Jakość świadczeń a bezpieczeństwo pacjenta perspektywa płatnika Kraków, 19 marca 2014
I. Kryteria oceny jakościowej ofert w postępowaniach dotyczących zawarcia umów z NFZ na rok 2014 i lata następne
Zarządzenie Prezesa NFZ w sprawie określenia kryteriów oceny ofert w postępowaniu w sprawie zawarcia umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej Nr 3/2014/DSOZ z dnia 23 stycznia 2014 r.
Kryteria oceny ofert Poszczególne kryteria oceny ofert mają odzwierciedlenie w formularzach ofertowych, które świadczeniodawca przygotowuje w wersji elektronicznej w aplikacji ofertowej na podstawie zapytania ofertowego, i tak: jakość, kompleksowość dostępność ciągłość cena Ma odzwierciedlenie w ankietach ofertowych, harmonogramach pracy i kwalifikacjach zawodowych personelu w miejscach udzielania świadczeń, wykazach sprzętu i aparatury medycznej w miejscach udzielania świadczeń. Ma odzwierciedlenie w formularzu oferty cenowej
KRYTERIA 1. jakość - oceniana w szczególności poprzez: b) kwalifikacje personelu, jego umiejętności oraz doświadczenie, c) wyposażenie oferenta w sprzęt i aparaturę medyczną, d) zewnętrzną ocenę potwierdzoną certyfikatem, m.in. certyfikatem systemu zarządzania lub certyfikatem akredytacyjnym Ministra Zdrowia, e) ocenę kontroli zakażeń szpitalnych i polityki antybiotykowej f) wyniki ostatniej kontroli przeprowadzonej przez Narodowy Fundusz Zdrowia i zakończonej wystąpieniem pokontrolnym z uwzględnieniem ewentualnych zastrzeżeń wniesionych do dyrektora oddziału wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia do wystąpienia pokontrolnego.
2. Kompleksowość - ocenianą w szczególności poprzez: planowaną strukturę świadczeń opieki zdrowotnej w danym zakresie lub planowany profil leczonych przypadków, dostęp do badań i zabiegów, posiadanie w strukturze organizacyjnej poradni/oddziałów/pracowni diagnostycznych, które jest potwierdzone wpisem w rejestrze podmiotów wykonujących działalność leczniczą, ofertę udzielania świadczeń opieki zdrowotnej w innych rodzajach lub zakresach, zapewniającą łącznie ciągłość procesu diagnostycznego lub terapeutycznego; 3) Dostępność do świadczeń opieki zdrowotnej - ocenianej poprzez: a) liczbę dni i godziny pracy w harmonogramie pracy, b) organizację przyjęć świadczeniobiorców, c) brak barier dla osób niepełnosprawnych;
4) Ciągłości udzielanych świadczeń opieki zdrowotnej - rozumianej jako organizację udzielania świadczeń opieki zdrowotnej zapewniającą kontynuację procesu diagnostycznego lub terapeutycznego, w szczególności ograniczającą ryzyko przerwania procesu leczenia świadczeniobiorców w ramach danego zakresu świadczeń opieki zdrowotnej realizowanego na podstawie umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej, w dniu złożenia oferty w postępowaniu w sprawie zawarcia umów - oceniana w szczególności poprzez: a) organizację świadczeń/ turnusów zapewniającą systematyczny rozkład świadczeń w okresie obowiązywania umowy, b) realizację procesu leczenia świadczeniobiorców w ramach danego zakresu świadczeń w dniu złożenia oferty na podstawie umowy zawartej z Funduszem;
5) ceny świadczeń opieki zdrowotnej - ocenianej poprzez odniesienie ceny jednostki rozliczeniowej zaproponowanej przez oferenta w ofercie lub stanowiącej końcowy wynik negocjacji / tzw. cena oferowana / w stosunku do ceny oczekiwanej przez płatnika w danym postępowaniu w sprawie zawarcia umowy.
2. Kryterium certyfikatu systemu zarządzania, o którym mowa w ust. 1 pkt 1 lit. c jest spełnione, jeśli certyfikat systemu zarządzania: (doprecyzowano zapis): 1) ma zastosowanie w przedmiocie, na jaki złożono ofertę; 2) obejmuje lokalizację (miejsce udzielania świadczeń) wskazaną w ofercie; 3) jest ważny w dniu złożenia oferty oraz w dniu rozpoczęcia obowiązywania umowy; 4) jest wydany przez podmiot posiadający akredytację dla sektora usług medycznych (branża Zdrowie i opieka społeczna zgodnie z kodem 38 EA), udzieloną przez Polskie Centrum Akredytacji2) lub przez równorzędny podmiot zagraniczny 3). Fakt posiadania akredytacji jednostki akredytującej winien być potwierdzony poświadczoną za zgodność z oryginałem kopią odpowiedniego dokumentu, wystawionego przez jednostkę akredytującą. 2) Krajową jednostką akredytującą upoważnioną do akredytacji jednostek certyfikujących jest Polskie Centrum Akredytacji, na podstawie ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności (Dz. U. z 2010 r. Nr 138, poz. 935, z późn. zm.) 3) Przez równorzędny podmiot zagraniczny rozumie się podmiot z akredytacją jednostki akredytującej innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, która to jednostka akredytująca wykazuje zgodność z wymaganiami odpowiedniej normy zharmonizowanej oraz wymaganiami określonymi w art. 8 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 765/2008 z dnia 9 lipca 2008 r., ustanawiającego wymagania w zakresie akredytacji i nadzoru rynku odnoszące się do warunków wprowadzania produktu do obrotu i uchylającego rozporządzenie (EWG) nr 339/93 (Dz. UE.L.218 z 13.08.2008, str. 30-47), potwierdzoną pomyślną oceną wzajemną przeprowadzoną na podstawie art. 10 tego rozporządzenia.
3. Kryterium certyfikatu akredytacyjnego Ministra Zdrowia4), o którym mowa w ust. 1 pkt 1 lit. c jest spełnione, jeśli: 1) certyfikat CMJ jest ważny w dniu złożenia oferty oraz w dniu rozpoczęcia obowiązywania umowy; 2) w dniu złożenia oferty świadczeniodawca posiada decyzję potwierdzającą przyznanie certyfikatu, ale nie otrzymał jeszcze oficjalnego certyfikatu akredytacyjnego; kopia tej decyzji jest traktowana równorzędnie z certyfikatem. 4) Certyfikat akredytacyjny Ministra Zdrowia wydawany przez Centrum Monitorowania Jakości na podstawie ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o akredytacji w ochronie zdrowia (Dz. U. z 2009 r., Nr 52, poz. 418, z późn. zm.).
Oceny ofert, według kryteriów określonych w ust. 1-3, dokonuje się odrębnie dla każdego oferowanego zakresu świadczeń opieki zdrowotnej w ramach danego postępowania. Poszczególne kryteria oceny mają przypisane szczegółowe parametry oceny oraz wagę skalującą danego kryterium w ogólnej ocenie oferty. Szczegółowe parametry i wagi skalujące określone są indywidualnie dla każdego rodzaju świadczeń lub zakresu świadczeń. Szczegółowe parametry kryteriów oceny i wagi skalujące dla poszczególnych rodzajów i zakresów świadczeń można znaleźć w załączniku nr 2 do zarządzenia Nr 3/2014/DSOZ z dnia 23 stycznia 2014 r
Proces oceny oferty wg kryteriów oceny wspomagany jest przez system informatyczny. Właściwe formularze ofertowe z nośnika elektronicznego przekazanego przez świadczeniodawcę w toku postępowania zostają zaimplementowane do odpowiedniej aplikacji komputerowej, która przypisuje poszczególnym parametrom oferty właściwą liczbę punktów jednostkowych odpowiadającą informacji umieszczonej przez świadczeniodawcę i stanowiącą jej ocenę. Ocena punktowa uzyskana z tego etapu oceny oferty stanowi podstawę do wyliczenia końcowej oceny oferty i ma wpływ na pozycję danej oferty w rankingu ofert.
PODSUMOWANIE : Szczegółowe parametry kryteriów oceny i wagi skalujące dla poszczególnych rodzajów i zakresów świadczeń można znaleźć w załączniku nr 2 do zarządzenia Nr 3/2014/DSOZ z dnia 23 stycznia 2014 r. A. Certyfikat ISO punktowanie certyfikatu ISO w zależności od obszaru objętego certyfikatem: certyfikat ISO 9001 systemu zarządzania jakością certyfikat ISO 14001 systemu zarządzania środowiskowego certyfikat ISO 18001 systemu zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy certyfikat ISO 22000 systemu zarządzania bezpieczeństwem żywności lub alternatywnie potwierdzenie wdrożonego systemu HACCP certyfikat ISO 27 001 systemu zarządzania bezpieczeństwem informacji certyfikat ISO 15189 laboratoria medyczne
PODSUMOWANIE c.d. B. Podniesienie rangi akredytacji Ministra Zdrowia i podwyższenie punktacji przyznawanej za certyfikat potwierdzający uzyskanie akredytacji Kryterium Certyfikatu akredytacyjnego Ministra Zdrowia jest spełnione, jeśli certyfikat jest ważny w dniu złożenia oferty i w dniu rozpoczęcia obowiązywania umowy. Jeśli w dniu złożenia oferty świadczeniodawca posiada decyzję potwierdzającą przyznanie certyfikatu, ale nie otrzymał jeszcze oficjalnego certyfikatu akredytacyjnego, kopia tej decyzji jest traktowana równorzędnie z certyfikatem. Szczegółowe parametry kryteriów oceny i wagi skalujące dla poszczególnych rodzajów i zakresów świadczeń można znaleźć w załączniku nr 2 do zarządzenia Nr 3/2014/DSOZ z dnia 23 stycznia 2014 r
II. Ocena jakości leczenia poprzez wynik
Systemy jakości
Wskaźnik jakości jest ilościową miarą tego w jakim stopniu zalecany standard jest realizowany czyli jest miarą realizacji standardu. Opracowanie odpowiednich wskaźników wymaga zbierania danych i umiejętności ich przetwarzania. Wskaźniki mogą być wskaźnikami pozytywnymi (im wyższy wskaźnik tym lepsza jakość- np. wskaźniki zdarzeń pożądanych) lub negatywnymi (im wyższy wskaźnik tym gorsza jakość- np. wskaźniki strażnicze).
Wśród wskaźników jakości w opiece zdrowotnej można wyróżnić: wskaźniki minimum - muszą być osiągane w 100%, wskaźniki maksimum - dotyczą celu stanu idealnego, mogą być realizowane w < niż 100%, wskaźniki zdarzeń pożądanych - odnoszą się do zdarzeń oczekiwanych, wskaźniki zdarzeń niepożądanych - dotyczą zjawisk, które nie powinny mieć miejsca; przekroczenie pewnego minimalnego progu dla takiego wskaźnika świadczy o złej jakości świadczeń, wskaźniki proporcjonalne - dotyczą zdarzeń które zawsze, nawet pomimo wysokiej jakości, występują z pewną częstotliwością; wartość progową stanowi przeciętna występowania tego zjawiska, wskaźniki strażnicze - dotyczą zdarzeń niebezpiecznych, ich wartość powinna wynosić 0%.
Wskaźniki jakości stosowane w danej jednostce opieki zdrowotnej: uniwersalne - wypracowanie przez towarzystwa czy organizacje zajmujące się jakością i nadające się do wykorzystania w każdym zakładzie opieki zdrowotnej, indywidualne - wypracowane na podstawie własnych danych dla danego zakładu przez np. zespół do spraw jakości ( na wewnętrzny użytek). Przy pomocy wskaźników można oceniać: jakość struktury danej jednostki czyli zasoby ludzkie i kapitałowe danej jednostki, jakość procesów czyli postępowanie w danej jednostce, jakość wyników.
Na strukturę danej jednostki dla której określa się standardy i wskaźniki składa się: baza lokalowa - każdy podmiot prowadzący działalność leczniczą musi spełniać określone prawem wymagania dotyczące lokalu w których są udzielane świadczenia zdrowotne (opinia Sanepidu), sprzęt medyczny - w podmiotach prowadzących działalność leczniczą może być używany sprzęt medyczny o określonych parametrach i spełniający określone prawem normy (atesty/paszporty techniczne), produkty lecznicze oraz materiały medyczne - spełniające określone wymagania oraz normy, personel, w tym w szczególności personel medyczny, o określonych kwalifikacjach, uprawnieniach.
III. Jakość, a bezpieczeństwo pacjentów
JAKOŚĆ to proces w danej jednostce rozumiany jako całość postępowania z pacjentem od momentu wejścia do zakładu do momentu wyjścia z zakładu. Standardy i wskaźniki odnoszące się do procesu mogą dotyczyć: zakażeń wewnątrzszpitalnych powikłań pooperacyjnych, powtórnych hospitalizacji (readmisje), sprawności reagowania na sytuacje zagrożenia zdrowia i życia. Punktem końcowym jakości są jednak wyniki jakie osiąga się w ramach opieki medycznej. Pomiar wyników działań bezpośrednio wskazuje na poziom jakości świadczonych usług. Wśród wskaźników wyników można wyróżnić wskaźniki ogólne (np. średni czas hospitalizacji) lub szczegółowe (np. wskaźnik inwalidztwa). Wyniki zależą zarówno od struktury, jak i od procesu.
Program kontroli zakażeń szpitalnych może być jednym z najbardziej efektywnych finansowo programów realizowanych przez szpital, dając: Obniżenie kosztów (skrócenie okresu hospitalizacji) Zmniejszenie częstości występowania zakażeń (o ok. 40-60%) Wzrost jakości leczenia Kluczowe elementy skutecznego programu kontroli zakażeń szpitalnych Wykształcona kadra odpowiedzialna za opracowanie programu - Lekarz: przewodniczący zespołu ds. kontroli zakażeń szpitalnych - Pielęgniarki epidemiologiczne Wiarygodne monitorowanie zakażeń szpitalnych Procedury profilaktyki zakażeń - oparte na zasadach EBM
Kluczowe procedury profilaktyki zakażeń szpitalnych Higiena rąk* Izolacja chorych** Profilaktyka zakażeń związanych z dostępem naczyniowym Profilaktyka zakażeń miejsca operowanego Profilaktyka zakażeń odcewnikowych dróg moczowych Profilaktyka zakażeń układu oddechowego *(wskaźnik zużycia alkoholowego środka do dezynfekcji rąk/1000 osobodni: PL 16,4 l vs UE 30,4 l) **(odsetek jednoosobowych sal chorych PL 12,5 % vs UE 35,8 %)
Szpitalna polityka antybiotykowa Zespół ds. antybiotykoterapii Szpitalna lista antybiotyków Wskazania i przeciwskazania do stosowania antybiotyków Rekomendacje diagnostyki i terapii zakażeń Monitorowanie zasad oraz efektów stosowania antybiotyków Edukacja Administracyjna kontrola
Zakażenia szpitalne Parametry do zastosowania obecnie i polityka antybiotykowa: Monitorowanie realizacji przepisów ustawy o zwalczaniu chorób zakaźnych i wdrożenie prawidłowej polityki antybiotykowej, Wykorzystanie projektu ankiety dotyczącej kontroli zakażeń szpitalnych (lub jej części), np.: - udział w zewnętrznych badaniach wieloośrodkowych, zgodnie z metodologią opracowaną przez ECDC (Europejskie Centrum Zapobiegania i Kontroli Chorób) - stosowanie programu racjonalnej polityki antybiotykowej - monitorowanie zakażeń szpitalnych
Doświadczenie zawodowe Parametry do ew. zastosowania, np.: W odniesieniu do oddziałów zabiegowych mierzone jako: doświadczenie całego ośrodka/doświadczenie całego zespołu, doświadczenie poszczególnych lekarzy operatorów Docelowo należy rozważyć możliwość wprowadzenia rejestrów zabiegów - rozwiązania umożliwiającego szersze gromadzenie danych w systemie informatycznym, pozwalającego łatwo na określenie liczby zabiegów, ich rodzajów oraz przypisanie ich poszczególnym operatorom; Kryterium oceny doświadczenia personelu w placówkach prowadzących kształcenie lekarzy dodatkowe punkty?
Renoma Mierzona popularnością - np. liczbą przyjęć spoza rejonu ; ale: niezbędna jest w tym celu analiza migracji pacjentów pomiędzy obszarami kontraktowania porównanie renomy ośrodka powinno odbywać się na poziomie poszczególnych zakresów świadczeń do opracowania niezbędny jest model matematyczny/algorytm biorący pod uwagę migrację pacjentów pomiędzy województwami Przyczyny wyborów świadczeniodawców oraz badanie innych aspektów stanowiących opinie o podmiocie leczniczym - ocena pacjentów (ostrożnie!)
Wyniki leczenia (bezpieczeństwo Pacjenta) Parametry do ew. zastosowania Dostosowanie systemu opieki zdrowotnej do wdrożenia kryteriów oceniających wyniki leczenia - obecnie ani system, ani świadczeniodawcy nie są do tego przygotowani; W pierwszej kolejności należy się skoncentrować na obszarach generujących największą liczbę skarg pacjentów (powikłania) po przeprowadzeniu dokładnej analizy skarg; - Prowadzenie odległych obserwacji wyników leczenia i ich analiza w czasie ; - Rejestr oceny stanu pacjenta oraz stosowanie powtarzalnych skal oceny ciężkości stanu pacjenta;
Wyniki leczenia c.d. Poszpitalna kontrola wyników; Punktowanie za udział w zewnętrznym rejestrze wyników leczenia/bezpieczeństwa pacjenta; Stosowanie przez świadczeniodawcę procedur minimalizujących możliwość popełnienia pomyłki, np. stosowanie Okołooperacyjnej Karty Kontrolnej ; Uelastycznienie wymagań minimalnej dostępności i powiązania ich ze specyfiką kontraktowanego zakresu świadczeń; Czas pracy poradni dostosowany do oczekiwań pacjentów; Preferowanie jednostek, które gwarantują ciągłość i kompleksowość procesu leczenia; Współdziałanie oddziału i poradni, do której są kierowani pacjenci po hospitalizacji, w celu oceny wyników i kontynuacji opieki; ten sam zespół ta sama lokalizacja
Zarządzanie jakością się opłaca:
Zarządzanie jakością się opłaca:
Dziękuję za uwagę