PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z MATEMATYKI do programu nauczania w klasach 4-6 szkoły podstawowej
1. Narzędzia pomiaru i obserwacji osiągnięć uczniów Pomiar osiągnięć uczniów odbywa się za pomocą następujących narzędzi; prace klasowe, kartkówki sprawdziany, odpowiedzi ustne, prace domowe, zeszyty ćwiczeń, inne formy aktywności np. udział w konkursach matematycznych, aktywne uczestnictwo w pracach koła matematycznego, wykonywanie pomocy dydaktycznych, obserwacja ucznia: - przygotowanie do lekcji, aktywność na lekcji, praca w grupie, Liczbę i częstotliwość pomiarów osiągnięć edukacyjnych ucznia przedstawia tabela poniżej. Liczby te mogą być zmodyfikowane przez nauczyciela w poszczególnych zespołach klasowych po każdym półroczu. FORMY AKTYWNOŚCI CZĘSTOTLIWOŚĆ W PÓŁROCZU Prace klasowe 2 lub więcej (po zakończeniu działu) Kartkówki co najmniej 4 Odpowiedzi ustne wg ustaleń nauczyciela z uczniami Zeszyty ćwiczeń co najmniej 2 Zadania domowe co najmniej 2 Aktywność na lekcji na bieżąco Przygotowanie do lekcji na bieżąco Prace projektowe 1 Prace dodatkowe Na bieżąco 2. Obszary aktywności Na lekcjach matematyki oceniane są następujące obszary aktywności ucznia: 1. Rozumienie pojęć matematycznych i znajomość ich definicji. 2. Znajomość i stosowanie poznanych twierdzeń. 3. Prowadzenie rozumowań. 4. Rozwiązywanie zadań z wykorzystaniem poznanych metod. 5. Posługiwanie się symboliką i językiem matematyki adekwatnym do danego etapu kształcenia. 6. Czytanie ze zrozumieniem i analizowanie tekstów matematycznych. 7. Wykorzystywanie zdobytej wiedzy w rozwiązywaniu problemów matematycznych i zadań praktycznych. 8. Prezentowanie w różnych formach wyników swojej pracy. 9. Aktywność na lekcjach, praca w grupach i własny wkład pracy ucznia. Przedmiotowy System Oceniania z Matematyki 2
Związek poszczególnych obszarów aktywności ze stopniami szkolnymi zawiera załącznik nr 1. Obszary Aktywności Rozumienie pojęć matematycznych i znajomość ich definicji. Znajomość i stosowanie poznanych twierdzeń. Prowadzenie rozumowań. Posługiwanie się symboliką i językiem matematyki adekwatnym do danego etapu kształcenia. Analizowanie tekstów w stylu matematycznym. Rozwiązywanie zadań z wykorzystaniem poznanych metod. Stosowanie wiedzy przedmiotowej problemów rozwiązywaniu problemów pozamatematycznych. Prezentowanie wyników swojej pracy w różnych IV. Obszary aktywności a wymagania na ocenę: dopuszczającą dostateczną dobrą Bardzo dobrą celującą Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: - intuicyjnie rozumie pojęcia, - potrafi przeczytać definicje - potrafi formułować definicje, - umie klasyfikować pojęcia, - zna ich nazwy, zapisane za pomocą symboli. zapisać je, - podaje szczególne - potrafi podać przykłady - operować pojęciami, przypadki. modeli dla tych pojęć. stosować je. - intuicyjnie rozumie podstawowe twierdzenia, - potrafi wskazać założenie i tezę, - zna symbole matematyczne. - potrafi wskazać dane, niewiadome, - wykonuje rysunki z oznaczeniami do typowych zadań. - tworzy, z pomocą nauczyciela, proste teksty w stylu matematycznym. - odczytuje, z pomocą nauczyciela, dane z prostych tekstów, diagramów, rysunków, tabel. - zna zasady stosowania podstawowych algorytmów, - stosuje je z pomocą nauczyciela. - stosuje umiejętności matematyczne do rozwiązywania problemów praktycznych, z pomocą nauczyciela. - prezentuje wyniki swojej pracy w sposób narzucony - potrafi stosować twierdzenia w typowych zadaniach, - potrafi podać przykład potwierdzający prawdziwość twierdzenia. - potrafi naśladować podane rozwiązania w analogicznych sytuacjach. - tworzy proste teksty w stylu matematycznym. - odczytuje dane z prostych tekstów, diagramów, rysunków, tabel. - stosuje podstawowe algorytmy w typowych zadaniach. - stosuje umiejętności matematyczne do rozwiązywania typowych problemów praktycznych. - prezentuje wyniki swojej pracy w sposób jednolity, - potrafi sformułować twierdzenie proste i odwrotne, - potrafi przeprowadzić proste wnioskowania. - analizuje treść zadania, - układa plan rozwiązania, - samodzielnie rozwiązuje typowe zadania. - tworzy teksty w stylu matematycznym z użyciem symboli. - odczytuje dane z tekstów, diagramów, rysunków, tabel. - stosuje algorytmy w sposób efektywny, - potrafi sprawdzić wyniki po ich zastosowaniu. - stosuje umiejętności matematyczne do rozwiązywania różnych problemów praktycznych. - prezentuje wyniki swojej pracy na różne sposoby, nie - uzasadnia twierdzenia w nieskomplikowanych przypadkach, - stosuje uogólnienia i analogie do formułowanych hipotez. - umie analizować i doskonalić swoje rozwiązania. - samodzielnie potrafi formułować twierdzenia i definicje. - odczytuje i porównuje dane z tekstów, diagramów, rysunków, tabel, wykresów. - stosuje algorytmy uwzględniając nietypowe rozwiązania, szczególne przypadki i uogólnienia. - stosuje umiejętności matematyczne do rozwiązywania nietypowych problemów z innych dziedzin. - prezentuje wyniki swojej pracy we właściwie wybrany - uogólnia, - wykorzystuje uogólnienia i analogie. - operuje twierdzeniami i je dowodzi. - potrafi oryginalnie, rozwiązać zadanie, także o podwyższonym stopniu trudności. - samodzielnie potrafi formułować definicje i twierdzenia z użyciem symboli matematycznych. - odczytuje i analizuje dane z tekstów, diagramów, rysunków, tabel, wykresów. - przetwarza dane z tekstów, diagramów, rysunków, tabel, wykresów, - stosuje algorytmy w zadaniach nietypowych. - stosuje umiejętności matematyczne do rozwiązywania skomplikowanych problemów z innych dziedzin. - prezentuje wyniki swojej pracy w różnorodny sposób, Przedmiotowy System Oceniania z Matematyki 3
formach. przez nauczyciela. wybrany przez siebie. zawsze dobrze dobrane do problemu. - stara się zrozumieć zadany problem. Aktywność na lekcjach, praca w grupach i własny wkład pracy ucznia. - zadaje pytania związane z postawionym problemem, - stara się stworzyć przyjazną atmosferę i zachęca innych do pracy. przez siebie sposób. - wskazuje pomysły na rozwiązanie problemu, -. dba o jakość pracy, przypomina reguły pracy grupowej. - dobiera formę prezentacji do problemu. - wspiera członków grupy potrzebujących pomocy. Przedmiotowy System Oceniania z Matematyki 4
Kryteria oceniania wiadomości i umiejętności matematycznych ucznia klasy IV Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który nie spełnia wymagań koniecznych na ocenę dopuszczającą. Wykazuje rażący brak wiadomości i umiejętności, które uniemożliwiają mu świadome i aktywne uczestnictwo w lekcjach matematyki. Na ocenę dopuszczającą uczeń potrafi: 1. Zapisać słowami podaną cyframi liczbę naturalną (co najwyżej ośmiocyfrową). 2. Zapisać cyframi podaną słowami liczbę naturalną (do liczb ośmiocyfrowych). 3. Odczytać liczby naturalne. 4. Zbudować liczbę naturalną na podstawie informacji o jej cyfrach w poszczególnych rzędach układu pozycyjnego. 5. Porównać dwie liczby naturalne. 6. Odczytać i zapisać liczby zapisane znakami rzymskimi (do XII ). 7. Dodać i odjąć w pamięci dwie liczby dwucyfrowe bez przekraczania progu dziesiątkowego. 8. Pomnożyć i podzielić w pamięci liczbę dwucyfrową przez jednocyfrową. 9. Wykonać obliczenia, uwzględniając właściwą kolejność działań. 10. Wykonać w pamięci obliczenia zgodnie z podanym wzorem. 11. Dodać i odjąć pisemnie liczby wielocyfrowe bez przekroczenia progu dziesiątkowego. 12. Rozpoznać na rysunku i nazwać narysowane wielokąty. 13. Narysować wskazane wielokąty. 14. Rozpoznać na rysunku odcinki równoległe i prostopadłe. 15. Narysować odcinki prostopadłe i równoległe na papierze w kratkę. 16. Rozpoznać na rysunku prostokąt i kwadrat. 17. Narysować prostokąt i kwadrat. 18. Pomnożyć i podzielić pisemnie liczby( trzycyfrową) przez jednocyfrowe. 19. Odczytać treść zadania z rysunku. 20. Odczytać temperaturę, także ujemną. 21. Wypisać dzielniki podanej liczby naturalnej. 22. Odczytać liczby naturalne zaznaczone na osi liczbowej. 23. Zaznaczyć liczby naturalne i ułamki zwykłe na osi liczbowej o podanej jednostce. 24. Zapisać i odczytać ułamek zwykły. 25. Zaznaczyć część rysunku odpowiadającą podanemu ułamkowi. 26. Porównać dwa ułamki o tych samych mianownikach oraz dwa ułamki o tych samych licznikach. 27. Dodać i odjąć dwa ułamki o tych samych mianownikach. 28. Dobrać przyrząd do mierzenia długości. 29. Zmierzyć odległość z odpowiednią dokładnością. 30. Zamieniać jednostki: długości i masy, złote i grosze. 31. Dodać i odjąć dwa wyrażenia dwumianowane (metry i centymetry, kilogramy, gramy i dekagramy, złote i grosze) bez zamiany jednostek) 32. Obliczyć obwód i pole narysowanego (prostokąta)wielokąta. 33. Obliczyć obwód i pole prostokąta o danych bokach. 34. Odczytać informacje z gotowego planu. 35. Narysować prostokąt w skali. 36. Rozpoznać wśród różnych brył prostopadłościan i sześcian. 37. Obliczyć, z ilu sześcianów jednostkowych zbudowany jest sześcian o danym boku. Na ocenę dostateczną uczeń potrafi ponadto: 1. Zapisać słowami podaną cyframi dowolną liczbę naturalną. 2. Zapisać cyframi podaną słowami liczbę naturalną (do liczb ośmiocyfrowych). 3. Uporządkować i porównać liczby naturalne. 4. Odczytać liczbę zapisaną za pomocą znaków rzymskich (do 1000). 5. Zapisać liczbę podaną cyframi arabskimi lub słownie za pomocą znaków rzymskich (do 1000). 6. Dodać i odjąć w pamięci dwie liczby dwucyfrowe i trzycyfrowe z przekroczeniem progu dziesiątkowego. 7. Rozwiązać zadanie tekstowe związane z dodawaniem i odejmowaniem oraz mnożeniem i dzieleniem niewielkich liczb. Przedmiotowy System Oceniania z Matematyki 5
8. Zaplanować kolejność działań w obliczeniach. 9. Dodać i odjąć pisemnie liczbywielocyfrowe z przekroczeniem progu dziesiątkowego. 10. Budować figury z części układanki. 11. Budować obiekt (wyraz, figurę, wycinankę) spełniającą warunki związane z symetrią. 12. Narysować odcinki równoległe i prostopadłe (na papierze w kratkę). 13. Narysować prostą figurę na podstawie jej opisu. 14. Opisać własności narysowanego prostokąta lub kwadratu. 15. Zbudować prosty wzorek z zapałek. 16. Rozwiązać proste zadanie tekstowe związane z z dodawaniem i odejmowaniem liczb wielocyfrowych, mnożeniem i dzieleniem liczb wielocyfrowych przez liczby jednocyfrowe oraz z mnożeniem i dzieleniem liczb wielocyfrowych. 17. Pomnożyć pisemnie liczbę trzycyfrową przez dwucyfrową. 18. Podzielić pisemnie liczbę wielocyfrową przez dwucyfrową. 19. Obliczyć różnicę temperatur. 20. Stwierdzić, czy liczba jest podzielna przez: 2, 4, 5 i 10. 21. Dobrać odpowiednią jednostkę na osi liczbowej. 22. Porządkować ułamki rosnąco i malejąco. 23. Określić w różny sposób daty i godziny. 24. Obliczyć, ile czasu upłynęło między dwoma zdarzeniami (w odniesieniu do obliczeń zegarowych i kalendarzowych. 25. Zamienić wyrażenie jednomianowane na dwumianowane i odwrotnie (metry i centymetry, kilogramy i dekagramy, złote i grosze). 26. Dodać i odjąć dwa wyrażenia dwumianowane z zamianą jednostek. 27. Zapisać wyrażenie dwumianowane w postaci dziesiętnej. 28. Dodać i odjąć dwa wyrażenia dwumianowane zapisane dziesiętnie. 29. Rozwiązać proste zadanie tekstowe związane z obliczaniem obwodów i pól wielokątów. 30. Obliczyć rzeczywiste odległości na podstawie informacji podanej na planie. 31. Ustalić rzeczywiste wymiary obiektu przedstawionego w skali oraz skalę, w jakiej wykonany jest rysunek. 32. Opisać własności prostopadłościanu i sześcianu na podstawie modelu. 33. Obliczyć, ile sześcianów jednostkowych zmieści się w prostopadłościanie o wymiarach naturalnych. 34. Obliczyć pole powierzchni sześcianu (prostopadłościanu) o podanych wymiarach (liczby naturalne). Na ocenę dobrą uczeń potrafi ponadto: 1. Zbudować liczbę naturalną na podstawie informacji, w której podano związki między cyframi w poszczególnych rzędach tej liczby. 2. Odczytać i zapisać liczby za pomocą znaków rzymskich (większe od 1000). 3. Posługiwać się znakami rzymskimi w sytuacjach realistycznych. 4. Wykonać obliczenia zawierające dodawanie i odejmowanie liczb w pamięci, uwzględniając właściwą kolejność działań. 5. Zastosować własności działań do szybkiego wykonywania rachunków. 6. Stwierdzić, czy liczba jest podzielna przez: 2,3, 9, 10, 100 7. Rozwiązać zadanie tekstowe związane z dodawaniem i odejmowaniem, mnożeniem i dzieleniem niewielkich liczb, także z wykorzystaniem porównywania różnicowego. 8. Obliczyć wartość wyrażenia, w którym występuje więcej niż jedno działanie, stosując algorytmy obliczeń pisemnych. 9. Rozwiązać zadanie tekstowe, związane z: dodawaniem i odejmowaniem liczb wielocyfrowych, mnożeniem i dzieleniem liczb ( trzycyfrowych) przez liczby jednocyfrowe, dodawaniem i odejmowaniem ułamków zwykłych, także z wykorzystaniem porównywania różnicowego. 10. Narysować wielokąt o podanych własnościach. 11. Rozwiązać proste zadanie związane z, równoległością i prostopadłością. 12. Budować wyrazy, figury, wycinanki spełniające warunki związane z symetrią. 13. Zbudować wzorek z zapałek według podanej instrukcji. 14. Opisać własności prostokąta i kwadratu. 15. Opisać wyrażeniem obwód i pole narysowanego prostokąta o podanych wymiarach. 16. Zbudować liczby o podanych dzielnikach 17. Zbudować liczby o podanych własnościach, z wykorzystaniem ich cech podzielności. 18. Budować ułamki spełniające podane warunki. 19. Odejmować ułamki i liczby mieszane. 20. Obliczyć w sytuacjach praktycznych ułamek liczby. 21. Rozwiązać zadanie tekstowe, w którym występują wyrażenia dwumianowane opisujące długość i masę. Przedmiotowy System Oceniania z Matematyki 6
22. Obliczyć długość boku prostokąta o podanym obwodzie lub polu i długości drugiego boku. 23. Wyznaczyć skalę planu lub mapy na podstawie informacji o odległościach na planie i w terenie. 24. Narysować wielokąt w danej skali. 25. Rozwiązać zadanie tekstowe, wykorzystując własności prostopadłościanu i sześcianu. 26. Narysować siatkę prostopadłościanu i sześcianu. 27. Obliczyć objętość prostopadłościanu i sześcianu. 28. Obliczyć pole powierzchni prostopadłościanu, korzystając z rysunku siatki. Na ocenę bardzo dobrą uczeń potrafi ponadto: 1. Budować liczby wielocyfrowe podanych własnościach. 2. Badać własności zapisu rzymskiego. 3. Badać różne strategie mnożenia i dzielenia w pamięci. 4. Zbudować wyrażenie arytmetyczne spełniające podane warunki. 5. Badać i ilustrować własności działań na liczbach. 6. Wykorzystać zdobytą wiedzę w praktyce - rozwiązuje zadania tekstowe związane z: dodawaniem i odejmowaniem, mnożeniem i dzieleniem liczb wielocyfrowych, dodawaniem i odejmowaniem ułamków zwykłych i liczb mieszanych, także z wykorzystaniem porównywania różnicowego i ilorazowego. 11. Badać własności wielokątów, korzystając z modeli 12. Badać własności dzielników. 13. Badać własności liczb zaznaczonych na osi liczbowej. 14. Porównać ułamki o (tych samych mianownikach) różnych licznikach i mianownikach. 15. Badać własności ułamków i działań na ułamkach. 16. Badać własności układów liczb w kalendarzu. 17. Badać strategie wykonywania w pamięci obliczeń na wyrażeniach dwumianowanych. 18. Rozwiązać zadanie tekstowe, w których występują wyrażenia w postaci dwumianowanej oraz dziesiętnej. 19. Narysować figurę na podstawie jej opisu zawierającego określenia związane z równoległością, prostopadłością. 20. Badać własności obwodu i pola prostokąta przy zmianie długości boków. 21. Oblicza pole prostokąta o podanym obwodzie i związkach między bokami. 22. Obliczyć odległość na mapie na podstawie skali i odległości w terenie. 23. Oblicza odległość w terenie na podstawie skali i odległości na mapie. 24. Określić własności prostopadłościanu i sześcianu na podstawie modelu brył. 25. Badać własności sekwencji brył zbudowanych z identycznych sześciennych klocków. 26. Badać możliwości budowania brył o podanych własnościach Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który opanował wymagania na ocenę bardzo dobrą i dodatkowo wykazał się realizacją zadań wynikających z PSO, tzn. 1. Wykonuje samodzielnie, dodatkowo poza realizowanym na lekcjach materiałem programowym twórcze zadania o podwyższonym stopniu trudności związane z jego zainteresowaniami. 2. Otrzymuje z prac klasowych i różnego typu sprawdzianów w większości oceny celujące. 3. Samodzielnie rozwiązuje problemy i łamigłówki matematyczne - zauważa i wyjaśnia występujące zależności, formułuje wnioski. 4. Posługuje się zdobytą wiedzą dla celów praktycznych. 5. Posługuje się terminologią, definicjami i symboliką matematyczną. 6. Osiąga bardzo wysokie wyniki w konkursach matematycznych świadczące o posiadanej wiedzy i umiejętnościach matematycznych. Jest laureatem konkursów na szczeblu rejonowym *, finalistą konkursów na szczeblu wojewódzkim albo krajowym lub posiada inne porównywalne osiągnięcia w międzynarodowych konkursach matematycznych. Wśród wyżej wymienionych warunków uczeń na ocenę celującą musi spełniać co najmniej dwa, w tym pkt 6. * dotyczy konkursów organizowanych na szczeblu rejonowym Przedmiotowy System Oceniania z Matematyki 7
Kryteria oceniania wiadomości i umiejętności matematycznych ucznia klasy V Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który nie spełnia wymagań koniecznych na ocenę dopuszczającą. Wykazuje rażący brak wiadomości i umiejętności, które uniemożliwiają mu świadome uczestnictwo w lekcjach matematyki. Na ocenę dopuszczającą uczeń potrafi: 1. Dodać pisemnie dwie czterocyfrowe liczby naturalne. 2. Odjąć pisemnie dwie trzycyfrowe liczby naturalne. 3. Pomnożyć pisemnie dwie trzycyfrowe liczby naturalne. 4. Podzielić pisemnie liczbę naturalną trzycyfrowe przez jednocyfrową. 5. Użyć kalkulatora do obliczeń na liczbach naturalnych. 6. Znaleźć dzielnik podanej liczby naturalnej. 7. Odczytać zapisaną cyframi liczbę dziesiętną. 8. Zapisać cyframi liczbę dziesiętną zapisaną słownie. 9. Porównać dwie liczby dziesiętne (liczby z jedną cyfra po przecinku). 10. Odczytać liczbę dziesiętną zaznaczoną na osi. 11. Dodać i odjąć dwie liczby dziesiętne sposobem pisemnym. 12. Pomnożyć lub podzielić liczbę dziesiętną przez 10, 100, 1000 itp. 13. Narysować odcinek prostopadły do danego odcinka na papierze w kratkę. 14. Narysować odcinek równoległy do danego na papierze w kratkę. 15. Rozpoznać i nazwać kąty prosty, rozwarty, ostry, pełny, półpełny. 16. Zmierzyć rozwartość narysowanego kąta. 17. Porównać dwa ułamki o takich samych licznikach lub mianownikach. 18. Porównać ułamek i liczbę mieszaną. 19. Odczytać ułamek i liczbę mieszaną zaznaczona na osi. 20. Porównać dwie liczby całkowite. 21. Zaznaczyć liczbę całkowitą na osi liczbowej. 22. Odczytać liczbę całkowitą zaznaczoną na osi. 23. Rozróżniać trójkąty równoboczne, równoramienne, różnoboczne. 24. Rozróżniać trójkąty ostrokątne, prostokątne, rozwartokątne. 25. Obliczyć rozwartość trzeciego kąta trójkąta znając rozwartości dwóch pozostałych. 26. Obliczyć rozwartość czwartego kąta czworokąta znając rozwartości trzech pozostałych. 27. Wśród narysowanych czworokątów rozróżnić i nazwać: trapezy, równoległoboki, prostokąty, romby, kwadraty. 28. Narysować: trapez, równoległobok, prostokąt, romb, kwadrat. 29. Pomnożyć i podzielić liczbę dziesiętną przez liczbę naturalną. 30. Pomnożyć ułamek przez liczbę naturalną. 31. Zapisać w prostych sytuacjach ułamek w postaci liczby dziesiętnej. 32. Obliczyć pole prostokąta. 33. Odczytać dane z diagramu słupkowego. 34. Rozpoznać graniastosłup (prosty). 35. Obliczyć objętość prostopadłościanu o podanych wymiarach. Na ocenę dostateczną uczeń potrafi ponadto: 1. Dodać pisemnie dwie wielocyfrowe liczby naturalne. 2. Odjąć pisemnie dwie wielocyfrowe liczby naturalne. 3. Pomnożyć pisemnie dwie( trzycyfrowe) liczby naturalne. 4. Podzielić pisemnie liczbę naturalną( trzycyfrowe) przez dwucyfrową. 5. Obliczyć wartość wyrażenia złożonego z kilku działań na liczbach naturalnych pamiętając o kolejności wykonywanych działań. 6. Rozstrzygnąć czy liczba naturalna dzieli się przez 2, 3, 4, 5, 9, 10,100. Przedmiotowy System Oceniania z Matematyki 8
7. Uporządkować liczby dziesiętne. 8. Dobrać jednostkę i zaznaczyć liczbę dziesiętną na osi liczbowej. 9. Narysować odcinek prostopadły do danego odcinka na papierze gładkim. 10. Narysować odcinki prostopadłe do danego odcinka na papierze gładkim. 11. Narysować kąt o podanej rozwartości. 12. Skrócić lub rozszerzyć ułamek. 13. Porównać dwa ułamki o różnych licznikach lub różnych mianownikach. 14. Porównać i uporządkować ułamki zwykłe i liczby mieszane. 15. Zaznaczyć ułamek i liczbę mieszaną na osi liczbowej. 16. Dodać i odjąć dwa ułamki o różnych mianownikach. 17. Uporządkować liczby całkowite. 18. Zaokrąglić liczbę dziesiętną do liczby naturalnej. 19. Obliczyć ułamek danej liczby naturalnej. 20. Zamienić liczbę dziesiętną na ułamek. 21. Podzielić ułamek przez liczbę naturalną. 22. Narysować wysokość równoległoboku, trójkąta, trapezu. 23. Obliczyć pole równoległoboku, trójkąta, trapezu. 24. Zamieniać w prostych przypadkach różne jednostki pola powierzchni. 25. Narysować diagram słupkowy na podstawie danych z tabeli. 26. Opisać własności graniastosłupa prostego. 27. Obliczyć pole powierzchni prostopadłościanu o podanych wymiarach. 28. Narysować siatkę sześcianu i prostopadłościanu. Na ocenę dobrą uczeń potrafi ponadto: 1. Podzielić dwie liczby naturalne( trzycyfrowe). 2. Zaplanować i wykonać obliczenia na liczbach naturalnych, pamiętając o kolejności wykonywanych działań. 3. Obliczyć rozwartość kąta przyległego do danego kata. 4. Obliczyć rozwartości katów wykorzystując, to, że kąty wierzchołkowe mają takie same rozwartości. 5. Obliczyć rozwartości katów korzystając z równości kątów naprzemianległych. 6. Dodać ułamki i liczby mieszane o różnych mianownikach, odjąć liczby mieszane o różnych mianownikach. 7. Sprawdzić działania maszynki liczbowej układając tabelkę do rysunku przedstawiającego działanie maszynki. 8. Pogrupować czworokąty zgodnie z ich własnościami. 9. Zamienić jednostki pola powierzchni. 10. Wykonać niezbyt skomplikowane obliczenia na liczbach dziesiętnych i ułamkach. 11. Opisać własności wielokąta foremnego. 12. Narysować nieskomplikowaną siatkę graniastosłupa. Na ocenę bardzo dobrą uczeń potrafi ponadto: 1. Opisać wyrażeniem arytmetycznym treść zadania tekstowego pamiętając o kolejności działań. 2. Obliczyć rozwartość kątów korzystając z własności kątów przyległych, wierzchołkowych i naprzemianległych. 3. Wykonuje samodzielnie twórcze zadania o podwyższonym stopniu trudności. 4. Rozwiązuje zadania tekstowe o podwyższonym stopniu trudności. 5. Otrzymuje z prac klasowych i różnego typu sprawdzianów w większości oceny bardzo dobre. Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który opanował wymagania na ocenę bardzo dobrą i dodatkowo wykazał się realizacją zadań wynikających z PSO, tzn. 1. Wykonuje samodzielnie, dodatkowo poza realizowanym na lekcjach materiałem programowym twórcze zadania o podwyższonym stopniu trudności związane z jego zainteresowaniami. 2. Otrzymuje z prac klasowych i różnego typu sprawdzianów w większości oceny celujące. 3. Samodzielnie rozwiązuje problemy matematyczne - zauważa występujące związki i zależności, wyjaśnia dostrzeżone prawidłowości, formułuje wnioski. 4. Sprawnie posługuje się zdobytą wiedzą dla celów praktycznych i teoretycznych. 5. Sprawnie posługuje się terminologią, definicjami i symboliką matematyczną. 6. Osiąga bardzo wysokie wyniki w konkursach matematycznych świadczące o posiadanej wiedzy i umiejętnościach matematycznych. Jest laureatem konkursów na szczeblu rejonowym *, finalistą konkursów na szczeblu Przedmiotowy System Oceniania z Matematyki 9
wojewódzkim albo krajowym lub posiada inne porównywalne osiągnięcia w międzynarodowych konkursach matematycznych.. Kryteria oceniania wiadomości i umiejętności matematycznych ucznia klasy VI Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który nie spełnia wymagań koniecznych na ocenę dopuszczającą. Wykazuje rażący brak wiadomości i umiejętności, które uniemożliwiają mu świadome uczestnictwo w lekcjach matematyki. Na ocenę dopuszczającą uczeń potrafi: 1. Porównać i uporządkować liczby całkowite. 2. Znaleźć liczbę przeciwną do danej liczby. 3. Zapisać w postaci nierówności podany warunek dotyczący liczb. 4. Dodać dwie liczby o tych samych znakach. 5. Pomnożyć ułamki zwykłe. 6. Znaleźć liczbę odwrotną do danej liczby naturalnej. 7. Podzielić ułamki zwykłe. 8. Zbudować proste wyrażenie algebraiczne. 9. Obliczyć wartość prostego wyrażenia algebraicznego. 10. Ustalić, w prostych sytuacjach, czy dwie figury są przystające. 11. Narysować w prostej sytuacji czworokąt, mając informacje o jego bokach. 12. Obliczyć rozwartości kątów w trójkącie w prostych sytuacjach zadaniowych. 13. Dodawać i odejmować liczby dziesiętne sposobem pisemnym oraz przy użyciu kalkulatora. 14. Pomnożyć i podzielić liczbę dziesiętną przez liczbę naturalną sposobem pisemnym oraz przy użyciu kalkulatora. 15. Pomnożyć i podzielić dwie liczby całkowite. 16. Zamienić jednostki długości i masy (z większych na mniejsze). 17. Obliczyć ułamek liczby 18. Obliczyć pole trójkąta oraz podstawowych czworokątów (dane wyrażone liczbami naturalnymi). 19. Rozpoznać i nazwać graniastosłupy i ostrosłupy na podstawie modeli, zrobić odpowiednie rysunki modeli. 20. Rozwiązać proste równie typu: a + x = b, sprawdzić jego rozwiązanie. 21. Wskazać podstawę i wykładnik potęgi. 22. Zapisać liczbę dziesiętną w postaci ułamka zwykłego. 23. Zapisać ułamek zwykły w postaci liczby dziesiętnej. 24. Wskazać okres w rozwinięciu dziesiętnym nieskończonym ułamka zwykłego. 25. Odczytać dane z tabeli, wykresu, planu, diagramu słupkowego i kołowego. 26. Obliczyć średnią arytmetyczną kilku liczb naturalnych. 27. Zaplanować i wykonać proste obliczenia, w których występują ułamki zwykłe i dziesiętne. 28. Narysować okrąg i koło oraz rozpoznać i wskazać jego elementy Na ocenę dostateczną uczeń potrafi ponadto: 1. Zaznaczyć na osi liczbowej i odczytać zaznaczone na osi: liczby przeciwne, liczby spełniające podany warunek (np. x >5), ułamki zwykłe i liczby mieszane. 2. Dodać dwie liczby o różnych znakach. 3. Odjąć dwie liczby o tych samych oraz różnych znakach. 4. Pomnożyć i podzielić liczby mieszane. 5. Znaleźć liczbę odwrotną do podanego ułamka zwykłego, liczby mieszanej. 6. Opisać sytuację prostym wyrażeniem algebraicznym. 7. Obliczyć wartość wyrażenia algebraicznego (dla liczb naturalnych). 8. Podać najważniejsze własności podstawowych rodzajów wielokątów. 9. Narysować czworokąt o podanych własnościach. 10. Obliczyć rozwartości kątów w czworokącie w prostych sytuacjach zadaniowych. 11. Pomnożyć i podzielić pisemnie dwie liczby dziesiętne. 12. Rozwiązać bardzo proste zadanie z treścią z wykorzystaniem 4 działań na liczbach dziesiętnych. Przedmiotowy System Oceniania z Matematyki 10
13. Zamienić jednostki długości i masy. 14. Dodawać, odejmować, mnożyć i dzielić liczby wymierne. 15. Obliczyć pole trójkąta (dane wyrażone ułamkami zwykłymi lub liczbami dziesiętnymi). 16. Obliczyć pola podstawowych czworokątów (dane wyrażone ułamkami zwykłymi lub liczbami dziesiętnymi). 17. Zamienić jednostki pola i objętości (z większych na mniejsze). 18. Zaprojektować siatkę sześcianu i prostopadłościanu. 19. Zapisać treść zadania w postaci obrazka. 20. Rozwiązać równanie typu: ax + b = c oraz sprawdzić, czy dana liczba spełnia równanie. 21. Zapisać liczbę dziesiętną w postaci ułamka zwykłego nieskracalnego. 22. Znaleźć rozwinięcie dziesiętne ułamka zwykłego. 23. Zapisać potęgę w postaci iloczynu. 24. Obliczyć wartość potęgi. 25. Znaleźć w prostych sytuacjach pierwiastek kwadratowy z liczb zapisanych w różny sposób. 26. Znaleźć w prostych sytuacjach pierwiastek trzeciego stopnia z liczb zapisanych w różny sposób. 27. Wskazać i nazwać cięciwę wyznaczoną przez dwa punkty leżące na okręgu. 28. Wskazać i nazwać półproste, których początkiem jest dany punkt na prostej. 29. Przedstawić dane w postaci tabeli wykresu lub diagramu słupkowego. 30. Obliczyć średnią arytmetyczną kilku liczb całkowitych. 31. Zaplanować i wykonać obliczenia, w których występują ułamki zwykłe i dziesiętne. 32. Skonstruować trójkąt mając dane jego trzy boki. 33. Skonstruować różnicę odcinków. 34. Skonstruować prosta prostopadłą do danej i przechodzącą przez dany punkt. 35. Skonstruować prostą równoległą do danej i przechodzącą przez dany punkt. Na ocenę dobrą uczeń potrafi ponadto: 1. Zapisać w postaci nierówności podany praktyczny warunek dotyczący wielkości (np. dopuszczalna ładowność, minimalna prędkość). 2. Rozwiązać proste zadania tekstowe związane z dodawaniem i odejmowaniem liczb całkowitych. 3. Obliczyć wartość wyrażenia arytmetycznego, w którym występuje kilka działań na ułamkach zwykłych. 4. Rozwiązać zadania tekstowe, w którym występują działania na ułamkach zwykłych. 5. Uprościć wyrażenie algebraiczne. 6. Rozstrzygnąć, czy dwa wyrażenia algebraiczne są równe. 7. Rozwiązać proste zadania tekstowe związane z budowaniem wyrażeń algebraicznych. 8. Ustalić, w prostych sytuacjach, co trzeba zrobić, aby nałożyć na siebie figury przystające. 9. Klasyfikować czworokąty. 10. Rozwiązać proste zadanie tekstowe wykorzystując własności czworokątów oraz podane miary kątów czworokąta. 11. Rozwiązać zadanie tekstowe wykorzystując poznane działania (4) na liczbach dziesiętnych. 12. Zamieniać jednostki długości i masy w zadaniach tekstowych. 13. Obliczyć liczbę, gdy dany jest jej ułamek 14. Zaokrąglić liczbę dziesiętną do całości, części dziesiątych lub setnych. 15. Wykorzystać wiedzę w zakresie działań na liczbach wymiernych do rozwiązywania prostych zadań z treścią. 16. Przekształcić wzór na pole trójkąta w celu obliczenia występujących w nim wielkości. 17. Zamieniać jednostki pola i objętości (z mniejszych na większe). 18. Opisać własności graniastosłupów i ostrosłupów na podstawie modeli. 19. Zaprojektować siatkę graniastosłupa prawidłowego czworokątnego i trójkątnego oraz czworościanu foremnego (również w skali). 20. Zapisać treść zadania w postaci schematycznego rysunku lub równania. 21. Rozwiązać równanie typu: ax + b = cx + d. 22. Rozwiązać proste zadanie tekstowe przedstawione w postaci obrazka. 23. Sprawdzić, rozwiązanie zadania z warunkami zadania. 24. Posługiwać się terminologią, definicjami i symboliką matematyczną w omawianym zakresie 25. Zbudować sumę i różnicę katów. 26. Rozwiązać proste zadanie o treści geometrycznej wymagające stosowania poznanych konstrukcji. Na ocenę bardzo dobrą uczeń potrafi ponadto: 1. Obliczyć wartość wyrażenia arytmetycznego (ułamka piętrowego), wykonując działania łączne na liczbach wymiernych, potęgowanie i pierwiastkowanie liczb. 2. Rozwiązać zadania z treścią wymagające znajomości takich pojęć jak liczby przeciwne, odwrotność liczby. Przedmiotowy System Oceniania z Matematyki 11
3. Ułożyć odpowiednie wyrażenie algebraiczne do zadania i obliczyć jego wartość. 4. Wykorzystać zdobytą wiedzę w praktyce - rozwiązuje zadania tekstowe wymagające znajomości działań (dodawania, odejmowania, mnożenia i dzielenia) na liczbach wymiernych (tj. dodatnich i ujemnych liczbach naturalnych, całkowitych, ułamkowych, dziesiętnych). 5. Badać własności czworokątów. 6. Rozpoznać figury na podstawie odkrytych własności. 7. Obliczyć brakujące miary kątów czworokąta przedstawionego na rysunku, wykorzystując posiadaną wiedzę na temat kątów i własności czworokątów. 8. Sprawnie przekształcać wzory na pola powierzchni czworokątów w celu obliczenia występujących w nich wielkości. 9. Rozwiązać typowe zadania na przeliczanie jednostek pola i objętości. 10. Projektować siatki poznanych graniastosłupów i ostrosłupów prawidłowych. 11. Przekształcić wzory na objętość i pole powierzchni poznanych brył w celu obliczenia występujących w nich wielkości. 12. Ułożyć do zadania z treścią równanie, rozwiązać je i sprawdzić rozwiązanie równania z warunkami zadania. 13. Sprawnie posługiwać się terminologią, definicjami i symboliką matematyczną w omawianym zakresie. 14. Znaleźć rozwinięcie dziesiętne ułamka. 15. Konstruować wielokąty: trójkąt, czworokąt, pięciokąt, sześciokąt, ośmiokąt foremny. 16. Stosować poznane konstrukcje do rozwiązywania zadań konstrukcyjnych z opisem. Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który opanował wymagania na ocenę bardzo dobrą i dodatkowo wykazał się realizacją zadań wynikających z PSO, tzn. 1. Wykonuje samodzielnie, dodatkowo poza realizowanym na lekcjach materiałem programowym twórcze zadania o podwyższonym stopniu trudności związane z jego zainteresowaniami. 2. Otrzymuje z prac klasowych i różnego typu sprawdzianów w większości oceny celujące. 3. Samodzielnie rozwiązuje problemy matematyczne - zauważa występujące związki i zależności, wyjaśnia dostrzeżone prawidłowości, formułuje wnioski. 4. Biegle posługuje się zdobytą wiedzą dla celów praktycznych i teoretycznych. 5. Sprawnie posługuje się terminologią, definicjami i symboliką matematyczną. 6. Osiąga bardzo wysokie wyniki w konkursach matematycznych świadczące o posiadanej wiedzy i umiejętnościach matematycznych. Jest laureatem konkursów na szczeblu rejonowym, finalistą konkursów na szczeblu wojewódzkim albo krajowym lub posiada inne porównywalne osiągnięcia w międzynarodowych konkursach matematycznych. Przedmiotowy System Oceniania z Matematyki 12