Przygotowanie tokarki Wersja 7.4

Mathematisch Technische Software-Entwicklung GmbH Przygotowanie tokarki Wersja 7.4

TopTurn Przygotowanie tokarki Wersja polska 7.4 04.2011 (Robert Dubas, MTS, ul. Sosnowa 1-4, 71-468 Szczecin, tel. 601 724127, dubas@mts-cnc.com) MTS Mathematisch Technische Software-Entwicklung GmbH 2011 Kaiserin-Augusta-Allee 101-10553 Berlin 0049 030 34 99 60 0 Wszelkie prawa zastrzeżone, również kopiowanie fotograficzne i mechaniczne, a także kopiowanie w formie elektronicznej. 2

Spis treści Spis treści... 3 Przygotowanie tokarki... 4 Uruchamianie dialogu przygotowawczego... 5 Dialog przygotowawczy Zakładka. Informacje ogólne... 6 Dialog przygotowawczy Zakładka: przedmiot obrabiany i mocowanie przedmiotu obrabianego... 7 Dialog przygotowawczy Zakładka: przedmiot obrabiany typ przedmiotu obrabianego... 8 Dialog przygotowawczy Zakładka: przedmiot obrabiany obrabiarka z konikiem... 9 Dialog przygotowawczy Zakładka: mocowanie przedmiotu obrabianego wybór uchwytu... 10 Dialog przygotowawczy Zakładka: mocowanie przedmiotu obrabianego... 11 Dialog przygotowawczy Zakładka: konik... 12 Dialog przygotowawczy Zakładka: wrzeciono przechwytujące... 13 Dialog przygotowawczy Zakładka: rejestr punktów zerowych... 14 Dialog przygotowawczy Zakładka: system narzędziowy... 15 Dialog przygotowawczy Zakładka: system narzędziowy... 16 Dialog przygotowawczy Zakładka: system narzędziowy... 17 Dialog przygotowawczy Szybkie przygotowanie maszyny... 18 MTS GmbH 2011

Przygotowanie tokarki Wprowadzenie: Warunkiem niezbędnym do symulacji programu NC na naszych wirtualnych centrach obróbkowych jest jej wcześniejsze przygotowanie dokładnie tak, jak w praktyce warsztatowej na rzeczywistej obrabiarce. Stan przygotowania maszyny stanowią przede wszystkim dane dotyczące: przedmiotu obrabianego, uchwytu, punktów odniesienia, narzędzi i ich wartości korekcyjnych. Dane na temat stanu gotowości obrabiarki gromadzone są po zakończeniu dialogu przygotowawczego w nagłówku karty technologicznej zwanej kartą przygotowawczą, w której to zapisywany będzie również program NC. Jeśli otwarty zostanie już istniejący w pamięci maszyny program NC, można go poprzez wykorzystanie funkcji <Dialog przygotowawczy> zmienić w nagłówku karty przygotowawczej lub dopasować do programu. Jeśli zaś chcemy utworzyć nowy program, należy wybrać funkcję <Tryb przygotowawczy plik dlg> i podać nazwę programu. Wtedy to wykorzystany zostanie zapis standardowej karty przygotowawczej z pliku o nazwie Dflt_mte jako zapis wstępny dla obrabiarki przy tworzeniu nowej karty przygotowawczej, która z kolei może zostać zmieniona przez użytkownika w trakcie wykorzystywania funkcji dialogu. Karta przygotowawcza ma następującą strukturę. ; Karta przygotowawcza ; Obrabiarka: "MTS M-LC R3 T16 VDI30" ; Sterowanie: "MTS-Turn" ; ; Informacje ogólne ; Data utworzenia: "20.02.2009" ; ; Przedmiot obrabiany ; Walec: L130 DA100 ; Materiał: "N\Aluminium\AlMg1" ; ; Mocowanie przedmiotu obrabianego ; Uchwyt: "DIN55028 A8\KraftspannF\KSF200-3AsB" ; Nasada uchwytu: "AsB40V1.5x60\KrallenB\KrB-B40xL45_14xH55-20-SpD95-150" ; Rodzaj mocowania: Mocowanie zewnętrzne ; Głębokość mocowania: ET15 ; ; Konik ; Kieł konika: "MK4\Reitstockspitze\KSMK4-60-30-25_44" ; Pozycja konika: ZR1100 M10 ; ; System narzędziowy ; Lista narzędzi ; T01: "VDI30A\Nóż kątowy lewy \CNMM 120404_PCLNL 2020 H 12_B1-30 2022" ; T02: "VDI30A\Wiertło płytkowe \WPB 24x72(156) R_E1-30 32x75" ; T03: "VDI30A\Nóż kątowy lewy \CNMM 120408_PCLNL 2020 H 12_B1-30 2022" ; T04: "VDI30A\Wiertło\CCMT 09T304_A20Q - SCLCL 09_E2-30 20x60" ; T05: "VDI30A\Nóż kątowy lewy \DNMG 150608_PDHNL 2020 H 15_B1-30 2022" ; T06: "VDI30A\Wiertło \DCMT 11T304_A20Q - SDUCL 11_E2-30 20x60" ; T07: "VDI30A\Nóż kątowy lewy \DCMT 11T308_SDJCL 2020 H 11_B1-30 2022" ; Aktywne narzędzie: T01 ; ; Lista wartości korekcyjnych narzędzi ; T01 TC1: KZ+047.000 KX+071.000 Q3 QZ-000.400 QX-000.400 R000.400 Ap005.005 Kr+004.375 DB000.000 SL012.452 ; T02 TC1: KZ+171.000 KX+000.000 Q7 QZ+000.000 QX+000.000 R012.000 Ap000.000 Kr+000.000 DB024.000 SL072.000 ; T03 TC1: KZ+047.000 KX+071.000 Q3 QZ-000.800 QX-000.800 R000.800 Ap005.005 Kr+004.375 DB000.000 SL012.054 ; T03 TC2: KZ+047.001 KX+095.000 Q8 QZ+000.001 QX-000.213 R000.000 Ap000.000 Kr+000.000 DB000.000 SL000.000 ; T04 TC1: KZ+189.100 KX-013.000 Q2 QZ-000.400 QX+000.400 R000.400 Ap004.952 Kr+005.049 DB000.000 SL009.265 ; T05 TC1: KZ+047.000 KX+075.000 Q3 QZ-000.800 QX-000.800 R000.800 Ap017.578 Kr+016.717 DB000.000 SL014.020 ; T06 TC1: KZ+189.100 KX-013.000 Q2 QZ-000.400 QX+000.400 R000.400 Ap031.859 Kr+003.016 DB000.000 SL011.185 ; T07 TC1: KZ+047.000 KX+067.000 Q3 QZ-000.800 QX-000.800 R000.800 Ap032.000 Kr+003.000 DB000.000 SL010.785 ; ; Rejestr punktów zerowych ; Punkt zerowy G54: Z272 X0 NT13 ; Punkt zerowy G55: Z143 X0 NT12 ; Prawa powierzchnia przedmiotu obrabianego: Z273 ; ; Koniec karty przygotowawczej N10 G54 Wirtualna obrabiarka przygotowywana jest przez użytkownika w dialogu przygotowawczym na podstawie planu pracy i rysunku detalu. Na zakończenie dialogu przygotowawczego wszystkie zmiany i ustawienia zapisywane są w programie NC po opuszczaniu trybu przygotowawczego po naciśnięciu klawisza. Program dostępny jest od tego momentu w pamięci maszyny i można go tworzyć lub zmieniać w edytorze NC lub w trybie interaktywnym w oknie symulacyjnym. Przy uruchamianiu symulacji pracy obrabiarki wczytywana jest karta przygotowawcza (plik Dflt_mte) wraz z dobranymi narzędziami i mocowaniem. Obrabiarka jest gotowa do pracy. 4

Uruchamianie dialogu przygotowawczego Tworzenie nowego programu NC Zmiana istniejącej karty przygotowawczej Po wybraniu funkcji <Tryb przygotowawczy. Plik dlg> okno zarządzania programami NC. otwiera się Nazwę nowego programu NC, np.: Test wpisuję się w okno nazwy pliku. Można też otworzyć istniejący program z listy. Wybierając funkcję otwiera się dialog przygotowawczy dla nowego wybranego programu. UWAGA: Wpisując nową nazwę programu NC plik karty przygotowawczej Dflt_mte wykorzystywany jest jako wzorzec do dialogu przygotowawczego. Jeśli za pomocą funkcji dialogu przygotowawczego otwarty zostanie istniejący już program, dane z dialogu przygotowawczego tego programu zostaną przejęte do aktualnego. Dane te można oczywiście zmieniać. Wybierając <Dialog przygotowawczy> programu NC. można zmieniać kartę przygotowawczą aktualnie wybranego Przegląd zakładek dialogu przygotowawczego W celu utworzenia kompletnej karty przygotowawczej w dialogu przygotowawczym niezbędne są następujące kroki: Zakładka Zakładka Zakładka lub Zakładka Zakładka Zakładka MTS GmbH 2011

Dialog przygotowawczy Zakładka. Informacje ogólne W tym miejscu można wpisywać informacje o pisanym programie. Wpis danych do tej zakładki nie jest konieczny i można go pominąć. WAŻNE: Wybierając kończy się pracę w dialogu przygotowawczym. Należy to zatem zrobić dopiero, gdy obrabiarka jest całkowicie przygotowana lub kiedy wprowadzono wszystkie zmiany w karcie przygotowawczej. Kartę przygotowawczą tworzy się następnie wybierając dane są poprawne. Jeśli nie, przycisk jest nieaktywny., pod warunkiem oczywiście, że wpisane 6

Dialog przygotowawczy Zakładka: przedmiot obrabiany i mocowanie przedmiotu obrabianego Uwagi ogólne Obsługa grafiki trójwymiarowej w oknach zakładki przedmiot obrabiany / mocowanie odbywa się po naciśnięciu lewego klawisza myszki. Do dyspozycji są następujące funkcje: przewijarka myszy: naciśnięta przewijarka myszy: lewy klawisz myszy: powiększanie / zoom przesuwanie grafiki obracanie grafiki W przypadku nie podania niezbędnej danej lub podania błędnej wartości w polach, w dolnej części zakładki na czerwonym pasku pojawi się informacja o błędzie lub ostrzeżenie. Błędy należy bezwzględnie usunąć, ponieważ z błędnymi lub niekompletnymi wpisami nie będzie można opuścić dialogu przygotowawczego wybierając klawisz. Będzie nieaktywny. W oknach wybierać można wartości, właściwości i nastawy graniczne. Wybór rodzaju mocowania w obrębie zarządzania: usunięcie wstępnie przygotowanego uchwytu otwieranie pliku zarządzania dla doboru typu mocowania MTS GmbH 2011

Dialog przygotowawczy Zakładka: przedmiot obrabiany typ przedmiotu obrabianego Do dyspozycji użytkownika znajdują się różne standardowe typy przygotówki. Pola do zdefiniowania geometrii przygotówki lub pola wyboru danych wcześniej zdefiniowanych oznaczone są xxx. Typ przedmiotu obrabianego: Długość Średnica Nakiełkowanie Strona(y) z nakiełkiem: Średnica nawiertaka: Szerokość fazy nakiełka: Typ przedmiotu obrabianego: Długość Średnica Średnica wewnętrzna: Nakiełkowanie Strona(y) z nakiełkiem: Szerokość fazy nakiełka: Kąt nakiełka: Typ przedmiotu obrabianego: Ilość krawędzi: Średnica Rozwartość klucza: Średnica wewnętrzna: Walec L xxx mm DA xxx mm Z po prawej D1 2,5 mm FB 3,29 mm Rura L xxx mm DA xxx mm DI xxx mm Z brak FB mm EZ stopni N-Bok N xxx mm L xxx mm DS xxx mm DI xxx mm Typ przedmiotu obrabianego: Nazwa pliku: przemocowany: Przygotówka Część1.dws Mierzenie W celu sprawdzenia parametrów zamocowania wcześniej wykonanej przygotówki do dyspozycji użytkownika znajduje się moduł pomiarów Mierzenie. Dodatkowo zdefiniować można wzorcowy przedmiot obrabiany (porównanie: powinno/jest). Materiał przedmiotu obrabianego dobiera się z biblioteki materiałów. Kierunek (ustawienie) przedmiotu obrabianego w razie potrzeby można zmieniać o AP (obrót wokół osi X sens ma tylko AP180) oraz CP (obrót wokół osi C przy obróbce narzędziami frezarskimi na tokarce). 8

Dialog przygotowawczy Zakładka: przedmiot obrabiany obrabiarka z konikiem Najpierw użytkownik określa typ przedmiotu obrabianego dokonując wyboru: Typ przedmiotu obrabianego określa dane opisujące geometrię przedmiotu obrabianego. Wybór walca jako przedmiotu obrabianego Określając kierunek przedmiotu obrabianego można go obrócić o np.: AP180 (przemocowanie) lub przy przedmiotach niesymetrycznych osiowo za pomocą CP zamocować po obróceniu wokół osi C. W celach porównawczych i dla sprawdzenia można podać nazwę pliku wzorcowego przedmiotu obrabianego. Przykład walec Z katalogu materiałów można wybrać rodzaj materiału przedmiotu obrabianego. Przedmiot obrabiany: walec Do wpisania w tym przypadku są następujące wielkości: Długość Średnica L DA MTS GmbH 2011

Dialog przygotowawczy Zakładka: mocowanie przedmiotu obrabianego wybór uchwytu Uchwyt mocujący w module tokarskim TopTurn składa się zawsze z 2 elementów, właściwego uchwytu mocującego i elementu mocującego (np.: uchwyt tokarski i szczęki mocujące lub uchwyt tulei zaciskowej i tuleja zaciskowa). Przegląd możliwych do zastosowania sposobów mocowania Wybór typów narzędzi z katalogu usuwanie proponowanego typu mocowania otwieranie biblioteki dla typów mocowania lub uchwytów W polu można wpisywać wartości lub wybrać automatycznie dostępną wartość graniczną. Rodzaj mocowania: Uchwyt zaciskowy Szczęki twarde Szczęki miękkie Szczęki pazurowe lub Głębokość mocowania: Długość niepodparta: ET xxx mm EA xxx mm ET xxx mm EA xxx mm ET xxx mm EA xxx mm Siła zacisku: Średnica uchwytu: Pozycja: Szerokość fazy: SpK N SpD mm AdP % FB mm SpK N SpD xxx mm AdP xxx % FB xxx mm SpK N SpD mm AdP % FB mm Uchwyt tulei zaciskowej Tuleja zaciskowa Zabierak czołowy Kieł konika lub Głębokość mocowania: Długość niepodparta: Siła zacisku: ET xxx mm EA xxx mm SpK N Zabierak czołowy: Pozycja konika: Siła docisku pinola: Kieł konika zaciśnięty: ZR xxx mm PK xxxxxxx 10

Dialog przygotowawczy Zakładka: mocowanie przedmiotu obrabianego Wstępna propozycja ustawień obrabiarki w dialogu przygotowawczym dla nowego programu NC wczytywana jest zawsze ze standardowej karty przygotowawczej Dflt_mte automatycznie po uruchomieniu modułu tokarskiego TopTurn. Na przykład wybierając obrabiarkę MTS standardowo pojawiają się: uchwyt tokarski KSF200-3 ze szczękami pazurowymi typ B\KrB-B40xL45_14xH55-20-SpD95-150. Dla takiego specjalnego typu mocowania możliwa średnica mocowania nowego przedmiotu znajduje się w zakresie 60 i 130 mm. Maksymalna głębokość mocowania wynosi 20 mm (Odsadzenia szczęk pazurowych dopasowane zostaną automatycznie do głębokości mocowania). Ustawienia wstępne karty przygotowawczej pozwalają na pewny i szybki dobór przedmiotu obrabianego: podaj wymiary przedmiotu obrabianego, określ głębokość zamocowania, naciśnij przycisk. Określanie głębokości mocowania: Głębokość zamocowania ET UWAGI: Długość niepodparta EA wykorzystywana jest często przy obróbce materiału w kształcie pręta. Stanowi ona długość przedmiotu obrabianego minus głębokość zamocowania ET. Zaprogramować wolno tylko jeden z tych parametrów. Albo ET, albo EA. MTS GmbH 2011

Dialog przygotowawczy Zakładka: konik W zależności od sposobu zamocowania przedmiotu obrabianego wybrać można odpowiedni zabierak czołowy i konik z kłem. Pozycja konika ZR obliczana jest automatycznie. Wybór narzędzi z biblioteki Wcześniej wybrany uchwyt zostaje usunięty Otwiera biblioteki typów narzędzi lub narzędzi Podwójne kliknięcie lewym klawiszem myszki otwiera biblioteki poszczególnych typów mocowania / podparcia, a wybór potwierdza się klawiszem potwierdzenia 12

Dialog przygotowawczy Zakładka: wrzeciono przechwytujące Jeśli przedmiot obrabiany jest na tokarce numerycznej posiadającej wrzeciono główne i wrzeciono przechwytujące i zamocowany jest na wrzecionie głównym, należy dobrać odpowiedni sposób zamocowania także do obróbki na wrzecionie przechwytującym korzystając z systemu doboru sposobów zamocowania. W celu dokonania zmiany sposobu zamocowania obrabianego przedmiotu zapoznaj się z rozdziałem Informacje dodatkowe do Dialogu przygotowawczego zakładka: Mocowanie przedmiotu obrabianego. Wrzeciono główne oraz Mocowanie przedmiotu obrabianego. Wrzeciono przechwytujące. MTS GmbH 2011

Dialog przygotowawczy Zakładka: rejestr punktów zerowych W rejestrze znajdują się cztery równoważne funkcje przesunięcia punktu zerowego przedmiotu obrabianego: G54, G55, G56 oraz G57. Wpis wartości współrzędnych dla prawej, bądź lewej powierzchni przedmiotu obrabianego są zdefiniowane w systemie i można je wybrać z listy dostępnych opcji w pasku opcji. Wyboru zdefiniowanych położeń punktu zerowego przedmiotu obrabianego dokonuje się w dolnym pasku opcji (np.: <Prawa strona środek przedmiotu obrabianego>). Współrzędne wybranego punktu zerowego można przesuwać przyrostowo. Współrzędne wybranego punktu zerowego można przesuwać przyrostowo za pomocą adresów IZ, IX (IZ inkrementalne / przyrostowe Z, IX inkrementalne / przyrostowe X). Można definiować od jednego do czterech punktów zerowych G54-G57. Przesunięcie punktu zerowego przedmiotu obrabianego w kierunku osi Z ze względu na naddatek na planowanie wykonuje się poprzez wpisanie wartości, np.: -1. Używając przycisku następuje wyzerowanie przyrostowego przesunięcia punktu zerowego IZ oraz IX. Punkt zerowy ustalić można dla standardowych przygotówek w proponowanym miejscu przedmiotu obrabianego poprzez wybór i przesuwać go w razie potrzeby przyrostowo o wartości IZ,IX. 14

Dialog przygotowawczy Zakładka: system narzędziowy Głowica rewolwerowa tokarki sterowanej numerycznie ma w standardzie 16 gniazd narzędziowych i przy tworzeniu nowego programu wypełniona jest wybranymi narzędziami zapisanymi w karcie przygotowawczej w pliku Dflt_mte. Jeśli nie zostaną dokonane żadne zmiany w zestawie narzędzi, nową kartę przygotowawczą utworzyć można automatycznie wybierając, a tym samym zakończony zostanie dialog przygotowawczy. Jeśli zestaw narzędzi ma być zmieniony, należy wybrać przycisk Narzędzia w głowicy rewolwerowej można sprawdzić, zaakceptować lub zmienić. Wymiana narzędzia na nowe Usuwanie narzędzia Opis szczegółowy narzędzia Rejestr wartości korekcyjnych TC1-TC9. Wartości właściwe dla narzędzi z biblioteki. Można je zerować lub zmieniać Akceptacja wybranych narzędzi Zakończenie wyboru narzędzi bez zapisu MTS GmbH 2011

Dialog przygotowawczy Zakładka: system narzędziowy Przycisk umożliwia uzbrojenie pustego gniazda głowicy rewolwerowej w nowe narzędzie lub wymianę istniejącego narzędzia na inne. Podczas wyboru narzędzia do pustego gniazda głowicy rewolwerowej system narzędziowy otwiera się pokazując w pierwszej kolejności typy narzędzi dostępne dla użytkownika. Jeśli licencja użytkownika umożliwia zastosowanie narzędzi według różnych norm, np.: narzędzi napędzanych frezarskich na tokarkę, zanim pokażą się typy narzędzi do wyboru należy dokonać wyboru normy narzędziowej na podstawie której udostępniane będą odpowiednie grupy narzędzi skrawających. Po kliknięciu na wybrany typ narzędzi otwiera się biblioteka narzędzi danego typu. Można dokonać wyboru właściwego narzędzia przez zaznaczenie go kursorem i zatwierdzenie przyciskiem. Narzędzie umieszczone zostanie w tej pozycji głowicy rewolwerowej, w której użytkownik wszedł do biblioteki. W przypadku konieczności zamiany istniejącego w głowicy narzędzia (gniazdo niepuste) system otwiera się od razu w bibliotece tego samego typu, co narzędzie w gnieździe. Chcąc wybrać narzędzie innego typu należy wybrać przycisk i powrócić do systemu narzędziowego, gdzie wybiera się najpierw typ narzędzia, a dopiero potem dane narzędzie. Jeśli w głowicy rewolwerowej mają być umieszczone narzędzia według różnych norm (np.: narzędzia statyczne tokarskie i narzędzia obrotowe / napędzane frezarskie) wybieramy je z odpowiednich bibliotek sięgając do nich za pomocą przycisku. 16

Dialog przygotowawczy Zakładka: system narzędziowy W celu wybrania odpowiednich narzędzi do głowicy rewolwerowej jest też możliwość przejęcia narzędzi z innego programu NC oraz ich ewentualna dalsza zmiana: Zestaw narzędzi opróżnij Aktywne narzędzie Zestaw narzędzi przejmowany jest z karty przygotowawczej wybranego programu NC. Do pustych gniazd narzędziowych na liście narzędzi podczas przygotowania obrabiarki nie umieszczane jest żadne narzędzie. Puste gniazda pozostają bez narzędzi. W przeciwnym razie podczas przygotowania obrabiarki stan głowicy pozostanie taki, jak użytkownik go przygotuje, to znaczy jeśli dobierze w puste gniazda wybrane narzędzia, to zostaną one przejęte i zapamietane. Określa aktywne (do pracy) narzędzie przy uruchamianiu programu. Punkt wymiany narzędzia Umożliwia zmianę położenia punktu wymiany narzędzia dla danego modelu obrabiarki (np.: aby uniknąć zbyt dalekich odjazdów ruchem szybkim, albo też w przypadku zamodelowania obrabiarki bez głowicy rewolwerowej, w celu umożliwienia manualnej wymiany narzędzia w wybranym punkcie przestrzeni obrabiarki). MTS GmbH 2011

Dialog przygotowawczy Szybkie przygotowanie maszyny Informacje ogólne Wpisywanie danych tutaj nie jest konieczne Np.: Programista: Jan Kowalski Wydział: IM2J2009 Projekt: Ćwiczenie 1 Przedmiot obrabiany Konieczne jest podanie wymiarów przygotówki Np.: Długość L: 130 Średnica DA: 60 Zakres mocowania od Ø 60 do Ø 130 mm Zamocowanie przedmiotu obrabianego Konieczne jest podanie głębokości zamocowania Np.: Głębokość zamocowania ET: 18 Maks. głębokość zamocowania (tu) 20 mm Maksymalna głębokość zamocowania dla danego uchwytu i szczęk pokaże się w pasku po jego rozwinięciu. Kieł konika Wpisywanie danych tutaj nie jest konieczne 18

Rejestr punktów zerowych Konieczne jest podanie położenia punktu zerowego przedmiotu obrabianego Wybierz stronę przedmiotu obrabianego Określ naddatek na planowanie, np.: IZ -1 Wpisz wartość współrzędnej IZ funkcji przesunięcia punktu zerowego System narzędziowy Konieczny wpis odbywa się automatycznie Użyty zostanie aktualny zestaw narzędzi. Zmian dokonuje się wybierając funkcję <Edytuj> Po wybraniu narzędzi wybierz. Obrabiarka i sterowanie Tryb pracy: Programowanie interaktywne (Tryb interaktywny) N15 G54 N20 T0101 G96 S300 F0.2 M04 M08 N25 G92 S3000 N30 G0 X62 Z0 MTS GmbH 2011