-1- Jak zapewnić optymalne warunki mieszkalne? Domem określa się najczęściej pewną całość materialną (budowla, instalacje i wyposażenie) dostosowaną do potrzeb jego użytkowników. Pojęciem dom określamy także mieszkanie, pomieszczenie mieszkalne, miejsce stałego zamieszkania, lokum, często nie związane z jedną rodziną, np. Dom Dziecka, Dom Opieki Społecznej. Podstawą tych określeń jest stałe, wspólne zamieszkiwanie grupy ludzi. Dom nie tylko chroni oraz izoluje mieszkańców od środowiska zewnętrznego, ale także zapewnia swoisty mikroklimat oraz sprawne funkcjonowanie człowieka. Optymalne warunki mieszkalne uzyskuje się dzięki różnym instalacjom oraz urządzeniom zainstalowanym w domu. Instalacja = przewody (elektryczne, gazowe, wodne, inne) + osprzęt (gniazda, łączniki, zawory inne). Instalacja wodociągowo kanalizacyjna dostarcza wodę do celów spożywczych i higienicznych Instalacja elektryczna dostarcza energię elektryczną, zapewnia oświetlenie pomieszczeń oraz pracę urządzeń grzejnych, domowych urządzeń elektrycznych oraz komunikowanie się. Instalacja gazowa zapewnia pracę urządzeń grzewczych, np. kuchni, pieca centralnego ogrzewania. Instalacja centralnego ogrzewania zapewnia utrzymanie optymalnej temperatury w całym domu.
-2- Ile wody potrzeba w gospodarstwie domowym? Wielkość zużycia wody zależy od sposobu jej użytkowania przez mieszkańców domu oraz od rodzaju zainstalowanych urządzeń. Od ilości zużywanej wody zależna jest wielkość wielu elementów instalacji wodociągowej, np. średnica rur, objętość zbiorników, wielkość pomp, studni a także osadnika ścieków. W procesie projektowania przy określaniu przewidywanego zużycia wody w ciągu doby uwzględnia się tzw. normę fizjologiczną, tj. ilość wody na jedną osobę 1. Oblicz średnie zużycie wody w ciągu doby w swoim domu, uwzględniając normę fizjologiczną oraz zainstalowane urządzenia. Porównaj swoje obliczenia ze wskazaniami wodomierza w swoim domu. Ile energii elektrycznej potrzeba w domu? Moc urządzeń elektrycznych mierzona jest w watach (W). Im większa jest moc, tym więcej energii elektrycznej zużywa urządzenie w danym czasie, np. w ciągu jednej godziny. Liczniki energii elektrycznej mierzą jej zużycie w kilowatogodzinach (kwh). Zależność pomiędzy mocą i napięciem jest następująca: Moc(W) = Napięcie(V) Prąd(A) Np.:, jeżeli czajnik zasilany jest napięciem 220 voltów i pobiera prąd o natężeniu 10 amperów ma moc 2200 watów (2,2 kilowatogodziny energii elektrycznej Suma mocy wszystkich urządzeń, jakie znajdują się w domu daje tzw. moc zainstalowaną. Oznacza to, że jeżeli włączylibyśmy wszystkie urządzenia jednocześnie, to otrzymamy całkowite zapotrzebowanie mocy dla budynku mieszkalnego. W rzeczywistości nie wszystkie urządzenia pracują jednocześnie, a niektóre z nich rzadko pobierają moc maksymalną. Przewidywana moc zainstalowana jest podstawą założeń projektowych instalacji elektrycznej.
-3- Instalacje w naszych domach Dostarczając do budynku wodę, energię elektryczną czy gaz musimy zapewnić sprawne i bezpieczne ich przesyłanie, odbiór z doprowadzeniem do odpowiednich urządzeń oraz odprowadzenie odpadów. 1) W czasie drogi ze szkoły do domu zaobserwuj, jakie rodzaje sieci przebiegają wzdłuż ulicy. Po czym je rozpoznajesz? 2) Zapytaj rodziców, gdzie w twoim domu znajdują się główne przyłącza instalacji.
-4- Jak ogrzać dom? Centralne ogrzewanie to ogrzewanie całego domu za pomocą gorącej wody lub powietrza pochodzącego z jednego źródła ciepła. W większości systemów ogrzewczych wykorzystuje się wodę, ponieważ jest ona dobrym materiałem magazynującym i przewodzącym ciepło. Wodę podgrzewa się w kotle na gaz, olej opałowy, energię elektryczną lub paliwo stałe (węgiel, koks, inne). System centralnego ogrzewania działa w ten sposób, że gorąca woda z kotłów ogrzewa grzejniki. Ogrzewa też osobno wodę płynącą do kranów. Ta sama woda krąży w obwodzie w sposób ciągły. Zapobiega to osadzaniu się kamienia w kotle i rurach, jak to się dzieje w czajniku. Omów ten rysunek. Wyjaśnij, dlaczego woda krąży w instalacji we wskazanym kierunku? Grzejniki łączy się równolegle czy szeregowo? 1) Jakie inne rodzaje paliw, oprócz wymienionych, można spalać w kotłach? Co robić, aby kominy nie dymiły? 2) W jaki sposób odbywa się zasilanie w ciepłą wodę dla celów ogrzewczych całego osiedla czy dzielnicy? 3) Jakie są zalety, a jakie wady ogrzewania gorącym powietrzem? 4) Jak ogrzewano domy w przeszłości? 5) Jakie systemy ogrzewania dominować będą w przyszłości?
-5- Instalacja wodociągowo kanalizacyjna składa się z rur, kształtek połączeniowych oraz przyborów. W zależności od funkcji, jaką spełniają poszczególne odcinki rur, dzieli się je na piony i poziomy. W instalacji wodociągowej piony doprowadzają wodę na poszczególne kondygnacje, natomiast poziomy do odpowiednich przyborów, czyli odbiorników wody. Opisz ten rysunek i wyjaśnij sposób; a) doprowadzenia wody do poszczególnych odbiorników b) odprowadzenia wody, c) prowadzenia poziomów kanalizacyjnych, Nazwij poszczególne elementy przedstawionej instalacji. Omów nowe rozwiązania osprzętu stosowanego w instalacjach domowych. Rury w instalacjach gazowych i centralnego ogrzewania są łączone zwykle przez spawanie, które jest połączeniem nierozłącznym. Rury kanalizacyjne łączone są na wcisk za pomocą specjalnie ukształtowanych kielichów. Są to połączenia wciskowe
-6- Izolacja w domach mieszkalnych Nasze domy potrzebują izolacji dla utrzymania w nich ciepła i mniejszego zużycia opału. Przewody elektryczne izoluje się, aby zapobiec przepływowi prądu przy zetknięciu z innymi przedmiotami. Chłodziarki izolowane są, aby nie dopuszczały ciepła do wnętrza. Samochody mają izolację przeciw dźwiękową dla wyciszenia odgłosów pracującego silnika. Izolacja elektryczna. Przewody elektryczne izoluje się pokrywając je najpierw lakierem, potem elastycznym tworzywem sztucznym np. PCV Izolacja akustyczna. Powietrze jest również dobrym izolatorem dźwięku. Okna i ściany zabezpieczają nie tylko przed utratą ciepła, ale i przed hałasem Izolacja cieplna. Nasze ciało wymaga izolacji w celu ochrony przed zimnem. Uwięzione powietrze jest dobrym izolatorem. Odzież, zwłaszcza wełniana, zatrzymuje we włóknach tkaniny cząsteczki powietrza. Zatrzymuje też warstewkę powietrza przy skórze między tkaniną a ciałem. Materiały izolacyjne stosowane w budynkach produkowane są z tworzyw sztucznych w postaci włókien, pianek lub granulek zatrzymujących powietrze. 1) Dowiedz się, jakich materiałów izolacyjnych użyto przy budowie twojego domu? 2) W jakich innych przypadkach stosuje się materiały izolacyjne? 3) W jaki sposób izoluje się ściany przed wilgocią? 4) Jakie zadanie spełnia izolacja pozioma, a jakie pionowa? Jaką funkcję pełnią w samochodzie wskazane elementy?