Materiały na koło zainteresowaƒ scenariusz Zajęcia integracyjne na przyrodniczym kole zainteresowań Beata Lubińska Podstawa programowa Uczeń: 1.1 wymienia czynniki pozytywnie i negatywnie wpływające na jego samopoczucie w szkole oraz w domu i proponuje sposoby eliminowania czynników negatywnych 1.8 podaje przykłady roślin i zwierząt hodowanych przez człowieka 3.2 obserwuje i nazywa zjawiska atmosferyczne zachodzące w Polsce 4.1 rozpoznaje w terenie przyrodnicze (nieożywione i ożywione) oraz antropogeniczne składniki krajobrazu i wskazuje zależności między nimi 4.3 obserwuje i nazywa typowe organizmy lasu, łąki, pola uprawnego 4.4 opisuje przystosowania budowy zewnętrznej i czynności życiowych organizmów lądowych do środowiska życia 9.7 podaje przykłady właściwego spędzania wolnego czasu 9.13 wymienia zasady zdrowego stylu życia i uzasadnia konieczność ich stosowania Cele zajęć Uczeń: określa środowisko życia roślin i zwierząt określa wymagania życiowe roślin i zwierząt określa i opisuje składniki krajobrazu oraz zjawiska atmosferyczne wymienia zasady zdrowego stylu życia współpracuje z grupą i integruje się z nią Środki dydaktyczne karta pracy 1 2, s.??? duże arkusze papieru mazaki Metody zabawy integrujące burza mózgów dyskusja pogadanka Formy pracy zespołowa indywidualna Czas pracy 2 x 45 minut Liczba uczniów 15 20 Rozwijamy zdolnoêci matematyczne i przyrodnicze www.raabe.com.pl 1
scenariusz Materiały na koło zainteresowaƒ Przed zajęciami Należy przygotować: kserokopie kart pracy dla każdego ucznia duże arkusze papieru, mazaki należy ustawić krzesła w kształcie litery U Przebieg zajęć Faza wprowadzająca Nauczyciel wita uczniów, informuje o celu zajęć (poznanie i integracja grupy), by w przyszłości praca na zajęciach była efektywna i efektowna. Budzenie zainteresowania Nauczyciel informuje uczniów, że na zajęciach pozalekcyjnych będą zdobywać wiedzę przyrodniczą oraz wykorzystywać ją w działaniu. Wiadomości prezentowane podczas koła pozalekcyjnego wykraczają poza program szkolny. Za szczególnie ważne nauczyciel uznaje metody aktywizujące oraz pracę w grupie, dlatego proponuje wzajemne poznanie się, co w przyszłości pozwoli skutecznie radzić sobie z zadaniami i problemami dotyczącymi zjawisk przyrodniczych. Nauczyciel proponuje dwa ćwiczenia, dzięki którym grupa się zintegruje: Znajdź kogoś, kto, oraz Jestem podobny do..., ponieważ Realizowanie Część 1: Znajdź kogoś, kto Zadanie 1 Każdy uczeń otrzymuje kartę pracy 1 Znajdź kogoś, kto (i wpisz jego imię). Każde dziecko podchodzi do poszczególnych osób i zadaje im pytania znajdujące się w tabeli na karcie pracy 1. W każdym okienku tabeli podano nazwę czynności lub właściwość dotyczącą form spędzania wolnego czasu oraz stylu życia. Uczniowie muszą się dowiedzieć, która z osób uczestniczących w zadaniu spełnia podany warunek, i w odpowiednim polu wpisać jej imię. Zabawa trwa tak długo, aż uczniowie wypełnią całą tabelę. Nie może być tak, że w jednym polu znajdują się imiona kilkorga dzieci, a inne rubryki pozostają puste, chyba że nie ma w grupie osoby spełniającej podany warunek. Nauczyciel zaznacza, że nie wolno zadawać pytania rozpoczynającego się zaimkiem kto? (np. Kto jeździł wczoraj na rowerze?). Pytania muszą być zadawane indywidualnie i rozpoczynać się partykułą czy? (np. Czy jeździłeś wczoraj na rowerze?). Gdy uczniowie zakończą to zadanie, nauczyciel pyta ich o cel tego ćwiczenia i pozwala na swobodne wypowiedzi. Jeśli uczniowie nie znali się wcześniej, to wiedzą, jak rówieśnicy mają na imię, oraz jak spędzają czas wolny i jaki styl życia prowadzą. 2 www.raabe.com.pl Rozwijamy zdolnoêci matematyczne i przyrodnicze
Materiały na koło zainteresowaƒ scenariusz Zadanie 2 Na tablicy lub dużym arkuszu papieru nauczyciel zapisuj temat: Jak spędzamy czas wolny? Uczniowie podają wszystkie formy spędzania czasu wolnego, które pojawiły się w ćwiczeniu. Następnie nauczycieli prosi ich, by wymienili też inne pomysły. Nauczyciel prosi chętnego ucznia, aby podkreślił kolorowym mazakiem właściwe formy spędzania czasu. Nauczyciel podsumowuje wypowiedzi i omawia wpływ niewłaściwego spędzania czasu na człowieka (np. marnowanie czasu, skutki zdrowotne, trudności w nauce itd). Zadanie 3 Na drugim arkuszu papieru nauczyciel zapisuje temat: Zasady zdrowego stylu życia. Na podstawie zadania 1 i własnych doświadczeń uczniowie tworzą dekalog zasad zdrowego stylu życia, na przykład: aktywnie spędzaj czas, jedz owoce i warzywa, ogranicz spożywanie słodyczy, unikaj niezdrowej żywności (typu fast-food, chipsy), ograniczaj czas spędzany przed telewizorem i komputerem, bądź sprzymierzeńcem zwierząt, rozwijaj swoje zainteresowania, dbaj o kondycję fizyczną, zwracaj uwagę na oznaczenia na etykietach z żywnością (nauczyciel może wskazać różnice między informacją na opakowaniach: Należy spożyć przed i Należy spożyć do oraz wyjaśnić, co oznacza numer E). Nauczyciel spisuje wszystkie zasady na arkuszu papieru, który wraz z uczniami powiesi w widocznym miejscu w klasie. Prosi uczniów, aby w domu poszukali kolorowych ilustracji związanych z wypisanymi zasadami i przynieśli je na następne zajęcia. Wybrane ilustracje zostaną naklejone na arkusz z dekalogiem zdrowych zasad życia, który przez pewien czas będzie elementem wystroju pracowni lub korytarza szkolnego. Część 2: Jestem podobny/podobna do, ponieważ Zadanie 1 Wszyscy uczniowie siadają na krzesłach w otwartym kole. Nauczyciel rozdaje uczniom zadanie 1 z karty pracy 2. Każdy uczeń musi napisać, do jakiego zwierzęcia jest podobny, i dlaczego? Nauczyciel udziela wskazówek, że cechy te mogą dotyczyć m.in. budowy zewnętrznej, środowiska życia i zachowania się zwierząt. Ustala czas wykonania zadania na 5 7 minut. Rozwijamy zdolnoêci matematyczne i przyrodnicze www.raabe.com.pl 3
scenariusz Materiały na koło zainteresowaƒ Następnie nauczyciel prosi, aby każdy uczeń stanął na swoim krześle. Każdy po kolei głośno wymawia nazwę zwierzęcia, które wybrał. Wszyscy uczniowie, porozumiewając się tylko z najbliższymi sąsiadami, muszą pozamieniać się miejscami tak, aby utworzyć alfabetyczny ciąg nazw zwierząt (nauczyciel uprzednio określa początek i koniec otwartego koła). Jeśli nazwy zwierząt będą się powtarzać, nauczyciel ustala z uczniami, by dodali do nazwy drugi człon w postaci imienia ucznia (np. pies Janek przed psem Zuzią). Uczniowie w trakcie zamieniania się miejscami nie mogą schodzić z krzeseł, muszą sobie wzajemnie pomagać w trakcie przechodzenia obok siebie. Jeśli uczniowie uznają, że zakończyli zadanie, nauczyciel sprawdza jego poprawność uczniowie jeszcze raz podają swoje nazwy. Następnie nauczyciel prosi, aby uczniowie z powrotem usiedli na krzesłach. Po kolei każdy uczeń czyta, dlaczego jest podobny do danego zwierzęcia, które wybrał. Nauczyciel pyta uczniów, czego to zadanie ich nauczyło. Uczniowie powinni wskazać m.in. zabawę integracyjną, umiejętności podawania przykładów zwierząt oraz określania ich cech. Zadanie 2 Nauczyciel proponuje, by uczniowie powtórzyli to zadanie, ale tym razem podając przykład rośliny (zadanie 2, karta pracy 2), a następnie przykład zjawiska atmosferycznego lub składnika krajobrazu, np.: wiatr, wyładowania atmosferyczne, jezioro, góra itd. (zadanie 3, karta pracy 2). Wyciąganie wniosków Nauczyciel pyta uczniów, jakie korzyści przyniosły im ćwiczenia, czego dowiedzieli się o swoich kolegach i koleżankach, jaką wiedzę zdobyli na temat roślin, zwierząt itd. Nauczyciel informuje uczniów o swoich spostrzeżeniach na temat ich pracy i współpracy w grupie. Faza podsumowująca Nauczyciel podsumowuje cel zajęć (integracja w grupie), chwali uczniów za wykazanie się wiedzą przyrodniczą dotyczącą środowiska naturalnego oraz zdrowego stylu życia, dziękuje grupie za zaangażowanie podczas zajęć. 4 www.raabe.com.pl Rozwijamy zdolnoêci matematyczne i przyrodnicze
Materiały na koło zainteresowaƒ Znajdê kogoê, kto... karta pracy 1 Znajdê kogoê, kto (i wpisz jego imi ) Zjadł dzisiaj jakiś owoc. Był w ciągu Wczoraj aktywnie spędził czas. Jak? Lubi czytać książki. minionego miesiąca w kinie. Woli hot-dogi zamiast jogurtów. Lubi słuchać głośnej muzyki. Spędza dziennie przed telewizorem lub komputerem ponad 2 godziny. Umie jeździć na nartach. Jeździł wczoraj na rowerze. Lubi jeść ryby. Ma w domu jakieś zwierzęta. Jakie? Gra na jakimś instrumencie. Nie spędził wczoraj ani chwili przed komputerem. Zwraca uwagę na numerki E na etykietach produktów spożywczych. Nie jada mięsa. Lubi słodycze. Rozwijamy zdolnoêci matematyczne i przyrodnicze www.raabe.com.pl 5
karta pracy 2 Materiały na koło zainteresowaƒ Jestem podobny/podobna do... 1 Jestem podobny/podobna do..., poniewa... Do jakiego zwierzęcia jesteś podobny? Dlaczego? Jestem podobny/podobna do, ponieważ (tu wpisz nazwę zwierzęcia) 2 Do jakiej rośliny jesteś podobny? Dlaczego? Jestem podobny/podobna do, ponieważ (tu wpisz nazwę rośliny ) 3 Do jakiego zjawiska atmosferycznego (np. wiatr, piorun, deszcz) lub składnika krajobrazu (np. jezioro, góra) jesteś podobny? Dlaczego? Jestem podobny/podobna do, ponieważ (tu wpisz nazwę zjawiska atmosferycznego lub składnika krajobrazu) 6 www.raabe.com.pl Rozwijamy zdolnoêci matematyczne i przyrodnicze