Stanowisko Ministra Gospodarki wobec uwag zgłoszonych do projektu rozporządzenia Ministra Gospodarki w sprawie ograniczeń produkcji, obrotu lub stosowania substancji i mieszanin niebezpiecznych lub stwarzających zagrożenie oraz wprowadzania do obrotu lub stosowania wyrobów zawierających takie substancje lub mieszaniny Nr Zgłaszający Uwaga Uwaga przyjęta/odrzucona 1. MZ MZ proponuje następujące brzmienie 2a: Przyjęta 2a. 1. Zakazuje się wprowadzania do obrotu dla konsumentów na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej: 1) metanolu (CAS 67-56-1), 2) substancji zawierających metanol w stężeniach większych niż 3 % wagowych, 3) mieszanin zawierających metanol w stężeniach większych niż 3 % wagowych 2. Zakaz, o którym mowa w ust. 1, nie obejmuje następujących substancji lub mieszanin: 1) paliw do silników stosowanych w modelarstwie; 2) paliw do silników spalinowych używanych w sportach motorowodnych; 3) paliw do ogniw paliwowych; 4) biopaliw ciekłych, o których mowa w ustawie z dnia 25 sierpnia 2006 r. o biokomponentach i biopaliwach ciekłych (Dz.U. 2006 nr 169 poz. 1199). Stanowisko Ministra Gospodarki MG proponuje następujący zapis: 2a. 1. Zakazuje się wprowadzania do obrotu przeznaczonych dla konsumentów na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej: 1) metanolu (CAS 67-56-1), 2) substancji zawierających metanol w stężeniach większych niż 3 % wagowych, 3) mieszanin zawierających metanol w stężeniach większych niż 3 % wagowych 2. Zakaz, o którym mowa w ust. 1, nie obejmuje następujących substancji lub mieszanin: 1) paliw do silników stosowanych w modelarstwie; 2) paliw do silników spalinowych używanych w sportach motorowodnych; 3) paliw do ogniw paliwowych; 4) biopaliw ciekłych, o których mowa w ustawie z dnia 25 sierpnia 2006 r. o biokomponentach i biopaliwach ciekłych (Dz.U. 2006 nr 169 poz. 1199). 1
2. MF 1. Definicja pojęcia wprowadzenie do obrotu, którym posługuje się projektowany zapis, zawarta w art. 3 pkt 10 rozporządzenia REACH (WE) nr 1907/2006 określa, iż przez wprowadzenie do obrotu należy rozumieć również import. Mając jednak na uwadze, iż projektowana regulacja dotyczyć będzie jedynie towarów przeznaczonych dla konsumentów, nie będzie mogła być egzekwowana przez organy celne, bowiem na etapie obejmowania towarów procedurą celną organ celny nie dysponuje wiedzą nt. przeznaczenia przywożonego towaru. Z punktu widzenia przepisów celnych, import zawierających metanol płynów do mycia, czyszczenia lub spryskiwania szyb, w tym szyb samochodowych będzie nadal możliwy, a projektowany przepis w żaden sposób go nie ograniczy. Wyjaśnienia zatem wymaga, czy zakaz wprowadzany projektowaną regulacją ma dotyczyć obrotu wewnątrz kraju wówczas zapis nie powinien odnosić się do definicji określonej w przepisach ww. rozporządzenia (WE) nr 1907/2006, czy też zakaz ma dotyczyć także importu. W tym drugim przypadku, aby zakaz import stał się skuteczny nie może dotyczyć produktów przeznaczonych dla konsumentów, lecz danej grupy towarów bez względu na przeznaczenie. Do rozpatrzenia na spotkaniu 2. W projektowanym 2a należy rozważyć wykreślenia pkt 2, dotyczącego substancji zawierających metanol w stężeniach większych niż 3 % wagowych 2
3. IOŚ-PIB W 2a: - proponuje się zmianę fragmentu : do obrotu dla konsumentów na: do obrotu detalicznego, - proponuje się usunięcie fragmentu: stosowanych jako płyny do mycia, czyszczenia lub spryskiwania szyb, w tym szyb samochodowych. Nierozcieńczony metanol (pozycja 1) w 2a.) nie jest stosowany jako płyn do mycia, czyszczenia lub spryskiwania szyb, w tym szyb samochodowych. 4. PSPKiŚCz Czyste Piękno Stowarzyszenie proponuje dokonanie zmiany w nowo wprowadzonym art. 2a. Poprzedzenie myślnikiem końcowego fragmentu ww. artykułu tj. - stosowanych jako płyny do mycia, czyszczenia lub spryskiwania szyb, w tym szyb samochodowych oznacza, że odnosi się on do wszystkich trzech pozycji 1) - 3) artykułu 2a. Wobec powyższego metanol czy mieszanina z jego zawartością, sprzedawane jako rozpuszczalnik albo odmrażacz do zamków nie będą podlegały zakazowi. Ponadto proponują zastąpić wyraz stosowanych na przeznaczonych, ponieważ istnieje wiele przykładów na to, że produkty są przez konsumentów stosowane niezgodnie z ich przeznaczeniem. Istotne wydaje się również doprecyzowanie samego terminu przeznaczenie. Niejasne jest, czy chodzi o płyny przeznaczone wyłącznie do szyb tzn. ich mycia, czyszczenia i spryskiwania czy też o płyny do mycia i czyszczenia różnego przeznaczenia (nie tylko do szyb) oraz płyny do spryskiwania. Przyjmując, że dotyczy to wyłącznie płynów do szyb, proponują wspomniany końcowy fragment zmienić następująco: przeznaczonych do mycia i czyszczenia szyb oraz spryskiwania szyb samochodowych. Częściowo przyjęta Częściowo przyjęta jw jw 3
5. UOKiK UOKiK proponuje rozważenie jednej z dwóch możliwości zmiany zaproponowanej treści przepisu w celu określenia jego treści w sposób jednoznaczny: 1. Zakazuje się wprowadzania do obrotu dla konsumentów na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej: 1) metanolu, 2) substancji zawierających metanol w stężeniach większych niż 3) mieszanin zawierających metanol w stężeniach większych niż - stosowanych jako płyny do mycia, czyszczenia lub spryskiwania szyb, w tym szyb samochodowych, z wyłączeniem metanolu, substancji i mieszanin przeznaczonych dla producentów, importerów i dalszych użytkowników.. 2. Zakazuje się wprowadzania do obrotu przeznaczonych dla konsumentów na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej: 1) metanolu, 2) substancji zawierających metanol w stężeniach większych niż 3) mieszanin zawierających metanol w stężeniach większych niż - stosowanych jako płyny do mycia, czyszczenia lub spryskiwania szyb, w tym szyb samochodowych.. Częściowo przyjęta jw Ad. 1 Uzasadnienie uwagi: MZ Propozycja zmiany brzmienia rozporządzenia spowodowana jest informacjami o zatruciach innymi produktami, niż płyny do mycia, czyszczenia lub spryskiwania szyb, w tym szyb samochodowych. Już po wysłaniu przez Ministra Zdrowia do Ministra Gospodarki wniosku o wprowadzenie takich ograniczeń wykryto zatrucia płynami typu denaturat, aczkolwiek o innych nazwach, np. DENATURA. Płyny te mogą mieć także inne zastosowanie, niż mycie, czy czyszczenie. Proponowany przez Ministerstwo Gospodarki zapis rozporządzenia nie objąłby tych innych zastosowań (np. paliwo do kuchenek turystycznych, tzw. kocherów), natomiast proponowany zapis obejmuje wszystkie zastosowania. 4
Ad. 2 Uzasadnienie uwagi: MF 1. Definicja pojęcia wprowadzenie do obrotu, którym posługuje się projektowany zapis, zawarta w art. 3 pkt 10 rozporządzenia (WE) nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (REACH) i utworzenia Europejskiej Agencji Chemikaliów, zmieniającego dyrektywę 1999/45/WE oraz uchylającego rozporządzenie Rady (EWG) nr 793/93 i rozporządzenie Komisji (WE) nr 1488/94, jak również dyrektywę Rady 76/769/EWG i dyrektywy Komisji 91/155/EWG, 93/67/EWG, 93/105/WE i 2000/21/WE określa, iż przez wprowadzenie do obrotu należy rozumieć również import. Mając jednak na uwadze, iż projektowana regulacja dotyczyć będzie jedynie towarów przeznaczonych dla konsumentów, nie będzie mogła być egzekwowana przez organy celne, bowiem na etapie obejmowania towarów procedurą celną organ celny nie dysponuje wiedzą nt. przeznaczenia przywożonego towaru. Z punktu widzenia przepisów celnych, import zawierających metanol płynów do mycia, czyszczenia lub spryskiwania szyb, w tym szyb samochodowych będzie nadal możliwy, a projektowany przepis w żaden sposób go nie ograniczy. Wyjaśnienia zatem wymaga, czy zakaz wprowadzany projektowaną regulacją ma dotyczyć obrotu wewnątrz kraju wówczas zapis nie powinien odnosić się do definicji określonej w przepisach ww. rozporządzenia (WE) nr 1907/2006, czy też zakaz ma dotyczyć także importu. W tym drugim przypadku, aby zakaz import stał się skuteczny nie może dotyczyć produktów przeznaczonych dla konsumentów, lecz danej grupy towarów bez względu na przeznaczenie. 2. Ustawa z dnia 25 lutego 2011 r. o substancjach chemicznych i ich mieszaninach, w zakresie zawartych w art. 2 pkt 1 i 2 definicji substancji oraz mieszanin odsyła do definicji zawartych odpowiednio w art. 3 pkt 1 i 2 rozporządzenia (WE) Nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (REACH) ( ). Zgodnie z tym rozporządzeniem jako substancje należy rozumieć pierwiastek chemiczny lub jego związki w stanie, w jakim występują w przyrodzie lub zostają uzyskane za pomocą procesu produkcyjnego, z wszelkimi dodatkami wymaganymi do zachowania ich trwałości oraz wszelkimi zanieczyszczeniami powstałymi w wyniku zastosowanego procesu, natomiast mieszanina składa się z dwóch lub większej liczby substancji. Należy zauważyć, że czysty metanol jest związkiem chemicznym o wzorze CH 3 OH, a w konsekwencji jest substancją w rozumieniu ustawy z dnia 25 lutego 2011 r. o substancjach chemicznych i ich mieszaninach. Substancje mogą występować w dwóch postaciach: czystej jasko zidentyfikowany związek chemiczny lub w mieszaninie z innymi substancjami (np. mieszanina metanolu z wodą). W projektowanym 2a pkt 1-3 ww. rozporządzenia Ministra Gospodarki przewiduje się zakaz wprowadzania do obrotu dla konsumentów na terytorium RP: metanolu (CAS 67-56-1), substancji zawierających metanol w stężeniach większych niż 3% wagowych oraz mieszanin zawierających metanol w stężeniach większych niż stosowanych jako płyny do mycia szyb, czyszczenia lub spryskiwania szyb, w tym szyb samochodowych. W projektowanym 2a należy rozważyć wykreślenia pkt 2, dotyczącego substancji zawierających metanol w stężeniach większych niż 3 % wagowych, ponieważ biorąc pod uwagę cyt. definicje substancji i mieszanin metanol sam w sobie jest substancją, natomiast połączenie metanolu z innymi substancjami jest określane jako mieszanina. W konsekwencji nie mogą występować substancje zawierające metanol. Ponadto wydaje się, że regulacje 2a pkt 2 i 3mają w istocie swej ten sam sens, tj. wskazują na połączenie dwóch lub więcej substancji w wyniku ich wymieszania, bez inicjowania reakcji chemicznej. Ad. 3 Uzasadnienie uwagi: IOŚ-PIB Nierozcieńczony metanol (pozycja 1) w 2a.) nie jest stosowany jako płyn do mycia, czyszczenia lub spryskiwania szyb, w tym szyb samochodowych. 5
Ad. 5 Uzasadnienie uwagi: UOKiK W przedłożonej propozycji wątpliwości budzi treść dodanego 2a, na podstawie którego zakazane będzie wprowadzanie do obrotu dla konsumentów na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej metanolu oraz substancji i mieszanin zawierających metanol w stężeniu 3% stosowanych jako płyny do mycia, czyszczenia lub spryskiwania szyb, w tym szyb samochodowych. Nasze zastrzeżenie budzi użycie w projekcie sformułowania wprowadzenie do obrotu dla konsumentów, ponieważ w przepisach ustawy z dnia 25 lutego 2011 r. o substancjach chemicznych i ich mieszaninach (Dz.U. Nr 63, poz. 322 z późn. zm.) oraz rozporządzenia (WE) 1907/2006 REACH istnieje co prawda definicja wprowadzenia do obrotu, jednak wskazane przepisy nie definiują pojęcia konsument. Rozumiemy intencję autorów rozporządzenia, którzy chcieli w ten sposób wskazać, że zakazuje się wprowadzania do obrotu metanolu, substancji lub mieszanin zawierających powyżej 3% metanolu, w przypadku, gdy odbiorcą wyrobu ma być ostateczne ogniwo łańcucha sprzedaży, czyli konsument. Niemniej jednak nigdzie nie określono, kogo należy definiować przez to pojęcie, tym niemniej jak się wydaje zasadniczym założeniem jest, iż możliwe będzie wprowadzanie do obrotu metanolu, substancji i mieszanin zawierających metanol w stężeniach większych niż 3%, o ile będzie on wykorzystywany do działalności gospodarczej lub zawodowej. UOKiK proponuje rozważenie jednej z dwóch możliwości zmiany zaproponowanej treści przepisu w celu określenia jego treści w sposób jednoznaczny: 1. Pierwszą z propozycji jest powiązanie treści postulowanego aktu prawnego z definicjami wskazanymi w art. 3 rozporządzenia REACH i zapisanie powyższych wymagań w rozporządzeniu Ministra Gospodarki w sposób następujący: Zakazuje się wprowadzania do obrotu dla konsumentów na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej: 1) metanolu, 2) substancji zawierających metanol w stężeniach większych niż 3) mieszanin zawierających metanol w stężeniach większych niż - stosowanych jako płyny do mycia, czyszczenia lub spryskiwania szyb, w tym szyb samochodowych, z wyłączeniem metanolu, substancji i mieszanin przeznaczonych dla producentów, importerów i dalszych użytkowników.. Definicja dalszego użytkownika zawarta jest w rozporządzeniu REACH i zgodnie z nią dystrybutor ani konsument nie są uważani za dalszych użytkowników, a więc dzięki temu w polskim przepisie znajdzie się wskazanie, że zakaz wprowadzania do obrotu metanolu, substancji i mieszanin zawierających metanol w stężeniach większych niż 3% obowiązuje w obrocie konsumenckim. 2. Drugą z opcji jest skorzystanie z definicji konsumenta, wynikającej z systemu prawa, to jest z art. 22 1 Kodeksu cywilnego, do której odwołuje się ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o Inspekcji Handlowej (Dz.U. z 2009 r., Nr 151, poz. 1219 z późn. zm.). Wskazać należy, że właśnie to ta ustawa określa w art. 3 pkt. 1 ust. 1c zakres kompetencji Inspekcji Handlowej w obszarze substancji chemicznych i ich mieszanin. Stosownie do tych przepisów, nadzór organów Inspekcji Handlowej zawężony jest do substancji, ich mieszanin, wyrobów i detegrentów przeznaczonych dla konsumentów. Mając na uwadze powyższe, możliwe jest w naszej opinii - przeredagowanie treści omawianego rozporządzenia także w sposób wskazujący na przepis kompetencyjny Inspekcji Handlowej i w ten, pośredni sposób powiązanie proponowanego przepisu z definicją konsumenta : Zakazuje się wprowadzania do obrotu przeznaczonych dla konsumentów na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej: 6
1) metanolu, 2) substancji zawierających metanol w stężeniach większych niż 3) mieszanin zawierających metanol w stężeniach większych niż - stosowanych jako płyny do mycia, czyszczenia lub spryskiwania szyb, w tym szyb samochodowych.. W naszej opinii optymalnym wydaje się oparcie się co do zasady na przepisach dotyczących ustawy o substancjach chemicznych i ich mieszaninach oraz rozporządzenia REACH, ponieważ na tej właśnie podstawie zostało napisane omawiane rozporządzenie i właściwsze wydaje się takie jego powiązanie z legislacją unijną, zważywszy na fakt notyfikacji Komisji Europejskiej postulowanego rozporządzenia. 7