Eksportowe odmiany jabłoni Eberhard Makosz Towarzystwo Rozwoju Sadów Karłowych Lublin XXXIV Międzynarodowe Seminarium Sadownicze Nowa Limanowa Słomczyn 80, 14 czerwca 2014 r.
Dlaczego eksport jabłek W latach, kiedy zbiory jabłek w kraju przekraczają 2,5 mln ton, konieczny jest znaczący ich eksport. Tylko wtedy są szanse na zagospodarowanie wszystkich jabłek po opłacalnych cenach. W ostatnich latach, przy spożyciu około 600 tys. ton, trzeba było wyeksportować od 800 tys. do ponad 1,2 mln ton. Stanowiło to około 60% wszystkich jabłek deserowych.
Przy tak wysokim udziale eksportu uprawę odmian trzeba dostosować do wymagań rynków różnych krajów. Wzrasta zainteresowanie odmianami jednokolorowymi. W krajach arabskich można sprzedać tylko jabłka koloru czerwonego, a w Północnej Afryce także koloru żółtego. W Europie coraz bardziej poszukiwane są jabłka jednokolorowe.
Odmiany jednokolorowe dla cieplejszych rejonów kraju Czerwone Grupa Jonagold. W tej grupie na czoło wysuwa się odmiana RedJonaprince. Charakteryzuje się wyraźnym intensywnym kolorem czerwonym, wysoką plennością drzew, średnią wrażliwą na choroby, ale mało odporna na niskie temperatury w zimie. Na razie ta odmiana tylko w Polsce uprawiana jest na szeroka skalę. Owoce znajdują zbyt na całym świecie. Produkcja owoców jest bardzo opłacalna. Z tej grupy do atrakcyjnych można jeszcze zaliczyć odmiany: Decosta, Jonagored i Rubin. RedJonaprince
Drugą, bardzo ważną grupą są odmiany Gala. Owoce tych odmian są bardzo atrakcyjne pod względem koloru i smaku, akceptowane przez konsumentów na całym świecie. Wyróżniają się wysoką plennością i równmiernym owocowaniem, ale wrażliwością drzew na niskie temperatury.
W naszym raju na szeroką skalę uprawiane są mutanty tej odmiany, jak Gala Must, Gala Schniga, czy Royal Gala. Ze względu na niedostateczne wybarwienie owoców, na znaczeniu tracą odmiany Gala Schniga i Brookfield. Zalecane są Gala Decarli, Gala Venus i Budreye Gala. Gala Must Gala Schniga
Do innych odmian jabłoni o czerwonym kolorze na uwagę zasługują: Pinova i jej mutant Evelina, Red Chief, Honeycrisp, Red Delicious i Gloster. Pinowa Red Chief Honeycrisp Evelina Gloster
Odmiany Żółte Najważniejsza odmiana o żółtym kolorze to Golden Delicious Reinders, dobrze znana w naszym kraju. Owoce tej odmiany są szczególnie poszukiwane zarówno w krajach Wschodniej, jak i Zachodniej Europy, ale tylko wysokiej jakości. Jest to jedna z odmian bardzo opłacalna w produkcji w naszym kraju. Tak też może być w najbliższych latach. Golden Delicious Reinders Odmiany o żółtym kolorze, godne uwagi to Honeygold i Mutsu.
Odmiany dwukolorowe dla cieplejszych rejonów kraju W tej grupie odmian mają i nadal mogą mieć znaczenie Sampion, Idared i Ligol, a szczególnie ich mutanty o czerwonym kolorze. Sampion Idared Ligol
Sampion, odmiana od wielu lat z dobrymi wynikami ekonomicznymi uprawiana w naszym kraju. Drzewa odznaczają się wysoką plennością, równomiernym owocowaniem i słabym wzrostem. Są średnio odporne na choroby, ale wrażliwe na niskie temperatury. Owoce bardzo smaczne, w połowie z czerwonym kolorem, szybko tracą jędrność miąższu. Wrażliwe na gorzką plamistość podskórną. Dla tej odmiany atrakcyjnymi rynkami są kraje skandynawskie, Wielkiej Brytanii, Wschodniej Europy i wschodnia część Niemiec.
Atrakcyjne są czerwone mutanty tej odmiany: Sampion Arno i Sampion Reno 2. Sampion Reno 2 Sampion Arno
Idared, od wielu lat najpowszechniej uprawiana odmiana jabłoni w naszym kraju, głównie ze względu na łatwy eksport do krajów Wschodniej Europy. Powoli traci na atrakcyjności w tych krajach ze względu na mierny smak. Jest to jedyna czołowa odmiana z tendencją spadkową w uprawie w naszym kraju. Warto uprawiać na szerszą skalę tylko przy zapewnionym odbiorze przez importerów. Idared Znacznie atrakcyjniejszy wygląd owoców mają mutanty: Idared i Najdared. Najdared
Ligol, młoda polska odmiana, wyhodowana w 1974 roku w Instytucie Sadownictwa i Kwiaciarstwa w Skierniewicach. Powoli toruje sobie drogę na rynkach zagranicznych, zwłaszcza Wschodniej Europy. Drzewa rosną bardzo silnie i przemiennie owocują. Są średnio odporne na niskie temperatury oraz na podstawowe choroby. Owoce są duże, często za duże (o średnicy powyżej 9,0 cm), o słabym wybarwieniu, o lekko kwaskowatym smakiem.
Zdecydowanie lepiej wybarwione są owoce mutantów jak: Ligol Red, Ligol Redspur i Ligolina. Tylko one zasługują na większą uwagę w nasadzeniach towarowych. Jeszcze ostrożnie z nasadzeniami na dużych powierzchniach. Rynek musi lepiej poznać te odmiany. Ligol Red Ligol Redspur
Odmiany do towarowych sadów w terenach z niskimi temperaturami Takimi rejonami są północne i północnowschodnie tereny Polski. W tych rejonach ryzykowna jest uprawa odmian wrażliwych na niskie temperatury. Znane są odmiany odporne, których owoce znajdują nabywców zagranicą.
Do takich odmian, o czerwonym kolorze owoców, można zaliczyć: Alwa, Jester, Honeycrisp i Gloster. Najbardziej odpornymi na mróz są odmiany Lobo i Cortland, lecz trudno znaleźć nabywców na owoce tych odmian. Alwa
Z odmian o żółtym kolorze atrakcyjna może być odmiana Honeygold, a koloru zielonego Reneta Simirenko, poszukiwana na rynku rosyjskim. Honeygold Reneta Simirenko
Jakość jabłek Nawet najcenniejsze odmiany, których owoce nie spełniają jednak wymogów jakościowych, nie znajdują chętnych do ich zakupu, lub są sprzedawana po nieopłacalnych cenach. Konieczna jest znacząca poprawa jakości naszych jabłek deserowych, aby utrzymać, a nawet zwiększyć eksport do różnych krajów.
Koncentracja podaży jabłek Eksportem naszych jabłek zajmuje się zbyt wiele podmiotów, które między sobą konkurują. Wzrasta liczba odbiorców, którzy wymagają dużych, jednolitych partii w ciągłej dostawie. Jakże częste są zdania: mamy i nie mamy jabłek.
Rynki zbytu Jak na razie prawie 100% jabłek trafia na rynek europejski. Tak też będzie za kilka lat. Ważnym zadaniem, nie tylko dla eksporterów, jest dokładne poznanie wymagań w krajach importujących większe ilości jabłek. Wymagania te są różne i należy się do nich dostosować, jeśli chcemy sprzedawać jabłka z zyskiem.
Wielkie są szanse na wzrost eksportu do wielu krajów europejskich z wyższymi cenami, np. Niemcy, Francja i Anglia. Jeden warunek wysoka jakość jabłek. Nadal największym odbiorcą naszych jabłek będzie Rosja. Jeszcze można tam eksportować jabłka niższej jakości i prawie wszystkich odmian jabłoni uprawianych w naszym kraju.
Ważne są nowe rynki, np. kraje arabskie, Północnej Afryki, a w niedalekiej przyszłości także kraje Dalekiego Wschodu i Stany Zjednoczone. Na razie będą to małe ilości, najwyżej do 5% eksportowanych jabłek. Nasz rynek to Europa.
Dziękuję za uwagę