NAZWA MODUŁU KSZTAŁCENIA: Teologia pastoralna II NAZWA W JĘZYKU ANGIELSKIM: Pastoral Theology II KOD MODUŁU: 13-TS-14-TP2, 13-TN-13-TP2 KIERUNEK STUDIÓW: teologia POZIOM STUDIÓW: jednolite magisterskie PROFIL KSZTAŁCENIA: ogólnoakademicki JĘZYK PROWADZENIA: polski OSOBA PROWADZĄCA ZAJĘCIA: dr Włodzimierz Mocydlarz SJ FORMA PROWADZENIA STUDIÓW: stacjonarne niestacjonarne LICZBA PUNKTÓW ECTS: 3 4 ROZLICZENIE GODZINOWE: 30 wykłady 18 wykłady 1. ZAKŁADANE EFEKTY KSZTAŁCENIA MODUŁU Kod efektu modułu TP2_1 Opis efektu Wiedza na temat ewangelizacyjnych działań Kościoła w ramach wspólnoty parafialnej i ponadparafialnej. Kod efektu kierunku TMA_W08 TkMA_W01 Poznanie różnorakich form działalności pastoralnej Kościoła. TkMA_W05 Znajomość współczesnych projektów odnowy wspólnoty parafialnej. TnMA_W06 Umiejętność prowadzenia analiz pastoralnych. TMA_U13 TkMA_U01 Umiejętność podejmowania podstawowych zadań duszpasterskich w świetle eklezjologii komunii. TMA_U15 TnMA_K05 TkMA_K03 Motywacja do podejmowania różnorakich form apostolstwa. TMA_K02 TMA_K03 TkMA_K05 TMA_K07 2. TREŚCI KSZTAŁCENIA 2a. STUDIA STACJONARNE Lp. Tematyka zajęć Liczba godzin Efekty modułu wykłady ćwiczenia seminarium 1. Parafia wspólnotą wiary, kultu i miłości braterskiej: struktury wspólnotowe parafii (prezbiterium, rada duszpasterska i małe wspólnoty religijne). 2. Podstawowe funkcje parafii: f. przepowiadania (Słowa Bożego), liturgiczna (uświęcania), katechetyczna, pasterska i funkcje uzupełniające. 3. Posługa charytatywna parafii (formy, cele i perspektywy). 2
4. Parafia wizyta duszpasterska zwana kolędą jej rola, znaczenie, przebieg i współczesne wskazania. 5. Parafia: a) Kancelaria parafialna (urzędy w parafii) wymiar duszpasterski i praktyczny; b) współczesne propozycje odnowy duszp. w parafii: projekty i metody. 6. Duszpasterstwo nadzwyczajne: a) duszp. bezrobotnych; b) posługa duszpasterska w więzieniu (lub areszcie śledczym). 7. Duszpasterstwo nadzwyczajne: a) duszpasterstwo akademickie; b) duszp. pielgrzymkowe. 8. Duszpasterstwo nadzwyczajne: duszp. trzeźwości. 9. Duszpasterstwo nadzwyczajne: duszp. narkomanów. 10. Duszpasterstwo nadzwyczajne: duszp. osób uwikłanych w prostytucję. 11. Duszpasterstwo rodzin podstawową troską i drogą Kościoła: a) Rodzina jako Kościół domowy - podstawowa droga i podmiot urzeczywistniania się Kościoła; b) Koncepcja, zadania i struktura duszpasterstwa rodzin oraz formacja współpracowników do duszpasterstwa rodzin. 12. Duszpasterstwo par niesakramentalnych. 13. Apostolat społeczny katolików świeckich: a) udział katolików świeckich w życiu politycznym i ich zaangażowanie w rozwój życia kulturalnego; b) zaangażowanie katolików świeckich w życie społeczno-gospodarcze i budowanie dobra wspólnego; c) rola świeckich w apostolacie medialnym. 14. Duszpasterstwo indywidualne: a) poradnictwo duszpasterskie; b) posługa Ćwiczeń duchowych i kierownictwo duchowe.
15. Tematy uzupełniające i podsumowanie problematyki II semestru zajęć TP. 2b. STUDIA NIESTACJONARNE Lp. Tematyka zajęć Liczba godzin Efekty modułu wykłady ćwiczenia seminarium 1. (I) Urzeczywistnianie się Kościoła dzisiaj: 1. w diecezji i parafii; 2. Zrzeszenia religijne miejscem urzeczywistniania się Kościoła: a. Określenie ruchów, stowarzyszeń, grup i wspólnot religijnych; b. Uczestnictwo chrześcijan w zrzeszeniach religijnych; c. Kryteria eklezjalności zrzeszeń religijnych; d. Niebezpieczeństwa grożące zrzeszeniom religijnym. 2. (II) Urzeczywistnianie się Kościoła dzisiaj: 3. Rodzina Kościołem domowym: realizacja jej funkcji nauczycielskiej, kapłańskiej i pasterskiej; 4. Zasada pomocniczości w życiu Kościoła: a. Ogólna ważność zasady pomocniczości; b. Kościół jako widzialna wspólnota Ludu Bożego; c. Struktury pośrednie w Kościele; d. Kościół a opinia publiczna; e. Kościół a świat. 3. (III) Urzeczywistnianie się Kościoła dzisiaj: 1. Rola dialogu w życiu Kościoła: a. Pojęcie dialogu, jego rodzaje i uwarunkowania; b. Cywilizacyjne i teologiczne impulsy dialogu kościelnego; c. Dialog Kościoła - dialogiem zbawienia; d. Dialog zbawienia w Kościele; e. Dialog apostolski Kościoła; f. Trudności i przeszkody na drodze dialogu zbawienia; 2. Środki społecznego przekazu w duszpasterstwie: a. Schemat komunikacji społecznej; b. Środki komunikacji społecznej, c. Dokumenty Kościoła dotyczące środków komunikacji społecznej; d. Funkcje środków społecznego przekazu w działalności duszpasterskiej Kościoła; e. Wybrane decyzje szczegółowe Kościoła. 4. Znaki czasu i ich rozpoznawanie: 1. Znaczenie biblijnego wyrażenia "znaki czasów"; 2. Znaki czasu w nauczaniu Kościoła współczesnego: a. Znaki czasu wg Jana XXIII; b. Idea znaków czasów w dokumentach Soboru Watykańskiego II; c. Znaki czasu w nauczaniu Pawła VI; d. Jan Paweł II interpretatorem znaków czasu; 3. Charakterystyka znaków czasu; 4. Rozpoznawanie znaków czasu. 5. Stosunek Kościoła do świata: 1. Inkulturacja Kościoła: Pojęcie, przedmiot, zasady i dziedziny zastosowania inkulturacji; 2. Uniwersalne i narodowe korzenie Kościoła; 3. Zasady partycypacji Kościoła w rozwoju świata; 4. Zagrożenia wiary i religijności płynące ze strony świata: a. Kontestacja. 2
instytucjonalnego wymiaru życia Kościoła; b. Zjawisko sekt i nowych ruchów religijnych; 5. Obecność Kościoła w życiu kulturalnym, gospodarczo-społecznym i politycznym; 6. Kościół wobec ekologii: a. Kształtowanie świadomości ekologicznej; b. Formowanie postaw proekologicznych; c. Działania na rzecz ochrony naturalnego środowiska człowieka; 7. Kościół a wychowanie do pokoju. 6. Teologiczne podstawy duszpasterstwa: 1. Chrystologiczne podstawy duszpasterstwa: świadectwa historycznego istnienia Jezusa z Nazaretu; Logos w protologii; Jezus przedmiotem mesjańskich nadziei; Zwiastowanie i Wcielenie; Boska i mesjańska świadomość Jezusa; Objawieniowy i motywacyjny charakter cudów Jezusa; Objawienie na Krzyżu i Odkupienie; Znaczenie Zmartwychwstania Chrystusa; 2. Pneumatologiczne podstawy duszpasterstwa: Udział Ducha Bożego w dziele stworzenia i w dziejach ST; Działalność Ducha świętego w życiu Jezusa; Duch Święty w życiu Kościoła; 3. Podstawy eklezjologiczne duszpasterstwa. 7. Podmiot duszpasterstwa: 1. Realizacja apostolatu hierarchicznego: a. Posługa biskupa w Kościele powszechnym i w diecezji; b. Posługa prezbiterów w parafii; c. Życie wspólnotowe prezbiterium parafialnego; d. Zadania pastoralne diakonów; 2. Apostolstwo instytutów życia konsekrowanego (podstawy teologiczne oraz formy apostolstwa); 3. Laikat i formy apostolstwa świeckich: a. Pojęcie apostolstwa świeckich i jego teologiczne podstawy; b. Udział świeckich w apostolstwie wspólnym chrześcijan; c. Apostolstwo własne ludzi świeckich; d. Apostolstwo pomocnicze katolików świeckich; 4. Posługa teologów świeckich w Kościele: historia, współczesny kontekst i obszary posługi teologów świeckich. 8. Duszpasterstwo jako działalność zorganizowana: 1. Relacje i zależności pomiędzy teorią a praktyką kościelną; 2. Funkcja kierownicza Kościoła na szczeblu diecezjalnym i parafialnym; 3. Etapy działalności zorganizowanej: planowanie, organizowanie, koordynowanie i kontrolowanie działań duszpasterskich. 9. Zagadnienia uzupełniające (praxis Kościoła) i podsumowanie materiału. 3. FORMY PROWADZENIA ZAJĘĆ: Wykłady. Prezentacje multimedialne studentów. 2 4. SPOSOBY WERYFIKACJI EFEKTÓW KSZTAŁCENIA MODUŁU: przy każdej formie zaliczenia podać kod efektu
Wykład, kolokwium + prezentacja (do zaliczenia): TP2: 1-6 5. NAKŁAD PRACY STUDENTA 5a. STUDIA STACJONARNE Opis Liczba godzin Liczba ECTS 50 2 Udział w zajęciach dydaktycznych, opracowanie treści wykładu i przygotowanie do egzaminu Praca własna z lekturą obowiązkową i dodatkową Przygotowanie wystąpienia ustnego/prezentacji lub krótkiej pracy pisemnej zaliczeniowej Nakład pracy studenta w godz.: 80 Liczba punktów ECTS: 3 5b. STUDIA NIESTACJONARNE 15 0,5 15 0,5 Opis Liczba godzin Liczba ECTS 50 2 Udział w zajęciach dydaktycznych, opracowanie treści wykładu i przygotowanie do egzaminu Praca własna z lekturą obowiązkową i dodatkową Przygotowanie wystąpienia ustnego/prezentacji lub krótkiej pracy pisemnej zaliczeniowej Nakład pracy studenta w godz.: 105 Liczba punktów ECTS: 4 6. LITERATURA 6a. PODSTAWOWA 40 1,5 15 0,5 Sobór Watykański II Konstytucja dogmatyczna o Kościele Lumen gentium (21.11.1964); Dekret o apostolstwie świeckich Apostolicam actuositatem (18.11.1965); Konstytucja duszpasterska o Kościele w świecie współczesnym Gaudium et spes (7.12.1965). Dokumenty posoborowe Jan Paweł II: Posynodalna adhortacja o powołaniu i misji świeckich w Kościele i w świecie 20 lat po Soborze Watykańskim II Christifideles laici (30.12.1988); Jan Paweł II: Posynodalna adhortacja apostolska o formacji kapłanów we współczesnym świecie Pastores dabo vobis (25.3.1992); Jan Paweł II: List apostolski na zakończenie Wielkiego Jubileuszu Roku 2000 Novo millennio ineunte (6.1.2001); Jan Paweł II: Adhortacja apostolska Ecclesia in Europa. O Jezusie Chrystusie, który żyje w Kościele jako źródło nadziei dla Europy (28.6.2003); II Polski Synod Plenarny (1991-1999) [Dokumenty]. Poznań:Pallottinum 2001. 6b. UZUPEŁNIAJĄCA Blachnicki F., Teologia pastoralna ogólna. Cz.I: Wstęp do teologii pastoralnej. Teologiczne zasady duszpasterstwa. Lublin: KUL 1970;
Cz. II: Eklezjologiczna dedukcja teologii pastoralnej. Lublin: KUL 1971; Bourgeois D., Duszpasterstwo Kościoła. Przekład: Małgorzata Tryc-Ostrowska, opracowania: ks. Lucjan Balter. Poznań: Pallottinum 2001, 798 s. [seria: Podręczniki teologii katolickiej. T.11]; Kamiński R., Duszpasterstwo w społeczeństwie pluralistycznym. Lublin: KUL 1997; Teologia pastoralna. Tom 1: Teologia pastoralna fundamentalna. Red. R. Kamiński. Lublin 2000 [Wyd. ATLA 2 Wrocław]; Teologia pastoralna. Tom 2. Teologia pastoralna szczegółowa. Red. R. Kamiński. Lublin 2002 [Wyd. ATLA 2 Wrocław]; Woronowski F., Pastoralna teologia ogólna. Lubaczów Łomża 1991.