System grzejny EKL/EMK INSTRUKCJA MONTAŻU KABLI REZYSTANCYJNYCH EKL/EMK NA ZBIORNIACH I POWIERZCHNIACH Pt 100 Ex m Spis treści 1. Wprwadzenie..... str. 2 2. Wymagania gólne... str. 2 3. Dbór przewdu i knfiguracja bwdu... str. 2 4. Magazynwanie... str. 2 5. Mntaż systemu grzejneg str. 3 6. Regulacja temperatury. str. 7 7. Ogranicznik temperatury.... str. 9 8. Izlacja cieplna... str. 10 9. Zasilanie i zabezpieczenia elektryczne str. 11 10. Kntrla i przekazanie d eksplatacji. str. 11 11. Eksplatacja i knserwacja systemu... str. 12 12. Pstępwanie w przypadku uszkdzenia. str. 13 05-092 Łmianki, ul. Warszawska 50, 022 7664560, 022 7664570; fax. 022 7513638 luxbud@luxbud.cm.pl * www.luxbud.cm.pl
1. Wprwadzenie Niniejsza instrukcja mntażu i eksplatacji dstarcza niezbędnych infrmacji na temat elektrycznych systemów grzejnych mntwanych na zbirnikach, pjemnikach i dużych pwierzchniach. Zakres instrukcji bejmuje systemy grzejne parte przewdy rezystancyjne typu EKL (giętkie, jednżyłwe przewdy grzejne) i EMK (jednżyłwe przewdy grzejne w izlacji mineralnej i płaszczu stalwym). 2. Wymagania gólne Pdczas mntażu i eksplatacji rezystancyjnych przewdów grzejnych raz ich systemów instalacyjnych należy przestrzegać pd każdym względem wymieninych pniżej wytycznych. Zlekceważenie tych zaleceń prwadzić mże d pwstania pważnych zagrżeń dla sób bsługujących instalację jak i elementów sameg systemu grzejneg. Przy mntażu i eksplatacji elektrycznych systemów grzejnych należy przestrzegać wymagań zawartych zarówn w krajwych przepisach takich jak nrmy DIN VDE 0100, DIN VDE 0105, PN-EN 50110-1 i PN-EN 50110-2, PN-IEC 60364-4-41:2000 jak również nrm bezpieczeństwa takich jak BGV A2 czy też przepisów zawartych w Rzprządzeniu Ministra Przemysłu i Handlu z dnia 11 stycznia 1995 r. (Dz. U. Nr 22, pz. 119) raz w Rzprządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 10 grudnia 1992 r. (Dz. U. Nr 92, pz. 460). Stsując system grzejny w aplikacjach przemysłwych należy ddatkw uwzględnić wymagania zawarte w nrmach EN 60519 cześć 1 i 2, PN-IEC 60364-4-42:1999 jak również DIN VDE 0253 W rejnach zagrżnych wybuchem stswać należy się d dpwiednich nrm i przepisów, a w szczególnści PN-EN 50014+AC:1997, PN EN 50019:2000, RL 94/EC i RL 1999/92/EC raz Rzprządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 10 grudnia 1992 r (Dz. U. Nr 92, pz. 460). Nieprawidłwy mntaż grzewania elektryczneg i związanych z nim elementów systemwych lub uszkdzenie kabla grzejneg mże dprwadzić, pdczas eksplatacji, d zwarcia raz pwstania zagrżenia pżarweg. Stswanie systemów grzejnych partych kable EKL i EMK w strefach zagrżnych wybuchem wymaga stswania pdwójneg układu sterwania parteg regulatr i granicznik temperatury. Należy chrnić kńce przewdu grzejneg przed wpływem warunków tczenia. Temperatura punktów łączeniwych i stykwych przewdu grzejneg nie mże być wartścią biektywną dla całeg bwdu grzejneg (niebezpieczeństw przekrczenia max dpuszczalnej temperatury kabla grzejneg). Celem prawidłweg wyknania mntażu przewdów grzewczych stswać należy ryginalne zestawy złączek dstarczane przez firmę LUXBUD. Gwarancja utrzymuje swą ważnść tylk wówczas, gdy dkładnie spełnine są wszystkie wskazówki i zalecenia zawarte w niniejszej instrukcji raz w dłącznych d wyrbów instrukcjach instalacji i mntażu. Szczególnie dtyczy t pwyższych uwag i wskazówek. 3. Dbór przewdu grzejneg i knfiguracja bwdu Przed przystąpieniem d mntażu grzewania elektryczneg na rurciągu wyknawca pwinien sprawdzić, czy system grzejny zstał prawidłw sknfigurwany. W szczególnści należy sprawdzić następujące punkty : 1. Czy dstarczn dkładną dkumentację prjektwą raz kmplet instrukcji mntażwych? 2. Czy dbrany przewód grzejny spełnia pstawine wymagania szczególnie w zakresie : blicznych strat ciepła klas temperaturwych kreślnych w atestach maksymalnej dpuszczalnej temperatury pracy maksymalnej dpuszczalnej temperatury tczenia 3. Czy dbrana długść bwdu grzejneg nie jest zbyt duża lub zbyt mała w stsunku d grzewanej pwierzchni urządzenia? 4. Czy dbran dpwiadający wymaganim system przyłączeniwy? 5. Czy pzstałe materiały wchdzące w skład systemu grzejneg bądź łączącej się z nim instalacji dpwiadają wymaganim : elektrycznym mechanicznym termicznym chemicznym 6. Czy dbran, w przypadku instalacji grzejnych mntwanych w strefach zagrżnych wybuchem, kmpnenty systemu, które psiadają dpwiedni certyfikat Ex (ATEX). Jeżeli dpwiednia dkumentacja nie zstała dstarczna z systemem, zalecamy skntrlwanie zgdnści przytcznych pwyżej punktów z dkumentacją wyrbów. W przypadku wystąpienia niejasnści pdczas kntrli pdstawwych załżeń prjektwych, zalecamy Państwu nawiązanie kntaktu z biurem technicznym LUXBUD. 4. Magazynwanie Przyjęcie twaru : 2
Prównać zawartść przesyłki z listem przewzwym. Dknać kntrli dstarcznych przewdów grzewczych i elementów ddatkwych pd kątem mżliwych uszkdzeń transprtwych. Przechwywanie : Przewdy grzejne raz elementy przyłączeniwe należy przechwywać w miejscu suchym i czystym. Pdczas przechwywania należy w szczególnści dseparwać elementy systemu grzejneg d kntaktu z chemikaliami i prduktami petrchemicznymi. Należy upewnić się, że pdczas składwania przewdy grzejne chrnine są przed uszkdzeniami mechanicznymi. Temperatura składwania nie mże spadać pniżej -40 C i przekraczać +60 C. W przypadku, gdy przewdy grzejne i elementy przyłączeniwe mają być, nawet przez krótki czas, przechwywane w wilgtnych pmieszczeniach bądź na placu budwy, należy je każdrazw skutecznie zabezpieczyć przed wilgcią (na przykład przez zamntwanie muf przyłączeniwych). 5. Mntaż systemu grzejneg Planwanie prac : Mntaż elektryczneg systemu grzejneg skrdynwać należy czasw z innymi pracami mntażwymi, w szczególnści z pracami związanymi z mntażem zbirnika, pjemnika, pwierzchni pdlegającej grzewaniu, instalacją elektryczną i izlacją cieplną. Wszystkie prace związane z wyknaniem daneg urządzenia muszą zstać kmpletnie zakńczne (zamntwana kmpletna armatura na pwierzchni bjętej grzewaniem). Próby ciśnieniwe, jak również badania materiałwe muszą zstać zakńczne przed mntażem elektryczneg systemu grzejneg. Prace kntrlne przed przystąpieniem d mntażu : Na krótk przed rzpczęciem mntażu wyknać pmiary rezystancji izlacji przewdu grzejneg. Skntrlwać, czy na placu budwy są dstępne wszystkie kmpnenty systemu grzejneg, niezbędne d wyknania mntażu i czy są ne nieuszkdzne. Kniecznie sprawdzić, czy znaczenie przewdu grzejneg i kmpnentów jest zgdne z wytycznymi prjektwymi i listą materiałwą raz certyfikatami. Na pdstawie instrukcji mntażwych załącznych d wyrbów, sprawdzić czy jest d dyspzycji wymagany kmplet narzędzi. Należy rzplanwać ułżenie przewdów grzejnych dknując inspekcji pwierzchni, które mają być grzewane. Planując trasy przewdów grzejnych zwrócić uwagę na występujące stre krawędzie mgące dprwadzić d uszkdzenia elementu grzejneg - usunąć je lub minąć. Plakierwane, pmalwane pwierzchnie muszą całkwicie wyschnąć przed rzpczęciem mntażu. Sprawdzić czy zakładana w prjekcie wielkść pwierzchni grzewanej dpwiada rzeczywistym wymiarm na urządzeniu. Przed ułżeniem przewdu grzejneg sprawdzić czy wymiary urządzenia są zgdne z wymiarami przyjętymi d kalkulacji w prjekcie. Niewielkie krekty długści elementu grzejneg są mżliwe jedynie dla przewdu EKL i pwinny dbywać się p ułżeniu i zamcwaniu przewdu na danej pwierzchni. Mntaż szpilek pd taśmy dystanswe lub siatki : D mntażu elementów mcujących zalecane jest stswanie szpilek metalwych zgrzewanych dczłw lub 2 spawanych d pwierzchni grzewaneg urządzenia k. 25 szpilek na 1m pwierzchni. Punkt mcwania na grzewanej pwierzchni czyścić za pmcą np. szlifierki kątwej (Rys. 1) Rys. 1 3
Następnie d czyszcznej pwierzchni zgrzać lub przyspawać metalwą szpilkę (Rys. 2) Rys. 2 Bezpśredni p zamcwaniu szpilek, punkty mcwać i czyszczny bszar wkół tych punktów należy pmalwać w celu zabezpieczenia pwierzchni przed krzją. Dalszy mntaż taśm lub siatek rzpcząc p wyschnięciu pwłki zabezpieczającej. Mntaż taśm dystanswych : Taśmy dystanswe dla przewdów EKL lub EMK należy przymcwać d szpilek za pmcą talerzyków dciskwych, w dstępach kreślnych w trakcie dbru systemu (Rys 3). Rys. 3 Opcjnalnie taśmy dystanswe mgą być spawane bezpśredni d grzewanych pwierzchni Mntując taśmy grzejne należy uważać na ich stre krawędzie niebezpieczeństw zranienia! Mntaż siatek metalwych : Siatkę dciąć d wymaganeg kształtu dpwiadająceg grzewanej pwierzchni. Tak ukształtwaną siatkę przymcwać d pwierzchni za pmcą takiej ilści talerzyków aby zapewnić jej dbre przyleganie (Rys. 4) Rys. 4 4
Mntując siatki metalwe należy uważać na ich stre brzegi p cięciach niebezpieczeństw zranienia! W razie ptrzeby zagiąć brzegi siatki d śrdka. Pstępwanie z przewdem grzejnym : D dwijania przewdu grzejneg ze szpuli zastswać należy stabilny wsprnik szpuli. Przewód grzejny dwijać w kierunku jak na Rys. 5. Nie stswać szarpnięć i silnych naprężeń w trakcie dwijania, unikać zaginania raz załamywania przewdu grzejneg. Pdczas dwijania przewdu grzejneg należy zwrócić uwagę, aby nie przechdził n przez narżniki lub stre krawędzie. Nie stawać na przewdzie grzejnym! Nie używać g jak pętli d wchdzenia! Nie przejeżdżać pjazdami p przewdzie grzejnym! Rys. 5 Układanie przewdu grzejneg : Układnie przewdu rzpcząć d miejsca lkalizacji puszki przyłączeniwej i prwadzić g pętlami na grzewanej pwierzchni : z wykrzystaniem zamcwanych wcześniej taśm dystanswych EKL/EMK (Rys. 6). Taśma dla przewdu EMK psiada nacięte zaczepy, które p zagięciu i dciśnięciu mcują przewód grzejny. Przewód EKL mcwany jest w zaciskach rzmieszcznych na taśmie dystanswej przewidzianej d teg typu przewdu grzejneg (Rys. 7). Taśmy mcujące muszą być prawidłw zamcwane przed rzpczęciem układania przewdu grzejneg. Mntaż taśm wyknać za pmcą szpilek i talerzyków dciskwych lub pprzez bezpśrednie spawanie d pwierzchni, zgdnie z pisami zamieszcznymi pwyżej Rys. 6 Rys. 7 z wykrzystaniem zamcwanej wcześniej siatki metalwej. Przewdy EMK mcwać d siatki za pmcą drutu wiązałkweg i przyrządu d jeg zaciskania. Dla przewdów EKL w pwłce z twrzywa sztuczneg zalecane jest mcwanie d siatki za pmcą pasek z twrzywa dpwiedniej dprnści temperaturwej (Rys. 8). Mcując przewdy za pmcą drutu lub pasek należy unikać nadmierneg zaciskania elementów mcujących. Zamcwany przewód grzejny pwinien mieć jeszcze mżliwść przesuwania w zacisku. Pdczas układania przewdu grzejneg należy zawsze przestrzegać minimalnych prmieni gięcia! (min 5 x średnica zewnętrzna przewdu grzejneg EKL lub EMK). Dla przewdu średnicy 4 mm dstęp pmiędzy nitkami przewdu pwinien wynsić c najmniej 2 x (5x4mm) = 40 mm. Przy układaniu przewdu wziąć pd uwagę kniecznść grzania ddatkwych króćców, zawrów itp. elementów znajdujących się na grzewanej pwierzchni. Obwód grzejny wyknany w systemie EKL/EMK składa się z części grzejnej, muf przyłączeniwych i przewdów zimnych. Kńce przewdów zimnych należy wprwadzić d puszek przyłączeniwych i płączyć w układ elektryczny zgdny z zaprjektwana knfiguracją bwdów. 5
Jeżeli zstał t kreślne w prjekcie t przed ułżeniem izlacji cieplnej, grzewaną pwierzchnię należy przykryć flią aluminiwą (Rys. 9). Rys. 8 Rys. 9 W przypadku mntażu przewdów EMK na zbirnikach/pwierzchniach temperaturze pracy >400 C lub przy utrzymywaniu przez przewód temperatury >200 C należy mufy przyłączeniwe bwdu EMK dizlwać d rurciągu. Przy dbrze elementów mcujących należy wziąć pd uwagę : Pierwszeństw ma mcwanie za pmcą materiałów ujętych w tabeli pniżej. Stsując taśmy samprzylepne i taśmy dystanswe zwrócić uwagę na ich wystarczającą dprnść temperaturwą i typ stswaneg przewdu grzejneg. Użycie prawidłwych elementów mcujących jest warunkiem ewentualnych rszczeń z tytułu gwarancji. Dla przewdów w płaszczu stalwym (EMK) z reguły stswać elementy mcujące ze stali nierdzewnej. Należy zapznać się z instrukcjami dłączanymi d pszczególnych materiałów mntażwych. Tabela dbru elementów mcujących Elementy mntażwe Odprnść temperaturwa / Materiał Samprzylepna taśma AL 150 C Flia aluminiwa 400 C Taśma pliestrwa Wymiary Opakwanie Zastswanie szer. 50 mm rlka 55 m EKL szer. 1 m rlka 10 lub 100 m EKL/EMK 105 C Szer. 16 mm 1m EKL Sprzączki d taśmy pliestrwej Stal - 1 szt. EKL Taśma stalwa Stal nierdzewna szer. 14 mm 1m EMK / wsprniki Sprzączka d taśmy Stal nierdzewna - 1 szt. EMK / wsprniki Taśma dystanswa d EKL Stal galwanizwana szer. 10 mm 1m EKL Taśma dystanswa d EMK Stal nierdzewna szer. 12,8 mm 20 m EMK Siatka galwanizwana Stal galwanizwana szer. 1m lub 0,5 m 25 m EKL / EMK Siatka VA Stal nierdzewna szer. 1m 25 m EKL / EMK Szpilki d zgrzewania Cu lub Stal nierdzewna - 1000 szt. EKL / EMK Talerzyki dciskwe Cu lub Stal nierdzewna - 1000 szt. EKL / EMK 6
Kmpnenty systemu grzejneg : Oprócz przewdu grzejneg w skład kmpletneg bwdu grzewania elektryczneg wchdzą z reguły następujące elementy ddatkwe : System przyłączeniwy przewdu grzejneg. Przewdy zimne. Elementy mcujące. Przepusty przez izlację. Ddatkw mgą być zastswane : Mufy płączeniwe/naprawcze przewdu grzejneg. Skrzynki przyłączeniwe / zaciskwe Uchwyty i płyty mcujące dla budów Regulatry Dalsze zalecenia mntażwe : Przed pdłączeniem przewdów zasilających zainstalwać kmpletny system przyłączeniwy przewdu grzejneg. Skrzynki przyłączeniwe bwdów grzejnych lkalizwać w miejscu łatw dstępnym dla bsługi. Upewnić się, że p mntażu skrzynek ich wejścia dławikwe nie będą znajdwać się na górnej ściance budwy. W czasie mntażu budwy skrzynek pwinny być jak najdłużej zamknięte aby uniknąć przedstawania się brudu i wilgci d ich wnętrza. Pprawnść mntażu systemu przyłączeniweg i działania bwdu grzejneg ptwierdzić pprzez pmiary rezystancji pętli grzejnej. P zamntwaniu skrzynek przyłączeniwych sprawdzić : Czy zastswan dpwiednie wejścia dławikwe i zaślepki, i czy zstały ne prawidłw zainstalwane. Czy dkręcne są wszystkie płączenia śrubwe. Czy budwy skrzynek są prawidłw zamcwane na wsprnikach. Czy są spełnine wymagania ujęte w dpuszczeniach dla daneg typu instalacji Oględziny i dbiór p mntażu : Przed płżeniem izlacji termicznej przeprwadzna musi zstać kntrla bwdu grzejneg. Upewnić się c d prawidłwści ułżenia przewdu grzejneg, a w szczególnści, czy : przewód grzejny przylega d grzewanej pwierzchni na trasie bwdu nie dchdzi d stykania się nitek przewdu grzejneg lub ich krzyżwania Skntrlwać należy prawidłwść mntażu przyłączy, zakńczeń, puszek przyłączeniwych, jak również regulatrów temperatury i czujników (kntrla wzrkwa). Sprawdzić prawidłwść mntażu czujnika układu granicznika temperatury (bwiązkwe dla bwdu grzejneg pracująceg w strefie zagrżnej wybuchem) raz wartści nastawy granicznika. Nanieść w dkumentacji płżenie przewdów grzejnych, przyłączy i czujników. Przed ułżeniem izlacji termicznej wyknać pmiary rezystancji izlacji wszystkich bwdów grzejnych. Prawidłwść mntażu raz funkcjnwania grzewania elektryczneg rurciągu musi być ptwierdzna prtkłem dbiru (przykładwa frma prtkłu na str. 8). przewód grzejny nie wykazuje żadnych uszkdzeń. 6. Regulacja temperatury Dbór regulatra temperatury : Praca systemów grzejnych partych przewdy rezystancyjne musi być nadzrwana przez regulatr temperatury. Przy wybrze układu sterująceg należy zwrócić uwagę aby jeg parametry techniczne dpwiadały wymaganim systemu grzejneg w zakresie : napięcia pracy prądu znaminweg zakresu regulwanej temperatury dpuszczalnych temperatur pracy stpnia chrny IP 7
PROTOKÓŁ ODBIORU nr.. Ogrzewanie rurciągu Odbiór prac zanikających Ogrzewanie zbirnika Odbiór kńcwy Dane klienta : Dane inwestycji: Dane przyrządów pmiarwych : 1) 3) 2) 4) Strna prtkłu / Oznaczenie prjektu: Oznaczenie rurciągu / zbirnika : Medium : Oznaczenie bwdu grzejneg : Rdzaj grzewania : (przeciwzamrżeniwe, utrzymywanie, nagrzewanie) Wyknanie standard / Ex -klasa temperaturwa Typ kabla grzejneg : Rezystancja znaminwa [ / m ] : Długść kabla grzejneg [ m ] : Knfiguracja bwdu : ( 1-faz., 2-faz., Gwiazda, Trójkąt ) Napięcie zasilania [ V ] : Wartść prądu [ A ] : Włączenia Pracy Obciążenie jednstkwe [ W / m ] : Rezystancja bwdu [ ] : Rezystancja izlacji [ M ]: ( min. 50M przy 1000V DC ) Przewód zimny Przewód grący L,N - ekran ekran - G Termstat Nastawa [ C ] : Test działania Ogranicznik temperatury Nastawa [ C ] : Test działania Uwagi : Pmiary wyknał : Pdpis klienta : Nr uprawnień : 8 Data pmiaru :
wyknania przeciwwybuchweg Ex (jeżeli wymagane) rdzaju dpuszczeń, certyfikatów Ze względów bezpieczeństwa i eknmicznści eksplatacji zalecane jest stswanie regulatrów z czujnikami kntrlującymi temperaturę pwierzchni urządzenia pd izlacją cieplną. Przed mntażem sterwnika ptwierdzić, że wybrany regulatr jest zgdny z wymaganiami technicznymi i mże pracwać przy wybranej knfiguracji systemu grzejneg. Regulatr z czujnikiem temperatury tczenia : Czujnik temperatury tczenia mntwać zawsze w najchłdniejszym punkcie daneg bszaru (zalecana półncna strna). Przestrzegać instrukcji mntażu dstarczanych z danym regulatrem temperatury. Regulatr z czujnikiem d mntażu na rurciągu : Czujnik temperatury nie pwinien być mntwany bezpśredni przy przewdzie grzejnym, lecz w pewnej, bezpiecznej dległści d nieg (Rys. 9). Mcując czujnik temperatury należy zapewnić pewny kntakt elementu pmiarweg z grzewaną pwierzchnią np. pprzez użycie samprzylepnej flii aluminiwej lub termcementu. Należy stswać się d instrukcji mntażu dstarczanych z danym regulatrem temperatury. Jeżeli lkalizacja czujnika i regulatra nie jest kreślna w prjekcie prsimy kntakt z Działem Technicznym firmy LUXBUD w celu uzyskania prady. Ddatkwe wskazówki mntażwe : W trakcie mntażu budwy regulatrów temperatury jak najdłużej pzstawić zamknięte, aby uniknąć przedstawania się brudu i wilgci d ich wnętrza. Należy zwrócić uwagę na prawidłwe umcwanie pkryw budów i ich uszczelek. Stswać dpaswane dławice raz zaślepki, dpwiadające wymaganim technicznym raz zwrócić uwagę na ich szczelnść. 7. Ogranicznik temperatury Przewdy grzejne rezystancyjne (EKL, EMK), pracujące w strefach zagrżnych wybuchem, muszą być wypsażne w układ granicznika temperatury. Układ ten trwale wyłącza bwód grzejny w przypadku przekrczenia ustawinej wartści temperatury granicznej. Element pmiarwy granicznika musi być zamntwany w tzw. grącym punkcie. Maksymalna temperatura pwierzchni Klasa temperaturwa T T1 T2 T3 T4 100 C T5 T6 450 C 300 C 200 C 135 C 85 C Zadaniem granicznika temperatury jest zapbieganie pjawieniu się, w układzie grzejnym, temperatury wartści większej niż wartść temperatury granicznej dla danej klasy temperaturwej, pprzez trwałe wyłączenie napięcia pdawaneg na bwód grzejny. Sytuacja taka mże mieć miejsce np. w przypadku uszkdzenia regulatra temperatury lub wystąpienia przepięcia. Ze względu na pełnine funkcje w układzie grzejnym isttne są prawidłwa lkalizacja i mntaż czujnika temperatury układu granicznika. Aby zapewnić dpwiednią dkładnść i szybkść pmiaru masa wybraneg czujnika pwinna być jak najmniejsza. Z reguły najbardziej grącym punktem instalacji grzejnej jest sam przewód grzejny, szczególnie ułżny w miejscach, gdzie jeg kntakt z grzewaną pwierzchnią jest utrudniny np. na zawrach czy kłnierzach. Sztuczny grący punkt : Utwrzenie ddatkweg grąceg punktu dbywa się pprzez ułżenie, na krótkim dcinku, warstwy izlacji cieplnej pmiędzy przewdem grzejnymi a grzewaną pwierzchnię raz umcwanie w tym miejscu czujnika temperatury bezpśredni na przewdzie grzejnym (Rys. 10). 9
Przy mntażu układu granicznika temperatury upewnić się, czy czujnik zstał zainstalwany w najgrętszym punkcie układu grzejneg. Aby mieć pewnść, że wartść temperatury w sztucznym grącym punkcie jest wyższa d wartści temperatury w innych punktach instalacji grzejnej utrudninym dbirze ciepła, wymiary grąceg punktu pwinny wynsić c najmniej 2 x długść elementu pmiarweg czujnika. Ze względu na nieuniknine straty ciepła na samym czujniku, dchylenia wartści mierznej wynikające z masy czujnika i uzależnine d masy elementu grzejneg i jeg bciążenia (W/m) muszą być brane pd uwagę przy wprwadzaniu nastaw granicznika. Każdy bwód grzejny party przewód rezystancyjny (EKL, EMK) pracujący w strefie zagrżnej wybuchem, musi być wypsażny w granicznik temperatury Wprwadzając wartść temperatury wyłączenia na graniczniku należy ustawić dla klasy temperaturwej T3 wartść mniejszą minimum 5K, a dla klas T2 i T1 wartść mniejszą minimum 10K d maksymalnej wartści temperatury pwierzchni kreślnej dla tej klasy temperaturwej (zgdnie z EN 50019:28). Przykład - dla klasy T3 maksymalna wartść ustawiana na graniczniku t max. 195 C. Rys. 10 8. Izlacja cieplna Przed rzpczęciem prac związanych z układaniem izlacji cieplnej należy upewnić się, czy zstał już dknany dbiór instalacji grzejnej ptwierdzny prtkłem dbiru. Mntaż izlacji cieplnej : Prawidłwe funkcjnwanie i skutecznść elektryczneg grzewania zależy w dużym stpniu d prawidłweg, pd względem dbru materiałów raz fachwści, mntażu izlacji cieplnej. Skntrlwać należy zgdnść parametrów izlacji (typ, grubść, przewdnść cieplna) z prjektem. Izlacja parametrach dbiegających d załżeń prjektwych nie mże być zamntwana, pnieważ w takim przypadku zazwyczaj nie jest zagwarantwane prawidłwe funkcjnwanie systemu grzejneg. Mntaż izlacji cieplnej wyknać jak najszybciej p mntażu układu grzejneg celem zminimalizwania prawdpdbieństwa uszkdzenia przewdu grzejneg. Stswać należy wyłącznie suchy materiał izlacyjny, pnieważ wilgć zmniejsza jeg skutecznść, zatem wpływa ujemnie na funkcjnwanie grzewania. W trakcie mntażu izlacji zwracać szczególną uwagę na mżliwść uszkdzenia przewdu grzejneg. W przypadku uszkdzenia któregś z elementów układu grzejneg przerwać prace i pwiadmić sbę dpwiedzialną za nadzrwanie prac. D przeprwadzania przewdów bwdu grzejneg przez płaszcz izlacji cieplnej należy używać przepustów przez izlację dstarczanych przez firmę LUXBUD. Zabezpieczyć i uszczelnić wszystkie punkty łączenia słny izlacji. Mntaż izlacji wyknać w spsób zapewniający dpwiednią dprnść na wdę. P zakńczeniu mntażu izlacji cieplnej wyknać pnwne pmiary rezystancji izlacji bwdów grzejnych, celem upewnienia się, że przewdy grzejne nie uległy uszkdzeniu. Oznakwanie : Zewnętrzny płaszcz izlacji cieplnej należy znakwać tabliczkami typu Ogrzewane elektrycznie, w dstępach nie większych niż 3 m, celem zwrócenia uwagi persnelu eksplatująceg na istnienie grzewania elektryczneg. 10
9. Zasilanie i zabezpieczenia elektryczne Napięcie znaminwe : Mżliwa jest dstawa bwdów grzejnych partych przewdy rezystancyjne, dla różnych zakresów napięcia znaminweg, jednak wartści nie większej niż maksymalne, dpuszczalne napięcie kreślne w karcie katalgwej daneg przewdu. Obwód grzejny mże być zasilany wyłącznie napięciem wartści kreślnej w trakcie prjektwania bwdu. Zabezpieczenie nadprądwe bwdu grzejneg : Jak zabezpieczenia nadprądwe stswać wyłączniki nadmiarwe parametrach kreślnych w dkumentacji prjektwej. Stswanie niewłaściwe dbranych zabezpieczeń mże prwadzić d błędnych zadziałań lub zmniejszenia skutecznści zabezpieczenia. W przypadku trudnści z dbrem dpwiednieg zabezpieczenia prsimy kntakt z Działem Technicznym firmy LUXBUD. Wyłączniki różnicwprądwe : Zalecane jest stswanie wyłączników różnicwprądwych prądzie wyłączeniwym 30 ma. Aby zapewnić skutecznść chrny przeciwprażeniwej zalecane jest stswanie przewdów grzejnych wypsażnych w plt chrnny. Oplt chrnny jest niezbędnym elementem dla teg typu chrny. Wymóg stswania ekranwanych przewdów grzejnych dtyczy szczególnie instalacji grzejnych mntwanych na rurciągach wyknanych z materiałów nieprzewdzących (rurciągi z twrzyw sztucznych, rury pwlekane). W zakresie chrny przeciwprażeniwej należy stswać się d zaleceń lkalnych przepisów np. PN IEC 60364-4-41:2000 10. Kntrla i przekazanie d eksplatacji Stała kntrla systemu grzejneg w trakcie mntażu i pdczas przekazywania d eksplatacji służy wyeliminwaniu ddatkwych ksztów, wynikających ze zbyt późneg rzpznania pwstałych błędów mntażwych. Pnieważ kszty mntażu grzewania raz izlacji cieplnej z reguły przewyższają kszty sameg przewdu grzejneg, należy knsekwentnie przestrzegać klejnych etapów prcedury sprawdzania instalacji. Pmiary rezystancji izlacji wyknywać należy w następujących mmentach : Kntrla wstępna - na krótk przed rzpczęciem mntażu przewdu grzejneg, na budwie. Kntrla pdczas dbiru częściweg - p wyknaniu kmpletneg mntażu bwdów grzejnych, ale przed płżeniem izlacji cieplnej. Kntrla pdczas dbiru kńcweg - bezpśredni p zakńczeniu prac związanych z mntażem izlacji cieplnej. Kntrla przy przekazaniu d eksplatacji - przed włączeniem systemu grzejneg. Pmiar rezystancji izlacji : Ta czynnść kntrlna pzwala wykryć uszkdzenia zarówn przewdu grzejneg, jak również ewentualnych błędów mntażwych przyłączy i zakńczeń. Stswać należy miernik rezystancji izlacji minimalnym napięciu pmiarwym 500 V DC i maksymalnym napięciu pmiarwym 2000 V DC (zalecana wartść 1000 V DC). Wartść rezystancji izlacji pwinna wynsić c najmniej 50 M na bwód grzejny, niezależnie d jeg długści. Kntrla pwinna bejmwać : Pmiar rezystancji izlacji pmiędzy żyłą grzejną i pltem chrnnym przewdu. Pmiar rezystancji izlacji pmiędzy ekranem chrnnym i uzieminą pwierzchnią grzewaneg urządzenia. Odbiór i prtkły pmiarwe : P zakńczeniu mntażu grzewania ale przed płżeniem izlacji cieplnej należy, w miarę mżliwści w becnści Zlecenidawcy, dknać sprawdzenia każdeg z bwdów grzejnych i ptwierdzić t prtkłem dbiru (Odbiór Częściwy-Prac zanikających). Prtkół dbiru (patrz str. 8) należy dłączyć d dkumentacji pwyknawczej. W prtkle dbiru należy udkumentwać wszystkie wymienine w nim czynnści kntrlne. P zakńczeniu prac związanych z mntażem izlacji cieplnej, należy przeprwadzić Odbiór Kńcwy pszczególnych bwdów grzejnych i udkumentwać je prtkłem. 11
Przyjęcie d eksplatacji : Przekazanie d eksplatacji instalacji grzejnej mże nastąpić, gdy : Przedłżn kmplet certyfikatów i prtkłów dbiru każdeg bwdu grzejneg raz stwierdzn prawidłwść działania grzewania. Mntaż izlacji cieplnej zstał zakńczny i nie jest na zawilgcna. Upewnin się, że bwód grzejny mieści się w ramach parametrów użytkwych kreślnych w wytycznych prjektwych. Ddatkwa energia grzewania, knieczna d nagrzania pusteg, lub napełnineg zbirnika, pjemnika itp., nie jest z reguły uwzględnina w prjekcie. W przypadku startu grzewania na zimn zapewniny musi być wystarczający czas, w którym urządzenia będzie mgł siągnąć pżądaną wartść temperatury. W pmieszczeniach zagrżnych wybuchem urządzenia elektryczne mgą być stswane gdy: Psiadają certyfikat ATEX wydany przez upważniną stację badawczą (np. PTB, KEMA) psiadają naniesiny przez prducenta znak Ex. Użytkwnik ma bwiązek przeprwadzenia, przed pierwszym uruchmieniem, kntrli systemu grzejneg, d strny jeg prawidłweg działania. Kntrla pwinna być przeprwadzna przez elektryka z dpwiednimi uprawnieniami, zgdnie z bwiązującymi w tym zakresie przepisami. 11. Eksplatacja i knserwacja systemu grzejneg. Eksplatacja : Pdczas eksplatacji elektryczneg grzewania rurciągów należy upewnić się, że wszystkie elementy składwe systemu eksplatwane są w ramach przedłżnych przez Dstawcę parametrów. W szczególnści dtyczy t przestrzegania maksymalnych dpuszczalnych temperatur pracy systemu. Eksplatacja w ramach tych parametrów użytkwych stanwi pdstawwy wymóg dla ewentualnych, późniejszych rszczeń gwarancyjnych. Dkumentacja systemu grzejneg : Pcząwszy d prjektu, pprzez mntaż i przekazanie d eksplatacji raz w trakcie kreswej knserwacji grzewania należy prwadzić kmpletną dkumentację każdeg bwdu grzejneg. Dkumentacja ta pwinna zawierać: Załżenia prjektwe. Obliczenia strat cieplnych. Dbór przewdu grzejneg. Rysunki urządzeń grzewanych z naniesinymi bwdami grzejnymi. Schematy elektryczne. Naniesine zmiany tras rurciągów i bwdów grzejnych. Prtkły dbiru. Infrmacje dtyczące napraw raz innych prac serwiswych związanych z grzewanym urządzeniem, bwdami grzejnymi lub izlacją cieplną. Raprty z ględzin Instrukcje bsługi Knserwacja : Celem zapewnienia maksymalneg, mżliweg d siągnięcia bezpieczeństwa raz niezawdnści systemu grzewania elektryczneg zaleca się wprwadzenie kreswych prgramów przeglądwych, które przewidują wyknywanie w przewidzianych dstępach czasu kntrli wzrkwej, kntrli pprawnści działania raz kntrli parametrów elektrycznych pszczególnych bwdów grzejnych. Kntrla wzrkwa i test działania : Skntrlwać należy izlację cieplną pd kątem mżliwych uszkdzeń, wad w uszczelnieniu, pęknięć i wgnieceń zewnętrzneg płaszcza, wad przepustów dla przewdów grzejnych, penetracji wdy lub chemikaliów. W przypadku stwierdzenia uszkdzenia izlacji cieplnej skntrlwać należy stan przewdu grzejneg pd kątem mżliwych uszkdzeń. Uszkdzne przewdy grzejne należy wymienić na nwe. Wymienić należy zużyte elementy (na przykład uszczelnienia, blachy zabezpieczające etc.) 12
Skntrlwać należy budwy przyłączy, regulatrów temperatury, graniczników i czujników temperatury pd kątem uszkdzeń mechanicznych lub spwdwanych krzją. Należy upewnić się, czy wszystkie pkrywy budów są prawidłw zamknięte. Sprawdzić przewdy przyłączeniwe regulatrów, stan rurek czujników kapilarnych i przewdów czujników kabelkwych pd kątem uszkdzeń jak również skntrlwać prawidłwść ich ułżenia i zabezpieczenia mechaniczneg. Przeprwadzić test prawidłweg działania regulatrów i graniczników temperatury. Kntrla parametrów elektrycznych : Pmiar rezystancji izlacji pwinien być przewidziany jak stały punkt składwy kreswych prac knserwacyjnych systemu grzejneg. Terminy kntrli : W przypadku instalacji grzejnych zabezpieczających przed zamarzaniem kntrle pwinny być przeprwadzane crcznie, przed rzpczęciem kresu grzewczeg. W przypadku instalacji grzejnych nagrzewających lub utrzymujących temperatury prcesów technlgicznych kntrle pwinny być przeprwadzane w regularnych dstępach czasu, c najmniej dwa razy w rku. Szklenie persnelu : Okreswe przeglądy i knserwację przeprwadzać pwinien przeszklny i dświadczny persnel utrzymania ruchu. Zalecane jest wprwadzanie nwych rzwiązań w technikach eksplatacji i knserwacji i przeprwadzanie regularnych szkleń persnelu. Wyknywanie napraw izlacji cieplnej, zbirników, pjemników itp : Planując wyknanie naprawy należy wziąć pd uwagę znajdujący się na urządzeniu bwód grzejny pd napięciem. Zaleca się wyłączenie instalacji grzejnej spd napięcia i zabezpieczenie jej przed załączeniem na czas wyknywania naprawy. Prace naprawcze wyknywać tak aby nie dszł d uszkdzenia systemu grzejneg. P zakńczeniu naprawy, bwdy grzejne raz izlacja cieplna musza zstać pnwnie zmntwane, z zastswaniem właściwych materiałów, fachw raz zgdnie z prjektem. Pprawnść dtwrzenia instalacji grzejnej ptwierdzić pprzez przeprwadzenie kntrli wzrkwej, prawidłweg działania raz parametrów elektrycznych bwdów grzejnych na naprawianym dcinku. Sprządzić prtkły z kntrli. Prcedura weryfikacji i badań urządzeń budwy przeciwwybuchwej, mdyfikwanych lub naprawianych, pwinna być zgdna z PN-EN 50014+AC:1997. P wyknaniu instalacji systemu grzewczeg należy ją pddać próbm elektrycznym zgdnie z bwiązującymi przepisami i zgdnie z zakresem próby wyrbu kreślną przez prducenta. Użytkwnik pdlega bwiązkwi kntrli urządzeń przed ich pierwszym uruchmieniem a następnie w kreślnych dstępach czasu, najrzadziej c trzy lata. Kntrla, pdlegająca bwiązkwi jej udkumentwania, przeprwadzana jest przez uprawnineg elektryka lub pd nadzrem uprawnineg elektryka. 12. Pstępwanie w przypadku uszkdzenia. Pdczas naprawy bwdu grzejneg stswać wyłącznie ryginalne części przewidziane przez prducenta systemu grzejneg. W przypadku wystąpienia usterki w działaniu systemu grzejneg w pierwszej klejnści, przeprwadzić prcedurę (patrz tabelki pniżej) identyfikacji usterki i ile t mżliwe usunąć ją wg zaleceń prcedury. Jeżeli próba usunięcia usterki, przeprwadzna według prcedury, nie da żadneg rezultatu, należy niezwłcznie zwrócić się d Działu Techniczneg LUXBUD. W rejnach zagrżnych pżarem należy przestrzegać ddatkw : Naprawy raz zmiany dknywane w urządzeniach elektrycznych pracujących w strefie zagrżnej wybuchem mgą być przeprwadzane tylk za zgdą kierwnictwa zakładu lub upważnineg przedstawiciela firmy. Przed rzpczęciem naprawy należy bwód grzejny wyłączyć spd napięcia, sprawdzić jeg brak raz zabezpieczyć się przed przypadkwym załączeniem napięcia. 13
W przypadku kniecznści przeprwadzenia prac związanych z zastswaniem wyskich temperatur (technika termkurczliwa) lub twarteg gnia wymagane jest zezwlenie na teg typu prace, względnie pdjęte muszą być dpwiednie śrdki chrny. Prcedura identyfikacji usterki i jej naprawy : Zabezpieczenie nadprądwe wyłącza bwód grzejny Mżliwa przyczyna Spsób pstępwania Uszkdzne zabezpieczenie nadprądwe. Wymienić uszkdzne zabezpieczenie. Zbyt mała wartść prądu znaminweg wyłącznika. Sprawdzić prąd bciążenie bwdu grzejneg i prównać z parametrami wyłącznika nadprądweg /bezpiecznika; skntrlwać bciążalnść prądwą przewdu przyłączeniweg. Zwarcie : - w przyłączach, puszkach - na linii zasilającej - w przewdzie grzejnym w wyniku uszkdzenia. Zlkalizwać i naprawić uszkdzny element, wymienić uszkdzny przewód grzejny. Zabezpieczenie różnicwprądwe wyłącza bwód grzejny Mżliwa przyczyna Spsób pstępwania Uszkdzny wyłącznik różnicwprądwy. Wymienić wyłącznik różnicwprądwy. Zlkalizwać wilgtne miejsca, wymienić zaciski, Wilgć w przyłączach, puszkach w wyniku zdemntwać uszkdzne części. W pierwszej klejnści nieprawidłweg mntażu lub uszkdzenia sprawdzić budwy na zewnątrz izlacji, w dalszej uszczelnień. klejnści przyłącza pd izlacją. Uszkdzny przewód grzejny lub przewód zasilający. Zlkalizwać uszkdzny dcinek i zainstalwać nwy przewód grzejny lub przewód zasilający. Brak grzewania lub niewystarczającą skutecznść systemu grzejneg Mżliwa przyczyna Spsób pstępwania Brak lub zbyt niska wartść napięcia zasilająceg. Sprawdzić linię zasilającą bwód grzejny, wymienić, naprawić lub włączyć istniejące zabezpieczenia. Obwód grzejny jest dłuższy niż w załżeniach. Skntrlwać pprawnść lkalizacji bwdu, spsób jeg ułżenia i długść elementu grzejneg, pnwnie przekalkulwać wymaganą mc grzejną. Zamntwać przyłącza, sprawdzić prawidłwść Nie zamntwan przyłączy elementu grzejneg lub płączeń, skntrlwać pprawnść działania bwdu wyknan je nieprawidłw. grzejneg. Uszkdzny przewód grzejny. Zlkalizwać i usunąć uszkdzenie, pprawnść działania bwdu grzejneg. skntrlwać Wyska wartść rezystancji zestyków w wyniku Sprawdzić płączenia stykwe, zapewnić prawidłwy nieprawidłweg mntażu elementów dcisk na zaciskach przyłączeniwych. Regulatr temperatury zstał nieprawidłw Skrygwać pdłączenie regulatra, nastawę, prawidłw pdłączny, wprwadzn błędną nastawę lub umiejscwić czujnik. wybran niewłaściwą lkalizację czujnika. Przekrczenie urządzenia. max dpuszczalnej temperatury Sprawdzić rzeczywistą temperaturę ddatkwym termmetrem. Wilgć w bwdzie grzejnym w wyniku uszkdzenia Wymienić uszkdzne elementy. przyłączy lub przewdu grzejneg. 14 pd izlacją
Na przewód grzejny ddziaływała zbyt wyska Wymienić przewód grzejny. temperatura. Sprawdzić przyczynę zadziałania, dblkwać granicznik, skntrlwać i ewentualnie wymienić element grzejny. Zadziałał granicznik temperatury. System grzejny działa prawidłw lecz nie są siągane zakładane parametry temperaturwe. Mżliwa przyczyna Spsób pstępwania Wymienić materiał izlacji uszczelnienia słn izlacji. Wilgtna izlacja cieplna. na suchy, sprawdzić Zwiększyć ilść przewdu na armaturze np. pprzez Niewystarczająca ilść ddatkweg przewdu wstawki z wykrzystanie złączy naprawczych, skalkulwać grzejneg na armaturze, pmpach, manmetrach itp. nwe parametry bwdu p jeg wydłużeniu i sprawdzić prawidłwść działania. Nieprawidłwa nastaw regulatra temperatury. Skrygwać nastawę na regulatrze. Nieprawidłwa grubść izlacji. Prównać grubść izlacji z zaleceniami prjektwymi, skntaktwać się z Działem Technicznym LUXBUD w celu dbru prawidłwych parametrów izlacji. Wyska wartść rezystancji zestyków w wyniku Sprawdzić płączenia stykwe, zapewnić prawidłwy nieprawidłweg mntażu elementów dcisk na zaciskach przyłączeniwych. Spadek napięcia na bwdzie zasilającym w wyniku Wymienić przewód zasilający na prawidłwy. błędneg dbru przekrjów żył zasilających. Niewłaściwa lkalizacja czujnika Prawidłw umiejscwić czujnik. Wydanie 3/ 2011 15