Problemy konsumentów na rynku ubezpieczeń grupowych

Transkrypt

1 Problemy konsumentów na rynku ubezpieczeń grupowych dr Małgorzata Więcko-Tułowiecka Biuro Rzecznika Ubezpieczonych Warszawa, 15 listopada 2013 r.

2 Liczba skarg z zakresu ubezpieczeń gospodarczych ogółem w 2013 r. (trzy kwartały) skarg Liczba skarg dotyczących umów ubezpieczenia grupowego w 2013 r skargi tj. prawie 19 % skarg (Dział I 1982 skarg, Dział II 388 skarg) Liczba skarg dotyczących ubezpieczeń na życie (ogółem) skarg 2

3 Jednak liczba osób objętych ubezpieczeniami grupowymi różnego rodzaju liczona w milionach (miliony nieuregulowanych stosunków prawnych). Ubezpieczenia na życie 2012 r (wybrane) Sposób zawarcia umowy (dane KNF za 2012 r.) Ubezpieczenia na życie Ubezpieczenia wypadkowe Polisy indywidualne Polisy grupowe Liczba osób ubezpieczonych (łącznie)

4 Niektórzy ubezpieczyciele w 2012 r. prowadzili działalność wyłącznie w zakresie ubezpieczeń grupowych - Open Life S.A. Inni: TUnŻ Europa S.A. 99,07%, TU SKOK Życie S.A. 98,84%, TUnŻ Benefia S.A. 98,95% Ogółem: 63% składki przypisanej brutto (tj. ponad 22 mld PLN) ubezpieczeń z Działu I generują ubezpieczenia grupowe (Dział II?? Statystyki KNF dot. tylko pozostałych osobowych, brak danych o majątku) 4

5 Najczęstsze przyczyny skarg konsumenckich: a) odmowa wypłaty świadczenia b) zwrot składki z tytułu wcześniejszego wygaśnięcia ochrony c) procedury (nieterminowość, brak profesjonalnej pomocy) Znaczna część skarg dotyczy roszczeń nie objętych zakresem ubezpieczenia. Wiele z nich zawiera dowody na tzw. złą sprzedaż identyfikując osoby, którym ubezpieczenie nie powinno być oferowane (w danym zakresie). W większości skarg podnoszony jest zarzut braku informacji o ubezpieczeniu. 5

6 Wątpliwości prawne: czy obecna praktyka w zakresie ubezpieczeń grupowych prowadzi do obejścia przepisów o pośrednictwie ubezpieczeniowym? - czy dochodzi do ograniczenia praw konsumentów? - czy istnieją jakiekolwiek podstawy prawne związania konsumenta wzorcem OWU? Wątpliwości praktyczne: - czy ubezpieczenie grupowe zawierane przez banki faktycznie lepiej zabezpiecza ich interesy? (zakres ubezpieczenia, ubezpieczeni nie spełniający warunków wypłaty świadczeń, produkty typowo osobowe jako zabezpieczające spłatę) 6

7 - czy ubezpieczenie grupowe jest faktycznie tańsze? 7

8 - czy ubezpieczenie grupowe jest faktycznie tańsze? Przykładowe wysokości składek ubezpieczeniowych: - kwota kredytu zł składka ubezp zł - kwota kredytu zł składka ubezp zł - kwota kredytu zł składka ubezp zł - kwota kredytu zł- składka ubezp zł/rok 8

9 - czy ubezpieczenie grupowe jest prostsze? Opakowanie umowy w ubezpieczenie grupowe może powodować dalszą komplikację i tak już skomplikowanych (dla przeciętnego konsumenta) umów ubezpieczenia. 9

10 Porównanie zawarcie umowy ubezpieczenia indywidualnego i przystąpienie do ubezpieczenia grupowego a prawa ubezpieczonego Ub. indywidualne Obowiązek doręczenia OWU Obowiązek doręczenia polisy Prawo odstąpienia od umowy Ub. grupowe Brak obowiązku doręczenia OWU ubezpieczonemu Brak obowiązku potwierdzenia objęcia ubezpieczeniem i zakresu ubezpieczenia ubezpieczonemu Brak prawa odstąpienia Prawo wypowiedzenia umowy Prawo zgłaszania roszczeń przeciwko pośrednikowi ubezpieczeniowemu Kontrola długości ochrony ubezpieczeniowej Wpływ na zmianę warunków ubezpieczenia ubezpieczony wie o zmianie warunków Brak prawa wypowiedzenia umowy Brak roszczeń w odniesieniu do procedury zawarcia umowy Ubezpieczony może nawet nie dowiedzieć się o wygaśnięciu ochrony ubezpieczeniowej (np. brak zapłaty składki przez ubezpieczającego) lub też odwrotnie może być zmuszany do kontynuacji ubezpieczenia np. po spłacie kredytu Nie ma możliwości wpływu na zmianę zakresu ubezpieczenia w trakcie trwania umowy 10 10

11 Inne problemy: zwrot składki, - sytuacja prawna spadkobierców ubezpieczonego - dochodzenie roszczeń od ubezpieczyciela w przypadku, gdy prawo do świadczenia/odszkodowania przysługuje bankowi 11

12 Problemy w zakresie ubezpieczeń grupowych rozpoznano kilka lat temu do chwili obecnej brak zdecydowanych działań nadzorczych. Rekomendacje ZBP poprawiły sytuację, jednak nie objęły wszystkich ubezpieczonych w ub. grupowych. Aby więc zapewnić szerszą ochronę ubezpieczonych w ubezpieczeniach grupowych należy podjąć działania legislacyjne. 12

13 Dziękuję za uwagę. Zapraszamy do odwiedzenia naszej strony internetowej 13