InfoDług Ogólnopolski raport o klientach wysokiego i podwyŝszonego ryzyka w obrocie gospodarczym Warszawa, listopad 2007 SPIS TREŚCI: 1 O raporcie...2 2 Profil polskiego klienta podwyŝszonego ryzyka...3 3 Saldo zaległych płatności...3 4 Podział klientów podwyŝszonego ryzyka ze względu na płeć...5 5 Podział klientów podwyŝszonego ryzyka ze względu na wiek...6 6 Wielkość miast a liczba osób niewywiązujących się ze zobowiązań...7 7 10 największych miast...7 8 Ponad milion raportów z informacjami gospodarczymi udostępnianych przez InfoMonitor w 2007 roku...8 9 Kto i dlaczego moŝe znaleźć się w bazie InfoMoniotra oraz w bazie BIK...8 10 Barometr bezpieczeństwa w obrocie gospodarczym...9 11 Nieterminowe regulowanie płatności...10 12 Zdolność do regulowania bieŝących zobowiązań...11 13 NaleŜności płacone w terminie vs. naleŝności przeterminowane...12 14 Wierzytelności przeterminowane...13 15 Sposoby radzenia sobie z przeterminowanymi wierzytelnościami...15 16 ZadłuŜenie w branŝach...15 17 Poziom zadłuŝenia...16 18 Kto przekazuje i kto pobiera oraz co moŝe znaleźć się w bazach systemów InfoMonitora BIG S.A. oraz BIK S.A...17 www.infomonitor.pl 1
1 O raporcie Celem InfoMonitora Biura Informacji Gospodarczej S.A. jest wspieranie rzetelności oraz bezpiecznego obrotu gospodarczego, poprzez oferowanie dostępu do baz zawierających informacje gospodarcze na temat rzetelności płatniczej przedsiębiorców i konsumentów. Korzystanie z tych informacji daje przedsiębiorcom i konsumentom moŝliwość minimalizowania ryzyka związanego z podejmowaniem współpracy z nowymi partnerami przy sprzedaŝy usług i produktów z wydłuŝonym terminem płatności czyli ochrona przed niewypłacalnymi i nieuczciwymi kontrahentami. Współpraca z Biurem Informacji Gospodarczej umoŝliwia takŝe uzyskanie przewagi nad konkurencją w danej branŝy, poprzez eliminowanie pracy z nierzetelnymi kooperantami, oraz zapewnia najtańszą, skuteczną formę odzyskiwania naleŝności od kontrahentów zalegających ze spłatą zobowiązań. Ponad 90% uczestników obrotu gospodarczego spłaca zobowiązania terminowo, budując swoją pozytywną historię kredytową i biznesową. Jest teŝ jednak grupa klientów podwyŝszonego ryzyka, która czasowo nie wywiązuje się ze swoich zobowiązań. NaleŜy jednak podkreślić, Ŝe istnieje wyraźna róŝnica pomiędzy takimi osobami, które często nie z własnej winy znalazły się czasowo w trudnym połoŝeniu, a osobami, które juŝ zaciągając zobowiązanie wiedziały, Ŝe nie będą mogły, lub wręcz nie będą chciały się z niego wywiązać. InfoMonitor jako jedyne z biur informacji gospodarczej w Polsce oferuje bezpośredni, elektroniczny dostęp do baz danych całego sektora bankowego, a takŝe dostęp do informacji pochodzących ze wszystkich sektorów poza bankowych. Źródłem tych informacji są: Biuro Informacji Kredytowej S.A. międzybankowy system wymiany informacji, zawierający informacje gospodarcze o konsumentach, będące wynikiem przeszukania ponad 36 mln rachunków kredytowych, posiadanych przez 16 mln klientów banków, Związek Banków Polskich rejestr zawierający około 912 tys. negatywnych informacji gospodarczych o konsumentach i o przedsiębiorcach oraz Ewidencja DłuŜników Systemu BIG InfoMonitora, ponad 100 tys. negatywnych informacji gospodarczych o konsumentach i przedsiębiorcach. Na podstawie informacji zgromadzonych w Ewidencji DłuŜników InfoMonitora oraz bazie Biura Informacji Kredytowej i rejestrze ZBP przygotowywany jest InfoDług, pierwszy tego typu w Polsce raport o nierzetelnych klientach oraz ich zaległych zobowiązaniach, pokazujący podział na województwa, a takŝe wiek i płeć nierzetelnych klientów. Jest to druga edycja raportu InfoDług, w której po raz pierwszy uwzględniono takŝe informacje z bankowego rejestru prowadzonego przez Związek Banków Polskich. Kolejne edycje raportu InfoDług, które będą ukazywały się co kwartał, będą zawierały obecnie wypracowany standard, dzięki czemu moŝliwe będzie wskazanie dynamiki zmian w liczbie osób, które mają problemy z terminowym wywiązywaniem się ze swoich zobowiązań. Obecnie pokazanie tej dynamiki, w związku z nieuwzględnieniem danych z bankowego rejestru ZBP w pierwszej edycji raportu z sierpnia br., nie było moŝliwe. Na zlecenie InfoMonitora Biura Informacji Gospodarczej S.A. oraz Biura Informacji Kredytowej firma International Research PENTOR rozpoczyna od listopada 2007 kwartalne badanie koniunktury związane z bezpieczeństwem obrotu gospodarczego. Na tej podstawie, podobnie jak w przypadku Indeksu PENGAB, wraz z kolejnymi edycjami raportu InfoDług, przygotowywany będzie BAROMETR BEZPIECZEŃSTWA W OBROCIE GODSPODARCZYM (BOG). Pierwsze wyniki badania prezentujemy Państwu w ramach listopadowej wersji raportu InfoDług. KaŜdorazowe wykorzystywanie i cytowanie danych zawartych w niniejszym raporcie wymaga podania źródła oraz jego wiodącego autora, czyli InfoMonitora Biura Informacji Gospodarczej S.A. www.infomonitor.pl 2
2 Profil polskiego klienta podwyŝszonego ryzyka Statystyczny polski klient podwyŝszonego ryzyka jest męŝczyzną, w wieku pomiędzy 31 a 40 lat mieszkającym w województwie mazowieckim lub śląskim, częściej w mieście do 100.000 mieszkańców, a w przypadku dwóch powyŝszych województw w Warszawie i w Katowicach, a więc w największych metropoliach. 3 Saldo zaległych płatności Łączna kwota zaległych płatności na rachunkach klientów podwyŝszonego ryzyka w Polsce, odnotowanych w Ewidencji DłuŜników InfoMonitora oraz w BIK wynosiła w listopadzie 2007 roku 5,6 miliarda złotych. Są to zobowiązania wynikające zarówno z niespłacanych kredytów hipotecznych, kredytów konsumpcyjnych opłat leasingowych, ale takŝe opłat za energię elektryczną, usługi telekomunikacyjne lub czynsz za mieszkanie. Jak wynika ze zgromadzonych danych, liczba osób nieregulujących zobowiązań w terminie w poszczególnych województwach, nie jest toŝsama z wysokością salda zaległości na ich rachunkach. I tak mieszkańcy województwa śląskiego nie spłacają zobowiązań na łączną kwotę 862 miliony złotych, natomiast w województwie mazowieckim kwota zaległych zobowiązań to 853 miliony złotych. Oznacza to, Ŝe w województwie mazowieckim kaŝda z osób zalega z płatnościami na wyŝszą kwotę Najrzetelniej ze swoich zobowiązań wywiązują się mieszkańcy województwa podlaskiego zaległe zobowiązania w tym województwie to 68 milionów złotych. Saldo na rachunkach klientów czasowo niewywiązujących się ze zobowiązań w milionach złotych w podziale na województwa (dane z InfoMonitora i BIK): 1000 900 862 853 800 700 600 551 500 400 436 434 394 380 329 329 300 200 100 186 175 172 142 125 115 94 68 0 Śląskie Mazowieckie Wielkopolskie Pomorskie Dolnośląskie Łódzkie Kujawsko-Pomorskie Zachodniopomorskie Małopolskie Warmińsko-Mazurskie Lubelskie nieznane* Lubuskie Podkarpackie Opolskie Świętokrzyskie Podlaskie *) nieznane oznacza, Ŝe w bazach nie moŝna było przypisać danego zobowiązania do konkretnego województwa (np. brak kodu pocztowego w zapisie danych dotyczących dłuŝnika) www.infomonitor.pl 3
Zgodnie z danymi opublikowanymi w pierwszej edycji raportu InfoDług z sierpnia 2007 saldo na rachunkach klientów wysokiego i podwyŝszonego ryzyka zgromadzonych w Ewidencji DłuŜników InfoMonitora oraz bazie Biura Informacji Kredytowej wynosiło 4,9 miliarda złotych. Według danych z listopada br. saldo zaległych naleŝności wzrosło do 5,6 miliarda złotych. W ciągu ostatnich trzech miesięcy suma naleŝności osób zalegających ze spłatą swoich zobowiązań powyŝej 60 dni wzrosła o 700 milionów złotych. Porównanie wysokości zaległych naleŝności na rachunkach klientów wysokiego i podwyŝszonego ryzyka pomiędzy sierpniem oraz listopadem 2007 (Ewidencja DłuŜników InfoMonitora oraz baza BIK). Podlaskie Świętokrzyskie Opolskie Podkarpackie Lubuskie nieznane* Lubelskie Warmińsko-Mazurskie 69 68 101 94 113 115 123 125 151 142 172 176 175 168 186 Małopolskie Zachodniopomorskie Kujawsko-Pomorskie Łódzkie Dolnośląskie Pomorskie 304 329 299 329 362 380 363 394 405 434 412 436 08.2007 11.2007 Wielkopolskie 491 551 Mazowieckie 789 853 Śląskie 601 862 0 100 200 300 400 500 600 700 800 900 1000 www.infomonitor.pl 4
4 Podział klientów podwyŝszonego ryzyka ze względu na płeć Wśród nierzetelnych klientów, o których informacje znajdują się w Ewidencji DłuŜników InfoMonitora, bazach BIK oraz ZBP większość to 59% wszystkich osób czasowo niewywiązujących się ze zobowiązań. Kobiety to 41%. Co ciekawe, najmniejsza róŝnica procentowa pomiędzy męŝczyznami i kobietami występuje w województwie łódzkim oraz świętokrzyskim (53% do 47%), największa natomiast w województwie podkarpackim (61% do 39%). Procentowy stosunek kobiet i męŝczyzn nierzetelnych klientów (dane InfoMonitora, BIK): 41% 59% MęŜczyźni Kobiety Procentowy podział nierzetelnych klientów na kobiety i męŝczyzn (dane InfoMonitora i BIK oraz ZBP): 70 60 58 58 58 59 54 59 57 60 61 59 60 59 57 59 59 59 50 40 42 42 42 41 46 41 43 40 39 41 40 41 43 41 41 41 30 20 10 0 Dolnośląskie Kujawsko-Pomorskie Lubelskie Lubuskie Łódzkie Małopolskie Mazowieckie Opolskie Podkarpackie Podlaskie Pomorskie Śląskie Świętokrzyskie Warmińsko-Mazurskie Wielkopolskie Zachodniopomorskie www.infomonitor.pl 5
5 Podział klientów podwyŝszonego ryzyka ze względu na wiek Najliczniejszą grupę nierzetelnych klientów stanowią osoby w wieku od 31 do 40 lat, jest ich łącznie 27%. Niewiele mniejsza jest grupa osób w wieku 41 50 lat, to łącznie 23%. Najmniej liczną grupą są osoby najmłodsze, poniŝej 20 roku Ŝycia, to tylko 3,7 tysiąca osób takie osoby po prostu nie miały jeszcze w Ŝyciu wielu zobowiązań sama ich obecność w Ewidencji DłuŜników jest pewnym zaskoczeniem. Procentowy podział klientów podwyŝszonego ryzyka ze względu na wiek (dane InfoMonitor, BIK oraz ZBP): 21% 13% 0,3% 1 27% < 20 21-30 31-40 41-50 51-60 > 60 23% Procentowy podział klientów podwyŝszonego ryzyka w województwach ze względu na wiek (dane InfoMonitor, BIK oraz ZBP): 100% 90% 13,39% 14,37% 12,7 10,90% 14,4 13,99% 12, 12,5 12,51% 11,59% 12,7 15,28% 16,5 11,4 11,99% 11,2 80% 70% 21,3 21,01% 19,8 18,17% 21,49% 19,73% 21,13% 19,58% 18,67% 17,48% 20,3 22,2 21,03% 18,97% 20,2 20,20% > 60 lat 60% 50% 21,9 23,6 23,6 21,89% 22,7 24,59% 22,7 24,29% 24,23% 24,2 22,57% 24,3 22,70% 21,87% 23,4 22,4 51-60 lat 41-50 lat 31-40 lat 40% 30% 26,2 26, 27, 27,2 25,48% 26,59% 27,6 27,4 27, 25,9 27,78% 24,70% 23,6 26,89% 27,3 28,00% 21-30 lat < 20 lat 20% 16,8 14,70% 16,5 21,4 15,60% 14,90% 16,2 16,00% 17,3 20,43% 16,39% 13,2 15,9 20,58% 16,78% 17,9 0% 0,23% 0,1 0,17% 0,3 0,2 0,19% 0,1 0,17% 0,1 0,3 0,17% 0,1 0,1 0,28% 0,19% 0,17% Dolnośląskie Kujawsko-Pomorskie Lubelskie Lubuskie Łódzkie Małopolskie Mazowieckie Opolskie Podkarpackie Podlaskie Pomorskie Śląskie Świętokrzyskie Warmińsko-Mazurskie Wielkopolskie Zachodniopomorskie www.infomonitor.pl 6
6 Wielkość miast a liczba osób niewywiązujących się ze zobowiązań Zdecydowana większość osób, które mają problemy z terminowym wywiązywaniem się ze zobowiązań to mieszkańcy mniejszych miast, poniŝej 100 tysięcy mieszkańców. Stanowią oni 59% wszystkich nierzetelnych klientów. Pozostałe 41% to mieszkańcy duŝych i największych miast. Procentowy podział nierzetelnych klientów pod kątem wielkości miast (osoby fizyczne, dane InfoMonitora, BIK): 41% 59% > 100 tys. mieszkańców < 100 tys. mieszkańców 7 10 największych miast Bazę informacji BIK oraz Ewidencję DłuŜników InfoMonitora Biura Informacji Gospodarczej sprawdzono takŝe pod kątem 10 największych polskich miast. W tej kategorii na pierwszym miejscu znajduje się stolica, a kolejne miejsca to miasta o największej liczbie mieszkańców. Łącznie w 10 największych miastach mieszka ponad 230 tysięcy osób, które zalegają z płatnościami powyŝej 60 dni. Warszawa 42 813 Katowice 38 531 Łódź 35 034 Kraków 22 568 Poznań 20 571 Wrocław 18 611 Bydgoszcz 17 681 Szczecin 17 138 Gdańsk 16 432 Lublin 10 438 www.infomonitor.pl 7
8 Ponad milion raportów z informacjami gospodarczymi udostępnianych przez InfoMonitor w 2007 roku Od początku 2007 zauwaŝalny jest znaczny wzrost liczby raportów z informacjami gospodarczymi na temat konsumentów i przedsiębiorców udostępnianych przez InfoMonitor Biuro Informacji Gospodarczej. Łącznie od stycznia do października biuro udostępniło juŝ ponad 1 083 000 raportów. Oznacza to, Ŝe coraz częściej przed podpisaniem umowy z kontrahentem sprawdzana jest jego rzetelność czyli znaczenie informacji gospodarczej wzrasta. Firmy współpracujące z biurem otrzymują informację o swoich dotychczasowych lub potencjalnych klientach oraz kontrahentach. Dzięki temu mogą niejednokrotnie uniknąć zawarcia umowy lub podpisania kontraktu z nierzetelnym konsumentem lub przedsiębiorcą, który nieterminowo wywiązuje się ze swoich zobowiązań. Liczba raportów udostępnionych w poszczególnych miesiącach przez InfoMonitor w okresie styczeń październik 2007 200 000 180 000 160 000 154 264 152 061 183 369 140 000 125 400 120 000 100 000 80 000 76 350 77 581 65 557 59 569 87 518 101 924 60 000 40 000 20 000 0 sty-07 lut-07 mar-07 kwi-07 maj-07 cze-07 lip-07 sie-07 wrz-07 paź-07 9 Kto i dlaczego moŝe znaleźć się w bazie InfoMoniotra oraz w bazie BIK Do Ewidencji DłuŜników w InfoMonitorze Biurze Informacji Gospodarczej S.A. mogą zgłaszać dane o konsumentach między innymi: firmy poŝyczkowe, finansowe, leasingowe, zakłady ubezpieczeń, firmy dostarczające energię cieplną, elektryczną, gaz, wodę, operatorzy telewizji kablowej i satelitarnej, a takŝe wspólnoty i spółdzielnie mieszkaniowe. Wpisanie dłuŝnika do Ewidencji DłuŜników InfoMonitora jest moŝliwe pod warunkiem, Ŝe podstawowa naleŝność wynosi minimum 200 złotych i termin jej płatności minął co najmniej 60 dni wcześniej. Dodatkowym wymogiem jest konieczność poinformowania dłuŝnika, Ŝe jego dane wraz z informacją o wierzytelności zostaną przekazane do biura informacji gospodarczej. www.infomonitor.pl 8
Jak pokazuje praktyka, juŝ samo pismo informujące o moŝliwości znalezienia się w Ewidencji DłuŜników InfoMonitora powoduje, Ŝe ponad połowa dłuŝników decyduje się na natychmiastowe uregulowanie swoich zobowiązań. Biuro Informacji Kredytowej gromadzi natomiast wszelkie dane dotyczące rachunków kredytowych z około 12 tysięcy placówek naleŝących do banków i KSKOK. Ocenia się, Ŝe instytucje współpracujące z BIK obejmują ponad 9 ogółu rynku kredytów detalicznych. 9 danych zgromadzonych w BIK to informacje o płatnościach osób, które rzetelnie i terminowo regulują swoje zobowiązania, budując tym samym swoją pozytywną historię kredytową. Jakie konsekwencje groŝą tym, którzy nie spłacają swoich zobowiązań i znajdą się w Ewidencji DłuŜników Wiele firm korzysta z usług InfoMonitora Biura Informacji Gospodarczej S.A. licząc na efekt windykacyjny pierwszego powiadomienia o zamiarze wpisania dłuŝnika do bazy, okazuje się bowiem, Ŝe aŝ w 40-70% przypadków zaleŝnie od branŝy list z taką informacją skłania do uregulowania naleŝności. Niespłacenie zobowiązania po wezwaniu skutkuje wpisaniem do Ewidencji DłuŜników, czego konsekwencje mogą być bardzo dotkliwie. Coraz więcej firm przy weryfikacji potencjalnego klienta korzysta z raportów z informacjami gospodarczymi, udostępnianych przez InfoMonitor. Negatywny wpis moŝe więc skończyć się problemami z dostępem do kredytów bankowych, a takŝe z zakupem towarów i usług na korzystnych warunkach. Wszystkie banki przekazujące dane do BIK weryfikują takŝe klientów w jego bazach, większość banków korzysta takŝe standardowo z raportów generowanych przez InfoMonitor Biuro Informacji Gospodarczej. W jaki sposób wpis na nasz temat moŝe zostać usunięty z Ewidencji DłuŜników InfoMonitora i bazy BIK KaŜdy ma moŝliwość sprawdzenia czy znalazł się w bazach: InfoMonitora lub BIK, a takŝe kto i z jaką informacją umieścił tam wpis na jego temat. Jeśli okaŝe się, Ŝe dane w BIK lub w InfoMonitorze są niedokładne, naleŝy zgłosić się do firmy, która taką informację wysłała z Ŝądaniem weryfikacji danych. TakŜe w BIK istnieje moŝliwość sprawdzenia wpisów o sobie. Ani InfoMonitor ani BIK nie mogą, bez zlecenia od podmiotu zgłaszającego dane, samodzielnie lub na wniosek dłuŝnika dokonywać tego rodzaju korekty. 10 Barometr bezpieczeństwa w obrocie gospodarczym Pierwsze badanie przeprowadzono w dniach od 29.10 do 09.11 br. PosłuŜono się metodą wywiadów telefonicznych wspomaganych komputerowo CATI. Badanie przeprowadzono z pracownikami trzech segmentów firm. Respondentami były osoby odpowiedzialne za finanse firmy. Zrealizowano 200 efektywnych wywiadów w grupach: dostawców usług finansowych, którzy stanowili 3 próby (banki, spółdzielcze kasy oszczędnościowo - rozliczeniowe, ubezpieczyciele, firmy wydające róŝne karty kredytowe, firmy leasingowe, firmy zajmujące się wykupywaniem długów i faktoringiem, spółki udzielające poŝyczek), dostawców usług masowych 3 próby (spółdzielnie lub wspólnoty mieszkaniowe, dostawcy energii elektrycznej, wodociągi, dostawcy innych usług komunalnych, dostawcy gazu, dostawcy telewizji satelitarnej lub kablowej, przedsiębiorstwa komunikacji miejskiej, operatorzy telekomunikacyjni) i w grupie przedsiębiorców 30%. Zatory płatnicze oraz zaległe i stracone zobowiązania stanowią waŝne zagadnienie w Ŝyciu gospodarczym oraz społecznym. Daleko idące implikacje społeczne oraz gospodarcze zrodziły potrzebę monitorowania rozmiarów zjawiska zaległych płatności w obrocie gospodarczym i jego zmian w czasie. Odpowiedzią na wskazany problem jest zapoczątkowany w listopadzie 2007 r. regularny monitoring bezpieczeństwa w obrocie gospodarczym. Inicjatorami projektu są Związek Banków Polskich, InfoMonitor Biuro Informacji Gospodarczej, Biuro Informacji Kredytowej oraz Pentor Research International. Wyniki pierwszego z pomiarów prezentujemy poniŝej. Podstawowym wskaźnikiem prezentującym poziom oraz zmiany badanego zjawiska jest BOG wskaźnik bezpieczeństwa w obrocie gospodarczym. www.infomonitor.pl 9
3500% 3000% 2500% 2000% 1500% 1000% 500% 25,71 BOG - wskaźnik bezpieczeństwa w obrocie gospodarczym 29,20 26,59 22,77 0% Dostawcy usług finansowych Dostawcy usług masowych W listopadzie 2007 r. wskaźnik bezpieczeństwa w obrocie gospodarczym (BOG) przyjął wartość 22,77 punktów w przypadku dostawców usług finansowych, 26,59 punktów w przypadku dostawców usług masowych oraz odpowiednio 29,20 punktów w przypadku przedsiębiorców. Wartości te oznaczają jednocześnie sumaryczne dodatnie saldo wskazań na pytania cząstkowe wchodzące w skład wskaźnika BOG. Do budowy wskaźnika wykorzystano metodę standaryzowanych sum. Wskaźnik moŝe przyjmować wartości z zakresu od -100 do 100. Wzrost jego wartości oznaczać będzie poprawę oceny bezpieczeństwa w obrocie gospodarczym. Przedstawiciele badanych instytucji zgodnie postrzegają problem nieterminowego regulowania płatności jako istotną przeszkodę w prowadzeniu działalności gospodarczej. W największym stopniu problem zauwaŝany jest przez dostawców usług finansowych oraz przedsiębiorców. Najczęściej problem nieterminowego regulowania naleŝności obserwowany jest przez dostawców usług masowych, relatywnie najrzadziej przez dostawców usług finansowych., a następnie dostawcy usług finansowych wysoko oceniają zdolność kontrahentów do regulowania bieŝących zobowiązań. Terminowo jest jednak płacona tylko część wszystkich naleŝności. 13% badanych deklaruje, Ŝe terminowo otrzymuje nie więcej niŝ jedną czwartą naleŝności. Ogólnie w jednej trzeciej badanych podmiotów jest to między 51, a 7 wszystkich naleŝności. Płatności regulowane w terminie stanowią ponad połowę wszystkich naleŝności w 61% dostawców usług finansowych, 73% dostawców usług masowych oraz 70% przedsiębiorców. Zdecydowanie największa grupa badanych szacuje poziom wierzytelności, których termin płatności minął przynajmniej 60 dni temu na kwotę powyŝej 150 tysięcy złoty. Poziom przeterminowanych wierzytelności, oceniany jest jednak w większości przypadków jako raczej niski zarówno w przypadku kontrahentów indywidualnych, jak i biznesowych. Częste są równieŝ opinie, iŝ w badanych podmiotach sytuacja się poprawia oraz oczekiwany jest spadek przeterminowanych płatności, bądź brak zmiany w tym zakresie. Jako najbardziej zadłuŝoną pod względem naleŝności przeterminowanych postrzega się branŝę handlu hurtowego. Badani najczęściej próbują odzyskać wierzytelności poprzez listowne, osobiste, bądź telefoniczne wezwanie kontrahenta do zapłaty. 11 Nieterminowe regulowanie płatności Większość badanych jest zdania, Ŝe nieterminowe regulowanie płatności jest powaŝnym problemem i stanowi przeszkodę w prowadzeniu działalności gospodarczej. Na czterostopniowej skali, gdzie 1 oznacza niewielką przeszkodę, a 4 - powaŝną przeszkodę, 68% wskazuje odpowiedź 3 lub 4. Przedstawiciele sektora finansowego w największym stopniu postrzegają ten problem, jako powaŝną przeszkodę w prowadzeniu www.infomonitor.pl 10
działalności gospodarczej. W tym segmencie odpowiedzi 3 i 4 stanowią trzy czwarte wszystkich odpowiedzi udzielonych na to pytanie (7). W jakim stopniu, w Pana(i) opinii, nieterminowe regulowanie płatności stanowi przeszkodę w prowadzeniu działalności gospodarczej w Polsce? 8 6 11 7 23 19 26 25 34 37 27 40 [1] Niewielka przeszkoda [2] [3] 34 38 33 1 3 (N=200) 28 (N=60) [4] PowaŜna przeszkoda Trudno powiedzieć Opinie badanych o tym, czy w branŝy, w której działają ich firmy problem nieterminowo płaconych naleŝności jest częsty, czy teŝ rzadki są podzielone. Na czterostopniowej skali, gdzie 1 oznacza rzadkie, a 4 - częste, blisko jedna piąta badanych (18%) wskazuje odpowiedź 1, a 30% - odpowiedź 2. Jednocześnie jedna piąta (21%) - wskazuje odpowiedź 4, a 29% - odpowiedź 3. Spośród badanych grup w największym stopniu przedstawiciele dostawców usług masowych postrzegają problem nieterminowego regulowania naleŝności, jako taki, który często występuje w ich branŝy. W tym segmencie na skali czterostopniowej odpowiedzi 3 i 4 pojawiają się w 59% przypadków. W najmniejszym stopniu nasilenie nieterminowego regulowania naleŝności obserwowane jest wśród dostawców usług finansowych. Czy problem nieterminowego regulowania naleŝności, wśród firm z Pana(i) branŝy, występuje często czy rzadko? 18 23 30 30 40 27 29 19 21 17 32 2 1 1 (N=200) 10 20 22 44 12 2 (N=60) [1] Nieterminowo regulowanie naleŝności są rzadkie [2] [3] [4] Nieterminowo regulowanie naleŝności są częste Nie wiem 12 Zdolność do regulowania bieŝących zobowiązań Zdolność kontrahentów do terminowego regulowania bieŝących naleŝności oceniana jest raczej wysoko przez większość reprezentantów badanych grup. Z trzech badanych segmentów przedsiębiorcy najwyŝej oceniają zdolność swoich kontrahentów do bieŝącego regulowania zobowiązań (7), a w dalszej kolejności dostawcy usług finansowych (7) oraz dostawcy usług masowych (6). www.infomonitor.pl 11
Jak ogólnie ocenia Pan(i) zdolność kontrahentów Pana(i) firmy/banku do regulowania bieŝących zobowiązań? 12 14 9 12 [4] Zdecydowanie wysoka 57 58 53 64 [3] Raczej wysoka [2] Raczej niska 21 21 21 4 3 22 7 3 13 4 2 (N=200) (N=60) [1] Zdecydowanie niska Trudno powiedzieć 13 NaleŜności płacone w terminie vs. naleŝności przeterminowane Blisko jedna trzecia badanych (31%) twierdzi, Ŝe między 51%, a 7 wszystkich naleŝności wobec ich firm jest płacona terminowo, kolejne 2 badanych wskazuje iŝ jest to w przedziale 7-90%, oraz 1 iŝ naleŝności płacone w terminie stanowią 90% i więcej. 13% wszystkich respondentów deklaruje, Ŝe terminowo otrzymują nie więcej niŝ jedną czwartą naleŝności. W grupie dostawców usług finansowych największy odsetek respondentów (61%) twierdzi, Ŝe płatności płacone w terminie stanowią ponad połowę wszystkich naleŝności. W grupie dostawców usług masowych 73% twierdzi, Ŝe ponad połowa wszystkich płatności jest opłacana terminowo. 70% badanych przedsiębiorców deklaruje, Ŝe powyŝej 50% naleŝności jest płacona w terminie. Jaki procent naleŝności, wobec Pana(i) firmy /banku płacony jest zgodnie z terminem? (N=200) 1% 7% 1 31% 2 1 1% 9% 13% 2 20% 19% 1% 1 38% 2 (N=60) 3% 13% 37% 28% 0% Od 1% do Od do 2 Od 2 do 50% Od 51% do 7 Od 7 do 90% PowyŜej 90% Nie wiem, trudno powiedzieć www.infomonitor.pl 12
Czy w Pana(i) firmie/banku poziom wierzytelności, których termin płatności minął przynajmniej 60 dni temu, jest? [4] Zdecydowanie wysoki [3] Raczej wysoki [2] Raczej niski [1] Zdecydowanie niski Nie wiem, trudno powiedzieć KLIENCI INDYWIDUALNI (N=166) 28% 5 (N=59) 27% 5 8% 7% (N=62) 3 5 (N=45) 20% 5 2 KLIENCI KORPORACYJNI (N=146) 19% 5 20% 3% (N=54) 2 53% 1 (N=42) 1 5 2 (N=50) 0% 18% 60% 20% 14 Wierzytelności przeterminowane Blisko jedna trzecia badanych (3) ocenia, Ŝe poziom wierzytelności, których termin płatności minął przynajmniej 60 dni temu, jest w badanych firmach raczej lub zdecydowanie wysoki w przypadku klientów indywidualnych. Jako raczej lub zdecydowanie niski ocenia ten poziom 6,a wśród dostawców usług masowych jest to 5 przypadków, dostawców usług finansowych 6, a przedsiębiorców 7. W przypadku kontrahentów biznesowych sytuacja przedstawia się lepiej. Co czwarty (23%) spośród badanych twierdzi, Ŝe poziom przeterminowanych wierzytelności jest zdecydowanie lub raczej wysoki, a 7, Ŝe raczej lub zdecydowanie niski. Dwie trzecie dostawców usług finansowych (68%) podziela tę opinię. W grupie przedsiębiorców i dostawców usług masowych ten odsetek jest jeszcze wyŝszy i wynosi odpowiednio 80% i 79%. www.infomonitor.pl 13
Czy, Pana(i) zdaniem, poziom wierzytelności, których termin płatności minął przynajmniej 60 dni temu w ciągu ostatnich 3 miesięcy...? [1] Zdecydowanie zmalał [2] Raczej zmalał [3] Nie zmienił się [4] Raczej wzrósł [5] Zdecydowanie wzrósł Nie wiem (N=166) 30% KLIENCI INDYWIDUALNI 51% 1% (N=59) 3% 27% 47% 19% (N=62) 3 5 (N=45) 7% 2 5 7% KLIENCI KORPORACYJNI (N=146) 2 59% 1% (N=54) 2 58% (N=42) 21% 57% 1 (N=50) 28% 60% 8% Ocena zmian jakie w tej sferze nastąpiły w ostatnich miesiącach jest raczej optymistyczna. Co dziesiąty badany (1) w przypadku oceny klientów indywidualnych twierdzi, Ŝe poziom wierzytelności wzrósł, a 3, Ŝe poziom ten zmalał. Wzrost w przypadku klientów korporacyjnych deklaruje 7% badanych, a spadek - 29%. W warstwie prognostycznej największa grupa badanych twierdzi, Ŝe nie nastąpi zmiana w poziomie wierzytelności przeterminowanych. W przypadku klientów indywidualnych takiego zdania jest 47%. Jednocześnie 33% przewiduje spadek, a 1 - wzrost. W przypadku klientów korporacyjnych 5 respondentów nie przewiduje zmiany wielkości zadłuŝenia przeterminowanego, 28% prognozuje spadek, a wzrost. Największy optymizm przejawiają przedsiębiorcy, którzy najczęściej przewidują spadek przeterminowanych naleŝności w najbliŝszych miesiącach (3 wskazań). www.infomonitor.pl 14
Czy przewiduje Pan(i), Ŝe poziom wierzytelności, których termin płatności mija w okresie 60 dni w ciągu następnych 3 miesięcy..? [1] Zdecydowanie zmaleje [2] Raczej zmaleje [3] Nie zmieni się [4] Raczej wzrośnie [5] Zdecydowanie wzrośnie Nie wiem/ trudno powiedzieć KLIENCI INDYWIDUALNI (N=166) 29% 47% 1 1% (N=59) 3% 3 40% 20% (N=62) 3% 31% 50% 13% 3% (N=45) 2 58% 7% 7% KLIENCI KORPORACYJNI (N=146) 1% 27% 5 (N=54) 2 5 13% (N=42) 2 5 1 (N=50) 3 5 8% 15 Sposoby radzenia sobie z przeterminowanymi wierzytelnościami Respondenci zapytani jak radzą sobie z nierzetelnymi kontrahentami najczęściej wskazują na listowne wezwania do zapłaty wierzytelności. W okresie trzech ostatnich miesięcy taką metodą odzyskiwania zaległych wierzytelności posłuŝyło się 93% badanych. Jest to zarazem metoda najczęściej wykorzystywana przez grupę dostawców usług masowych (9 wskazań) oraz dostawców usług finansowych (93%). najczęściej posługują się metodą wezwań telefonicznych (9 wskazań). Najmniej popularne działanie to sprzedaŝ naleŝności. W ostatnich miesiącach zastosowało ją 23% dostawców usług finansowych i tylko co dziesiąty dostawca usług masowych () i przedsiębiorca (). Przeciętnie co piąty (20%) wierzyciel podał w ostatnich trzech miesiącach swoich dłuŝników do Biura Informacji Gospodarczej. 16 ZadłuŜenie w branŝach Badani postrzegają branŝę handlu hurtowego jako najbardziej zadłuŝoną pod względem przeterminowanych naleŝności. Poziom zadłuŝenia przeterminowanego w sektorze handlu hurtowego oceniono średnio na 2,4 na skali czterostopniowej, gdzie 1 oznacza zdecydowanie niski, a 4 oznacza zdecydowanie wysoki. Handel detaliczny oraz budownictwo oceniono na 2,3. Najbardziej zadłuŝona zdaniem przedsiębiorców www.infomonitor.pl 15
branŝa to handel hurtowy (średnia 2,5). Zdaniem dostawców usług masowych najbardziej zadłuŝone są firmy prowadzące działalność usługową komunalną i społeczną (średnia ocena: 2,5). Zdaniem grupy dostawców usług finansowych najbardziej zadłuŝone są sektor handlu hurtowego, handlu detalicznego, budownictwa oraz przemysłu lekkiego (2,4). 17 Poziom zadłuŝenia Poziom wierzytelności klientów indywidualnych, których termin płatności minął przynajmniej 60 dni temu wynosi powyŝej ogółu wierzytelności dla co piątego (19%) podmiotu z badanych. Jednocześnie 18% twierdzi, Ŝe poziom wierzytelności przeterminowanych stanowi jedynie 1 lub wszystkich wierzytelności. Wierzytelności przeterminowane, w stosunku do ogółu wierzytelności przekraczają w przypadku 47% dostawców usług finansowych i dostawców usług masowych, oraz w przypadku 4 przedsiębiorców. W przypadku klientów korporacyjnych 20% respondentów twierdzi, Ŝe poziom wierzytelności wobec ich firm, których termin płatności minął przynajmniej 60 dni temu stanowi 1 - ogółu wierzytelności, a 18% uwaŝa, Ŝe wynosi on powyŝej. Wierzytelności przeterminowane, w stosunku do ogółu wierzytelności przekraczają w przypadku 50% dostawców usług finansowych, 3 dostawców usług masowych, oraz w przypadku 5 przedsiębiorców. Poziom wierzytelności, których termin płatności minął przynajmniej 60 dni temu w stosunku do ogółu wierzytelności, wynosi: 0% Od 1 do Od 3% do Od do Od 7% do 8% Od 9% do PowyŜej Nie wiem/ trudno powiedzieć Odmowa KLIENCI INDYWIDUALNI (N=166) 18% 1 7% 1 19% (N=59) 19% 1 8% 1 17% 1 3% (N=62) 13% 19% 8% 13% 18% (N=45) 13% 2 13% 2 KLIENCI KORPORACYJNI (N=146) 21% 1 1 18% 13% 3% (N=54) 9% 9% 13% 19% 17% (N=42) 7% 20% 19% 1 17% (N=50) 28% 8% 2 2 Ponad jedna trzecia badanych szacuje poziom wierzytelności, których termin płatności minął przynajmniej 60 dni temu na kwotę powyŝej 150 tysięcy złoty. Taki poziom zadłuŝenia wskazywany jest przez większość we wszystkich badanych grupach. Wśród dostawców usług finansowych taki poziom wskazywany jest przez 4 badanych, wśród dostawców usług masowych przez 23%, a wśród przedsiębiorców przez 3. www.infomonitor.pl 16
Proszę podać szacunkowy poziom wierzytelności, których termin płatności minął przynajmniej 60 dni temu. Czy jest to kwota...? Do 5 tys zł 5,1-10 tys zł 10,1-20 tys zł 20,1-50 tys zł 50,1-75 tys zł 75,1-100 tys zł 100,1-150 tys zł PowyŜej 150 tys zł Miałem(am) takie wierzytelności, ale juŝ ich nie mam Nie wiem Odmowa (N=200) 10 4 10 9 5 6 5 33 1 10 7 7 1 6 3 3 3 4 44 16 13 14 3 13 14 6 6 6 23 9 6 (N=60) 7 7 12 8 7 10 3 36 3 5 2 18 Kto przekazuje i kto pobiera oraz co moŝe znaleźć się w bazach systemów InfoMonitora BIG S.A. oraz BIK S.A. Kto przekazuje informacje o konsumentach do bazy BIK-u (Biura Informacji Kredytowej S.A.) banki SKOKi banki InfoMonitora Biura Informacji Gospodarczej S.A. oddziały banków zagranicznych, zakłady ubezpieczeń, pośrednicy ubezpieczeniowi, główne oddziały zagranicznych zakładów ubezpieczeń, SKOKi, świadczący usługi leasingu, świadczący usługi factoringu lub forfaitingu, operatorzy lub podmioty udostępniające usługi telekomunikacyjne, świadczący usługi dostawy energii elektrycznej, ciepła, paliw gazowych, wody odprowadzania nieczystości lub wywozu śmieci, zawierający w imieniu i na rzecz banków umowy kredytu ratalnego lub kredytu odnawialnego połączonego z kartą kredytową (instytucje pośrednictwa kredytowego), wykonujący działalność w zakresie udzielania poŝyczek pienięŝnych, działający w formie spółek handlowych, wydawcy elektronicznych instrumentów płatniczych, spółdzielnie mieszkaniowe, wspólnoty mieszkaniowe, wynajmujący lokale, świadczący usługi przewozu osób w regularnej www.infomonitor.pl 17
komunikacji publicznej domy maklerskie, towarowe domy maklerskie, zagraniczne osoby prawne wykonujące na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej działalność maklerską w formie oddziału, operatorzy telewizji kablowej i satelitarnej. kto korzysta z informacji zgromadzonych w bazach banki, SKOKi przedsiębiorstwa, instytucje i konsumenci, którzy zawarli z InfoMonitorem umowę (takŝe banki) - z informacji pozytywnych (pozytywna historia kredytowa lub pozytywnych kontaktów handlowych i terminowego realizowania naleŝności) - z informacji negatywnych (zobowiązania przeterminowane minimum 60 dni) jakiego rodzaju zobowiązania notowane są w bazie Ŝądanie zmiany wpisu w bazie banki, SKOKi przedsiębiorstwa, instytucje i konsumenci, którzy zawarli z InfoMonitorem umowę (InfoMonitor jako jedyne biuro informacji gospodarczych ma dostęp do danych gromadzonych w BIK i uwzględnia je w swoich raportach) wszelkie zobowiązania wynikające z zawarcia umowy kredytowej z bankiem-partnerem BIK (większość banków działających w Polsce), zarówno spłacane regularnie, jak przeterminowane tylko podmiot, który zgłosił informację przedsiębiorstwa, instytucje i konsumenci, którzy zawarli z InfoMonitorem umowę (takŝe banki) zobowiązania przeterminowane termin płatności minął co najmniej 60 dni przed zgłoszeniem do bazy; dłuŝnik został przynajmniej miesiąc wcześniej poinformowany o zamiarze przekazania jego danych do baz InfoMonitora, minimalna kwota zobowiązania dla konsumentów to 200 złotych tylko podmiot, który zgłosił informację www.infomonitor.pl 18