DSW, Dzień OZE WROCŁAW, 21 STYCZNIA 2016 r.
ROZWÓJ ODNAWIALNYCH ŹRÓDEŁ ENERGII W POLSCE Radosław Koropis Wiceprezes TRMEW
GRUPA TRMEW 26 lat istnienia stowarzyszenia 22 rocznica rejestracji TRMEW 448 członków zwyczajnych 186 członków posiadających małe elektrownie wodne TRMEW sp. z o.o. szkolenia, konferencje, projekt RESTOR Hydro TRMEW Obrót sp. z o.o. spółka obrotu energią elektryczną TRMEW stowarzyszenie, legislacja, kwartalnik Energetyka Wodna
PODSTAWY PRAWNE Traktat z Kioto (1997) traktat międzynarodowy w sprawie zmian klimatu, zobowiązywał sygnatariuszy do zmniejszenia emisji dwutlenku węgla metanu i tlenku azotu. Dyrektywy 28/WE z 2009 roku o promocji energii z odnawialnych źródeł energii (OZE). Konferencja Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu, Paryż 2015. Ustawa z 10 kwietnia 2010 r. Prawo energetyczne system wsparcia dla energii odnawialnej (od 2005 roku). Rozporządzenia Ministra Gospodarki w sprawie określenia obowiązku umorzenia świadectw pochodzenia potwierdzających wytworzenie energii elektrycznej w odnawialnych źródłach. Ustawa z 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii wprowadzająca system aukcyjny.
Priorytety Europy w dziedzinie klimatu i energii: przyszłe działania Nowe zamierzenie na 2030 r. Źródło: Prezentacja Przewodniczącego J.M. Barroso na posiedzenie Rady Europejskiej w dniach 20-21 marca 2014 r. Komisja Europejska M.Kulesa, Suchedniów, 7.06.2014 r. Slajd: 6
OZE a ŚRODOWISKO Redukcja emisji zanieczyszczeń na 1 MWh wyprodukowaną w odnawialnym źródle energii CO 2 740-1100 kg SO 2 1,3-5,2 kg NO x 1,5-5,2 kg pyły zawieszone 1-4 kg metale ciężkie nikiel, ołów, rtęć, kadm, chrom, arsen
OZE a RYNEK PRACY
OZE a NAKŁADY INWESTYCYJNE
ZASOBY ŹRÓDEŁ ODNAWIALNYCH W POLSCE (DANE URE stan 30.09.2015 r.)
UDZIAŁ TECHNOLOGII OZE (bez hydroenergetyki) stan 2014
UDZIAŁ [%] ENERGII Z OZE W KOŃCOWYM ZUŻYCIU ENERGII BRUTTO stan na 2013 Źródło: GUS Raport Energia 2015
Źródło: ARE
ROZWÓJ MOCY INSTALOWANYCH W POLSCE DO ROKU 2050
PRODUKCJA ENERGII ELEKTRYCZNEJ W POLSCE Z PODZIAŁEM NA TECHNOLOGIE OZE stan na 2014 Źródło: Marek Kulesa TOE na podstawie danych ARE
INSTALACJE OZE W POLSCE wg URE na dzień 30.09.2015 elektrownie biogazowe wytwarzające z biogazu z oczyszczalni ścieków 267 99 197.993 59.500 wytwarzające z biogazu rolniczego 67 71.996 wytwarzające z biogazu składowiskowego 98 63.645 wytwarzające z biogazu mieszanego 3 2.852 elektrownie wodne 754 982.101 elektrownia wodna przepływowa do 0,3 MW 584 46.335 elektrownia wodna przepływowa do 1 MW 93 56.578 elektrownia wodna przepływowa do 5 MW 61 139.003 elektrownia wodna przepływowa powyżej 10 MW 7 309.164 elektrownia wodna przepływowa do 10 MW 6 48.341 elektrownia wodna szczytowo-pompowa lub przepływowa z członem pompowym 3 382.680 wytwarzające z promieniowania słonecznego 225 51.166 elektrownie wiatrowe 1,003 4253.876 elektrownie realizujące technologię współspalania 44 0.000 elektrownie biomasowe 36 1033.245 Razem 2,329 6518.381
1 003 ELEKTROWNIE WIATROWE MOC 4 253,876 MW
Prognozowany udział generacji wiatrowej w krajowej produkcji energii elektrycznej TWh 200,00 180,00 160,00 140,00 120,00 100,00 80,00 60,00 40,00 20,00 0,00 11,57% 9,25% 6,89% 5,88% 4,59% 3,58% 2,47% 2012 2013 2014 2015 F2020 F2025 F2030 Produkcja energii w energetyce wiatrowej Łączna produkcja energii elektrycznej w Polsce Źróło PSEW na bazie danych PSE S.A., Projekt polityki energetycznej kraju 2050 18
225 ELEKTROWNIE FOTOWOLTAICZNE MOC 51,166 MW
297 BIOGAZOWNIE MOC 197,993 MW w tym 67 biogazowni rolniczych moc 71,996 MW
SIŁOWNIE WODNE I MAŁE ELEKTROWNIE WODNE W POLSCE Rok 1925 1935 Liczba obiektów 8 100(młyny, tartaki, falusze) 1953 7 230 (6 330 w eksploatacji) 1982 2 131 (w tym 300 MEW) 2006 676 2012 750 2014 756 2015 (31.09.2015) 754 MOC 982,101 MW
POTENCJAŁ HYDROENERGETYCZNY UE
PROJEKT RESTOR HYDRO Projekt finansowany przez Komisję Europejską w ramach programu Inteligentna Europa Program dla Europy
RESTOR Hydro projekty pilotażowe nieczynna MEW Trzebieszowice woj. dolnośląskie
INWENTARYZACJA STOPNI PIĘTRZĄCYCH PROJEKT NA ZLECENIE KZGW www.geoportal.kzgw.gov.pl
PROGNOZA ROZWOJU ENERGETYKI WODNEJ W POLSCE PRZY ZAŁOŻENIU OSIĄGNIĘCIA 50% WYKORZYSTANIA POTENCJAŁU HYDROTECHNICZNEGO Typ Wielkość (moc zainstalowana) Orientacyjna ilość (szt.) Moc zainstalowana (MW) Docelowa produkcja (GWh/rok) Piko-EW do 10kW 6175 43 205 Nano-EW do 40/60 kw 2240 67 320 Mikro-EW do 300kW 1120 190 900 Mini-EW do 1MW 300 165 650 Małe-EW do 5 MW 120 240 925 Małe-EW (EU) do 10 MW 20 145 575 RAZEM: 9 975 850 3 575
CZY OZE POTRZEBUJE SYSTEMÓW WSPARCIA?
CECHY RYNKU ENERGII ODNAWIALNEJ Brak naturalnego popytu na energię elektryczną pochodzącą ze źródeł odnawialnych. Dla odbiorcy bardziej istotna jest cena niż źródło pochodzenia energii obrót gwarancjami pochodzenia (instrumentem potwierdzającym źródło pochodzenia energii) wyniósł 635 GWh od początku istnienia systemu tj. września 2014 r. Popyt wykreowany sztucznie w sposób przymusu administracyjnego. Rynkowe i pozarynkowe mechanizmy regulacji. Brak szerszych doświadczeń w funkcjonowaniu i regulacji segmentu odnawialnych źródeł energii, zmiany w systemach wsparcia: Niemcy, Wielka Brytania wprowadzenie aukcji pilotażowych; Czechy, Hiszpania wprowadzenie systemu podatkowego; Włochy skracanie czasu trwania systemu wsparcia.
SPRZEDAŻ ENERGII ELEKTRYCZNEJ PRZEZ WYTWÓRCĘ OZE Sprzedaż do sprzedawcy z urzędu (sprzedawcy zobowiązanego) - obowiązek zakupu energii elektrycznej na podstawie upe art. 9 a ust 6 po średniej cenie sprzedaży energii elektrycznej w poprzednim roku kalendarzowym, o której mowa w art. 23 ust 2 pkt 18 lit. b. cenie Sprzedaż do spółek obrotu Sprzedaż do spółek obrotu organizatorów grup zakupowych Sprzedaż na rynku giełdowym - sprzedaż za pośrednictwem domów maklerskich minimalny pakiet oferowany na TGE 1MWh. Sprzedaż bezpośrednia do odbiorcy końcowego Zużycie na potrzeby własne prosument Magazynowanie energii
REGULACJE NA RYNKU ENERGII
ODBIORCY KOŃCOWI STRUKTURA CEN Ceny energii elektrycznej oraz przesyłu dla odbiorców końcowych posiadających umowy kompleksowe w przedsiębiorstwach obrotu wg taryf Średnie ceny energii elektrycznej dla odbiorców końcowych Źródło: ARE S.A. prezentacja M. Kulesa TOE
ŁAŃCUCH WARTOŚCI NA RYNKU ENERGII Źródło: Konferencja Przyszłość przesyłu i dystrybucji energii elektrycznej Katowice 01.06.2010 r.
ŚREDNI KOSZT KRAŃCOWY W WĘZŁACH SIECI NN DLA OBCIĄŻEŃ PODCZAS SZCZYTU WIECZORNEGO W OKRESIE ZIMOWYM ŹRÓDŁO : MGR INŻ. Andrzej Tymorek - PRACA DOKTORSKA pt.: ANALIZA TARYF PRZESYŁOWYCH JAKO ELEMENTU BEZPIECZNEGO I EFEKTYWNEGO KIEROWANIA PRAC SYSTEMU ELEKTROENERGETYCZNEGO POLTECHNIKA WROCŁAWSKA
ZMIANA SYSTEMU OPŁAT DYSTRYBUCYJNYCH W Polsce istnieje regulowany rynek usług przesyłowych i dystrybucyjnych ciągły wzrost taryf zatwierdzanych przez Prezesa URE. Na świecie istnieją systemy opłat przesyłowych i dystrybucyjnych bezpośrednio związane z czasem, ilością oraz odległością na jaką jest przesyłana energia elektryczna. W związku z likwidację od 2020 r. systemu wsparcie dla OZE starszych niż 15 lat, należy rozważyć możliwość wprowadzenia taryf dystrybucyjnych opartych na rozliczeniach węzłowych realizowanych po sn i nn. Efektem zmian powinny być dodatkowe korzyści finansowe, ujawniające się u wytwórcy i odbiorcy znajdujących się w nieznacznej odległości w stosunku do siebie. Rozpływ mocy w węźle oraz odległość przesyłu energii to decydujący czynnik wyliczenia rzeczywistego kosztu jej przesyłu.
ZUŻYCIE ENERGII ELEKTRYCZNEJ NA POTRZEBY WŁASNE - PROSUMENT f RPO 2014-2020 - ZAGROŻENIA
ROZWÓJ MIKROINSTALACJI W POLSCE PO 20.02.2015
Krajowy Plan Rozwoju Mikroinstalacji Odnawialnych Źródeł Energii do roku 2030 Konsekwentna polityka wsparcia dla mikroinstalacji doprowadziłaby do rozwoju w Polsce do roku 2030: 3,6 mln mikroinstalacji OZE, 42 GW mocy zainstalowanej w mikroinstalacjach i małych instalacjach OZE, w tym 16 GWe mocy elektrycznych, poprawa jakości życia polskich obywateli, w szczególności redukcja źródeł niskiej emisji, poprawa bezpieczeństwa dostaw energii, ponad 25 tys. nowych miejsc pracy, redukcja emisji ponad 100 mln ton CO2, skumulowane obroty 280 mld PLN, rozwój krajowego rynku produkcji urządzeń.
Współpraca EC i systemów ciepłowniczych ze zmiennymi OZE Korzyści dla wiatru Maksymalizacja produkcjii energii z OZE Brak wyłączeń Możliwość zakupu usług bilansowania Korzyści dla elektrociepłowni Możliwość sprzedaży dodatkowych usług Możliwość wykorzystania energii wiatru do produkcji ciepła Mniejsze emisje zanieszczyczeń, jeśli OZE wspierają produkcję mediów w źródłach konwencjonalnych
Przykłady instalacji Holandia >1,500 MW mocy wszystkie z magazynowaniem ciepła... do bilansowania sieci przy dużej produkcji energii z wiatru Dania (2xLM6000) >300 MW mocy wszystkie z magazynowaniem ciepła... do bilansowania sieci przy dużej produkcji energii z wiatru Rosenheim, Niemcy 5 silników łącznie 24 MWel & 21 MWth z magazynowaniem ciepła... do bilansowania sieci przy dużej produkcji energii słonecznej Źródło: GE
MAGAZYNOWANIE ENERGII ELEKTRYCZNEJ Z OZE
MOBILNE MAGAZYNY ENERGII ELEKTRYCZNEJ - SAMOCHODY ELEKTRYCZNE
INTELIGENTNE SIECI DYSTRYBUCYJNE Sposobem ograniczania trudności przy wykorzystaniu OZE jest zastosowanie magazynów energii elektrycznej zdolnych do przejęcia chwilowych uderzeń energii i do podtrzymania napięcia przy zaniku energii ze źródła. Wprowadzenie magazynów energii elektrycznej jest jednym z istotnych elementów budowy inteligentnej sieci smart grid, która jest niezbędna dla wykorzystania wielu rozproszonych źródeł energii. Projekt Smart City Wrocław wymiana 331 000 liczników do lutego 2017 r. - Instalacja inteligentnych liczników smart metering.
ISTOTA SMART GIRD
WIRTUALNA ELEKTROWNIA OZE
Dziękuję za uwagę Radosław Koropis Towarzystwo Rozwoju Małych Elektrowni Wodnych ul. Królowej Jadwigi 1 86-300 Grudziądz telefon: +48 (056) 46 49 644 fax: +48 (056) 46 49 643 e-mail: biuro@trmew.pl