 47 uuioś do UMWL zgłoszono 886 uwag i wniosków, z których wszystkie rozpatrzono, a 658 uwzględniono: 1. Program ochrony powietrza dla strefy lubelskiej wpłynęło 11 wniosków i uwag dotyczących zasadności opracowania Programów Ograniczania Niskiej Emisji, braku środków finansowych na realizację działań wskazanych w programie oraz zintensyfikowania prowadzonych kampanii informacyjno-edukacyjnych itp. Urząd uwzględnił 11 złożonych uwag i wniosków. 2. Aktualizacja Programu ochrony powietrza dla strefy - Aglomeracja Lubelska wpłynęło 11 uwag i wniosków dotyczących głównie przesunięcia w czasie realizacji zaproponowanych zadań naprawczych w harmonogramie rzeczowo- finansowym, tabel sprawozdawczych pozwalających na sprawne monitorowanie realizacji programu oraz dostępności środków finansowych na realizację zadań. Uwzględniono 11 wniesionych uwag. 3. Program ochrony środowiska województwa lubelskiego na lata 2012-2015 z perspektywą do roku 2019 wpłynęło 120 uwag i wniosków dotyczących zmiany i uzupełnienia fragmentów tekstów, planowanych do realizacji przedsięwzięć, uwag redakcyjnych i technicznych itp. Urząd uwzględnił 84 uwagi i wnioski wniesione do dokumentu. 4. Plan gospodarki odpadami dla województwa lubelskiego 2017 wpłynęło 366 uwag i wniosków dotyczących zmiany zapisu w programie, uwag redakcyjnych i technicznych itp. Urząd w projekcie dokumentu uwzględnił 317 wniesionych uwag.

5. Program ochrony środowiska przed hałasem dla województwa lubelskiego dla terenów poza aglomeracjami położonych wzdłuż odcinków dróg wpłynęło 16 uwag i wniosków, które dotyczyły wprowadzenia dodatkowych informacji, możliwości realizacji działań naprawczych, wprowadzenia zmian w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego itp. Uwzględniono 13 złożonych uwag i wniosków. 6. Strategia Rozwoju Województwa Lubelskiego na lata 2014-2020 (z perspektywą do 2030 r.) wpłynęły 293 uwagi i wnioski (dotyczące włączenia podmiotów do działania, uwzględnienia nowych działań, redakcyjne itp.), z których 179 uwzględniono. 7. Program Rozwoju Odnawialnych Źródeł Energii dla Województwa Lubelskiego wpłynęło 38 uwag i wniosków dotyczących zaktualizowania umieszczonego w programie schematu sieci gazowej, redakcyjnotechniczne, zweryfikowania danych itp. Uwzględniono 20 złożonych wniosków i uwag. 8. Projekt Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Lubelskiego na lata 2014-2020 wpłynęło 5 uwag i wniosków dotyczących zapisów treści Programu, które nie zostały uwzględnione. 9. Zmiana Planu Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Lubelskiego dotycząca wprowadzenia inwestycji obejmującej realizację elektrowni kondensacyjnej w gminie Puławy wraz z infrastrukturą związaną z jej realizacją i funkcjonowaniem zgłoszono 17 wniosków (merytorycznych w zakresie środowiskowych i infrastrukturalnych uwarunkowań realizacji inwestycji i formalnych w zakresie procedur i niezbędnej dokumentacji), z których uwzględniono 14. 10. Zmiana Planu Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Lubelskiego dotycząca wprowadzenia inwestycji obejmującej realizację rurociągu naftowego Brody-Płock na terenie województwa lubelskiego zgłoszono 20 wniosków i uwag (merytorycznych w zakresie środowiskowych i infrastrukturalnych uwarunkowań realizacji inwestycji i formalnych w zakresie procedur i niezbędnej dokumentacji), z których wszystkie zostały uwzględnione. (dowód: akta kontroli Tom III str.1-425) Urząd dotrzymywał warunków przyjęcia dokumentu wymagającego przeprowadzenia sooś. Do uchwał Zarządu Województwa Lubelskiego w sprawie przyjęcia programów dołączano uzasadnienie, o którym mowa w art. 42 pkt 2 uuioś, zawierające informacje o udziale społeczeństwa w postępowaniu oraz o tym, w jaki sposób zostały wzięte pod uwagę i w jakim zakresie zostały uwzględnione wnioski i uwagi w związku z udziałem społeczeństwa. Informacje o przyjęciu dokumentów oraz o możliwościach zapoznania się z jego treścią oraz uzasadnieniem i podsumowaniem przekazywano do publicznej wiadomości. Przyjęte dokumenty wraz z podsumowaniem zostały przekazane do RDOŚ i PWiS. Uchwały sejmiku województwa, dotyczące uchwalenia zmiany planu zagospodarowania przestrzennego województwa przekazano również Wojewodzie Lubelskiemu. Do programów załączono podsumowanie z uzasadnieniem wyboru przyjętego dokumentu oraz informacje o sposobie i zakresie w jakim zostały uwzględnione: 12

ustalenia zawarte w prognozie oddziaływania na środowisko, przystąpieniu do opracowywania projektu dokumentu i o jego przedmiocie, opinie RDOŚ i PWIŚ, zgłoszone uwagi i wnioski, propozycje dotyczące metod i częstotliwości przeprowadzania monitoringu skutków realizacji postanowień dokumentu. Ustalone nieprawidłowości W działalności kontrolowanej jednostki w przedstawionym wyżej zakresie stwierdzono następujące nieprawidłowości: W okresie objętym kontrolą, w UM WL nie realizowano w pełnym zakresie obowiązku wynikającego z zapisów art. 39 ust. 1 i art. 43 uuioś w zw. z art. 3 ust. 1 pkt 11 uuioś, w zakresie form podania do publicznej wiadomości informacji o projektach dokumentów wymagających udziału społeczeństwa oraz o przyjęciu dokumentu i o możliwościach zapoznania się z jego treścią wraz z uzasadnieniem i podsumowaniem, w odniesieniu do niektórych dokumentów objętych sooś. Art. 39 ust. 1 oraz art. 43 uuioś nakładają na organy opracowujące projekt dokumentu wymagającego udziału społeczeństwa, obowiązek podania do publicznej wiadomości informacji związanych z postępowaniem prowadzonym w sprawie tego dokumentu. Ilekroć w uuioś jest mowa o podaniu informacji do publicznej wiadomości, to zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 11 lit. a), b) i c) rozumie się przez to następujące działania: a) udostępnienie informacji na stronie Biuletynu Informacji Publicznej, organu właściwego w sprawie; b) ogłoszenie informacji w sposób zwyczajowo przyjęty, w siedzibie organu właściwego w sprawie; c) ogłoszenie informacji przez obwieszczenie w sposób zwyczajowo przyjęty w miejscu planowanego przedsięwzięcia, a w przypadku projektu dokumentu wymagającego udziału społeczeństwa w prasie o odpowiednim do rodzaju dokumentu zasięgu. 1.) Dla projektu Strategii Rozwoju Województwa Lubelskiego na lata 2014-2020 (z perspektywą do 2030 r.), nie umieszczono informacji o przystąpieniu do opracowywaniu projektu tego dokumentu w Biuletynie Informacji Publicznej UM WL, a także w siedzibie Urzędu, czym naruszono art. 39 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 3 ust 1 pkt 11 lit. a) i b) uuioś. Informacje takie zamieszczono w prasie o zasięgu regionalnym. 2.) Dla czterech dokumentów (Strategii Rozwoju Województwa Lubelskiego na lata 2014-2020 z perspektywą do 2030 r.; Programu Rozwoju Odnawialnych Źródeł Energii dla Województwa Lubelskiego, dwukrotnej zmiany Planu Zagospodarowania Przestrzennego Województwa), nie zmieszczono w siedzibie Urzędu i w prasie o odpowiednim dla rodzaju dokumentu zasięgu, informacji o przyjęciu dokumentów i o możliwościach zapoznania się z jego treścią oraz uzasadnieniem i podsumowaniem, czym naruszono art. 43 w zw. z art. 3 ust 1 pkt 11 lit b) i c) uuioś. Informacje takie zamieszczono na stronie Biuletynu Informacji Publicznej UM WL. Skutkiem powyższych nieprawidłowości było ograniczenie zasięgu publicznego przekazu o istnieniu i możliwości dostępu do dokumentów zawierających istotne dla społeczeństwa informacje z zakresu sooś. Dyrektor Departamentu PR wyjaśnił, że definicja podania do publicznej wiadomości (art. 3 ust 1 pkt 11 uuioś) wskazuje cztery możliwe sposoby udostępniania informacji, z których wybrano publikację na stronie internetowej oraz ogłoszenie w prasie, jako najbardziej skuteczne powszechnie stosowane drogi informacji i tym 13

samym stanowiące optymalne rozwiązanie w przekazie i realizującą przepis art. 43 przedmiotowej ustawy. Informacja o opracowywaniu projektu Strategii (wraz z zamieszczeniem materiałów do pobrania) była niezwłocznie publikowana na stronie www.strategia.lubelskie.pl (stanowiącej cały czas swego rodzaju kanał dystrybucji informacji pomiędzy organem a społeczeństwem w zakresie tematyki związanej ze Strategią), na stronie www.lubelskie.pl jako oficjalnym portalu Samorządu Województw Lubelskiego oraz w prasie o zasięgu regionalnym (Dziennik Wschodni z dn. 25.04.2013 r.). Szczegółowe informacje związane z zapewnieniem udziału społeczeństwa są dostępne w Raporcie z konsultacji społecznych (www.strategia.lubelskie.pl zakładka Konsultacje społeczne) oraz w Raporcie z debaty publicznej nad założeniami aktualizacji Strategii Rozwoju Województwa Lubelskiego na lata 2006-2020 (stanowiącej wstępny etap całego procesu nad aktualnie obowiązującą wersją Strategii Rozwoju Województwa Lubelskiego). (dowód: akta kontroli Tom I str. 174-176) Ocena cząstkowa Najwyższa Izba Kontroli ocenia pozytywnie mimo stwierdzonych nieprawidłowości, działalność UM WL w zbadanym obszarze. 4. Działania związane z prowadzeniem publicznie dostępnego wykazu danych zawierających informacje o środowisku i jego ochronie, w szczególności dotyczących strategicznych ocen oddziaływania na środowisko Opis stanu faktycznego Zadania związane z prowadzeniem publicznie dostępnego wykazu danych zawierających informacje o środowisku i jego ochronie przyporządkowane zostały Departamentowi Rolnictwa i Środowiska Oddziałowi Pozwoleń i Uzgodnień w Ochronie Środowiska oraz Oddziałowi Opłat za Korzystanie ze Środowiska w zakresach zadań realizowanych przez Oddziały. W okresie objętym kontrolą w Urzędzie upoważnionych do zamieszczania i udostępniania informacji o środowisku i jego ochronie, w tym o prowadzonych sooś było łącznie 12 23 pracowników, w tym dwie osoby nadzorujące zadania. (dowód: akta kontroli Tom I str. 16-150, str. 307-368) UM WL prowadził stronę http://umwl.bip.lubelskie.pl Ochrona środowiska - Publicznie dostępny wykaz danych o środowisku umożliwiając osobom zainteresowanym dostęp do informacji w tym zakresie. Poprzez stronę http://www.f7.lubelskie.pl/ istniał bezpośredni dostęp do publicznie dostępnego wykazu danych o dokumentach zawierających informacje o środowisku i jego ochronie. W latach 2011-2014 liczba wizyt na stronie wynosiła 13 722. (dowód: akta kontroli Tom I str. 306 W prowadzonym publicznie dostępnym wykazie danych o dokumentach zawierających informacje o środowisku umieszczono: dane na temat projektu aktualizacji: Programu ochrony powietrza dla strefy - Aglomeracja Lubelska, Programu ochrony powietrza dla strefy lubelskiej, Programu ochrony środowiska przed hałasem dla województwa lubelskiego 12 Osoby w różnym okresie zajmowały się wskazanymi zadaniami. 14

Ustalone nieprawidłowości dla terenów poza aglomeracjami położonych wzdłuż odcinków dróg", Programu ochrony środowiska województwa lubelskiego na lata 2012-2015 z perspektywą do roku 2019, Planu gospodarki odpadami dla województwa lubelskiego, zgodnie z art. 21 ust. 2 pkt 2 uuioś; powyższe dokumenty wraz z podsumowaniem po ich przyjęciu, zgodnie z art. 21 ust 2 pkt 6 uuioś; prognozę oddziaływania na środowisko Programu ochrony środowiska przed hałasem dla województwa lubelskiego dla terenów poza aglomeracjami położonych wzdłuż odcinków dróg, zgodnie z art. 21 ust 2 pkt 7 uuioś. W trakcie niniejszej kontroli zamieszczone zostały informacje o czterech przeprowadzonych prognozach oddziaływania na środowisko dla: Programu ochrony powietrza dla strefy-aglomeracja Lubelska, Programu ochrony powietrza dla strefy lubelskiej, Programu ochrony środowiska województwa lubelskiego na lata 2012-2015 z perspektywą do roku 2019, Planu gospodarki odpadami dla województwa lubelskiego 2017. (dowód: akta kontroli Tom III str. 426-429) Z 22 dokumentów, które poddano badaniu, karty informacyjne: dla siedmiu zamieszczono bez zbędnej zwłoki, dla czterech dokumentów zamieszczono od 35 do 47 dni od ich wytworzenia, dla czterech dokumentów zamieszczono podczas kontroli. Dla siedmiu dokumentów nie sporządzono kart informacyjnych i nie zamieszczono ich w PDWD. (dowód: akta kontroli Tom III str.426-429) W latach 2011-2014 do Urzędu wpłynęło 335 wniosków o udostępnienie informacji o środowisku i jego ochronie. W okresie tym Marszałek Województwa Lubelskiego nie wydał decyzji odmawiającej udostępnienia informacji o środowisku i jego ochronie. (dowód: akta kontroli Tom I str. 277-300) W działalności kontrolowanej jednostki w przedstawionym wyżej zakresie stwierdzono następujące nieprawidłowości: 1.) W okresie objętym kontrolą, UM WL nie w każdym wymaganym przypadku wykonał obowiązki określone w art. 21 ust. 1 uuioś. Zgodnie z art. 21 ust. 1 uuioś, dane o dokumentach zawierających informacje o środowisku i jego ochronie zamieszcza się w publicznie dostępnych wykazach. Urząd nie zamieścił w PDWD informacji na temat: pięciu projektów dokumentów 13, o których mowa w art. 46 i 47 uuioś, oraz informacji o projektach zmian w tych dokumentach przed ich skierowaniem do postępowania z udziałem społeczeństwa, czym naruszono art. 21 ust. 2 pkt 2 uuioś, dwóch odstąpień 14 od przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko, czym naruszono art. 21 ust. 1 w zw. z art. 21 ust. 2 pkt 3 uuioś, 13 Projekt Zmiany Planu Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Lubelskiego dotyczącej wprowadzenia inwestycji obejmującej realizację elektrowni kondensacyjnej w gminie Puławy wraz z infrastrukturą związaną z jej realizacją i funkcjonowaniem, Projekt Zmiany Planu Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Lubelskiego dotyczącej wprowadzenia inwestycji obejmującej realizację rurociągu naftowego Brody-Płock na terenie województwa lubelskiego, Projekt Strategii Rozwoju Województwa Lubelskiego na lata 2014-2020 (z perspektywą do 2030 r.), Projekt Aktualizacji Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Lubelskiego na lata 2007-2013,Projekt Program Rozwoju Odnawialnych Źródeł Energii dla Województwa Lubelskiego. 14 Aktualizacja Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013 ( 2011 r.), Aktualizacja Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Lubelskiego na lata 2007-2013 (2013 r.). 15

pięciu dokumentów 15, o których mowa w art. 46 i 47 uuioś, wraz z podsumowaniem po ich przyjęciu, czym naruszono art. 21 ust. 2 pkt 6 uuioś, pięciu przeprowadzonych prognozach oddziaływania na środowisko 16, czym naruszono art. 21 ust. 2 pkt 7 uuioś. 2.) Jako działania nierzetelne, w zakresie prowadzenia PDWD, NIK uznaje zamieszczenie ze zbędną zwłoką kart informacyjnych dotyczących czterech 17 prognoz oddziaływania na środowisko - po upływie od 618 do 1093 dni od sporządzenia dokumentu (13 sierpnia 2015 r. w trakcie kontroli NIK) (dowód: akta kontroli Tom III str. 426-429) Niezamieszczenie w PDWD ww. informacji lub opublikowanie ze zwłoką, skutkowało ograniczeniem zasięgu publicznego przekazu o istnieniu i możliwości dostępu do dokumentów zawierających istotne dla społeczeństwa informacje o środowisku i jego ochronie. Odpowiedzialność za ww. nieprawidłowości ponoszą pracownicy departamentu RŚ, którym w zakresach obowiązków, uprawnień i odpowiedzialności przypisano realizację tych zadań. W przypadku spraw pozostających we właściwości departamentów PR oraz EFRR, w których zadań z zakresu prowadzenia PDWD nie przypisano pracownikom w zakresach czynności, za powyższe nieprawidłowości odpowiadają dyrektorzy tych departamentów. Dyrektor Departamentu EFRR wyjaśnił, że w związku z brakiem umieszczenia do chwili obecnej kart informacyjnych w PDWD, Departament jest w trakcie uzyskiwania dostępu do ekoportalu i przygotowywania kart informacyjnych. Niezwłocznie po uzyskaniu uprawnień dane dotyczące postępowań w sprawie strategicznych ocen oddziaływania na środowisko RPO WL zostaną zamieszczone w PDWD (dowód: akta kontroli Tom I str. 171-173) Dyrektor PR wyjaśnił, że obecnie wyznaczył już pracowników, których zadaniem jest przygotowanie kart informacyjnych, zgodnie ze wzorem stanowiącym załącznik do Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 22 września 2010 r. w sprawie wzoru oraz zawartości i układu publicznie dostępnego wykazu danych o dokumentach zawierających informacje o środowisku i jego ochronie (Dz. U. z dnia 6 października 2010 r.) Po przygotowaniu kart informacyjnych Dyrektor 15 Zmiana Planu Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Lubelskiego dotycząca wprowadzenia inwestycji obejmującej realizację elektrowni kondensacyjnej w gminie Puławy wraz z infrastrukturą związaną z jej realizacją i funkcjonowaniem, Zmiana Planu Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Lubelskiego dotycząca wprowadzenia inwestycji obejmującej realizację rurociągu naftowego Brody-Płock na terenie województwa lubelskiego, Strategia Rozwoju Województwa Lubelskiego na lata 2014-2020 (z perspektywą do 2030 r.), Aktualizacja Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Lubelskiego na lata 2007-2013, Program Rozwoju Odnawialnych Źródeł Energii dla Województwa Lubelskiego. 16 Prognoza oddziaływania na środowisko projektu Regionalnego Programu operacyjnego Województwa Lubelskiego na lata 2014-2020, Prognoza oddziaływania na środowisko dotyczącego oceny skutków realizacji zaktualizowanej Strategii Rozwoju Województwa Lubelskiego na lata 2014-2020 (z perspektywą do 2030 r.), Prognoza oddziaływania na środowisko Zmiany Planu Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Lubelskiego dotycząca wprowadzenia do Planu inwestycji obejmującej realizację elektrowni w gminie Puławy, Prognoza Oddziaływania na Środowisko Zmiany Planu Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Lubelskiego Dotycząca Wprowadzenia do Planu Inwestycji Obejmującej Realizację Rurociągu Naftowego Brody Płock Wraz z Infrastrukturą Towarzyszącą, Prognoza Oddziaływania na Środowisko Projektu Programu Rozwoju Odnawialnych Źródeł Energii dla Województwa Lubelskiego. 17 Prognoza oddziaływania programu ochrony powietrza dla strefy Aglomeracja Lubelska na środowisko, Prognoza oddziaływania programu ochrony powietrza dla strefy lubelskiej na środowisko, Prognoza oddziaływania na środowisko programu ochrony środowiska województwa lubelskiego na lata 2012-2015 z perspektywą do roku 2019, Prognoza oddziaływania na środowisko planu gospodarki odpadami dla województwa lubelskiego 2017. 16

Uwagi dotyczące badanej działalności Ocena cząstkowa Departamentu Polityki Regionalnej w porozumieniu z Dyrektorem Departamentu Rolnictwa o Środowiska ustali sposób ich umieszczenia w publicznie dostępnym wykazie danych. (dowód: akta kontroli Tom I str. 174-176) Dyrektor departamentu RŚ wyjaśnił, że przepisy prawne dotyczące obowiązku umieszczania informacji w publicznie dostępnym wykazie danych o dokumentach nie określają jednoznacznie terminu, w ciągu którego organy są zobowiązane do umieszczenia informacji. (dowód: akta kontroli Tom I str. 164-170) NIK uważa, że organ dysponujący dokumentami zawierającymi informacje o środowisku i jego ochronie nie może dowolnie zwlekać z opublikowaniem informacji dotyczących tych dokumentów w PDWD. Przepisy Działu II uuioś jednoznacznie zobowiązują organy administracji do udostępniania każdemu informacji o środowisku i jego ochronie znajdujących się w ich posiadaniu. Jedną z form udostępniania tych informacji jest PDWD. Brak zamieszczenia danych o dokumentach zawierających te informacje, albo ich zamieszczenie z nieuzasadnioną, nadmierną zwłoką w stosunku do daty wytworzenia dokumentu, ogranicza dostęp społeczeństwa do informacji o środowisku i jego ochronie. Stosownie do ogólnych zasad działania organów administracji publicznej wynikających z Kodeksu postępowania administracyjnego 18, organy te powinny działać w sprawie wnikliwie i szybko (art. 12 1 kpa), a sprawy, które nie wymagają zbierania dowodów, informacji lub wyjaśnień, powinny być załatwione niezwłocznie (art. 12 2 kpa). W swoich działaniach organy administracji publicznej powinny mieć na względzie interes społeczny i słuszny interes obywateli (art. 7 kpa). Najwyższa Izba Kontroli ocenia pozytywnie mimo stwierdzonych nieprawidłowości, udostępnianie przez Urząd w PDWD danych o dokumentach zawierających informacje o środowisku i jego ochronie. IV. Uwagi i wnioski Wnioski pokontrolne Przedstawiając powyższe oceny i uwagi wynikające z ustaleń kontroli, Najwyższa Izba Kontroli, na podstawie art. 53 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o Najwyższej Izbie Kontroli 19, wnosi o: 1. Terminowe przekazywanie Generalnemu Dyrektorowi Ochrony Środowiska corocznych informacji o prowadzonych ooś i sooś. 2. Podawanie do publicznej wiadomości informacji o dokumentach wymagających przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko przy wykorzystaniu wszystkich wskazanych w uuioś kanałów komunikacji ze społeczeństwem. 3. Bezzwłoczne sporządzanie i umieszczanie kart informacyjnych w prowadzonym przez Urząd publicznie dostępnym wykazie danych zawierających informacje o środowisku i jego ochronie. 18 Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego, Dz. U z 2013, poz. 267 ze zm., dalej: kpa. 19 Dz. U. z 2015 r., poz. 1096 17