Socjologia zmiany społecznej SYLABUS A. Informacje ogólne Elementy składowe sylabusu Nazwa jednostki prowadzącej kierunek Nazwa kierunku studiów Poziom kształcenia Profil studiów Forma studiów Kod Język Rodzaj Dziedzina i dyscyplina nauki Rok studiów/semestr Wymagania wstępne (tzw. sekwencyjny system zajęć i egzaminów) Liczba godzin zajęć dydaktycznych z podziałem na formy prowadzenia zajęć Założenia i cele Metody dydaktyczne oraz ogólna forma zaliczenia Wydział Historyczno-Socjologiczny Socjologia Studia pierwszego stopnia Ogólnoakademicki Stacjonarne, 0500-SS1-1S0S polski Obowiązkowy, MK_8Zmiana społeczna Nauki społeczne, socjologia Rok I, semestr I Brak 30 godz. wykładu, 30 godz. ćwiczeń Opis Cele : Kształtowanie umiejętności rozumienia pojęć służących do analizy zmian społecznych Przedstawienie klasycznych i współczesnych teorii zmiany społecznej Omówienie czynników, skutków i podmiotów zmian społecznych Ćwiczenia: Metody dydaktyczne: zajęcia, konsultacje, zadanie praktyczne(projekt), referat Formy zaliczenia : zaliczenie na ocenę (test,, obecność na zajęciach, wejściówki) Wykład: Metody dydaktyczne: wykład, konsultacje, Formy zaliczenia : egzamin Efekty kształcenia W1. Zna podstawowe terminy i pojęcia związane ze zmianą i rozwojem społecznym, zna podstawowe typologie społeczeństw ze względu na poziom rozwoju, zna dorobek teorii socjologicznej w tym względzie W2. Posiada wiedzę o strukturach i instytucjach społecznych i ich funkcjonowaniu oraz relacjach w różnych typach społeczeństw, uwzględniając czynnik kulturowy, w różnych okresach historycznych i współcześnie W3. Rozumie pojęcie więzi społecznych i potrafi wytłumaczyć ich przemiany w kontekście przekształceń systemu społecznego W4. Potrafi wskazać rolę jednostki w podtrzymywaniu i przekształcaniu norm, reguł, struktur i instytucji społecznych, uwzględniając teorię działania społecznego i ruchów społecznych U1. W oparciu o posiadaną wiedzę potrafi stosować typologie do opisu i analizy społeczeństw pod kątem zmian oraz rozwoju społecznego U2. Potrafi analizować różne struktury społeczne pod kątem zmiany i rozwoju społecznego U3. Potrafi analizować i oceniać obserwowalne i przyszłe konsekwencje zmian i procesów społecznych U4. Potrafi zaprezentować wybrane koncepcje i teorie zmiany i rozwoju społecznego w formie ustnej i multimedialnej K1. Jest świadomy złożoności świata społecznego i jego nieustannych przemian, co pociąga za sobą zmiany również w teorii socjologicznej K2. Realizując zadania potrafi pracować indywidualnie i w grupie, planując wykonywanie poszczególnych zadań Odniesienie do kierunkowych efektów kształcenia S1_W27 S1_W05, S1_W12, S1_W13, S1_W29 S1_W18 S1_W21, S1_W22, S1_W26 S1_U01, S1_U08 S1_U02 S1_U06, S1_U09 S1_U20, S1_U22 S1_K02 K3. Ma świadomość różnorodności kultur i społeczeństw i rozumie znaczenie S1_K10 S1_K03, S1_K05
zmiennej kulturowej w kontekście rozwoju społecznego Punkty ECTS 4 Bilans nakładu pracy studenta Wskaźniki ilościowe 108 godzin, obejmuje: udział w ćwiczeniach i zaliczeniu: 30 godz. udział w wykładach i zaliczeniu: 30 godz. udział w konsultacjach: 8 godz. przygotowanie do zajęć: 15 godz. przygotowanie do zaliczenia 10 godz. przygotowanie zadania 5 godz. przygotowanie do egzaminu 10 godz. Nakład pracy studenta związany z zajęciami: Liczba godzin Punkty ECTS wymagającymi bezpośredniego udziału nauczyciela 68 2,5 o charakterze praktycznym 40 1,5 Data opracowania: 01.09.2015 Koordynator : dr hab. Grzegorz Nowacki, prof. UwB
Elementy składowe sylabusu SYLABUS - wykład B. Informacje szczegółowe Nazwa Socjologia zmiany społecznej Kod 0500-SS1-1S0S Nazwa kierunku Socjologia Nazwa jednostki prowadzącej kierunek Wydział Historyczno-Socjologiczny, Język polski Rok studiów/ semestr Rok I, semestr I Liczba godzin zajęć dydaktycznych 30 godz. wykładów oraz forma prowadzenia zajęć Liczba punktów ECTS 4 Prowadzący dr hab. Grzegorz Nowacki, prof. UwB Treści 1. Idee zmiany i trwania rzeczywistości społecznej. Czas społeczny i przestrzeń merytoryczne społeczna. Zmiany powtarzające się, zmiany liniowe i nieliniowe. Pojęcie zmiany społecznej rodzaje i czynniki zmian, typologie procesów społecznych, idee postępu, rozwoju i regresu. 2. Teorie zmiany i rozwoju w Europie środkowo-wschodniej. 3. Modernizacja, jako proces wielowymiarowy. Aspekt ekonomiczny, polityczny i społeczny modernizacji. 4. Socjologowie wobec wielkiej zmiany. Teoria i doświadczenia polskie. 5. Imitacyjna modernizacja społeczeństwa polskiego. 6. Polska transformacja systemowa: ile tradycji, ile zmiany? 7. Społeczeństwo polskie i jego instytucje w procesie zmian systemowych (społeczeństwo, gospodarka, polityka). 8. Ludzie w procesie zmian. Aktorzy i klienci polskiej transformacji. Budowanie strategii adaptacyjnych przez jednostki. 9. Stosunki międzyludzkie i życie zbiorowe w procesie zmian. 10. Globalizacja, jako apogeum nowoczesności - koncepcja Anthony Giddensa 11. Społeczeństwo ryzyka i glokalne państwa Drugiej Nowoczesności - koncepcja Ulricha Beck 12. Trzecia fala, koniec historii i wojna cywilizacji (Toffler, Fukuyama, Huntington). 13. Późnonowoczesne społeczeństwo ciągłej zmiany (Bauman, Giddens). Rozchwianie aksjologiczne społeczeństwa i ładu instytucjonalnego na przykładzie współczesnego społeczeństwa polskiego. Opis Efekty kształcenia wraz ze sposobem ich weryfikacji Forma i warunki zaliczenia W1. Zna podstawowe terminy i pojęcia związane ze zmianą i rozwojem społecznym, zna podstawowe typologie społeczeństw ze względu na poziom rozwoju, zna dorobek teorii socjologicznej w tym względzie W2. Posiada wiedzę o strukturach i instytucjach społecznych i ich funkcjonowaniu oraz relacjach w różnych typach społeczeństw, uwzględniając czynnik kulturowy, w różnych okresach historycznych i współcześnie W3. Rozumie pojęcie więzi społecznych i potrafi wytłumaczyć ich przemiany w kontekście przekształceń systemu społecznego W4. Potrafi wskazać rolę jednostki w podtrzymywaniu i przekształcaniu norm, reguł, struktur i instytucji społecznych, uwzględniając teorię działania społecznego i ruchów społecznych Warunki zaliczenia: obecności (dozwolone są 2 nieobecności w semestrze, pozostałe trzeba zaliczyć na dyżurze w terminie dwóch tygodni od nieobecności). egzamin w formie pytań otwartych. Uwaga: podstawą zaliczenia wykładów jest uzyskanie z egzaminu minimum 10pkt.
Punktacja oceny: Poniżej 10 - ocena niedostateczna 10-11 - ocena dostateczna 12-13 ocena dostateczny + 14-15 - ocena dobra 16-17- ocena dobry+ 18-20 - ocena bardzo dobra Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej Literatura podstawowa: - Piotr Sztompka, Socjologia Zmian Społecznych, Wydawnictwo Znak, Kraków 2005 - Kazimierz Krzysztofek, Marek Szczepański, Zrozumieć rozwój, od społeczeństwa tradycyjnego do informacyjnego, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2002, - Władysław Adamski, Polacy 95: aktorzy i klienci transformacji, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa 1998 - Witold Morawski, Kazimierz Frieske, W biegu czy w zawieszeniu?: Ludzie i instytucje w procesie zmian, Wydawnictwo Instytut Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 1994 - Mirosława Marody, Andrzej Rychard, Anna Giza-Poleszczuk, Strategie i system. Polacy w obliczu zmiany społecznej, Wydawnictwa IFiS PAN, Warszawa 2000 - Jan Adamowski, Tradycja dla współczesności. Ciągłość i zmiana, Tom1, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2009 - Ireneusz Krzemiński, Jacek Raciborski, Oswajanie wielkiej zmiany, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa 2007 -Mirosława Marody, Między rynkiem a etatem. Społeczne negocjowanie polskiej rzeczywistości, Wydawnictwo Scholar, Warszawa 2000 -Mirosława Marody, Wymiary życia społecznego. Polska na przełomie XX i XXI wieku, Wydawnictwo Scholar, Warszawa 2002 - Joanna Kurczewska, Zmiana społeczna. Teoria i doświadczenia polskie, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa 1999 -Witold Morawski, Zmiana instytucjonalna. Społeczeństwo. Gospodarka. Polityka, Wydawnictwo PWN, Warszawa 1998 -Witold Morawski, Modernizacja Polski. Struktury. Agencje. Instytucje, Wydawnictwo Akademickie, Warszawa 2010 - Jacek Wasilewski, Współczesne społeczeństwo polskie. Dynamika zmian, Wydawnictwo Scholar, Warszawa 2006 - Mirosława Grabowska, Podział Postkomunistyczny. Społeczne podstawy polityki w Polsce po 1989 roku, Wydawnictwo Scholar, Warszawa 2004 - Edmund Wnuk Lipiński, Socjologia życia publicznego, Wydawnictwo Scholar, Warszawa 2005 - Mirosława Marody, Anna Giza Poleszczuk, Przemiany więzi społecznych, Wydawnictwo Scholar, Warszawa 2004 Literatura dodatkowa: - Manuel Castells, Społeczeństwo sieci, wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2011 - Manuel Castells, Koniec tysiąclecia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009. podpis osoby składającej sylabus
Elementy składowe sylabusu Nazwa Kod Nazwa kierunku Nazwa jednostki prowadzącej kierunek Język Rok studiów/ semestr Liczba godzin zajęć dydaktycznych oraz forma prowadzenia zajęć Liczba punktów ECTS 4 Prowadzący Treści merytoryczne Efekty kształcenia wraz ze sposobem ich weryfikacji Forma i warunki zaliczenia SYLABUS - ćwiczenia B. Informacje szczegółowe Socjologia zmiany społecznej Studia pierwszego stopnia Opis Wydział Historyczno-Socjologiczny polski I rok, semestr I 30 godzin ćwiczeń mgr Ewa Dąbrowska 1. Pojęcie zmiany społecznej. Czas społeczny i przestrzeń społeczna. 2. Podmioty i mechanizmy zmiany społecznej. Tradycja i jej funkcje. 3. Rewolucje społeczne, jako forma zmiany społecznej. 4. Cykliczne teorie zmian społecznych. Teorie funkcjonalistyczne. 5. Teorie konfliktu a zmiana społeczna. 6. Klasyczny ewolucjonizm. Dychotomiczne ujęcia zmiany społecznej. 7. Neoewolucjonizm a modernizacyjne wizje zmiany i rozwoju. 8. Teorie zależności i systemu światowego. 9. Teorie konwergencji (multilinearnego rozwoju) a procesy globalizacji. 10. Społeczeństwo informacyjne a zmiana społeczna. efekty W1. Zna podstawowe terminy i pojęcia związane ze zmianą i rozwojem społecznym, zna podstawowe typologie społeczeństw ze względu na poziom rozwoju, zna dorobek teorii socjologicznej w tym względzie W2. Posiada wiedzę o strukturach i instytucjach społecznych i ich funkcjonowaniu oraz relacjach w różnych typach społeczeństw, uwzględniając czynnik kulturowy, w różnych okresach historycznych i współcześnie W3. Rozumie pojęcie więzi społecznych i potrafi wytłumaczyć ich przemiany w kontekście przekształceń systemu społecznego W4. Potrafi wskazać rolę jednostki w podtrzymywaniu i przekształcaniu norm, reguł, struktur i instytucji społecznych, uwzględniając teorię działania społecznego i ruchów społecznych U1. W oparciu o posiadaną wiedzę potrafi stosować typologie do opisu i analizy społeczeństw pod kątem zmian oraz rozwoju społecznego U2. Potrafi analizować różne struktury społeczne pod kątem zmiany i rozwoju społecznego U3. Potrafi analizować i oceniać obserwowalne i przyszłe konsekwencje zmian i procesów społecznych U4. Potrafi zaprezentować wybrane koncepcje i teorie zmiany i rozwoju społecznego w formie ustnej i multimedialnej K1. Jest świadomy złożoności świata społecznego i jego nieustannych przemian, co pociąga za sobą zmiany również w teorii socjologicznej K2. Realizując zadania potrafi pracować indywidualnie i w grupie, planując wykonywanie poszczególnych zadań K3. Ma świadomość różnorodności kultur i społeczeństw i rozumie znaczenie zmiennej kulturowej w kontekście rozwoju społecznego Warunki zaliczenia: Ćwiczenia: Forma zaliczenia: weryfikacja
-Obecności na zajęciach są obowiązkowe. Dopuszczalna jest 1 nieobecność w semestrze. Większą liczbę nieobecności trzeba zaliczyć u prowadzącego w ciągu 2 tygodni od nieobecności-po przekroczeniu terminu naliczane są punkty ujemne za każdy tydzień zwłoki (-1 punkt za każdy tydzień). Zaliczenie odbywa się wyłącznie na dyżurze. Zaliczenie polega na wykazaniu się znajomością i rozumieniem zadanych na dane zajęcia tekstów. Przekroczenie 6 nieobecności skutkuje otrzymaniem przez studenta oceny niedostatecznej. -Wejściówki z literatury obowiązkowej. Wejściówki będą oceniane w skali od 1 do 0 punktu. Niezaliczone wejściówki(-1punkt) można poprawić na 0 punktów w ciągu 2 tygodni od oddania wejściówki przez prowadzącego. Liczba wejściówek zależy od aktywności uczestników zajęć. - Obowiązkowy projekt (max.7pkt) konceptualizacja i uzasadnienie problemu badawczego, przedstawienie hipotez i zastosowanie analizy badań naukowych oraz literatury naukowej z dziedziny socjologii zmiany społecznej. Prezentacja projektu na zajęciach w postaci prezentacji multimedialnej. Praca w parach. - Obowiązkowy referat (max.3 punkty) referat na zajęciach w postaci prezentacji multimedialnej. Praca indywidualna. Wymogi referatu: Referat nie może być czytany, tylko referowany (przedstawiany za pomocą prezentacji multimedialnej). Referat nie może trwać więcej niż 20 minut. Omawiane treści z tekstu muszą być opisywane za pomocą własnych przykładów empirycznych. -Kolokwium (max.20 pkt.) w formie pytań zamkniętych i otwartych. Uwaga: podstawą zaliczenia zajęć jest uzyskanie z testu minimum 10pkt. Punktacja oceny: Maksymalnie można uzyskać 30 punktów poniżej 15- ocena niedostateczna 15-17 - ocena dostateczna 18-20 ocena dostateczny + 21-23 - ocena dobra 24-25- ocena dobry+ 26-30 - ocena bardzo dobra Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej Literatura podstawowa: - Piotr Sztompka, Socjologia Zmian Społecznych, Wydawnictwo Znak, Kraków 2005 - Adam Jelonek, Krzysztof Tyszka, Koncepcje rozwoju społecznego, Wydawnictwo Scholar, Warszawa 2001 - Barbara Markiewicz, Społeczeństwo obywatelskie. Wybór tekstów z historii pojęcia, Wydział Filozofii i Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego, Wydawnictwo PWN, Warszawa 1994 - Reinhard Bendix, Max Weber: portret uczonego, Wydawnictwo PWN, Warszawa 1975 - Mirosława Grabowska, Podział Postkomunistyczny. Społeczne podstawy polityki w Polsce po 1989 roku, Wydawnictwo Scholar, Warszawa 2004 - Jerzy Szacki, Historia myśli socjologicznej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002 - Kazimierz Krzysztofek, Marek Szczepański, Zrozumieć rozwój, od społeczeństwa tradycyjnego do informacyjnego, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2002 Literatura dodatkowa: - Maciej Kryszczuk, Teoria rozwoju społeczeństwa sieciowego Manuela Castellsa, jako przykład osiowego schematu zmiany społecznej, Kultura i Społeczeństwo, nr4/2004 - Daniel Bell, Kulturowe Sprzeczności kapitalizmu, Wydawnictwo PWN, Warszawa 1994 - Manuel Castells, Społeczeństwo sieci, wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2011 - Manuel Castells, Koniec tysiąclecia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009. podpis osoby składającej sylabu