Sprawozdanie z pracy pełnomocnika wojewody dolnośląskiego do spraw mniejszości narodowych i etnicznych w roku 2013

Transkrypt

1 Sprawozdanie z pracy pełnomocnika wojewody dolnośląskiego do spraw mniejszości narodowych i etnicznych w roku Liczba spotkań ze środowiskami mniejszości narodowych i etnicznych, w tym zorganizowanych z inicjatywy pełnomocnika: 10 (są to spotkania zorganizowane w celu omówienia konkretnych spraw dotyczących mniejszości z udziałem ich przedstawicieli). Jeżeli natomiast wziąć pod uwagę spotkania z przedstawicielami organizacji mniejszości narodowych i etnicznych przy okazji imprez kulturalnych, naukowych, edukacyjnych, dyskusyjnych, religijnych itp. (podczas których również omawiane są różne problemy mniejszości z przedstawicielami organizacji mniejszości), to takich spotkań było w 2013 roku ok Koordynowanie na obszarze województwa działań organów administracji rządowej, realizujących zadania na rzecz mniejszości proszę przedstawić syntetyczny opis działań w tym zakresie (maks. 1 str. A4). - Na terenie województwa dolnośląskiego koordynowany jest rządowy Program na rzecz społeczności romskiej w Polsce. W 2013 roku koordynacja obejmowała: przygotowanie i podpisywanie umów z wnioskodawcami, przekazywanie środków finansowych na realizację zadań, wyrażanie zgody na zmiany w zadaniach, bieżące monitorowanie realizacji projektów i rozwiązywanie pojawiających się problemów, uczestniczenie w spotkaniach w terenie z urzędnikami samorządowymi oraz z Romami, przyjmowanie sprawozdań. - W ramach powołanej przez Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji Rady ds. Przeciwdziałania Dyskryminacji pełnomocnik brał udział w posiedzeniach Rady w Warszawie, w listopadzie przedstawił ministerstwu plan działań antydyskryminacyjnych na 2014 rok na terenie województwa dolnośląskiego. Pełnomocnik uczestniczy również w Zespole ds. Przeciwdziałania Dyskryminacji powołanym przy Komendzie Wojewódzkiej Policji we Wrocławiu. 3. Podejmowanie działań na rzecz respektowania praw mniejszości i przeciwdziałanie naruszaniu tych praw i dyskryminacji osób należących do mniejszości proszę przedstawić syntetyczny opis działań w tym zakresie (maks. 1 str. A4).

2 W województwie dolnośląskim nie odnotowuje się wielu przypadków naruszeń praw mniejszości. Zdarzają się pojedyncze przypadki o charakterze dyskryminacji. W takich sytuacjach pełnomocnik współpracuje z pełnomocnikiem komendanta wojewódzkiego policji ds. ochrony praw człowieka i zgłasza takie przypadki policji. Pełnomocnik jest również członkiem Zespołu ds. Przeciwdziałania Dyskryminacji powołanego przez Komendę Wojewódzką Policji we Wrocławiu. Podczas spotkań zespołu na bieżąco omawiane są sprawy związane z respektowaniem praw mniejszości. W 2013 r. zgłoszone zostały pełnomocnikowi dwie sprawy dotyczące dyskryminacji. Pierwsza z nich dotyczyła antyromskich napisów, które w jednym czasie pojawiły się na ulicach Głogowa. O sprawie poinformowała pełnomocnika asystentka edukacji romskiej z Głogowa. Pełnomocnik skontaktował się w tej sprawie z Komendą Wojewódzką Policji we Wrocławiu. Policja w Głogowie wszczęła śledztwo i ustaliła sprawcę przestępstwa. W lutym br. zapadł w tej sprawie wyrok skazujący 1 rok pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem na 4 lata (wyrok nie jest prawomocny). Sprawca przyznał się do winy, był wcześniej karany również za inne przestępstwa niezwiązane z dyskryminacją. Drugi przypadek dotyczył przedstawiciela mniejszości niemieckiej, który skarżył się na dyskryminację ze strony sąsiadów ze względu na swoją przynależność narodową (agresja słowna), jego żona przesłała do Dolnośląskiego Urzędu Wojewódzkiego obszerną dokumentację w tej sprawie, skarżąc się jednocześnie na prokuraturę i sąd. Z dokumentacji wynikało, że sprawa została zgłoszona do prokuratury i nadano jej właściwy bieg prawny. W związku z powyższym, po konsultacji z prawnikami DUW, uznano, że Wojewoda zgodnie ze swoimi kompetencjami, i z rozdziałem władzy nie może w żaden sposób ingerować w postępowanie sądowe, które jest jedyną właściwą drogą postępowania w tej sprawie. 4. Podejmowanie działań na rzecz rozwiązywania problemów mniejszości proszę przedstawić syntetyczny opis działań w tym zakresie (maks. 1 str. A4). Pełnomocnik w miarę swoich kompetencji oraz możliwości rozwiązuje problemy mniejszości narodowych i etnicznych. Pisze pisma wspierające organizacje mniejszości w staraniach o pozyskanie środków z Urzędu Marszałkowskiego oraz informuje o innych sposobach pozyskania środków. Współpracuje w tym zakresie z pełnomocnikiem Marszałka Województwa

3 Dolnośląskiego ds. mniejszości narodowych i etnicznych. Pisze również opinie i pisma z poparciem starań Romów w sprawach socjalno-bytowych (zamiana mieszkań, zredukowanie zadłużenia czynszowego). Pomaga w organizacji niektórych imprez mniejszościowych, w pozyskaniu patronatu wojewody, udziela wszelkich informacji organizacjom mniejszości narodowych i etnicznych. Pełnomocnik przekazuje również informacje na temat wydarzeń organizowanych przez mniejszości, uczestniczy w spotkaniach kulturalnych, edukacyjnych, naukowych, religijnych i dyskusjach organizowanych przez mniejszości. Organizuje spotkania z mniejszościami oraz współorganizuje konferencje edukacyjne w Dolnośląskim Urzędzie Wojewódzkim.

4 5. Podejmowanie działań na rzecz respektowania praw osób posługujących się językiem regionalnym jeśli dotyczy, proszę przedstawić syntetyczny opis działań w tym zakresie (maks. 1 str. A4) Lista organizacji mniejszości narodowych i etnicznych, z którymi Pełnomocnik jest w stałym kontakcie: Stowarzyszenie Łemków Stowarzyszenie Łemkowski Zespół Pieśni i Tańca Kyczera Zjednoczenie Łemków Niemieckie Towarzystwo Kulturalno-Społeczne Związek Ukraińców w Polsce Stowarzyszenie Romów we Wrocławiu Romani Bacht Stowarzyszenie Asystentów Edukacji Romskiej w Polsce Stowarzyszenie Romów w Przemkowie Stowarzyszenie Romów w Lubaniu Fundacja Miłośnicy Kultury i Tradycji Romów Stowarzyszenie Przyjaznych Romów w Lubinie Stowarzyszenie Romów w Legnicy Stowarzyszenie Romów w Polkowicach Stowarzyszenie Mrodo Dziweł Stowarzyszenie Edukacji Romskiej Fundacja Romane Tsawe Towarzystwo Społeczno-Kulturalne Żydów Związek Karaimów Polskich Związek Tatarów RP

5 Towarzystwo Ormian Polskich Stowarzyszenie Rosyjskie Centrum Kultury i Nauki. Legnica-Opole Porozumienie Mniejszości Narodowych i Etnicznych Kalejdoskop Kultur Lista znanych Pełnomocnikowi organizacji i środowisk mniejszości narodowych i etnicznych działających na terenie województwa. Stowarzyszenie Łemków Stowarzyszenie Łemkowski Zespół Pieśni i Tańca Kyczera Zjednoczenie Łemków Niemieckie Towarzystwo Kulturalno-Społeczne Związek Ukraińców w Polsce Stowarzyszenie Romów we Wrocławiu Romani Bacht Stowarzyszenie Asystentów Edukacji Romskiej w Polsce Stowarzyszenie Romów w Przemkowie Stowarzyszenie Romów w Lubaniu Fundacja Miłośnicy Kultury i Tradycji Romów Stowarzyszenie Przyjaznych Romów w Lubinie Stowarzyszenie Romów w Legnicy Stowarzyszenie Romów w Polkowicach Stowarzyszenie Edukacji Romskiej Fundacja Romane Tsawe Stowarzyszenie Romów w Kowarach (mniej niż pięć kontaktów w ciągu roku) Stowarzyszenie Wałbrzyskich Romów (mniej niż pięć kontaktów w ciągu roku) Stowarzyszenie Romów w Oławie Bachtało Rom Romenge (mniej niż pięć kontaktów w ciągu roku) Terne Roma Stowarzyszenie Romów w Strzelinie (stowarzyszenie istnieje, ale w ogóle nie działa, brak kontaktu, pomimo prób nawiązania)

6 Towarzystwo Społeczno-Kulturalne Żydów Związek Karaimów Polskich Związek Tatarów RP Towarzystwo Ormian Polskich Stowarzyszenie Rosyjskie Centrum Kultury i Nauki. Legnica-Opole Porozumienie Mniejszości Narodowych i Etnicznych Kalejdoskop Kultur Współpraca Pełnomocnika z innymi instytucjami lub organizacjami, zajmującymi się problematyką mniejszościową proszę przedstawić syntetyczny opis działań w tym zakresie (maks. 1 str. A4). - W związku z realizacją rządowego Programu na rzecz społeczności romskiej, a także problemami dotyczącymi mniejszości romskiej pełnomocnik utrzymuje stały kontakt z jednostkami samorządu terytorialnego, na terenie których w większej liczbie zamieszkują Romowie. Najczęściej kontakty te (telefoniczne, mailowe, pisemne) dotyczą rozwiązywania problemów socjalno-bytowych i edukacyjnych konkretnych rodzin bądź osób (uczniów). Pełnomocnik uczestniczy też w spotkaniach organizowanych w urzędach miejskich z udziałem urzędników i przedstawicieli Romów (w 2013 r.: Przemków, Kłodzko, Kowary, Legnica, Strzelin, Wrocław). - Pełnomocnik uczestniczy w uroczystościach organizowanych przez Kościoły i Związki Wyznaniowe związane z mniejszościami narodowymi i etnicznymi, podczas których są obecni przedstawiciele organizacji mniejszości narodowych i etnicznych: Gmina Wyznaniowa Żydowska, Kościół greckokatolicki, Kościół prawosławny, Kościół ormiańskokatolicki, Kościoły protestanckie. Są to zarówno uroczystości ściśle religijne, jak również organizowane na terenie kościołów bądź synagogi imprezy kulturalne, salony dyskusyjne, uroczystości o charakterze historycznym. - Pełnomocnik bierze udział w niektórych projektach PO KL w charakterze prelegenta (Legnica, Ziębice, Wrocław) oraz udziela pomocy przy realizacji projektów (udostępnia dane kontaktowe do organizacji mniejszości, przekazuje materiały dotyczące mniejszości).

7 - Pełnomocnik kontaktuje się z przedstawicielami środowiska naukowego, udziela informacji dotyczących mniejszości narodowych i etnicznych osobom piszącym prace magisterskie, doktorskie lub artykuły naukowe. - Pełnomocnik utrzymuje kontakty ze stowarzyszeniami niebędącymi organizacjami mniejszości, ale zajmującymi się problematyką mniejszości, współpracującymi z mniejszościami. Są to organizacje realizujące projekty w ramach Programu na rzecz społeczności romskiej oraz PO KL, np. udział pełnomocnika w spotkaniach w ramach kampanii społecznej Jedni z wielu organizowanej przez Fundację Prom (Wrocław, Głogów, Świebodzice, Wałbrzych). Pełnomocnik bierze też udział w salonach dyskusyjnych Stowarzyszenia Wieża Babel, na które zapraszani są przedstawiciele organizacji mniejszościowych. - Pełnomocnik współpracuje z Muzeum Etnograficznym we Wrocławiu, które każdego roku organizuje wystawy i spotkania poświęcone mniejszościom narodowym i etnicznym. W 2013 r.: wystawa Romani Art, promocja książki Mom jo skarb, wydanej przez muzeum, w której artykuły zamieścili przedstawiciele dolnośląskich mniejszości, organizacja na terenie muzeum obchodów nocy kryształowej, połączonych z wystawą przygotowaną przez TSKŻ. 9. Udział Pełnomocnika lub innych osób zajmujących się sprawami mniejszości narodowych i etnicznych w organizowanych przez mniejszości narodowe i etniczne imprezach i spotkaniach, na które zostali zaproszeni (proszę wymienić). Wrocławska Kutia (Związek Ukraińców w Polsce) Radosne Kolędowanie (Związek Ukraińców w Polsce) Koncert zespołu Damyr - Legnica, Teatr im. Modrzejewskiej (Związek Ukraińców w Polsce) Zjazd Zjednoczenia Łemków - Gorlice Święto Purim (TSKŻ) Obchody rocznicy powstania w Getcie warszawskim (TSKŻ) Rocznica powstania państwa Izrael (TSKŻ) Piknik wielokulturowy (Związek Karaimów Polskich)

8 Konferencja Media mniejszości, mniejszości w mediach Lublin (Towarzystwo Ukraińskie) Festiwal Kalejdoskop Kultur (porozumienie Mniejszości Narodowych i Etnicznych Kalejdoskop Kultur) Spotkanie z kuchnią żydowską (Związek Karaimów Polskich) Festiwal Kultury Romskiej (Stowarzyszenie Romani Bacht) Spotkanie z kuchnią tatarską (Związek Karaimów Polskich) Świat pod Kyczerą (ŁZPiT Kyczera) Łemkowska Watra w Żdyni (Zjednoczenie Łemków) Łemkowska Watra na Obczyźnie Michałów (Stowarzyszenie Łemków) IX Łemkowski Keremesz Zamienice Ukraińskie Klimaty Legnica (Związek Ukraińców w Polsce) Rosz-Haszana żydowski Nowy Rok (TSKŻ) Biesiada Cygańska Dunino koło Legnicy (Fundacja Miłośnicy Kultury i Tradycji Romów) Dolnośląskie Spotkania Kulturalne Mniejszości Niemieckiej Kliczków (NTKS) Kto siedzi na miedzi (-y)? Legnicki Festiwal Kultury Legnica (ŁZPiT Kyczera) Spotkanie z Martą Klubowicz (NTKS) III Spotkania Trzech Pokoleń z Kulturą Łemkowską Chocianów (Stowarzyszenie Łemków) Rocznica Nocy Kryształowej Muzeum Etnograficzne we Wrocławiu (TSKŻ) Festiwal Viva Ukraina (cykl imprez) Wrocław (Związek Ukraińców w Polsce) Zjazd Niemcoznawców debata na temat mniejszości narodowych i etnicznych (NTKS) Święto Chanuka (TSKŻ) Uroczystość Adwentowa - Wrocław (NTKS) Spotkanie wigilijne Wrocław (Związek Ukraińców w Polsce) Spotkanie wigilijne Wrocław (NTKS)

9 Osiem spotkań z Ormianami, które zawsze odbywają się w refektarzu po mszy w obrządku ormiańskokatolickim (Towarzystwo Ormian Polskich) Czy w minionym roku zaszła konieczność podjęcia przez Pełnomocnika interwencji w sytuacjach konfliktowych? tak nie 11. Jeśli odpowiedź na powyższe pytanie była twierdząca, proszę o krótkie opisanie poniżej interwencji podjętych w takich sytuacjach. - We Wrocławiu doszło do konfliktu rodziny romskiej z niektórymi rodzinami zamieszkałymi w tej samej kamienicy. Konflikt narastał od kilku lat i miał charakter konfliktu sąsiedzkiego liczna wielopokoleniowa rodzina romska mieszkała w sąsiedztwie osób starszych, którzy skarżyli się na hałas i nieprzestrzeganie porządku. Pełnomocnik w tej sprawie rozmawiał osobiście z Romami, przedstawicielem Komendy Dzielnicowej Policji, z przedstawicielką mieszkańców, a także z dziennikarzami, którzy zainteresowali się sprawą. Wyjaśniał sytuację i starał się łagodzić nieporozumienie. Romowie jeszcze przed wystąpieniem sytuacji konfliktowej starali się w urzędzie o przydział nowego mieszkania (9-osobowa rodzina mieszkała w jednopokojowym lokalu). Eskalacja konfliktu przyczyniła się do tego, ze Romowie otrzymali większe mieszkanie w innej części miasta. - Na Dolnym Śląsku doszło również do dwóch większych sytuacji konfliktowych w ramach mniejszości romskiej. Pierwsza wydarzyła się na wrocławskim Brochowie i związana była z niezadowoleniem części Romów z działalności stowarzyszenia. Druga dotyczyła konfliktu wokół zorganizowania ogólnopolskich warsztatów dla asystentów edukacji romskiej przez jedną z ogólnopolskich organizacji romskich, w których nie chcieli uczestniczyć dolnośląscy asystenci edukacji romskiej. W obu tych przypadkach pełnomocnik starał się w maksymalnym stopniu zachować obiektywizm, rozmawiał ze wszystkimi stronami konfliktu, zachować postawę mediatora, w urzędzie wojewódzkim oraz na Brochowie zostały zorganizowane przez pełnomocnika spotkania wyjaśniające sytuację.

10 12. Opis pozostałych najważniejszych działań podjętych przez Pełnomocnika w ostatnim roku (maks. 1 str. A4). - W związku z faktem, że na terenie Wrocławia na dwóch koczowiskach przebywają rumuńscy Romowie, oraz z zainteresowaniem sprawą działających w Polsce stowarzyszeń mniejszości romskiej, pełnomocnik brał udział w spotkaniach o charakterze konsultacji społecznych, wyjaśniających zaistniałą sytuację w kontekście prawnym oraz kultury i tradycji Romów. Udzielał również informacji w tej sprawie Ministerstwu Administracji i Cyfryzacji, Rzecznikowi Praw Obywatelskich, Pełnomocnikowi Rządu ds. Równego Traktowania i innym instytucjom, a także mediom. - Pełnomocnik każdego roku organizuje spotkania z asystentami edukacji romskiej z terenu województwa dolnośląskiego, podczas których omawiana jest sytuacja edukacji uczniów romskich. - W 2013 r. pełnomocnik wziął udział w szkoleniu dla pełnomocników wojewodów ds. mniejszości narodowych i etnicznych w Warszawie, a także w szkoleniu pełnomocników wojewodów ds. mniejszości narodowych i etnicznych oraz pełnomocników komendantów wojewódzkich policji ds. ochrony praw człowieka w Wólce Milanowskiej. We wrześniu 2013 r. pełnomocnik wziął również udział w wyjeździe studyjnym na Słowację i Węgry w celu zapoznania się z działaniami i dobrymi praktykami dotyczącymi pomocy dla Romów w tych państwach. - W 2013 r. pełnomocnik współorganizował w Dolnośląskim Urzędzie Wojewódzkim dwie konferencje poświęcone edukacji dzieci wielokulturowych: Dzieci wielojęzyczne i wielokulturowe w polskim systemie edukacji oraz Wyzwania edukacyjne Europy na rzecz społeczności romskiej. 13. Jeżeli w opinii Pełnomocnika zachodzi konieczność zmian obowiązujących przepisów prawa regulujących sprawy mniejszości narodowych i etnicznych oraz języka regionalnego, proszę o wskazanie takich przepisów oraz propozycji ich zmian wraz z krótkim uzasadnieniem....