PAŃSTWOWA INSPEKCJA SANITARNA

PAŃSTWOWA INSPEKCJA SANITARNA PAŃSTWOWY POWIATOWY INSPEKTOR SANITARNY W NAKLE NAD NOTECIĄ OCENA STANU SANITARNEGO POWIATU NAKIELSKIEGO ZA ROK 2015 Nakło nad Notecią Marzec 2016

Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Nakle nad Notecią Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Nakle nad Notecią Dane G M I N Y Nakło Kcynia Szubin Mrocza Sadki Razem Powiat Obszar powiatu w ha Liczba ludności 18693 29663 33226 15051 15375 112008 32382 13516 24330 9317 7295 86840 * *dane GUS na dzień 30.06.2015r. 2

Spis treści WPROWADZENIE...8 SYTUACJA EPIDEMIOLOGICZNA W ZAKRESIE CHORÓB ZAKAŹNYCH I ZAKAŻEŃ...9 STAN SANITARNY PODMIOTÓW WYKONUJĄCYCH DZIAŁALNOŚĆ LECZNICZĄ...21 JAKOŚĆ WODY PRZEZNACZONEJ DO SPOŻYCIA PRZEZ LUDZI...23 OBIEKTY UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ...25 OBIEKTY ŻYWIENA ZBIOROWEGO, PRODUKCJI I OBROTU ŚRODKAMI SPOŻYWCZYMI ORAZ KOSMETYKAMI...29 ŚRODOWISKO PRACY CHROBY ZAWODOWE...37 WARUNKI SANITARNO - HIGIENICZNE W SZKOŁACH I INNYCH PLACÓWKACH OŚWIATOWO - WYCHOWAWCZYCH...41 ZAPOBIEGAWCZY NADZÓR SANITARNY...43 OŚWIATA ZDROWOTNA I PROMOCJA ZDROWIA...46 OGRANICZENIE SZERZENIA SIĘ CHORÓB PASOŻYTNICZYCH (OWSICA, ŚWIERZB I WSZAWICA) WŚRÓD DZIECI W WIEKU PRZEDSZKOLNYM I WCZESNOSZKOLNYM...60 3

WSTĘP Działania Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Nakle nad Notecią w roku 2015 były zgodne z ustawą o Państwowej Inspekcji Sanitarnej i polegały na realizacji zadań, w zakresie zdrowia publicznego w powiecie, w szczególności poprzez sprawowanie nadzoru nad warunkami: higieny środowiska, higieny pracy, higieny procesów nauczania i wychowania, wypoczynku i rekreacji, bezpieczeństwa zdrowotnego żywności, żywienia i przedmiotów użytku oraz kosmetyków, higieniczno-sanitarnymi, jakie powinien spełniać personel medyczny, sprzęt oraz pomieszczenia, w których udzielane są świadczenia zdrowotne, w celu ochrony zdrowia ludzkiego przed niekorzystnym wpływem szkodliwości i uciążliwości środowiskowych, zapobieganiu powstawania chorób, w tym chorób zakaźnych i zawodowych. Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej, Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Nakle nad Notecią wykonuje zadania przy pomocy podległej mu stacji sanitarno-epidemiologicznej, będącej podmiotem świadczącym usługi lecznicze, finansowane z budżetu państwa. Statutowe zadania, wynikające z działalności kontrolnej Powiatowej Stacji Sanitarno Epidemiologicznej w Nakle nad Notecią, wykonywane są przez następujące piony merytoryczne i stanowiska pracy: - Sekcję Nadzoru Przeciwepidemicznego - Sekcję Higieny Żywności, Żywienia i Przedmiotów Użytku - Sekcję Nadzoru nad Obiektami Komunalnymi - Stanowisko ds. Prewencji Chorób Zawodowych - Stanowisko ds. Higieny Dzieci i Młodzieży - Stanowisko ds. Zapobiegawczego Nadzoru Sanitarnego. Na dzień 31.12.2015r. w Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Nakle nad Notecią zatrudnionych było 31 pracowników. 4

1. Struktura zatrudnienia według zajmowanych stanowisk pracy Stanowisko pracy Liczba pracowników Państwowy Powiatowy 1 Inspektor Sanitarny Kierownik 1 Zapobiegawczego i Bieżącego Nadzoru Sanitarnego oraz Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia Starszy asystent 7 Asystent 3 Młodszy asystent 6 Starszy instruktor higieny 4 Instruktor higieny 1 Kierownik laboratorium 1 Starszy technik 1 Główny księgowy 1 Starszy referent 2 Referent 1 Sprzątaczka 1 Stażysta 0 Radca prawny 1 2. Struktura wykształcenia pracowników Stanowisko pracy Wykształcenie Studia podyplomowe (liczba pracowników) Państwowy Powiatowy wyższe 1 Inspektor Sanitarny Kierownik wyższe 1 Zapobiegawczego i Bieżącego Nadzoru Sanitarnego oraz Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia Starszy asystent wyższe 6 Asystent wyższe 3 Młodszy asystent wyższe 2 Starszy instruktor średnie 0 higieny Instruktor higieny średnie 0 Kierownik laboratorium wyższe 1 5

Starszy technik średnie 0 Główny księgowy średnie 0 Starszy referent wyższe 1 Referent wyższe 1 Sprzątaczka średnie 0 Stażysta wyższe 0 Radca prawny wyższe 0 Wykształcenie wyższe posiada 21 pracowników, tj. 67,74% wszystkich zatrudnionych, natomiast wykształcenie średnie 8 pracowników co stanowi 25,80% pracujących w stacji. Ponadto 16 pracowników ukończyło studia podyplomowe. Do obowiązków Państwowej Inspekcji Sanitarnej należy również szeroki zakres działalności oświatowo zdrowotnej i promocji zdrowia, realizowany poprzez programy edukacyjne krajowe, wojewódzkie i interwencje programowe i nieprogramowe. Realizacja zadań statutowych odbywała się zgodnie z Planem zasadniczych przedsięwzięć na rok 2015, zaopiniowanym przez Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Bydgoszczy, obejmującym główne kierunki działania, zasadnicze zamierzenia oraz harmonogram nadzoru nad obiektami. Od roku 2010, zgodnie z zapisami wprowadzonymi ustawą z dnia 23 stycznia 2009 r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze zmianami w organizacji i podziale zadań administracji publicznej w województwie (Dz.U z 2009 r. Nr 92 poz. 753) do ustawy z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej, Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny jest organem rządowej administracji zespolonej w powiecie. Uprawnienia organu założycielskiego, w rozumieniu przepisów o podmiotach świadczących usługi lecznicze, w stosunku do wojewódzkiej i powiatowych stacji sanitarno - epidemiologicznych posiada wojewoda. W związku z powyższymi zmianami nadzór nad obiektami, dla których organem prowadzącym (założycielskim) jest Starosta Powiatu Nakielskiego - sprawuje Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny w Bydgoszczy (stąd obiekty te nie zostały poddane ocenie w niniejszym opracowaniu.) Powiatowa Stacja Sanitarno - Epidemiologiczna w Nakle nad Notecią sprawuje nadzór nad 1284 różnymi obiektami (ich ilość jest nieznacznie zmienna w ciągu roku) na terenie powiatu nakielskiego, zamieszkiwanego przez 86.840 osób. Nadzorowi PPIS w Nakle nad Notecią podlegają również funkcjonujące na terenie powiatu obiekty o szczególnym charakterze tj. Zakład Karny w Potulicach z podmiotem świadczącym usługi lecznicze, posiadającym oddziały zakaźne - pulmonologiczny i hepatologiczny ( jedyny w kraju dla osadzonych) oraz dwa zakłady poprawcze - w Kcyni i w Szubinie. Ocenę stanu sanitarnego powiatu oraz sytuacji epidemiologicznej za rok 2015 opracowano na podstawie wyników przeprowadzonych kontroli, pobranych do badań laboratoryjnych próbek żywności i wody, a także na podstawie zgłoszeń chorób zakaźnych i zawodowych oraz przeprowadzonych wywiadów epidemiologicznych i ich analizy. Od 2010 roku Powiatowa Inspekcja Sanitarna w Nakle nad Notecią prowadzi działania w zakresie profilaktyki i nadzoru nad środkami zastępczymi ( dopalaczami ) uprawnienia organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej w walce z dopalaczami zostały opisane w znowelizowanej ustawie o przeciwdziałaniu narkomanii z dnia 29 lipca 2009 roku. 6

Realizacja zadań odbywała się poprzez pracę w zakresie określonym w ustawie o Inspekcji Sanitarnej oraz w oparciu o wytyczne Głównego Inspektora Sanitarnego w Warszawie. Wyniki pracy przedstawione były Państwowemu Wojewódzkiemu Inspektorowi Sanitarnemu w Bydgoszczy oraz w niniejszym opracowaniu Staroście Nakielskiemu i Radzie Powiatu. 7

WPROWADZENIE Szanowni Państwo Przedkładam Państwu raport przedstawiający ocenę stanu sanitarnego i sytuacji epidemiologicznej w powiecie nakielskim w 2015 roku z myślą, iż będzie przydatny jednostkom zainteresowanym aktualnymi danymi w zakresie zdrowia publicznego. W przedstawionym Państwu dokumencie opisano podstawowe aspekty sytuacji epidemiologicznej w powiecie, w zakresie chorób zakaźnych, szeroko rozumianą higienę środowiska, bezpieczeństwo żywności i wody, higienę dzieci i młodzieży oraz liczne programy, prowadzone w zakresie edukacji zdrowotnej i promocji zdrowia, ze wskazaniem jednocześnie kierunków dalszych, koniecznych działań mogących spowodować uzyskanie poprawy w tym zakresie. Zgodnie z zapisami wprowadzonymi ustawą z dnia 23 stycznia 2009 roku o zmianie niektórych ustaw, w związku ze zmianami w organizacji i podziale zadań administracji publicznej w województwie (Dz. U. z 2009r. Nr 92, poz. 753) od dnia 1 stycznia 2010 roku Państwowy Inspektor Sanitarny stał się organem rządowej administracji zespolonej w powiecie. W roku 2010 Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny przejął nadzór nad obiektami, dla których organem prowadzącym jest Starosta, w związku z czym przedstawiany Państwu dokument nie zawiera analizy stanu sanitarnego tych obiektów. Przeprowadzana analiza wyników działań nadzorowych na terenie powiatu nakielskiego, wskazuje że stan bezpieczeństwa sanitarnego społeczeństwa ulega stałej poprawie. Nadal jednak, stwierdza się negatywne zjawiska w sferze sanitarno higienicznej oraz epidemiologicznej, co świadczy o konieczności kontynuowania stałego nadzoru sanitarnego, obejmujące działania prewencyjne, monitoringowe i naprawcze. Dziękuję za współpracę organom samorządowym, inspekcjom i straży. Współpraca ta w znaczny sposób wpływa na zwiększenie efektywności działań, podejmowanych przez Państwową Inspekcję Sanitarną, w zakresie zdrowia publicznego na terenie powiatu nakielskiego. Zaprezentowany raport przedstawiający stan sanitarny i sytuację epidemiologiczną powiatu da Państwu pewność, że inspekcja sanitarna pełni swoje zadania w sposób profesjonalny i rzetelny, zapewniający nam wszystkim bezpieczeństwo sanitarne. Tekst oceny został udostępniony na naszej stronie internetowej www.psse.naklo.pl Z poważaniem p.o. Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Nakle nad Notecią Ilona Świstowska 8

SYTUACJA EPIDEMIOLOGICZNA W ZAKRESIE CHORÓB ZAKAŹNYCH I ZAKAŻEŃ Ocenę sytuacji epidemiologicznej chorób zakaźnych w powiecie nakielskim opracowano, w oparciu o dane zgłoszonych przypadków zachorowań i zakażeń do Powiatowej Stacji Sanitarno - Epidemiologicznej w Nakle nad Notecią. W Polsce zgłaszanie, kwalifikacja oraz rejestracja zachorowań na choroby zakaźne opiera się na opracowanych przez Państwowy Zakład Higieny Definicjach chorób zakaźnych, które mają na celu ujednolicenie zgłaszalności chorób zakaźnych i zapewnienie porównywalności danych, zbieranych w ramach nadzoru epidemiologicznego w Polsce oraz we Wspólnocie Europejskiej. Dokonana na tej podstawie ocena, wskazuje na zadowalającą sytuację epidemiologiczną powiatu nakielskiego, pomimo dostrzegalnych niekorzystnych wzrostów zapadalności w kilku jednostkach chorobowych. Dane za rok 2015, zostały porównane z danymi za rok 2014 oraz w niektórych chorobach z danymi za ostatnie pięć lat. Do Powiatowej Stacji Sanitarno - Epidemiologicznej w Nakle nad Notecią wpłynęło 2030 (rok 2014-2381 przypadków) przypadków zgłoszeń podejrzeń zachorowań i zachorowań na choroby zakaźne, zakażenia i zatrucia. Łącznie w 2015 roku przeprowadzono 398 dochodzeń epidemiologicznych, w związku ze zgłoszeniem podejrzeń zachorowań i zachorowań na choroby zakaźne (rok 2014-425 dochodzeń epidemiologicznych). Sytuacja epidemiologiczna chorób zakaźnych w powiecie nakielskim utrzymuje się, od kilku lat na porównywalnym poziomie. Realizacja obowiązkowych szczepień ochronnych Szczepienia ochronne są niezmiernie istotnym czynnikiem w zapobieganiu chorobom zakaźnym oraz ograniczeniu i łagodzeniu ich skutków. Uodpornienie czynne dzieci w Polsce wykonywane jest głównie w oparciu o realizację Programu Szczepień Ochronnych. Choroby zakaźne, którym zapobiega się za pomocą szczepień ochronnych, są nadal realnym zagrożeniem, zwłaszcza dla dzieci. Sytuacja epidemiologiczna takich chorób, jak: błonica, krztusiec, tężec, poliomyelitis, odra, różyczka i świnka, zależna jest od poziomu realizacji szczepień ochronnych całej populacji. Wykonawstwo szczepień ochronnych w powiecie nakielskim w 2015 roku zrealizowano na niższym poziomie (72,99%), w porównaniu do roku ubiegłego (76,86%). Powyższy stan spowodowany był brakiem dostępności preparatów szczepionkowych, zawierających bezkomórkowy komponent krztuśca, przeznaczony dla dzieci w 6 r.ż., w Centralnej Bazie Rezerw. Szczepienia ochronne wykonywane były, zgodnie z obowiązującym Programem Szczepień Ochronnych, co zapewnia nie tylko odporność indywidualną, ale również odporność zbiorowiskową. Rozszerza się jednak skala problemu rodziców uchylających się lub odmawiających poddawania swoich dzieci obowiązkowym szczepieniom ochronnym. Ruchy antyszczepionkowe rozpowszechniają nierzetelne informacje o szczepionkach oraz 9

następstwach ich stosowania, co wywołuje niepokój wśród rodziców i niektórych realizatorów szczepień. W związku z tym wzrasta liczba osób uchylających się od szczepień, wobec których toczą się postępowania administracyjno - egzekucyjne (tendencje te dotyczą całego kraju). W roku 2015 zarejestrowano 35 przypadków osób (rodziców), nie poddających swoich dzieci obowiązkowym szczepieniom ochronnym, w tym 1 osobę dorosłą uchylającą się od obowiązku szczepień ochronnych (rok 2014 - również 35 przypadków). W każdym przypadku Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Nakle nad Notecią, prowadził we współpracy z podmiotami leczniczymi działania edukacyjne, nakłaniające do wykonania szczepień ochronnych. W przypadku niepowodzeń i wyczerpania wszelkich instrumentów przekonywujących rodziców do poddania swoich dzieci obowiązkowym szczepieniom ochronnym ( rozmowy edukacyjne w siedzibie PSSE, pisma informacyjne o ważności szczepień kierowane do rodziców itp.), kierował sprawy, jako pierwsza instancja do Urzędu Wojewódzkiego, w celu dalszego postępowania. To niekorzystne zjawisko, może być w przyszłości przyczyną utraty odporności zbiorowiskowej, co skutkować może szkodliwymi społecznie następstwami - doprowadzić może do nawrotu chorób, których niska zapadalność utrzymywana jest, dzięki realizacji od wielu lat programów szczepień ochronnych. Utrzymanie akceptacji społecznej szczepień, która pozwoli na osiągnięcie wysokiego poziomu uodpornienia populacji, to ważny cel w działaniach Państwowej Inspekcji Sanitarnej. W roku 2015 poprzez prowadzenie działań edukacyjnych zaszczepiono 7 dzieci, jednakże zarejestrowano 19 osób (rodziców) uchylających się od obowiązkowych szczepień ochronnych. Analiza szczepień ochronnych dzieci w pierwszym i drugim roku życia oraz w grupie dzieci i młodzieży szkolnej wykazała, że realizacja obowiązkowych szczepień ochronnych p/w: gruźlicy, wirusowemu zapaleniu wątroby typu B, błonicy, tężcowi, krztuścowi, poliomyelitis, Haemophilus influenzae, odrze, śwince, różyczce, utrzymuje się na poziomie - 64,70% populacji (porównywalnym do roku 2014-67,41% populacji). Stan zaszczepienia pozostałych grup wiekowych, podlegające szczepieniom ochronnym przedstawia się następująco: Szczepienia dzieci w 6 r.ż. (szczepienia p/ko: błonicy, tężcowi, krztuścowi, poliomyelitis): w roku 2015 zaszczepiono 79,42% populacji (w roku 2014 93,88%) Szczepienia dzieci w 10 r.ż. (szczepienia p/ko: odrze, śwince, różyczce): w roku 2015 zaszczepiono 96,24% populacji (w roku 2014 95,75%) Szczepienia dzieci w 14 r.ż. (szczepienia p/ko: błonicy, tężcowi): w roku 2015 zaszczepiono 98,70% populacji (w roku 2014 98,56%) Szczepienia dzieci w 19 r.ż. (szczepienia p/ko: błonicy, tężcowi): w roku 2015 zaszczepiono 94,11% populacji (w roku 2014 96,76%). Obserwuje się, w stosunku do lat ubiegłych, znaczny wzrost liczby osób korzystających z niektórych szczepień zalecanych. Wymiernym rezultatem aktywności w tym zakresie, jest korzystna sytuacja epidemiologiczna wielu chorób zakaźnych, przeciw którym prowadzi się masowe szczepienia ochronne. 10

Tabela 1. Liczba osób z powiatu nakielskiego zaszczepionych preparatami zalecanymi w latach 2013-2015 Szczepionka p/w: 2013 2014 2015 zak. Streptococcus pneumoniae 456 327 353 zak. Neisseria meningitidis 25 45 39 zak. wirusa brodawczaka ludzkiego 2 82 38 ospie wietrznej 36 33 36 kleszczowemu zapaleniu mózgu 4 57 12 biegunce rotawirusowej 103 88 160 grypie 1724 1564 1391 durowi brzusznemu 3 5 26 WZW typu A 6 67 19 W roku 2015 - nie stwierdzono nieprawidłowości, dotyczących stanu sanitarno - higienicznego punktów szczepień, wyposażenia, przechowywania i zachowania ciągu chłodniczego w urządzeniach chłodniczych. Zdjęcie 2: Magazyn szczepionek w Powiatowej Stacji Sanitarno - Epidemiologicznej w Nakle nad Notecią Zdjęcie 2: Magazyn szczepionek w Powiatowej Stacji Sanitarno - Epidemiologicznej w Nakle nad Notecią 11

Choroby w zakresie których prowadzi się szczepienia ochronne W roku sprawozdawczym nie odnotowano zachorowań na błonicę, tężec, odrę, nagminne porażenie dziecięce oraz zakażenia wywołane przez Haemophilus influenze. Różyczka W roku 2015, odnotowano 3 zachorowania na różyczkę wśród dzieci. Jedno dziecko nie zostało zaszczepione przeciwko odrze, śwince, różyczce, ponieważ nie osiągnęło odpowiedniego wieku szczepiennego. Natomiast dwoje pozostałych dzieci zostało zaszczepione 1 dawką szczepionki (w 2014 roku odnotowano 16 przypadków). Krztusiec W roku sprawozdawczym zanotowano 2 przypadki zachorowań na krztusiec u dzieci do lat 5. W obu przypadkach dzieci zostały zaszczepione zgodnie z obowiązującym kalendarzem szczepień (w roku 2014 wystąpił 1 przypadek zachorowania na krztusiec). Świnka nagminne zapalenie przyusznic W 2015 roku wystąpiło 6 przypadków zachorowań na świnkę. W 3 przypadkach osoby zostały zaszczepione 1 dawką skojarzonej szczepionki MMR, jedna osoba otrzymała 2 dawki, natomiast w przypadku 2 osób nie ustalono danych dotyczących powyższych szczepień (w 2014 roku odnotowano 13 przypadków zachorowań na powyższą jednostkę chorobową). Oceniając realizację szczepień ochronnych za rok 2015, biorąc pod uwagę ograniczony dostęp do niektórych preparatów szczepionkowych należy stwierdzić, że były one wykonywane w zadowalającym odsetku, co gwarantuje odporność zbiorowiskową dla wielu chorób, przy zaangażowaniu zarówno świadczeniodawców, sprawujących opiekę profilaktyczną nad dziećmi i młodzieżą, jak i osób sprawujących nadzór nad realizacją szczepień. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Nakle nad Notecią propagował ideę szczepień ochronnych, jako najskuteczniejszej, bezpiecznej i ekonomicznej formy zapobiegania chorobom zakaźnym, poprzez zamieszczanie na stronie internetowej Powiatowej Stacji Sanitarno- Epidemiologicznej w Nakle nad Notecią informacji o ważności szczepień ochronnych, edukacji w trakcie imprez masowych, rozmów z rodzicami uchylającymi się od obowiązku poddania swoich dzieci obowiązkowym szczepieniom ochronnym. Ponadto, dzięki prowadzonej akcji w ramach realizacji interwencji nieprogramowej powiatowej "Zaszczep w sobie chęć szczepienia" - STOP rakowi szyjki macicy, przeprowadzonej w roku 2015 w gminach Nakło nad Notecią, Kcynia, Mrocza i Sadki zaszczepiono pierwszą dawką- 38 dziewczynek p/w brodawczakowi ludzkiemu HPV (szczepienia kontynuowane będą w 2016 roku). 12

Ogniska zatruć i zakażeń pokarmowych Choroby przenoszone drogą pokarmową W 2015 roku, podobnie jak w roku poprzednim, nie notowano ognisk masowych zatruć i zakażeń pokarmowych. Na terenie powiatu od wielu lat, nie rejestrowano ognisk zatruć pokarmowych, związanych z zakładami żywienia zbiorowego. Zatrucia i zakażenia pokarmowe wywołane przez czynniki biologiczne Zatrucia i zakażenia pokarmowe, to grupa chorób niejednorodna pod względem etiologicznym i klinicznym. Ich wspólną cechą, jest droga zakażenia związana z przyjmowaniem pokarmu i wody oraz skażenie drobnoustrojami chorobotwórczymi lub toksynami produkowanej żywności. Właściwa jakość produkowanej żywności oraz utrzymanie podstawowych zasad higieny osobistej, to główne elementy decydujące o skali rozpowszechniania się chorób zakaźnych drogą pokarmową. Bakteryjne zatrucia i zakażenia pokarmowe Sytuacja epidemiologiczna w powiecie nakielskim, w zakresie chorób szerzących się drogą pokarmową, których występowanie wiąże się ze stanem sanitarnym, kształtowała się na poziomie dobrym. Jest ona następstwem konsekwentnie i rzetelnie realizowanego nadzoru, w obszarze bezpieczeństwa żywności oraz szerzenia wiedzy zdrowotnej w tym zakresie. W 2015 roku ogółem zarejestrowano 6 przypadków zatruć pokarmowych (2014r.- 3 przypadki), co stanowi zapadalność 6,90 na 100 tys. mieszkańców (przy wartości rejestrowanej w województwie kujawsko- pomorskim 20,62). Jako czynnik etiologiczny, nadal dominują pałeczki Salmonella, a jako nośnik zakażeń nadal duże niebezpieczeństwo stanowią potrawy z dodatkiem surowych jaj i mięsa drobiowego. 13

Wykres.1. Zapadalność na zatrucia pokarmowe ogółem w latach 2011-2015. Zapadalność na zatrucia pokarmowe ogółem w latac h 2011-2015 30 25 20 15 10 5 0 2011 2012 2013 2014 2015 Woj. Kuj- Pom. pow. Nakiels ki Podobnie jak w latach poprzednich, zachorowania te związane były z błędami higienicznymi, w zakresie przygotowywania potraw oraz z brakiem przestrzegania podstawowych zasad higieny w prywatnych gospodarstwach domowych. Wirusowe zakażenia jelitowe W 2015 roku zanotowano wzrost zachorowań na wirusowe zakażenia jelitowe, wywołane przez rotawirusy- zarejestrowano 124 przypadki (2014r.-101 przypadków), co stanowi zapadalność 142,63 na 100 tys. mieszkańców ( przy wartości rejestrowanej w województwie kujawsko-pomorskim 105,07). W grupie dzieci do lat 2 zarejestrowano 60 przypadków zachorowań. Zwiększenie zachorowań, spowodowane było najprawdopodobniej brakiem szczepień ochronnych p/w Rotawirusom ( pomimo zwiększonej liczby osób zaszczepionych w powiecie nakielskim w roku 2015), jak również zwiększoną dostępnością do badań laboratoryjnych. W 2015 roku zanotowano spadek zachorowań na wirusowe zapalenia jelitowe wywołane przez norowirusy. Zarejestrowano jeden przypadek zachorowania (2014r.- zarejestrowano 4 przypadki ), co stanowi zapadalność 1,15 na 100tys. mieszkańców (przy wartości rejestrowanej w województwie kujawsko- pomorskim 15,69). Choroby przenoszone drogą naruszenia ciągłości tkanek Wirusowe zapalenie wątroby należy do grupy chorób zakaźnych, które są wywoływane przez wirusy hepatotropowe. Do zakażenia najczęściej dochodzi poprzez naruszenie ciągłości 14

tkanek lub podczas bezpośredniego kontaktu z zakażoną krwią nosiciela, jak również poprzez przetoczenia krwi. Wirusowe zapalenie wątroby typu B W 2015 roku zarejestrowano 5 przypadków zachorowań na nieokreślone wirusowe zapalenie wątroby typu B ( 2014r.- 6 przypadków). Analiza przeprowadzonych wywiadów epidemiologicznych wykazywała, że źródłem zakażenia najczęściej były zabiegi medyczne, z naruszeniem ciągłości tkanek oraz przetoczenia krwi w okresie noworodkowym. W powiecie nakielskim nie notuje się zachorowań na WZW typu B- u dzieci w grupie wiekowej 0-15 lat, co jest efektem prowadzonych od wielu lat szczepień ochronnych. Współczynnik zapadalności na WZW typu B w powiecie nakielskim wyniósł w roku 2015-5,75 na 100 tys. mieszkańców, przy wartości 15,74 rejestrowanej w województwie kujawsko- pomorskim. Od roku 2014 w powiecie nakielskim, nie stwierdzono bezobjawowych zakażeń HBV. Wykres 2. Zapadalność na wirusowe zapalenie wątroby typu B w latach 2011-2015. Zapadalność na wirusowe zapalenie wątroby typu B w latach 2011-2015 20 15 10 Woj.kuj- pom pow. Nakło 5 0 2011 2012 2013 2014 2015 Wirusowe zapalenie wątroby typu C Omawiana jednostka chorobowa, stanowi w ostatnich latach poważny problem epidemiologiczny w skali nie tylko powiatu, lecz kraju. Zakażenia wirusem HCV, ujawniają się dopiero w fazie przewlekłego zapalenia wątroby. Nie bez znaczenia, jest również brak profilaktyki zakażeń wzw C, w postaci szczepień ochronnych. W 2015 roku zarejestrowano spadek zachorowań na wzw C- zarejestrowano 9 przypadków (2014r.-13 przypadków). Zachorowania rejestrowano najczęściej w grupie wiekowej od 22-34 15

(4 osoby ), w grupie wiekowej 45-52 ( 3 osoby) oraz w grupie wiekowej od 63-70 lat (2 osoby). Zapadalność na wirusowe zapalenie wątroby typu C w 2015 roku wyniosła na terenie powiatu 10,35 na 100 tys. mieszkańców, przy wartości w województwie kujawskopomorskim 22,44. W dalszym ciągu liczną grupę, spośród rejestrowanych zakażonych wirusami hepatotropowymi, stanowią pacjenci zakładów opieki zdrowotnej. Analiza danych epidemiologicznych zakażeń w/w wirusami, nadal wskazuje na powiązanie tych zakażeń z korzystaniem z różnych form pomocy medycznej, wykorzystującej inwazyjne techniki diagnostyczne i terapeutyczne. Wykres 3. Zapadalność na wirusowe zapalenie wątroby typu C w latach 2011-2015 Zapadalność na wirusowe zapalenie wątroby typu C w latach 2011-2015 25 20 15 10 W oj. kuj-pom pow. Nakło 5 0 2011 2012 2013 2014 2015 Choroby przenoszone drogą płciową W 2009 roku wprowadzone zostały do obowiązkowego raportowania choroby przenoszone drogą płciową tj. kiła, rzeżączka, ziarnica weneryczna wywołana przez Chlamydie oraz inne choroby wywołane przez Chlamydie, jak również inne nierzeżączkowe zakażenia układu moczowego. W 2015 roku, podobnie jak w roku poprzednim, zarejestrowano jeden potwierdzony przypadek zachorowania na rzeżączkę ( zachorował mężczyzna lat 42, zamieszkały w gminie Szubin). Zapadalność na rzeżączkę w 2015 roku wyniosła na terenie powiatu 1,15 na 100 tys. mieszkańców, przy wartości w województwie kujawsko-pomorskim 1,34. 16

Lamblioza (giardioza) W 2015 roku zarejestrowano -6 potwierdzonych przypadków zachorowań na lambliozę (giardiozę) ( w 2014r.- zarejestrowano 1 przypadek). Zachorowania, dotyczyły osób dorosłych (5 przypadków) oraz jeden przypadek dziecka w wieku 12 lat. Zachorowania rejestrowano w gminie Nakło nad Notecią oraz w gminie Mrocza. Do zakażenia lambliami najczęściej dochodzi poprzez spożycie zanieczyszczonych cystami i lambliami owoców, warzyw, wody, jak również przez zainfekowane ręce i przedmioty. Najczęściej zakażenie przebiega bezobjawowo. W związku z powyższym podjęto działania edukacyjno- informujące o przestrzeganiu podstawowych zasad higieny. Zapadalność na lamblioze ( gardiozę) w powiecie nakielskim wyniosła 6,90 na 100 tys. mieszkańców, przy wartości w województwie kujawsko- pomorskim 2,78. Gruźlica Gruźlica jest chorobą zakaźną, wywołaną zakażeniem prątkiem gruźlicy, która z reguły zajmuje płuca, choć zdarzają się przypadki gruźlicy pozapłucnej. Do podstawowej metody zapobiegania gruźlicy, należą szczepienia BCG. Szczepionka podawana jest noworodkom w pierwszej lub drugiej dobie życia. W Powiatowej Stacji Sanitarno Epidemiologicznej w Nakle nad Notecią w 2015 roku zarejestrowano ogółem 20 przypadków zachorowań na gruźlicę, w tym 3 przypadki zachorowań, to zachorowania osadzonych hospitalizowanych, w jedynym w Polsce Oddziale Gruźlicy Szpitala Zakładu Karnego w Potulicach, gdzie diagnozowani i leczeni są osadzeni z zakładów karnych, zlokalizowanych na terenie całego kraju. 17 przypadków zachorowań, zarejestrowano w gminach na terenie powiatu. Chorzy na gruźlicę zostali skierowani na leczenie szpitalne. Natomiast osoby z otoczenia chorych objęci zostali czynnym nadzorem epidemiologicznym, w celu zapobiegania szerzenia się tej groźnej choroby zakaźnej. Nie stwierdzono zachorowań wśród otoczenia osób mających kontakt z osobą chorą na gruźlicę. W analizowanym okresie zgłoszono ogółem- 48 przypadków dodatnich wyników badań laboratoryjnych w kierunku prątka gruźlicy, w tym- 33 przypadki, dotyczyły osadzonych w Szpitalu Zakładu Karnego w Potulicach, które były przekazane właściwym inspektorom sanitarnym w kraju. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Nakle nad Notecią prowadzi nadzór epidemiologiczny nad osadzonymi chorymi na gruźlicę, hospitalizowanymi w Oddziale Gruźlicy Szpitala Zakładu Karnego w Potulicach. W 2015 roku na leczenie do w/w szpitala skierowano 52 osadzonych z potwierdzoną gruźlicą płuc z macierzystych zakładów karnych w kraju. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Nakle nad Notecią każdorazowo w przypadku osadzonego, który ukończył karę pozbawienia wolności kierował pisma informacyjne (wraz ze zgłoszeniem zachorowania i wynikami dodatnich czynników biologicznych), do właściwych terenowo państwowych powiatowych inspektorów sanitarnych na terenie kraju. Natomiast osadzeni, którzy kończą karę pozbawienia wolności, a nie dokończyli leczenia przeciwprątkowego, nie stanowiący zagrożenia, otrzymują od lekarzy Szpitala Zakładu Karnego w Potulicach skierowania do dalszego leczenia ambulatoryjnego w miejscach zamieszkania. W przypadku, gdy osadzony kończy karę pozbawienia wolności, a jest w okresie prątkowania, kierowany jest do dalszej hospitalizacji 17

w Kujawsko - Pomorskim Centrum Pulmonologii w Bydgoszczy, celem dokończenia leczenia przeciwprątkowego. W związku z trwającym w 2015 roku remontem w Oddziale Leczenia Gruźlicy Szpitala Zakładu Karnego w Potulicach, lekarze szpitala zgłaszali konieczność wypisania z oddziału pacjentów w trakcie leczenia gruźlicy płuc. Pacjenci, nie stanowiący zagrożenia kontynuują leczenie w warunkach ambulatoryjnych, natomiast pacjenci prątkujący kontynuują leczenie w Oddziale Leczenia Gruźlicy Szpitala Aresztu Śledczego w Gdańsku. Przewidywany termin zakończenia prac remontowych w/w oddziału ustalono na dzień 30 kwietnia 2016 roku. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Nakle nad Notecią w 2015 roku, wydał jedną decyzję nakazującą natychmiastowe stawienie się w Kujawsko - Pomorskim Centrum Pulmonologii w Bydgoszczy pacjentki chorej na gruźlicę płuc. Pacjentkę hospitalizowano w Oddziale Leczenia Gruźlicy w Kujawsko- Pomorskim Centrum Pulmonologii, ul. Meysnera 9. Po zakończonej hospitalizacji w/w deklarowała kontynuację leczenia w w/w przychodni. Grypa i zachorowania grypopodobne Grypa oraz zachorowania grypopodobne, to jednostka odznaczająca się najwyższym wskaźnikiem zapadalności wśród chorób zakaźnych występujących w Polsce. W 2015 roku współczynnik zapadalności na grypę w powiecie nakielskim wyniósł 169,08 na 100 tys. mieszkańców ( w 2014 roku- 396,85). Najskuteczniejszą metodą zapobiegania grypie są szczepienia ochronne. Ponieważ poziom odporności zabezpieczający przed zachorowaniem osiąga się dopiero po upływie około 2 tygodni od dnia szczepienia, najskuteczniejsze jest poddanie się szczepieniom przed rozpoczęciem sezonowego wzrostu zachorowań na grypę. Analiza wykonawstwa szczepień p/ko grypie na terenie powiatu nakielskiego, wskazuje na różnorodność wykonywania tych szczepień. W 2015 roku zaszczepiono ogółem 1391 osób ( 2014r.- 1564). Najwięcej osób przeciwko grypie zaszczepiło się w przedziale wiekowym 15-64, natomiast dzieci do lat 14 zaszczepiło się 150. Od sezonu epidemicznego 2004/2005 prowadzony jest zintegrowany, epidemiologiczny i wirusologiczny nadzór nad grypą w systemie SENTINEL.W związku ze wzmożonym nadzorem nad zachorowaniami na grypę i zakażeniami wirusem nowej grypy A(H1N1), monitoring zachorowań prowadzony jest cały rok. W 2015 roku (podobnie jak w latach ubiegłych) na terenie powiatu 1 placówka podstawowej opieki zdrowotnej ( NZOZ Awicenna Mrocza) brała udział w czynnym nadzorze nad rejestracją przypadków grypy, poprzez udział w badaniach laboratoryjnych w systemie SENTINEL. W analizowanym okresie pobrano dwa wymazy w systemie SENTINEL. W badanych wymazach, nie stwierdzono wirusów oddechowych. Zachorowania na grypę zgłaszane były przez lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej w tygodniowych meldunkach MZ-55. W 2015 roku wg sprawozdania o zachorowaniach i podejrzeniach zachorowań na grypę zgłoszono do Państwowego Powiatowego Inspektora w Nakle nad Notecią 147 przypadków (w 2014r. zgłoszono 345 przypadków zachorowań na grypę i choroby grypopodobne, (w tym u 25 dzieci do lat 14, co stanowi 38,26% -ogółu zachorowań). 18

Najwięcej zachorowań wystąpiło w miesiącach- lutym oraz marcu (108 przypadków zachorowań), co stanowi 73,46% wszystkich zachorowań. Grypa oraz zachorowania grypopodobne, to jednostka odznaczająca się najwyższym wskaźnikiem zapadalności wśród chorób zakaźnych występujących w Polsce. W 2015 roku współczynnik zapadalności na grypę w powiecie nakielskim wyniósł 169,08 na 100 tys. mieszkańców ( w 2014 roku- 396,85). Choroby przenoszone przez kleszcze borelioza (choroba z Lyme) Borelioza, to przewlekła choroba bakteryjna przenoszona przez zakażone kleszcze, która przebiega z różnymi objawami narządowymi w kolejnych okresach choroby. Większość dotkniętych, nią osób nawet nie wie o jej istnieniu, dlatego też ze względu na brak właściwej diagnozy nie udaje się jej wyleczyć, w początkowym stadium choroby. W 2015 roku w powiecie nakielskim zarejestrowano- 24 przypadki zachorowań na boreliozę (2014r.-17 przypadków). Rumień wędrujący wystąpił w 23 przypadkach. Zachorowania notowano w gminach: Nakło nad Notecią ( 9 przypadków), Kcynia ( 7 przypadków), Mrocza ( 4 przypadki), Sadki ( 2 przypadki), Szubin ( 2 przypadki). Współczynnik zapadalności wyniósł 27,60 na 100 tys. mieszkańców, przy wartości rejestrowanej w województwie kujawsko-pomorskim 19,14. Analiza przeprowadzonych wywiadów epidemiologicznych wskazuje, że zakażone osoby były narażone na kontakt z wektorami przenoszącymi chorobę, w trakcie przebywania na terenie ogródków przydomowych oraz w lasach mieszanych w powiecie nakielskim. Do jednego pokąsania przez kleszcza, doszło na łące w miejscowości Bydgoszcz. Nie notowano w powiecie nakielskim zachorowań na kleszczowe zapalenie mózgu. Analiza wykonawstwa szczepień mieszkańców powiatu nakielskiego przeciw kleszczowemu zapaleniu mózgu, stanowi mały odsetek. W 2015 roku p/w KZM zaszczepiono 24 osoby, w tym 12 leśników zaszczepionych przez pracodawcę na terenie powiatu nakielskiego (w 2014 roku zaszczepiono 57 osób). Tab.3. Zapadalność na boreliozę w latach 2011-2015. Zapadalność na borelioze w latach 2011-2015 30 25 20 15 W oj. kuj-pom pow. Nakło 10 5 0 2011 2012 2013 2014 2015 19

Wobec braku możliwości czynnego uodpornienia przeciw boreliozie, nadal największe znaczenie ma podnoszenie świadomości w społeczeństwie, w zakresie stosowania odpowiednich zabezpieczeń chroniących przed kleszczami. Wnioski: 1. Sytuacja epidemiologiczna, w zakresie chorób zakaźnych, na terenie powiatu nakielskiego ( pomimo problemów w dostawie preparatów szczepionkowych), w porównaniu do roku ubiegłego kształtowała się w sposób zróżnicowany, ale zadowalający. 2. W 2015 roku odnotowano spadek zachorowań, na choroby wieku dziecięcego tj. ospę wietrzną, nagminne zapalenie przyusznic (świnkę), różyczkę oraz płonicę (szkarlatynę). 3. Nie rejestrowano ognisk zatruć pokarmowych. 4. Zarejestrowano spadek zachorowań na krwiopochodne typy wirusowego zapalenia wątroby tj. wirusowe zapalenie wątroby typu B oraz wirusowego zapalenia wątroby typu C. 5. W 2015 roku, w stosunku do 2014 roku odnotowano wzrost zachorowań na wirusowe zakażenia jelitowe, lambliozę (gardiozę), boreliozę oraz krztusiec. 6. Nie odnotowano zachorowań na odrę, włośnicę, bąblowice, czerwonkę bakteryjną wzw A, błonicę, poliomyelitis oraz wściekliznę u ludzi. 7. W celu poprawy sytuacji epidemiologicznej chorób zakaźnych, podobnie jak w latach ubiegłych, prowadzono działania edukacyjne w tym zakresie- materiały oświatowozdrowotne zamieszczane były w lokalnych mediach ( gazety regionalne- Nakielski Czas, Powiat Nakielski, portalach internetowych- Kurier Nakielski Powiat 24, oraz na stronach internetowych Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Nakle nad Notecią, Starostwa Powiatowego w Nakle nad Notecią oraz na stronach urzędów miast i gmin powiatu nakielskiego); współpracowano z parafiami rzymskokatolickimi. Z analizy sytuacji epidemiologicznej, dotyczącej chorób zakaźnych w 2015 roku na terenie powiatu nakielskiego wynika, iż nadzór epidemiologiczny, przebiegał zgodnie z głównym kierunkiem działań ujętym w harmonogramie pracy oraz zgodnie z zadaniami określonymi w ustawie o Państwowej Inspekcji Sanitarnej prowadzony był na wysokim poziomie, czego wynikiem jest dobry stan zdrowia populacji w powiecie nakielskim. 20

STAN SANITARNY PODMIOTÓW WYKONUJĄCYCH DZIAŁALNOŚĆ LECZNICZĄ Na terenie powiatu w ewidencji Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Nakle nad Notecią znajdują się 84 obiekty, świadczące usługi lecznicze, w tym: 1. 2 podmioty lecznicze, wykonujące stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne (2 szpitale), 2. 28 podmiotów leczniczych, wykonujących ambulatoryjne świadczenia zdrowotne (przychodnie, ośrodki, poradnie i ambulatoria), 3. 3 inne podmioty lecznicze, wykonujące ambulatoryjne świadczenia, 4. 51 praktyk zawodowych (11 indywidualnych praktyk lekarskich, 14 indywidualnych specjalistycznych praktyk lekarskich oraz 26 indywidualnych specjalistycznych praktyk lekarzy dentystów). W roku 2015 skontrolowano 27 podmiotów leczniczych oraz 14 praktyk zawodowych. Przeprowadzono w nich 80 kontroli sanitarnych, w tym 17 kontroli praktyk zawodowych. Na podstawie kontroli przeprowadzonych w roku 2015, żadnego obiektu nie oceniono negatywnie, pod względem sanitarno - higienicznym. Szpitale W roku sprawozdawczym skontrolowano obydwa szpitale z terenu powiatu nakielskiego (Szpital Zakładu Karnego w Potulicach oraz Nowy Szpital w Nakle i Szubinie Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością). W szpitalu w Nakle nad Notecią, należącym do podmiotu Nowy Szpital w Nakle i Szubinie sp. z o.o. w trakcie przeprowadzonej kontroli stwierdzono nieprawidłowości sanitarno higieniczne, dotyczące stanu sanitarno-higienicznego pomieszczeń Laboratorium Analitycznego (tj. ścian w pomieszczeniu toalety oraz zapewnienia: 50% miejsc siedzących dla pracowników zmiany, indywidualnych szafek na posiłki własne i szafek na odzież roboczą i własną pracowników, zlewozmywaka z bieżącą ciepłą i zimną wodą w pomieszczeniu socjalnym i umywalki w pomieszczeniu toalety) oraz posadzki w przedsionku pomieszczenia post - morte. Kontrola wykazała ponadto brak wentylacji w pomieszczeniu jadalni i w pomieszczeniu toalety dla pracowników medycznych w/w szpitala. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Nakle nad Notecią wyegzekwował poprawę stanu sanitarno - higienicznego, w drodze decyzji administracyjnej. W szpitalu w Nakle nad Notecią i w Szubinie, wskutek prowadzonego postępowania administracyjnego w 2014 r. powołano zespół i komitet kontroli zakażeń szpitalnych, zgodny z obowiązującymi przepisami prawa. Nowy Szpital w Nakle i Szubinie Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością poza lecznictwem stacjonarnym, specjalistyką ambulatoryjną, diagnostyką medyczną, nocną i świąteczną opieką medyczną, prowadzi również cztery zespoły wyjazdowe (1 zespół specjalistyczny oraz 3 zespoły podstawowe), które funkcjonują w ramach wojewódzkiego planu zabezpieczenia medycznego województwa kujawsko-pomorskiego. 21

W szpitalu Zakładu Karnego w Potulicach, w styczniu 2015 r. oddano do użytkowania po remoncie pomieszczenia działu farmacji szpitalnej. Pomieszczenia te odpowiadają wymaganiom, określonym w przepisach prawnych dla przewidywanej działalności. W Oddziale Leczenia Gruźlicy Szpitala ZK w Potulicach w 2015 roku, rozpoczęto przebudowę i adaptację pomieszczeń. Przewidywany termin zakończenia prac remontowych w/w oddziale ustalono na dzień 30 kwietnia 2016 r. Stan sanitarno higieniczny szpitali ocenia się jako dobry. Podmioty te posiadają opracowany i wdrożony system zapobiegania i zwalczania zakażeń szpitalnych. W oparciu o przepisy prawa, opracowane są procedury, mające na celu minimalizację ryzyka zakażeń i zachorowań na choroby zakaźne. Wystarczające było wyposażenie szpitali w środki dezynfekcyjne oraz prawidłowy był dobór preparatów dezynfekcyjnych, w stosunku do potencjalnego zagrożenia. Wyposażenie w sprzęt medyczny w szczególności w sprzęt jednorazowego użytku, materiały opatrunkowe, ręczniki jednorazowego użytku, mydło w płynie, środki do utrzymania czystości było wystarczające. Zastrzeżeń nie budziło również zaopatrzenie w bieliznę szpitalną. Sposób postępowania z odpadami, w tym medycznymi, był uregulowany, zgodnie z przepisami. Pozostałe podmioty świadczące usługi lecznicze Pod nadzorem Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Nakle nad Notecią, znajdują się 84 podmioty lecznicze tej grupy. W roku 2015 skontrolowano 27 podmiotów leczniczych, wykonujących ambulatoryjne świadczenia zdrowotne oraz 14 praktyk zawodowych (7 gabinetów stomatologicznych, 3 gabinety ginekologiczne oraz 4 gabinety indywidualnej praktyki lekarskiej). Stan sanitarno higieniczny tej grupy obiektów, w zakresie bieżącego utrzymania oraz przestrzegania procedur dezynfekcji, sterylizacji, zaopatrzenia w sprzęt jednorazowego użytku, gospodarki odpadami medycznymi ocenia się na poziomie zadowalającym. W roku sprawozdawczym zaopiniowano pozytywnie spełnienie wymagań, jakim powinny odpowiadać pod względem fachowym i sanitarnym pomieszczenia dla dwóch gabinetów stomatologicznych oraz jednego gabinetu fizjoterapii. Wszystkie w/w pomieszczenia, odpowiadają wymaganiom określonym w przepisach prawnych dla przewidywanej działalności. Wnioski: 1. Stan sanitarno-higieniczny podmiotów świadczących usługi lecznicze, ocenia się jako zadowalający. Przeprowadzane przez właścicieli lub gestorów obiektów remonty i modernizacje oraz zakup nowoczesnego sprzętu i aparatury, przyczyniają się do poprawy funkcjonalności obiektów i poziomu świadczonych usług. 2. Podmioty lecznicze posiadają opracowane i wdrożone procedury medyczne, mające na celu minimalizację zakażeń. 3. Zabezpieczenie placówek leczniczych w środki dezynfekcyjne, w zakresie ilości i asortymentu jest wystarczające. 22

JAKOŚĆ WODY PRZEZNACZONEJ DO SPOŻYCIA PRZEZ LUDZI Infrastruktura zaopatrzenia w wodę W powiecie nakielskim woda przeznaczona do zbiorowego zaopatrzenia ludności, jest uzyskiwana z ujęć wód podziemnych. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Nakle nad Notecią w roku 2015, obejmował nadzorem 40 urządzeń dostarczających wodę do spożycia dla ludzi. W skali powiatu największy odsetek wodociągów ok. 50% stanowiły urządzenia o wydajności od 100-1000m 3 /dobę (20 wodociągów), urządzenia o wydajności poniżej 100m 3 /dobę stanowiły 45% (17 wodociągów), natomiast wodociągi o produkcji od 1000-10000m 3 /dobę stanowiły zaledwie 5% ogółu wodociągów (2 obiekty). W roku sprawozdawczym zlikwidowano wodociąg w miejscowości Chraplewo gm. Szubin, należący do Gospodarstwa Rolnego Barbara i Krzysztof Pejka w Chraplewie. Zaopatrzenie mieszkańców w/w miejscowości w wodę przeznaczoną do spożycia, przejął wodociąg w Królikowie gm. Szubin, należący do Komunalnego Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji sp. z o.o. w Szubinie. Na terenie powiatu nakielskiego funkcjonuje również jeden wodociąg lokalny Tur Osada Leśna gm. Szubin, zaopatrujący około 90 osób. Urządzenia dostarczające wodę do spożycia z podziałem na produkcję wody 5% 45% 50% produkcja wody poniżej 100m3/dobę produkcja wody od 100 do 1000m3/dobę produkcja wody od 1000 do 10000m3/dobę Stan sanitarny urządzeń do zaopatrywania w wodę W omawianym okresie skontrolowano wszystkie nadzorowane urządzenia wodociągowe, w których przeprowadzono łącznie 117 kontroli sanitarnych (1 kontrola związana zarówno z poborem wody, jak i oceną stanu sanitarno-higienicznego wodociągu, 77 kontroli, związanych tylko z poborem próbek wody oraz 39 kontroli, związanych wyłącznie z oceną stanu sanitarno-higienicznego wodociągu). 23

Ocena jakości wody przeznaczonej do spożycia W roku 2015 nadzorowane wodociągi dostarczały wodę dla ponad 86 tysięcy osób. W ciągu roku do badania pobrano 200 próbek wody. Próbki wody pobierane były, zgodnie z opracowanym harmonogramem ze 165 punktów monitoringowych i badane przez Oddział Laboratoryjny Badania Środowiska Komunalnego Powiatowej Stacji Sanitarno Epidemiologicznej w Nakle nad Notecią, Laboratorium Wojewódzkiej Stacji Sanitarno Epidemiologicznej w Bydgoszczy oraz zatwierdzone laboratoria zewnętrzne (w przypadku badań prowadzonych przez przedsiębiorstwa wodociągowe, w ramach wewnętrznej kontroli jakości wody). W trakcie kontroli, przeprowadzanych na przestrzeni roku, przekroczenia parametrów fizykochemicznych stwierdzono w 49 pobranych próbkach i dotyczyły najczęściej mętności i manganu. Zawyżone, a stosunku do norm, wartości w/w parametrów, nie stanowiły zagrożenia dla zdrowia konsumentów, a jedynie wpływały na właściwości organoleptyczne wody. Po podjęciu, przez gestorów wodociągów działań korygujących, jakość wody osiągała pożądany skład fizykochemiczny. W trakcie roku, stwierdzano także pojedyncze przypadki odchyleń od wymagań składu bakteriologicznego wody. Nieznaczne przekroczenia parametrów mikrobiologicznych stwierdzono zaledwie w 8 próbkach i nie stwarzały one zagrożenia dla zdrowia konsumentów. Wskutek interwencyjnych działań Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Nakle nad Notecią, występujące w wodzie przekroczenia dopuszczalnych wartości parametrów, były krótkotrwałe i nie wpłynęły ostatecznie na negatywną ocenę jakości wody. W 2015r. zakończono drugi etap budowy sieci wodociągowej w Dolinie Nadnoteckiej, polegający na zwodociągowaniu miejscowości Sipiory oraz Studzienki w gminie Kcynia. Aktualnie mieszkańcy zaopatrywani są w wodę przeznaczoną do spożycia przez wodociąg w Smoguleckiej Wsi gm. Kcynia, należący do Zakładu Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej sp. z o.o. w Kcyni. Ogólny stan bezpieczeństwa sanitarnego na nadzorowanym terenie w 2015 roku, w zakresie zaopatrzenia ludności w wodę uznać należy, za dobry i ustabilizowany. W grudniu 2015r. weszło w życie znowelizowane rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 13 listopada 2015r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz.U. z 2015r., poz 1989). Wprowadziło ono szereg zmian, w zakresie prowadzenia nadzoru nad jakością wody do spożycia przez ludzi, między innymi poprzez wzmocnienie roli kontroli wewnętrznej, prowadzonej przez gestorów bądź właścicieli obiektów wodociągowych. Badania w kierunku Legionella sp. W roku 2015 pobrano 4 próbki wody do badania, w kierunku obecności bakterii Legionella sp. z Krytej Pływalni Naquarius w Nakle nad Notecią. Próbki wody pobrano z 2 natrysków oraz z basenu rekreacyjnego i z wanny z hydromasażem. Wyniki badań laboratoryjnych wykazały brak obecności bakterii Legionella sp. Jakość wody w basenach kąpielowych Na nadzorowanym terenie funkcjonuje 1 basen kąpielowy - Kryta Pływalnia Naquarius w Nakle nad Notecią. W roku 2015 Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Nakle nad Notecią pobrał do badań 16 próbek wody z niecek basenowych, z częstotliwością 1 raz na kwartał. Pobrane próbki wody, nie wykazały obecności bakterii chorobotwórczych. Skład fizyko-chemiczny wody również nie budził zastrzeżeń. 24

Jakość wody w kąpieliskach i miejscach wykorzystywanych do kąpieli W ewidencji Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Nakle nad Notecią znajduje się 1 miejsce wykorzystywane do kąpieli, zlokalizowane w Wąsoszu gmina Szubin. W roku 2015 zarządca obiektu Urząd Miejski w Szubinie, zlecił wykonanie 2 badań wody. Jedno badanie przeprowadzono przed rozpoczęciem funkcjonowania miejsca wykorzystywanego do kąpieli, natomiast drugie badanie wykonano w trakcie trwania sezonu letniego. Jakość wody odpowiadała wymaganiom przewidzianym dla wody do kąpieli. Wnioski: 1. Na podstawie wyników badań próbek wody, pobieranej zarówno przez Państwową Inspekcję Sanitarną, jak i przedsiębiorców wodociągowych, w ramach kontroli wewnętrznej można stwierdzić, że mieszkańcy powiatu nakielskiego, jak i osoby okresowo przebywające na jego terenie, korzystają z wody bezpiecznej dla zdrowia, odpowiadającej wymaganym normom. 2. W przypadku okresowego pogorszenia jakości wody, dostarczanej użytkownikom z sieci wodociągowej, przedsiębiorstwa wodociągowe niezwłocznie podejmowały działania naprawcze, w celu poprawy jakości wody z danego ujęcia. 3. Przedsiębiorstwa wodociągowe, zaopatrujące mieszkańców powiatu nakielskiego w wodę do spożycia, sukcesywnie przeprowadzają remonty urządzeń wodnych i sieci wodociągowej, co znacząco wpływa na poprawę jakości wody, przeznaczonej do spożycia przez ludzi na nadzorowanym terenie. 4. Zakończenie drugiego etapu budowy sieci wodociągowej w Dolinie Nadnoteckiej, wpłynęło na poprawę zaopatrzenia w wodę wodociągową mieszkańców gminy Kcynia. 5. Jakość wody do kąpieli, w krytej pływalni w Nakle nad Notecią oraz w miejscu wykorzystywanym do kąpieli w Wąsoszu gm. Szubin, odpowiada wymaganiom sanitarnym. OBIEKTY UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ 25

Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Nakle nad Notecią w roku 2015, kontynuował bieżący nadzór sanitarny nad obiektami użyteczności publicznej. Do grupy tej należą obiekty, w których świadczone są usługi kosmetyczne, fryzjerskie i odnowy biologicznej, obiekty noclegowe (hotele, motele, pensjonaty i inne obiekty, w których świadczone są usługi hotelarskie), noclegownie, dworce komunikacyjne, tereny rekreacyjne, obiekty sportowe, kąpielowe oraz cmentarze. Ogółem w tej grupie zewidencjonowanych jest na terenie powiatu 197 obiektów, w których przeprowadzono 241 kontroli sanitarnych. Ewidencja obiektów użyteczności publicznej w 2015r. 24 14 5 6 89 60 zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, odnowy biologicznej i świadczące kompleksowo w/w usługi inne obiekty użyteczności publicznej cmentarze obiekty hotelarskie i inne obiekty w których świadczone są usługi hotelarskie tereny rekreacyjne ustępy publiczne i ogólnodostępne W 2015 roku żadnego z obiektów użyteczności publicznej nie oceniono negatywnie, ze względu na stan sanitarno - techniczny. Ogólnie stan sanitarny w/w grupy obiektów, ocenia się jako dobry. Na terenie powiatu najliczniejszą grupę, wśród obiektów użyteczności publicznej, stanowią zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, odnowy biologicznej oraz świadczące kompleksowo w/w usługi. W tego rodzaju obiektach, istotnym zagadnieniem jest przestrzeganie zasad dezynfekcji i sterylizacji, stosowanych narzędzi fryzjerskich i kosmetycznych, z uwagi na zagrożenie przeniesienia zakażeń (np. zakażenie wirusami HIV, HBV, HCV, grzybice). W ramach edukacji oświatowo - zdrowotnej, w dniu 02.10.2015 r. na Przystani Wodnej w Nakle nad Notecią odbyła się konferencja szkoleniowa, na temat Higiena i dezynfekcja w gabinetach kosmetycznych, salonach fryzjerskich, tatuażu i odnowy biologicznej.zapobieganie uchybieniom w procedurach higienicznych stosowanych w gabinetach kosmetycznych, salonach fryzjerskich, tatuażu i odnowy biologicznej. Szkolenie, które przeprowadziła konsultant naukowy z zakresu zdrowia publicznego Pani Beata Zalewska, objęte zostało patronatem Starosty Powiatu Nakielskiego. Szkolenie cieszyło się dużym zainteresowaniem pracodawców i pracowników zakładów fryzjerskich, kosmetycznych i odnowy biologicznej. Oprócz wiedzy merytorycznej, uczestnicy uzyskiwali odpowiedzi na nurtujące pytania i wątpliwości oraz rozprowadzane były materiały edukacyjno-informacyjne. W konferencji uczestniczyli: Pan Tomasz Miłowski - Starosta Powiatu Nakielskiego i Pan Andrzej Kinderman Wicestarosta Powiatu Nakielskiego, a także właściciele i pracownicy gabinetów kosmetycznych, salonów fryzjerskich, tatuażu 26

i odnowy biologicznej z terenu powiatu nakielskiego oraz pracownicy Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Nakle nad Notecią. W roku sprawozdawczym zewidencjonowano dwa nowe ustępy publiczne: w parku 700 - lecia w Nakle nad Notecią oraz przy ul. Strażackiej w Kcyni. Obiekt zlokalizowany w parku 700-lecia w Nakle nad Notecią, nie posiada stałej obsługi (automatyczny, monitorowany, bezpłatny). Nadzór nad obiektem sprawuje Zakład Robót Publicznych w Nakle nad Notecią. Toaleta ogólnodostępna w Kcyni przy ul. Strażackiej, zlokalizowana jest w wolnostojącym, murowanym budynku. Składa się z części męskiej i damskiej oraz zaplecza socjalnego (obiekt posiada stałą obsługę i jest płatny). Obiekt dostosowany jest dla potrzeb osób niepełnosprawnych. Poprawie, w stosunku do roku ubiegłego uległ stan sanitarny w Kujawsko Pomorskim Stowarzyszeniu Pomocy Bliźniemu Judym w Kołaczkowie, gdzie przeprowadzono, wskutek prowadzonego postępowania administracyjnego z roku 2014, remonty malarskie w 4 pokojach noclegowych oraz naprawę podłogi w pokoju na zimę. W roku sprawozdawczym powstał nowy obiekt noclegowy w Minikowie, zlokalizowany w wolnostojącym dwukondygnacyjnym budynku. Do dyspozycji gości oddano 12 pokoi z łazienkami (24 miejsca noclegowe) oraz salę konferencyjną, przy której zlokalizowane są toalety ogólnodostępne. Obiekt zaopatrzony jest w bieżącą ciepłą i zimną wodę, ścieki odprowadzane są do sieci kanalizacyjnej. Pranie bielizny zlecane jest firmie zewnętrznej. Obiekt ocenia się jako dobry. Kontrola sanitarna dworca autobusowego w Nakle nad Notecią, wykazała nieprawidłowy stan sanitarno - higieniczny poczekalni dla podróżnych (brudne ściany). Wydano decyzję administracyjną, nakazującą usunięcie stwierdzonej nieprawidłowości do dnia 30.08.2015r. Obiekt doprowadzono do właściwego stanu sanitarno higienicznego, zgodnie z wyznaczonym terminem. Podczas kontroli stacji PKP w Nakle nad Notecią, stwierdzono niewłaściwy stan sanitarno - higieniczny ściany przy wejściu na perony. W związku ze stwierdzoną nieprawidłowością, Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Nakle nad Notecią, wszczął postępowanie administracyjne. Gestor obiektu usunął stwierdzoną nieprawidłowość, przed wydaniem decyzji administracyjnej. Skontrolowane w roku 2015 obiekty sportowe nie budziły zastrzeżeń, za wyjątkiem Stadionu Miejskiego w Nakle nad Notecią oraz Ośrodka Sportu przy ul. Mostowej 14 w Szubinie. Podczas kontroli sanitarnej, przeprowadzonej na stadionie miejskim w Nakle nad Notecią, stwierdzono niewłaściwy stan sanitarno - higieniczny szatni dla zawodników. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Nakle nad Notecią, wyegzekwował poprawę stanu sanitarno higienicznego obiektu, w drodze decyzji administracyjnej. Kontrola przeprowadzona w Ośrodku Sportu przy ul. Mostowej 14 w Szubinie, wykazała niewłaściwy stan sanitarno higieniczny pomieszczenia do ćwiczeń siłowych, pomieszczenia do gry w tenisa, pomieszczenia szatni, sali sztuk walki oraz korytarza i toalety (brudne ściany i sufity). W związku ze stwierdzonymi nieprawidłowościami, Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Nakle nad Notecią, wydał decyzję administracyjną, z terminem wykonania nakazów do dnia 31.12.2015r. 27

W roku sprawozdawczym nieprawidłowości sanitarno - higienicznych nie stwierdzono w obiektach kulturalno - widowiskowych. W 2015 r. rozpoczęto gruntowny remont Nakielskiego Ośrodka Kultury, obejmujący: salę konferencyjną, hol sali kinowej, wymianę poszycia dachowego, ocieplenie ścian, wymianę stolarki okiennej i drzwiowej, wymianę kaloryferów oraz odświeżenie elewacji zewnętrznej. Zakończenie prac remontowych zaplanowano na koniec czerwca 2016 r. W roku 2015 skontrolowano łącznie 72 wiaty i przystanki PKS na terenie powiatu. Nieprawidłowości sanitarno higieniczne stwierdzono na przystankach autobusowych na terenie gminy Szubin i Kcynia. Zastrzeżenia dotyczyły niewłaściwego stanu sanitarnego obiektów i uszkodzonych konstrukcji wiat oraz braku koszy na odpady. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Nakle nad Notecią, w drodze decyzji administracyjnych nakazał usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości. Wykonanie zarządzeń decyzji wpłynęło na poprawę stanu sanitarnego obiektów. W ewidencji Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Nakle nad Notecią znajduje się 1 miejsce wykorzystywane do kąpieli, zlokalizowane w Wąsoszu gmina Szubin. Kontrola sanitarna, przeprowadzona przed rozpoczęciem sezonu turystycznego, wykazała nieprawidłowości w ogólnodostępnej toalecie, zlokalizowanej przy miejscu wykorzystywanym do kąpieli (zniszczona powłoka malarska ścian). Gestor obiektu doprowadził toaletę do właściwego stanu sanitarno - higienicznego, przed wydaniem przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Nakle nad Notecią decyzji administracyjnej, nakazującej usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości. Stan sanitarno - porządkowy miejsca wykorzystywanego do kąpieli oceniono jako dobry. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Nakle nad Notecią sprawuje także nadzór nad prawidłowym przebiegiem ekshumacji zwłok i szczątków ludzkich oraz nad warunkami ich transportu. W roku 2015 wydano 39 decyzji, zezwalających na przeprowadzenie ekshumacji, 2 decyzje umarzające wszczęte postępowanie w sprawie ekshumacji zwłok i szczątków ludzkich (z uwagi na rezygnację wnioskodawcy), 9 postanowień, dotyczących sprowadzenia zwłok lub prochów do Polski. Skontrolowano ponadto 9 środków transportu, przeznaczonych do przewozu zwłok i szczątków ludzkich. Prowadzony nadzór sanitarny w w/w zakresie, nie wykazał nieprawidłowości sanitarno - higienicznych. Wnioski: 1. Dzięki skutecznie prowadzonemu nadzorowi oraz inicjatywie i trosce przedsiębiorców, stan sanitarno higieniczny kontrolowanych obiektów ulega sukcesywnej poprawie. 2. W 2015r. nie zakwestionowano żadnego obiektu na terenie powiatu, ze względu na stan sanitarno - higieniczny. Wszystkie obiekty tej grupy na koniec roku 2015, oceniono pozytywnie. 28

OBIEKTY ŻYWIENA ZBIOROWEGO, PRODUKCJI I OBROTU ŚRODKAMI SPOŻYWCZYMI ORAZ KOSMETYKAMI W 2015 roku Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Nakle nad Notecią obejmował nadzorem 1003 obiekty, wprowadzające do obrotu i produkujące żywność, w tym 6 obiektów produkcji, konfekcjonowania i obrotu kosmetykami. Tabela 1. Liczba obiektów w ewidencji w poszczególnych grupach. L.p. Rodzaj obiektu Liczba obiektów Liczba obiektów % 1. Wytwórnie lodów 1 0,1 2. Automaty do lodów 12 1,2 3. Piekarnie 14 1,39 4. Ciastkarnie 4 0,4 5. Przetwórnie owocowo-warzywne i 3 0,3 grzybowe 6. Browary i słodownie 2 0,2 7. Zakłady garmażeryjne 1 0,1 8. Zakłady przemysłu zbożowomłynarskiego 2 0,2 9. Wytwórnie makaronów 1 0,1 10 Wytwórnie wyrobów cukierniczych 2 0,2 11. Wytwórnie octu, majonezu i 1 0,1 musztardy 12. Wytwórnie suplementów diety 1 0,1 13. Cukrownia 1 0,1 14. Inne wytwórnie żywności 368 36,6 15. Sklepy spożywcze 339 33,7 16. Kioski 15 1,49 17. Magazynu hurtowe 16 1,59 18. Obiekty ruchome i tymczasowe 12 1,2 19. Środki transportu 20 1,99 20. Inne obiekty obrotu żywnością 38 3,79 21. Zakłady żywienia zbiorowego otwarte, 80/46 7,98/4,59 w tym zakłady małej gastronomii 22. Zakłady żywienia zbiorowego 57 5,68 zamknięte 23. Wytwórnie materiałów i wyrobów 5 0,5 przeznaczonych do kontaktu z żywnością 24. Obiekty produkcji, konfekcjonowania 6 0,6 i obrotu kosmetykami W nadzorowanych obiektach w roku 2015 przeprowadzono 595 kontroli. Stan sanitarno - higieniczny zakładów jest bardzo zróżnicowany. 29

Działają zarówno obiekty stare i małe, które ze względu na lokalizację, nie mogą ulec rozbudowie oraz obiekty duże i nowoczesne jak np. markety oraz sklepy wielkopowierzchniowe. W wielu placówkach stan sanitarny ulega systematycznej poprawie, nie mniej jednak w analizowanym okresie, w rezultacie prowadzonego w 2015 r. nadzoru sanitarnego, w zakresie bezpieczeństwa żywności, Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Nakle nad Notecią wydał 508 decyzji, w tym 74 decyzje administracyjne, w celu wyegzekwowania poprawy warunków sanitarno - higienicznych. Wykres 1. Liczba wydanych decyzji w obiektach żywnościowo-żywieniowych w latach 2010-2015. 120 100 80 60 40 20 Zakłady produkcyjne Sklepy i kioski Żywienie otwarte Żywienie zamknięte Piekarnie Transport Magazyny hurtowe Inne obiekty 0 Rok 2010 Rok 2011 Rok 2012 Rok 2013 Rok 2014 Rok 2015 Mimo, że w wielu placówkach zmienia się wystrój i estetyka sal sprzedaży, sal konsumpcyjnych, dużo zastrzeżeń budzi nadal niewłaściwy stan sanitarno-higieniczny, obiektów. Do najczęstszych nieprawidłowości stwierdzonych w 2015 r należą: - niewłaściwy stan techniczo sanitarny pomieszczeń, czystość zakładu, - niewłaściwy stan techniczny urządzeń i wyposażenia, - niewłaściwe magazynowanie żywności, brak segregacji, - niewłaściwa jakość żywności (przeterminowane środki spożywcze), - brak wdrażania systemu HACCP. Mając na uwadze bezpieczeństwo zdrowotne klientów, za stwierdzone naruszenie wymagań higieniczno - sanitarnych nałożono 73 mandaty karne, na kwotę 15,500 zł, które w wielu przypadkach pozwoliły na natychmiastowe wyeliminowanie uchybień (np. wycofanie z obrotu przeterminowanej żywności, zapewnienie prawidłowych warunków 30

przechowywania artykułów spożywczych, doprowadzenie obiektu do należytego stanu sanitarno-higienicznego). W związku z art. 61 i 62 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (jednolity tekst Dz. U. z 2015 r., poz. 514), w 2015 r. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Nakle nad Notecią, zatwierdził 90 zakładów, tj.: automaty do lodów - 4 obiekty, piekarnie - 3 obiekty, ciastkarnie- 2 obiekty zakłady przemysłu zbożowo-młynarskiego 1 obiekt, inne wytwórnie żywności 1 obiekt, sklepy spożywcze 33 obiekty, kioski 8 obiektów, magazyny hurtowe - 2 obiekty, inne obiekty obrotu żywnością - 11 obiektów, obiekty żywienia otwarte - 16 obiektów, stołówki szkolne 6 obiektów, stołówki w przedszkolach 2 obiekty zakłady usług cateringowych 1 obiekt. Wykres 3. Decyzje o zatwierdzeniu zakładów w różnych grupach obiektów. zakład usług cateringowych stołówki szkolne obiekty żywienia otwarte inne obiekty obrotu żywnością ciastkarnie automaty do lodów sklepy 0 5 10 15 20 25 30 35 Kolumna 1 31

Jakość zdrowotna środków spożywczych oraz materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością. W celu oceny bezpieczeństwa żywności w 2015 roku, zgodnie z Harmonogramem poboru próbek, zatwierdzonym przez Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Bydgoszczy, pobrano do badań laboratoryjnych, w ramach urzędowej kontroli i monitoringu 213 próbek, w tym: -143 próbki w kierunku badań mikrobiologicznych, - 70 próbek w kierunku badań chemicznych. Zakwestionowano 2 próbki żywności, tj.: 1. Łopatkę b/k mięso wieprzowe, w której stwierdzono obecność bakterii Campylobacter coli w 25g, 2. Kiełbasę Chorizo dojrzewająca, z uwagi na oznakowanie niezgodne z rozporządzeniem UE Nr 1169/2011 dnia 25 października 2011 r. Na podstawie wyników badań laboratoryjnych należy stwierdzić, że procent zdyskwalifikowanych próbek na przestrzeni pięciu ostatnich lat był niski i wynosił: - 2,55% w roku 2010, - 0 % w roku 2011, - 2,07% w roku 2012, - 0,52 %w roku 2013, - 0% w roku 2014, - 0,94% w roku 2015. Ocena wdrażania realizacji systemów kontroli wewnętrznej (GHP/GMP, system HACCP) w zakładach żywienia zbiorowego, produkcji i obrotu żywnością. Głównym celem żywienia zbiorowego, w tym również cateringu, jest zaspokajanie potrzeb żywieniowych poszczególnych grup społeczeństwa, w tym także chorych w placówkach służby zdrowia. Polega ono na dostarczeniu gotowych do spożycia posiłków i napojów, bezpiecznych pod względem jakości zdrowotnej oraz zapewnieniu warunków umożliwiających ich konsumpcję. Posiłki przeznaczone do konsumpcji w tego typu placówkach muszą być całkowicie bezpieczne dla konsumenta. Powinny one ponadto odpowiadać oczekiwaniom konsumentów, w aspekcie jakości organoleptycznej i estetycznej. Ich spożywanie nie może stwarzać ryzyka zachorowania na jakąkolwiek chorobę przenoszoną drogą pokarmową. Należy podkreślić, iż w świetle obowiązującego prawa, za jakość zdrowotną żywności odpowiada jej producent, w tym przypadku kierownictwo i pracownicy zakładu żywienia zbiorowego. Stąd też na osobach realizujących w praktyce żywienie zbiorowe w tego rodzaju placówkach, spoczywa ogromna odpowiedzialność. Właściwa praca wszystkich pracowników związana jest z systematycznym podnoszeniem ich kwalifikacji i stosowaniem prawidłowych, nowoczesnych praktyk i technologii. Bez stałej aktualizacji wiedzy i podnoszenia jej poziomu przez personel nie można oczekiwać prawidłowej organizacji i funkcjonowania placówek oraz zapewnienia bezpieczeństwa i wysokiej jakości zdrowotnej produkowanych w nich posiłków. 32

Podstawowym warunkiem prawidłowej realizacji żywienia zbiorowego i zapewnienia całkowitego bezpieczeństwa konsumenta oraz właściwej jakości zdrowotnej posiłków jest stworzenie odpowiednich warunków techniczno-organizacyjnych oraz spełnienie wszystkich wymaganych standardów higienicznych odnoszących się do procesów magazynowania surowców i półproduktów żywnościowych oraz produkcji posiłków i ich dystrybucji. Analogicznie do lat ubiegłych, Państwowa Inspekcja Sanitarna nadzorowała przestrzeganie przez producentów i dystrybutorów środków spożywczych, przepisów w zakresie wdrażania i realizacji wymagań higienicznych, w tym zasad Dobrej Praktyki Higienicznej (GHP), Dobrej Praktyki Produkcyjnej (GMP) oraz wdrażania Systemu Analizy Zagrożeń i Krytycznych Punktów Kontroli (HACCP), określonych w rozporządzeniu (WE) nr 852/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie higieny środków spożywczych (Dz. U. UE L139 z 30.04.2004 r.). Duże zaangażowanie Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Nakle nad Notecią w działaniu, mające na celu przedstawienie przedsiębiorcom korzyści, wynikających z wdrożenia systemu HACCP oraz egzekwowanie obowiązku wdrażania w/w zasad i systemu, przyniosły zdecydowaną poprawę w tym zakresie, co obrazuje poniższy wykres. Wykres 3. Obiekty, które wdrożyły system HACCP Obiekty żywienia zbiorowego zamknięte Obiekty żywienia zbiorowego otwarte Środki transportu Obiekty ruchome i tymczasowe Magazyny hurtowe Kioski Sklepy spożywcze Obiekty produkcji źywności 0 50 100 150 200 250 300 350 400 450 W analizowanym roku odsetek obiektów, które wprowadziły system HACCP przedstawia się następująco: sklepy 100%, 33