INFORMACJA LOKALNA O ZAWODZIE ARTYSTA RZEŹBIARZ kod 265104 ZAKRES TEMATYCZNY INFORMACJI: 1. ZADANIA ZAWODOWE ORAZ PROFIL KOMPETENCYJNY 2. SYTUACJA NA RYNKU PRACY MONITORING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH 3. ZAPOTRZEBOWANIE NA PRACOWNIKÓW BADANIA PRACODAWCÓW, ANALIZA INTERNETOWYCH OFERT PRACY, BADANIA LOSÓW ABSOLWENTÓW 4. PROGNOZY RYNKU PRACY BAROMETR ZAWODÓW 5. KSZTAŁCENIE W ZAWODZIE 6. INFORMACJE DODATKOWE 7. MOŻLIWOŚCI I WARUNKI ZATRUDNIENIA W KRAJACH UNII EUROPEJSKIEJ Wojewódzki Urząd Pracy w Toruniu Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej we Włocławk 1
1. ZADANIA ZAWODOWE ORAZ PROFIL KOMPETENCYJNY Artysta rzeźbiarz (kod zawodu 265104) to jeden z 2443 zawodów ujętych w obowiązującej od 01 stycznia 2015 r. klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy (Dz.U. z 2014 r. poz. 1145). Do zawodu przygotowuje kierunek studiów - rzeźba. Artysta rzeźbiarz projektuje i wykonuje rzeźby figuralne (posągi, głowy, popiersia), pomnikowe, nagrobne, dekoracyjne i abstrakcyjne w różnych materiałach plastycznych: kamieniu, drewnie, gipsie, metalu, glinie, masach ceramicznych, wosku, kości słoniowej, lace, kamieniach szlachetnych oraz tworzywach sztucznych; używa dłut, świdrów, noży; komponuje przestrzeń wokół pomników lub innych rzeźb przestrzennych; eksponuje własne dzieła na wystawach i konkursach. Zadania zawodowe: wykonywanie szkiców dzieła rzeźbiarskiego zgodnie z koncepcją artystyczną oraz zamówieniem zleceniodawcy; sporządzanie modeli rzeźby w glinie lub gipsie, służących za wzór rzeźby; odlewanie (lub nadzorowanie) modelu rzeźby z gipsu lub gliny w wybranym tworzywie - w metalu lub stopie metali (brązie, spiżu); wybór odpowiedniego surowca do projektowanej rzeźby: kamienia, drewna, metalu lub jego stopu, gliny, gipsu, kości słoniowej, masy ceramicznej itp., o wymaganej jakości i konsystencji; kształtowanie bryły z wybranego materiału plastycznego przez przeniesienie wymiarów modela na blok; cięcie surowca odpowiednimi narzędziami: dłutami, świdrami, nożami; formowanie masy i linii rzeźby w taki sposób, aby otrzymać kompozycję harmonijną i piękną - zgodnie z projektem; opracowywanie powierzchni rzeźby: wykańczanie konturów i wyrównywanie jej powierzchni przez: polerowanie, szlifowanie, cyzelowanie, repulsowanie, polichromowanie lub nasycanie odpowiednimi substancjami chemicznymi - w zależności od przyjętej techniki rzeźbiarskiej; przy tworzeniu rzeźb składających się z kilku form - łączenie poszczególnych elementów rzeźby czopami; sytuowanie bryły rzeźbiarskiej w przestrzeni w porozumieniu z architektem i zleceniodawcą; poszukiwanie nowych rozwiązań artystycznych oraz możliwości stosowania nowych materiałów; 2
eksponowanie i organizowanie wystaw własnej twórczości 1. Profil kompetencyjny 2 dla grupy dużej Specjaliści z dziedziny prawa, dziedzin społecznych i kultury - kod 26 3 Specjaliści z dziedziny prawa, dziedzin społecznych i kultury prowadzą badania, opracowują koncepcje, teorie i metody działania lub stosują wiedzę w dziedzinach: prawa, zarządzania informacją, ekonomią, socjologią, filozofią, historią, religią, psychologią, opieką socjalną oraz sztuką i rozrywką 4. Przykładowe zawody: adwokat, archiwista, dziennikarz, socjolog, filozof, politolog, psycholog, specjalista pracy socjalnej, mediator sądowy, duchowny wyznania rzymsko-katolickiego, tłumacz, artysta rzeźbiarz, piosenkarz, reżyser filmowy, aktor. Kompetencje to cechy osoby, które przejawiają się w działaniach prowadzących do wykonywania zadań zawodowych na wymaganym poziomie oraz w zachowaniach przekładających się na konkretne efekty, dzięki czemu są obserwowalne, podlegają rozwojowi poprzez szkolenia oraz nabyte doświadczenia w realizacji określonych zadań. Dla grupy Specjaliści z dziedziny prawa, dziedzin społecznych i kultury określono cztery kluczowe kompetencje: 1) Sumienność w dążeniu do rezultatów - wysoka efektywność realizacji zadań w ściśle określonym terminie i z należytą starannością, uwzględniającą własne kompetencje i możliwości. Determinacja w działaniu i osiąganie zakładanych rezultatów przez utrzymywanie odpowiedniego tempa oraz jakości pracy, nawet w obliczu trudności. 2) Otwartość na innych - pozytywne nastawienie i traktowanie innych oraz okazywanie chęci ich zrozumienia. 3) Zdolności analityczne i podejmowanie decyzji rozumienie złożonych sytuacji i relacji zachodzących pomiędzy różnymi elementami. Analizowanie informacji i danych, dostrzeganie zależności, wyciąganie na ich podstawie wniosków i podejmowanie trafnych decyzji. 4) Komunikacja interpersonalna przekazywanie konkretnych informacji w sposób zrozumiały dla innych. Przystępne wyjaśnianie skomplikowanych, specjalistycznych kwestii. Przekazywanie najważniejszych zagadnień i sprawdzanie, czy rozmówca rozumie komunikat. Dostosowanie stylu wypowiedzi do odbiorcy. 1 Wortal Publicznych Służb Zatrudnienia http://psz.praca.gov.pl/rynek-pracy/bazy-danych/klasyfikacja-zawodow-i-specjalnosci/wyszukiwarka-opisow-zawodow 2 NBK Narzędzie do badania kompetencji. Podręcznik dla doradców zawodowych. Warszawa, 2014 3 Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 7.08.2014r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania (Dz. U. 2014 poz. 1145). 4 Klasyfikacja zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy. Tworzenie i stosowanie. Warszawa, 2014 3
2. SYTUACJA NA RYNKU PRACY MONITORING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH W 2015 r. do powiatowych urzędów pracy w województwie kujawsko - pomorskim zgłosiła się 1 osoba bezrobotna legitymująca się zawodem artysta rzeźbiarz. W końcu 2015 roku w ewidencji pozostawały 2 osoby z zawodem artysta rzeźbiarz, W 2015 roku do powiatowych urzędów pracy nie zgłoszono wolnych miejsc pracy lub aktywizacji zawodowej w zawodzie artysta rzeźbiarz. BEZROBOTNI I ZGŁOSZONE WOLNE MIEJSCA PRACY LUB AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ W ZAWODZIE ARTYSTA RZEŹ BIARZ W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO-POMORSKIM W LATACH 2010-2015 5 Wyszczególnienie Bezrobotni zarejestrowani w okresie ogółem Bezrobotni według stanu na koniec okresu Osoby do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki ogółem Osoby do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki na koniec okresu Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej ogółem Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej na koniec okresu 2015 1 2 0 0 0 0 2014 4 2 0 0 0 0 2013 6 2 1 0 0 0 2012 4 4 0 0 0 0 2011 7 4 1 0 5 0 2010 11 5 5 1 0 0 W 2015r. w skali województwa zawód artysta rzeźbiarz nie miał określonego statusu na rynku pracy 6. Większa liczba nowych rejestracji niż zgłoszonych wolnych miejsc pracy lub aktywizacji zawodowej spowodowała, że zawód artysta rzeźbiarz w latach 2010-2014 był zawodem nadwyżkowym, tzn. takim, na który na rynku pracy istniało mniejsze zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy w zawodzie 7. 5 Informacja przygotowana na podstawie Załącznika Nr3 do Sprawozdania o rynku pracy MRPiPS- Bezrobotni oraz wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej według zawodów i specjalności dane za 2015r. Raporty z lat 2010-2014 znajdują się na stronie WUP Toruń http://podlupa.wup.torun.pl/ 6 W 2015 roku zmieniono metodologię prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych. Zmianę zainicjował Departament Rynku Pracy Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej w ramach projektu Opracowanie nowych zaleceń metodycznych prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych na lokalnym rynku pracy. Metodologia dostępna jest na stronie internetowej http://podlupa.wup.torun.pl/ w zakładce Biblioteka. Informacja o zawodach deficytowych i nadwyżkowych za rok 2015 dostępna jest na stronie www.mz.praca.gov.pl 7 W latach 2010-2014 podziału na zawody deficytowe, zrównoważone i nadwyżkowe dokonywano na podstawie wskaźnika intensywności nadwyżki (deficytu) wyrażonego jako iloraz liczby zgłoszonych wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej w badanym okresie, w danym zawodzie i liczby zarejestrowanych bezrobotnych w badanym 4
3. ZAPOTRZEBOWANIE NA PRACOWNIKÓW BADANIA PRACODAWCÓW ANALIZA INTERNETOWYCH OFERT PRACY, BADANIA LOSÓW ABSOLWENTÓW W badaniu ankietowym pracodawców kluczowych branż województwa kujawskopomorskiego w 2014 roku nie występują informacje na temat zawodu artysta rzeźbiarz 8. W badaniach sondażowych zrealizowanych w latach 2010-2013 pracodawcy nie zgłaszali planów zatrudnienia lub zwolnienia osób z zawodem artysta rzeźbiarz 9. Raport z monitoringu internetowych ofert pracy dla województwa kujawskopomorskiego nie zawiera informacji dotyczących zawodu artysta rzeźbiarz 10. Wyniki badań losów absolwentów: 11 8 9 10 11 okresie, w danym zawodzie. Zawody deficytowe to takie, dla których wskaźnik przekracza wartość 1,1; zawody zrównoważone to te, dla których wartość wskaźnika mieści się w przedziale od 0,9 do 1,1; natomiast zawody nadwyżkowe to te, w których przypadku wskaźnik wynosi poniżej 0,9. Raport z badania ankietowego 445 pracodawców 6 kluczowych branż woj. kujawsko-pomorskiego przeprowadzonego w 2014r. w ramach projektu Rynek Pracy pod Lupą II znajduje się na stronie http://podlupa.wup.torun.pl/ Wyniki badań 2000 pracodawców woj. kujawsko-pomorskiego przeprowadzonych w latach 2010-2013 w ramach projektu Rynek Pracy pod Lupą znajdują się na stronie http://podlupa.wup.torun.pl/ Analiza ilościowa i jakościowa treści 10406 internetowych ofert pracy o zasięgu regionalnym. Badanie przeprowadzono w 2 okresach, tj. IX-XI 2014r. oraz II-IV 2015r. Analiza obejmowała wybrane portale ogólnopolskie: Pracuj.pl, Praca.Gratka.pl, GazetaPraca.pl, Regiopraca.pl. Raport z badania znajduje się na stronie http://podlupa.wup.torun.pl/ Badanie losów absolwentów UMK Toruń. Informacja z badań znajduje się na stronie internetowej https://www.biurokarier.umk.pl/badanie-losow-absolwentow 5
METODY I SPOSOBY SKUTECZNEGO POSZUKIWANIA ORAZ UZYSKANIA ZATRUDNIENIA PRZEZ ABSOLWENTÓW 6
4. PROGNOZY RYNKU PRACY BAROMETR ZAWODÓW Barometr zawodów to badanie, które przewiduje zapotrzebowanie na pracowników na 2016 rok. Prognoza ta opiera się na opinii ekspertów (pracowników urzędów pracy oraz agencji zatrudnienia) analizujących sytuację w poszczególnych zawodach. Ocenie podlegają zawody najczęściej występujące na rynku pracy. Głównym efektem badania są informacje o grupach zawodów (poszczególne zawody z uwagi na podobieństwo wykonywanych zadań zostały zgrupowane w 177 grup), dla których prognozuje się, iż będą charakteryzować się deficytem, równowagą lub nadwyżką osób poszukujących pracy. W ww. badaniu zawód artysta rzeźbiarz nie podlegał ocenie z uwagi na małą liczebność osób bezrobotnych w tej grupie 12. 5. KSZTAŁCENIE W ZAWODZIE W roku akademickim 2016/17 na terenie województwa kujawsko-pomorskiego kształcenie na kierunku rzeźba oferuje Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu 13. W 2015 roku kierunek rzeźba ukończyło 21 osób. W roku akademickim 2015/16 kształcenie na tym kierunku odbywało się w 1 szkole wyższej posiadającej siedzibę na terenie województwa. Łączna liczba studentów na kierunku rzeźba wyniosła 32 14. 12 Raport podsumowujący badanie w województwie kujawsko-pomorskim znajduje się na stronie http://podlupa.wup.torun.pl/ 13 Zestawienie prowadzonych kierunków studiów https://polon.nauka.gov.pl/opi/aa/kierunki/studia?execution=e2s1 14 Informacja przygotowana na podstawie danych Głównego Urzędu Statystycznego na temat studentów roku akademickiego 2015/16 oraz absolwentów z lat 2010-2015. 7
ABSOLWENCI KIERUNKU RZEŹBA W LATACH 2010-2015 (STAN NA 30 WRZEŚNIA DANEGO ROKU) 2015 9 2014 5 2013 9 2012 1 2011 7 2010 5 0 2 4 6 8 10 ABSOLWENCI I STUDENCI KIERUNKU RZEŹBA W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO-POMORSKIM WEDŁUG UCZELNI Nazwa szkoły Wyszczególnienie Absolwenci Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Województwo Kujawsko - Pomorskie 2010 Absolwenci 2011 Absolwenci 2012 Absolwenci 2013 Absolwenci 2014 Absolwenci 2015 Studenci 2015/16 ogółem 5 7 1 9 5 9 32 studia I stopnia 0 0 0 0 0 0 0 studia II stopnia 0 0 0 0 0 0 0 studia jednolite 5 7 1 9 5 9 29 magisterskie po ostatnim roku 0 0 0 0 0 0 3 bez egzaminu ogółem 5 7 1 9 5 9 32 studia I stopnia 0 0 0 0 0 0 0 studia II stopnia studia jednolite magisterskie po ostatnim roku bez egzaminu 0 0 0 0 0 0 0 5 7 1 9 5 9 29 0 0 0 0 0 0 3 8
Zasady kształcenia w odniesieniu do studiów wyższych są regulowane przez następujące przepisy: - Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. 2005, Nr 164, poz. 1365 z późn. zm.), http://isip.sejm.gov.pl/detailsservlet?id=wdu20051641365 - Ustawa z dnia 18 marca 2011 r. o zmianie ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym, ustawy o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki oraz o zmianie niektórych innych ustaw 1 (Dz. U. Nr 84 poz. 455), http://isap.sejm.gov.pl/detailsservlet?id=wdu20110840455 - Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 2 listopada 2011r. w sprawie Krajowych Ram Kwalifikacji dla Szkolnictwa Wyższego (Dz. U. Nr 253, poz. 1520), http://isap.sejm.gov.pl/detailsservlet?id=wdu20112531520 - Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 3 października 2014 r. w sprawie warunków prowadzenia studiów na określonym kierunku i poziomie kształcenia (Dz. U. 2014, Nr 0, poz. 1370). http://isap.sejm.gov.pl/detailsservlet?id=wdu20140001370. 6. INFORMACJE DODATKOWE Ogłoszenia Polskich Artystów Plastyków http://www.ekspozycje.eu Portal artystów i środowisk twórczych http://www.artysta.pl LITERATURA Orońsko - kwartalnik. Periodyk artystyczny, poświęcony problematyce współczesnej sztuki, ze szczególnym uwzględnieniem rzeźby i artystycznych działań w przestrzeni, zapełniany tekstami czołowych polskich artystów-rzeźbiarzy, krytyków i teoretyków sztuki. Opracowała: Bożena Antoszewska - Woźniak doradca zawodowy WUP w Toruniu - Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej we Włocławku Akceptowała: Bogusława Szewczyk-Modrzejewska Kierownik Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej we Włocławku Aktualizacja: czerwiec 2016r. 9
7. MOŻLIWOŚCI I WARUNKI ZATRUDNIENIA W KRAJACH UNII EUROPEJSKIEJ DOSTĘP DO RYNKÓW PRACY KRAJÓW EUROPEJSKIEGO OBSZARU GOSPODARCZEGO (EOG) W państwach należących do Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) swobodny przepływ pracowników jest prawem podstawowym pozwalającym obywatelom danego państwa EOG podjąć pracę w innym państwie należącym do EOG na tych samych warunkach jak obywatele wybranego państwa. Polacy, podejmujący legalną pracę w innym państwie EOG, mają takie same prawa i obowiązki jak pracownicy lokalni. INFORMACJA DLA OSÓB POSZUKUJĄCYCH PRACY W ZAWODZIE ARTYSTA RZEŹBIARZ W KRAJACH EOG Osoba chcąca podjąć pracę jako artysta rzeźbiarz w jednym z krajów EOG, powinna sprawdzić czy zawód ten nie jest w tym kraju regulowany, co wiąże się z oficjalnym uznaniem kwalifikacji i doświadczenia zawodowego. Każdy kraj EOG decyduje o uregulowaniu zawodu, dlatego też może się zdarzyć, że dany zawód jest regulowany w jednym kraju, podczas gdy w innych nie będzie regulowany. Aby sprawdzić, czy zawód artysta rzeźbiarz jest regulowany należy skorzystać z wyszukiwarki na portalu Twoja Europa prowadzonym przez Komisję Europejską: http://ec.europa.eu/internal_market/qualifications/regprof/index.cfm?action=homepage Obecnie w jednym kraju EOG zawód artysta rzeźbiarz jest regulowany, jest nim Liechtenstein. W przypadku braku informacji o danym zawodzie w powyższej wyszukiwarce lub w razie potrzeby uzyskania dodatkowych informacji, należy zgłosić się do jednego z punktów informacyjnych utworzonych w tym celu w każdym z krajów EOG (tzw. contact points): http://ec.europa.eu/internal_market/qualifications/contact/national_contact_points_en.htm ZAPOTRZEBOWANIE NA OSOBY Z ZAWODEM ARTYSTA RZEŹBIARZ WG EUROPEJSKIEGO PORTALU MOBILNOŚCI ZAWODOWEJ http://eures.europa.eu Z danych dostępnych na portalu EURES wynika, że dla osób z zawodami specjaliści kultury i sztuki zgłoszonych zostało 1789 ofert pracy w 17 krajach EOG. Najwięcej ofert pracy w ww. zawodzie znajduje się w: Wielkiej Brytanii (1593 oferty), Niemczech (114 ofert) oraz Włoszech (38 ofert) - dane wg stanu na dzień 25.11.2013 r. Osoby ubiegające się o pracę w zawodzie artysta rzeźbiarz powinny dysponować udokumentowanym doświadczeniem zawodowym, znajomością języka kraju, w którym wykonywana będzie praca (często wymagana jest znajomość innego języka), co najmniej średnim technicznym wykształceniem, znajomością technologii druku oraz typografii jak również znajomością technologii internetowych w tym: bardzo dobrą w praktyce znajomością programów graficznych: Adobe InDesign, Illustrator, Photoshop, Power Point, Corel Draw. Ponadto powinny posiadać wysokie umiejętności komunikacyjne. 10 1
Przykładowe stawki płacy w zawodzie artysta rzeźbiarz: nniemcy stawki kształtują się w przedziale od 10 euro/godz brutto, Czechy: 12.500-20.000 koron czeskich/brutto miesięcznie. Opracowała: Justyna Grębicka pośrednik pracy, WUP w Toruniu, Wydział Pośrednictwa Pracy OZ WUP we Włocławku 11