Sprawozdanie z pracy Pełnomocnika Wojewody Łódzkiego ds. Mniejszości Narodowych i Etnicznych w 2015 r.

Podobne dokumenty
Sprawozdanie z pracy pełnomocnika wojewody Zachodniopomorskiego do spraw mniejszości narodowych i etnicznych w roku 2014.

Sprawozdanie z pracy pełnomocnika wojewody Zachodniopomorskiego do spraw mniejszości narodowych i etnicznych w roku 2013 r.

Sprawozdanie z pracy Pełnomocnika Wojewody Wielkopolskiego do spraw mniejszości narodowych i etnicznych w roku 2015.

Sprawozdanie z pracy pełnomocnika wojewody opolskiego do spraw mniejszości narodowych i etnicznych za rok 2013

Sprawozdanie z pracy Pełnomocnika Wojewody Podlaskiego do spraw mniejszości narodowych i etnicznych w roku 2014

Luhiski Urząd Wtjw6dzki

Sprawozdanie z pracy pełnomocnika Wojewody Świętokrzyskiego do spraw mniejszości narodowych i etnicznych w roku 2013.

Mniejszości narodowe i etniczne na Mazowszu

Sprawozdanie z działalności Pełnomocnika Wojewody.

odpowiedzi na pismo DWRMNiE-WMNiE /2013/ME przesyiam w zal^czeniu sprawozdanie z pracy peinomocnika wojewody wielkopolskiego do spraw

Sprawozdanie z pracy pełnomocnika wojewody mazowieckiego do spraw mniejszości narodowych i etnicznych w roku 2013

Sprawozdanie z pracy pelnomocnfka Wojewody Kujawsko-Pomorskiego do spraw mniejszości narodowych i etnicznych w roku 2015

WOJEWODA ŁÓDZKI. Łódź, dnia 21 stycznia 2010 r. SO.III.-0932/15/ /09/10. Pani Elżbieta Gromniak

Pełnomocnik Rządu do Spraw Równego Traktowania Kompetencje, przeciwdziałanie dyskryminacji Romów

Sprawozdanie z pracy pełnomocnika wojewody dolnośląskiego do spraw mniejszości narodowych i etnicznych w roku 2013

Notatka. dotycząca realizacji praw dzieci narodowości romskiej do nauki w Szkole Podstawowej w Maszkowicach.

NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Krakowie

Mniejszości narodowe i etniczne w województwie wielkopolskim. Patryk Pawełczak pełnomocnik wojewody ds. mniejszości narodowych i etnicznych

ZARZĄDZENIE Nr 354/PM/2017 PREZYDENTA MIASTA LEGNICY. z dnia 12 czerwca 2017 r. w sprawie zmian budżetu miasta Legnicy na rok 2017

Sprawozdanie z pracy Pełnomocnika Wojewody Lubelskiego do spraw Mniejszości Narodowych i Etnicznych w roku 2013

Projekt budŝetu na 2014 r.

W zai^czeniu przesyiam Sprawozdanie z pracy pelnomocnika wojewody wielkopolskiego do spraw mniejszosci narodowych i etnicznych w roku 2014.

MINISTER WŁAŚCIWY DO SPRAW MNIEJSZOŚCI NARODOWYCH I ETNICZNYCH

Ministerstwo Spraw Wewnętrznych Departament Kontroli, Skarg i Wniosków

SO-III Łódź, dnia 4 lutego 2014 r. Wystąpienie pokontrolne

Szanowny Pan Ryszard Wilczyński Wojewoda Opolski

Zespół Interdyscyplinarny

Ekspertyza dotycząca oceny sprawozdań pełnomocników wojewodów do spraw mniejszości narodowych i etnicznych za 2014 rok

Sprawozdanie z działalności pełnomocnika Wojewody Mazowieckiego na rzecz mniejszości narodowych i etnicznych.

Języki mniejszości narodowych i etnicznych oraz język regionalny a władze samorządowe

ZARZĄDZENIE Nr 303/PM/2018 PREZYDENTA MIASTA LEGNICY. z dnia 23 kwietnia 2018 r. w sprawie zmian budżetu miasta Legnicy na rok 2018

Integracja Cudzoziemców objętych ochroną międzynarodową w Polsce obowiązujący system prawny, praktyka oraz wyzwania

LPO P/14/119 WYSTĄPIENIE POKONTROLNE

WYSTĄPIENIE POKONTROLNE

Wojewoda przedstawił pełnomocników

- ratyfikacja przez Polskę Protokołu Nr 12 do Europejskiej Konwencji Praw Człowieka,

Komenda Główna Policji. Pełnomocnik Komendanta Głównego Policji ds. Ochrony Praw Człowieka

Uchwała Nr XXXVI / /2018 Rady Gminy Grodziec z dnia 18 stycznia 2018 roku

ZARZĄDZENIE Nr 0050/ 344 /15 PREZYDENTA MIASTA TYCHY z dnia 9 października 2015 r.

W ramach działań Wydziału Polityki Społecznej MUW, Biura Wojewody MUW

Zarządzenie Nr 280/PRIK/2019 Prezydenta Miasta Słupska z dnia 15 marca 2019r

Pan Ireneusz Wyszyński Wójt Gminy Sabnie ul. Główna Sabnie

S P R A W O Z D A N I E

Sprawozdanie z pracy Pełnomocnika Wojewody Podlaskiego do spraw mniejszości narodowych i etnicznych w roku 2015

STATUT ŚLĄSKIEGO URZĘDU WOJEWÓDZKIEGO W KATOWICACH

Warszawa, 26 stycznia 2013r.

UCHWAŁA NR... RADY MIASTA KATOWICE. z dnia... r. w sprawie przyjęcia sprawozdania z realizacji w 2014 roku uchwały w sprawie trybu i sposobu

Kodeks Równego Traktowania w Zespole Szkół Ogólnokształcących Mistrzostwa Sportowego w Ostrowcu Świętokrzyskim

Sprawozdanie z działalności Zespołu Interdyscyplinarnego Gminy Bytów działającego na rzecz przeciwdziałania przemocy w rodzinie za rok 2015

Miejski Program Przeciwdziałania Narkomanii na 2012 rok

Miejski Program Przeciwdziałania Narkomanii na 2013 rok

UCHWAŁA NR... RADY MIASTA KATOWICE. z dnia r.

Uchwała Nr XVIII/137/11 Rady Miejskiej w Byczynie z dnia 29 grudnia 2011r.

postanawiam OGÓŁEM DOCHODY ( A + B + C ) : , , , Gospodarka mieszkaniowa , ,30

PLAN PRACY SZKOLNEGO KOORDYNATORA DS. BEZPIECZEŃSTWA w roku szkolnym 2012/2013. Opracowanie: Katarzyna Bębnowska

ZARZĄDZENIE Nr 189/PM/2018 PREZYDENTA MIASTA LEGNICY. z dnia 14 marca 2018 r. w sprawie zmian budżetu miasta Legnicy na rok 2018

ZARZĄDZENIE Nr 863/PM/2012 PREZYDENTA MIASTA LEGNICY. z dnia 27 września 2012 r. w sprawie zmian budżetu miasta Legnicy na rok 2012

Łódzki Regionalny Program Wspierania Młodzieży Szczególnie Uzdolnionej

UCHWAŁA NR... RADY MIEJSKIEJ W CHEŁMKU. z dnia r.

Kurs Prawa i role mniejszości narodowych i etnicznych w ramach projektu Mniejszości aktywne lokalnie

W ramach trybu otwartych konkursów ofert na postawie art. 11 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie:

DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO

SPRAWOZDANIE WOJEWODY MAZOWIECKIEGO Z REALIZACJI W 2009 ROKU PROGRAMU NA RZECZ SPOŁECZNOŚCI ROMSKIEJ W POLSCE

KRAJOWY REJESTR SĄDOWY. Stan na dzień godz. 04:35:10 Numer KRS:

ZARZĄDZENIE NR PREZYDENTA MIASTA ZIELONA GÓRA. z dnia 31 października 2017 r.

U C H W A Ł A Nr XX/297/ll RADY MIEJSKIEJ W STALOWEJ WOLI z dnia 21 grudnia 2011 r.

LKI /2013 P/13/154 WYSTĄPIENIE POKONTROLNE

STATUT WARMIŃSKO-MAZURSKIEGO URZĘDU WOJEWÓDZKIEGO W OLSZTYNIE

UCHWAŁA NR III/13/2015 RADY GMINY KRASNYSTAW. z dnia 16 stycznia 2015 r.

P O R O Z U M I E N I E zawarte w Katowicach w dniu 11 maja 2010 r. pomiędzy


2. Nadzór nad wykonaniem zarządzenia powierza się Dyrektorowi Wydziału Polityki Społecznej w Mazowieckim Urzędzie Wojewódzkim w Warszawie.

WOJEWODA DOLNOŚLĄSKI Wrocław, dnia sierpnia 2017 r. WYSTĄPIENIE POKONTROLNE

Uchwała Nr... Rady Miejskiej w Chełmku z dnia r.

Statut Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Przodkowie

UCHWAŁA NR XXVI/ 143 /2013 RADY GMINY KRZEMIENIEWO z dnia 27 lutego w sprawie Statutu Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Krzemieniewie

ZARZĄDZENIE NR 50/2019 PREZYDENTA MIASTA WAŁBRZYCH. z dnia 18 stycznia 2019 r.

DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO

Działania administracji publicznej na rzecz ochrony praw mniejszości romskiej w Polsce

Protokół nr 3/2017 Z posiedzenia Rady Seniorów Miasta Czeladź z dnia r.

UCHWAŁA Nr XLIV/410/10 Rady Miasta Zgierza

Zarządzenie Nr 431/07 Prezydenta Miasta Wałbrzycha z dnia 31 maja 2007 roku. w sprawie zmiany budżetu Miasta Wałbrzycha na 2007 rok

UCHWAŁA NR LXIII/.../18 RADY MIASTA KOŚCIERZYNA. z dnia 20 czerwca 2018 r.

PROGRAM PROFILAKTYKI ŚRODOWISKA SZKOLNEGO

STATUT MIEJSKIEGO OŚRODKA POMOCY SPOŁECZNEJ W MŁAWIE

Protokół kontroli kompleksowej przeprowadzonej w Urzędzie Miejskim w Lipianach w dniach maja 2014 r.

PS.II Pani Irena Bodych Dyrektor Placówki Opiekuńczo-Wychowawczej "Dom" ul. Nowobielańska Skiewrniewice

Warszawa, dnia 26 marca 2013 r. Szanowny Pan. Antoni Górski Przewodniczący Krajowej Rady Sądownictwa. Szanowny Panie Przewodniczący,

ZAWIADOMIENIE z dnia 22 czerwca 2015 roku O WYBORZE OFERTY NAJKORZYSTNIEJSZEJ I UNIEWAŻNIENIU POSTĘPOWANIA PRZETARGOWEGO


Uchwała Nr XLII/512/ Rady Miasta Gniezna. z dnia 26 lutego 2014 r.

ZARZĄDZENIE NR 231/VII/2018 BURMISTRZA MIASTA I GMINY PLESZEW. z dnia 12 października 2018 r.

UCHWAŁA NR XXII/151/2016 RADY GMINY GRODZIEC. z dnia 24 listopada 2016 r. w sprawie uchwalenia Statutu Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Grodźcu

Warszawa, dnia 16 lipca 2014 r. Poz. 6933

Uchwała Nr XIX/230/2012 Rady Miejskiej Kalisza z dnia 2 lutego 2012 roku

Uchwała Nr VI/22/11 Rady Miejskiej w Iłży z dnia 28 stycznia 2011 roku

Data wydruku :05 Typ planu. Budżet Budżet

Informacja o wynikach kontroli realizacji zadań wynikających z ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych

UCHWAŁA NR IV/18/2015 RADY MIEJSKIEJ W ULANOWIE. z dnia 23 stycznia 2015 r.

WYSTĄPIENIE POKONTROLNE

Transkrypt:

Sprawozdanie z pracy Pełnomocnika Wojewody Łódzkiego ds. Mniejszości Narodowych i Etnicznych w 2015 r. 1. Liczba spotkań ze środowiskami mniejszości narodowych i etnicznych, w tym zorganizowanych z inicjatywy pełnomocnika 3 2. Koordynowanie na obszarze województwa dziafań organów administracji rządowej, realizujących zadania na rzecz mniejszości proszę przedstawić syntetyczny opis działań w tym zakresie (maks. I str. A4): - opracowanie schematu działań organów administracji rządowej, w sytuacji konfliktów z udziałem przedstawicieli mniejszości narodowych lub etnicznych, - koordynowanie Programu integracji społeczności romskiej w Polsce na lata 2014-2020 na terenie województwa łódzkiego, - rozpowszechnienie na stronie internetowej Wydziału Spraw Obywatelskich i Cudzoziemców informacji o realizacji Programu integracji społeczności tomskiej w Polsce, - nadzór nad realizacją zadań w ramach Programu integracji społeczności romskiej w Polsce na lata 2014-2020, - współpraca z Łódzkim Kuratorem Oświaty w Łodzi, - współpraca z Pełnomocnikiem Komendanta Wojewódzkiej Policji w Łodzi ds. Ochrony Praw Człowieka. 3. Podejmowanie działań na rzecz respektowania praw mniejszości i przeciwdziałanie naruszaniu tych praw i dyskryminacji osób należących do mniejszości proszę przedstawić syntetyczny opis działań w tym zakresie (maks. J str. A4). - w dniu 4 maja 2015 r. przy współpracy z Pełnomocnikiem Komendanta Wojewódzkiego Policji w Łodzi ds. Ochrony Praw Człowieka przekazana została do Biura Ministra Administracji i Cyfryzacji tnformacja, dotycząca przestępstw motywowanych antysemityzmem w województwie łódzkim, - bieżący monitońng mediów w zakresie spraw dotyczących przejawów nietolerancji i mowy nienawiści wobec mniejszości narodowych i etnicznych.

że Romowie posiadają dokumenty, chcą pozostać w Polsce i nie oczekują pomocy finansowej, tylko innego mieszkania. Ponadto Pani Wiceprezes poinformowała, że Pan Bolesław Zapaśnik planuje zatrudnić jednego z zamieszkałych u niego Romów. Wskazała także, iż sytuacja tych osób nie jest jej szczegółowo znana, nieznana jest jej także dokładna liczba osób mieszkających w ww. nieruchomości, wobec powyższego planuje prowadzić dalsze rozmowy z rodziną romską. proszę 4. Podejmowanie działań na rzecz rozwiązywania problemów mniejszości przedstawić syntetyczny opis działań w tym zakresie (mak. 1 str. A4). dniu 2$ stycznia 2015 r., w celu zdiagnozowania potrzeb i rzeczywistej sytuacji społeczności romskiej na terenie województwa łódzkiego, Pełnomocnik Wojewody Łódzkiego ds. Mniejszości Narodowych i Etnicznych zwrócił się do wójtów, burmistrzów, prezydentów miast oraz stowarzyszeń romskich, z prośbą o pomoc w zdiagnozowaniu ww. potrzeb i przekazanie informacji, które będą miały wpływ na efektywną realizację Programu integracji społeczności romskiej w Polsce na lata 2014-2020, dniu 19 lutego 2015 r., w związku z pismem Wiceprezesa Stowarzyszenia Centrum - w - w Doradztwa i Informacji dla Romów w Polsce, dotyczącym sytuacji mieszkaniowej rodziny romskiej z Rumunii przebywającej w Łodzi, Pełnomocnik Wojewody Łódzkiego ds. Mniejszości Narodowych i Etnicznych zwrócił się do Komendanta Wojewódzkiego Policji w Łodzi, Komendanta Straży miejskiej w Łodzi oraz MOPS w Łodzi, z prośbą o informację, czy były podejmowane interwencje, jeżeli tak to co ustalono w ich wyniku i jakie działania zostały podjęte, - w dniu 11 marca 2015 r., w Wydziale Spraw Obywatelskich i Cudzoziemców odbyło się spotkanie z Wiceprezesem Stowarzyszenia Centrum Doradztwa i Informacji dla Romów w Polsce, dotyczące sytuacji osób narodowości romskiej z Rumunii, przebywających w Łodzi przy ul. Wiłeńskiej 9a, w pomieszczeniach gospodarczych na terenie dzierżawionym przez Pana Bolesława Zapaśnika. Podczas spotkania Pełnomocnik Wojewody Łódzkiego ds. Mniejszości Narodowych i Etnicznych z przedstawił uzyskane informacje z MOPS w Łodzi, III Komisariatu Komendy Miejskiej Policji w Łodzi oraz Straży Miejskiej w Łodzi, dotyczące interwencji oraz działań, jakie zostały podjęte w celu rozpoznania ww. sytuacji (Pani Krystyna Markowska Wiceprezes Stowarzyszenia Centrum otrzymała kserokopie ww. pism). Pani Wiceprezes poinformowata, że w dniu 10 marca 2015 r. przeprowadziła rozmowę telefoniczną z jednym z członków rodziny romskiej, podczas której uzyskała informację,

Jednocześnie Pełnomocnik Wojewody Łódzkiego ds. Mniejszości Narodowych i Etnicznych przekazał Pani Wiceprezes informację o przepisach dotyczących możliwości zarejestrowania pobytu cudzoziemców w Polsce, posiadania ubezpieczenia zdrowotnego oraz o obowiązku meldunkowym cudzoziemców. Na spotkaniu ustalono następujące dalsze działania: - Pani Wiceprezes Stowarzyszenia Centrum skontaktuje się z Romami i przekaże im informacje o możliwości zarejestrowania ich pobytu w Polsce, a także poinformuje o obowiązku meldunkowym, możliwości podjęcia pracy i uzyskania ubezpieczenia zdrowotnego, - poinformuje Pełnomocnika o ich decyzji w sprawie pomocy, - w zależności od rodzaju podjętej decyzji przez Romów i ustalone będą dalsze działania, - w dniu 30 marca 2015 r. Wiceprezes Stowarzyszenia Centrum Doradztwa I Informacji dla Romów w Polsce przekazała e-mail informujący, ze rodzina wyprowadziła się z dotychczasowego miejsca pobytu. Stowarzyszenie posiada tylko informację ustną. Że rodzina wynajęta domek na osiedlu Złotno w Łodzi. Członkowie rodziny sami zadeklarowali, że załatwią formalności związane z aktualizacją swoich dokumentów. 5. Podejmowanie działafi na rzecz respektowania praw osób posługujących się językiem regionalnym - jeśli dotyczy, proszę przedstawić syntetyczny opis działań w tym zakresie (mak. I str. A4). Nie dotyczy. 6. Lista organizacji mniejszości narodowych i etnicznych, z którymi Pełnomocnik jest w stałym kontakcie: - Stowarzyszenie Centrum Doradztwa i Informacji dla Romów w Polsce, - Stowarzyszenie Romów w Skierniewicach, - Stowarzyszenie na Rzecz Społeczności Romskiej Zefiryn w Piotrkowie Trybunalskim, - Zgierskie Stowarzyszenie Romów. 7. Lista znanych Pełnomocnikowi organizacji i środowisk mniejszości narodowych i etnicznych działających na terenie województwa: - Stowarzyszenie Centrum Doradztwa i Informacji dla Romów w Polsce,

- Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji Departament Wyznań Religijnych oraz Mniejszości Narodowych i Etnicznych, - Rada ds. Przeciwdziałania Dyskryminacji Rasowej, Ksenofobii i związanej z nim Nietolerancji. Podejmowanie działań na rzecz respektowania praw mniejszości i przeciwdziałanie naruszaniu tych praw i dyskryminacji osób należących do mniejszości. Podejmowanie działań na rzecz rozwiązywania problemów mniejszości narodowych - Stowarzyszenie Rom6w w Skiemiewicach, - Stowarzyszenie na Rzecz Społeczności Romskiej Zeliryn w Piotrkowie Trybunatskim, - Zgierskie Stowarzyszenie Romów, - Stowarzyszenie Czechów w Polsce, Społeczne, - Niemieckie Towarzystwo Kulturalno - Związek Ukraińców w Polsce, koło w Łodzi, - Gmina Wyznaniowa Żydowska, - Stowarzyszenie Białoruski Dom w Łodzi. 8. Współpraca Pełnomocnika z innymi instytucjami lub organizacjami, zajmującymi przedstawić syntetyczny opis działań proszę i etnicznych. się problematyką mniejszościową w tym zakresie (mak. 1 str. A4). Instytucje i organizacje: - Towarzystwo Przyjaciół Dzieci Oddział Powiatowy w Piotrkowie Tiybunalskim, Podstawowa nr 170 w Łodzi, - Szkoła - Zespół Szkół Samorządowych Nr 2 z Oddziałami Integracyjnymi w Opocznie, - Urząd Miasta Piotrków Trybunalski, - Urząd Miasta Skierniewice, - Urząd Miasta Łodzi, - Urząd Miasta w Opocznie, - Urząd Miasta Zgierza, Oświaty w Łodzi, - Kuratorium Wojewódzka Policji w Łodzi (Pełnomocnik Komendanta Wojewódzkiej Policji - Komenda w Łodzi ds. Ochrony Praw Człowieka), - Urząd Marszalkowski w Łodzi,

9. Udzial Pełnomocnika lub innych osób zajmujących się sprawami mniejszości narodowych i etnicznych w organizowanych przez mniejszości narodowe i etniczne imprezach i spotkaniach, na które zostali zaproszeni (proszę wymienić): - w dniu 12 stycznia 2015 r. w Łodzi Wojewoda Łódzki uczestniczył w obchodach 73 rocznicy zagłady Romów, - w dniu S kwietnia 2015 r. w Łodzi Pełnomocnik Wojewody Lódzkiego ds. Mniejszości Narodowych i Etnicznych uczestniczył wraz z pracownikiem oddziału spraw obywatelskich w obchodach Międzynarodowego Dnia Romów w Skierniewicach, - w dniu 30 maja 2015 r. w Łodzi Pełnomocnik Wojewody Łódzkiego ds. Mniejszości Narodowych i Etnicznych uczestniczył w Festiwalu Czterech Stron Świata organizowanym przez Stowarzyszenie Centrum Doradztwa i Informacji dla Romów w Polsce, - w dniu 2 sierpnia 2015 r. w Łodzi pracownik oddziału spraw obywatelskich uczestniczył w koncercie finałowym Ogóhiopolskiego konkursu stypendialnego dla uzdolnionych uczniów romskich - w dniu 28 sierpnia 2015 r. w Łodzi Wojewoda Łódzki uczestniczył w obchodach 71 rocznicy zagłady Żydów z Liztmaimstadt Getto, - w dniu 10 października 2015 r. w Łodzi Wicewojewoda Łódzki wraz z pracownikiem oddziału spraw obywatelskich uczestniczyli w uroczystym oddaniu do użytku infrastruktury dla osób niepełnosprawnych w Zespole Szkól Samorządowych Nr 2 z Oddziałami Integracyjnymi w Opacznie oraz wręczeniu wyprawek szkolnych dla uczniów romskich. 10. Czy w minionym roku zaszła konieczność podjęcia przez Pełnomocnika interwencji w sytuacjach konfliktowych? - nie 11. Jeśli odpowiedź na powyższe pytanie była twierdząca, proszę o krótkie opisanie poniżej interwencji podjętych w takich sytuacjach. 12. Opis pozostałych najważniejszych działań podjętych przez Pełnomocnika w ostatnim roku (mak. I str. A4).

- w dniu 27 kwietnia 2015 r. - Pełnomocnik Wojewody Łódzkiego ds. Mniejszości Narodowych i Etnicznych zwrócił się do Łódzkiego Kuratora Oświaty w Łodzi z prośbą o rozpropagowanie wśród dyrektorów szkól wiedzy o konkursie stypendialnym dla uzdolnionych uczniów romskich, w dniu 24 sierpnia 2015 r. została przy współpracy z Wydziałem Finansów i Budżetu Łódzkiego Urzędu Wojewódzkiego w Łodzi opracowana Procedura obsługi Programu integracji społeczności romskiej w Polsce na lata 2014-2020 w Łódzkim Urzędzie Wojewódzkim w Łodzi. 13. Jeśli w opinii Pełnomocnika zachodzi konieczność zmian obowiązujących przepisów prawa regulujących sprawy mniejszości narodowych i etnicznych oraz języka regionalnego, proszę o wskazanie takich przepisów oraz propozycji ich zmian wraz z krótkim uzasadnieniem. - nie zgłaszam.