Kiedy czas człowieka się kończy? analiza czasu ludzkiego życia w internecie na przykładzie portalu Facebook
Grafika: http://www.freepik.com/free-icon/sand-clock_770775.htm, dostęp: 21.03.2015. Kiedy czas człowieka się kończy? - Odpowiedź na to pytanie kiedyś była bardzo prosta. Czas człowieka kończył się w momencie, w którym przerywana została jego aktywność, odchodził, umierał - Historia zna jednak takie osoby, którym dopiero śmierć przyniosła sławę, chwałę czy pieniądze, których sami nie mogli już spożytkować. Przykładami takich niedocenionych za życia postaci byli Vincent Van Gogh czy Cyprian Kamil Norwid. - To jednak wyjątki. O większości ludzi zapominamy wkrótce po ich śmierci.
Grafika: http://www.freepik.com/free-icon/sand-clock_770775.htm, dostęp: 21.03.2015. Kiedy czas człowieka się kończy? Dziś odpowiedź na to pytanie może być inna. Dzięki internetowi, który stał się częścią życia współczesnego człowieka, jego istnienie przedłużyło się. Blogi, profile na portalach społecznościowych, poczta elektroniczna, konta bankowe czy ktoś z Państwa zastanawiał się kiedyś co dzieje się z naszymi wirtualnymi kontami, gdy przestajemy istnieć w świecie realnym? Analizując treści zawarte na portalu Facebook, w niniejszej prezentacji zostanie podjęta próba odpowiedzi na pytanie zawarte w tytule.
Facebook jako przykład nowych mediów - Założony w 2004 roku już na zawsze zmienił internet. - Łączy jednostki, zbliża zwykłych ludzi do znanych osób i instytucji. - Jest nową przestrzenią służącą wymianie poglądów oraz celom marketingowym. - Dzięki osi czasu może pełnić rolę wirtualnej kroniki naszego życia.
Oś czasu wirtualna kronika użytkownika portalu Facebook - Oś czasu to obszar profilu, w którym znajdują się Twoje posty, posty Twoich znajomych i zdarzenia, na których Cię oznaczono uporządkowane według daty publikacji. (https://www.facebook.com/help/1462219934017791, dostęp 21.03.2015) - Co publikują tam użytkownicy? Praktycznie wszystko. Z łatwością znajdziemy to, co jedzą czy piją; gdzie i z kim są; co robili przed chwilą, robią teraz i zaraz zaczną robić; kto jest ich aktualnym partnerem, etc. - Dzięki Facebook owej osi czasu inni użytkownicy mogą śledzić życie innych od narodzin*, aż po jego śmierć, a nawet po śmierci. *pojawiają się osoby, które relacjonują życie swojego dziecka od momentu jego narodzin.
Kilka przykładów Użytkownik portalu Facebook oznajmił, że spodziewa się dziecka. Podpis pod imieniem i nazwiskiem osoby, która odeszła. Jej profil na portalu Facebook pozostał aktywny. Użytkownik portalu Facebook pokazuje znajomym potrawę, którą zaraz skonsumuje. Zdjęcie dokumentujące fragment życia jednego z użytkowników Facebook a
Śmierć i co dalej? - Twórcy portalu społecznościowego Facebook zadbali o to, by profile po śmierci ich użytkowników mogły dalej działać. - Członkowie najbliższej rodziny, po zweryfikowaniu stopnia pokrewieństwa mogą złożyć do administratorów prośbę o nadanie statusu Im memoriam lub też usunąć konto (https://pl-pl.facebook.com/help/150486848354038, dostęp: 21.03.2015).
* Co ważne, konta Im memoriam nie będą proponowane innym użytkownikom. Nie będą z nich także wysyłane przypomnienia o urodzinach. http://pl-pl.facebook.com/help/contact/651319028315841, dostęp: 21.03.2015
Co z innymi kontami? Przykład Google - Google: po przesłaniu odpowiednich dokumentów następuje usunięcie (m. in. skanu dowodu tożsamości i poświadczonego notarialnie tłumaczenia aktu zgonu); istnieje też Menadżer nieaktywnych kont, który dezaktywuje konto automatycznie w razie naszej długiej nieobecności. https://support.google.com/accounts/contact/deceased?hl=pl&rd=1, dostęp: 21.03.2015.
Wracając do przykładu Facebook a - Jak już wspomniano wcześniej, śmierć użytkownika nie musi oznaczać likwidacji konta. - Po zmianie statusu konto zaczyna żyć własnym życiem. Znajomi danej osoby publikują na jej osi czasu znalezione w domowych archiwach zdjęcia, prośby do zmarłych, wspominki, etc.
Przykład profilu In memoriam Źródło: http://afscheidswijzer.nl/media/images/423ca3486fa54b3d3e0d471eb51ae913_large.jpg, dostęp: 27.03.2015.
Czy warto zachować profil osoby zmarłej w internecie? Tak Nie - bliscy i znajomi w każdej chwili mogą zobaczyć osobę, która odeszła, przeczytać jej wpisy czy powiedzieć coś czego wcześniej nie zdążyli - pozostawienie profilu po śmierci osoby może przyczynić się do radzenia sobie z fazami przeżywania żałoby* - śmierć jest bardzo prywatnym aspektem życia - nie wiemy czy osoba, która odeszła chciałaby zostawić swój profil * Etapy przeżywania żałoby przedstawiono na kolejnych slajdach.
Reakcja człowieka na śmierć bliskich - Kiedy tracimy bliskie osoby. Nasze poczucie przynależności jest w pewien sposób zubożone w aspektach: fizycznym, afektywnym, relacyjnym oraz symboliczny. (Janusz, Drozdowicz; 2013) - Każda śmierć jest trudna do zrozumienia, najtrudniejsze są jednak przypadki, które nie są zgodne z cyklem trwania rodziny, a więc na przykład: śmierć narzeczonego, nienarodzonego dziecka, rodziców małych dzieci. (Janusz, Drozdowicz; 2013) - Psycholodzy zaobserwowali, że godzenie się ludzi z odchodzeniem bliskich odbywa się etapami.
Etapy żałoby według różnych autorów E. Kubler-Ross J. Bowlby R. Kavanaugh C.M. Sanders Zaprzeczenie Wstrząs i odrętwienie Wstrząs / szok Szok Gniew Szukanie i tęsknota Dezorganizacja Uświadomienie sobie straty Targowanie się / negocjowanie Dezorientacja Gwałtowne emocje Chronienie siebie / wycofanie się Obniżony nastrój Reorganizacja i rozwiązanie Poczucie winy Powracanie do zdrowia Akceptacja Osamotnienie Odnowa Opracowano na podstawie literatury przedmiotu. - Autorzy różnie nazywają te fazy. Widać jednak, że dostrzegają te same etapy, pomiędzy którymi występują płynne granice - według E.Kubler-Ross zawsze wystąpią min. 2. Ulga Ponowna stabilizacja
Etapy przeżywania żałoby a treści publikowane na kontach osób zmarłych Analizując posty publikowane przez znajomych osób zmarłych na ich profilach, można zauważyć, że użytkownicy w ten sposób próbują pogodzić się z sytuacją, która ich spotkała. W publikowanych przez nich postach / komentarzach, można znaleźć takie, które odpowiadają niektórym fazom żałoby. Oto przykłady: WSTRZĄS SMUTEK POGODZENIE SIĘ Z SYTUACJĄ
Podsumowanie Nowe media i ich możliwości będą odciskać swoje coraz liczniejsze i głębsze ślady w naszej rzeczywistości. Nie uciekniemy przed postępem technicznym i technologicznym, który zmienia i będzie zmieniał naszą kulturę. Jak widać czas życia człowieka przestaje się kończyć wraz z momentem śmierci. Jego prowadzona za życia wirtualna aktywność zostaje przedłużona. Kontynuują ją bliscy i znajomi, publikując na osiach czasu nowe posty, w których wspominają daną osobę. Ocenę tej sytuacji pozostawiam każdemu.
Źródła - Afscheidswijzer.nl/: - Facebook: - Google: -http://afscheidswijzer.nl/media/images/423ca3486fa54b3d3e0d471eb51ae913_large.jpg, dostęp: 27.03.2015. -https://www.facebook.com/help/1462219934017791, dostęp 21.03.2015. - https://pl-pl.facebook.com/help/150486848354038, dostęp: 21.03.2015. - http://pl-pl.facebook.com/help/contact/651319028315841, dostęp: 21.03.2015. - https://support.google.com/accounts/contact/deceased?hl=pl&rd=1, dostęp: 21.03.2015. - Bowlby, J. (1980). Attachmend and Lost. Volume III Sadness and Depression. Nowy Jork: Basic Books. Pobrano z: http://www.abebe.org.br/wp-content/uploads/john-bowlby-loss-sadness-and-depression-attachment-and-loss-1982.pdf, dostęp: 26.03.2015. - Bowlby, J. (1960). Grief and Mourning in Infancy and Early Childhood. Psychoanalityc Study of the Child, 15, s. 9-52. Pobrano z : http://icpla.edu/wp-content/uploads/2012/10/bowlby-j.-grief-and-mourning-in-infancy-and-early-childhood-vol.15-p.9-52.pdf, dostęp: 26.03.2015. - Godycki-Ćwirko, M., Błaszczyk, H., Kosiek, K. (2010). Teorie żalu. Problemy medycyny rodzinnej. Część XII, nr 1, s. 37-39. Pobrano z: http://www.lekarzrodzinny.org/pmr/0110%205.pdf, dostęp: 27.03.2015. - Janusz, B., Drozdowicz, L. (2013). Śmierć i żałoba w rodzinie. Oddziaływania terapeutyczne. Psychoterapia, nr 2 (165), s. 45-54. Pobrano z: http://strona.ptptp.nazwa.pl/uploads/pt_2_2013/45janusz_psychoterapia2_2013.pdf, dostęp: 21.03.2015. - Kubler-Ross, E. (1979). Rozmowy o śmierci i umieraniu. Poznań: Media Rodzina. - Ostrowska, A. (1997). Śmierć w doświadczeniu jednostki i społeczeństwa. Warszawa: PAN. - Sanders, M. C. (2001). Jak przeżyć stratę dziecka. Gdańsk: GWP.
Opracowała: Anna Michniuk, WSE UAM