II. ZAWARTOŚĆ OPRACOWANIA I. STRONA TYTUŁOWA II. ZAWARTOŚĆ OPRACOWANIA III. SPIS TREŚCI OPISU TECHNICZNEGO IV. SPIS RYSUNKÓW V. OPIS TECHNICZNY I ZAŁĄCZNIKI VI. RYSUNKI WG SPISU 1
III. SPIS TREŚCI OPISU TECHNICZNEGO 1. WSTĘP... 2. PODSTAWA OPRACOWANIA... 3. ZAKRES PROJEKTU... 4. CHARAKTERYSTYKA BUDYNKU... 5. OCHRONA ODGROMOWA BUDYNKU STAN ISTNIEJĄCY... 6. OCHRONA ODGROMOWA BUDYNKU STAN PROJEKTOWANY... 7. INSTALACJA PIORUNOCHRONNA LPS... 8. ZWODY POZIOME I PIONOWE NA DACHU... 9. OCHRONA URZĄDZEŃ NA DACHU... 10. PRZEWODY ODPROWADZAJĄCE... 11. UZIOM... 12. INSTALACJE POŁĄCZEŃ WYRÓWNAWCZYCH... 13. UWAGI KOŃCOWE... 14. NORMY... 2
IV. SPIS RYSUNKÓW Rys. nr 1 Rys. nr 2 Rys. nr 3 Rys. nr 4 - Plan zagospodarowania terenu plan instalacji uziomu - Rzut przyziemia - plan instalacji odgromowej - Rzut parteru - plan instalacji odgromowej - Rzut dachu - plan instalacji odgromowej 3
V. OPIS TECHNICZNY 1.0 WSTĘP Opracowanie niniejsze stanowi projekt budowlano-wykonawczy instalacji odgromowej zewnętrznej dla budynku Wydziału Inżynierii Metali i Informatyki Przemysłowej AGH pawilon B-5 w związku z projektowaną termomodernizacją budynku. W zakres opracowania nie wchodzą instalacje ochrony odgromowej wewnętrznej instalacje połączeń wyrównawczych i ochrony przeciwprzepięciowej w budynku. Dokumentacje opracowano na zlecenie Inwestora. 2.0 PODSTAWA OPRACOWANIA Zlecenie Inwestora. Podkłady architektoniczno budowlane. Wytyczne Inwestora. Wytyczne branżowe. Inwentaryzacja instalacji odgromowej. Obowiązujące normy i przepisy. 3.0 ZAKRES PROJEKTU Zakres projektu instalacji odgromowej zewnętrznej obejmuje : Sporządzenie operatu szacunku ryzyka zagrożenia piorunowego dla budynku i określenie klasy obiektu instalację zwodów poziomych i pionowych na dachu budynku instalację przewodów odprowadzających instalacja uziomu odgromowego 4.0 CHARAKTERYSTYKA BUDYNKU Obiekt jest budynkiem 10-kondygnacyjnym podpiwniczonym o konstrukcji żelbetowej dachu. Dach jest dwuspadowy pokryty papą bitumiczną. Na dachu znajduje się nadbudówka w której znajdują się pomieszczenia maszynowni dźwigów, i pomieszczenia wentylatorowni. 5.0 OCHRONA ODGROMOWA BUDYNKU STAN ISTNIEJĄCY Istniejąca ochrona odgromowa budynku składa się z instalacji odgromowej zewnętrznej oraz układów przeciwprzepięciowych SPD montowanych w wybranych tablicach piętrowych 4
stanowiących ochronę wewnętrzną budynku. Ochrona wewnętrzna zrealizowana jest częściowo dla wybranych rozdzielni piętrowych, brak połączeń wyrównawczych na kondygnacjach. Budynek wyposażony jest w instalację odgromową zrealizowaną w początku lat 70-tych. W roku 95 instalacja została zmodernizowana częściowo na potrzeby operatora telefonii komórkowej. Modernizacja polegała na wymianie zwodów poziomych na dachu i przystosowania siatki zwodów do połączenia z masztami teletransmisyjnymi zainstalowanymi na dachu. Instalacja odgromowa budynku składającą się z systemu zwodów pionowych i poziomych na dachu oraz przewodów odprowadzających i uziomu otokowego. Jako przewody odprowadzające wykorzystano zbrojenie stalowe słupów żelbetowych. Od zbrojenia słupów zostały wyprowadzone bednarką wypusty na poziomie X piętra oraz na poziomie ok. 10 cm nad poziomem gruntu wokół budynku. Wyprowadzenia połączone są odpowiednio drutem stalowym DFe/Zn Ø 8mm z instalacją zwodów poziomych i pionowych na dachu i płaskownikiem ze złączami kontrolnymi na elewacji budynku na poziomie przyziemia. Zwody poziome na dachu wykonane są drutem stalowym DFe/Zn Ø 8mm i częściowo linką stalową. Zwody poziome na zewnętrznych krawędziach prowadzone są za pomocą kotw mocowanych do fasady budynku i za pomocą uchwytów na obróbkach blacharskich na attykach. Zwody jak i elementy metalowe mocujące są obecnie w złym stanie technicznym, skorodowane i częściowo zdemontowane. Dla ochrony przed bezpośrednimi wyładowaniami urządzeń zamontowanych na dachu zastosowano maszty odgromowe o wysokości 5,0 m na podstawach metalowych (trójnogach) z obciążnikami betonowymi. Maszty odgromowe są połączone z systemem zwodów na dachu linką stalową. Urządzenia techniczne wentylacyjne i klimatyzacyjne na nadbudówce dachu zlokalizowane są blisko zwodów poziomych i obróbek blacharskich nie są do nich przyłączone. Do dachu budynku zlokalizowane są maszty teletransmisyjne operatora telefonii komórkowej POLKOMTEL oraz maszty transmisji internetowej CYFRONET. Wszystkie maszty mocowane są za pomocą stalowych uchwytów do konstrukcji ścian nadbudówki. Maszty połączone są bezpośrednio z siatką zwodów poziomych. Metalowe mocowania wszystkich masztów teletransmisyjnych na poziomie pomieszczeń nadbudówki dachu (maszynownia dźwigów, klatka schodowa, wentylatornia ) znajdują w bezpośrednim sąsiedztwie bądź stykają się z instalacjami C.O. wentylacji i konstrukcji stalowych. Budynek nie posiada instalacji połączeń wyrównawczych na poziomie poddasza, przyziemia. W pomieszczeniu rozdzielni głównej brak jest głównej szyny uziemiającej. Poszczególne maszty teletransmisyjne nie są wyposażone w iglice chroniące zainstalowane anteny przed bezpośrednim wyładowaniem. Złącza kontrolne są zbyt nisko gruntu i nie posiadają stosownych osłon zabezpieczających przed wpływami atmosferycznymi. Instalacja uziomu budynku posiada pozytywne protokoły pomiarów rezystancji uziemienia poszczególnych złącz kontrolnych. Nie były wykonywane odkrywki uziomu mające na celu określenia stanu technicznego bednarki uziomu jak również nie wykonywano pomiarów ciągłości elementów konstrukcyjnych przeznaczonych do odprowadzenia prądu piorunowego. Rozdzielnia NN stacji trafo wyposażona jest w ograniczniki przepięciowe typu B DEHNport 900100. 5
W zmodernizowanej rozdzielnicy głównej budynku RG zastosowano ograniczniki typu B PRD65R Schneider. Rozdzielnie elektrycznych piętrowe w budynku oznaczone jako 4TO/2, TO/1, 4TO/1, 6TO/1, TO/3, 4TO/3, TO/4, 4TO/4, 4TO/5, 7TO/5, TS/2, Rsx-1,4TS/6 wyposażone są zabezpieczenia przeciwprzepięciowe typu C DEHNguard 275. 6.0 OCHRONA ODGROMOWA BUDYNKU STAN PROJEKTOWANY Zgodnie z ustaleniami z Inwestorem notatka służbowa z dnia 02.04.2014 r. projektuje się nową instalację odgromową zewnętrzną dla budynku budynku. Na dachu budynku projektuje się nowe zwody poziome i nowe mocowanie zwodów. Istniejące zwody pionowe typu DEHN o wysokości 5,0m na trójnogach i podstawach betonowych należy wykorzystać dla nowoprojektowanej instalacji. Projektuje się przewody odprowadzające prowadzone po elewacji budynku pod warstwą ocieplenia. Zgodnie z ustaleniem z użytkownikiem urządzeń GSM na dachu firmą POLKOMTEL (email z dnia 10 i 15.04.2014 r) ochrona odgromowa zewnętrzna i wewnętrzna dla urządzeń i instalacji telefonii komórkowej nie podlega zmianom. Istniejące urządzenia i instalacje POLKOMTEL na dachu należy przyłączyć do projektowanej siatki zwodów poziomych i pionowych na dachu. Przyjęto również,że sposób ochrony masztów CYFRONET nie podlega zmianom maszty będą przyłączone bezpośrednio do siatki zwodów. Wokół budynku projektuje się nowy uziom otokowy. Na elewacji budynku na wysokości 1,5 m od poziomu gruntu projektuje się złącza kontrolne w skrzynkach probierczych. Wszystkie prace montażowe i pomiarowe należy wykonać w koordynacji z pracami budowlanymi 7.0 INSTALACJA PIORUNOCHRONNA LPS Ze względu na istniejące uwarunkowania techniczne nie ma możliwości wyeliminowania wpływu prądu piorunowego do instalacji przewodzących budynku. W związku z powyższym przyjęto rozwiązania ograniczające prąd piorunowy poprzez jego bezpieczny rozpływ w systemie wyrównywania potencjałów w obiekcie i odprowadzenia do uziomu. Ze względu istniejące rozmieszczenie urządzeń i instalacji na dachu przyjęto ochronę z wykorzystaniem zewnętrznej nieizolowanej instalacji odgromowej LPS. Na podstawie sporządzonego szacunku ryzyka zagrożenia piorunowego określono III klasę instalacji odgromowej LPS dla budynku. 8.0 ZWODY POZIOME I PIONOWE NA DACHU Dla ochrony budynku przed wyładowaniami piorunowymi projektuje się zainstalowanie na dachu budynku systemu zwodów poziomych i pionowych. Do rozmieszczenia i określenia wysokości zwodów na dachu przyjęto : - metodę kąta ochronnego - metodę toczącej się kuli 6
Na podstawie przeprowadzonej inwentaryzacji instalacji i urządzeń na dachu określono rozmieszczenie oraz wysokości istniejących masztów teletransmisyjnych oraz zastosowanych zwodów pionowych chroniących urządzenia na dachu Wysokości i rozmieszczenie poszczególnych urządzeń,masztów i zwodów określono na rysunku 4. Projektuje się wykorzystanie istniejących zwodów pionowych które należy połączyć z siatką zwodów poziomych. Zwody poziome na dachu budynku projektuje się drutem stalowym DFe/Zn Ø 8mm Zwody należy montować za pośrednictwem kotw przykręcanych do fasady budynku,wbijanych do attyki budynku. Zwody wykonać metodą naciągu. Projektuje kotwy i uchwyty np. firmy Hardt. Do projektowanych zwodów należy dołączyć istniejący system zwodów poziomych i pionowych dla urządzeń teletransmisyjnych POLKOMTEL i CYFRONET na dachu. Siatkę zwodów połączyć z przewodami odprowadzającymi oraz z instalacją połączeń wyrównawczych w nadbudówce dachu. Obróbki blacharskie na gzymsach,attykach budynku jako naturalne elementy systemu LPS należy połączyć ze zwodami poziomymi. Elementy przewodzące na dachu jak maszty teletransmisyjne, metalowe konstrukcje drabinek kablowych, schodów i podestów metalowe, metalowe siatki osłon kominów wentylacyjnych oraz obudowy urządzeń klimatyzacyjnych połączyć z systemem zwodów pionowych i przewodów odprowadzających. 9.0 OCHRONA URZĄDZEŃ NA DACHU. Projektowany układ zwodów pionowych zapewnia ochronę przed bezpośrednim wyładowaniem dla wszystkich urządzenia zlokalizowanych na dachu zawierające wyposażenie elektryczne jak wentylatory, klimatyzatory,rozdzielnie. Istniejące rozmieszczenie niektórych urządzeń nie pozwala na zachowanie minimalnych odstępów izolacyjnych dlatego też metalowe obudowy urządzeń i konstrukcje wsporcze tych urządzeń należy połączyć z systemem zwodów na dachu. Istniejące metalowe odcinki osłony kabli i przewodów powinny mieć zapewnioną galwaniczną ciągłość. Osłony kabli należy połączyć z systemem zwodów instalacji LPS. Obwody zasilające urządzenia na dachu należy wyposażyć w urządzenia ochrony przeciwprzepięciowej SPD zamontowane w poszczególnych w rozdzielniach. Zewnętrzne części przewodzące na dachu budynku (przewody wentylacyjne, klimatyzacyjne ) należy połączyć z systemem zwodów oraz wykonać połączenia wyrównawcze jak najbliżej punktu ich wejścia do budynku. 10.0 PRZEWODY ODPROWADZAJĄCE Miejsca instalacji przewodów odprowadzających zaprojektowano w oparciu o wyznaczoną klasę obiektu z uwzględnieniem uwarunkowań architektoniczne. Przewody odprowadzające projektuje się bednarką FeZn 25x4. Bednarkę instalować do fasady budynku za pomocą uchwytów /kołków rozporowych montowanych w odległości 1,5 m. Na wysokości X piętra oraz na poziomie przyziemia wykonać połączenie przewodów odprowadzających z istniejącymi wypustami od zbrojenia słupów żelbetowych. 7
Przed połączeniem projektowanych przewodów odprowadzających z wypustami konstrukcji wykonać pomiary ciągłości (dla wszystkich istniejących)wypustów konstrukcyji budynku. Połączenie wykonać przez spawanie,miejsce połączenia zabezpieczyć przed korozją. Na poziomie VI piętra wykonać poziomą opaskę wokół budynku bednarką FeZn 25x4. Opaskę należy połączyć przez spawanie ze wszystkimi przewodami odprowadzającymi oraz ze zbrojeniem konstrukcji słupów.miejsca połączeń spawanych zabezpieczyć przed korozją. Od przewodów odprowadzających wykonać wypusty do połączenia urządzeń na elewacji w następujących miejscach: 1) Na poziomie poddasza,vi i IX piętra elewacja północna i południowa (w rejonie korytarzy budynku) wykonać wypusty od przewodów odprowadzających bednarką FeZn 25x4 i wprowadzić do budynku w przestrzeń stropu podwieszanego (miejsce przyłączenia instalacji połączeń wyrównawczych kondygnacji) rys nr. 3 i 4. 2) Na poziomie pięter od I do IX na elewacji zachodniej od każdego przewodu odprowadzającego wykonać wypusty z płaskownika FeZn20x3 do projektowanych obudów żaluzji fasadowych. Połączenie wykonać jako śrubowe i zabezpieczyć antykorozyjnie. Wypust przystosować do połączenia z obudową żaluzji. Połączenie z żaluzją powinno być dostępne po wykonaniu termomodernizacji. 3) Na poziomie pięter od VIII do IX na elewacji wschodniej od każdego przewodu odprowadzającego wykonać wypusty z płaskownika FeZn20x3 do projektowanych żaluzji fasadowych. Połączenie wykonać jako śrubowe i zabezpieczyć antykorozyjnie. Wypust przystosować do połączenia z obudową żaluzji. Połączenie z żaluzją powinno być dostępne. 4) Na poziomie parteru, II, VII, piętra elewacja południowa- wykonać wypusty od przewodów odprowadzających z płaskownika FeZn20x3 i wyprowadzić w pobliżu istniejących skraplaczy klimatyzatorów oraz konstrukcji daszku. Wypusty muszą być dostępne po wykonaniu warstwy termoizolacji. 5) Na poziomie parteru, elewacja południowa i zachodnia wykonać wypusty od przewodów odprowadzających z płaskownika FeZn20x3 i wyprowadzić w pobliżu projektowanych konstrukcji daszków. Wypusty muszą być dostępny po wykonaniu warstwy termoizolacji. Po wykonaniu elewacji zamontować powtórnie wszystkie zdemontowane wcześniej urządzenia i konstrukcje i przyłączyć do projektowanych wypustów. Na poziomie 1,5 m od poziomu terenu zainstalować złącza kontrolne instalacji odgromowej. Od złącza kontrolnego wyprowadzić przewód uziemiający wykonany z bednarki ocynkowanej 30x4 i połączyć z projektowanym uziomem budynku. Na wysokości złącza probierczego zainstalować tablice ostrzegawcze w celu zminimalizowania dostępu do niebezpiecznego obszaru w zasięgu 3m od przewodu odprowadzającego. 11.0 UZIOM Projektuje się wykonanie nowego uziomu otokowego wokół budynku bednarką FeZn 30x4 zgodnie z zaznaczoną trasą na aktualnym planie sytuacyjno wysokościowym rys. nr.1 Instalacją odgromową przyłączyć do projektowanego uziomu budynku. W miejscach pokazanych na rys. nr 1 i 2 wykonać połączenia projektowanego uziomu z przewodami odprowadzającymi. Od uziomu wyprowadzić bednarkę FeZn 30x4,wprowadzić do pomieszczenia rozdzielni głównej i połączyć z projektowaną główną szyną uziemiającą GSU 8
Wszystkie połączenia uziomu z przewodami uziemiającymi wykonać przez spawanie. Miejsca połączeń zabezpieczyć farbą lub taśmą antykorozyjną. Po zakończeniu prac teren przywrócić do stanu pierwotnego. Uwaga! Przed przystąpieniem do robót ziemnych związanych z ułożeniem nowego uziomu i przewodów uziemiających należy : - zapoznać się szczegółowo z aktualną mapą sytuacyjno-wysokościową i naniesionymi na nią instalacjami podziemnymi (dochodzącymi do budynku i ułożonymi w pobliżu bryły budynku). - Wykonać ręcznie odkrywkę istniejącego uziomu i innych instalacji. Ocenić stan techniczny istniejącego uziomu i możliwość jego przyłączenia do uziomu projektowanego. - W przypadku kolizji z sieciami podziemnymi odstąpić od montażu i powiadomić inspektora nadzoru inwestora. Po wykonaniu zmian w istniejącej instalacji odgromowej wykonać pomiary ciągłości i oporności uziomu i sporządzić odpowiednie protokoły. Wypadkowa wartość rezystancji uziomu otokowego nie powinna przekroczyć 10 Ω. 12.0 INSTALACJE POŁĄCZEŃ WYRÓWNAWCZYCH Dla zapewnienia ochrony wewnętrznej w budynku należy opracować projekt instalacji połączeń wyrównawczych i zabezpieczeń SPD (ochronę wewnętrzna budynku ). Projekt stanowić będzie stanowić odrębne opracowanie. Połączeniami wyrównawczymi należy objąć wszystkie instalacje wprowadzone do budynku, zbrojenie ścian i fundamentów budynku, konstrukcje metalowe budynku jak: instalacje C.O.,wodną,gazową,kanalizacji ściekowej i deszczowej metalowe elementy szybów i maszynowni dźwigów metalowe elementy urządzeń wentylacyjnych i klimatyzacyjnych instalację odgromową Zaciski PEN (PE) rozdzielni elektrycznych Zbrojenie ścian i fundamentów Metalowe elementy urządzeń instalacji telekomunikacyjnych Kable telekomunikacyjne Kable transmisji danych (przez połączenie ich do głównego przewodu wyrównawczego przez ochronniki) Połączenia wyrównawcze należy wykonać na poziomach : Piwnic VI piętra IX piętra Poddasza 9
13.0 UWAGI KOŃCOWE 1) Realizacja projektu instalacji odgromowych zewnętrznych LPS nie zapewnia całkowitej ochrony dla instalacji i urządzeń w budynku. Niezbędne jest opracowanie projektu i wykonanie skoordynowanego systemu ochrony wewnętrznej dla budynku instalacji połączeń wyrównawczych oraz instalacji przeciwprzepieciowej SPD. 2) Realizację instalacji odgromowych zewnętrznych LPS należy skoordynować z wykonywaniem prac budowlanych związanych z termomodernizacją oraz z montażem żaluzji fasadowych. 3) Po wykonaniu instalacji należy wykonać : - Pomiary ciągłości połączeń części nadziemnej instalacji odgromowej - Pomiary rezystancji uziomów. - Sporządzić metrykę urządzenia piorunochronnego. Protokoły pomiarów należy przedstawić do odbioru. 4) Projekt opracowano zgodnie z obowiązującymi przepisami i normami. Niezależnie od powyższego wykonawca zobowiązany jest prowadzić roboty zgodnie z Polskimi Normami przy zachowaniu przepisów BHP. 5) W trakcie wykonawstwa robót należy dokonać ścisłej koordynacji z pozostałymi branżami budowlanymi i instalacjami. 6) Wykonawca w/w zakresu robót powinien zapoznać się z całością dokumentacji jednocześnie. Rysunki i część opisowa są dokumentami wzajemnie się uzupełniającymi. 7) Niezależnie od stopnia dokładności i precyzji dokumentów otrzymanych od Inwestora definiującej usługę do wykonania Wykonawca zobowiązany jest do uzyskania dobrego efektu końcowego. W związku z tym wykonane instalacje muszą zapewniać utrzymanie założonych parametrów. 8) W przypadku rozbieżności w jakimkolwiek z elementów dokumentacji należy zgłosić to projektantowi, który zobowiązany będzie do pisemnego rozstrzygnięcia problemu. Wszystkie wykonywane prace oraz proponowane materiały winny odpowiadać Polskim Normom, posiadać niezbędne atesty i spełniać obowiązujące przepisy. 9) Wszelkie elementy połączeniowe zastosowane do budowy urządzenia piorunochronnego muszą spełniać wymogi polskiej normy PN-EN 50164-1: "Elementy urządzenia piorunochronnego Cz1.Wymagania dotyczące elementów połączeniowych". Spełnienie tych wymogów dla poszczególnych elementów powinno być wykazane na drodze badań przeprowadzonych przez producenta, potwierdzonych raportem z badań dołączonym do Deklaracji Zgodności. Raport z badań powinien zawierać klasyfikacje zastosowanych elementów połączeniowych zgodnie z normą PN-EN 50164-1. Powyżej wymienione dokumenty należy załączyć do Dziennika Budowy." 10) Wszystkie materiały użyte jako przewody lub uziomy w ramach urządzenia piorunochronnego muszą spełniać wymogi polskiej normy PN-EN 50164-2: "Elementy urządzenia piorunochronnego Cz2. Wymagania dotyczące przewodów i uziomów". Spełnienie tych wymogów dla poszczególnych elementów powinno być wykazane na drodze badań przeprowadzonych przez producenta, opisanych w specyfikacji produktu. Specyfikacje produktu należy dołączyć do Deklaracji Zgodności. 10
Specyfikacja produktu powinna zawierać informacje o grubości ocynku oraz wadze ocynku na m2 zastosowanego materiału. Powyżej wymienione dokumenty należy załączyć do Dziennika Budowy." 14.0 NORMY I PRZEPISY. PN-EN 50164-1: "Elementy urządzenia piorunochronnego Cz1.Wymagania dotyczące elementów połączeniowych". PN-EN 50164-2: "Elementy urządzenia piorunochronnego Cz2.Wymagania dotyczące przewodów i uziomów. PN-EN 62305-1 - "Ochrona odgromowa cz.1. Zasady ogólne PN-EN 62305-2 - "Ochrona odgromowa cz.2. Zarządzanie ryzykiem PN-EN 62305-3 - "Ochrona odgromowa cz.3. Uszkodzenia fizyczne obiektów i zagrożenie życiem. PN-EN 62305-4 -"Ochrona odgromowa cz.4. Urządzenia elektryczne i elektroniczne w obiektach. 11