Protokół z posiedzenia Rady Ubezpieczonych w dniu 22 września 2009 r. Uczestnicy: według załączonej listy Rozpoczęcie obrad: godz. 11.10 Przebieg obrad: według załączonego porządku I. Rzecznik Ubezpieczonych Pani Halina Olendzka otworzyła kolejne posiedzenie Rady Ubezpieczonych, powitała zgromadzonych Członków Rady oraz Gościa zaproszonego na posiedzenie Rady - Panią Katarzynę Marczyńską Arbitra Bankowego przy Związku Banków Polskich. II. Członkowie Rady Ubezpieczonych przyjęli protokół z poprzedniego posiedzenia Rady z dnia 23.06.2009 roku oraz porządek obrad obecnego posiedzenia. III. Pierwsza głos zabrała Pani Katarzyna Marczyńska - Arbiter Bankowy, która przedstawiła istotę problemów, z jakimi zmagają się konsumenci w kontaktach z bankami, jeśli za ich pośrednictwem doszło do zawarcia umowy ubezpieczenia. Największą liczbę stanowią skargi na banki w związku z niezwracaniem części składki za niewykorzystany okres ochrony ubezpieczeniowej. W następnej kolejności występują skargi dotyczące braku wypłaty świadczenia przez zakład ubezpieczeń, szczególnie w przypadku gdy ubezpieczony kredytobiorca umiera z powodu choroby przewlekłej. Dalej - skargi dotyczące ubezpieczeń pomostowych, które są podstawowym zabezpieczeniem dla banku do czasu ustanowienia hipoteki i wpisu do księgi wieczystej oraz ubezpieczeń niskiego wkładu własnego (związane z czasem trwania ochrony ubezpieczeniowej). Pani Arbiter poinformowała zebranych, że przy pomocy Rzecznika Ubezpieczonych zorganizowano cykl szkoleń dla banków z zakresu ubezpieczeń. Między innymi w wyniku współpracy z Rzecznikiem Ubezpieczonych Związek Banków Polskich opracował kodeks etyczny dla banków, w którym ujednolicono tryb postępowania i uwzględniono ochronę konsumenta. Kodeks Dobrych Praktyk w Bancassurance wejdzie w życie 1 listopada 2009 roku. ~ 1 ~
Zgodnie z kodeksem klient świadomie musi podjąć decyzję o ubezpieczeniu kredytu; otrzyma wyciąg z ogólnych warunków ubezpieczenia, pozna wysokość składki (czy jest skredytowana, czy też nie), ponadto otrzyma pomoc banku przy zgłaszaniu zdarzenia ubezpieczeniowego. Pani Arbiter dodała, że liczba skarg w zakresie bancassurance od 2007 roku zaczęła rosnąć i nic nie wskazuje, aby miała zmaleć. IV. Analizę bieżących problemów bancassurance na przykładzie skarg napływających do Rzecznika Ubezpieczonych omówiła Pani Małgorzata Więcko ekspert Rzecznika Ubezpieczonych. W 2008 roku do Biura Rzecznika wpłynęło 176 skarg z zakresu bancassurance. Poszkodowani skarżyli się przede wszystkim na problemy związane z odmową zwrotu części składki na ubezpieczenie w przypadku wcześniejszej spłaty kredytu, jak również na odmowę wypłaty świadczenia w przypadku śmierci kredytobiorcy (ze względu na wcześniejsze choroby), utratę i niezdolność do pracy. W 2008 roku Rzecznik odnotowała znaczny wzrost skarg na ubezpieczycieli, których siedziba znajduje się poza granicami Polski. W pierwszym półroczu 2009 roku zanotowano wpływ 154 skarg z zakresu bancassurance. Wśród nich ponownie największą grupę stanowiły skargi związane z odmową zwrotu części składki za ubezpieczenie przy wcześniejszej spłacie kredytu; odmową przyznania świadczenia z powodu śmierci kredytobiorcy, uraty pracy i niezdolności do jej wykonywania, jak również odmową wypłaty odszkodowania z ubezpieczenia mienia (mieszkania) przy kredycie hipotecznym. Ponadto Pani Małgorzata Więcko podzieliła się z zebranym członkami Rady ciekawostkami zaczerpniętymi ze skarg. V. Kolejno omówiono sprawy różne. 1. Rzecznik Ubezpieczonych poinformowała Przewodniczącego Komisji Nadzoru Finansowego o dostrzeżonych nieprawidłowościach w działalności LINK4 TU S.A. dotyczących pozyskiwania danych osobowych potencjalnych klientów, w zakresie szerszym, niż to niezbędne oraz dyspozycjach GIODO w tym zakresie, z których zakład ubezpieczeń nie wywiązał się w całości. 2. Rzecznik Ubezpieczonych na prośbę Polskiej Izby Ubezpieczeń przekazała sugestie nt. przedmiotu i treści kolejnej rekomendacji dobrych praktyk, a także informacji nt. zakresu merytorycznego uwag konsumentów obszaru bancassurance. Rekomendacje ~ 2 ~
dotyczyły istotnych, ze względu na ryzyko banku i klienta, ubezpieczeń stosowanych przy kredytach hipotecznych, tj. ubezpieczeń spłaty kredytu do momentu ustanowienia hipoteki (tzw. pomostowe), ubezpieczeń niskiego wkładu, ubezpieczeń od wad prawnych nieruchomości oraz ubezpieczeń utraty wartości przedmiotu stanowiącego zabezpieczenie kredytu. 3. Rzecznik Ubezpieczonych poinformowała Przewodniczącego Komisji Nadzoru Finansowego o dostrzeżonych nieprawidłowościach w działaniu TU na Życie Benefia S.A. dotyczących stosowania praktyk rażąco naruszających interesy konsumentów, w zakresie dotyczącym braku możliwości wcześniejszego rozwiązania umowy ubezpieczenia na życie zawartej celem zabezpieczenia kredytu, mimo dokonania jego wcześniejszej spłaty. 4. W nawiązaniu do ustaleń podjętych podczas ostatniego posiedzenia Rady Ubezpieczonych, Rzecznik Ubezpieczonych przedstawiła Ministrowi Sportu i Turystyki propozycje zmian do ustawy z dnia 29.08.1997 r. o usługach turystycznych. 5. Rzecznik Ubezpieczonych poinformowała Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów o naruszeniu zbiorowych interesów konsumentów przez GENERALI TU S.A. odnośnie zapisów w owu AC dotyczących postanowienia uzależniającego wypłatę odszkodowania od przekazania postanowienia o umorzeniu dochodzenia. 6. Rzecznik Ubezpieczonych poinformowała Ministra Finansów o przeprowadzonych spotkaniach z przedstawicielami Polskiej Izby Ubezpieczeń, na którym zostały omówione zarówno intencje, które przyświecały RU przedstawiając propozycje dotyczące nowego uregulowania zawodu rzeczoznawcy samochodowego oraz zmian dotyczących poprawienia pozycji poszkodowanych w procesie likwidacji szkód komunikacyjnych w ramach umowy ubezpieczenia OC, jak również wątpliwości PIU do poszczególnych zapisów projektu; oraz ze środowiskiem rzeczoznawców, które bardzo pozytywnie oceniło propozycję uregulowania zawodu rzeczoznawcy samochodowego, jak również wskazało, iż zmiany w ustawie o ubezpieczeniach obowiązkowych, UFG i PBUK stwarzają ogromną szansę zwiększenia ochrony praw konsumenta w procesie likwidacji szkody. 7. 28 września 2009 r. Rzecznik Ubezpieczonych planuje zorganizowanie Międzynarodowej Konferencji pt. Nowoczesne rozwiązania w likwidacji szkód komunikacyjnych z perspektywy konsumentów. 8. Ukazał się kolejny numer Monitora Ubezpieczeniowego. ~ 3 ~
9. Ukazał się kolejny numer Rozpraw Ubezpieczeniowych. Konferencje, spotkania, seminaria, w których uczestniczyła Rzecznik Ubezpieczonych i przedstawiciele Biura od ostatniego posiedzenia Rady Ubezpieczonych 1) 29.06.2009 r. w Warszawie odbyła się konferencja zorganizowana przez Polską Izbę Ubezpieczeń i The Geneva Association, pt. Solvency II porozumienie końcowe, w której z ramienia Rzecznika Ubezpieczonych uczestniczyła Małgorzata Więcko ekspert Rzecznika Ubezpieczonych; 2) W dniach 23-24.07.2009 r. w Stuttgarcie odbyło się spotkanie robocze zorganizowane przez DEKRA Polska Sp. z o.o., w którym udział wzięli przedstawiciele DEKRA Claims Services i DEKRA Automobil, nt. specyfikacji działania profesjonalnego rzeczoznawstwa samochodowego oraz procesu likwidacji szkód komunikacyjnych na rynku niemieckim i wypracowanie najbardziej optymalnych rozwiązań gwarantujących usprawnienie procesu rozliczania szkód komunikacyjnych oraz poprawę jakości ekspertyz rzeczoznawczych na polskim rynku. W spotkaniu uczestniczył Bartłomiej Chmielowiec ekspert Rzecznika Ubezpieczonych; 3) 30.07.2009 r. w Warszawie odbyło się spotkanie zespołu roboczego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji ds. wprowadzenia w kraju powszechnych ubezpieczeń od skutków klęsk żywiołowych. Z ramienia Rzecznika w spotkaniu udział wzięli: Anna Dąbrowska, Bartłomiej Chmielowiec eksperci Rzecznika Ubezpieczonych i mec. Aleksander Daszewski; 4) 05.08.2009 r. w Warszawie odbyło się posiedzenie Komisji Ubezpieczeń Komunikacyjnych PIU poświęcone omówieniu zagadnień dotyczących: aspektów funkcjonowania instytucji zadośćuczynienia za śmierć osoby bliskiej, dopuszczalności żądania od ubezpieczyciela sprawcy szkody zwrotu wypłaconego odszkodowania na podstawie ustawy z dnia 16.12.1972 r. o odszkodowaniach przysługujących w związku ze służbą w Policji oraz uposażenia za okres niezdolności do pracy przewidzianej w art. 121 ustawy z dnia 06.04.1990 r. o Policji, problematyki wynajmu pojazdu zastępczego. W posiedzeniu uczestniczyli: ~ 4 ~
Halina Olendzka - Rzecznik Ubezpieczonych, Krystyna Krawczyk Dyrektor Biura Rzecznika Ubezpieczonych, Mec. Aleksander Daszewski, Małgorzata Więcko, Paweł Wawszczak i Bartłomiej Chmielowiec eksperci Rzecznika Ubezpieczonych; 5) 08.09.2009 r. w Warszawie odbyło się seminarium zorganizowane przez Komisję Nadzoru Finansowego pt. Bancassurance aspekty prawne. W seminarium udział wzięła Anna Dąbrowska- ekspert Rzecznika Ubezpieczonych; 6) 15.09.2009 r. w Warszawie odbyło się I Forum Finansowe, zorganizowane przez Szkołę Główną Handlową, którego tematami były emerytury w kryzysie oraz konsumenckie prawo do informacji. W Forum uczestniczyli Halina Olendzka Rzecznik Ubezpieczonych oraz Marcin Denisiuk ekspert Rzecznika Ubezpieczonych VI. Na zakończenie posiedzenia ustalono, że kolejne posiedzenie Rady Ubezpieczonych odbędzie się w pierwszej połowie grudnia 2009 roku. Zakończenie: godz. 12.00 Protokół sporządziła: Dorota Budzianowska ~ 5 ~