Wymiar jednostkowy obecności Polski w Unii Europejskiej. Jakie korzyści z integracji ma zwykły obywatel? Debata w Chrzanowie Patronat honorowy: Marek Sowa Marszałek Województwa Małopolskiego
Poparcie społeczne dla członkostwa Polski w UE Już na początku lat 90. Polacy byli bardzo pozytywnie nastawieni do idei wspólnej Europy. Poparcie dla integracji Polski ze strukturami UE sięgało nawet 80%. Obecnie: 89% Polaków deklaruje poparcie dla obecności naszego kraju w Unii Europejskiej 7% Polaków jest niezadowolonych z tego faktu 71% Polaków uważa, że wejście do Unii przyniosło nam więcej korzyści, niż strat 48% Polaków uważa, że dla nich osobiście obecność w Unii wiąże się z przewagą korzyści nad stratami Badanie CBOS, 10 lat członkostwa Polski w UE, kwiecień 2014.
Jakie widzimy korzyści? Zaraz po wejściu Polski do UE wśród korzyści Polacy wymieniali ruch bezpaszportowy, możliwość pracy za granicą i wsparcie dla rolników. Obecnie dostrzegamy też inne zalety integracji: 30% Polaków wśród korzyści wskazuje napływ pieniędzy unijnych 18% Polaków zauważa inwestycje w infrastrukturę drogową i kolejową oraz rozwój miast i wsi 16% Polaków docenia rozwój handlu, dostęp do nowych technologii, brak barier celnych etc. Wśród zalet wymieniane jest także m.in. nasze otwarcie na świat, poprawa bezpieczeństwa kraju, kontrola i nadzór UE. Badanie CBOS, 10 lat członkostwa Polski w UE, kwiecień 2014.
Korzyść nr 1: swobodne przekraczanie granic Obywatele RP mają prawo wjazdu do państw UE i strefy Schengen na podstawie dowodu osobistego. Prawo do ruchu bezpaszportowego wiąże się także z możliwością podejmowania na terenie państw Unii działalności ekonomicznej (np. pracy). Umożliwiło to swobodny dostęp unijnego rynku, co przełożyło się na rozwój polskich przedsiębiorstw od przystąpienia do Unii obroty w handlu zagranicznym rosły o około 18,7% rocznie. Pobyt do 3 miesięcy może odbywać się bez dodatkowych formalności. Powyżej tego okresu istnieje wymóg rejestracji i uzyskania certyfikatu zezwalającego na taki pobyt.
Korzyść nr 2: studia i staże za granicą Polscy studenci mogą uczyć się za granicą, m.in. dzięki unijnemu programowi Erasmus. Pozwala on podjąć naukę na uczelni wyższej w innym kraju na okres od 3 miesięcy do roku. Studenci mogą też w ramach Erasmusa wybrać staż w firmie lub organizacji, która zajmuje się sprawami związanymi z tematyką ich studiów. W programie uczestniczą uczelnie wyższe z krajów UE, ale też z Islandii, Liechtensteinu, Norwegii, Szwajcarii oraz Turcji. Studenci otrzymują stypendium, które ułatwia utrzymanie w obcym kraju. Co roku z programu korzysta ok. 15-16 tys. polskich studentów.
Korzyść nr 3: praca za granicą Unia Europejska gwarantuje swobodny przepływ pracowników. Mogą z niego skorzystać osoby posiadające prawo do tworzenia przedsiębiorstw, osoby świadczące usługi w krajach UE oraz pracownicy najemni (pracujący u kogoś). Państwa UE nie mogą wymagać wiz - jedynym dokumentem umożliwiającym podjęciem pracy jest ważny dowód. Każdy pracownik Unii Europejskiej musi mieć też zagwarantowane prawo do szkolenia zawodowego. Plusy: m.in. dzięki emigracji bezrobocie zmalało: 2004 r. - 19%; 2014-13,5%. Emigranci wysłali do Polski tylko w 2014 r. 16,15 mld zł. Minusy: ponad 2,2 mln osób wyjechało z Polski.
Korzyść nr 4: wsparcie unijnych funduszy 92 miliardy euro otrzymała Polska z Unii w latach 2004-2014. W tym czasie do unijnej kasy wpłaciliśmy ok. 31 miliardów. Za każdą złotówkę otrzymaliśmy trzy złote! W tym czasie udało się m.in.: zbudować 673 km autostrad wybudować lub zmodernizować 808 km dróg ekspresowych wsparcie otrzymało ponad 28 tysięcy przedsiębiorstw. Ponad połowa inwestycji w Polsce była współfinansowana ze środków UE. Na lata 2014-2020 Polska ma do wykorzystania 82,5 mld euro z unijnej polityki spójności.
Korzyść nr 5: wsparcie dla rolników Dopłaty bezpośrednie spowodowały realny wzrost dochodów rolników. W latach 2004-2013 wzrost ten wyniósł ponad 64 proc. W tym czasie eksport produktów rolno-spożywczych zwiększył się ponad pięciokrotnie, import czteroipółkrotnie.
Korzyść nr 6: prawo do współdecydowania i korzystania z unijnych instytucji Każdy obywatel UE: ma czynne i bierne prawo wyborcze do wybranych organów lokalnych państw członkowskich oraz do Parlamentu Europejskiego co najistotniejsze w miejscu zamieszkania, a nie w kraju, z którego pochodzi. ma prawo do zwracania się do Parlamentu Europejskiego z petycją dotyczącą jego spraw (indywidualnie lub grupowo w dowolnym języku urzędowym UE). może odwoływać się do Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich. Skarga ta może dotyczyć złej administracji jednego z organów lub instytucji wspólnotowych.
Korzyść nr 7: dostęp do dokumentów i opieka konsularna Unia zapewnia swoim obywatelom prawo do dostępu do swoich dokumentów. Nie udostępnia się jedynie dokumentów dotyczących państw członkowskich i petycji dotyczących osób fizycznych i prawnych bez ich zgody. Obywatele UE mają także prawo do opieki dyplomatycznej i konsularnej władz każdego z państw członkowskich, jeżeli przebywają w państwie trzecim, w którym ich kraj ojczysty nie utrzymuje swojej placówki dyplomatycznej. Pomoc obejmuje m.in. wsparcie w przypadku aresztowania, ciężkiej choroby czy utraty paszportu.
Fundusze unijne w Chrzanowie Z unijnego wsparcia korzystamy każdego dnia, nawet, jeżeli nie jesteśmy tego świadomi. Podróżujemy środkami komunikacji, których zakup współfinansowała Unia, uczymy się w szkołach wyremontowanych z unijnych środków, korzystamy z bibliotek i doposażonych szpitali. Inwestycje w Chrzanowie (wybór): północno-wschodnia obwodnica (koszt 85 735 101 zł, z UE 71 588 218 zł) Miejska Biblioteka Publiczna przy ul. Broniewskiego (koszt 16 314 964 zł, z UE 11 470 031 zł) przebudowa Placu 1000-lecia (koszt 8 159 620 zł, z UE 5 603 006 zł) remont drogi dojazdowej i doposażenie Szpitalnego Oddziału Ratunkowego w Szpitalu Powiatowym (koszt 2 977 093 zł, z UE 2 530 529 zł).
Wymiar jednostkowy obecności Polski w Unii Europejskiej. Jakie korzyści z integracji ma zwykły obywatel? Debata w Chrzanowie Patronat honorowy: Marek Sowa Marszałek Województwa Małopolskiego