UZASADNIENIE Uzasadnienie ogólne: Główną przyczyną zmian przedmiotowego rozporządzenia jest potrzeba przyspieszenia procedury przenoszenia numerów. Zgodnie ze wstępem do dyrektywy 2002/22/WE o usłudze powszechnej przenoszenie numeru jest kluczowym czynnikiem ułatwiającym podejmowanie wyborów przez użytkowników, który z przedsiębiorców telekomunikacyjnych będzie świadczył tym użytkownikom usługi telekomunikacyjne oraz mającym istotny wpływ na skuteczną konkurencję na rynku telekomunikacyjnym w ten sposób, że użytkownicy końcowi, powinni mieć możliwość zachowania numeru/numerów w publicznej sieci telefonicznej niezależnie od podmiotu świadczącego usługę. Przenośność numerów jest uprawnieniem abonenta, jak również użytkownika końcowego usługi przedpłaconej, wprowadzonym do polskiego systemu prawnego w związku z implementacją ww. dyrektywy i jest jedną z usług mających istotny wpływ na zwiększenie konkurencji na rynku usług telekomunikacyjnych. Projektowane w rozporządzeniu Ministra Transportu i Budownictwa z dnia 1 marca 2006 r. w sprawie warunków korzystania z uprawnień w publicznych sieciach telefonicznych (Dz. U. Nr 42, poz. 290) zmiany w zakresie przenośności numerów przy zmianie dostawcy usług, mają na celu zapewnienie regulacji logicznej, spójnej i odpowiadającej charakterystykom usług i możliwościom technicznym i organizacyjnym przedsiębiorców telekomunikacyjnych. Celem ujednolicenia i usystematyzowania przepisów dotyczących przenoszenia numerów w sieciach telefonicznych dokonano wyraźnego podziału procedury odnośnie abonentów sieci stacjonarnych ( 6), abonentów sieci ruchomych ( 6a) oraz użytkowników usługi przedpłaconej ( 6b), uwzględniając specyfikę i odrębności wobec ww. podmiotów. Projekt rozporządzenia zmieniającego zakłada uproszczenie procedur przenośności numerów, w ten sposób, aby przenoszenie numerów dzięki sprawności stało się usługą dostępną dla wszystkich potencjalnych klientów, którzy z różnych względów nie korzystali dotychczas z takiej możliwości. Należy jednak podkreślić, iż w obecnym stanie prawnym proces przeniesienia numeru trwa od siedmiu dni do dwóch miesięcy w zależności od umowy zawartej z abonentem. W związku z tym, abonenci, napotykający na swojej drodze bariery związane z przeniesieniem numeru do innego dostawcy, wolą rozwiązać dotychczasową umowę i nawiązać współpracę z innym dostawcą niż wszczynać długotrwałą i sformalizowaną procedurę wymagającą czasu oraz osobistego zaangażowania klienta. Z powyższych względów, założeniem projektowanych zmian jest skrócenie terminów dla rozpatrywania wniosków abonentów ruchomych publicznych sieci telefonicznych, która w przypadku tych ostatnich umożliwia załatwienie przeniesienia numeru praktycznie w ciągu dwóch dni. Mając na uwadze trendy światowe oraz doświadczenia innych państw UE, w przypadku abonentów sieci komórkowych wprowadzono tzw. tryb recipient-led, w myśl którego abonent zamierzający przenieść numer, kontaktuje się wyłącznie z wybranym przez siebie nowym dostawcą usług, który na podstawie udzielonego przez abonenta pełnomocnictwa wypowiada umowę z dotychczasowym dostawcą usług. Zabieg ten ma na celu znaczne skrócenie terminu przeniesienia numeru, który de facto wyniesie jeden dzień, a ponadto zapobiegnie odzyskiwaniu klienta przez dotychczasowego dostawcę usług (winning back), co jest uważane przez ekspertów i środowisko telekomunikacyjne za zjawisko zaburzające efektywną konkurencję. Wobec pojawiających się wątpliwości interpretacyjnych dotyczących korzystania z instytucji pełnomocnictwa w przypadku abonentów telefonii stacjonarnej, wyraźnie wskazano możliwość wyboru przez abonentów tych sieci trybu, w którym kontaktują się wyłącznie z nowym dostawcą (recipient-led). Jednocześnie w dalszym ciągu abonent będzie mógł skorzystać z dotychczasowej procedury, co jest wskazane w związku z sygnalizowanym przez inne państwa UE problemem slammingu i mis-sellingu 1. 1 http://www.ofcom.org.uk/consumeradvice/landline/privacy/slamming/ 1
Ponadto, w celu przyspieszenia procedury przenoszenia numeru wprowadzono możliwość rozwiązania umowy bez zachowania terminów wypowiedzenia z zastrzeżeniem, iż skorzystanie z tego uprawnienia wiąże się z obowiązkiem poniesienia przez abonenta stosownych kosztów ( 6 ust. 11, 6a ust. 11). Uzasadnienie szczegółowe: 1. Przeniesienie więcej niż jednego numeru Projekt rozporządzenia wprowadza możliwość przeniesienia kilku numerów jednocześnie. W takim przypadku abonent lub użytkownik usługi przedpłaconej we wniosku wskazuje wnioskowane numery lub oznacza numer umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych z dotychczasowym dostawcą, jeżeli zamierza przenieść wszystkie numery objęte tą umową ( 6 ust. 1, 6a ust. 1 oraz 6b ust. 1). 2. Terminy W projektowanym rozporządzeniu skróceniu ulegają terminy przewidziane: - na rozpatrzenie wniosku abonenta lub użytkownika usługi przedpłaconej ( 6 ust. 3, 6a ust. 3 oraz 6b ust. 3), który w myśl projektu ma zostać rozpatrzony niezwłocznie; - potwierdzenie możliwości przeniesienia numeru lub zawiadomienie o negatywnym rozpatrzeniu wniosku ( 6 ust. 3 i 4 niezwłocznie, 6a ust. 3 niezwłocznie w przypadku abonentów sieci stacjonarnych, nie później niż w dniu złożenia wniosku i 6a ust. 4 niezwłocznie w przypadku abonentów sieci ruchomych oraz 6b ust. 3 niezwłocznie, nie później niż w dniu złożenia wniosku w przypadku użytkowników usługi przepłaconej); - zawiadomienie o toczącym się postępowaniu w zakresie zawieszenia uprawnienia, o którym mowa w art. 71 ustawy Prawo telekomunikacyjne ( 6 ust. 7 3 dni w przypadku abonentów sieci stacjonarnych, 6a ust. 7 i 6b ust. 7 3 dzień w przypadku abonentów i użytkowników sieci ruchomych); - na poinformowanie abonenta lub użytkownika końcowego o możliwości zawarcia umowy w wyniku wydania przez Prezesa UKE odmownej decyzji w zakresie zawieszenia uprawnienia z art. 71 ustawy Prawo telekomunikacyjne ( 6 ust. 8, 6a ust. 8 oraz 6b ust. 7 3 dni od dnia otrzymania przez dostawcę lub operatora decyzji); - na powiadomienie abonenta o terminie i warunkach rozwiązania umowy ( 6 ust. 10 moment wypowiedzenia umowy lub 3 dni od tego momentu, gdy abonent nie wypowiada umowy osobiście oraz 6a ust. 10 niezwłocznie); - na rozwiązanie umowy w świetle brzmienia art. 57 ust. 5 ustawy Prawo telekomunikacyjne wypowiedziana przez abonenta umowa o świadczenie publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych ulega rozwiązaniu w terminie 7 ( 6 ust. 11 w przypadku telefonii stacjonarnej) lub 1 dzień ( 6a ust. 11 w przypadku telefonii ruchomej); - na maksymalną ewentualną przerwę w świadczeniu usług telekomunikacyjnych w związku z przeniesieniem numeru i dokonaniem przez dostawców czynności technicznych - 6a ust. 12 oraz 6b ust. 9 (3 godziny w porze nocnej pomiędzy godzinami 00.00 a 03.00); Powyższa regulacja ma na celu rzeczywiste zapewnienie abonentowi możliwości korzystania z uprawnienia do przeniesienia przydzielonego numeru w szybki i łatwy sposób oraz stanowi wypełnienie upoważnienia ustawowego. Celem powyższego rozporządzenia jest określenie warunków korzystania przez abonenta z uprawnień, o których mowa w art. 71 ust. 1. Bez wątpienia wymogiem usprawniającym proces przeniesienia przydzielonego numeru jest umożliwienie abonentowi rozwiązania umowy z dotychczasowym dostawcą usług przed upływem okresu na jaki została ona zawarta, bez konieczności zachowania okresu wypowiedzenia. Rozwiązanie takie wpisuje się w obowiązujące w tym zakresie regulacje ustawowe. Zgodnie z art. 56 ust. 3 Pt umowa oświadczenie usług telekomunikacyjnych 2
powinna określać warunki rozwiązania umowy. Ponadto, z przepisu art. 57 ust. 5 Pt wynika jednoznacznie, iż warunki umowy o świadczenie publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych, w tym, zapewnienie przyłączenia do sieci, nie mogą uniemożliwiać lub utrudniać korzystania z prawa do zmiany dostawcy usług świadczącego publicznie dostępne usługi telekomunikacyjne. Brak wskazania terminu, w jakim umowa z dotychczasowym dostawcą uległaby rozwiązaniu oznaczałby konieczność zachowania przez abonenta okresu wypowiedzenia oraz faktyczne związanie go w tym okresie dwoma umowami o świadczenie publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych (z dotychczasowym i nowym dostawcą). Regulacja taka stanowiłaby z pewnością znaczne utrudnienie w korzystaniu z uprawnienia do zmiany dostawcy usług. W związku z powyższym, wprowadza się możliwość wcześniejszego rozwiązania umowy bez zachowania terminów wypowiedzenia ( 6 ust. 11 7 dni od momentu wypowiedzenia umowy w przypadku abonentów sieci stacjonarnych, 6a ust. 11 1 dzień od momentu złożenia wniosku w przypadku abonentów sieci ruchomych). Należy jednak wyraźnie zaznaczyć, iż możliwość skorzystania z tego uprawnienia powoduje, iż abonent obowiązany jest do poniesienia kosztów z tego tytułu np.: opłaty abonamentowej za okres wypowiedzenia zgodny z dotychczasową umową lub kary określonej w umowie. Ponadto, w myśl projektowanego 6 ust. 15, 6a ust. 14 oraz 6b ust. 11 abonenci oraz użytkownicy końcowi, w momencie zakończenia procedury przeniesienia numeru i rozpoczęcia świadczenia usług przez nowego dostawcę, zostaną o tym fakcie poinformowani w uzgodnionej z nimi formie. 3. Pełnomocnictwo i oświadczenie abonenta W celu usprawnienia procedury związanej z przeniesieniem numeru, w projekcie rozporządzenia zaproponowano posłużenie się instytucją pełnomocnictwa uregulowaną w Kodeksie cywilnym, zwanym dalej k.c.. Projektowana regulacja nie wyklucza, ani nie ogranicza odpowiednich przepisów k.c., w szczególności działu VI, rozdziału I dotyczącego pełnomocnictwa. Projektowana regulacja zakłada, iż abonent lub użytkownik końcowy usługi przedpłaconej udziela nowemu dostawcy usług pełnomocnictwa w formie pisemnej pod rygorem nieważności. Zakres umocowania obejmuje faktycznie dokonanie jednej czynności prawnej związanej z przeniesieniem numeru tj. złożenie w imieniu mocodawcy oświadczenia o rozwiązaniu umowy o świadczenie publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych z dotychczasowym dostawcą (tryb recipient led). Z uwagi na powyższe, 6 ust. 16 przewiduje możliwość udzielenia nowemu dostawcy pełnomocnictwa do wypowiedzenia umowy o świadczenie publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych z przeniesieniem przydzielonego numeru. Natomiast w przypadku abonentów sieci ruchomych - 6a ust. 9 lit b) przewiduje wyłącznie tryb z pełnomocnictwem. W przypadku skorzystania przez abonenta z tego instrumentu, abonent zawiera umowę o świadczenie usług telekomunikacyjnych z przeniesieniem przydzielonego numeru w momencie złożenia wniosku i udzielenia nowemu dostawcy pełnomocnictwa (w przypadku abonentów sieci stacjonarnych) lub po otrzymaniu potwierdzenia możliwości zawarcia umowy lub zawiadomienia ( 6a ust. 8 w przypadku abonentów sieci ruchomej oraz 6b ust. 1), co powoduje, iż abonent nie musi kontaktować się i wypowiadać umowy z dotychczasowym dostawcą usług. Z kolei, dotychczasowe określenie zakresu umocowania w przypadku użytkowników końcowych usługi przepłaconej do przeprowadzenia czynności związanych z przeniesieniem numeru abonenta wskazywało, iż chodziło tu o udzielenie pełnomocnictwa rodzajowego, którego zakres był zbyt szeroki. Nieprawidłowość wyeliminowano poprzez dookreślenie zakresu umocowania do wypowiedzenia umowy o świadczenie publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych z przeniesieniem przydzielonego numeru. Ponadto, w przypadku użytkownika końcowego usługi przedpłaconej doprecyzowano zapis 6b ust. 1 projektu rozporządzenia odnośnie zakresu umocowania pełnomocnika oraz formy pełnomocnictwa. Proponuje się, aby umocowanie obejmowało upoważnienie do dokonania 3
czynności prawnej w imieniu mocodawcy, jaką jest złożenie oświadczenia o wypowiedzeniu umowy. Ponadto analogicznie jak w przypadku abonenta ( 6 ust. 16, 6a ust. 9) wprowadzono wymóg udzielenia pełnomocnictwa w formie pisemnej pod rygorem nieważności. Udzielenie pełnomocnictwa przez abonenta sieci stacjonarnej jest fakultatywne. W zależności od decyzji, abonent będzie mógł umocować nowego dostawcę do złożenia oświadczenia o wypowiedzeniu umowy z dotychczasowym dostawcą, bądź dokonać czynności związanych z przeniesieniem numeru osobiście przy jednoczesnej świadomości, iż proces ten może być bardziej czasochłonny. Ponadto, w myśl 6 ust. 2 i 6a ust. 2 do wniosku abonent (analogicznie użytkownik usług przedpłaconych - 6b ust. 2) dołącza oświadczenie o tym, że jest on świadomy konsekwencji, w tym finansowych wynikających z rozwiązania umowy z dotychczasowym dostawcą usług przed upływem okresu, na jaki została zawarta oraz tego, że konsekwencje te nie obciążą nowego dostawcy. Wzór oświadczenia określa załącznik nr 1 do rozporządzenia. Proponowane zmiany mają na celu zwiększenie świadomości abonentów i użytkowników końcowych, którzy otrzymają informację o możliwości poniesienia ewentualnych konsekwencji finansowych w związku z wcześniejszym wypowiedzeniem umowy z dotychczasowym dostawcą. 4. Zawieszenia realizacji wniosku Z uwagi na wątpliwości interpretacyjne w świetle obecnie obowiązujących przepisów, doprecyzowano jakie skutki dla złożonego przez abonenta lub użytkownika usługi przedpłaconej wniosku ma ewentualnie toczące się postępowanie w przedmiocie zawieszenia uprawnienia, o którym mowa w art. 71 ustawy Prawo telekomunikacyjne. W takim przypadku realizacja złożonego wniosku ulega zawieszeniu do czasu wydania przez Prezesa UKE decyzji, a w przypadku jej wydania dostawca ma obowiązek poinformować abonenta lub użytkownika końcowego o możliwości zawarcia umowy. 5. Przekazywanie danych między dostawcami usług Biorąc pod uwagę fakt, iż dostawcy usług telefonii ruchomej w wymianie informacji wykorzystują łączność elektroniczną z udziałem zabezpieczonych interfejsów, wskazano w 6 ust. 14, 6a ust. 13 oraz 6b 10, iż wymiana informacji pomiędzy dostawcami zaangażowanymi w proces przeniesienia numeru następuje zgodnie z przepisami o ochronie danych osobowych. Zaprojektowane zmiany nie spowodują dodatkowych kosztów po stronie operatorów ruchomych publicznych sieci telekomunikacyjnych. Taki sam wymóg techniczny powinien dotyczyć operatorów stacjonarnych publicznych sieci telekomunikacyjnych od dnia uruchomienia systemu, o którym mowa w art. 78 ust. 3 w brzmieniu ustalonym przez ustawę z dnia 11 stycznia 2008 r. o zmianie ustawy Prawo telekomunikacyjne oraz ustawy o Państwowym Ratownictwie Medycznym, zwanego dalej PLI CBD. Również ci operatorzy dla potrzeb systemu będą musieli przekazywać informacje o numerach przeniesionych. Projekt zakłada dwuetapową zmianę obecnie obowiązującego rozporządzenia. W pierwszym etapie zmiana rozporządzenia polega na znacznym skróceniu czasu przeniesienia numeru w ramach sieci ruchomych bez wykorzystania PLI CBD, z jednoczesnym pozostawieniem obecnych zasad przeniesienia w ramach sieci stacjonarnych. Następny etap nowelizacji ma nastąpić w momencie utworzenia i osiągnięcia pełnej funkcjonalności PLI CBD. 4
Ocena Skutków Regulacji I. Podmioty, na które oddziałuje rozporządzenie. Rozporządzenie oddziaływać będzie na abonentów w zakresie korzystania przez nich z uprawnienia do przeniesienia numeru wynikającego z art. 71 ustawy Prawo telekomunikacyjne oraz na przedsiębiorców telekomunikacyjnych w zakresie realizowania przez nich obowiązków dotyczących przenoszenia numerów, wynikających z przepisów prawa. Podmiotem, do którego adresowane jest rozporządzenie jest także Prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej, który zgodnie z art. 209 ust. 1 pkt 17 i 18 ustawy Prawo telekomunikacyjne może nałożyć karę z tytułu uniemożliwiania korzystania z uprawnienia do przeniesienia numeru. Kolejna grupa, na którą ma wpływ niniejsze rozporządzenie to abonenci, będący stronami umów z dostawcami usług zapewniającymi przyłączenia do stacjonarnych lub ruchomych publicznych sieci telefonicznych. II. Przeprowadzone konsultacje społeczne W ramach konsultacji społecznych projekt rozporządzenia zostanie zamieszczony na stronie internetowej Biuletynu Informacji Publicznej Ministerstwa Infrastruktury oraz zostanie przesłany do następujących podmiotów: - Krajowej Izby Gospodarczej Elektroniki i Telekomunikacji, - Polskiej Izby Informatyki i Telekomunikacji, - Polskiej Izby Komunikacji Elektronicznej, - Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych, - Instytutu Łączności. Powyższy punkt zostanie uzupełniony o wyniki konsultacji po ich zakończeniu. III. Wpływ na sektor finansów publicznych, w tym budżet państwa i budżety jednostek samorządu terytorialnego Proponowane zapisy w rozporządzeniu nie mają wpływu na wzrost przychodów i wydatków budżetu państwa. Proponowane regulacje nie będą miały wpływu na budżety samorządów terytorialnych. IV. Wpływ na rynek pracy Proponowane przepisy w rozporządzeniu nie będą miały wpływu na rynek pracy. V. Wpływ na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym na funkcjonowanie przedsiębiorstw Proponowane przepisy w rozporządzeniu będą miały pozytywny wpływ na konkurencyjność i przedsiębiorczość. Przyspieszenie i uproszczenie możliwości korzystania przez użytkowników z uprawnienia do przeniesienia numeru przy zmianie operatora, z jednej strony wymusi na przedsiębiorcach telekomunikacyjnych usprawnienie pracy punktów przyjmowania zleceń klientów oraz wymianę informacji wewnątrz firmy i współpracę z innymi przedstawicielami sektora a z drugiej podniesie dbałość przedsiębiorców o swoich klientów tak by nie dopuścić do wzrostu ruchu i związanych z nim strat. Poniesiono przy tym koszty zaowocują w dłuższej perspektywie zarówno korzyściami po stronie klientów jak i wzrostem profesjonalizmu działalności przedsiębiorców telekomunikacyjnych. VI. Wpływ na sytuację i rozwój regionalny Proponowane przepisy w rozporządzeniu nie będą miały wpływu na rynek pracy. 5