P R O T O K Ó Ł kontroli doraźnej przeprowadzonej w dniu 8 stycznia 2014 r.w Domu Pomocy Społecznej w Darskowie przeznaczonym dla osób przewlekle psychicznie chorych. Zgodnie z art. 22 pkt 8 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2013 r. poz. 182 z późn. zm.) do zadań wojewody należy nadzór nad realizacją zadań samorządu powiatowego, w tym nad jakością działalności jednostek organizacyjnych pomocy społecznej oraz nad jakością usług zgodnie ze standardem określonym w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 sierpnia 2012 r. w sprawie domów pomocy społecznej (Dz. U. z 2012 r., poz. 964), a także nad zgodnością zatrudnienia pracowników jednostek organizacyjnych pomocy społecznej z wymaganiami określonymi w rozporządzeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 18 marca 2009 r. w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych (Dz. U. z 2013 r., poz. 1050 z późn. zm.). W dniu od 8 stycznia 2014 r. w oparciu, o 4 pkt 3 oraz 7 rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 23 marca 2005 r. w sprawie nadzoru i kontroli w pomocy społecznej (Dz. U. Nr 61, poz. 543 z późn. zm.) w kontrolę doraźną w Domu Pomocy Społecznej w Darskowie przeprowadził zespół inspektorów Wydziału Spraw Społecznych Zachodniopomorskiego Urzędu Wojewódzkiego w Szczecinie w składzie: Piotr Domagalski Dyrektor Wydziału spraw Społecznych osoba kierująca zespołem, Janina Jakubowska starszy inspektor, Anna Twardziak starszy inspektor wojewódzki, na podstawie upoważnienia nr 3/2014 z dnia 3 stycznia 2014 r. wydanego przez Wojewodę Zachodniopomorskiego Marcina Zydorowicza. Kontrolą objęto zagadnienia dotyczące jakości działalności Domu w zakresie usług bytowych i opiekuńczych. Protokół zawiera dane ustalone na podstawie wizytacji obiektu, rozmów z mieszkańcami i pracownikami, informacji uzyskanych od Dyrektora Pani Eleonory Winiarskiej oraz analizy wybranych dokumentów. Dom Pomocy Społecznej w Darskowie jest jednostką organizacyjną powiatu drawskiego. Decyzją Wojewody Zachodniopomorskiego sygn. PS.1.MO.9013/17a/06/07 Nr 10/2007, z dnia 03.01.2007 r. wydano Staroście Drawskiemu zezwolenie na czas nieokreślony na prowadzenie Domu Pomocy Społecznej w Darskowie przeznaczonego dla osób przewlekle psychicznie chorych. Dom przeznaczony jest na 67 miejsc. Dyrektorem Domu Pomocy Społecznej w Darskowie jest Eleonora Winiarska. Ww. zatrudniona jest na tym stanowisku od dnia 01 lipca 2005 r. na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony. Dyrektor Domu posiada wymagane kwalifikacje oraz staż pracy w pomocy społecznej, zgodnie z art. 122, ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej. W dniu kontroli w Domu Pomocy Społecznej w Darskowie stan mieszkańców wynosił 66 osób, spośród których jedna osoba (od dnia 7 stycznia 2014 r. z uwagi na zły stan zdrowia) przebywa w szpitalu. Liczba wolnych miejsc wynosi 1. DPS w Darskowie mieści się w trzykondygnacyjnym, podpiwniczonym budynku pałacowym. Otoczenie Domu pozbawione jest barier architektonicznych. Zweryfikowano realizację zalecenia pokontrolnego, wydanego w dniu 23 stycznia 2013 r., dotyczącego nieprawidłowej szerokość drzwi do pomieszczeń ogólnodostępnych i sanitarnych. Dyrektor Domu poinformował kontrolujących, że w 2013 r. w jednostce dokonano wymiany części drzwi, w pozostałym zakresie trwają prace remontowe. Budynek wyposażony jest w system przeciwpożarowy oraz
system przyzywowoalarmowy. W dniu kontroli stwierdzono, że system przyzywowoalarmowy był sprawny. DPS w Darskowie dysponuje ogółem 28 pokojami mieszkalnymi jedno i wieloosobowymi. Ustalono, że powierzchnia ww. pokoi mieszkalnych zgodna jest z wymogami standardu. Pokoje wyposażone były w tapczany lub łóżka (w tym rehabilitacyjne), stoliki, krzesła, szafki nocne oraz szafy ubraniowe. Dodatkowo w pokojach znajdują się elementy wyposażenia dekoracyjnego np. dywaniki, obrusy, firanki i zasłony, narzuty, obrazy, kwiaty itp., które wg opinii mieszkańców sprzyjają w tworzeniu domowej atmosfery. Mieszkańcy mają możliwość meblowania pokoi wg własnych upodobań na ich wniosek lub wniosek złożony przez opiekuna prawnego, ze środków własnych mieszkańca zgodnie ze złożonym podaniem zakupywane są meble (m.in. łóżko, pufa, szafka itp.). (Załącznik nr 1 Kopie dokumentów dotyczących zakupywania mebli ze środków własnych mieszkańca.) W Domu Pomocy Społecznej w Darskowie znajdują się niżej wymienione pomieszczenia ogólnodostępne: 1 pokój dziennego pobytu (tzw. sala kominowa), 1 jadalnia, 1 gabinet medycznej pomocy doraźnej, 1 kuchenka pomocnicza, 1 pomieszczenie do terapii zajęciowej, 2 pomieszczenia do rehabilitacji ruchowej, 1 pomieszczenie pomocnicze do prania i suszenia, 1 palarnia, 1 pokój gościnny. Dom nie posiada wyznaczonego miejsca kultu religijnego, ponieważ w odległości ok. 100 m od placówki znajduje się kościół ww. rozwiązanie zgodne jest z 6 ust. 1, pkt 2, lit. j rozporządzenia w sprawie domów pomocy społecznej. Dom zapewnia mieszkańcom możliwość korzystania z łazienek i toalet ogólnodostępnych, część pomieszczeń sanitarnych usytuowanych jest przy pokojach mieszkalnych. Zespół kontrolny zwrócił uwagę na fakt, iż jedna z łazienek usytuowanych w pokoju (w której znajdował się prysznic i umywalka) była zamknięta. Z uzyskanych wyjaśnień wynika, że zamieszkująca pokój mieszkanka jest osobą silnie zaburzoną psychicznie wielokrotnie nie zakręcała kranu w konsekwencji czego woda zalewała oba pomieszczenia. Z uwagi na powtarzające się incydenty zespół terapeutyczno opiekuńczy mając na względzie bezpieczeństwo mieszkańców uznał zastosowanie powyższego rozwiązania za najrozsądniejsze. Mieszkance umożliwia się dostęp do łazienki wyłącznie po uprzednim zgłoszeniu potrzeby opiekunowi. Ustalono, że powyższe informacje odnotowano w indywidualnym planie wsparcia mieszkanki, wobec czego nie wnosi się w tym zakresie zastrzeżeń. Ponadto ustalono że w 12 pokojach mieszkalnych zainstalowane były umywalki. Łazienki wyposażone były w urządzenia kąpielowe (wanna, natryski), lustra, szafki na przybory higieniczne oraz środki higieny osobistej. Natomiast w toaletach znajdowały się oczka wc, umywalki i lustra. Pomieszczenia higienicznosanitarne zostały przystosowane do potrzeb osób niepełnosprawnych poprzez zainstalowanie uchwytów i poręczy, wyłożenie podłóg antypoślizgowym podłożem oraz zainstalowanie siedzisk kąpielowych. Zgodnie ze standardem w zakresie warunków sanitarnych określonym w 6, ust. 1, pkt 4, lit. a rozporządzenia w sprawie domów pomocy społecznej, liczba łazienek powinna zapewniać możliwość korzystania z nich przez nie więcej niż 5 mieszkańców, natomiast toalet przez nie więcej niż 4 mieszkańców. Stwierdza się, że Dom spełnia normy standardu w powyższym zakresie. W dniu kontroli przeprowadzono wizytację wszystkich pomieszczeń mieszkalnych i higienicznosanitarnych były one czyste i wolne od nieprzyjemnych zapachów. (Załącznik nr 2 Informacja dotycząca przyczyn zamykania łazienki w pok. nr 11.) Dom Pomocy Społecznej w Darskowie dysponuje własną kuchnią oraz zapleczem magazynowym. Stawka żywieniowa na jednego mieszkańca w 2013 r. wynosiła 6,19 zł, natomiast na rok 2014 zaplanowano podwyższenie kwoty do 7,50 zł. Jak wynika z ogłoszeń 2
zamieszczonych na tablicach informacyjnych oraz z oświadczeń pracowników i mieszkańców codzienna organizacja posiłków przedstawia się następująco: śniadanie w godz. od 8 30 do 10 30, obiad w godz. od 12 45 do 14 45, kolacja w godz. od 18 00 do 20 00. Mieszkańcom posiadającym zleconą dietę wydawane są dodatkowe posiłki: drugie śniadanie o godz. 11 00, podwieczorek o godz. 16 00 Czas wydawania dla trzech podstawowych posiłków wynosi 2 godziny, a ostatni posiłek jest podawany nie wcześniej niż o godzinie 18 00, co jest zgodne z wymogami standardu w tym zakresie. Mieszkańcy mają możliwość otrzymania posiłku dodatkowego w formie dokładki do otrzymanej porcji. Osobom, którym lekarz zlecił stosowanie odpowiedniej do ich stanu zdrowia diety Dom zapewnia odpowiednio zbilansowane posiłki. Informacja dla mieszkańców o bieżącym jadłospisie zamieszczona jest przy wejściu do jadalni. Ponadto przez całą dobę Dom zapewnia mieszkańcom dostęp do podstawowych produktów żywnościowych (tj. chleb, margaryna, drzem i herbata) znajdujących się w dyżurce pielęgniarek. (Załącznik nr 3 Informacja dot. wysokości stawki żywieniowej, Kopia jadłospisu, Kopia książki dotyczącej wydawanych z kuchni towarów na terapię i do kuchenki pomocniczej.) Z informacji uzyskanych podczas kontroli wynika, że wszyscy mieszkańcy Domu Pomocy Społecznej posiadają własny dochód. Osoby o niskich dochodach, którym sytuacja finansowa nie pozwala na zakupienie z własnych środków odzieży i obuwia wspomagane są w tym zakresie przez Dom. Pracownicy pierwszego kontaktu lub opiekunowie dokonują cotygodniowego przeglądu odzieży mieszkańców wskazują na konieczność dokonania ewentualnych napraw, ustalają potrzeby mieszkańca itp. Podczas wizytacji Domu sprawdzono stan zaopatrzenia mieszkańców w odzież i obuwie. Nie stwierdzono w tym zakresie nieprawidłowości. Mieszkańcy byli schludnie ubrani, ich odzież była czysta i pozbawiona nieprzyjemnych zapachów. Ustalono, że mieszkańcami Domu są osoby wymagające częściowej lub całkowitej pomocy w podstawowych czynnościach życiowych. Z rozmów z mieszkańcami wynika, że kąpiel odbywa się dwa razy w tygodniu, a w razie potrzeby częściej. Mężczyźni są goleni co drugi dzień podczas porannej toalety. Mycie głowy odbywa się w zależności od potrzeb. W przypadku osób leżących kąpiele odbywają się codziennie. Dom zaopatruje mieszkańców w podstawowe środki higieny osobistej m.in.: mydło w płynie i w kostce, papier toaletowy, maszynki do golenia, kremy i pędzle do golenia, szczoteczki i pasty do zębów, szampony itp. Ponadto mieszkańcy zakupują środki czystości z własnych dochodów zgodnie ze swoimi potrzebami i upodobaniami. Dom posiada własną pralnię, do której przekazywana jest pościel, koce i ręczniki, a także odzież osobista i bielizna mieszkańców. Żaden z mieszkańców nie dokonuje prania samodzielnego. Pracownicy pralni zajmują się również prasowaniem i naprawianiem odzieży w razie potrzeby. Wymiana ręczników dokonywana jest codziennie, a zmiana pościeli odbywa się raz w tygodniu, a w razie potrzeby częściej. Świeżość zmian pościelowych jak i ręczników nie budziła zastrzeżeń kontrolujących. (Załącznik nr 4 Informacja dotycząca usług opiekuńczych, Kopie faktur VAT potwierdzających zakup ze środków finansowych Domu mydła i papieru toaletowego na potrzeby mieszkańców, Kopie harmonogramów usług pielęgnacyjnych świadczonych na rzecz mieszkańców.) Pracami porządkowymi na terenie Domu zajmują się pracownicy zatrudnieni na stanowiskach pokojowych. Sprzątanie pomieszczeń mieszkalnych odbywa się codziennie, a sprzątanie pomieszczeń higienicznych i korytarzy dwa razy dziennie lub częściej 3
w zależności od potrzeb. W czasie kontroli wizytowane pomieszczenia były utrzymane w odpowiednim stanie higienicznym i estetycznym. Dyrektor Domu przyjmuje mieszkańców codziennie w godz. 10 00 15 00, natomiast sprawy pilne rozpatrywane są niezwłocznie po ich rozpoznaniu. Informacja dot. terminu przyjęć interesantów przez Dyrektora Domu umieszczona jest na tablicy ogłoszeń. Skontrolowano dokument pn. Książka skarg i wniosków i ustalono, iż w latach 2013/2014 nie odnotowano żadnej skargi dot. nieprawidłowości w zakresie świadczonych usług na rzecz mieszkańców Domu. Uwagi i wnioski zgłaszane przez mieszkańców ustnie są załatwiane na bieżąco przez personel i kierownictwo Domu. (Załącznik nr 5 Oświadczenie Dyrektora jednostki w sprawie skarg i wniosków.) Struktura organizacyjna Domu przedstawia się w sposób następujący: Dyrektor osoba kierująca jednostką, dział ekonomiczny, dział terapeutyczno opiekuńczy, dział gospodarczy oraz samodzielne stanowiska. Jak wynika z uzyskanej dokumentacji na dzień 8 stycznia 2014 r. w zespole terapeutyczno opiekuńczym zatrudnionych było 36 osób (36 etatów). Stan zatrudnienia osób do bezpośredniej pracy z mieszkańcami Domu przedstawia się w następujący sposób: kierownik działu terapeutycznoopiekuńczego 1 osoba / 1 etat, kierownik działu gospodarczego 1 osoba / 1 etat, inspektor ds. kadr i administracji 1 osoba / 1 etat, pielęgniarki 3 osoby / 3 etaty, opiekunowie 17osób / 17 etatów, pokojowe 7 osób / 7 etatów, starszy terapeuta zajęciowy 1 osoba / 1 etat, technik fizjoterapii 1 osoba / 1 etat, pracownicy socjalni 2 osoby / 2 etaty, p.o. szefa kuchni 1 osoba / 1 etat, kucharka 1 osoba / 1 etat. Na podstawie przedłożonych dokumentów zespół inspektorów ustalił, że do bezpośredniej pracy z mieszkańcami Domu zatrudnionych jest 36 pracowników w wymiarze 36 etatów. Zgodnie z powyższym wskaźnik zatrudnienia z zespole terapeutyczno opiekuńczym wynosi 0,54. Uzyskany wskaźnik zgodny jest ze standardem określonym w 6, ust. 2, pkt 3, lit. c rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 sierpnia 2012 r. w sprawie domów pomocy społecznej. Zgodnie z wyżej cytowanym rozporządzeniem wskaźnik zatrudnienia pracowników w Domu o typie dla osób przewlekle psychicznie chorych wynosi nie mniej niż 0,5 na jednego mieszkańca domu. (Załącznik nr 6 Informacja dotycząca stanu zatrudnienia w zespole terapeutyczno opiekuńczym.) Zespół kontrolny nie stwierdził nieprawidłowości w funkcjonowaniu Domu Pomocy Społecznej w Darskowie. Ustalono, że świadczone na rzecz mieszkańców usługi bytowe i opiekuńcze zgodne są ze standardem określonym w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 sierpnia 2012 r. w sprawie domów pomocy społecznej. Na tym kontrolę zakończono i odnotowano w książce kontroli pod pozycją nr 2. 4
Pouczenie Przed podpisaniem protokołu kontroli, kontrolowany może zgłosić zastrzeżenia na piśmie, co do jego treści w ciągu 7 dni od dnia otrzymania go do podpisu. Odmowa podpisania protokołu powinna być poprzedzona złożeniem pisemnych wyjaśnień przyczyn odmowy nie stanowi przeszkód do wszczęcia postępowania pokontrolnego. Protokół sporządzono w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, które otrzymują: 1. Dom Pomocy Społecznej w Darskowie. 2. a/a. Dyrektor jednostki kontrolowanej: Kontrolujący:... (podpis) Szczecin, dnia stycznia 2014 r. Oświadczam, że w dniu. zostałem zapoznany z treścią niniejszego protokołu i otrzymałem jeden jego egzemplarz.... (podpis Dyrektora jednostki kontrolowanej) (miejscowość i data) 5