POWSZECHNA HISTORIA PAŃSTWA I PRAWA Autorzy: KRZYSZTOF KRASOWSKI, BOGDAN LESIŃSKI, KRYSTYNA SIKORSKA- DZIĘGIELEWSKA, JERZY WALACHOWICZ OD AUTORÓW KSIĘGA I POWSZECHNA HISTORIA PAŃSTWA. ZAGADNIENIA WSTĘPNE 1. Przedmiot wykładu 2. Konstrukcja wykładu Część pierwsza PAŃSTWO ANTYCZNE I. Zagadnienia ogólne ő 3. Geneza i funkcje państwa ő 4. Podziały społeczne ő 5. Źródła władzy ő 6. Formy państwa antycznego II. Ustroje państw antycznych ő 7. Despotie wschodnie ő 8. Państwa-miasta 1. Polis grecka 2. Civitas rzymska ő 9. Monarchie hellenistyczne i cesarstwo rzymskie 1. Monarchie hellenistyczne 2. Cesarstwo rzymskie III. Państwo antyczne a chrześcijaństwo ő 10. Stosunek państwa rzymskiego do chrześcijaństwa ő11. Pierwotna organizacja Kościoła WNIOSKI Część druga MIĘDZY ANTYKIEM A FEUDALIZMEM ő 12. Upadek państwa zachodniorzymskiego ő 13. Szczepowe państwa germańskie ő 14. Pierwsze państwa słowiańskie ő 15. Charakterystyka ustroju państw szczepowych: germańskich i słowiańskich Część trzecia PAŃSTWO FEUDALNE I. Zagadnienia ogólne ő 16. Istota feudalizmu ő 17. Poddaństwo i lenno ő 18. Immunitety i stany ő 19. Formy państwa feudalnego II. Ustrój państwa patrymonialnego ő 20. Państwo Frankijskie (od V do X w.) ő 21. Anglia w okresie wczesnofeudalnym (V - XII w.)
ő 22. Ruś wczesnofeudalna i rozdrobniona (IX - XV w.) III. Rozdrobnione królestwa lenne ő 23. Francuska monarchia lenna ő 24. Niemieckie państwo lenne IV. Ustrój państwa publicznoprawnego ő 25. Republiki feudalne 1. Wielki Nowogród 2. Republiki włoskie ő 26. Anglia w okresie monarchii stanowej i absolutnej ő 27. Francja w okresie monarchii stanowej i absolutnej ő 28. Konfederacja Rzeszy Niemieckiej ő 29. Rosja w okresie monarchii stanowej i absolutnej V. Reformy państwa w czasach Oświecenia w Europie ő 30. Absolutyzm oświecony w Prusach ő31. Reformy ustrojowe Piotra I Wielkiego i Katarzyny II w Rosji WNIOSKI Część czwarta PAŃSTWO KONSTYTUCYJNE I. Zagadnienia ogólne ő 32. Pojęcie i geneza państwa konstytucyjnego ő 33. Konstytucje i sposoby ich tworzenia ő 34. Struktura państwa konstytucyjnego ő 35. Doktrynalne podstawy konstytucjonalizmu II. Anglia od XVII do XX w A. Geneza i specyfika ustroju państwa konstytucyjnego w Anglii ő 36. Charakterystyka ewolucji ustrojowej Anglii ő 37. Konstytucja angielska B. Kształtowanie się podstawowych instytucji i zasad ustrojowych w XVII i XVIII w. ő 38. Schyłek monarchii absolutnej i rewolucja angielska ő 39. Okres republiki (1649-1660) ő 40. Restauracja monarchii i druga rewolucja angielska ő 41. Przeobrażenia ustrojowe w XVIII w ő 42. System rządów parlamentarno-gabinetowych C. Reformy i modernizacja ustroju Wielkiej Brytanii w XIX i XX w ő 43. Charakterystyka ustroju na początku XIX w ő 44. Reformy prawa wyborczego ő 45. Reformy parlamentu ő 46. Reformy sądownictwa i administracji terytorialnej D. Ustrój państwa ő 47. Monarcha ő 48. Parlament ő 49. Rząd. Gabinet ő 50. System partyjny ő 51. Sądownictwo ő 52. Zarząd terytorialny
ő 53. Wpływ ustroju Anglii na kształtowanie się konstytucji innych państw E. Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Brytyjska Wspólnota Narodów ő 54. Powstanie Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii. Problem irlandzki ő 55. Kolonie. Powstanie Brytyjskiej Wspólnoty Narodów III. Stany Zjednoczone Ameryki ő 56. Powstanie i ustrój Stanów Zjednoczonych w latach 1776-1787 ő 57. Konstytucja federalna z 1787 r ő 58. Ewolucja ustroju federacji 1. Kierunki ewolucji - praktyka konstytucyjna 2. Władza ustawodawcza 3. Władza wykonawcza 4. Stosunki między władzą ustawodawczą a wykonawczą 5. Sądownictwo ő 59. Ustrój stanów ő 60. Państwo a Kościół IV. Francja ő 61. Etapy ewolucji ustroju państwa ő 62. Prawa człowieka i obywatela 1. Deklaracja praw z 26 sierpnia 1789 r 2. Ewolucyjny rozwój instytucji ő 63. Wybrane ustroje konstytucyjne 1. Konstytucja z 3 września 1791 r 2. Karta konstytucyjna z 4 czerwca 1814 r 3. Konstytucja III Republiki z 1875 r ő 64. Reformy administracji i sądownictwa S 65. Państwo a Kościół V. Niemcy w XIX i XX wieku A. Konfederacje niemieckie (1806-1866) ő 66. Związek Reński ő 67. Związek Niemiecki ő 68. Procesy integracyjne i próby zjednoczenia w okresie Związku Niemieckiego ő 69. Ustrój państw skonfederowanych (1815-1866) B. Federacje Niemieckie (1866-1933) ő 70. Związek Północno-Niemiecki ő 71. II Rzesza Niemiecka (1871-1918) ő 72. Monarchia habsburska ő 73. Republika Weimarska C. Niemieckie państwo unitarne ő 74. Geneza i podstawy państwa totalitarnego ő 75. Ustrój III Rzeszy ő 76. Stosunki między państwem a Kościołami
D. Niemcy po II wojnie światowej ő 77. Podział i okupacja Niemiec ő 78. Geneza dwóch państw niemieckich ő 79. Charakterystyka ustroju obu państw niemieckich ő 80. Zjednoczenie Niemiec VI. Rosja i ZSRR w XIX i XX w ő 81. Periodyzacja rozwoju formy państwa w Rosji i w ZSRR w XIX i XX w ő 82. Cesarstwo samodzierżawne i jego reformy w XIX w 1. Reformy Aleksandra I 2. Reformy Aleksandra II ő 83. Cesarstwo konstytucyjne (1906-1917) ő 84. Republika Iiberalno-demokratyczna w Rosji 1. Republikańska forma państwa 2. Dwuwładza ő 86. Komunistyczna republika radziecka 1. Bolszewicki zamach stanu i pierwsze akty nowej władzy 2. Powstanie federacji radzieckiej i jej charakterystyka 3. Ustrój państwowy ZSRR w okresie od 1936 r. do 1991 r 4. Charakterystyka totalitaryzmu radzieckiego WNIOSKI KSIĘGA II POWSZECHNA HISTORIA PRAWA. ZAGADNIENIA WSTĘPNE ő 1. Przedmiot wykładu ő 2. Źródła historycznoprawne Część pierwsza PRAWO ANTYCZNE Początki kultury prawnej ő 3. Ogólna charakterystyka praw antycznych ő 4. Prawa antycznego Bliskiego Wschodu 1. Prawa Egiptu i Mezopotamii 2. Prawo starożytnego Izraela ő 5. Prawo greckie Część druga PRAWO FEUDALNE I. Zagadnienia ogólne ő 6. Treść prawa feudalnego. Główne nurty 1. Pojęcie i treść 2. Elementy chronologiczne 3. Główne nurty ő 7. Cechy charakterystyczne prawa feudalnego 1. Przewaga prawa zwyczajowego 2. Zasada osobowości prawa 3. Partykularyzm 4. Prawo stanowe i szczególne II. Prawo feudalne Słowiańszczyzny ő 8. Główne źródła prawa w państwach słowiańskich
III. Prawo feudalne zachodniej Europy A. Historyczny rozwój zachodnioeuropejskiego prawa feudalnego i jego źródeł a. Rodzime prawo zwyczajowe i stanowione ő 9. Prawa barbarzyńskie 1. Spisy praw zwyczajowych 2. Próby ustawodawcze 3. Zasada osobowości 10. Prawo zwyczajowe późnego średniowiecza 1. Niepisane prawo zwyczajowe 2. Partykularyzm prawa francuskiego i niemieckiego 3. Spisy prawa partykularnego 4. Prawo miejskie 5. Prawo lenne 6. Prawo zwyczajowe a ustawa. Późniejsze losy prawa zwyczajowego b. Prawo rzymskie ő11. Leges Romanae barbarorum i tradycje prawa rzymskiego na zachodzie i południu Europy ő 12. Renesans prawa rzymskiego w późnym średniowieczu 1. Szkoła glosatorów 2. Szkoła komentatorów 3. Nauka na uniwersytetach ő 13. Recepcja prawa rzymskiego w Niemczech 1. Pojęcie 2. Przyczyna recepcji 3. Sposób przeprowadzenia recepcji 4. Rozmiary recepcji 5. Skutki recepcji ő 14. Humanizm prawniczy ő 15. Rozmiary ekspansji prawa rzymskiego w feudalnej Europie c. Prawo kanoniczne ő 16. Źródła prawa kanonicznego 1. Pojęcie 2. Historyczny rozwój 3. Corpus Iuris Canonici ő 17. Znaczenie prawa kanonicznego d. Kodyfikacje i unifikacje ő 18. Prace kodyfikacyjne w Niemczech i we Francji od XVI do początków XVIII wieku 1. Charakter kodyfikacji przedoświeceniowych 2. Kodyfikacja prawa i procesu karnego w Niemczech 3. Próby kodyfikacji we Francji ő 19. Charakter i podłoże prac kodyfikacyjnych w Oświeceniu (XVIII w.) 1. Rozkwit i charakter prac kodyfikacyjnych 2. Wpływ szkoły prawa natury 3. Rola monarchii oświeconych w ruchu kodyfikacyjnym ő 20. Ważniejsze kodeksy wieku Oświecenia 1. Kodyfikacja prawa karnego 2. Kodyfikacja prawa cywilnego e. Odmienności prawa angielskiego ő 21. Rozwój systemu common law ő 22. Rozwój systemu equity
B. Prawo prywatne a. Prawo osobowe ő 23. Zdolność prawna osób fizycznych - główne cechy 1. Ogólne uwagi 2. Podstawowe cechy ő 24. Ograniczenia zdolności prawnej osób fizycznych 1. Niewola 2. Zdrowie 3. Cześć 4. Obce pochodzenie 5. Stan 6. Inne czynniki ograniczające zdolność prawną ő 25. Początek i koniec zdolności prawnej osób fizycznych 1. Początek zdolności 2. Koniec zdolności ő 26. Osoby prawne ő 27. Zdolność do czynności prawnych 1. Uwagi ogólne 2. Wiek 3. Pleć 4. Zdrowie b. Prawo małżeńskie ő 28. Małżeństwo -jego charakter i zawarcie 1. Charakter 2. Małżeństwo przez porwanie i kupno 3. Umowa formalna 4. Małżeństwo kanoniczne 5. Kryzys małżeństwa kanonicznego. Początki ingerencji państwa ő 29. Rozwiązanie małżeństwa ő 30. Majątek małżeński ő 31. Stosunki majątkowe między małżonkami c. Prawo rzeczowe ő 32. Ogólna charakterystyka 1. Rzeczy nieruchome i ruchome 2. Własność a posiadanie 3. Prawa rzeczowe ograniczone ő 33. Posiadanie (gewere) i własność 1. Posiadanie 2. Własność d. Prawo zobowiązań ő 34. Ogólna charakterystyka e. Prawo spadkowe ő 35. Ogólna charakterystyka 1. Testament a dziedziczenie beztestamentowe 2. Dziedziczenie beztestamentowe C. Prawo karne i proces karny ő 36. Okres rodowo-plemienny ő 37. Prawo karne i proces w okresie średniowiecza 1. Prawo karne we wcześniejszym okresie średniowiecza 2. Proces wczesnośredniowieczny
3. Zmiany w prawie karnym późnego średniowiecza ő 38. Prawo karne i proces karny od XVI do XVIII wieku 1. Prawo karne 2. Proces inkwizycyjny 3. Odmienności angielskie w karnym prawie procesowym ő 39. Kierunek humanitarny w wieku Oświecenia 1. Główne postulaty humanitarystów 2. Początki realizacji postulatów humanitarnych D. Proces cywilny ő 40. Rozwój odrębnego procesu cywilnego Część trzecia PRAWO OKRESU PAŃSTW KONSTYTUCYJNYCH I. Źródła i historyczny rozwój prawa w okresie państw konstytucyjnych A. Ogólny rys ő 41. Ogólne kierunki rozwoju ő 42. Wielkie rodziny prawa B. Kraje prawa skodyfikowanego a. Francja ő 43. Reforma prawa sądowego w okresie Wielkiej Rewolucji 1. Uwagi ogólne 2. Reformy prawa cywilnego 3. Reformy prawa karnego ő 44. Kodyfikacja napoleońska 1. Uchwalenie pięciu kodeksów 2. Kodeks cywilny (cc. - Kodeks Napoleona) -jego charakterystyka 3. Znaczenie c.c 4. Kodeks procedury cywilnej i kodeks handlowy 5. Kodeksy karne ő 45. Francuskie prawo sądowe w okresie ponapoleońskim b. Austria ő 46. Kodyfikacja prawa cywilnego 1. Powstanie ABGB 2. Charakterystyka ABGB 3. Procedura cywilna ő 47. Kodyfikacja prawa karnego c. Niemcy ő 48. Szkota historyczna. Pandektystyka i pozytywizm prawniczy 1. Szkoła historyczna 2. Pozytywizm prawniczy. Pandektystyka ő 49. Kodyfikacja prawa cywilnego 1. Partykularyzm. Pierwsze prace kodyfikacyjne i unifikacyjne 2. BGB -jego powstanie 3. Systematyka BGB 4. Ocena BGB 5. Dalsze losy BGB 6. Znaczenie BGB ő 50. Kodyfikacja prawa karnego 1. Kodeksy prawa karnego 2. Kodeksy postępowania karnego
d. Szwajcaria ő 51. Szwajcarskie kodeksy prawa cywilnego e. Rosja ő 52. Kodyfikacja prawa rosyjskiego 1. Nieudane prace kodyfikacyjne w XVIII w. i w początkach XIX w. 2. Zbiór praw cesarstwa rosyjskiego 3. Kodeksy karne 4. Kodeksy postępowania cywilnego i karnego C. Kraje prawa nieskodyfikowanego ő 53. Prawo angielskie 1. Prawo sędziowskie 2. Rola statute law 3. Źródła poznania prawa angielskiego 4. Znaczenie prawa angielskiego ő 54. Prawo Stanów Zjednoczonych Ameryki 1. Przyjęcie systemu common law 2. Prawo federalne i stanowe 3. Amerykański common law 4. Prawo stanowione D. Prawo Kościoła katolickiego ő 55. Kodeksy prawa kanonicznego E. Prawo państw socjalistycznych ő 56. Kształtowanie się i charakter rodziny praw socjalistycznych II. Prawo sądowe w okresie państw konstytucyjnych A. Prawo cywilne ő 57. Ogólne kierunki rozwoju prawa cywilnego 1. Tendencje liberalne 2. Zmiany w prawie cywilnym w okresie kapitalizmu monopolistycznego. ő 58. Prawo osobowe 1. Zasada powszechności i równości 2. Zdolność prawna osób fizycznych 3. Zdolność do czynności prawnych 4. Osoby prawne ő 59. Prawo małżeńskie (osobowe) 1. Laicyzacja prawa małżeńskiego 2. Typ laicki 3. Typ mieszany 4. Typ wyznaniowy ő 60. Prawo własności 1. Własność nieograniczona 2. Zachwianie się zasady "wolności własności" ő 61. Prawo zobowiązań (z umów)
1. Zasada swobody umów 2. Ograniczenie zasady swobody umów 3. Prawo handlowe ő 62. Prawo spadkowe 1. Zasada powszechności i równości 2. Systemy dziedziczenia B. Proces cywilny ő 63. Rozwój i zasady nowożytnego procesu cywilnego C. Prawo karne ő 64. Nowe kierunki w doktrynie prawa karnego ő 65. Podstawowe zmiany w prawie karnym D. Proces karny ő 66. Rozwój procesu "mieszanego" ő 67. Wzrost znaczenia czynnika społecznego Wykaz literatury zalecanej