Zadania Organów Nadzoru w zakresie kontroli przestrzegania zapisów rozporządzenia REACH i przepisów krajowych Anna Obuchowska Wojewódzka Stacja Sanitarno Epidemiologiczna w Gdańsku Obowiązki wynikające z prawa pracy Obowiązki wynikające z ustawy o substancjach i preparatach chemicznych Uregulowania prawne w zakresie substancji i preparatów chemicznych Ustawa z dnia 11 stycznia 2001r. o substancjach i preparatach chemicznych (Dz. U. z 2001r. Nr 11, poz. 84 z późn.zm.) Ustawa z dnia 26 czerwca 1974r. Kodeks pracy (Dz.U. z 1998r. Nr 21, poz. 94 z późn.zm.) Rozporządzenia Unii Europejskiej REACH CLP 1
Cele do osiągnięcia REACH zapewnienie wysokiego poziomu ochrony zdrowia i środowiska propagowanie alternatywnych metod oceny zagrożeń stwarzanych przez substancje swobodny obrót substancjami na rynku wewnętrznym przy jednoczesnym wsparciu konkurencyjności i innowacyjności Organy Nadzoru ochrona zdrowia ludzkiego przed niekorzystnym wpływem szkodliwości i uciążliwości środowiskowych zapobieganie powstawaniu chorób w tym chorób zakaźnych i zawodowych Nadzór nad chemikaliami art. 33 Ustawy o substancjach i preparatach chemicznych Nadzór nad przestrzeganiem przepisów ustawy o substancjach i preparatach chemicznych przez osoby wprowadzające substancje lub preparaty do obrotu i stosujące je w działalności zawodowej sprawuje Państwowa Inspekcja Sanitarna Inspekcja Ochrony Środowiska w zakresie zagrożeń dla środowiska Państwowa Inspekcja Pracy w zakresie nadzoru i kontroli przestrzegania przepisów ustawy przez pracodawców Inspekcja Handlowa w zakresie oznakowania opakowań jednostkowych substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych w sprzedaży hurtowej i detalicznej Państwowa Straż Pożarna i Organy Celne (swoje kompetencje) Uregulowania prawne w zakresie substancji i preparatów chemicznych Rozporządzenia wydane na podstawie Ustawy o substancjach i preparatach chemicznych Wprowadziły regulacje prawne w zakresie : wykazu substancji niebezpiecznych - CLP wykazu substancji istniejących - CLP klasyfikacji substancji i preparatów niebezpiecznych CLP/PL oznakowania substancji i preparatów niebezpiecznych CLP/PL oznakowania miejsc, pojemników, zbiorników i rurociągów zamknięć utrudniających otwarcie i oznakowanie wyczuwalne dotykiem (luka prawna) kart charakterystyki substancji i preparatów niebezpiecznych (REACH) 2
Uregulowania prawne w zakresie substancji i preparatów chemicznych - Unia Europejska ROZPORZĄDZENIE (WE) NR 1907/2006 PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (REACH) i utworzenia Europejskiej Agencji Chemikaliów, zmieniające dyrektywę 1999/45/WE oraz uchylające rozporządzenie Rady (EWG) nr 793/93 i rozporządzenie Komisji (WE) nr 1488/94, jak również dyrektywę Rady 76/769/EWG i dyrektywy Komisji 91/155/EWG, 93/67/EWG, 93/105/WE i 2000/21/WE Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1272/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji i mieszanin, zmieniające i uchylające dyrektywy 67/548/EWG i 1999/45/WE oraz zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1907/2006 - (CLP) Uregulowania prawne w zakresie substancji i preparatów chemicznych Rozporządzenie MPiPS z dnia 26.09.1997r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. Nr 169 z 2003r., poz. 1650) Rozporządzenie MZ z dnia 30.12.2004r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy związanej z występowaniem w miejscu pracy czynników chemicznych (Dz. U. Nr 11 z 2005r., poz. 86) Rozporządzenie MZ z dnia 1.12.2004r. w sprawie substancji, preparatów, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy (Dz. U. Nr 280, poz. 2771 z późn. zm.) Rozporządzenie MZ z dnia 20.04.2005r. w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz. U. Nr 73, poz. 645 z późn. zm.) Uregulowania prawne w zakresie substancji i preparatów chemicznych Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 5 lipca 2004 r. w sprawie ograniczeń, zakazów lub warunków produkcji, obrotu lub stosowania substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych oraz zawierających je produktów (Dz. U. Nr 168, poz. 1762 z późniejszymi zmianami) obecnie projekt, rozporządzenie z 2004 roku jest uchylone 3
wykaz substancji, preparatów, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym rejestr prac, których wykonywanie powoduje konieczność pozostawania w kontakcie z czynnikami rakotwórczymi rejestr pracowników zatrudnionych przy tych pracach obowiązek przeprowadzania badań i pomiarów czynników szkodliwych, rejestrowania i przechowywania wyników tych badań oraz udostępniania ich pracownikom obowiązek dostarczenia pracownikom środków ochrony indywidualnej zabezpieczających przed działaniem niebezpiecznych i szkodliwych czynników występujących środowisku pracy zasady bhp przy stosowaniu, magazynowaniu i przechowywaniu materiałów niebezpiecznych ocena ryzyka zawodowego stwarzanego przez czynnik chemiczny obowiązek eliminowania lub ograniczenia do minimum ryzyka zawodowego wynikającego z pracy z czynnikiem chemicznym 4
Rozporządzenie (WE) nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (REACH), utworzenia Europejskiej Agencji Chemikaliów REACH (opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej seria L nr 396 z 30 grudnia 2006 roku; sprostowanie w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej seria L nr 136 z 29 maja 2007 roku) Nadzór nad chemikaliami przed wejściem w życie rozporządzenia REACH Nadzór obejmował między innymi: kontrolę poprawności klasyfikacji substancji i preparatów chemicznych sporządzoną przez wprowadzającego substancje i preparaty do obrotu ocenę poprawności Kart Charakterystyki substancji i preparatów chemicznych wykorzystywanych w działalności zawodowej ocenę poprawności oznakowania substancji i preparatów chemicznych przeznaczonych dla konsumentów/pracowników stosujących takie preparaty w działalności zawodowej kontrolę stosowania ograniczeń i zakazów odnośnie niebezpiecznych substancji i preparatów chemicznych kontrolę warunków BHP podczas stosowaniu substancji i preparatów chemicznych REACH NOWE WYZWANIE Państwowa Inspekcja Sanitarna nadal wiodąca Inspekcja w zakresie nadzoru nad chemikaliami (art. 33 Ustawy o substancjach i preparatach chemicznych) Najbliższa przyszłość - CLP Nowelizacja ustawy o substancjach i preparatach chemicznych, ustaw kompetencyjnych Organów Nadzoru oraz doprecyzowanie uprawnień kontrolnych 5
Nadzór PIS - pobór i badania próbek NOWOŚĆ (Ustawa o substancjach i preparatach chemicznych) Art. 33c. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia: 1) tryb pobierania i badania próbek substancji i preparatów oraz wyrobów w ramach nadzoru wykonywanego przez Państwową Inspekcję Sanitarną, 2) wzór protokołu pobrania tej próbki, 3) sposób zabezpieczania tych próbek, 4) wzór sprawozdania z tych badań, 5) sposób postępowania z pozostałościami po tych próbkach mając na względzie zapewnienie wysokiej jakości badań i bezpieczeństwo osób prowadzących badania. Ustawa kompetencyjna PIS po art. 27a dodaje się art. 27b w brzmieniu: Art. 27b. 1. W przypadku stwierdzenia, że do obrotu zostały wprowadzone substancje chemiczne, preparaty chemiczne lub wyroby wbrew zakazowi lub ograniczeniu określonemu w przepisach wydanych na podstawie art. 31 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 stycznia 2001 r. o substancjach i preparatach chemicznych lub przepisach załącznika XVII rozporządzenia nr 1907/2006, albo wbrew warunkom określonym w tych przepisach, właściwy państwowy inspektor sanitarny nakazuje, w drodze decyzji, wstrzymanie produkcji lub wprowadzania do obrotu tej substancji, preparatu lub wyrobu, albo o ile to konieczne, wycofanie tej substancji, preparatu lub wyrobu z rynku i niezwłocznie powiadamia Inspektora do Spraw Substancji i Preparatów Chemicznych. Ustawa kompetencyjna PIS 2. W przypadku stwierdzenia, że jest produkowana lub została wprowadzona do obrotu substancja chemiczna w jej postaci własnej, jako składnik preparatu lub w wyrobie bez jej zarejestrowania, jeżeli jest to wymagane, zgodnie z odpowiednimi przepisami tytułu II rozporządzenia nr 1907/2006 oraz wbrew terminom określonym w art. 21 tego rozporządzenia właściwy państwowy inspektor sanitarny nakazuje, w drodze decyzji, wstrzymanie produkcji lub wprowadzania do obrotu tej substancji, preparatu lub wyrobu, albo o ile to konieczne, wycofanie tej substancji, preparatu lub wyrobu z rynku i niezwłocznie powiadamia Inspektora do Spraw Substancji i Preparatów Chemicznych. 6
Ustawa kompetencyjna PIS 3. Przepisy ust. 2 stosuje się także w przypadku nieprzedłożenia Agencji informacji na temat zmian rocznej lub całkowitej ilości produkcji lub importu, skutkujących zmianą zakresu wielkości obrotu, o których mowa w art. 22 ust. 1 lit. c oraz w art. 12 ust. 2 rozporządzenia nr 1907/2006. 4. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia, warunki, tryb i sposób wycofania substancji chemicznej, preparatu chemicznego lub wyrobu, o których mowa w ust. 1 3, z obrotu oraz warunki i sposób ich przechowywania, mając na względzie zapewnienie właściwego poziomu ochrony zdrowia i środowiska. Ustawa kompetencyjna PIS Art. 37b. Kto wbrew decyzji właściwego państwowego inspektora sanitarnego produkuje, wprowadza do obrotu lub nie wycofuje z rynku substancji, preparatu lub wyrobu, podlega karze grzywny, karze ograniczenia wolności albo karze pozbawienia wolności do lat 2. Art. 38. 1. Kto utrudnia lub udaremnia działalność organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej, podlega karze aresztu do 30 dni, karze ograniczenia wolności albo karze grzywny. 2. Orzekanie w sprawach o czyny, o których mowa w ust. 1, następuje w trybie przepisów ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (Dz. U. Nr 106, poz. 1148, z późn. zm.). Zadania Państwowej Inspekcji Pracy Art. 10. 1. Do zadań Państwowej Inspekcji Pracy należy: 6a) nadzór nad spełnianiem przez pracodawców obowiązków określonych w art. 35 oraz art. 37 ust. 5 i 6 rozporządzenia (WE) nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (REACH) (Dz. Urz. UE L 396 z 30.12.2006, str. 1, z późn. zm.), zwanego dalej rozporządzeniemnr1907/2006, zgodnie z odrębnymi przepisami dotyczącymi ochrony pracy, w zakresie swoich kompetencji; 6b) nadzór nad przestrzeganiem warunków stosowania substancji określonych przez Europejską Agencję Chemikaliów na podstawie art. 9 ust. 4 rozporządzenia nr 1907/2006, w zakresie swoich kompetencji (Art. 9 dotyczy zwolnienia z ogólnego obowiązku rejestracji w zakresie badań dotyczących produktów i procesu produkcji oraz ich rozwoju (PPORD) 7
Priorytety REACH Priorytetowy art. REACH Art. powiązane 5,6 10,12,14 20.2 22,23,9,17,18 31, (31.7) 32,33,36 Dotyczy Brak danych, brak obrotu, rejestracja substancji w ich postaci własnej lub jako składnika preparatu Karty charakterystyki, (P/I obowiązek dostarczania scenariuszy narażenia do KCh) Komentarz (ewentualne problemy) Kluczowe dane o identyfikacji substancji, informacje z systemu REACH IT K Ch i Scenariusz narażenia kluczowe elementy przekazywania informacji w REACH 37 (PIP) 35 (PIP) Dalsi Użytkownicy - Kontrola czy Dalsi Użytkownicy obowiązek wdrożenia implementowali Scenariusze Scenariuszy Narażenia Narażenia Dostęp pracowników do informacji Zapewnienie pracownikom dostępu do informacji dostarczanych zgodnie z przepisami art. 31 i 32 w odniesieniu do substancji lub preparatów, które stosują lub na które mogą być narażeni w trakcie swojej pracy REACH - nowe zadania Organy Nadzoru zakresie wdrażania przepisów REACH będą odpowiedzialne za: nadzór nad przestrzeganiem przez producentów, importerów, dystrybutorów i osoby stosujące substancje chemiczne przepisów zapisu art. 5 REACH, stanowiącego że substancje w ich postaci własnej, jako składniki preparatów lub w wyrobach nie są produkowane we Wspólnocie ani wprowadzane do obrotu, chyba że zostały zarejestrowane, jeżeli taka rejestracja jest wymagana zgodnie z przepisami rozporządzenia (PIS) w wybranych przypadkach za sprawdzanie, przy współpracy z Biurem do Spraw Substancji i Preparatów Chemicznych, czy informacje przekazana ECHA w procesie rejestracji są prawdziwe (PIS) REACH - nowe zadania Organy Nadzoru zakresie wdrażania przepisów REACH będą odpowiedzialne za: nadzór nad przekazywaniem informacji w dół łańcucha dostaw w postaci karty charakterystyki, jeżeli jest wymagana zgodnie z art. 31 lub przepisami art. 34 (informacja równoważna) (PIS, PIP) sprawdzanie prawidłowości przygotowywanych i przekazywanych kart charakterystyki (PIS) nadzór nad przechowywaniem informacji określonych w art. 36 (Obowiązek przechowywania informacji) (PIS) 8
REACH - nowe zadania Organy Nadzoru zakresie wdrażania przepisów REACH będą odpowiedzialne za: nadzór nad przestrzeganiem przez dalszych użytkowników ich obowiązków dotyczących oceny bezpieczeństwa chemicznego oraz przekazywanie przez DU informacji, jeżeli takie obowiązki są wymagane (PIS) nadzór nad spełnianiem przez dalszych użytkowników obowiązków określonych w art. 37 ust. 5 i 6, dotyczących wprowadzania i stosowania środków kontroli ryzyka, stosownie do otrzymanych lub samodzielnie przygotowanych informacji - Scenariuszy Narażenia (PIS, PIP) dokonywanie kontroli, czy substancje chemiczne produkowane, wprowadzane do obrotu lub stosowane, zawarte w załączniku XIV, posiadają wymagane zezwolenie (PIS) REACH - nowe zadania Organy Nadzoru zakresie wdrażania przepisów REACH będą odpowiedzialne za: nadzór nad przestrzeganiem przez producentów, importerów, dystrybutorów i użytkowników substancji przepisów dotyczących ograniczeń produkcji, obrotu i stosowania substancji chemicznych (PIS) współpracę z Agencją i innymi państwami członkowskimi w ramach forum wymiany informacji o egzekwowaniu przepisów rozporządzenia REACH, w tym zapewnienie wsparcia eksperckiego nominowanemu członkowi forum oraz ułatwianie jego pracy w ramach forum (PIS) współpracę z innymi organami nadzoru (PIS, PIP) przygotowywanie informacji do sprawozdania przedkładanego przez RP co 5 lat Komisji Europejskiej w zakresie egzekwowania przepisów rozporządzenia REACH (PIS, PIP)??? REACH zadania bezpośrednie kontrola u producentów, importerów, dystrybutorów substancji i preparatów chemicznych oraz wyrobów i stosujących substancje i preparaty chemiczne w działalności zawodowej bezpośrednie egzekwowanie przepisów rozporządzenia REACH (NOWOŚĆ) wydawanie decyzji administracyjnych, nakazów w zakresie egzekwowania przepisów rozporządzenia REACH 9
REACH. jest faktem CLP również.. 10