PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z FIZYKI W GIMNAZJUM W POPIELAWACH opracowany w oparciu o Wewnątrzszkolny System Oceniania Opracowany przez: mgr Ewę Jędrzejec I. Cele przedmiotowego systemu oceniania: 1. Informowanie ucznia o poziomie jego osiągnięć edukacyjnych i postępach w zakresie fizyki. 2. Motywowanie ucznia do dalszej pracy. 3. Dostarczanie rodzicom (prawnym opiekunom) i nauczycielom - wychowawcom informacji o postępach, trudnościach i specjalnych uzdolnieniach ucznia. 4. Wdrażanie do systematyczności, samokontroli i samooceny. 5. Pomoc uczniowi w samodzielnym planowaniu własnego rozwoju. 6. Dostarczanie nauczycielowi informacji na temat skuteczności jego metod w celu doskonalenia własnego warsztatu pracy. II. Kryteria, formy, zasady i częstotliwość oceniania. 1. Na lekcjach fizyki uczniowie oceniani są za: Wiedzę przedmiotową i umiejętności określone w podstawie programowej; Wiedzę użyteczną i praktyczną mającą zastosowanie w życiu codziennym; Wiedzę konieczną do kontynuowania nauki na kolejnym etapie edukacyjnym; Aktywność, czyli postawę ucznia przejawiającą się w komunikacji, pracy w grupach oraz gromadzeniu i przetwarzaniu informacji; 2. Na ogólną ocenę (semestralną i roczną), którą uczeń uzyska składają się: Prace pisemne; Odpowiedzi ustne; Prace domowe; Zaangażowanie w zajęciach; Ocenianie uczniów dokonuje się na podstawie szczegółowych wymagań edukacyjnych sformułowanych w sposób operacyjny.
3. Narzędzia pomiaru dydaktycznego sprawdzające wiedzę i umiejętności uczniów: FORMA TREŚĆ CZĘSTOTLIWOŚĆ ZASADA Sprawdzian pisemny (np. test) Materiał z danego działu nauczania Przynajmniej jeden w semestrze Termin ustala się na tydzień przed, zapisując do dziennika ołówkiem. Kartkówka zapowiadana Niewielka ilość materiału, z trzech ostatnich lekcji. Przynajmniej jedna, dwie w semestrze Termin ustala się na lekcji poprzedzającej. Kartkówka niezapowiedziana Materiał z dwóch ostatnich lekcji W miarę potrzeb Bez zapowiedzi. Odpowiedź ustna Niewielka ilość materiału, maks. z dwóch tematów. Przynajmniej jedna w semestrze Bez zapowiedzi. Aktywność na zajęciach Materiał bieżący i wskazany przez nauczyciela. Indywidualnie w zależności od zaangażowania ucznia trzy +" - ocena 5; dwa +"- ocena 4; jeden +"- ocena 3; trzy -" - ocena 1 ; Prace domowe Materiał bieżący i wskazany przez nauczyciela. Możliwa jedna w semestrze Bez zapowiedzi. Prace dodatkowe Materiał bieżący i ponadprogramowy wskazany przez nauczyciela lub z inicjatywy ucznia. Indywidualnie w zależności od zaangażowania ucznia W zależności od potrzeb programowych Dopuszcza się stosowanie znaków +" i,,-" w ocenach bieżących. Jeżeli uczeń spełnia wszystkie wymogi na dana ocenę szkolna oraz dodatkowo jeden wymóg z oceny wyższej to otrzymuje daną ocenę z plusem,,+"; natomiast, jeżeli spełnia wymogi na dana ocenę oprócz jednego z nich to otrzymuje te ocenę z minusem -".
III. Zasady przedmiotowego systemu oceniania z fizyki: 1. Uczniowie zostają poinformowani o zasadach przedmiotowego systemu oceniania na początku roku szkolnego, a o ewentualnych poprawkach natychmiast po ich wprowadzeniu. 2. Niniejszy regulamin jest zgodny z Wewnątrzszkolnym Systemem Oceniania. 3. Obowiązują ustalenia Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 marca 2001 roku w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania egzaminów i sprawdzianów w szkołach publicznych. 4. Ustala się następujące ogólne kryteria stopni z fizyki: Stopień celujący otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania na stopień bardzo dobry oraz: posiadł dodatkową wiedzę znacznie wykraczającą poza program nauczania fizyki, samodzielnie i twórczo rozwija swoje zainteresowania, potrafi zastosować posiadaną wiedzę do rozwiązywania bardzo trudnych zadań i problemów w nowych sytuacjach, biegle posługuje się zdobytymi wiadomościami używając terminologii fachowej oraz proponuje rozwiązania nietypowe, samodzielnie planuje eksperymenty, przeprowadza je, analizuje wyniki i przeprowadza rachunek błędów, formułuje hipotezy i weryfikuje je jakościowo i ilościowo, jego wypowiedzi mają przemyślaną konstrukcję, nie zawierają żadnych błędów, prowadzi zeszyt, korzysta z własnych notatek, podręcznika, innych materiałów dydaktycznych, dodatkowych lektur i innych źródeł informacji oraz ocenia wiarygodność tych źródeł, osiągnął znaczące sukcesy w konkursach szkolnych i pozaszkolnych: fizycznym lub astronomicznym albo posiada inne porównywalne osiągnięcia (np. zawody sportowe). Stopień bardzo dobry otrzymuje uczeń, który: opanował pełny zakres wiedzy i umiejętności określonych w wymaganiach edukacyjnych formułowanych zgodnie z podstawą programową kształcenia ogólnego dla gimnazjum w danej klasie, swobodnie podaje ł omawia przykłady ilustrujące poznane prawa, proponuje metody badań, bada i ustala zależności między poznanymi wielkościami fizycznymi, dokonuje analiz i porównań, wyprowadza, wyjaśnia i uzasadnia związki między poznanymi wielkościami fizycznymi, samodzielnie i sprawnie posługuje się metodami algebraicznymi i graficznymi w złożonych zadaniach, łączących elementy różnych zjawisk fizycznych, stosując posiadaną wiedzę w nowych sytuacjach, porównuje, interpretuje, wyjaśnia i uogólnia zależnościami między wielkościami fizycznymi, samodzielnie analizuje zjawiska fizyczne i objaśnia otaczającą go rzeczywistość w oparciu o podstawy naukowe, teorie i modele, formułuje hipotezy i weryfikuje je, planuje eksperymenty, umie dokonywać pomiarów wielkości fizycznych, zapisywać ich wyniki oraz analizować je i dokonywać rachunku błędów, korzysta z literatury popularnonaukowej i fachowej,
swobodnie posługuje się językiem fizycznym w pełni samodzielnie budując wypowiedzi, popełnia sporadycznie drobne pomyłki, prowadzi zeszyt, korzysta z własnych notatek, podręcznika, innych materiałów dydaktycznych i dodatkowych lektur oraz ocenia wiarygodność tych źródeł. Stopień dobry otrzymuje uczeń, który: opanował wiadomości i umiejętności określone w wymaganiach edukacyjnych formułowanych na podstawie podstawy programowej kształcenia ogólnego dla gimnazjum w danej klasie, umie badać i interpretować poznane zależności między wielkościami fizycznymi, umie interpretować wykresy zależności między poznanymi wielkościami fizycznymi, podaje przykłady ilustrujące poznane prawa, umie wyjaśnić na czym polegają poznane zjawiska wykorzystując modele, stosuje poznane wzory i prawa samodzielnie i sprawnie posługując się metodami algebraicznymi i geometrycznymi w typowych sytuacjach zadaniowych, wyjaśnia, uzasadnia, analizuje, porównuje i interpretuje związki między poznanymi wielkościami fizycznymi, umie dokonywać obserwacji i pomiarów poznanych wielkości fizycznych i zapisywać ich wyniki oraz przeprowadzać rachunek błędów, w wypowiedziach sporadycznie popełnia błędy merytoryczne, prowadzi zeszyt, korzysta z własnych notatek, podręcznika i dodatkowych lektur. Stopień dostateczny otrzymuje uczeń, który: opanował wiadomości i umiejętności określone w wymaganiach edukacyjnych formułowanych na podstawie podstawy programowej kształcenia ogólnego dla gimnazjum w danej klasie, rozróżnia wielkości fizyczne, prawa, teorie fizyczne, umie posługiwać się jednostkami podstawowymi układu SI i umie przeliczać jednostki, zna pojęcia i definicje podstawowych wielkości fizycznych występujących w materiale nauczania fizyki, umie interpretować poznane zależności miedzy wielkościami fizycznymi, umie interpretować wykresy zależności między poznanymi wielkościami fizycznymi, podaje przykłady ilustrujące poznane prawa, umie wyjaśnić na czym polegają poznane zjawiska z wykorzystaniem modeli, stosuje poznane wzory i prawa w prostych sytuacjach zadaniowych o średnim stopniu trudności, umie wykonywać obserwacje i opisywać je jakościowo, umie dokonywać prostych pomiarów poznanych wielkości fizycznych i zapisywać ich wyniki, w wypowiedziach popełnia błędy merytoryczne, prowadzi zeszyt, korzysta z notatek i podręcznika. Stopień dopuszczający otrzymuje uczeń, który: ma braki w opanowaniu wymagań edukacyjnych formułowanych na podstawie podstawy programowej kształcenia ogólnego dla gimnazjum w danej klasie, ale braki te nie przekreślają możliwości uzyskania przez ucznia podstawowej wiedzy z fizyki w ciągu dalszej nauki, rozumie pytania i polecenia,
odróżnia obiekty fizyczne, wielkości fizyczne, obiekty idealne, prawa, teorie fizyczne, umie posługiwać się jednostkami podstawowymi układu SI i umie przeliczać te jednostki, zna pojęcia i definicje podstawowych pojęć i wielkości fizycznych występujących w materiale nauczania fizyki, umie stosować posiadane wiadomości do wykonywania elementarnych obliczeń w bardzo prostych sytuacjach zadaniowych o niewielkim stopniu trudności, umie wykonywać obserwacje i opisywać je jakościowo, umie dokonywać bardzo prostych pomiarów poznanych wielkości fizycznych z pomocą nauczyciela, w wypowiedziach popełnia liczne błędy merytoryczne, prowadzi zeszyt i korzysta z podręcznika. Stopień niedostateczny otrzymuje uczeń, który: nie opanował wiadomości i umiejętności określonych w wymaganiach edukacyjnych formułowanych na podstawie podstawy programowej kształcenia ogólnego dla gimnazjum w danej klasie, a braki w wiadomościach uniemożliwiają dalsze zdobywanie wiedzy z fizyki, nie rozumie pytań i poleceń, nie odpowiada na zadane pytania albo w wypowiedziach popełnia bardzo poważne błędy merytoryczne, nie umie obserwować i opisywać zjawisk fizycznych, nie umie wykorzystywać modeli do wyjaśniania zjawisk i procesów fizycznych, nie umie planować i wykonywać doświadczeń fizycznych, zapisywać i analizować ich wyników nawet z pomocą nauczyciela, nie umie sporządzać i interpretować wykresów, nie umie korzystać z praw i zasad fizyki do wyjaśniania wybranych zjawisk zachodzących w przyrodzie. 5. Oceny z fizyki wystawiane są z: a) odpowiedzi ustnych, b) odpowiedzi pisemnych (tzw. kartkówki -obejmują materiał z trzech ostatnich lekcji), c) zadań domowych, d) sprawdzianów (zapowiedzianych tydzień lub wcześniej przed terminem sprawdzianu), e) aktywności na lekcjach, f) prac dodatkowych (referaty, plakaty, projekty, prezentacje, pomoce dydaktyczne), g) za udział w konkursach, olimpiadach. 6. Każdy uczeń powinien otrzymać w semestrze minimum pięć ocen. 7. Krótkie sprawdziany nie podlegają poprawie, 8. Wszystkie oceny są jawne zarówno dla uczniów jak i ich rodziców (opiekunów). 9. Zgodnie ze szkolnym systemem oceniania uczeń ma możliwość zgłosić nieprzygotowanie do zajęć -dwa razy w semestrze (nie dotyczy to zapowiedzianych sprawdzianów). 10. Sprawdziany są obowiązkowe, w razie nieobecności ucznia z przyczyn losowych na
sprawdzianie może on pisać go w terminie poprawkowym dla wszystkich chętnych. Do dziennika obok oceny uzyskanej poprzednio dopisuje się ocenę poprawioną. 11. Sprawdziany można poprawiać tylko raz, po wcześniejszym uzgodnieniu terminu poprawy z nauczycielem, pod koniec każdego semestru (czyli w terminie od podania propozycji oceny do wystawienia oceny semestralnej). 12. Nauczyciel oddaje sprawdzone prace pisemne w ciągu dwóch tygodni. Sprawdzone i ocenione prace pisemne uczeń otrzymuje do wglądu na lekcji i oddaje je z powrotem nauczycielowi, gdyż są one przechowywane w szkole do końca roku szkolnego. Rodzice mają prawo wglądu do prac pisemnych swoich dzieci na zebraniach ogólnoszkolnych lub na rozmowach indywidualnych. 13. W semestrze uczeń może zgłosić dwa nieprzygotowania. Nieprzygotowania te zgłasza dyżurnemu przed lekcją, który to zapisuje na kartce przedkłada ją nauczycielowi na biurku, na początku lekcji. Nieprzygotowań nie można zgłaszać na lekcji powtórzeniowej, sprawdzianie oraz w momencie wywoływania do odpowiedzi. 14. Za każdorazowe nie przystąpienie do odpowiedzi ustnej uczeń otrzymuje ocenę niedostateczną. 15. Nauczyciel ma prawo kontroli zeszytu przedmiotowego ucznia. W przypadku braku wcześniejszych zadań domowych lub notatek z lekcji, nauczyciel ma prawo postawić takiemu uczniowi ocenę niedostateczną. 16. Wystawienie oceny semestralnej i na koniec roku szkolnego dokonuje się na podstawie ocen cząstkowych, przy czym największą wagę mają oceny ze sprawdzianów, w drugiej kolejności są kartkówki i odpowiedzi ustne, pozostałe oceny są wspomagające. 17. Nauczyciel chętnie udzieli pomocy uczniowi, który zgłosi chęć uzupełnienia braków. 18. Uczeń, który opuścił więcej niż 50% zajęć przewidzianych rozkładem z danego przedmiotu, nie jest z niego klasyfikowany. 19. Dopuszcza się stosowanie znaków +" i -" w ocenach cząstkowych. Jeżeli uczeń spełnia wszystkie wymogi na daną ocenę szkolną oraz dodatkowo jeden wymóg z oceny wyższej -to otrzymuje daną ocenę z plusem +"; natomiast, jeżeli spełnia wymogi na daną ocenę oprócz jednego z nich -to otrzymuje tę ocenę z minusem -". 20. W przypadku sprawdzianów pisemnych przyjmuje się skalę punktową przeliczaną na oceny cyfrowe wg kryteriów: 100% - ocena celująca; 99% - 96% - ocena bardzo dobra; 95% - 90% - ocena bardzo dobra -"; 89% - 85% - ocena dobra +"; 84% - 80% - ocena dobra; 79% - 75% - ocena dobra -"; 74% - 70% - ocena dostateczna +"; 69% - 60% - ocena dostateczna; 59% - 55% - ocena dostateczna -"; 54% - 50% - ocena dopuszczająca +"; 49% - 40% - ocena dopuszczająca; 39% - 30% - ocena dopuszczająca -"; 29% - 25% - ocena niedostateczna +"; 24% - 0% - ocena niedostateczna. IV. Informowanie i współdziałanie:
Uczeń jest informowany każdorazowo o otrzymanej na lekcji ocenie. Na prośbę ucznia w dowolnym czasie, nauczyciel ma obowiązek poinformować go o ocenach. Informacje dla rodziców przekazywane są: - na zebraniach ogólnych, - w dzienniczkach uczniowskich, - w czasie indywidualnych spotkań nauczycieli z rodzicami. W przypadku zagrożenia oceną niedostateczną semestralną lub roczną rodzic ucznia informowany jest na miesiąc przed posiedzeniem klasyfikacyjnym rady pedagogicznej, w celu współdziałania w pokonywaniu trudności dydaktycznych z chemii jego dziecka. Jeżeli uczeń otrzymał ocenę semestralną niedostateczną z chemii to ma obowiązek zaliczyć materiał programowy z I semestru w ciągu dwóch pierwszych miesięcy II semestru. O terminie poprawy uczeń i jego rodzice są informowani przez nauczyciela uczącego. V. Ewaluacja PSO. Modyfikacja PSO jest przewidziana po całym cyklu kształcenia, czyli po trzech latach. Ewaluacja nastąpi na podstawie obserwacji prowadzonych przez nauczyciela, ankiety przeprowadzonej wśród uczniów po zakończeniu cyklu nauczania oraz sugestii z ich strony.
Dostosowanie wymagań dla uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych na lekcjach fizyki: Objawy (symptomy) zaburzeń: trudności z zapamiętaniem pojęć fizycznych, problemy z budowaniem wypowiedzi ustnych, trudności z rozumieniem i zapamiętywaniem treści oglądanych na filmie, wiadomości z przeprowadzonych pokazów czy doświadczeń, tekstu mówionego lub nagranego na płytę, błędy w pisaniu trudności z odróżnianiem wielkości fizycznych, trudności z przyswojeniem definicji dotyczących wielkości fizycznych, kłopoty z zapisywaniem symboli i mian wielkości fizycznych, problemy z przekształcaniem wzorów, trudności w przeliczaniu jednostek wielkości fizycznych. Formy, metody, sposoby dostosowania wymagań edukacyjnych: dawać łatwiejsze zadania problemowe i rachunkowe, nie wyciągać do natychmiastowej odpowiedzi, dawać więcej czasu na zastanowienie się i przypomnienie pojęć fizycznych, dawać więcej czasu na opanowanie określonego materiału, przy odczytywaniu fragmentów tekstu przez nauczyciela pozwalać na korzystanie z podręcznika, przy tłumaczeniu lekcji dużo korzystać z algorytmu w postaci graficznej wykresów, tabeli, rysunków, podczas prezentacji materiału zestawiać zjawiska fizyczne z innymi zjawiskami chemicznymi lub biologicznymi, dawać więcej czasu na wypowiedzi ustne, dawać więcej czasu na prace pisemne, liberalnie oceniać poprawność ortograficzną i graficzną pisma, oceniać za wiedzę i wysiłek włożony w opanowanie nowych pojęć, wzorów, jednostek wielkości fizycznych, kłaść większy nacisk na wypowiedzi ustne uczniów. Uwagi: