Stan sanitarny powiatu głubczyckiego

Transkrypt

1 PAŃSTWOWY POWIATOWY INSPEKTOR SANITARNY W GŁUBCZYCACH Stan sanitarny powiatu głubczyckiego w roku 2014 Głubczyce luty 2015 Opracowano w Powiatowej Stacji Sanitarno Epidemiologicznej w Głubczycach

2 Spis treści 1. Struktura organizacyjna i podstawa działania str Główny cel działalności Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej str. 7 w Głubczycach 3. Działalność kontrolno-represyjna str. 8 I. Ocena sytuacji epidemiologicznej w zakresie chorób zakaźnych str Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych str Zakażenia szerzące się drogą pokarmową str Zakażenia szerzące się drogą kropelkową str Choroby wieku dziecięcego str Zakażenia krwiopochodne str Choroby odzwierzęce (zoonozy) str Pozostałe jednostki chorobowe notowane w okresie sprawozdawczym str Nadzór nad wykonawstwem szczepień ochronnych str Stan zaszczepienia osób dorosłych str Szczepienia zalecane str Podsumowanie str. 21 II. Jakość wody przeznaczonej do spożycia str Wprowadzenie str Zaopatrzenie ludności w wodę str Analiza przekroczeń wskaźników mikrobiologicznych str Analiza przekroczeń parametrów fizykochemicznych str Badania bakterii Legionella w wodzie ciepłej str Podsumowanie str. 25 III. Zapobiegawczy nadzór sanitarny str. 27 IV. Stan sanitarny obiektów użyteczności publicznej str Wprowadzenie str Stan sanitarny wybranych obiektów str Zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, odnowy biologicznej oraz str. 31 świadczące łącznie powyższe usługi Domy Pomocy Społecznej oraz obiekty noclegowe str Tereny rekreacyjne str Inne obiekty użyteczności publicznej str Cmentarze str Stan sanitarny kąpielisk i basenów str Kąpielisko str Baseny str. 33 V. Ocena stanu sanitarnego podmiotów wykonujących działalność leczniczą str. 35 na terenie powiatu głubczyckiego 5.1. Wstęp str Podmioty wykonujące działalność leczniczą polegającą na udzielaniu str. 36 stacjonarnych i całodobowych świadczeń zdrowotnych Samodzielny Wojewódzki Szpital dla Nerwowo i Psychicznie Chorych im. str. 36 Ks. Biskupa Józefa Nathana w Branicach Regionalny Ośrodek Psychiatrii Sądowej w Branicach str. 36

3 5.2.3 Szpital Powiatowy w Głubczycach str Podmioty wykonujące działalność leczniczą polegającą na udzielaniu str. 37 ambulatoryjnych świadczeń zdrowotnych i praktyki zawodowej Ambulatoryjne świadczenia zdrowotne str Praktyka zawodowa lekarska i pielęgniarska str Podsumowanie i wnioski str. 39 VI. Zagrożenia występujące w środowisku pracy str. 41 VII Wprowadzenie str Nadzór bieżący nad zakładami pracy str Nadzór nad czynnikami biologicznymi, rakotwórczymi i mutagennymi w str. 44 środowisku pracy 6.4. Substancje chemiczne i ich mieszaniny, produkty biobójcze i prekursory str. 44 narkotyków 6.5. Nadzór nad warunkami pracy podczas zabezpieczenia /usuwania wyrobów str. 45 zawierających azbest z terenu powiatu głubczyckiego 6.6. Choroby zawodowe str Podsumowanie i wnioski str. 46 Ocena warunków sanitarnych w szkołach i innych placówkach str. 47 oświatowo-wychowawczych 7.1. Informacje ogólne str Stan techniczno- sanitarny obiektów str Ergonomia mebli w szkołach i rozkłady zajęć lekcyjnych str Możliwość pozostawienia podręczników w szkole str Dożywianie dzieci i młodzieży str Wypoczynek dzieci i młodzieży str Żłobki i kluby dziecięce str Placówki opiekuńczo-wychowawcze z pobytem całodobowym str Podsumowanie str. 50 VIII. Stan sanitarny zakładów żywności, żywienia i przedmiotów użytku str Wstęp str Zakłady żywienia zbiorowego zamknięte str RASFF str Interwencje str Współpraca z innymi jednostkami str Podsumowanie str. 55 IX. Działalność w zakresie oświaty zdrowotnej i promocji zdrowia str Wstęp str Działalność szkoleniowa w zakresie oświaty zdrowotnej i promocji zdrowia str Działania programowe str Podsumowanie i wnioski str. 65 X. Obiekty nadzorowane przez Opolskiego Państwowego Wojewódzkiego str. 67 Inspektora Sanitarnego XI. Zakończenie str. 85

4 W p r o w a d z e n i e Przedkładam Państwu ocenę stanu sanitarnego i sytuacji epidemiologicznej powiatu głubczyckiego za rok 2014 zgodnie z art. 12a ust. 3 ustawy z dnia 14 marca 1985r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz. U. z 2011r. Nr 212, poz z późn. zm.). Jest to coroczne opracowanie będące kompendium informacji oceniające sytuację minionego roku w zakresie zdrowia publicznego zawierające dane statystyczne oraz analizy w tym zakresie. Misją Państwowej Inspekcji Sanitarnej jest realizacja zadań z zakresu zdrowia publicznego. W celu ochrony zdrowia ludzkiego przed niekorzystnym wpływem szkodliwości i uciążliwości środowiskowych, zapobiegania powstawaniu chorób, w tym chorób zakaźnych i zawodowych. Inspekcja jest powołana do realizacji zadań z zakresu zdrowia publicznego, w szczególności poprzez sprawowanie nadzoru nad warunkami: 1. higieny środowiska, 2. higieny pracy w zakładach pracy, 3. higieny procesów nauczania i wychowania, 4. higieny wypoczynku i rekreacji, 5. zdrowotnymi żywności, żywienia i przedmiotów użytku, 6.zdrowotnymi wody przeznaczonej do spożycia, wody w kąpieliskach i na pływalniach, 7. higieniczno-sanitarnymi, jakie powinien spełniać personel medyczny, sprzęt oraz pomieszczenia, w których są udzielane świadczenia zdrowotne. Podejmowane działania służą zapewnieniu bezpieczeństwa sanitarnego na podległym terenie poprzez sprawowanie zapobiegawczego i bieżącego nadzoru sanitarnego oraz prowadzenie działalności zapobiegawczej i przeciwepidemicznej w zakresie chorób zakaźnych i innych chorób powodowanych warunkami środowiska. Szczególne działania o szerokim zakresie prowadzone są w kierunku szerzenia oświaty zdrowotnej. Niniejsze opracowanie stanowi kompendium wszystkich działań podjętych przez Państwową Inspekcję Sanitarną na terenie powiatu głubczyckiego w 2014r. na rzecz poprawy stanu sanitarnego i sytuacji epidemiologicznej w powiecie. Prezentowane dane pochodzą ze sprawozdań statystycznych za rok 2014, jak również z systemu monitoringu PIS. Mam nadzieję, że zainteresują się Państwo efektami naszej codziennej, często niedostrzegalnej i niedocenionej pracy. Strona 4

5 1. Struktura organizacyjna i podstawa działania. System zarządzania jakością Podległość Strona 5

6 Państwowa Inspekcja Sanitarna działa na podstawie ustawy z dnia 14 marca 1985r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz.U. 2011r., nr 212, poz z póź. zm). Państwową Inspekcją Sanitarną kieruje Główny Inspektor Sanitarny jako centralny organ administracji rządowej. Jest on powoływany przez Prezesa Rady Ministrów, na wniosek Ministra Zdrowia. Państwowa Inspekcja Sanitarna podlega Ministrowi Zdrowia. Państwowi Powiatowi Inspektorzy Sanitarni wchodzą w skład rządowej administracji zespolonej w powiecie, natomiast finansowanie powiatowych stacji sanitarno-epidemiologicznych należy do zakresu działania wojewody. Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Głubczycach, jest jednostką budżetową będącą podmiotem leczniczym, w stosunku do którego uprawnienia organu założycielskiego posiada Wojewoda Opolski. Stacja prowadzi działalność w formie jednostki budżetowej i jest dysponentem środków budżetowych trzeciego stopnia. Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Głubczycach posiada w trwałym zarządzie nieruchomość stanowiącą własność Skarbu Państwa położoną w Głubczycach przy ul. Grunwaldzkiej 1 b o powierzchni 0,0591 ha wraz z zabudowaniami. Działalnością PSSE w Głubczycach kieruje Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Głubczycach, który pełni jednocześnie funkcję dyrektora Stacji. 4 gminy: Obszarem działania PSSE w Głubczycach jest powiat głubczycki, w skład powiatu wchodzą gminy miejsko-wiejskie: Baborów, Głubczyce, Kietrz gminy wiejskie: Branice miasta: Baborów, Głubczyce, Kietrz Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Głubczycach wdrożyła, utrzymuje i doskonali zintegrowany System Zarządzania Jakością w zakresie normy: PN-EN ISO 9001:2008 Stacja prowadzi niewyodrębnioną organizacyjnie działalność wykraczającą poza zakres działalności podstawowej określonej w statucie, polegającą na świadczeniu usług w zakresie poboru próbek do badań sanitarno-epidemiologicznych oraz poborze prób wody. Strona 6

7 Stacja nie posiada własnej bazy laboratoryjnej. Próby dostarczane są własnym środkiem transportu do Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Opolu Oddział Laboratoryjny w Kędzierzynie Koźlu. Wykonywanie badań laboratoryjnych odbywa się zgodnie z ustalonymi metodami i normami w ramach działalności nadzorowej i usługowej. 2. Główny cel działalności Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Głubczycach Głównym celem działalności na terenie powiatu głubczyckiego jest promowanie zdrowotnego stylu życia, czuwanie nad bezpieczeństwem żywności, żywienia oraz zdrowotnym wody, zapobieganie powstawaniu chorób, w tym chorób zakaźnych i zawodowych poprzez sprawowanie zapobiegawczego i bieżącego nadzoru sanitarnego oraz prowadzenie działalności zapobiegawczej i przeciwepidemicznej. Stacja nasza realizowała działania zgodnie z Planem Zasadniczych Przedsięwzięć, obejmującym główne kierunki działania, zasadnicze zamierzenia oraz harmonogram nadzoru nad obiektami. Ponadto przeprowadzono szereg kontroli ponadplanowych, na podstawie otrzymywanych wytycznych, zawiadomień i zgłoszeń. W celu oceny realnych i potencjalnych zagrożeń mogących wpływać na stan warunków zdrowotnych ludności m.in. nadzorowano i monitorowano: sytuację epidemiologiczną chorób zakaźnych jakość wody przeznaczonej do spożycia jakość wody w basenach bezpieczeństwo żywności, żywienia i przedmiotu użytku środowisko pracy, w którym występowały czynniki szkodliwe i uciążliwe dla zdrowia wprowadzanie substancji i preparatów chemicznych, w tym produktów biobójczych, do obrotu oraz stosowania ich w działalności zawodowej stan sanitarny obiektów żywnościowo-żywieniowych, zakładów opieki zdrowotnej, placówek nauczania i wychowania, obiektów turystyczno-wypoczynkowych i innych obiektów użyteczności publicznej Skala realnych i potencjalnych zagrożeń decyduje o tym, jakie czynniki środowiskowe Strona 7

8 powinny być przedmiotem systematycznego nadzoru i wynikających z nich działań represyjnych i interwencyjnych. Dla oceny warunków zdrowotnych ludności znaczenie mają te elementy otoczenia, które związane są z masową i długotrwałą ekspozycją na czynniki patogenne, jak. np.: żywność, której zanieczyszczenia chemiczne i mikrobiologiczne implikują istotne skutki zdrowotne; woda przeznaczona do spożycia przez ludzi, która może być źródłem groźnych zakażeń lub zatruć; środowisko pracy, w którym występują czynniki szkodliwe i uciążliwe dla zdrowia; stan sanitarny obiektów żywnościowo-żywieniowych, zakładów opieki zdrowotnej, placówek nauczania i wychowania i innych obiektów użyteczności publicznej. 3. Działalność kontrolno-represyjna W ramach prowadzonego nadzoru sanitarnego na terenie nadzorowanym przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Głubczycach w roku 2014: przeprowadzono ogółem 1217 kontroli sanitarnych (1217 w 2013r.) wydano 216 decyzji administracyjnych ( 177 w 2013r.), wydano 97 decyzji płatniczych, wydano 13 postanowień ( 8 w 2013r.), nałożono 28 mandatów karnych na kwotę 5850,00 zł ( 28 na kwotę 5500 zł w 2013r.) Rok Liczba kontroli Liczba decyzji merytorycznych Liczba decyzji płatniczych Liczba postanowień Liczba mandatów Kwota mandatów Strona 8

9 Zestawienie kontroli obiektów przez jednostki PIS powiat Głubczyce Rok Nadzór sanitarny Liczba obiektów ujęta w wykazie Liczba obiektów poddanych kontroli /wizytacji Liczba obiektów, w których stwierdzono nieprawidłowości 2013 Ogółem Ogółem Działalność laboratoryjna Rok Liczba pobranych próbek Próbki wody Próbki żywności Próbki kału W zakresie urzędowej kontroli żywności, monitoringu jakości wody oraz prowadzonego nadzoru epidemiologicznego chorób zakaźnych pobrano 529 próbek do badań. Prowadzenie systematycznych badań, nadzór nad obiektami oraz analiza sprawozdań z badań a także dokonywanie okresowych ocen stanu sanitarnego umożliwia monitorowanie sytuacji epidemiologicznej i sanitarnej oraz podejmowanie niezbędnych działań interwencyjnych. Strona 9

10 I. Ocena sytuacji epidemiologicznej w zakresie chorób zakaźnych Działania podejmowane w zakresie zapobiegania i zwalczania chorób zakaźnych wynikają z ustawy z dnia 05 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. z 2013r. Poz. 947). Zadania te realizowane są poprzez: monitorowanie sytuacji epidemiologicznej w zakresie występowania chorób zakaźnych przeprowadzanie wywiadów i dochodzeń epidemiologicznych nadzór nad wykonawstwem szczepień ochronnych, Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych Celem nadzoru epidemiologicznego jest monitorowanie sytuacji epidemiologicznej chorób zakaźnych oraz wczesne wykrywanie zagrożeń, w celu ich skutecznego zwalczania. Tabela 1. Sytuacja epidemiologiczna w zakresie wybranych chorób zakaźnych w powiecie głubczyckim w latach Lp Jednostka chorobowa Powiat głubczycki Powiat głubczycki Liczba zachorowań Zapadalność na 100tys. Liczba zachorowań Zapadalność na 100 tys. 1. Dur brzuszny Dury rzekome ABC Salmonelozy- zatrucia pokarmowe 5 10,44 2 4,18 4. Gronkowcowe zatrucia pokarmowe 1 2, Zakażenia jelitowe wywołane przez 3 6, ,44 Clostridium difficile 6. Czerwonka bakteryjna Zakażenia jelitowe u dzieci do lat , ,84 8. Biegunki wywołane przez rotawirusy 37 77, ,13 9. Biegunki o prawdopodobnie zakaźnym , ,66 pochodzeniu 10. Krztusiec 1 2, Tężec Odra Różyczka 11 22,98 3 6, Ospa wietrzna , , Świnka 2 4, , Wirusowe zapalenie wątroby typu A Wirusowe zapalenie wątroby typu B ,09 Strona 10

11 18. Wirusowe zapalenie wątroby typu C 1 2, , Borelioza 22 45, , Styczność i narażenie na 1 2,09 2 4,18 wściekliznę 21. Kleszczowe 1 2, zapalenie mózgu 22. Płonica 8 16, , Róża 13 27, , Zapalenie opon mózgowych 3 6,27 1 6,26 (bakteryjne, wirusowe, nie określone) 25. Grypa 2 4, Lamblioza 8 16, , Gruźlica 16 33, ,67 * Dane dot. zachorowań na choroby zakaźne przedstawione zostały na podstawie zgłoszeń dokonanych przez lekarzy z placówek Ochrony Zdrowia wg stanu na dzień r. W 2014r. w porównaniu z rokiem 2013r. sytuacja epidemiologiczna powiatu głubczyckiego w zakresie chorób zakaźnych kształtowała się na podobnym poziomie jak w latach ubiegłych. chorobowych: Odnotowano wzrost zapadalności na 100 tys. mieszkańców następujących jednostek zakażenia jelitowe wywołane przez Clostridium difficile (2013r. 6,27; 2014r. 10,44); biegunki wywołane przez rotawirusy (2013r. 77,28; 2014r. 98,13); wirusowe zapalenie wątroby typu C (2013r. 2,09; 2014r. 12,53); Borelioza (2013r. 45,95; 2014r. 56,37); Lamblioza (2013r. 16,71;2014r. 31,32); Gruźlica 2013r. 33, r. 39,67). Wykres nr 1. Wzrost zapadalności na wybrane choroby zakaźne w latach Tytuł wykresu , , ,95 56,37 31,32 33,42 39, ,71 0 biegunki rotawirusowe Borelioza 2013 Lambioza 2014 Gruźlica Strona 11

12 Odnotowano spadek zapadalności/ 100 tys. mieszkańców w następujących jednostkach chorobowych: zatrucia pokarmowe wywołane przez pałeczki Salmonella (2013r. - 10,44 ;2014r. - 4,18); zakażenia jelitowe u dzieci do lat 2 (2013r. -52,22; 2014r. - 43,84); ospa wietrzna (2013r. 685,1; 2014r. 359,11); Róża (2013r. 27,15; 2014r. - 18,7). Wykres nr 2. Spadek zapadalności na wybrane choroby zakaźne w latach zatrucia pokarmowe Róża zakażenia jelitowe u dzieci do lat 2 Podobnie jak roku ubiegłym nie odnotowano zachorowań na inwazyjną chorobę meningokokową i chorobę wywołaną przez Streptococcus pneumoniae. W przypadku pozostałych jednostek chorobowych współczynnik zapadalności kształtował się na zbliżonym poziomie jak w roku ubiegłym. Zakażenia szerzące się droga pokarmową. Do chorób szerzących się drogą pokarmową należały między innymi: Salmonellozy, zatrucia enterotoksyną gronkowcową, zakażenia jelitowe u dzieci do lat 2, biegunki wywołane przez rotawirusy i biegunki o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu. W powiecie głubczyckim obserwowano spadek liczby bakteryjnych zatruć i zakażeń pokarmowych. Wśród przyczyn zatruć najczęstszą było zatrucie pokarmowe wywołane pałeczkami Salmonella. Zarejestrowano 2 przypadki salmonelloz (wsp. zapad./100tys.4,18), podczas gdy w Strona 12

13 2013r. zarejestrowano 5 przypadków (wsp. zapad./100tys. 10,44). Nie odnotowano zbiorowych zatruć pokarmowych, zarejestrowano natomiast 54 przypadki wirusowych zakażeń jelitowych (wsp. zapadalności wyniósł 112,74), co stanowi wzrost w porównaniu do 2013r. - gdzie odnotowano 37 przypadków (wsp. zapadalności 77,28). Zaobserwowano niewielki spadek ilości zachorowań na wirusowe zakażenie jelitowe u dzieci do lat 2. W 2013r. odnotowano 25 przypadków (wsp. zapadalności 52,22), natomiast w 2014r. 21 przypadków (wsp. zapadalności 43,84). Czynnikiem etiologicznym wywołującym zachorowania w 87% przypadków był Rotawirus. Zakażenia rotawirusami stanowią najczęstszą przyczynę ciężkiej biegunki u niemowląt i małych dzieci. Aby uniknąć zakażeń można poddać dziecko szczepieniom ochronnym. Szczepienie dotyczy niemowląt od 6 24 tygodnia życia. W porównaniu z rokiem ubiegłym w roku 2014 spadła liczba dzieci zaszczepionych p/rotawirusom. Tabela 2. Stan zaszczepienia p/rotawirusom. Rok Ilość dzieci zaszczepionych p/rotawirusom Zakażenia szerzące się drogą kropelkową. Gruźlica Gruźlica jest jedną z najstarszych chorób towarzyszących człowiekowi i wciąż pozostaje istotnym problemem zdrowotnym w skali globalnej. Obecnie szacuje się, że trzecia część populacji ludzkiej zakażona jest prątkiem gruźlicy (Mycobacterium tuberculosis). W roku sprawozdawczym odnotowano wzrost zachorowań na gruźlicę, odnotowano 19 przypadków, natomiast w 2013r przypadków. Zachorowania dotyczyły głównie mężczyzn (14 przypadków) w przedziale wiekowym od 18 do 82 roku życia. Podobnie jak w roku ubiegłym zachorowania statystycznie częściej występowały u mężczyzn niż u kobiet. W 7 przypadkach zachorowania dotyczyły podopiecznych Domu Pomocy Społecznej. Zapadalność na gruźlicę częściej występowała u osób w wieku do 60 r.ż. Strona 13

14 Grypa i infekcje grypopochodne Rejestracja przypadków zachorowań na grypę i infekcje grypopodobne odbywa się na podstawie zgłoszeń dokonywanych przez lekarzy wykazywanych w meldunku MZ -55. Zgodnie z definicją przyjętą na potrzeby nadzoru nad chorobami zakaźnymi w krajach Unii Europejskiej w meldunku MZ-55 wykazuje się grypę (rozpoznaną klinicznie i/lub laboratoryjnie) oraz wszystkie rozpoznane klinicznie zachorowania grypopodobne i ostre zakażenia dróg oddechowych. W porównaniu z rokiem ubiegłym odnotowano spadek liczby zachorowań i podejrzeń zachorowań na grypę. Zarejestrowano 1561 zachorowań grypopodobnych (w 2013r ), nie zarejestrowano potwierdzonego przypadku zachorowania na grypę (w 2013r. - 2) Tabela 3. Liczba zachorowań oraz podejrzeń zachorowań na grypę/ infekcje grypopodobne w poszczególnych kwartałach 2014r. Wiek Liczba zachorowań oraz podejrzeń zachorowań I kwartał II kwartał III kwartał IV kwartał i więcej Razem Wykres nr 3. Zachorowania i podejrzenia zachorowań na grypę w 2014r lat i więcej I kwartał II kwartał III kwartał IV kwartał Strona 14

15 Podobnie jak w latach ubiegłych w sezonie 2013/2014 kontynuowano nadzór epidemiologiczny i wirusologiczny nad grypą oparty na systemie SENTINEL. Zgodnie z zaleceniami ekspertów najskuteczniejszym sposobem ochrony przed grypą oprócz unikania dużych skupisk ludzkich oraz utrzymania właściwego poziomu higieny osobistej i środowiska jest poddawanie się szczepieniom ochronnym. Tabela 4. Szczepienia przeciwko grypie w latach Rok Przedział wiekowy 0-4 lat 5-14 lat lat 65 lat i < Razem Choroby zakaźne wieku dziecięcego Do tej grupy chorób zalicza się między innymi: nagminne zapalenie przyusznic (świnkę), ospę wietrzną, krztusiec, odrę i różyczkę, czyli choroby, które przenoszone są drogą kropelkową. W zakresie chorób wieku dziecięcego, przeciwko którym prowadzi się obowiązkowe szczepienia ochronne sytuacja była korzystna. Nie odnotowano zachorowań na odrę, tężec, błonicę oraz poliomyelitis. W przypadku pozostałych chorób wieku dziecięcego, odnotowano wzrost zachorowań na świnkę i bardzo znaczny spadek zachorowań na ospę wietrzną. Zgłoszono 2 przypadki zachorowania na świnkę (wsp. zap./100tys. - 4,18 ) w 2013r. 5 przypadków (wsp. zap./100tys.- 10,44) oraz 328 przypadków zachorowań na ospę wietrzną (wsp. zapadalności 685,1), w 2013r przypadki (wsp. zapadalności 359,11). Od roku 2008 do kalendarza szczepień wprowadzono szczepienia p/ospie wietrznej u dzieci z grup ryzyka. W przypadku krztuśca sytuacja wyglądała korzystnie, nie odnotowano przypadków zachorowania. W porównaniu z rokiem ubiegłym zaobserwowano znaczny spadek zachorowań na różyczkę, odnotowano 11 przypadków (wsp. zap./100tys ), natomiast w roku ubiegłym tylko 3 przypadki (wsp. zap./100tys. 6,25). Zachorowania dotyczyły 2 chłopców i 1 dziewczynki w przedziale wiekowym od 5 9 lat. Strona 15

16 Zakażenia krwiopochodne stan sanitarny powiatu w roku 2014 Wirusowe Zapalenie Wątroby typu B Od chwili wprowadzenia obowiązkowych szczepień przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu B, obserwuje się obniżenie zachorowalności. W okresie sprawozdawczym odnotowano 1 przypadkek zachorowania na WZW typu B. Z uwagi na dostęp i powszechność szczepień ochronnych zauważalny jest fakt obniżenia zachorowań na WZW B w populacji objętej obowiązkowymi szczepieniami. W przypadku bezobjawowego nosicielstwa antygenu Hbs odnotowano porównywalną ilość zgłoszeń jak w roku poprzednim. Zarejestrowano 3 nowo wykrytych nosicieli wirusa HBV, /w 2013r. 4/ Nosicielstwo antygenu HBV dotyczyło młodych mężczyzn w przedziale wiekowym Biorąc pod uwagę powyższe dane oraz obowiązek wprowadzenia obowiązkowych szczepień p/wzw typu B nadal istotnym działaniem w zapobieganiu zakażeniom wirusem HBV jest informowanie społeczeństwa o możliwości podejmowania działań profilaktycznych w postaci szczepień ochronnych. Wirusowe Zapalenie Wątroby typu C Zachorowania na wirusowe zapalenie wątroby typu C należą do zachorowań szerzących się drogą krwi poprzez naruszenie ciągłości tkanek skórnych. W porównaniu z ubiegłym rokiem zaobserwowano wzrost ilości zachorowań. Odnotowano 6 przypadków zachorowania na WZW typu C (współczynnik zapadalności wyniósł 12,53) natomiast w 2013r. 1 przypadek ( współczynnik zapadalności wyniósł 2,09). Wykryto 3 przypadki bezobjawowego nosicielstwa wirusa zapalenia wątroby typu C (w 2013r. nie odnotowano żadnego przypadku). Z uwagi na brak swoistych metod zapobiegania zakażeniom HCV, np. w drodze szczepień ochronnych, jedynie działania nieswoiste, polegające na wdrażaniu i utrzymywaniu wysokich standardów higieniczno- sanitarnych wykonywania świadczeń medycznych oraz innych zabiegów przebiegających z naruszeniem ciągłości tkanek, mogą zapobiec nowym zakażeniom oraz szerzeniu się zachorowań na WZW typu C. Strona 16

17 Choroby odzwierzęce (zoonozy) Zgodnie z definicją Komitetu Ekspertów WHO/FAO choroba odzwierzęca (zoonoza) to choroba zakaźna lub zakażenie, które w warunkach naturalnych może być przenoszona na ludzi ze zwierząt kręgowych. Tak jak w latach ubiegłych w ramach współpracy z Państwową Inspekcją Weterynaryjną prowadzono monitoring nad występowaniem zoonoz. Pokąsania W porównaniu z rokiem ubiegłym odnotowano porównywalną ilość przypadków pokąsań przez zwierzęta 75 (w 2013r. - 74). Odnotowano 7 przypadków pogryzień przez kota, 68 przez psa. W 2 przypadkach konieczne było zastosowanie u ludzi szczepień przeciw wściekliźnie (w 2013r. 1). Większość pogryzień spowodowana była przez zwierzęta, których właściciele wypuszczali je bez nadzoru, smyczy i kagańców. Poważnym problemem w sprawowaniu nadzoru epidemiologicznego nad osobami narażonymi/pokąsanymi w dalszym ciągu jest bagatelizowanie obowiązku poddawania psów szczepieniom p/wściekliźnie. Borelioza W roku sprawozdawczym zarejestrowano nieco większą ilość zachorowań na boreliozę niż w roku ubiegłym. Odnotowano 27 przypadków Boreliozy (wsp. zap./100tys. Wyniósł 56,37), natomiast w 2013r. 22 przypadki (wsp. zap./100tys. wyniósł 45,95). W większości przypadków głównym objawem zachorowania był rumień na skórze. Do zakażenia dochodziło w trakcie pobytów w lesie, podczas wykonywania prac w ogródkach przydomowych lub na działkach rekreacyjnych. Istotnym problemem, który potęguje problem i uniemożliwia szybkie jego opanowanie, jest brak szczepionki przeciwko tej chorobie. Dlatego niezwykle ważna jest wczesna diagnostyka oraz edukacja społeczeństwa na temat nieswoistych metod zapobiegania zakażeniom. Pozostałe jednostki chorobowe notowane w okresie sprawozdawczym. Choroby inwazyjne Wytyczne Głównego Inspektora Sanitarnego obligują organy Inspekcji Sanitarnej do szczególnego nadzoru nad przypadkami inwazyjnych chorób określanych jako posocznice, zapalenie Strona 17

18 opon mózgowo - rdzeniowych lub zapalenie mózgu wywołanych przez N. meningitidis, S. pneumonia i Haemophilus Influenzae typ B. W bieżącym roku sprawozdawczym podobnie jak w roku ubiegłym w powiecie nie wystąpiły przypadki inwazyjnej choroby meningokokowej, choroby wywołanej przez streptococcus pneumoniae i haemophilus influenzae. W 2014 roku zarejestrowano; 1 przypadek wirusowego zapalenia mózgu o nieokreślonej etiologii; 1 przypadek bakteryjnego zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych 1 przypadek zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych o nieokreślonej etiologii; Brak zachorowań na choroby inwazyjne wynika zapewne z większego dostępu do szczepień ochronnych. W ramach Programu Szczepień Ochronnych dla dzieci z grup ryzyka istnieje możliwości skorzystania z bezpłatnej szczepionki p/pneumokokom. W roku 2014 p/pneumokokom zaszczepiono 64 dzieci (w 2013r. - 62). W powszechnym dostępie znajdują się także szczepionki p/meningokokom z grupy C, które zalecane są corocznie przez Ministra Zdrowia w ramach Programu Szczepień Ochronnych. Szczepionki skoniugowane p/meningokokom zalecane są dla dzieci, młodzieży i osób dorosłych. W porównaniu z ubiegłym rokiem znacznie wzrósł poziom zaszczepienia dzieci przeciwko chorobie meningokokowej, ogółem zaszczepiono 56 dzieci (w 2013r. - 3). Tabela 5. Stan zaszczepienia p/neisseria Meningitidis i p/streptococcus pneumoniae. Rodzaj szczepienia Rok 2013 Rok 2014 Szczepienie p/meningokokom 3 56 Szczepienie p/pneumokokom Nadzór nad wykonawstwem szczepień ochronnych Szczepienia ochronne są najskuteczniejszą formą zapobiegania chorobom zakaźnym, jak również powikłaniom, które mogą wystąpić w wyniku zachorowania. Wszystkie osoby, które przebywają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej są obowiązane do poddawania się szczepieniom ochronnym. Strona 18

19 W powiecie głubczyckim w 2014r., szczepieniom ochronnym w ramach realizacji Programu Szczepień Ochronnych podlegało dzieci i młodzieży w wieku do 19 roku życia. Szczepienia przeprowadzano w 16 punktach szczepień. Stan zaszczepienia dzieci i młodzieży utrzymywał się na poziomie lat poprzednich i wynosił średnio około 90%, co przedstawiono w poniższej tabeli. Tabela 1. Stan wyszczepienia dzieci i młodzieży (wg MZ-54 za 2014r.) Lp. Rodzaj szczepienia Odsetek (%) wyszczepienia dzieci i młodzieży w wieku do 19lat. 1. Przeciwko błonicy, tężcowi i krztuścowi 99,7% 2. Przeciwko poliomyelitis 99,7% 3. Przeciwko odrze, śwince i różyczce 99,7% 4. Przeciwko błonicy i tężcowi 99,3% 5. Stan zaszczepienia w 2014r. Średnio: 99,6% Stan zaszczepienia dzieci i młodzieży podlegających obowiązkowym szczepieniom w dalszym ciągu oscyluje na wysokim poziomie powyżej 90% wyszczepialności. Biorąc pod uwagę wszelkie ruchy antyszczepionkowe, które każdego roku mają coraz więcej zwolenników, sytuacja w zakresie szczepień ochronnych wgląda bardzo dobrze. W roku 2014 uzupełniono zaległe szczepienia z 2013r. osiągając stopień zaszczepienia na poziomie 99,6%. Tabela 2. Stan wyszczepienia dzieci i młodzieży w 2014r. (wg MZ-54 za 2014r.) Lp. Rodzaj szczepienia Odsetek (%) wyszczepienia dzieci i młodzieży w wieku do 19lat. 1. Przeciwko błonicy, tężcowi i krztuścowi 99,4% 2. Przeciwko poliomyelitis 99,4% 3. Przeciwko odrze, śwince i różyczce 99,9% 4. Przeciwko błonicy i tężcowi 99,3% 5. Stan zaszczepienia w 2014r. Średnio: 99,5% W porównaniu z ubiegłym rokiem odnotowano porównywalny stopień zaszczepienia dzieci i młodzieży do 19 roku życia Strona 19

20 Wyszczepialność w % stan sanitarny powiatu w roku 2014 Wykres nr 1. Stan zaszczepienia dzieci i młodzieży w latach Przeciwko błonnicy, tężcowi i krztuścowi Przeciwko Poliomyelitis Tytuł osi Przeciwko odrze, śwince, różyczce Przeciwko błonnicy, tężcowi 2013 rok 2014 rok W 2014r. (analogicznie jak w 2013r.) wszystkie noworodki w liczbie 282 zostały zaszczepione przeciwko gruźlicy. Nie odnotowano przypadku wystąpienia Niepożądanego Odczynu Poszczepiennego (NOP). Stan zaszczepienia osób dorosłych W porównaniu z rokiem ubiegłym, odnotowano porównywalną ilość szczepień osób dorosłych p/tężcowi 271 (w 2013r. 266). Szczepienia te były wykonywane szczególnie u osób narażonych z powodu uszkodzenia skóry (skaleczenia, rany, nieszczęśliwe wypadki, pokąsania przez psy i inne zwierzęta). Tabela 3. Stan zaszczepienia p/tężcowi Rok Przedział wiekowy lat 30 lat i powyżej Razem Strona 20

21 Szczepienia zalecane stan sanitarny powiatu w roku 2014 W związku z faktem, iż szczepienia zalecane są odpłatne i często bardzo drogie, pacjenci z nich rezygnują. W porównaniu z rokiem 2013 wyszczepialność szczepionkami zalecanymi przedstawia zamieszczona poniżej tabela. Tabela 4. Stan zaszczepienia p/wirusowe zapalenie wątroby typu A Rok Przedział wiekowy Razem 0-19 lat 20 lat i powyżej Podsumowanie Analizując sytuację epidemiologiczną w latach w powiecie głubczyckim można zauważyć spadek zachorowań na choroby zakaźne przenoszone drogą kropelkową oraz pokarmową. Pozytywnym aspektem jest także nie odnotowanie przypadków zbiorowych zatruć pokarmowych. Nie występowanie tych chorób, zwanych chorobami brudnych rąk, zależy w dużym stopniu od stanu sanitarnego, poziomu świadomości i higieny osobistej. Wskaźniki tych chorób są czułymi miernikami poziomu higieny przygotowania posiłków w zakładach żywienia zbiorowego i środowiskach domowych. W dalszym ciągu obserwuje się wysoki odsetek stanu zaszczepienia dzieci i młodzieży oscylujący powyżej 90%. Niezwykle istotne jest podejmowanie szeregu działań w celu utrzymanie tak wysokiego odsetka wszczepialności w rocznikach podlegających szczepieniom w danym roku kalendarzowym. Strona 21

22 II. Jakość wody przeznaczonej do spożycia 2.1. Wprowadzenie Nadzór nad jakością wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi sprawowany jest przez organy PIS na podstawie ustawy z dnia 14 marca 1985r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej i ustawy z dnia 7 czerwca 2001r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków. Jakość wody przeznaczonej do spożycia powinna odpowiadać wymaganiom określonym w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 roku w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Woda wykorzystywana do zbiorowego zaopatrzenia ludności pochodzi z ujęć podziemnych. Liczba wodociągów na terenie powiatu w 2014 roku: 24 wodociągi o produkcji poniżej 100 m 3 /dobę, 7 wodociągów o produkcji od 100 do m 3 wody na dobę, 2 wodociągi produkujące od do m 3 wody na dobę. W ramach prowadzonego monitoringu jakości wody pobrano 156 próbek do badań fizykochemicznych i 199 do badań mikrobiologicznych. Przeprowadzono 27 kontroli stanu sanitarno- technicznego urządzeń wodociągowych oraz 134 kontrole związane z pobieraniem próbek wody do badania. W celu poprawy jakości wody Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Głubczycach wydał na przedsiębiorstwa wodociągowo- kanalizacyjne 7 decyzji nakazowych. Wykres nr 2.1. Liczba wodociągów na terenie powiatu głubczyckiego w 2014 roku wg wielkości produkcji wody Wodociągi o produkcji wody <100 m³/dobę Wodociągi o produkcji wody >1000 m³/dobę Wodociągi o produkcji wody od 100 do 1000 m³/dobę Strona 22

23 2.2. Zaopatrzenie ludności w wodę stan sanitarny powiatu w roku 2014 Możliwość korzystania z wody wodociągowej posiadają mieszkańcy wszystkich miejscowości położonych na terenie powiatu (ok ). Nadzorem sanitarnym Państwowej Inspekcji Sanitarnej objęte są zbiorowe systemy zaopatrzenia w wodę. Cześć mieszkańców dobrowolnie korzysta z wody pochodzącej ze studni przydomowych. Brak jest informacji dotyczących liczby takich gospodarstw. Na koniec 2014r. wodę spełniającą wymagania Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi dostarczało 30 wodociągów czyli 97% systemów zbiorowego zaopatrzenia w wodę. Odsetek ludności korzystającej z odpowiedniej jakości wody na koniec 2014 roku wynosił 99,9 % mieszkańców (w 2013r. 95%) i kształtował się następująco w poszczególnych gminach: Głubczyce: 100% (w 2013r. 100%), Kietrz: 99,6% (w 2013r. 99,6%), Baborów: 100% (w 2013r. 100%), Branice: 100% (w 2013r. 65%). Wodę nieodpowiadającą wymaganiom produkował 1 wodociąg (w 2013r. 3), co stanowiło 3% wszystkich systemów zbiorowego zaopatrzenia (w 2013r. 9%). Wodociągi te zaopatrywały 0,1 % mieszkańców powiatu (w 2013r. 5%). Jakość wody kwestionowano ze względu na przekroczone stężenia azotanów. Wykres 2.2. Liczba wodociągów podających wodę warunkowo dopuszczoną do spożycia ze względu na nieodpowiednie parametry fizykochemiczne w latach Wodociągi rozprowadzające wodę o nieodpowiednich parametrach fizykochemicznych Odsetek ludności zaopatrywanych w wodę warunkowo przeznaczoną do spożycia rok 2013 rok 2014 rok Strona 23

24 2.3. Analiza przekroczeń wskaźników mikrobiologicznych W 2014 na terenie powiatu głubczyckiego nastąpiło pogorszenie się jakości wody w zakresie mikrobiologicznym. Krótkotrwałe zanieczyszczenia wody bakteriami grupy coli, escherichia coli lub enterokokami wykryto w 7 wodociągach. W sytuacji gdy rodzaj i ilość mikroorganizmów nie stanowiły bezpośredniego zagrożenia dla zdrowia ludzi stwierdzano przydatność wody do spożycia przez ludzi pod warunkiem prowadzenia ciągłej dezynfekcji wody do czasu eliminacji zanieczyszczenia. W przypadku stwierdzenia przekroczeń wskaźników mikrobiologicznych wydawano decyzje stwierdzające brak przydatności wody do spożycia i obligujące administratora wodociągu do podjęcia natychmiastowych działań naprawczych. Skuteczność tych działań była potwierdzana uzyskaniem pozytywnego wyniku badań mikrobiologicznych po przeprowadzonej dezynfekcji Analiza przekroczeń parametrów fizykochemicznych O walorach smakowych i jakościowych wody decyduje jej skład. Konsument przede wszystkim ocenia jakość wody po jej smaku, barwie i zapachu, czyli wskaźnikach organoleptycznych pozwalających na sklasyfikowanie wody przez konsumenta jako bezpiecznej i zdrowej. W wodach podziemnych bardzo często spotyka się wyższe stężenia m.in. żelaza, manganu czy azotanów. W 2014r. na terenie powiatu głubczyckiego nastąpiła poprawa jakości wody pod względem fizykochemicznym. W omawianym okresie nie wykryto ponadnormatywnych parametrów fizykochemicznych w wodzie rozprowadzanej przez nadzorowane wodociągi. W wodociągu publicznym Gniewkowice nadal obowiązuje wydane w 2013r. odstępstwo od maksymalnego dopuszczalnego stężenia azotanów w wodzie do listopada 2016r. Administrator wodociągu w celu poprawy jakości wody planuje wykonanie nowej sieci wodociągowo- tranzytowej i podłączenie wsi Gniewkowice do sieci wodociągu publicznego Chróścielów- Nasiedle. Zalecane dopuszczalne stężenie azotanów w wodzie przeznaczonej do spożycia przez ludzi, ustalono w celu zapobiegania methemoglobinemii. Zbyt duża koncentracja azotanów w pożywieniu człowieka może stwarzać zagrożenia zdrowotne i być niebezpieczna szczególnie dla populacji wrażliwych takich jak niemowlęta karmione z butelki i małe dzieci. W okresie przyznanego odstępstwa woda z ujęcia w Gniewkowicach nie powinna być spożywana przez kobiety w ciąży oraz używana do przygotowywania posiłków dla niemowląt i małych dzieci. Strona 24

25 2.5. Badania bakterii Legionella w wodzie ciepłej W 2014 roku zbadano zawartość bakterii Legionella sp. w instalacji wody ciepłej: Regionalnego Ośrodka Psychiatrii Sądowej w Branicach, Placówki Całodobowej Opieki dla Osób Starszych Spokojna Przystań w Chomiąży, Hotelu DOMINO w Głubczycach, Obiektu noclegowego w Kietrzu przy ul. Zatorze nr 2, W jednym obiekcie/ ROPS/ dwukrotnie stwierdzono wysokie skażenie instalacji bakteriami Legionella sp. Wydano decyzje nakazujące wyłączyć z użytkowania skażoną część instalacji wodnej oraz podjąć działania zmierzające do redukcji liczby drobnoustrojów wraz czyszczeniem i dezynfekcją systemu wodnego. Skuteczność tych działań została potwierdzona pozytywnymi wynikami badań. W pozostałych obiektach zawartość bakterii Legionella spełniała obowiązujące normy zdrowotne Podsumowanie W 2014r. około 99,9% mieszkańcom powiatu głubczyckiego dostarczano wodę pitną zgodną z wymaganiami określonymi w rozporządzeniu Ministra Zdrowia w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Mieszkańcom Gniewkowic w gminie Kietrz (ok. 0,1% ludności powiatu) nadal dostarczono wodę na warunkach przyznanego w 2013r. odstępstwa od maksymalnego dopuszczalnego stężenia azotanów. W omawianym okresie nie stwierdzono nowych zanieczyszczeń fizykochemicznych wody. Problemem zbiorowego zaopatrzenia w wodę na terenie powiatu jest skuteczne zarządzanie bezpieczeństwem zdrowotnym wody w wodociągach produkujących >100m 3 wody na dobę. Wśród małych wodociągów obserwuje się wyższą w stosunku do większych wodociągów liczbę przekroczeń parametrów mających wpływ na jakość wody. Na przestrzeni ostatnich lat na terenie powiatu zauważono spadek liczby małych wodociągów w wyniku ich przyłączania do większych wodociągów, co przedstawia poniższy wykres. Zjawisko to przyczynia się do lepszego nadzoru nad jakością wody gdyż duże wodociągi dostarczają wodę o stabilnej jakości. Strona 25

26 Wykres nr 2.3. Liczba wodociągów na terenie powiatu głubczyckiego w latach wg ilości produkowanej wody Wodociągi o produkcji wody <100 m³/dobę Wodociągi o produkcji wody od 100 do 1000 m³/dobę Wodociągi o produkcji wody >1000 m³/dobę rok 2011 rok 2012 rok 2013 rok 2014 rok Strona 26

27 III. Zapobiegawczy nadzór sanitarny Działalność Zapobiegawczego Nadzoru Sanitarnego miała na celu zapewnienie właściwego stanu sanitarno-zdrowotnego w nowo realizowanych oraz przebudowanych obiektach, poprzez egzekwowanie rozwiązań technicznych gwarantujących zachowanie w nich odpowiednich warunków higienicznych i zdrowotnych, a także poprzez zapobieganie pogorszeniu standardów jakości środowiska w zakresie warunków zdrowotnych dla osób zamieszkujących oraz przebywających w sąsiedztwie obiektów mogących znacząco oddziaływać na środowisko. Zapobiegawczy nadzór sanitarny był realizowany w szczególności poprzez opiniowanie lub uzgadnianie pod względem sanitarno-higienicznym: warunków realizacji przedsięwzięć, dokumentacji projektowych inwestycji, w szczególności projektów budowlanych, wniosków dotyczących konieczności wykonania raportu o oddziaływaniu inwestycji na środowisko i jego zakresu na etapie środowiskowych uwarunkowań, projektów planów zagospodarowania przestrzennego. Ponadto organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej uczestniczyły w dopuszczeniu do użytkowania obiektów budowlanych jak również stwierdzały spełnienie wymagań higienicznych i zdrowotnych w obiektach, które nie wymagały uzyskania pozwolenia na użytkowanie. Do inwestycji opiniowanych, czy uzgadnianych w 2014 r. pod względem sanitarnozdrowotnym lub oddawanych do użytkowania na terenie naszego powiatu przez organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej należały m.in.: obiekty handlowe, obiekty przemysłowe, budowle rolnicze, sieci kanalizacji wodociągowej, sanitarnej, deszczowej, obiekty ochrony zdrowia (przychodnie, pomieszczenia indywidualnej praktyki lekarskiej), obiekty usługowe, obiekty gastronomiczne, Mając na uwadze ochronę zdrowia publicznego oraz konieczność zapewnienia ludziom zdrowych warunków życia w miejscu ich zamieszkania i pobytu, przy uzgadnianiu warunków realizacji inwestycji lub modernizacji istniejących obiektów, zwracano szczególną uwagę na projektowane rozwiązania techniczne w aspekcie: Strona 27

28 zabezpieczenia ludzi przed uciążliwością związaną z hałasem poprzez zastosowanie odpowiednich rozwiązań technicznych, zabezpieczenia ludzi przed wpływem zanieczyszczonego powietrza emitowanego przez zakłady przemysłowe poprzez zastosowanie odpowiednich urządzeń, zagwarantowania odpowiednich zdrowotnych warunków pobytu ludzi w budynkach poprzez zastosowanie m.in. materiałów budowlanych, a także zapewnienia prawidłowej funkcji oraz programu pomieszczeń z punktu widzenia wymagań sanitarno-higienicznych. Zgodnie z ustawą z dnia 3 października 2008 r. o udostępnieniu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2008 r., Nr 199, poz ze zmianami), Państwowa Inspekcja Sanitarna uzgadniała warunki realizacji dla przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko. W 2014 r. wydano 3 opinie przed wydaniem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, a także 10 opinii, co do potrzeby przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko, a w przypadku stwierdzenia takiej potrzeby, co do zakresu raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko. W procesie inwestycyjnym, na etapie uzyskiwania decyzji o pozwoleniu na budowę oraz zmiany sposobu użytkowania organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej opiniowały na podstawie ustawy z dnia 14 marca 1985r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (tekst jednolity Dz. U. z 2011r., Nr 212, poz ze zmianami), projekty budowlane związane z realizacją nowych inwestycji lub modernizacją istniejących obiektów; w zakresie tym wydano 3 opinie sanitarne. W trakcie uzgadniania lub opiniowania dokumentacji budowlanej zwracano szczególną uwagę na takie zagadnienia, jak zapewnienie właściwych warunków sanitarno-zdrowotnych w miejscach pobytu ludzi (zamieszkania i przebywania), a także zapewnienie odpowiednich warunków pracy osobom zatrudnionym w zakładach pracy. W roku 2014 pion zapobiegawczego nadzoru sanitarnego uczestniczył w oddawaniu do użytku obiektów budowlanych, działając w oparciu o ustawę z dnia 7 lipca 1994r. - Prawo budowlane ( Dz. U. z 2013r., poz ze zmianami), wydając w tym zakresie 9 stosownych decyzji, w tym 9 pozytywnych. Ponadto uczestniczył w 4 kontrolach dot. stwierdzenia wymagań higienicznych i zdrowotnych w obiektach, które nie wymagały uzyskania pozwolenia na użytkowanie. Strona 28

29 Podsumowanie Zapobiegawczy nadzór sanitarny sprawowany przez organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej realizuje ustawowe obowiązki i zadania w zakresie ochrony zdrowia publicznego. Stanowiska organów PIS w zakresie zapobiegawczego nadzoru sanitarnego zajmowane są wyłącznie na wniosek zainteresowanych podmiotów lub w związku z wystąpieniem organów prowadzących postępowanie główne i dotyczą planowanych inwestycji lub zagospodarowania terenu. Strona 29

30 IV. Stan sanitarny obiektów użyteczności publicznej 4.1. Wprowadzenie W roku 2014 skontrolowano 109 obiektów użyteczności publicznej, co stanowi 52% obiektów będących w ewidencji. Obiekty te stanowią różnorodną grupę, co powoduje zróżnicowanie wymagań sanitarnych, jakim powinny odpowiadać obiekty należące do poszczególnych kategorii. Kontrolami objęto: zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, odnowy biologicznej oraz zakłady świadczące kompleksowo ww. usługi, obiekty świadczące usługi noclegowe, domy pomocy społecznej i inne jednostki organizacyjne pomocy społecznej, ustęp publiczny, zakłady pogrzebowe, cmentarze, tereny rekreacyjne, inne obiekty użyteczności publicznej: domy pogrzebowe, domy kultury, hala sportowa, boiska i stadiony, zakład karny. Przeprowadzono ogółem 111 kontroli sanitarnych. Stan sanitarno-techniczny obiektów użyteczności publicznej w porównaniu do roku poprzedniego nie uległ zmianie. Place, ulice i przystanki były sprzątane na bieżąco, a kosze na odpady komunalne regularnie opróżniane. Gminy określają szczegółowe zasady utrzymania czystości i porządku, które wprowadzają również obowiązek selektywnej zbiórki odpadów. Problemem są zanieczyszczone odchodami zwierzęcymi chodniki i skwery. Kontrole obiektów użyteczności publicznej nie wykazały nieprawidłowości zagrażających bezpośrednio życiu i zdrowiu ludzi. Obiekty użyteczności publicznej i tereny rekreacyjne na terenach wiejskich wykazywały zadawalający stan sanitarno-porządkowy. Strona 30

31 Baseny Jed. pomocy społecznej Obiekty noclegowe Z-dy fryzjerskie, kosmetyczne Tereny rekreacyjne Inne obiekty Z-dy pogrzebowe stan sanitarny powiatu w roku 2014 Wykres nr 4.1. Liczba obiektów skontrolowanych w stosunku do liczby obiektów zewidencjonowanych w 2014 roku Liczba obiektów w ewidencji Liczba obiektów skontrolowanych Stan sanitarny wybranych obiektów Zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, odnowy biologicznej oraz świadczące łącznie powyższe usługi Stanowią najliczniejszą grupę obiektów znajdujących się w ewidencji. Jest to dynamicznie rozwijająca się grupa obiektów w ostatnich latach w dużej mierze z powodu możliwości uzyskania dotacji ze środków Unii Europejskiej na rozpoczęcie działalności gospodarczej tego rodzaju. Należy podkreślić, że obiekty te z reguły charakteryzują się dobrym stanem technicznym, a ich stan sanitarny w porównaniu do roku ubiegłego nieznacznie pogorszył się. W dwóch obiektach fryzjerskich stwierdzono nieprawidłowości dotyczące procesów mycia i dezynfekcji narzędzi fryzjerskich i rąk. Prowadzone postępowania administracyjne skutkowało usunięciem uchybień. Podczas kontroli zwracano szczególną uwagę na stosowanie procedur oraz właściwy dobór środków dezynfekcyjnych w celu zapobiegania zakażeniom przy wykonywaniu usług Domy pomocy społecznej oraz obiekty noclegowe Placówki te charakteryzują się dobrym stanem technicznym, będącym wynikiem realizacji wymogów ich standaryzacji. Pomieszczenia i urządzenia placówek utrzymane były w dobrym stanie sanitarnym. Standard świadczonych usług utrzymany jest na wysokim poziomie. Nie stwierdzono istotnych zaniedbań w postępowaniu z bielizną czystą i brudną, utrzymaniu bieżącej czystości obiektów oraz otoczenia. Strona 31

32 4.2.3 Tereny rekreacyjne Grupa ta obejmuje obiekty przeznaczone do wypoczynku między innymi: ogólnodostępne place zabaw, skwery, parki, piaskownice. Stwierdzono, że tereny te są zadbane, zieleń pielęgnowana, zarządcy wymieniali piasek w piaskownicach, dokonywano przeglądu technicznego. Na podstawie prowadzonego bieżącego nadzoru nad obiektami stwierdzono, że tereny te są zadbane, zieleń pielęgnowana, zarządcy wymieniali piasek w piaskownicach, dokonywano przeglądu technicznego urządzeń. Obiekty z tej grupy oceniono pozytywnie Inne obiekty użyteczności publicznej Do tej grupy zalicza się między innymi: domy pogrzebowe, domy kultury, hale sportowe, boiska, stadiony, targowisko, zakład karny. W obiektach tych nie stwierdzono nieprawidłowości zagrażających bezpieczeństwu osób w nich przebywających. W okresie ostatnich lat zaobserwowano sukcesywną poprawę stanu sanitarnego obiektów użyteczności publicznej Cmentarze, domy pogrzebowe Kontrole cmentarzy dotyczą głównie utrzymania porządku w ich obrębie, właściwego postępowania w zakresie gromadzenia i odbioru odpadów komunalnych, a także właściwego stanu punktów poboru wody i ogrodzenia. Stan sanitarny terenów cmentarzy oraz warunki świadczenia usług w zakładach pogrzebowych nie budził zastrzeżeń Stan sanitarny kąpielisk i basenów Kąpielisko Nadzór sanitarny nad kąpieliskiem ma na celu eliminowanie zagrożeń dla zdrowia użytkowników, jakie mogą wynikać z nieodpowiedniej jakości wody oraz z niewłaściwego stanu sanitarnego i higieny samego obiektu oraz jego otoczenia. Do najistotniejszych elementów nadzoru sanitarnego nad kąpieliskiem należy ocena jakości wody prowadzona zgodnie z przepisami rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 8 kwietnia 2011r. w sprawie nadzoru nad jakością wody w kąpielisku i miejscu wykorzystywanym do kąpieli. Jakość wody była oceniana przed rozpoczęciem sezonu kąpieliskowego oraz trzykrotnie w trakcie jego trwania. Ponadto organizator kąpieliska był zobowiązany do ustalenia z właściwym Strona 32

33 inspektorem sanitarnym harmonogramu pobierania próbek i wykonywania zgodnie z nim badania wody tak, aby z kąpieliska były zbadane minimum 4 próbki wody w sezonie kąpielowym. W ocenie przydatności wody do kąpieli wydawanej w formie komunikatu uwzględniano przede wszystkim wskaźniki mikrobiologiczne kałowego zanieczyszczenia wody oraz zakwity sinic. W ramach kontroli urzędowej pobrano do badań mikrobiologicznych 2 próbki przed sezonem letnim oraz 6 próbek ujętych w kontroli wewnętrznej administratora obiektu. Jakość wody w trakcie całego sezonu kąpielowego spełniała obowiązujące wymagania zdrowotne. Stan sanitarny zalewu, zaplecza higienicznego oraz otoczenia kąpieliska nie budził zastrzeżeń. W celu zapewnienia aktywnego rozpowszechniania informacji dotyczących jakości wody w kąpieliskach oraz dostępnej infrastrukturze Główny Inspektor Sanitarny prowadził Serwis Kąpieliskowy w oparciu o dane z 16 WSSE. Dostępny jest on na stronie internetowej Głównego Inspektora Sanitarnego. Aktualizacja danych w Serwisie kąpieliskowym odbywa się na bieżąco Baseny Państwowa Inspekcja Sanitarna mając na względzie bezpieczeństwo osób kąpiących się w basenach, nadzoruje jakość wody basenowej. Obecnie brak jest aktów prawnych wyznaczających dopuszczalny poziom parametrów mikrobiologicznych i fizykochemicznych w wodzie basenowej. Nadzór nad basenami kąpielowymi prowadzony jest w oparciu o ustawę z dnia 14 marca 1985r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej oraz ustawę z dnia 5 grudnia 2008r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych. W ewidencji stacji znajdują się 2 kryte pływalnie w Głubczycach i Kietrzu oraz 2 baseny kąpielowe otwarte w Głubczycach i Branicach. Próbki wody pobierano regularnie co dwa tygodnie z basenów odkrytych oraz raz w miesiącu z basenów krytych. W analizowanym okresie nie wykryto trwałych zanieczyszczeń mikrobiologicznych wody. Stan sanitarno- techniczny obiektów nie budził zastrzeżeń. Strona 33

34 Wykres nr 4.2. Ilość obiektów kąpielowych na terenie powiatu głubczyckiego w 2014 r. 2,5 2 1,5 1 0,5 0 Kąpielisko Kryte pływalnie Baseny odkryte Strona 34

35 V. Ocena stanu sanitarnego podmiotów wykonujących działalność leczniczą 5.1. Wstęp W 2014 roku kontrolę stanu sanitarnego przeprowadzono w 39 placówkach wykonujących działalność leczniczą. Stanowi to 45% obiektów ujętych w ewidencji. Podczas kontroli sanitarnych szczególną uwagę zwracano na stan sanitarno- techniczny placówek oraz utrzymanie bieżącej czystości i porządku. Zakres nadzoru nad obiektami obejmował również: przestrzeganie zasad aseptyki i antyseptyki, ocenę procedur sterylizacyjnych z uwzględnieniem przyjętych rozwiązań, zaopatrzenie w materiały sterylne, w tym prawidłowość przygotowania do sterylizacji, skuteczność procesów sterylizacyjnych oraz właściwego postępowania ze sprzętem medycznym po sterylizacji, ocenę procedur dezynfekcyjnych z uwzględnieniem prawidłowości doboru środków dezynfekcyjnych, przygotowania roztworów i sposobu przechowywania preparatów stężonych, opracowanie i stosowania procedur higienicznych, postępowanie z bielizna zakładową, postępowanie z odpadami pochodzenia medycznego. Zwracano uwagę na zaopatrzenie w środki ochrony osobistej oraz ich stosowanie na stanowisku odpowiednio do zagrożenia. Wykres nr 5.1. Liczba obiektów wykonujących działalność leczniczą na terenie powiatu głubczyckiego w 2014r Szpitale Ambulatoria Praktyki Lekarskie Praktyki Pielęgniarskie Strona 35

36 5.2. Podmioty wykonujące działalność leczniczą polegającą na udzielaniu stacjonarnych i całodobowych świadczeń zdrowotnych Na terenie powiatu głubczyckiego stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne udzielane są w 3 szpitalach. Szpitale to jedne z najważniejszych i największych jednostek organizacyjnych w służbie zdrowia, w których udziela się świadczeń zdrowotnych w warunkach zamkniętych. Wszystkie obiekty zostały skontrolowane Samodzielny Wojewódzki Szpital dla Nerwowo i Psychicznie Chorych im. Ks. Biskupa Józefa Nathana w Branicach Stan techniczny pomieszczeń i wyposażenia Samodzielnego Wojewódzkiego Szpitala dla Nerwowo i Psychicznie Chorych w Branicach z roku na rok ulega poprawie poprzez realizację zadań ujętych w programie dostosowawczym do wymagań Ministra Zdrowia. Podobnie jak w latach poprzednich prowadzone były remonty. Wykonano zalecenia oraz nakazy decyzji wydanych w latach poprzednich. Doprowadzono do odpowiedniego stanu sanitarno- technicznego podłogi, ściany i sufity pomieszczeń na Oddziale Zakładu Opiekuńczo- Leczniczego K3. Wyposażenie pomieszczeń szpitala utrzymane w dobrym stanie technicznym, meble o powierzchniach zmywalnych, armatura sanitarna sprawna. Gospodarowanie odpadami medycznymi oraz bielizną odpowiednie. Zaopatrzenie w preparaty myjące, higieniczne i dezynfekcyjne oraz sprzęt porządkowy i środki ochrony indywidualnej pracowników było wystarczające do potrzeb Regionalny Ośrodek Psychiatrii Sądowej w Branicach Stan sanitarno- techniczny pomieszczeń i wyposażenia Regionalnego Ośrodka Psychiatrii Sądowej w Branicach w porównaniu do roku ubiegłego uległ poprawie.. Kontrole sanitarne nie wykazały nieprawidłowości. Drobne uchybienia techniczne stwierdzone w okresie sprawozdawczym zostały usunięte. W obiekcie nastąpiło pogorszenie jakość wody ze względu na rozwój bakterii Legionella sp. w instalacji wody ciepłej. W związku z powyższym wydano 2 decyzje nakazujące poprawę jakości wody, które zostały wykonane. Strona 36

37 5.2.3 Szpital Powiatowy w Głubczycach W 2014 r. przeprowadzono kontrolę pomieszczeń zakładu opiekuńczo- leczniczego, w trakcie której stwierdzono nieprawidłowości dotyczące nieodpowiedniej powierzchni mebli, brak urządzeń przeciwsłonecznych w pokojach łóżkowych, nieodpowiednie ustawienia łóżek w salach chorych, brak wentylacji mechanicznej wyciągowej oraz płuczki-dezynfektora lub urządzenia do dekontaminacji oraz utylizacji wkładów jednorazowych w brudowniku. Część nieprawidłowości usunięto. Wydano decyzję finansową. Podczas kontroli Pracowni Tomografii Komputerowej wydano zalecenia pokontrolne w związku ze stwierdzeniem uchybień dotyczących: nieodpowiedniego stanu sanitarno- technicznego wyposażenia toalety dla pacjentów, aktualizacji obowiązujących procedur i instrukcji, niewłaściwego postępowania z narzędziami podczas sterylizacji i ich przechowywania, nieodpowiedniego sposobu dezynfekcji łóżka tomografu, niedostosowania myjni laboratorium do obowiązujących wymagań. Na wniosek Samodzielnego Publicznego Zespołu Opieki Zdrowotnej w Głubczycach wydano 2 opinie do celów rejestracji pomieszczeń Podmioty wykonujące działalność leczniczą polegającą na udzielaniu ambulatoryjnych świadczeń zdrowotnych i praktyki zawodowej Ambulatoryjne świadczenia zdrowotne Do obiektów tej grupy wliczono takie podmioty jak: przychodnie, poradnie, ośrodki zdrowia, stacje opieki Caritas, gabinety rehabilitacyjne, medyczne laboratoria diagnostyczne, gabinety medycyny szkolnej, placówki udzielające świadczeń z zakresu pielęgniarskiej opieki długoterminowej. W poradniach, przychodniach i ośrodkach zdrowia udzielane są przede wszystkim świadczenia zdrowotne z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej, specjalistycznej opieki zdrowotnej i stomatologii. Stan porządkowy obiektów w porównaniu do roku poprzedniego nie uległ zmianie. Placówki utrzymane w odpowiedniej czystości. Wszystkie obiekty posiadają wydzielone pomieszczenia lub miejsca do przechowywania sprzętu porządkowego, środków czystości i środków dezynfekcyjnych. Zapas środków higienicznych, myjących i dezynfekcyjnych był wystarczający. Postępowanie z bielizną zakładową i odpadami medycznymi prawidłowe. Strona 37

38 Przychodnie, poradnie, ośrodki zdrowia Laboratoria diagnostyczne Rehabilitacja lecznicza Stacje Opieki Caritas Gabienty medycyny szkolnej Inne podmioty lecznicze stan sanitarny powiatu w roku 2014 Wykres nr 5.2. Liczba obiektów świadczących ambulatoryjne świadczenia zdrowotne na terenie powiatu głubczyckiego w 2014 r Praktyka zawodowa lekarska i pielęgniarska Prywatne praktyki lekarskie i pielęgniarskie stanowiły największą grupę placówek udzielających świadczeń zdrowotnych. Praktyki lekarskie i lekarzy dentystów stanowią 92%, pozostałe 8% to praktyki pielęgniarskie. Ocena stanu sanitarnego powyższych obiektów to sprawdzenie zaopatrzenia w wodę, sposobu odprowadzania nieczystości płynnych, warunków sanitarno- technicznych pomieszczeń i ich funkcjonalność, w tym wykończenie ścian i podłóg, wyposażenie w umywalki, dozowniki, mydła, ręczniki jednorazowe, ocena postępowania z bielizną czysta i brudną oraz z wytwarzanymi odpadami. Kontrola obejmowała także opracowane procedury, dotyczące powyższych zagadnień. Strona 38

39 Wykres nr 5.3. Liczba praktyk zawodowych na terenie powiatu głubczyckiego w 2014 roku Indywidualne Praktyki Lekarskie Indywidualne Praktyki Lekarzy Dentystów Grupowe Praktyki Lekarskie Grupowe Praktyki Lekarzy Dentystów Indywidualne Praktyki Pielęgniarek Grupowe Praktyki Pielęgniarek W roku 2014 skontrolowano 14 obiektów tej grupy, co stanowi 27% obiektów ujętych w ewidencji stacji. W praktyce ginekologicznej stwierdzono nieprawidłowości dot. nieodpowiedniego stanu sanitarno-techniczny wyposażenia pomieszczenia higieniczno-sanitarnego oraz przechowywanie odpadów medycznych w nieodpowiednich warunkach. W wyniku stwierdzonych nieprawidłowości w zakresie nieprzestrzegania reżimu sanitarnego osobę winną zaniedbań ukarano grzywną w postaci mandatu karnego oraz wydano decyzję nakazującą usunięcie nieprawidłowości. Pozostałe obiekty utrzymane były w odpowiednim stanie sanitarno- porządkowym. Sprzątaniem zajmują się osoby zatrudnione w placówce, bądź sami lekarze. Odpady na miejscu wytwarzania przechowywane zgodnie z obowiązującymi wymaganiami prawnymi. Do czasu odbioru przez firmę, magazynowane w przeznaczonych do tego celu lodówkach. Placówki posiadają opracowane stosowne procedury i instrukcje. W prywatnych gabinetach lekarskich stosowana jest bielizna jednorazowego użytku. Czysta bielizna gromadzona jest w przeznaczonych do tego celu szafkach. Zapas bielizny był odpowiedni do potrzeb Podsumowanie i wnioski Ocena stanu sanitarno- technicznego obiektów wykonujących działalność leczniczą została dokonana w oparciu o przepisy rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 26 czerwca 2012r. w sprawie szczegółowych wymagań jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia podmiotu wykonującego działalność leczniczą oraz rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 30 lipca 2010r. w Strona 39

40 sprawie szczegółowego sposobu postępowania z odpadami medycznymi. Część obiektów, które obecnie nie spełniają wymagań, a posiadają przygotowany program dostosowawczy powinny dostosować pomieszczenia i urządzenia do wymagań określonych w rozporządzeniu Ministra Zdrowia do dnia r. W roku 2014 zaobserwowano poprawę stanu sanitarnego placówek wykonujących działalność leczniczą. Nadzór sanitarny nie wykazał nieprawidłowości bezpośrednio zagrażających życiu lub zdrowiu ludzi. W 1 obiekcie stwierdzono nieodpowiednie warunki sanitarno- techniczne, co stanowiło ok. 2% skontrolowanych placówek. Zmniejszył się odsetek obiektów o niezadowalającym stanie sanitarno- technicznym z 6% w 2013r. do 4%.. Strona 40

41 VI. Zagrożenia występujące w środowisku pracy Wprowadzenie Głównym celem działalności państwowej inspekcji sanitarnej w zakresie higieny pracy jest prowadzenie nadzoru nad higienicznymi warunkami środowiska pracy oraz ochrona zdrowia pracowników przed niekorzystnym wpływem środowiskowych czynników szkodliwych i uciążliwych. W 2014 roku prowadzono działania kontrolne w zakresie nadzoru nad stosowaniem i wprowadzaniem do obrotu substancji chemicznych i ich mieszanin oraz produktów biobójczych i detergentów, w kierunku ustalenia, czy substancje chemiczne i ich mieszaniny znajdujące się w obrocie na rynku, zostały odpowiednio zarejestrowane, czy są odpowiednio sklasyfikowane i oznakowane, jak również właściwie przechowywane. Ponadto prowadzono nadzór nad warunkami pracy i przestrzeganiem przez pracodawców obowiązków wynikających z oceny ryzyka zawodowego pracowników zatrudnionych w przemyśle spożywczym oraz kontynuowano nadzór w zakładach przemysłu drzewnego. Prowadzono również działanie pod kątem przestrzegania przepisów i zasad bhp w zakładzie podczas prac usuwania lub zabezpieczania wyrobów zawierających azbest Nadzór bieżący nad zakładami pracy Oddział Higieny Pracy prowadzi nadzór nad 140 zakładami pracy objętymi ewidencją Powiatowej Stacji Sanitarno Epidemiologicznej, w których ogółem zatrudnionych jest 4630 osób. Strona 41

42 Wykres 1 Struktura zatrudnienia wg klasyfikacji PKD stan sanitarny powiatu w roku 2014 PKD01 Uprawy rolne, chów i hodowla zwierząt, łowiectwo, włączając działalność usługową PKD08 Wydobywanie kamienia, piasku i gliny PKD09 Działalność usługowa wspomagająca pozostałe górnictwo i wydobywanie PKD10 Przetwarzanie i konserwowanie mięsa, z wyłączeniem mięsa z drobiu PKD11 Produkcja napojów PKD13 Produkcja wyrobów tekstylnych PKD14 Produkcja odzieży dzianej PKD16 Produkcja wyrobów z drewna oraz korka, z wyłączeniem mebli; produkcja wyrobów ze słomy i materiałów używanych do wyplatania PKD23 Produkcja wyrobów z pozostałych mineralnych surowców niemetalicznych PKD25 Produkcja metalowych wyrobów gotowych, z wyłączeniem maszyn i urządzeń PKD27 Produkcja urządzeń elektrycznych PKD31 Produkcja mebli PKD32 Pozostała produkcja wyrobów PKD36 Pobór, uzdatnianie i dostarczanie wody PKD38 Działalność związana ze zbieraniem, przetwarzaniem i unieszkodliwianiem odpadów; odzysk surowców PKD41 Roboty budowlane związane ze wznoszeniem budynków PKD42 Roboty związane z budową obiektów inżynierii lądowej i wodnej PKD43 Roboty budowlane specjalistyczne Strona 42

43 PKD45 Handel hurtowy i detaliczny pojazdami samochodowymi; naprawa pojazdów samochodowych PKD46 Handel hurtowy, z wyłączeniem handlu pojazdami samochodowymi PKD47 Handel detaliczny, z wyłączeniem handlu detalicznego pojazdami samochodowymi PKD49 Transport lądowy oraz transport rurociągowy PKD84 Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia społeczne PKD85 Edukacja PKD86 Opieka Zdrowotna PKD87 Pomoc społeczna z zakwaterowaniem PKD88 Pomoc społeczna bez zakwaterowania PKD93 Działalność sportowa, rozrywkowa i rekreacyjna PKD94 Działalność organizacji członkowskich Tabela 1. Liczba podmiotów gospodarczych działających w powiecie głubczyckim w stosunku do ogólnej liczby zakładów pracy pozostających w rejestrze obiektów w zależności od zatrudnienia: Liczba zatrudnionych w zakładach pracy Liczba zakładów znajdujących się w ewidencji Odsetek całkowitej liczby zakładów nadzorowanych do 9 osób 63 45% osób 56 40% osób 16 11,4% 250 i powyżej 5 3,6% W 2014r. zaplanowano do kontroli 82 zakłady, spośród których w przeważającej mierze figurowały następujące zakłady: Zakłady produkcji rolnej (Kombinaty Rolne, Rolnicze Spółdzielnie Produkcyjne) 725 zatrudnionych w 10 zakładach Zakłady przemysłu spożywczego (cukiernie, piekarnie, masarnie) 469 zatrudnionych w 13 zakładach Zakłady produkujące wyroby z metalu (bojlery, ogrzewacze wody itp.) 1150 zatrudnionych w 4 zakładach Zakłady opieki zdrowotnej 556 zatrudnionych w 10 zakładach Strona 43

44 6.3. Nadzór nad czynnikami biologicznymi, rakotwórczymi i mutagennymi w środowisku pracy W powiecie głubczyckim prowadzi działalność 65 podmiotów, w których występują szkodliwe czynniki biologiczne. W roku 2014 kontrolami w zakresie narażenia na te czynniki zostało objętych 50 podmiotów. Narażonych ogółem w kontrolowanych zakładach było 1576 pracowników. Szkodliwe czynniki biologiczne występują najczęściej w zakładach opieki zdrowotnej, jednak ich obecność jest znacząca również w podmiotach odpowiedzialnych za gospodarkę wodno-ściekową oraz związanych z odbieraniem i składowaniem śmieci. Działalność gospodarczą prowadzą również podmioty, w których występuje narażenie na czynniki rakotwórcze i mutagenne. Narażenie występuje w 11 podmiotach, gdzie ogółem narażonych jest 37 osób (w tym 5 kobiet). Czynnikiem, na który narażonych jest najwięcej osób są pyły drewna twardego (dębu). W narażeniu na ten czynnik pracuje 20 osób. Drugim czynnikiem rakotwórczym, na który narażeni są pracownicy są pyły azbestu. Czynnik ten występuje w 5 zakładach zatrudniających 15 osób. W jednym przypadku stwierdzono narażenie na obecność w środowisku pracy promieniowania jonizującego (pracownia RTG zakładu opieki zdrowotnej), gdzie zatrudnionych jest 2 pracowników Substancje chemiczne i ich mieszaniny, produkty biobójcze i prekursory narkotyków W zakresie nadzoru nad gospodarką substancjami chemicznymi i ich mieszaninami oraz wprowadzaniem ich do obrotu przeprowadzono 37 kontroli w podmiotach stosujących substancje chemiczne i ich mieszaniny oraz u 7 dystrybutorów. W 5 przypadkach stwierdzono nieprawidłowości dotyczące nieprawidłowo sporządzonych etykiet oraz kart charakterystyki substancji chemicznych i ich mieszanin. Zarówno pracodawcy jaki i pracownicy mają świadomość zagrożeń ze strony substancji chemicznych i ich mieszanin, stosowna jest odpowiednia odzież ochronną. Na terenie powiatu głubczyckiego prowadzi działalność 6 podmiotów stosujących prekursory narkotyków. Przeprowadzono kontrole we wszystkich podmiotach. W zakresie stosowania prekursorów nie stwierdzono nieprawidłowości. Strona 44

45 6.5. Nadzór nad warunkami pracy podczas zabezpieczenia /usuwania wyrobów zawierających azbest W powiecie głubczyckim obecnie znajduje się 8 podmiotów zajmujących się rozbiórką wyrobów zawierających azbest, z czego w roku 2014 skontrolowano 5 podmiotów. Prace polegały na rozbiórce i usuwaniu wyrobów zawierających azbest (płyty faliste). Pracodawcy przesłali do Opolskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego informację o substancjach chemicznych, ich mieszaninach, czynnikach lub procesach technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym za rok W jednym przypadku stwierdzono, nie dopełnienie tego obowiązku. W pozostałych przypadkach, nie stwierdzono uchybień w zakresie spełnienia wymagań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy przy zabezpieczaniu i usuwaniu wyrobów zawierających azbest Choroby zawodowe W roku 2014 przygotowano ogółem 7 kart oceny narażenia na wnioski PPIS spoza powiatu głubczyckiego. Wydano jedną decyzję o braku podstaw do stwierdzenia choroby zawodowej (przewlekłe zapalenie kaletki maziowej jako przewlekłej choroby zawodowej układu ruchu wywołanej sposobem wykonywania pracy pozycja 19 wykazu chorób zawodowych). Nie wydano natomiast decyzji stwierdzającej chorobę zawodową. Wykres 2. struktura stwierdzanych chorób zawodowych na terenie powiatu głubczyckiego w okresie od roku 2005 do roku 2014 Strona 45

46 6.7. Podsumowanie i wnioski W przeważającej mierze prowadzono kontrole dotyczące przestrzegania wymogów w zakresie występowania w środowisku pracy szkodliwych czynników biologicznych oraz ochrony zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki. Ponadto prowadzono kontrole w ramach nadzoru nad produktami biobójczymi oraz substancjami chemicznymi i ich mieszaninami. Najczęściej powtarzające się uchybienia to: Brak lub nieprawidłowo przygotowana ocena ryzyka zawodowego 12 nakazów Nieodpowiednie warunki pracy 9 nakazów Nieprawidłowa gospodarka substancjami chemicznymi i ich mieszaninami 4 nakazy Brak aktualnych badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy 4 nakazy Wprowadzanie do obrotu produktów biobójczych nie posiadających pozwolenia 1 nakaz W trakcie prowadzonych kontroli stwierdzono, że właściciele firm przestrzegają zakazu palenia tytoniu w miejscach pracy. Analizując wyniki kontroli w zakładach pracy należy stwierdzić, że wśród pracodawców wzrosła świadomość zagrożeń wywoływanych przez hałas w miejscu pracy. Wiedza na temat przekroczeń NDN- hałasu na stanowiskach pracy jest pogłębiana tj, pracodawcy zaopatrują pracowników w dobrane indywidualne ochrony słuchu, prowadzą rotację pracowników na stanowiskach pracy oraz organizują systematyczne szkolenia pracowników przez odpowiednie ośrodki szkoleniowe. Strona 46

47 VII. Ocena warunków sanitarnych w szkołach i innych placówkach oświatowo-wychowawczych 7.1. Informacje ogólne W roku 2014 skontrolowano 88,67% (53) placówek stałych i 11 sezonowych. Spośród skontrolowanych obiektów 8,5% stanowiły żłobki i kluby dziecięce, do których uczęszczało 61 podopiecznych, 25,5% przedszkola oraz inne formy wychowania przedszkolnego, gdzie sprawowano opiekę nad 923 dziećmi oraz 29,78% szkół Stan techniczno- sanitarny obiektów W placówkach nauczania i wychowania nie stwierdzono budynków nieprzystosowanych oraz w złym stanie technicznym. 38,98% (23) placówek usytuowanych na terenach wiejskich nie posiada podłączenia do sieci kanalizacyjnej - stosowane są zbiorniki na nieczystości ciekłe (szamba). Poprawa stanu sanitarnego placówek oświatowych nastąpiła w wyniku sprawowanego nadzoru, prowadzonego postępowania administracyjnego oraz współpracy z dyrektorami placówek i samorządami terytorialnymi. W 2014 roku przeprowadzono ogółem 47 kontroli sanitarnych w placówkach nauczania i wychowania, nie wydano decyzji administracyjnych dotyczących poprawy stanu sanitarnotechnicznego i higienicznego pomieszczeń Ergonomia mebli w szkołach i rozkłady zajęć lekcyjnych Na właściwy rozwój ucznia wpływa m.in. organizacja procesu nauczania i wychowania w szkołach, zwłaszcza zaś planowanie nauki i wypoczynku. Pracownik pionu HDM Państwowej Inspekcji Sanitarnej skontrolował meble stanowiące wyposażenie szkół i przedszkoli ze szczególnym uwzględnieniem ergonomii, czyli funkcjonalności. W zakresie użytkowania mebli szkolnych dostosowanych do wzrostu dzieci i młodzieży stwierdzono, iż szkoły z roku na rok nabywają umiejętności w prawidłowym dostosowaniu mebli do wysokości uczniów. Przeprowadzono ocenę dostosowania mebli szkolnych i przedszkolnych do wzrostu uczniów oraz analizę rozkładów lekcji. Nieprawidłowości dotyczących higieny procesu nauczania, Strona 47

48 niezgodności w ocenianym zakresie nie stwierdzono. W dalszym ciągu trudności z ułożeniem w w/w placówkach higienicznego rozkładu zajęć związane są z dowożeniem dzieci do szkoły oraz z brakiem zatrudnionej w pełnym wymiarze kadry pedagogicznej Możliwość pozostawienia podręczników w szkole Zgodnie z przepisami rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach w pomieszczeniach szkoły lub placówki zapewnia się uczniom możliwość pozostawienia części podręczników i przyborów szkolnych. Z przeprowadzonych kontroli placówek wynika, iż możliwość pozostawienia w szkole części podręczników i innych przyborów szkolnych zapewniły uczniom; 100% szkół podstawowych, 75% gimnazjów, 66,7% szkół ponadgimnazjalnych. Uczniowie szkół podstawowych głównie korzystają z indywidualnych półek, szuflad usytuowanych w klasach lub szafek indywidualnych na korytarzach szkolnych, natomiast uczniowie gimnazjów oraz szkół ponadgimnazjalnych korzystają z szafek zbiorczych zlokalizowanych w klasach lub szafek indywidualnych ustawionych na korytarzach szkolnych Dożywianie dzieci i młodzieży W placówkach oświatowo-wychowawczych prowadzone były następujące formy żywienia: obiady jedno lub dwudaniowe przygotowywane w stołówkach szkolnych; obiady dostarczane w systemie cateringowym; tzw. drugie śniadania ( pieczywo cukiernicze, napój). W skontrolowanych szkołach podstawowych, gimnazjach oraz zespołach szkół pod kątem prowadzonego dożywiania dzieci i młodzieży ustalono, że z ciepłego posiłku skorzystało 822 dzieci. Spośród skontrolowanych placówek w 2 sporządza się śniadania dla 63 dzieci. W 13 placówkach dzieci otrzymują mleko z programu Szklanka mleka. Mając na uwadze, że duża liczba dzieci nie ma zapewnionego w domu obiadu a także nie spożywa przed wyjściem do szkoły śniadania należy zwracać uwagę, aby jak najwięcej dzieci mogło korzystać w szkołach i przedszkolach z ciepłych posiłków. Dzieci i młodzież powinny spożywać regularnie 5 posiłków w ciągu dnia. Dla prawidłowego funkcjonowania organizmu konieczne jest zdrowe odżywianie. Należy dostarczyć organizmowi dobrej jakości białek, węglowodanów i Strona 48

49 tłuszczów oraz minerałów, witamin i wody. Należy zadbać, żeby w sklepiku szkolnym sprzedawano produkty sprzyjające zdrowiu. Dyrektorzy placówek powinni zwracać większą uwagę na asortyment artykułów spożywczych oferowanych przez kioski spożywcze działające na terenie szkół. Nie powinno tam zabraknąć warzyw i owoców sezonowych. Nie należy sprzedawać żywności typu fast-food. Dobrze jest zastąpić je kanapkami z dużą ilością świeżych warzyw. W miejsce chipsów, słodyczy, napojów gazowanych powinny być sprzedawane napoje mleczne, soki, woda, owoce Wypoczynek dzieci i młodzieży W czasie ferii zimowych, jak również wakacji prowadzono kontrole warunków sanitarnych placówek, w których wypoczywały dzieci i młodzież. W 2014r. skontrolowano 11 placówek wypoczynku dzieci i młodzieży, w których wypoczywało 501 uczestników. W porównaniu z rokiem ubiegłym liczba dzieci wypoczywających na terenie powiatu głubczyckiego zmniejszyła się o 620 osób. Wypoczynek organizowany był zarówno w miejscu zamieszkania, jak i w postaci różnego rodzaju form wyjazdowych. Wypoczynek w miejscu zamieszkania organizowany był na bazie Świetlic Szkolnych, Świetlicy Środowiskowej w Baborowie, Ratusza Miejskiego w Głubczycach. Formy wyjazdowe wypoczynku zorganizowane były w Stanicy Harcerskiej w Ściborzycach Małych. W czasie trwania wypoczynku przeprowadzono 5 kontroli wypoczynku zimowego oraz 6 kontroli wypoczynku letniego. Wypoczynek zimowy jak i letni przebiegał bez zastrzeżeń Żłobki i kluby dziecięce W związku z wejściem w życie ustawy z dnia r. o opiece nad dziećmi do lat 3, kontroli poddano warunki higieniczno-sanitarne w placówkach sprawujących opiekę nad dziećmi do lat 3. Zgodnie z obowiązującymi przepisami osoba zamierzająca rozpocząć taką działalność ma obowiązek uzyskać pozytywną opinię właściwego miejscowo Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego oraz właściwego miejscowego komendanta straży pożarnej. Pracownicy PIS dokonują przeglądu pomieszczeń pod względem warunków higieniczno- sanitarnych a następnie wydają opinie sanitarne. W przypadku nie spełnienia wymagań higieniczno-sanitarnych wynikających z obowiązujących przepisów prawa Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny wydaje negatywną opinię bądź wstrzymuje się z wydaniem opinii do czasu spełnienia wymogów sanitarnych przez osobę Strona 49

50 ubiegającą się o zgodę na otworzenie żłobka lub klubu dziecięcego. W 2014r. nie wydano negatywnych opinii sanitarnych. Skontrolowano 3 żłobki oraz 1 klub dziecięcy. Nieprawidłowości nie stwierdzono Placówki opiekuńczo-wychowawcze z pobytem całodobowym Na terenie powiatu głubczyckiego działają 2 domy dziecka. Stan sanitarno-higieniczny placówek nie budził zastrzeżeń, wszystkie pomieszczenia utrzymane w stanie czystości i porządku. Standardy dostępności do urządzeń sanitarnych zachowane, bieżąca ciepła i zimna woda zapewniona. Meble i sprzęt w prawidłowym stanie, zapewniające możliwość bezpiecznego użytkowania. Aneksy kuchenne odpowiednio wyposażone w produkty żywnościowe zapewnione przez całą dobę, przechowywane zgodnie z zaleceniami producenta Podsumowanie Przeprowadzane corocznie kontrole placówek nauczania i wychowania pozwalają wyciągnąć następujące wnioski: Pod względem sanitarno-higienicznym stan nadzorowanych obiektów był zadowalający. Sukcesywnej poprawie ulega stan sanitarno - techniczny placówek. We wszystkich placówkach prace konserwatorskie odbywają się stale, co przyczynia się do podnoszenia ich standardu. Wypoczynek dla dzieci i młodzieży został zorganizowany prawidłowo i nie budził zastrzeżeń. Do negatywnych zjawisk należy zaliczyć praktyki polegające na przeprowadzaniu różnego rodzaju prac remontowych w ciągu roku szkolnego, co stanowi istotny problem i przeszkodę w zapewnieniu bezpiecznego pobytu dzieci w placówkach oświatowo-wychowawczych. W wyniku przeprowadzonych kontroli, w żadnej z placówek nie stwierdzono łamania zakazu palenia tytoniu. Strona 50

51 VIII. Stan sanitarny zakładów żywności, żywienia i przedmiotów użytku 8.1. Wstęp Ochrona zdrowia publicznego, a także ogromne straty ponoszone w wyniku produkcji żywności zagrażającej zdrowiu konsumentów, spowodowały że problem bezpieczeństwa żywności stał się priorytetem. Konsumenci muszą mieć pewność, że nabywane przez nich artykuły żywnościowe są bezpieczne dla zdrowia. A zatem muszą one odpowiadać wymaganiom zdrowotnym określonym w obowiązujących przepisach prawnych, a podczas ich przetwarzania, produkcji, magazynowania i sprzedaży należy je chronić przed zanieczyszczeniem. Chociaż główną odpowiedzialność za bezpieczeństwo żywności ponoszą producenci sektora spożywczego, to niezbędna jest też właściwa urzędowa kontrola uprawnionych organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Działania kontrolne prowadzone były w następujących grupach obiektów: obiekty produkcji żywności tj: wytwórnia lodów, 2 automaty do lodów, wytwórnia tłuszczów roślinnych, 10 piekarni, 7 ciastkarni, przetwórnia warzywna, browar, wytwórnia suplementów diety, zakład konfekcjonowania i dystrybucji soli, gospodarstwa rolne prowadzące produkcję m.in. zbóż). obiekty obrotu żywnością oraz materiałami i wyrobami do kontaktu z żywnością: sklepów spożywczych, 15 kiosków, 16 magazynów hurtowych, 24 inne obiekty (punkty sprzedaży na stacjach paliw, w Urzędach Pocztowych, w handlu obwoźnym), obiekty żywienia zbiorowego otwartego: 20 restauracji i pizzerii, 16 zakładów małej gastronomii głównie obiektów typu fast-food, 14 pijalni piwa, 12 ogródków piwnych; obiekty żywienia zbiorowego zamkniętego: 2 bloki żywienia w szpitalach, 4 w domach opieki społecznej, w Zakładzie Karnym, w świetlicy dla dzieci, 20 stołówek szkolnych, stołówka w internacie, 11 stołówek w przedszkolach, obiekty produkcji kosmetyków ( 2 zakłady). W 2014r. pracownicy oddziału Higieny Żywności, Żywienia i Przedmiotów Użytku przeprowadzili w obiektach żywnościowych łącznie 428 kontroli, w tym 54 kontrole interwencyjne. W obiektach produkcji kosmetyków przeprowadzono 3 kontrole. W trakcie bieżącego nadzoru sanitarnego pobrano do badań 178 próbek żywności, 3 próbki Strona 51

52 materiałów i wyrobów do kontaktu z żywnością oraz 6 próbek kosmetyków. Próbki badano w kierunkach: zanieczyszczeń mikrobiologicznych (73 próbki żywności oraz 6 próbek kosmetyków), zawartości metali szkodliwych dla zdrowia (16 próbek), pozostałości pestycydów (11 próbek), na obecność mikotoksyn (11 próbek), na obecność azotanów (2 próbki), na zawartość substancji dodatkowych (11 próbek), na obecność organizmów genetycznie modyfikowanych oraz identyfikacji modyfikacji genetycznej, (GMO) (2 próbki) zawartości jodu w soli spożywczej (1 próbka), do badań organoleptycznych (17 próbek), na obecność wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych WWA (4 próbki), napromieniania żywności (3 próbki), zawartości oleju mineralnego w oleju roślinnym (- 1 próbka), wybranych parametrów w środkach specjalnego żywieniowego przeznaczenia i suplementach diety - (25 próbek), zawartości składników mineralnych w żywności wzbogacanej (3 próbki), zafałszowania substancjami farmakologicznie czynnymi (1 próbka), obecności kwas erukowego w tłuszczach roślinnych (1 próbka), migracji globalnej w materiałach i wyrobach przeznaczonych do kontaktu z żywnością (3 próbki). Nie zakwestionowano żadnej próbki. Spośród 250 skontrolowanych obiektów w 42 obiektach stwierdzono naruszenie wymagań sanitarno-higienicznych. W celu poprawy warunków sanitarnych obiektów wydano 22 decyzje administracyjne, 55 decyzji finansowych. Winnych zaniedbań higieniczno-sanitarnych ukarano 25 mandatami karnymi na łączną kwotę 5550,00 zł. Rok Liczba obiektów zarejestrowanych Liczba obiektów skontrolowanych % Obiekty uznane za złe % Liczba kontroli , , , ,5 431 Strona 52

53 Tabela Stan sanitarny zakładów ogółem w latach Decyzje Średnia Próby Próby Rok Mandaty Na kwotę % adm / fin. kwota zbadane kwest , , Organy urzędowej kontroli żywności w powiecie głubczyckim wydały więcej niż w roku ubiegłym decyzji administracyjnych i finansowych, nałożyły więcej mandatów karnych. W grupie obiektów produkcji żywności najczęściej stwierdzane uchybienia to: niewłaściwy stan sanitarno-higieniczny pomieszczeń i wyposażenia zakładów, brak opracowania i wdrożenia dokumentacji dobrej praktyki higienicznej /GHP/, dobrej praktyki produkcyjnej /GMP/ oraz systemu HACCP /System Analizy Zagrożeń i Krytycznych Punktów Kontroli/. W grupie obiektów obrotu żywnością najczęściej stwierdzane uchybienia to: oferowanie do sprzedaży środków spożywczych po upływie terminu przydatności do spożycia, brak czystości i porządku w pomieszczeniach sklepu, sprzedaż mrożonego nieoznakowanego mięsa drobiowego, nieodpowiedni stan sanitarno-higieniczny obiektów i wyposażenia. W grupie obiektów obiekty żywienia zbiorowego najczęściej stwierdzane uchybienia to: niewłaściwy stan sanitarno-higieniczny wyposażenia zakładów, niewłaściwy stan sanitarno-higieniczny pomieszczeń zakładów, brak opracowania i wdrożenia dokumentacji dobrej praktyki higienicznej /GHP/, dobrej praktyki produkcyjnej /GMP/ oraz systemu HACCP /Analizy Zagrożeń i Krytycznych Punktów Kontroli/ Zakłady żywienia zbiorowego zamknięte. Bardzo istotne z punktu widzenia zdrowia człowieka jest niewątpliwie regularne spożywanie posiłków. Ma to istotne znaczenie szczególnie wobec konieczności wielogodzinnego przebywania dzieci i młodzieży poza domem z racji pobytu w przedszkolach, szkołach, czy stałego przebywania mieszkańców w Domach Pomocy Społecznej. Powyższe wymusza na podmiotach konieczność reaktywacji zlikwidowanych bloków żywienia, ale także poprawy żywienia tych Strona 53

54 istniejących. W ostatnich latach w powiecie głubczyckim wzrosła liczba obiektów żywienia zbiorowego korzystających z tzw. cateringu w szkołach, przedszkolach i Domach Opieki Społecznej. Ta forma żywienia pozwoliła placówkom ograniczyć koszty żywienia. Na przestrzeni ostatnich lat Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Głubczycach stopniowo intensyfikował kontrole w zakresie oceny żywienia w zakładach zamkniętych żywienia zbiorowego. Jednakże z uwagi na brak stosownych przepisów regulujących kwestie prawidłowości żywienia i niemożności wdrożenia w takich przypadkach postepowania administracyjnego działania Państwowej Inspekcji Sanitarnej są ograniczone. W ramach prowadzonych działań kontrolnych w 2014r. oceniono 25 jadłospisów w 22 obiektach żywienia zbiorowego zamkniętego RASFF. Bezpieczeństwo żywności i paszy stanowi podstawowy przedmiot troski publicznej. Kluczowym narzędziem stosowanym w celu szybkiego informowania o incydentach w zakresie tego bezpieczeństwa jest System Wczesnego Ostrzegania o Niebezpiecznej Żywności i Paszach (RASFF). W przypadku zidentyfikowania jakiegokolwiek zagrożenia zdrowia konsumentów umożliwia on sprawne i szybkie przekazywanie informacji między Komisją Europejską, urzędami ds. kontroli żywności i pasz oraz organizacjami Państw Członkowskich. Informacje są przekazywane w celu dokonania oceny czy istnieje zagrożenie na terenie kraju i ewentualnego podjęcia działań określonych procedurami systemowymi. W roku 2014 otrzymano ogółem 30 powiadomień w systemie RASFF wśród których 19 stanowiły powiadomienia alarmowe, 11 powiadomień informacyjnych dotyczących żywności i 1 powiadomienie typu NEWS. 28 powiadomień dotyczyło zakwestionowanej żywności natomiast 2 powiadomienia dotyczyły materiałów i wyrobów do kontaktu z żywnością Interwencje. W powiecie głubczyckim w 2014r. przyjęto 8 interwencji (w 2013r. wpłynęło 10 interwencji). Większość interwencji było anonimowych i dotyczyły nieprawidłowych warunków higienicznosanitarnych obiektów, obecności niewłaściwej jakości organoleptycznej środków spożywczych będących w obrocie. Zasadność zarzutów podniesionych przez skarżących potwierdzona została w 3 przypadkach (w 2013r. potwierdzono zarzuty w 8 przypadkach). Za stwierdzone nieprawidłowości na osoby winne zaistniałych zaniedbań nałożono 1 mandat Strona 54

55 karny na kwotę 500,00 zł. (w 2013r. nałożono 2 mandaty karne na kwotę 450,00zł) Współpraca z innymi jednostkami. W 2014r. współpracowano na bieżąco z Powiatowym Lekarzem Weterynarii w Głubczycach w ramach porozumienia o współpracy Państwowej Inspekcji Sanitarnej i Inspekcji Weterynaryjnej. W toku prowadzonego nadzoru nad obiektami przeprowadzono 2 kontrole interwencyjne, w których współpracowano ze Strażą Miejską w Głubczycach oraz Komendą Powiatową Policji w Głubczycach. W miesiącu marcu 2014r. wpłynęło pismo Zarządu Spółki Usług Komunalnych w Głubczycach dotyczące braku w firmie Piekarnictwo Jan Malik, Głubczyce, ul. Bałuckiego 7 obowiązującej umowy na usługi w zakresie wywozu nieczystości stałych. Wspólnie z funkcjonariuszem Straży Miejskiej przeprowadzono kontrolę w zakładzie. W trakcie trwającej kontroli zakładu właściciel zawarł z Zarządem Spółki Usługi Komunalne w Głubczycach umowę na usługi w zakresie odbioru i zagospodarowania odpadów komunalnych (umowa nr 18/2014 z dnia r.). W miesiącu październiku 2014r. do Stacji wpłynęła anonimowa interwencja w sprawie prowadzonej działalności handlowej hurtowa sprzedaż owoców i warzyw w miejscowości Mokre Kolonia przez obywatela Republiki Czeskiej, Pana Jaroslava Rek. W trakcie prowadzonej kontroli zwrócono się z prośbą telefoniczną o wsparcie ze strony funkcjonariusza Komendy Policji w Głubczycach. Na miejsce kontroli oddelegowano dzielnicowego z terenu miejscowości Mokre Kolonia Podsumowanie. Prowadząc nadzór sanitarny możemy stwierdzić, że stan sanitarny obiektów żywności, żywienia i przedmiotów użytku w stosunku do lat wcześniejszych uległ poprawie. Poprawa ta osiągana jest poprzez modernizację obiektów oraz wprowadzanie systemów zapewnienia jakości. Większość obiektów wdraża zasady GHP i GMP a także system HACCP. W celu zapewnienia właściwego poziomu bezpieczeństwa zdrowotnego żywności w produkcji i w obrocie w dalszym ciągu będzie kontynuowany bieżący nadzór sanitarny obiektów podległych tut. Stacji szczególnie w kierunku: wdrażania i skutecznego stosowania systemów kontroli wewnętrznej w obiektach żywności i żywienia, zasad dobrej praktyki higienicznej /GHP/, dobrej praktyki produkcyjnej /GMP/ Strona 55

56 oraz systemu HACCP /System Analizy Zagrożeń i Krytycznych Punktów Kontroli/ wraz z niezbędną dokumentacją. Korzystając z ułatwień przewidzianych przez Komisję Europejską we wdrażaniu procedury HACCP w małych przedsiębiorstwach (małe sklepy, punkty małej gastronomii bazujące na półproduktach) przestrzeganie zasad dobrej praktyki higienicznej /GHP/, dobrej praktyki produkcyjnej /GMP/ uznaje się za wystarczające dla kontroli zagrożeń bezpieczeństwa żywności. zachowania łańcucha chłodniczego na drodze od surowca do gotowego produktu wydawanego konsumentom, co ma szczególne znaczenie w przypadku środków spożywczych łatwo psujących się, zachowania higieny osobistej i higieny miejsca pracy, identyfikowalności surowców i półproduktów, poprawy funkcjonalności obiektów, stosowania prawidłowych procesów mycia i dezynfekcji. Strona 56

57 IX. Działalność w zakresie oświaty zdrowotnej i promocji zdrowia 9.1. Wstęp Zadania przyjęte do realizacji przez pion promocji zdrowia i oświaty zdrowotnej w roku 2014 wynikały z zadań Państwowej Inspekcji Sanitarnej w zakresie zdrowia publicznego, w tym promocji zdrowia i profilaktyki chorób, wytycznych Departamentu Promocji Zdrowia, Biostatystyki i Analiz w Głównym Inspektoracie Sanitarnym, założeń Narodowego Programu Zdrowia a także z sytuacji epidemiologicznej kraju i potrzeb zdrowotnych ludności powiatu. Działania podejmowano w ramach współpracy lokalnej z realizatorami programów edukacyjnych oraz przedsięwzięć prozdrowotnych poprzez: organizowanie szkoleń i narad, udostępnianie materiałów, udzielanie pomocy merytorycznej i metodycznej, publikacje w środkach masowego przekazu Działalność szkoleniowa w zakresie oświaty zdrowotnej i promocji zdrowia: Lp Tematyka Znajdź właściwe rozwiązanie, program edukacji antytytoniowej Nie pal przy mnie proszę, program edukacji antytytoniowej Czyste Powietrze Wokół Nas, przedszkolny program edukacji antytytoniowej Trzymaj Formę - zapobieganie nadwadze i otyłości Światowy Dzień Zdrowia Choroby Wektorowe Podstępne WZW zapobieganie chorobom zakaźnym Liczba szkoleń Liczba godzin Adresaci Nauczyciele, szkolni koordynatorzy i realizatorzy programu Nauczyciele, szkolni koordynatorzy i realizatorzy programu Nauczyciele, szkolni koordynatorzy i realizatorzy programu Liczba uczestni ków Uwagi, współpraca Prelegent B.Kraśnicka Psycholog Punktu konsultacyjnego w Kietrzu Prelegent B.Kraśnicka Psycholog Punktu informacyjnokonsultacyjnego w Kietrzu Powiatowy Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli w Głubczycach Nauczyciele, szkolni Prelegenci: Gminny 1 3 koordynatorzy i realizatorzy 13 Koordynator Sportu programu oraz Dietetyk 1 2 Pracownicy PSSE 12 Szkolenie wewnętrzne 1 1 Nauczyciel, szkolny koordynator programu 1 - Ogółem 6 13 x 98 x Strona 57

58 9.3. Działania programowe: stan sanitarny powiatu w roku ) Program Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu w Polsce. Jednym z najważniejszych zadań w zakresie poprawy i umacniania zdrowia Polaków jest profilaktyka chorób wynikających z palenia tytoniu, realizowana poprzez dążenie do ograniczenia palenia tytoniu w ramach programów edukacji antytytoniowej. Ponadto podejmowane są interwencje nieprogramowe tj. Światowy Dzień bez Tytoniu w dniu 31 maja oraz Światowy Dzień Rzucania Palenia 21 listopada 2014 r. mające na celu: przekazywanie wiedzy o szkodliwości palenia ochronę przed wymuszonym biernym paleniem swobodnego dostępu do miejsc publicznych wolnych od dymu tytoniowego 2) Czyste Powietrze Wokół Nas przedszkolny program edukacji antytytoniowej. Program skierowany jest do dzieci przedszkolnych w wieku 5-6 lat, ich rodziców i opiekunów. Program w prosty dostosowany do dzieci sposób prezentuje z pozoru bardzo trudną tematykę jaką jest profilaktyka. Dzieci chętnie angażowały się w zajęcia programowe, w ramach których zdobyły umiejętności rozpoznawania różnych źródeł dymów, pozyskały podstawową wiedzę na temat konieczności ochrony przed szkodliwym wpływem dymu tytoniowego. Zasięg programu w roku szkolnym 2013/2014 objął 27 przedszkoli i oddziałów przedszkolnych w powiecie głubczyckim. Edukacją objęto 864 dzieci i 546 rodziców uczestniczących w programie. Dzień czystego powietrza w Przedszkolu nr.2 im. Kubusia Puchatka w Głubczycach. - ćwiczenia oddechowe Strona 58

59 Pracownik PSSE zademonstrował sposób pobierania próbek do badań i opowiedział jak należy dbać o czyste powietrze. 3) Nie Pal Przy Mnie Proszę program edukacji antytytoniowej dla uczniów klas I-III szkół podstawowych Celem głównym programu jest zmniejszenie narażenia dzieci na bierne palenie tytoniu. Ponadto ma za zadanie podnoszenie wiedzy na temat skutków zdrowotnych palenia tytoniu oraz uświadamiania rodzicom i innym osobom z najbliższego otoczenia dzieci, konsekwencji biernego palenia. Adresatami są uczniowie młodszych klas szkół podstawowych i ich rodzice. W realizacji uczestniczyło 16 szkół podstawowych. Zwiększono zasięg programu w roku 2013 objęto 650 uczniów a w roku 2014 już 763, podobnie też zmienił się zasięg wśród rodziców poinformowanych o programie w roku 2013 było ich 281 a w roku 2014 już 536 rodziców. Program został dobrze oceniony przez nauczycieli, uczniów i rodziców. Pomoce dydaktyczne są dobrze przygotowane, propozycje scenariuszy zajęć, które umieszczono w poradniku dla nauczyciela są atrakcyjne i dobrze dostosowane do wieku odbiorców. We współpracy z Urzędem Miejskim w Głubczycach zorganizowano konkurs plastyczny. Uczestnicy otrzymali dyplomy i nagrody rzeczowe, na kwotę 200 zł, ufundowane przez Gminną Komisję ds. Rozwiązywania Problemów Alkoholowych Strona 59

60 Kampania antytytoniowa w Szkole Podstawowej nr.2 w Głubczycach 4) Znajdź właściwe rozwiązanie program profilaktyki palenia tytoniu dla uczniów starszych klas szkoły podstawowej i gimnazjum. Celem programu jest zapobieganie paleniu tytoniu wśród uczniów starszych klas szkół podstawowych i gimnazjum poprzez zwiększenie wiedzy w zakresie szkodliwości dymu tytoniowego i kształtowanie umiejętności dbania o zdrowie własne i swoich bliskich. Ponadto kształtowanie postaw asertywnych związanych z unikaniem czynnego i biernego palenia. W powiecie głubczyckim program zrealizowany został w 16 szkołach (w 10 szkołach podstawowych, w 6 gimnazjach). Objął swoim zasięgiem 1323 osoby, w tym 972 uczniów i 351 rodziców. Dla uczniów starszych klas szkół podstawowych i gimnazjum zorganizowano konkurs na plakat o tematyce antytytoniowej pt. Nowe Trendy 2014 Moda na Niepalenie. Sponsorem nagród w postaci sprzętu sportowego na kwotę 200 zł, był Urząd Miejski w Głubczycach ze środków Gminnej Komisji ds. Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Warto podkreślić inicjatywę Zespołu Szkół w Kietrzu, którą było nawiązanie współpracy z Opolskim Centrum Onkologii. W ramach wspólnych działań zorganizowano wykład dla młodzieży i szkolenie dla nauczycieli dotyczące wpływu palenia tytoniu na rozwój nowotworów, przeprowadzono również pomiar tlenku węgla w wydychanym powietrzu za pomocą urządzenia smokerlyzer. Strona 60

61 Kampania edukacyjna w Szkole Podstawowej w Kietrzu 5) Trzymaj Formę! Program zapobiegania nadwadze i otyłości, promujący zdrowe odżywianie i aktywność fizyczną. Program realizowany jest we współpracy z Polską Federacją Producentów Żywności. Głównym jego celem jest pogłębienie wiedzy w zakresie znaczenia zbilansowanej diety i aktywności fizycznej wśród młodzieży szkolnej poprzez promocję zasad zdrowego stylu życia. Program przeznaczony jest dla uczniów szkół gimnazjalnych i starszych klas szkół podstawowych w roku szkolnym realizowany był w 21 szkołach w powiecie głubczyckim9+ (7 gimnazjach i 14 szkołach podstawowych) znacząco zwiększyła się ogólna liczba uczniów biorących udział w programie w roku 2013 było to 865 uczniów a w roku 2014 edukacją objęto 1303 uczniów. Strona 61