Centralna Komisja Egzaminacyjna w Warszawie EGZAMIN MATURALNY 010 FIZYKA I ASTRONOMIA POZIOM PODSTAWOWY Klucz punktowania odpowiedzi MAJ 010
Zadanie 1. Przypisanie pojcia toru do ladu ruchu samolotu przedstawionego na rysunku A. tor. Zadanie. Porównanie czasu ruchu trzech kulek podczas ich swobodnego spadku w sytuacji opisanej w zadaniu D. taki sam jak czasy midzy upadkiem kulek k 1 i k oraz k i k 3. Zadanie 4. Stosowanie zasady zachowania adunku i zasady zachowania liczby nukleonów do zapisów reakcji jdrowych dotyczcych przemiany B. 8. Zadanie 5. D. nadmiarem elektronów. Zadanie 6. Wybranie waciwego rodzaju noników adunku w póprzewodnikach domieszkowych typu n Wybranie zestawu jednostek podstawowych w ukadzie SI sporód rónych zestawów jednostek C. metr, kilogram, sekunda Zadanie 7. Wyznaczenie siy dziaajcej na ciao w wyniku oddziaywania grawitacyjnego i elektrostatycznego B. odchyliy si od pionu i kt odchylenia nitki dla kulki k 1 jest wikszy ni kt odchylenia nitki dla kulki k.
3 Zadanie 8. Opisywanie wpywu pola magnetycznego zwojnicy na ruch prostoliniowego przewodnika z prdem umieszczonego w jej rodku A. 0 N. Zadanie 9. Analizowanie zjawiska zaamania wiata przy przechodzeniu przez dwie granice midzy trzema orodkami o rónych wspóczynnikach zaamania. C. n 1 < n 3 < n. Zadanie 10. Przyporzdkowanie gwiazdy do typu widmowego na postawie jej temperatury D. czerwone olbrzymy. Zadanie 11.1. Zapisanie warunku, który musi by speniony, aby mona byo ruch ciaa w ziemskim polu grawitacyjnym uzna jako swobodne spadanie 1 p. poprawne uzupenienie zdania, np.:... gdy nie wystpuj siy oporu. lub... gdy jedyn si dziaajc na ciao jest sia grawitacji. Zadanie 11.. Narysowanie wykresu zalenoci wysokoci, na której znajduje si ciao od czasu trwania ruchu 0 4 1 p. obliczenie wysokoci, na której znajduje si kamie (np.: 18,75 m; 15 m; 8,75 m; 0 m) lub przebytej drogi przez kamie (np.: 1,5 m; 5 m; 11,5 m; 0 m) 1 p. opisanie i wyskalowanie osi (z uwzgldnieniem wysokoci) 1 p. naniesienie punktów o odpowiednich wspórzdnych na wykresie (np.: 0 s, 0 m; 0,5 s, 18,75 m; 1 s, 15 m; 1,5 s, 8,75 m; s, 0 m) 1 p. narysowanie krzywej
4 Zadanie 1. Obliczenie wartoci siy równowacej dziaanie dwóch innych si dla przedstawionej sytuacji 1 p. zapisanie równania pozwalajcego wyznaczy warto siy wypadkowej si F 1 i F, np.: F1 F1 F 1 p. skorzystanie z warunku równowagi si i obliczenie wartoci siy F 3 = 50 N Zadanie 13.1. Narysowanie i zapisanie nazwy si dziaajcych na klocek poruszajcy si po poziomej powierzchni ruchem jednostajnym 1 p. narysowanie, oznaczenie i poprawne nazwanie wszystkich si poziomych (np.: sia tarcia, sia zewntrzna) 1 p. narysowanie, oznaczenie i poprawne nazwanie wszystkich si pionowych (np.: ciar, sia sprystoci podoa)
5 Zadanie 13.. Tworzenie informacji Obliczenie wspóczynnika tarcia klocka o podoe. Wykazanie, e klocek i podoe s wykonane z drewna 1 p. zastosowanie I zasady dynamiki Newtona w celu obliczenia wspóczynnika tarcia klocka o podoe, np.: Fzew F T lub F zew m g 1 p. obliczenie wspóczynnika tarcia µ = 0,3 i porównanie z danymi przedstawionymi w tabeli dla rónych materiaów Zadanie 14.1. Tworzenie informacji 1 p. zaznaczenie pola figury A B C D Zadanie 14.. Zaznaczenie na wykresie pola powierzchni figury, które liczbowo jest równe pracy wykonanej przez silnik w jednym cyklu Tworzenie informacji Zapisanie nazwy przemiany jakiej podlega gaz/para dla przytoczonej przemiany 1 p. zapisanie nazwy przemiany, np.: rozpranie przy staym cinieniu (dopuszcza si zapisanie, e jest to przemiana izobaryczna) Zadanie 14.3. Obliczenie teoretycznej sprawnoci silnika Carnota pracujcego w warunkach opisanych w zadaniu 1 p. obliczenie teoretycznej sprawnoci silnika Carnota = 0,4 Zadanie 15.1. Zapisanie nazwy pola elektrostatycznego wytworzonego przez adunek punktowy 1 p. poprawne uzupenienie zdania:... centralnym. Zadanie 15.. Obliczenie wartoci adunku, który jest ródem pola elektrostatycznego opisanego w treci zadania 0 3 1 p. zastosowanie prawa Coulomba i definicji natenia pola, otrzymanie wzoru, E r np.: Q k 1 p. odczytanie z wykresu wartoci natenia pola dla jednej z wartoci 1/r 1 p. obliczenie wartoci adunku Q 1 10-1 C
6 Zadanie 16.1. Obliczenie stosunku energii kwantów promieniowania emitowanego przez laser bkitny i czerwony 1 p. obliczenie stosunku energii kwantów h c E h zatem E E b cz zatem b 1,5 E E cz b cz Zadanie 16.. Ustalenie najwyszego rzdu widma dla wiata emitowanego przez bkitny laser przechodzcego przez siatk dyfrakcyjn opisan w zadaniu 0 3 1 p. uwzgldnienie sposobu wyznaczenia staej siatki dyfrakcyjnej, 1 mm np.: d 500 1 p. uwzgldnienie warunku sin = 1 we wzorze n d sin przy wyznaczaniu maksymalnego rzdu widma 1 p. ustalenie maksymalnego rzdu widma n = 4 Zadanie 17.1. Obliczenie zdolnoci skupiajcej zwierciada dla podanej wartoci jego ogniskowej 1 p. obliczenie zdolnoci skupiajcej zwierciada Z = 1 D Zadanie 17.. Obliczenie dugoci promienia krzywizny zwierciada dla podanej wartoci jego ogniskowej 1 p. obliczenie promienia krzywizny zwierciada r = m
7 Zadanie 17.3. Narysowanie konstrukcji powstawania obrazu przedmiotu w zwierciadle sferycznym wklsym 0 3 1 p. wykonanie rysunku zwierciada, osi optycznej, zaznaczenie ogniska oraz narysowanie przedmiotu midzy zwierciadem a ogniskiem 1 p. wykonanie konstrukcji obrazu wieccego przedmiotu (dla jednego punktu) 1 p. zapisanie pozostaych cech otrzymanego obrazu: pozorny i nieodwrócony (lub prosty) Zadanie 18.1. 1 p. ustalenie rodzaju materiau: potas Zadanie 18.. Ustalenie na podstawie danych przedstawionych na wykresie v = f(e f ), z którego z materiaów wymienionych w tabeli wykonana bya fotokatoda Wyprowadzenie wzoru, za pomoc którego mona obliczy wartoci liczbowe potrzebne do wykonania wykresu v = f(e f ) 1 p. zastosowanie wzoru Einsteina Millikana i wzoru na energi fotonu 1 p. otrzymanie zalenoci, W np.: v E m m E W (dopuszcza si otrzymanie wzoru v ) m
8 Zadanie 19.1. Uzupenienie równa reakcji rozpadu o brakujce liczby masowe, liczby atomowe i brakujce produkty rozpadu 1 p. poprawne uzupenienie reakcji 1 39 41 41 0 n Pu Pu Am e ~ 0 94 0 (zamiast e moe by lub 1 ) 1 p. poprawne uzupenienie reakcji 41 4 Am He Np 95 94 37 93 95 1 4 (zamiast He moe by 4 lub ) Zadanie 19.. e Zapisanie waciwoci promieniowania, które pozwalaj bezpiecznie uywa ich w czujnikach dymu w pomieszczeniach, w których przebywaj ludzie 1 p. zapisanie wasnoci promieniowania alfa, np.: maa przenikliwo (lub krótki zasig) Zadanie 0.1. Zapisanie roli, jak penia w akceleratorze pola elektryczne i magnetyczne 1 p. poprawne uzupenienie zdania: W akceleratorze pole elektryczne przyspiesza jony, a pole magnetyczne zakrzywia tor ruchu jonów. Zadanie 0.. Obliczenie wartoci prdkoci jonu przyspieszanego w akceleratorze dla znanej wartoci stosunku pdów tego jonu obliczanych relatywistycznie i klasycznie 1 p. zastosowanie wzorów na pd relatywistyczny i klasyczny, otrzymanie wzoru, p 1 np.: p 0 v 1 c 1 p. obliczenie wartoci prdkoci jonu v = 1,8 10 8 m/s lub v = 0,6 c
9 Zadanie 1. Ustalenie miejsca na powierzchni Ziemi, w którym wpyw jej ruchu obrotowego wokó wasnej osi na ciar ciaa jest najwikszy 1 p. okrelenie miejsca - równik Zadanie.1. Obliczenie stosunku cinie wody na dno naczynia w dwóch przedstawionych sytuacjach 1 p. obliczenie stosunku cinie przed otwarciem zaworu, p 1 /p = 0,5 ( lub p 1 /p = gdy zamienione s naczynia) 1 p. obliczenie stosunku cinie po otwarciu zaworu p 1 /p = 1 Zadanie.1. Zapisanie nazwy i treci prawa, do którego naley sie odwoa, aby wyjani dlaczego poziomy wody w naczyniach po otwarciu zaworu wyrównay si 1 p. zapisanie nazwy i treci prawa naczy poczonych lub prawa Pascala, np.: Poziom cieczy jednorodnej w naczyniach poczonych jest równy. lub np.: Zmiany cinienia rozchodz sie równomiernie w caej objtoci cieczy.