POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI PROGRAM AKREDYTACJI JEDNOSTEK CERTYFIKUJĄCYCH W ZAKRESIE ROLNICTWA EKOLOGICZNEGO Wydanie 7 Warszawa, 24.07.2013 r.
Spis treści 1 Wprowadzenie...3 2 Definicje...3 3 Wymagania akredytacyjne...4 4 Specyficzne wymagania programu...4 4.1 Postanowienia ogólne... 4 4.2 Organizacja... 5 4.3 Działania... 5 4.4 Podwykonawstwo... 6 4.5 Warunki i procedury udzielania, utrzymywania, rozszerzania, zawieszania i cofania certyfikacji... 6 4.6 Audity wewnętrzne i przeglądy dokonywane przez kierownictwo... 6 4.7 Zapisy... 6 4.8 Poufność... 6 4.9 Personel jednostki certyfikującej... 6 4.10 Zmiany w wymaganiach certyfikacyjnych... 7 4.11 Przygotowanie oceny... 7 4.12 Ocena... 7 4.13 Raport z oceny... 8 4.14 Decyzja o certyfikacji... 8 4.15 Nadzór... 9 4.16 Wykorzystywanie zezwoleń, certyfikatów i znaków zgodności... 9 5 Zakres akredytacji...9 6 Szczegółowe zasady oceny...9 6.1 Wniosek... 9 6.2 Obserwacja... 9 7 Postanowienia końcowe...9 8 Dokumenty związane...10 9 Załączniki...10 Wydanie 7 z 24.07.2013 r. str. 2/12
1 Wprowadzenie Tekst niniejszego dokumentu został opracowany przez PCA we współpracy z Ministrem Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Specjalistycznym Komitetem Technicznym ds. Rolnictwa i Żywności, powołanym przy Polskim Centrum Akredytacji. W niniejszym dokumencie podano ogólne wymagania, które powinna spełnić jednostka certyfikująca prowadząca certyfikację w zakresie rolnictwa ekologicznego, aby mogła być uznana za kompetentną i wiarygodną. Jednostka certyfikująca jest zobowiązana spełniać wymagania określone w niniejszym dokumencie w odniesieniu do wszystkich podmiotów objętych kontrolą tej jednostki. Wymagania te muszą być spełnione począwszy od dnia objęcia kontrolą tych podmiotów. Akredytacja jednostek certyfikujących w tym obszarze jest obligatoryjna z mocy Rozporządzenia Rady (WE) nr 834/2007 w sprawie produkcji ekologicznej i znakowania produktów ekologicznych. Norma PN-EN 45011:2000 (lub przewodnik ISO/IEC Guide 65) jest przywołana przez ww. Rozporządzenie Rady (WE) nr 834/2007 i stanowi podstawę oceny jednostek certyfikujących. Warunkiem prowadzenia certyfikacji przez jednostki certyfikujące jest uzyskanie upoważnienia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi, wydawanego na podstawie uzyskanej akredytacji. Norma PN-EN 45011:2000 odnosi się do jednostek certyfikujących wyroby, usługi i procesy. Certyfikacja producentów działających w zakresie produkcji ekologicznej stanowi w istocie rzeczy certyfikację procesu. Takie podejście wymaga interpretacji wymagań normy w odniesieniu do specyfiki działalności prowadzonej przez jednostki certyfikujące. Niniejsze wydanie 7. dokumentu opracowano uwzględniając nowe dokumenty normatywne dotyczące produkcji ekologicznej. 2 Definicje Dla potrzeb niniejszego dokumentu stosuje się definicje zawarte w dokumentach przywołanych w punkcie 3 niniejszego dokumentu, a ponadto: Ustawa ustawa z dnia 25.06.2009 r. o rolnictwie ekologicznym (Dz. U. Nr 116, poz. 975); Rozporządzenie Rady Rozporządzenia Komisji rozporządzenie Rady (WE) nr 834/2007 z dnia 28 czerwca 2007 r. w sprawie produkcji ekologicznej i znakowania produktów ekologicznych i uchylające rozporządzenie (EWG) nr 2092/91 (Dz. Urz. UE L 189 z 20.07.2007, str. 1, z późn. zm.) - zmiany rozporządzenia dostępne są na stronie: http://www.minrol.gov.pl; rozporządzenie Komisji (WE) nr 889/2008 z dnia 5 września 2008 r. ustanawiającego szczegółowe zasady wdrażania rozporządzenia Rady (WE) nr 834/2007 w sprawie produkcji ekologicznej i znakowania produktów ekologicznych w odniesieniu do produkcji ekologicznej, znakowania i kontroli (Dz. Urz. UE L 250 z 18.09.2008, str. 1, z późn. zm.) i/lub rozporządzenie Komisji (WE) nr 1235/2008 z dnia 8 grudnia 2008 r. ustanawiającego szczegółowe zasady wykonania rozporządzenia Rady (WE) nr 834/2007 w odniesieniu do ustaleń dotyczących przywozu produktów ekologicznych z krajów trzecich (Dz. Urz. UE L 334 z 12.12.2008, str. 25, z późn. zm.) - zmiany rozporządzeń dostępne są na stronie: http://www.minrol.gov.pl; Przepisy dotyczące rolnictwa ekologicznego przepisy ustawy, przepisy rozporządzenia Rady UE oraz przepisy rozporządzeń Komisji UE. Wydanie 7 z 24.07.2013 r. str. 3/10
Podmiot/producent Norma podmiot gospodarczy prowadzący działalność w zakresie produkcji ekologicznej w rozumieniu Rozporządzenia Rady; norma PN-EN 45011:2000 Wymagania ogólne dotyczące jednostek prowadzących systemy certyfikacji wyrobów; Jednostka certyfikująca każda jednostka certyfikująca zarządzająca systemem certyfikacji podmiotów działających w zakresie produkcji ekologicznej. Kontrola: badanie procesu i określenie jego zgodności z przepisami dotyczącymi rolnictwa ekologicznego i wymagań certyfikacyjnych jednostki certyfikującej. W kontekście Rozporządzenia Rady, jednostka certyfikująca na podstawie analizy ryzyka, podejmuje decyzję o charakterze i częstotliwości kontroli. Kontrola może mieć charakter: - kontroli zapowiedzianej lub - kontroli niezapowiedzianej (w myśl art. 3 ust 2 rozporządzenia (WE) nr 882/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004r. w sprawie kontroli urzędowych przeprowadzanych w celu sprawdzenia zgodności z prawem paszowym i żywnościowym oraz regułami dotyczącymi zdrowia zwierząt i dobrostanu zwierząt). W każdym przypadku wszystkie certyfikowane podmioty gospodarcze podlegają minimum jednej kontroli w roku kalendarzowym z wyjątkiem sytuacji opisanych w Rozporządzeniu Rady Art. 27 ust 3 oraz Art. 28 ust. 2. Analiza ryzyka: proces składający się z systematycznej identyfikacji istniejących i potencjalnych zagrożeń, szacowania prawdopodobieństwa i skutków ich wystąpienia, mający na celu ograniczenie ryzyka wystąpienia sytuacji niepożądanych. 3 Wymagania akredytacyjne Jednostka certyfikująca w zakresie rolnictwa ekologicznego, aby mogła być uznana za kompetentną i wiarygodną powinna spełniać poniższe wymagania: - PN-EN 45011:2000 Wymagania ogólne dotyczące jednostek prowadzących systemy certyfikacji wyrobów; - PKN-ISO/IEC Guide 67 Ocena zgodności. Podstawy certyfikacji wyrobów; - IAF GD 5:2006 Wytyczne IAF do stosowania przewodnika ISO/IEC Guide 65:1996 (idt. z PN-EN 45011:2000); - przepisach dotyczących rolnictwa ekologicznego; - wymagania szczegółowe zawarte w niniejszym dokumencie (). 4 Specyficzne wymagania programu Poniżej zamieszczono wytyczne do wymagań wybranych punktów normy PN-EN 45011:2000. Dla ułatwienia zastosowano następujący system identyfikacji wytycznych: W.X.Y.Z, gdzie: X.Y.Z oznacza numer punktu normy PN-EN 45011:2000. 4.1 Postanowienia ogólne W.4.1 System certyfikacji producentów działających w zakresie rolnictwa ekologicznego powinien być systemem 6 wg przewodnika PKN-ISO/IEC Guide 67:2007 i obejmować ocenę i nadzór nad działalnością producenta, w sposób zgodny z Rozporządzeniem Rady (WE) nr 834/2007. Wydanie 7 z 24.07.2013 r. str. 4/10
Kryteria, według których ocenia się podmioty, powinny być określone w programie (-ach) certyfikacji procesów zawierających elementy zgodne z wytycznymi dla systemu 6 wg przewodnika PKN-ISO/IEC Guide 67:2007 zmodyfikowanego w zakresie elementów nadzoru. Zamiast elementu 6 c) stosuje się element 6 b) z tablicy 1 ww. przewodnika. Ponadto kryteria powinny być zgodne z kryteriami określonymi w Rozporządzeniu Rady i Rozporządzeniach Komisji. W przypadku dokonywania czynności opartych na subiektywnej ocenie personelu, jednostka certyfikująca powinna posiadać udokumentowaną procedurę zapewniającą jednakowe i powtarzalne przeprowadzanie oceny, udostępnianą na żądanie wszystkich zainteresowanych stron. Elementy systemu certyfikacji na podstawie przewodnika PKN-ISO/IEC Guide 67:2007: 1. Określenie właściwości poprzez b. kontrolę; 2. Przegląd (ocena); 3. Decyzja dotycząca certyfikacji; 4. Udzielenie zezwolenia; 5. Nadzór poprzez: b. badanie lub kontrolę próbek z produkcji, i/lub d. ocenę procesu produkcyjnego lub usługi. Jednostka certyfikująca powinna uwzględniać w swoich programach certyfikacji wymagania zawarte w przepisach dotyczących rolnictwa ekologicznego. Jednostka certyfikująca powinna posiadać cennik na swoje usługi lub zasady kalkulowania cen, z uwzględnieniem charakteru prowadzonych procesów certyfikacji, w którym czytelnie określono jednakowe dla wszystkich producentów zasady kalkulowania cen procesów certyfikacji. 4.2 Organizacja W.2.1 Jednostka certyfikująca, jej personel (stały i zewnętrzny), oraz inne osoby powiązane z ocenianym podmiotem w sposób, który może wywołać konflikt interesów, nie mogą brać udziału w ocenie takich podmiotów. Za wystarczający dowód spełnienia tego wymagania uważa się odpowiednie pisemne oświadczenia personelu. Jednostka certyfikująca powinna zapewnić mechanizm weryfikacji wiarygodności takich oświadczeń. Jednostka certyfikująca i jej personel nie powinni prowadzić innej działalności, która mogłaby mieć wpływ na obiektywność i bezstronność kontroli, a zwłaszcza nie powinni: - prowadzić działalności w zakresie rolnictwa ekologicznego jako producenci ekologiczni kontrolowani przez jednostkę certyfikującą w której są zatrudnieni; - prowadzić działalności konsultacyjnej (doradczej) w produkcji, przetwórstwie i obrocie w zakresie produkcji ekologicznej, bez względu na status prawny takiej działalności, o ile nie ma wyraźnego rozdziału tych działalności w obszarze geograficznym lub w przedmiocie działania. Jednostka certyfikująca zapewnia w swoich procedurach operacyjnych spełnienie tego wymagania; - sprawować funkcji w strukturach organizacji (stowarzyszeń, zrzeszeń, fundacji itp.) działających w obszarze rolnictwa ekologicznego oraz innych podmiotach skupiających producentów powiązanych z obszarem rolnictwa ekologicznego. 4.3 Działania W.4.3 W przypadku konieczności pobierania próbek potrzebnych w procesie certyfikacji, jednostka certyfikująca powinna posiadać procedury zapewniające jednakowe postępowanie podczas pobierania (łącznie z planami pobierania), identyfikowania oraz postępowania z próbkami. Jednostka certyfikująca powinna posiadać wykazy kompetentnych próbobiorców i kompetentnych laboratoriów do przeprowadzania badań. Wydanie 7 z 24.07.2013 r. str. 5/10
Zaleca się, aby plan pobierania próbek zakładał, że u nie mniej niż 5% producentów ekologicznych, zostaną pobrane próbki do badań weryfikujących na obecność substancji niedozwolonych w rolnictwie ekologicznym. 4.4 Podwykonawstwo W.4.4 Jednostka certyfikująca, wykorzystując w procesie certyfikacji wyniki badań lub działań innych podmiotów, powinna upewnić się, że - badania te lub działania są prowadzone przez kompetentne podmioty, w przypadku analizy próbek przez laboratoria wskazane zgodnie z art. 12 ust 1 rozporządzenia (WE) nr 882/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004r. w sprawie kontroli urzędowych przeprowadzanych w celu sprawdzenia zgodności z prawem paszowym i żywnościowym oraz regułami dotyczącymi zdrowia zwierząt i dobrostanu zwierząt; - są prowadzone i dokumentowane w sposób wiarygodny i rzetelny, budzący zaufanie do uzyskanych wyników, a zapisy są dostępne dla podmiotów uprawnionych. Za spełnienie tych wymagań uważa się: - posiadanie przez te podmioty akredytacji w stosownym zakresie według normy PN-EN ISO/IEC 17025 i/lub według normy PN-EN ISO/IEC 17020, albo PN-EN ISO/IEC 17021; - przeprowadzenie przez jednostkę certyfikującą, lub na jej zlecenie, udokumentowanej oceny tego podmiotu według normy PN-EN ISO/IEC 17025 i/lub według normy PN-EN ISO/IEC 17020 albo PN-EN ISO/IEC 17021. Jednostka certyfikująca powinna posiadać wykaz podwykonawców spełniających ww. wymagania w odpowiednim zakresie, o ile korzysta z podwykonawstwa. 4.5 Warunki i procedury udzielania, utrzymywania, rozszerzania, zawieszania i cofania certyfikacji W.4.6 Jednostka certyfikująca powinna określić sposób postępowania z wydanymi przez siebie certyfikatami w przypadku cofnięcia akredytacji przez PCA i/lub cofnięcia upoważnienia przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Jednostka certyfikująca jest zobowiązana do niezwłocznego powiadomienia PCA o cofnięciu upoważnienia przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi. 4.6 Audity wewnętrzne i przeglądy dokonywane przez kierownictwo W.4.7 Jednostka certyfikująca powinna objąć programem obserwacji działania swoich inspektorów prowadzących kontrole u producentów. 4.7 Zapisy W.4.9 Jednostka certyfikująca powinna prowadzić i utrzymywać zapisy z obserwacji działalności swoich inspektorów prowadzących kontrolę u producentów. 4.8 Poufność W.4.10 Jednostka certyfikująca powinna przestrzegać zasad poufności zgodnie z przepisami dotyczącymi rolnictwa ekologicznego. Podpisy składane przez personel jednostki certyfikującej, powinny być czytelne i pozwalać na identyfikację osoby składającej podpis. 4.9 Personel jednostki certyfikującej W.4.5 Minimalne, odpowiednio udokumentowane, kwalifikacje personelu jednostki certyfikującej zaangażowanych w procesy certyfikacji powinny być następujące: 1) wykształcenie wyższe lub średnie w zakresie rolnictwa, technologii żywności i żywienia człowieka, ogrodnictwa, ochrony środowiska, zootechniki lub weterynarii i co najmniej 2-letnie doświadczenie zawodowe związane z rolnictwem i/lub gospodarką żywnościową; Wydanie 7 z 24.07.2013 r. str. 6/10
2) wykształcenie inne niż określone w p. 1) powyżej i co najmniej 3-letnie doświadczenie zawodowe związane z rolnictwem i/lub gospodarką żywnościową; 3) doświadczenie w kontrolach w zakresie rolnictwa ekologicznego udział co najmniej w 5 kontrolach producentów; 4) kursy i szkolenia z zakresu produkcji ekologicznej i kontroli producentów działających w tym zakresie; 5) aktualny wpis do rejestru inspektorów rolnictwa ekologicznego, prowadzonego przez Głównego Inspektora JHARS, w zakresie danej specjalizacji. Jednostka certyfikująca może ustalić własne wymagania kwalifikacyjne dla swojego personelu, pod warunkiem, że nie będą niższe od podanych powyżej wymagań minimalnych. Jednostka certyfikująca powinna udowodnić, że zatrudnia wystarczająco liczny personel o odpowiednich kwalifikacjach i doświadczeniu, umożliwiający jej dokonywanie ocen w zakresie udzielonej akredytacji a inspektorzy nie wykonują więcej niż 3 kolejne kontrole tego samego producenta. 4.10 Zmiany w wymaganiach certyfikacyjnych W.6 Jednostka certyfikująca jest zobowiązana do weryfikowania swoich programów certyfikacji na zgodność z aktualnymi przepisami prawnymi i kryteriami akredytacji oraz do informowania swoich klientów o tych zmianach i podejmowanych przez jednostkę certyfikującą działań dostosowawczych. 4.11 Przygotowanie oceny W.9.2 Jednostka certyfikująca powinna opracować metodykę analizy ryzyka, sposób jej realizacji i właściwego udokumentowania w programie certyfikacji procesu we wszystkich obszarach akredytowanej działalności. 4.12 Ocena W.10 Ocenę przestrzegania wymagań określonych w przepisach dotyczących rolnictwa ekologicznego jednostka certyfikująca powinna przeprowadzać zgodnie z ustaloną procedurą uwzględniającą te wymagania. Ocena ta powinna być w pełni udokumentowana i zawierać wszystkie niezbędne informacje dotyczące działalności podmiotu w zakresie podlegającym certyfikacji. Jednostka certyfikująca powinna dochować szczególnej staranności w ocenie kompletności dokumentacji finansowej i ewidencji towarowej prowadzonej przez swoich klientów. Podstawą przeprowadzania oceny powinien być plan kontroli standardowej, określony na podstawie analizy ryzyka i opracowany przez jednostkę certyfikującą. Plan kontroli powinien zawierać szczegółowy zakres działań kontrolnych. Zaleca się, aby plan kontroli obejmował kontrole w nadzorze (wyznaczone zgodnie z analizą ryzyka) co najmniej 10% producentów ekologicznych. Zaleca się, aby co najmniej 10% przeprowadzanych kontroli powinno być kontrolami niezapowiedzianymi. Jednostka certyfikująca jest zobowiązana prowadzić i utrzymywać zapisy dotyczące dat objęcia oraz wyłączenia producentów z systemu kontroli we wszystkich obszarach akredytowanej działalności. Katalog środków w przypadku nieprawidłowości i naruszeń Przyjmuje się minimalne środki, jakie jednostki certyfikujące są zobowiązane stosować w przypadku stwierdzenia niezgodności (nieprawidłowości lub naruszeń) u producentów ekologicznych znajdujących się pod ich kontrolą (Art. 30 ust. 1 Rozporządzenia Rady). Niezgodność oznacza niespełnienie wymagań określonych w przepisach rolnictwa ekologicznego oraz wymagań certyfikacyjnych zdefiniowanych przez jednostkę certyfikującą. Wydanie 7 z 24.07.2013 r. str. 7/10
Prawo wspólnotowe dotyczące produkcji ekologicznej definiuje dwa rodzaje niezgodności: nieprawidłowość oraz naruszenie, które skutkują odpowiednimi sankcjami. Nieprawidłowość niedopełnienie formalności dotyczących procesu produkcyjnego, systemu kontroli wewnętrznej, prowadzenia dokumentacji, stosowania norm, bądź nieprzestrzeganie przepisów dotyczących rolnictwa ekologicznego: - bez skutków długoterminowych i bez wpływu na status produktu ekologicznego, - niezwiązane ze stosowaniem podstępów, oszustw, zatajeń lub działań niezgodnych z prawem. Nieprawidłowość nie wpływa na ogólną niezawodność procesu produkcji lub systemu kontroli wewnętrznej w zakresie organizacji produkcji. Nieprawidłowości dzielą się na małe (1) i duże (2). Naruszenie złamanie obowiązujących zasad procesu produkcyjnego, systemu kontroli wewnętrznej, prowadzenia dokumentacji lub zobowiązania do przestrzegania norm i zobowiązań umownych: - w wyniku popełnienia poważnego błędu lub nieprzestrzegania postanowień przepisów dotyczących rolnictwa ekologicznego, - mające skutki przedłużone w czasie lub naruszające status produktu ekologicznego, - powiązane ze stosowaniem podstępów, oszustw, zatajeń lub działań niezgodnych z prawem. Nieprawidłowość staje się naruszeniem wtedy, gdy powoduje, że cały proces produkcji lub system kontroli wewnętrznej nie może być niezawodny. Naruszenia dzielą się na małe (3), średnie (4), duże (5). Niezgodności stwierdzone w trakcie procesu uzyskania certyfikacji. Postępowanie w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości małej (1) lub dużej (2), w trakcie procesu uzyskania certyfikacji przez producenta, jest analogiczne do działania opisanego w sankcji: upomnienie lub ostrzeżenie. Naruszenie małe (3) stwierdzone w trakcie procesu uzyskania certyfikacji, skutkuje wydaniem certyfikatu w ograniczonym zakresie. Naruszenie średnie (4) i duże (5) stwierdzone w trakcie procesu uzyskania certyfikacji, skutkuje niewydaniem certyfikatu. Katalog środków w przypadku nieprawidłowości i naruszeń stanowi Załącznik nr 1 do. Załącznik nr 1 wchodzi w życie jako obowiązkowy od 1 października 2013 roku i obowiązuje do dnia wejścia w życie rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie rodzajów nieprawidłowości lub naruszeń przepisów dotyczących rolnictwa ekologicznego i minimalnych środków, jakie jednostki certyfikujące są zobowiązane stosować. 4.13 Raport z oceny W.11 Raport z oceny powinien uwzględniać, w szczególności, wymagania przepisów dotyczących rolnictwa ekologicznego. 4.14 Decyzja o certyfikacji W.4.12 Certyfikat powinien być wydany w formie utrudniającej jego sfałszowanie. Certyfikaty wydawane przez jednostkę certyfikującą powinny zawierać informacje zgodnie ze wzorem określonym w załączniku XII do Rozporządzenia Komisji (WE) Nr 889/2008 z dnia 05.09.2008 r. z późn. zmianami oraz w zakresie zgodnym z upoważnieniem wydanym przez ministra właściwego do spraw rolnictwa. Symbolem akredytacji powinny być oznaczone certyfikaty obejmujące wyłącznie działalność określoną w zakresie akredytacji udzielonej przez PCA. Wydanie 7 z 24.07.2013 r. str. 8/10
Termin ważności certyfikatu nie powinien być dłuższy niż 18 miesięcy oraz nie może rozpoczynać się z datą wcześniejszą niż data wydania certyfikatu. Wydanie certyfikatu poprzedza decyzja o certyfikacji. 4.15 Nadzór W.4.13 Jednostka certyfikująca jest zobowiązana, poza rutynowym nadzorem nad wydanymi certyfikatami, wynikającym z programu certyfikacji, prowadzić kontrole pozaplanowe zgodnie z przepisami dotyczącymi rolnictwa ekologicznego. 4.16 Wykorzystywanie zezwoleń, certyfikatów i znaków zgodności W.14 Zasady korzystania z certyfikatów zgodności i znaków rolnictwa ekologicznego określają przepisy dotyczące rolnictwa ekologicznego. 5 Zakres akredytacji Zakres akredytacji jednostki certyfikującej podmioty w zakresie rolnictwa ekologicznego określa się w następujący sposób: Rodzaj działalności: Dokument odniesienia: Rozporządzenie Rady (WE) nr 834/2007 CERTYFIKACJA z dnia 28 czerwca 2007 r. w sprawie ROLNICTWA produkcji ekologicznej i znakowania produktów ekologicznych EKOLOGICZNEGO i uchylające rozporządzenie (EWG) nr 2092/91. Nr Grupy produktów/ działalność 1. Ekologiczna uprawa roślin i utrzymanie zwierząt; 2. Zbiór ze stanu naturalnego; 3. Pszczelarstwo; 4. Produkty z akwakultury i wodorosty morskie; 4.1 Wodorosty morskie i produkty z wodorostów morskich 4.2 Zwierzęta akwakultury i produkty zwierzęce akwakultury 5. Produkty przetworzone 6. 5.1 Przetwórstwo produktów ekologicznych oraz produkcja pasz i drożdży Wprowadzanie na rynek produktów ekologicznych, w tym importowanych z państw trzecich. 6 Szczegółowe zasady oceny PCA podczas prowadzenia ocen jednostek certyfikujących postępuje zgodnie z zasadami akredytacji, podanymi w dokumentach DA-01 i DACW-01. 6.1 Wniosek Wniosek o akredytację lub o rozszerzenie zakresu akredytacji na certyfikację w zakresie rolnictwa ekologicznego składa się na formularzach FA-01 i FAC-01. Do wniosku należy dołączyć, oprócz dokumentów wymaganych w dokumencie DACW-01, dowody na kompetencje personelu w zakresie zgłoszonym do akredytacji. 6.2 Obserwacja W danym cyklu akredytacji obserwacjami PCA objęty jest cały zakres akredytowanej działalności. W pierwszym nadzorze pierwszego cyklu, jednostka certyfikująca powinna udostępnić do obserwacji co najmniej dwa rodzaje działalności objętych akredytacją, o ile ma to zastosowanie. 7 Postanowienia końcowe Dopuszcza się możliwość udzielenia jednostkom akredytacji na podstawie przeglądu dokumentacji i oceny systemu zarządzania jednostki w jej siedzibie. W takiej sytuacji Wydanie 7 z 24.07.2013 r. str. 9/10
jednostka jest zobowiązana do zgłoszenia do obserwacji przez PCA pierwszej kontroli po uzyskaniu upoważnienia Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Warunkiem utrzymania akredytacji jest pomyślny wynik obserwacji pracy inspektorów jednostki u jej klientów. Jednostka certyfikująca w rolnictwie ekologicznym w myśl punktu 4.2 g) normy PN-EN 45011:2000 powinna posiadać uprawnienia i odpowiedzialność odpowiednie do swojej działalności certyfikacyjnej. W przypadku prawomocnej decyzji Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi o cofnięciu jednostce certyfikującej upoważnienia (w całości lub w części) nadanego w myśl art. 5.1 ustawy, Polskie Centrum Akredytacji zawiesza udzieloną akredytację na okres 6 miesięcy. Niniejsze wydanie dokumentu zastępuje wydanie 6 z 06.01.2010r. Dokument został wprowadzony Komunikatem nr 128 z dnia 24.07.2013 r. Istotne zmiany w odniesieniu do wydania poprzedniego zostały oznaczone kolorem czerwonym. 8 Dokumenty związane IAF GD 5:2006 Wytyczne IAF do stosowania przewodnika ISO/IEC Guide 65:1996 (idt. z PN-EN 45011:2000) DA-01 Opis systemu akredytacji; DACW-01 Akredytacja jednostek certyfikujących wyroby. Wymagania szczegółowe. Polskie Normy oraz Przewodniki ISO/IEC dostępne są w Polskim Komitecie Normalizacyjnym (www.pkn.pl). Dokumenty EA, IAF i ILAC w wersji oryginalnej dostępne są na stronach internetowych: EA: www.european-accreditation.org, ILAC: www.ilac.org. IAF: www.iaf.nu. Dokumenty PCA oraz tłumaczenia wybranych dokumentów EA, IAF i ILAC dostępne są na stronie internetowej PCA www.pca.gov.pl. Dostęp do tych dokumentów jest bezpłatny. 9 Załączniki Załącznik nr 1: Katalog środków w przypadku nieprawidłowości i naruszeń Wydanie 7 z 24.07.2013 r. str. 10/10
Katalog środków w przypadku nieprawidłowości i naruszeń. Załącznik nr 1 W ramach dwóch rodzajów niezgodności: nieprawidłowości i naruszenia, oraz ich stopni małe, średnie, duże stosowane są następujące sankcje: Tabela nr 2: Rodzaje niezgodności i sankcji. Stopień sankcji Rodzaj niezgodności 1 Nieprawidłowość mała Upomnienie 2 Nieprawidłowość duża Ostrzeżenie Rodzaj sankcji 3 Naruszenie małe Zawieszenie certyfikatu w części zakresu 4 Naruszenie średnie Zawieszenie certyfikatu w całości zakresu 5 Naruszenie duże Cofnięcie certyfikatu w części lub w całości zakresu Szczegółowy wykaz wymagań przepisów dotyczących rolnictwa ekologicznego i przyporządkowanych im rodzajów niezgodności, udostępnia Główny Inspektor Jakości Handlowej Artykułów Rolno - Spożywczych. 1. Upomnienie ma charakter zwrócenia uwagi na małą nieprawidłowość i dotyczy wyłącznie nieprawidłowości, które nie mają wpływu na status produktu. Jednostka certyfikująca informuje producenta ekologicznego, że ma on obowiązek usunięcia nieprawidłowości we wskazanym terminie, jeśli nieprawidłowości te można usunąć lub wdrożyć działania zapobiegawcze - określenie przyczyn i odpowiednich działań korygujących, które uniemożliwią powtórzenie się tej nieprawidłowości. Jednostka certyfikująca weryfikuje skuteczność działań korygujących lub zapobiegawczych w trakcie kolejnej kontroli lub poprzez weryfikację dokumentów. Nie usunięcie nieprawidłowości małej, we wskazanym terminie, powoduje zastosowanie wyższej sankcji ostrzeżenia. 2. Ostrzeżenie ma charakter zwrócenia uwagi na dużą nieprawidłowość i dotyczy nieprawidłowości, które nie mają wpływu na wynik certyfikacji pod warunkiem, że zostaną one usunięte we wskazanym terminie, jeśli nieprawidłowości te można usunąć. Jednostka certyfikująca informuje producenta ekologicznego, że ma on obowiązek usunięcia nieprawidłowości we wskazanym terminie i zawiadomienia o tym jednostki certyfikującej. Termin ten jest wyznaczany, bądź uzgadniany pomiędzy jednostką certyfikującą a producentem ekologicznym i jest uzależniony od rodzaju nieprawidłowości i możliwości usunięcia tej nieprawidłowości. Jednostka certyfikująca informuje producenta ekologicznego, że ma on obowiązek wdrożyć działania zapobiegawcze - określenie przyczyn i odpowiednich działań korygujących, które uniemożliwią powtórzenie się tej nieprawidłowości. Jednostka certyfikująca weryfikuje skuteczność działań korygujących w trakcie kolejnej kontroli lub poprzez weryfikację dokumentów. Pozytywna decyzja w sprawie certyfikacji może być wydana pod warunkiem usunięcia nieprawidłowości we wskazanym terminie. Nie usunięcie nieprawidłowości dużej we wskazanym terminie, powoduje zastosowanie wyższej sankcji zawieszenia zakresu certyfikatu w części lub w całości, jeśli certyfikat jest wydany. 3. Zawieszenie certyfikatu w części zakresu ma miejsce w przypadku uzasadnionego podejrzenia lub stwierdzenia naruszenia mającego wpływ na status produktu lub w przypadku stwierdzenia, że producent utracił możliwość prowadzenia produkcji ekologicznej, bądź obrotu w części zakresu uzyskanego certyfikatu i może dotyczyć: jednej lub kilku partii produktów, jednej lub kilku działek rolnych lub jednostek produkcyjnych lub Wydanie 1 z 24.07.2013 r. str. 1/2
metod przetwórstwa lub importu, jak również poszczególnych partii produkcyjnych lub produktów. Jednostka certyfikująca informuje producenta ekologicznego, że zawieszenie pozostanie utrzymane do czasu dostarczenia dowodu potwierdzającego, że podejrzenie było niezasadne lub naruszenie, z powodu którego wyniknęło zawieszenie certyfikatu w części zostało skutecznie usunięte. Produkty, których dotyczyło to naruszenie nie mogą być wprowadzane na rynek z odniesieniami do ekologicznej metody produkcji. Jednostka certyfikująca weryfikuje skuteczność działań korygujących w trakcie kolejnej kontroli lub na podstawie dostarczonych dokumentów. Okres zawieszenia certyfikatu w części zakresu jest wyznaczany przez jednostkę certyfikującą na czas nie dłuższy niż okres ważności wydanego certyfikatu. W przypadku, gdy producent nie dostarczy dowodów umożliwiających jednostce certyfikującej cofnięcie decyzji o zawieszeniu certyfikatu w części zakresu we wskazanym przez jednostkę terminie, stosowana jest wyższa sankcja: cofnięcie certyfikatu w zakresie, w którym był on zawieszony. W okresie zawieszenia certyfikatu w części zakresu producent ekologiczny nie może wprowadzać do obrotu produktów oznakowanych odniesieniami do ekologicznej metody produkcji, których dotyczy to zawieszenie. W przypadku złamania tego zakazu stosowana jest wyższa sankcja: cofnięcie certyfikatu w całości. 4. Zawieszenie certyfikatu w całości zakresu ma miejsce w przypadku uzasadnionego podejrzenia lub stwierdzenia naruszenia mającego wpływ na status produktu lub w przypadku stwierdzenia, że producent utracił możliwość prowadzenia produkcji ekologicznej lub obrotu handlowego w całym zakresie uzyskanego certyfikatu. Jednostka certyfikująca informuje producenta ekologicznego, że zawieszenie pozostaje utrzymane, dopóki nie zostanie dostarczony dowód potwierdzający, że podejrzenie było niezasadne lub naruszenie, z powodu którego wyniknęło zawieszenie certyfikatu nie zostało skutecznie usunięte. Produkty, których dotyczyło to naruszenie nie mogą być wprowadzane na rynek z odniesieniami do ekologicznej metody produkcji. Jednostka certyfikująca weryfikuje skuteczność działań korygujących w trakcie kolejnej kontroli lub na podstawie dostarczonych dokumentów. Okres zawieszenia certyfikatu jest wyznaczany przez jednostkę certyfikującą na czas nie dłuższy niż okres ważności wydanego certyfikatu. W przypadku, gdy producent nie dostarczy dowodów umożliwiających jednostce certyfikującej cofnięcie decyzji o zawieszeniu we wskazanym przez jednostkę terminie, stosowana jest wyższa sankcja: cofnięcie certyfikatu. W okresie zawieszenia certyfikatu w całości zakresu producent ekologiczny nie może wprowadzać do obrotu produktów oznakowanych odniesieniami do ekologicznej metody produkcji. W przypadku złamania tego zakazu stosowana jest wyższa sankcja: cofnięcie certyfikatu w całości. 5. Odmowa wydania lub cofnięcie certyfikatu. Odmowa wydania certyfikatu ma miejsce w przypadku stwierdzenia dużej nieprawidłowości i dotyczy nieprawidłowości, których nie da się usunąć i które mają wpływ na wynik certyfikacji. Cofnięcie certyfikatu w całości lub w części zakresu ma miejsce w przypadku stwierdzenia dużego naruszenia lub naruszenia przepisów dotyczących rolnictwa ekologicznego o długotrwałym skutku. Cofniecie certyfikatu powoduje zakaz używania oznaczeń odnoszących się do ekologicznej metody produkcji, w zakresie cofniętego certyfikatu. W przypadku cofnięcia certyfikatu, okres o którym mowa w akapicie 2 art. 30 rozporządzenia Rady wynosi co najmniej 1 miesiąc, od dnia cofnięcia certyfikatu i uzgadniany jest przez jednostkę certyfikującą z Głównym Inspektorem Jakości Handlowej Artykułów Rolno- Spożywczych. Wydanie 1 z 24.07.2013 r. str. 2/2