MINISTERSTWO EDIJKACJI NARODOWEJ INSTYTUT BADAN EDUUCYJNYCFI PRACOWNIA PROGRAMOW KSZTALCENIA ZAWODOWEGO PROGRAM NAUCZANIA DLA ZAWODU MALARZ - TAPECLARZ dla: SZKOLY ZASADNICZEJ na podbudome szkoly podstawo~vej wanzawa Minister,qukacji 0. Narodowej 1997 Prof, dr hab. h.liroslaw tiandkc
Program nauczania opracowala Komisja Progra~nowa dla Zawodow Budowlanych i Pokrewnych powolana decyzjq nr 15 z dnia 16 maja 1995r. Ministra Edukacji Narodowej w sprawie sktadu Komisji Programowej dla Zawod6w Budowlanych i Pokrewnych dr inz. Wladyslawa Maria Fra~lcuz - przewodniczqca mgr Teresa Lesiak - cztonek Komisji (wiceprzewodniczqcd~ mgr ink. Barbara Adalniec - czlonek Kolnisji lngr in2 Eulalia Gulik - czlonek Komisji dr in%. Zygmunt Wrzesniowski - czlonek Komisji (sekretarz)
I. PLAN NAUCZANIA SZKOtA ZASADNICZA Znw6d: MALARZ - TAPECIARZ Symbol cyfrowy - 52 03 Podbudown programown: szkoln podstawowa *) wymiar godzin dla mtodocianych pracownik6w zgodnie z Kodeksem Pracy **) godziny przeznaczone na dodafkowe zajpcia z przedmiotbv obowi$zkowych, zgodnie z potrzebami danej klasy
11. PROGRAMY NAUCZANIA PRZEDMIOT~W ZAWODOW\'CH Wykaz pnedmiotbw znwodowych 1. TECHNOLOGIA sir 4 2. DOKIJhENTACJATECHNlCZNA str. 8 3. ZARYS WlEDZY O GOSPODARCE sir 11 4. ZAECIA PRAKTYCZNE sty. 16
1. TECHNOLOGIA 1.1 SZCZEG~LOWE CELE KSZTALCENIA W wyniku zorganizowanego procesu nauczaoia ucze" (duchacz) powinien umieb: - opisak zakres podstawowych prac malarskich i tapeciarskich opejqc prawidlowym nazewnictwem, - rozroiniac ustroje budowlane, ich konstrukcje i zastosowanie, - rozroiniac materialy budowlane, znac ich rodzaje i wlaiciwosci, - okreslac jakosc materialow budowlanych i ich zastosowanie, - organizowac stanowiska pracy zgodnie z wymogami technologicznymi, bhp, ppoi. i ochrony Srodowiska, - dokonywac dobow materialow, narzedzi i sprzetu niezbednych do wykonania robot malarskich i tapeciarskich, - prawidlowo skladowa6 i transportowai na stanowisko pracy potrzebne materialy, narzedzia i sprzqt, - sporqdzae zaprawy, - przygotowywab stare i nowe podloia tynkowe, drew~dane i metalowe do malowania, - przygotowywai materialy: farby, szpacl$6wki, kity i gruntowniki, - malowac roinorodne podloia farbami wapiennymi, cementowymi, klejowymi, kazeinowymi, krzemianowymi, emulsyjnymi, olejnymi, emaliarni i powlokami lakierniczymi, - stosowab wsnowania do robot malarskich zewnqtrznych i wewnetrznych, - przygotowywab podlola do tapetowania, - przygotowywai: tapety, kleje i materialy pomocnicze, - wykonywae roboty tapeciarskie, - wykonywak podloia z plyt kactonowo-gipsowych, - wykonywah roboty naprawcze powierzchni malowanych i tapetowanych, - dobierac banvy oraz techniki malarskie i tapeciarskie, - wykonywac zdobienia powlok, napisy i ornarnenty, - oceniab jakosc i poprawnobi wykonanej pracy, - uykonywab przedmiary i obmiary rob&, - zamawiac i rozliczac mzywane materialy, - udzielae pienvszej pocnocy w naglych wypadkach. 2. MATERIAL NAUCZANIA Dzial I - Wiadonloici rvsfepne o zmvods'e oraz teclrnologii robdt malarskiclz i tapeciarskiclr : - podstawowe prace malarskie, - podstawowe prace tapeciarskie,
- pomocnicze prace przy malowaniu i tapetowaniu, - rodzaje faib, rozpuszczalnikow i technik malarskich, - rodzaje matenatow tapeciarskich, - narzedzia i sprzet do robot malarskicli i tapeciarskich, - msztowania do rob6t malarskich, - wymagania stawiane powlokom malarskim i tapeciarskim, - prryczyny wypadkhw przy pracy i chorob rawodowych oraz sposoby zapobiegania - wyb6r technologii i organizacji robot. Du'al II - Ogblne,uiadomoSci o brrdowlaek i malerialack hudmvla~lych: - podstawowe pojecia zwiqane z budownictwem, - rodzaje budowli i budynkow, - elementy konstmkcyjne, niekonstmkcyjne i wykoriczeniowe budynkow, - uiytkowa~ue i eksploatacja budynkow, - matenaly budowlane, ich wtasciwosci i zastosowanie, - rnaterialy malarskie i tapeciarskie: rodzaje, skladniki, wtasciwosci, otrzyniywanie i zastosowanie. Dzial 111 - Rohofy malarskie: - sposoby i metody wykonania robot malarskich, - r$czne i mechaniczne narydzia malarskie, - prrygotowa~e powierzchni do malowa~a: szpachlowanie, szlifowanie, gmntowa~e, bejcowanie, usuwanie starej farby, lleutralizacja podlo% itp.,. malowanie wapieruie, cementowe, klejowe, kazeinowe, krzemianowe, olejne, emulsyjne, oraz lakierowanie i emaliowanie, - dobor banv w pomieszczeniach i na elewacjach budynkow, - orga~zacja pracy przy wykonywaniu robot malarskich, - przepisy bhp na stanowisku pracy &at IV- Tapelo~vanie: - wybor Wejow, tapet i techniki tapetowania, - przygotowanie podtoe: szpachlowanie, szlifowanie, gruntowanie itp., - organizacja pracy przy tapetowaniu, - stosowany sprzet i narzedzia, - przepisy bhp na stanowisku pracy. - ocena stanu technicznego podlo&,
- wybor technologii i organizacja robot remontowych - modernizacja podloia (wykonywanie okladzin z plyl kartono-gipsowych) - dobdr materialow, sprzetu i narzgdzi. - usuwanie starych powlok, naprawa podt02z. - wykonywanie nowych powlok malarskich i tapeciarskich, - przepisy bhp na stanowisku pracy. Dziol VI. Odbidr robdt molnnkich i iapeciankich. - rozliczenie msitych materiatow, - przedmiary i obmiary robot, - kalkulacja robht, - warunki technicme wykonania i odbiom robat, 1.3. UWAGI 0 REALlZACJl Lekcje technologii powinny odbywac sig w klasopracowniach, wyposaionych w roinorodne pomoce dydaktyczne i sprzgt audiowimalny. Realiracja tresci ksztdcenia wymaga stosowania zrbinicowanych metod nauczania i zainteresowania uczniow wybranym zawodem. Nauczyciel powinien zwracac uwage na poprawne poslugiwanie sig przez uczniow okresleniami technicznymi. Powinien rowniei poznac programy nauczania innych przedmiotow zawodowych, aby odpowiednio korelowac treici nauczania. Szczegolnie waina jest tu wsp*raca z nauczycielem zajec praktycznych. Na lekcjach technologii naleiy podkreslac szczegdlnq wag$ jakosci robot, przestrzegania przepishw bhp, przepisow przeciwpoiarowych i ochrony Srodowiska. Uczniowie powinni odbywac wycieczki na budowy, aby poznac zastosowanie nowych technologii. Dokladnq obsenvacjq czynnoici przy malowaniu i tapetowaniu umozliwiajq take filmy dydaktyczne, zrealizowane samodzielnie przez uczni6w oraz zakupione przez szkde. Roinorodne Srodki dydaktyczne prawidtowo dobrane do tematu lekcji, aktywizujq myslenie uczniow, uzupehiajq ich wiedze i utnualajq zdobyte umiejgtnosci. 1.4. PODSTAWOWE SRODKI DMAKTYCZNE: -filmy video, przeirocza i plansze z zakresu budownictwa oraz technologii robot malarskich i tapeciarskich, - probki materialaw budowlanycii, stosowanych w budownictwie i kolekcje wyrobow z tych materialow, pr6bki podloiy malowane r6inymi rodzajami farb, probki tapet i klejow do tapet, - zestawy farb i rozpuszczalnikow, - zestawy ochron osobistych i sprrqtu przeciwpoiarowego, - instmkcje przeciwpoiarowe, - tabiice instruktaiowe udzielania pierwszej pomocy, - no dele maszyn, agregatow i osprzqtu malarskiego, - modeie rusaowa4 6
- modele budynkow o roinych konstrukcjach, - zestawy norm, katalogow i cennikow, - prawo budowlane, - aprobaty techniczne i certyfikaty, - czasopisma fachowe, - prospekty reklamowe firm budowlanyct~. 1.5. LITERATURA: Wolski 2.: Roboty malarskie. Technologia. WSiP Warszawa, 1989 Wolski 2.: Zarys materialoznawstwa budowlanego. WSiP. Warszawa, 1994 Kuczyiski A, Lenkiewicz W.: Zarys budownictwa ogolnego. WSiP. Warszawa, I994 Jastrzqbski A.: Tapetowanie mieszkan. Arkady. Warszawa, 1988 Praca zbiorowa: Poradnik majstra budowlanego. Arkady. Warszawa, 1985 ienczykowski W.: Budow~iictw ogolne, t. IV. Arkady. Warszawa, 1985 Czasopisma: Murator, Materiaty Budowlane
2. DOKUMENTACJA TECHNICZNA 2.1. SZCZEGO~OWE CELE KSZrALCENIA W wyniku zorganizowanego procesu nauczania uczen (sbchacz) powinien umied: - przygotowywac przyrydy kreilarskie i poslugiwac sig nimi, - kreilic rdlnego rodzaju linie rysunkowe, - opisywac rjsunki pismem technicznym, - kreslic geometryczne fiyry plaskie, - wykreslac rzuty odcinkow, fibmr plaskicli i bryl geometrycznych na dwie i trzy plaszczyzny, - wykieslac bryty geometryczne i proste ~rzedmioty w rzutach aksonometrycznych, - szkicowad odrecznie bryly geometryczne, zestawy bryt, detale budowlane i sztukatorskie w ujgciu aksonometrycznynn i perspektywicznym, - cqtad rysunki dohmentacji technicznej, - wykreslad szkice robocze i rysunki detali budowlanych w przekrojacln i rmtach, - wymiaiowac narysowane elementy, - poshgiwac sig dokumentacj* technicznq, - sporzqdzab rysunki inwentarjzacyjne obiektow, pomieszczen i detali budowlanych ina podstawie wykonanych przez siebie pomiarow, - projektowad kolorystyke wngtrz i elewacji, - wykonywad szkice omamentow jedno i wielobanvnycln, - wykonywad szablony do ornamenthw, - projektowac i wykonywad napisy przy zastosowaniu roinego rodzaju pisma ozdobnego, - sporz*dzab przedmiary i obmiary robot. 2.2. MATERIAt NAUCZANIA nzial I - Pudslavvmw,viado,tznIci o rysunku fccltrrieurynr i dokuntorfacji brrdorlanej: - rodzaje rysunkow technicznycl~ i ich przeznaczenie, - przybory kreilarskie, techniki kreslenia, - formaty arkuszy rysunkowych, skale rysunk(rw, - zasady opisywania i wymiarowania rysunkow, - rodzaje i gruboici linii rysunkowych, - oznaczenia na rysunkach budowlanych. Dval N - Podstawovvc konsrrukcje geomehycmc: - wyznaczanie prostych rownoleglych i prostopadlych,
- podzialy konstrukcyjne odcinka, kqta, okiegu, - konstrukcje figur plaskich, - konstrukcja bryl, rozwiniecia bryl. Dzial I11 - Podsta,uy geomelrii,vykreslnej: - zasady rmtowania punktu, odcinka, prostych fiyr i bryl geometrycznych, - zasady aksonometrii. Dziat IV- Rysunek Onr~cmy i szkicmuy; - zasady sporzqdzania rysunku odrecznego i szkicowego, - odreczne rysowanie bryl geometrycznych, detali budowlanych i snukatorskich. Dial V- Zasady sporz.?rlza~~iaprojckfu budrnulanego: - elementy skiadowe projektu, - wykreslanie fragmentow projektu budowlanego, - czytanie dokumentacji technicznej, - wykonywanie inwentaryracji budowlanej: pomiary, szkice i wykonywanie rysunk0w. Dzial VI - Spoqdzanieprojcktrr kolorysfyki,un<fna i elewocji budynku: - rodzaje barw, zasady dobow oraz lqczenia i iamania, - sporzqdzanie fragmentow projektow kolorystyki. Dzial VII - Ormmenryka; - rysowanie ornamentowjedno- i wielobanunych, - rysowanie szablotiow do ornamentow, - techniki wykonywania szkicow ornamentow, - inwentayzacja omamentirw, - wykonywanie szyldow i napis6w. 2.3. UWAGI 0 REALIZACJI Cele~n nauczania przedmiotu,,dokumentacja techniczna" jest rozwijanie wyobraini przestrzennej, wyksztalcenie umiejetnoici czytania dokumentacji techniculej, wykreilania i opisywania rysunkow prostego projektu budowlanego. Waine jest mrocenie uwagi na przygotowanie ucznibw do satnodzielnego wykonywania ornamentow i napisow, prawidlowego dobom barw i odcieni okz wlaiciwego ich i4cczenia w calosc. Lekcje powinny odbywac sie w klasopracowni, wyposaionej w stanowiska kreilarskie i rbinorodne pomoce dydaktyczne: egre~nplai~e dokumentacji, normy, tablice poglqdowe pisma technicz~lego i oznaczen graficznych itp. Uklad materiah nauczania naleiy tak zaplanowab, aby w pierwszej fazie nauki uczniowie nabyli umiejetnosci prawidlowego poshgiwania sic przyrzqdami kreilarskimi, kreslqc figury geometryczne, rzutujq je i wymiarujqc. W nastepnej fazie nauki uczniowie powinni osiagnqh umiejetnosci czytania dokumentacji i wykonywania prostych rysunkow. Kolejna faza nauki poiwigcona jest tematyce specjalistycznej, zwi-nej z wybranym zawodem, to znaczy projektowaniu ornamentow, szyldow, napisow i rozwiwah kolorystycznych. Poziom i stopien trudnosci przekazywanej wiedzy naleiy dostosowae do Sredniego poziomu klasy. Barddej uzdolnionym ucrniom moina zadawac indywidualne twicrenia o 0
wiekszym stopniu trudnosci, wykorzystywane poiniej jako pomoce dydaktyczne. Wszystkie Cwiczenia uczniowie powinni wykonywac samodzielnie, dbajqc o estetyke i jakosc wykonywanych rysunk6w. 2.4. PODSTAWOWE SRODKI DYDAKTYCZNE 2.5. LITERATURA - plansze, tablice poglqdowe, przeirocza, foliogramy, fazogramy, filmy video umozliwiajwe realizacje dziatow programowych, - modele rzutni, - modele bryl geometrycznych, - dokumentacje techniczne w skali 1: 100 i 1 :SO, - katalogi typowych rozwiwan, - zestawy norm dotyczqcych oznaczen na rysunkach budowlanych, - rysunki szczegdtowe detali budowlanych, - przyrzqdy krelarslue, wzorniki, - rysunki przedstawiajqce sposoby wymiarowania, opisywania i stosowania roinych rodzajow pisma, - przyldadowe szyldy i ornamenty. Straszak K.: Rysunek zawodowy dla ZSB. CzeSC og6lna. WSiP Warszawa, 1982 Straszak K.: Rysunek zawodowy dla malarza budowlanego i sauka'tora. WSiP Warszawa, 1986 Wojciechowski L.: Zawodowy rysunek budowlany. WSiP. Warszawa, 1994
3; ZARYS WIEDZY 0 COSPODARCE 3.1. SZCZEG~LOWE CELE KSZTALCENIA W wyniku zorganizowanego procesu nauczania uczeh (sluchacz) powinien umiec: - okresiic poj~cia: potmeby, dobra, ushrgi, produkcja, obrot towarowy, konsumpcja, Srodki pracy, sila robocza, - orn0wid powi~ania miqdzy ogniwami cyklu gospodarczego, - wskazac wplyw odpowiedniej organizacji pracy na efekt dzialania, - okreslic istote mechanizmu rynkowego, - okreslic pojecia: towar, popyt, podai, cena, - wska7~c ielacje rniedzy popytem, podazqa ceng - wskazab przyczyny inflacji oraz ~netody walki z inflacjg - okreslid pojecia: podmiot gospodarczy, dzialalnosb gospodarcza, - sklas+ikowac podmioty gospodarcze wedhg formy prawnej, - podah roinice miedzy przedsiebiorshvem panstwowym, komunalnym, spbtdzielniq a sp6lkami prawa handlowego: jawng akcyjog z ograniczonqodpowiedzialnosciqoraz prawa cywilnego, uwzgledniajqc tworzenie, osobowosc prawna, i zasady dzialania, - rozr6inic odpowiedzialnosc majqtkow;\ sp6ldzielni i sp6lek oraz ich wspolwla~cicieli, - rozrotniac cene akcji i obligacji, nominalng emisyjna, i rynkowa - wyjasnic sposoby prywatyzacji przedsiebiorstw pa6stwowych, - wyjasnic zasady powszechnej prywatyzacji, - wymienib podslawowe zadatlia organow rhinych podmiotow gospodarczych, - scharakteryzowah schemat struktury organizacyjnej przedsiebiorstwa: komorki zarzqdu, komorki produkcyjne i pomocnicze, - wskazac komorki organizacyjne zajmujqce sie sprawami pracowniczymi, - z3ooiyc ofertq pracy i odpowiedziec na oferte podana, w prasie, - sporzqdzic list intencyjny (podanie) i tyciorys (Curriculum Vitae - C.V.), - przeprowadzic rozmowp z potencjalnyrn pracodawca - okieslic prawa i obowiqzki pracownika przy zawieraniu umowy o prace i umowy-zlecenia, - skorzystac z kodeksu pracy i przykladowych reguiaminow wewnetrznycll, - obliczyi wydajnosc pracy, - objasnic wptyv wydajnosci pracy na wynagrodzenie pracownika, - obliczyb wysokoic wynagrodrenia, - skorzystac z ustawy o podatku dochodowym od osob fizycznych, - obliczyc podatek dochodowy od osob fizycznych, zatrudnionych wg umowy o prace,
umowy - zlecenia oraz wypeinie deklaracjp podatkowg - rozpoznawac lokalny rynek w celu prowadzenia dzialalnoici gospodarcrej, - zalatwic formalnosci miqzane z podjeciem dzialalnosci gospodarczej: wypdnic zgloszenie w urzedzie gtniny, uzyskai koncesje, zatotyc rachunek bankowy, uzyskad nr REGON, zglosii obowiqek podatkowy w urzedzie skarbowym, - wypehic deklaracje ubezpieczeniowq do ZUS, - sklasyfikowac ubezpieczenia (spoteczne i gospodarcze), - rozroinic Srodki tnvale i ohrotowe, - wyjasni6 roinice miedzy leasingiem a kredytem, - sklasytikowac kredyty, - wypelnic prosty wniosek kredyiowy, - obliczyc odsetki od kredytu, - sklasylikowac kosay w ukladzie rodzajouym i kalkulacyjnym, - scharakteryzowac koszty zmienne i stale, - przeprowadzic prostq kalkulacje kosnow, - obliczyd cene sprzedazy, - obliczyc wysokosc podatku VAT naliczonego i naleinego, - sporzqdzidzie fakture i rachunek, - podac rainice rniedzy platnoiciami za pomoc\ czeku, weksla i polecenia przelewu, - wystawic weksel, czek i polecenie przelewu, - obliczyc wynik fmansowy, - obliczyt i zinterpretowad podstawowy wskainik rentownoici, - wybrac sposob rozliczania sic z urzedem skarbowym, - zarejestrowac typowe zdarzenia gospodarcze w podatkowej ksiedze przychodnw i rozchod6w. - prowadzic ewidencje przychodow i zakupow, - rozliczyc sic z urzedem skarbowym z tytub linego rodzaju podatkow. 3.2. MATERIAL NAUCZANM Ilzial I - PorLFavvotve >viarlomosci o gosporlarce i rneclraniunach rynkowyclt: - potrzeby ludzkie i Srodki ich zaspokajania, - rola przedsiebiorstwa w zaspokaja~u potrzeb ludzkich, - ogniwa cyklu gospodarczego: produkcja, handel, konsumpeja, - produkcja i jej czynniki, - istota i znaczenie organizacji pracy, - istota gospodarki rynkowej, 12
- ~odmiot gospodarczy, dzialalnoic gospodarcza, - klasyfikacia podmiot6w gospodarczych,... - istota, zasady dzialania, hvorzenie podmiotow gospodarczych, - prywatyzacja przedsiebiorshv panstwowych, - powszechna prywatyzacja, - akcje, obligacje jako papiery wartoiciowe; gielda papierow wanoiciowych, - organy podmiotu gospodarczego; stluktura organizacyjna, zapd i komorki produkcyjne; wydzial produkcyjny jako przyszle stanowisko pracy absolwenta; komorki zajmujqce sie sprawami pracowniczymi, - rynek pracy, popyt i podaz pracy; beuobocie: przyczyny i skutki; poszukiwanie pracy; agencje pracy; rozmowa kwalifikacnna; odpowiednie zaprezentowanie (ubior, zachowanie); urnowa o prace i umowa-zlecenie; obowi-ki i prawa prawwnika (ubezpieczenie, czas pracy, urlopy, wynagrodzenie); nvalnianie pracownika; wydajnos6 pracy; wynagrodzenie; placa realna a nomidallla; podatek dochodowy od os6b fizycznych. Dzinl III - Podejmowmie dzialrrlnoici gospodarczj: - wybor rodzaju i miejsca dzialalnobci gospodarczej, - badanie rynku; formalnosci nviwne z podejmowaniem dzidalnoici gospodarczej, - obowiqek ubezpieczenia spdecznego wlaiciciela i jego pracownikow, - ubezpimzenia gospodarcze, - pozyskanie majqtku tnvalego i obrotowego: leasing i kredyt, - kosay dzialalnobci; cena sprzedaiy i jej elementy, - podatek akcyzowy, podatek od towarow i uslug (VAT); - formy platnosci za dostawy: obrot gotowkowy i bezgot6wkowy. - wynik Bnansouy: przychody i koszty, - rentownoic, rozliczanie siq z urzedem skarbowym z tytulu rotnych podatkow, - podatki jako podstawowe irodla dochodow budietu pahstwa i gminy, - prowadzenie podatkowej ksiegi przychodhw i rozchod6w oraz prowadzenie ewidencji przychod6w i zakupow, w pnypadku opodatkowania zryczahowanym podatkiem dochodowym, - marketing, jako zespm dzida15 i instlumentow zmierzajqcych do najlepszego zaspokajania potrzeb ludzkich, - produkt, dystrybucja, cena; komunikowanie sie z nabywcg ochrona konsumenta. 3.3. UWAGI 0 REALJZACJI Absolwent szkdy zasadniczej bedzie w przysdoici pracovmikiem firmy (przedsiebiorstwa) albo mote prowadzi6 samodzielnie dzialalnoic gospodarcq. Zakres tresci programu nauczania,,zarys wiedzy o gospodarce" ma na celu stworzenie podstaw do pelnienia jednej z tych rbl. Godziny przeznaczone w planie naucrania na realiacje tego przedmiotu, powinny bye wykorzystane na uksztahowanie umiejetnoici przewidzianych podstawami programowymi, jak rowniei na aktualizacje oraz na rozszerzenie tresci programowych wedhg zapotrzebowania uczniow i uznania nauczyciela TreSci ksaalcenia nauczyciel powinien przedstawic w spos6b prakiyczny, stosujqc przede wsystkim 6wiczenia i pokazy. Na lekcjach powinien tei uwzgkdnia6 aktualne zmiany w przepisach oraz rbnego rodzaju doniesienia prasowe.
I W realizacji mateiiah nauczania w dziale I, nalezy poshgiwac sic slownikami i encyklopediami; pozwoli to na ksztaltowanie nawyku korzystania z literatury. W dziale 11 - nauczyciel powinien skoncentrowae sig na objasnianiu roinic pomiedzy podmiotami gospodarczymi z punktu widzenia wlasnoici. Przedstawiajqc typowe schematy organizacyjne, nauczyciel powinien wskazai: uczniom ich przyszle stanowiska pracy. Dmga czgsc tego dziah powinna by6 realizowana w sposob praktyczny poprzez cwiczenia, ksztahujqce umiejetnosci poszukiwania pracy (przykladowe oferty z prasy codziennej) oraz korzystania ze swoich praw i spdnienia swoich obowiwkow w pracy. W tym prwadku nauczyciel powinien zapoznad ucznihw z podstawowymi przepisami prawa pracy i ewentualnie z przykladowymi regulaminami wewnetrznymi przedsigbiorshva. Material nauczania III dziah oraz czesc drugq dzialu poprzedniego, uzna6 naleiy za najwainiejszy w progra~nie nauczania tego prredmiotu. Uczen powinien zapoznab sie z formalnoicia~ni (w tym od strony ekonomicznej), kt6re musi spelnic przy podejmowaniu oraz prowadzeniu dzialalnosci gospodarczej. Zadaniem nauczyciela jest takie ~Swiadomienie uczniom, gdzie szukac ewentualnych zmian w przepisach, aby dzialac zgodnie z prawem. Proponuje sic, aby osirlgnigcia uczniow byly badane za pomocq testow osirlgniec szkolnych i iwiczeh oraz obserwacji uczni6w podczas wykonywania zadan i przygotowania do zajgc lekcyjnych. Podstawq do uzyskania przez uczniow pozytywnej oceny jest opanowanie wszystkich umiejetnosci. Zaklada sic, ie stopiei opanowania tych umiejetnoici bgdzie roiny, niektore 2 nich muszq by6 opanowane tak, aby uczeh biegle rozwiqqwal okreilone zadania, inne zas mogq bye opanowane jedynie w stopniu zapewniajqcym rozwiqanie w sytuacji typowej. Przy ocenianiu uczniow naleiy uwzglednic nastepujqce zasady:. uczen musi opanowah wszystkie umiejgtnobi, wynik sprawdzenia opanowania poszczeg6lnych umiejetnosci ma charakter altematywny, co oznacza: uczen umie bqd2 nie umie wykonac zadania,. opanowanie umiejetnosci moie miec r6in4 bieglosc, np, zadanie moie by6 viykonane szybciej 1 lub wolniej, przy pienvszej lub kolejnej probie, bezmednie lub z Mgdem zauwazonym i poprawionym przez ucznia. 3.4. PODSTAWOWE SRODKI DYDAKTYCZNE: - plansze (foliogramy) - obrazujqce:. klasyfikacje potrzeb ludzkich, klasyfikacjg dobr i usiug, wykres krzywej popytu i pod*, prrykladowe schematy struktur organizacyjnych podmiotow gospodarczych, przykladowy schemat stmktuly organizacyjnej wydzialu produkcyjnego, - przykladowe umowy i statuty spmek prawa handlowego, - roine rodzaje dmkow zwiqzane z wykazem umiejetnosci, - przykladowe regulaminy wewnetrzne przedsigbiorstw, 14
- podatkowa ksiega przychodow i rozchodbw, - wzor ewidencji przychod6w i zakupow. 3.5. LITERATURA: Bie6 W.: Rynek papierow wartosciowyclr. Stowarzyszenie Ksiegowych w Polsce. Warszawa,l992, D~bski S.: Ekonomika i organizacja pizedsiebiorstw, Cz. I i 11. WSiP. Warszawa, 1994, Doma6ski T.: Tworzenie i rozwoj nntego prredsiqbiorstwa. PWE. Warszawa, 1993, Kodeks Pracy, Komosa A,: Szkolny slownik ekonomiczny. Ekonomik. Warszawa, 1992, SopoCko A,: Gielda papierow warto8ciowych. PWE. Warszawa, 1992, Przygotowanie do wejscia na iynek pracy. Polska Fundacja OSrodkow Wspomagania Kozwoju Gospodarczego. OIC Poland, 1,ublin 1994, WiSniewski A. W.: Prawo o spdkach, Twiger S.A. Warszawa, 1992, Przepisy reguluj~ce funkcjonowanie podmiotow gospodarczych, Czasopisma ekonomiczno-prawne
4.ZAJE;CIA PRAKTYCZNE 4.1. SZCZEGOLOWE CELE KSZTALCENIA W wyniku zorganizowanego procesu nauczania ucze6 (shchacz) powinien umiec: - wykonywac roboty malarskie i tapeciarskie, przestrregajqc reylaminu pracy obowiqujqcego w warsztatach szkol~~ych i na budowach, - prawidlowo dobierac technike wykonania robot, rodzaje farb i ustalac ilosci materialow niezbgdnych do wykonania zadania, dobierak narzgdzia i sprzet potrzebne do wykonania robot, organizowac stanowiska robocze, - wykonywac roboty malarskie i tapeciarskie zgodnie z warunkami technicznymi wykonania i odbiolu robot budowlanych, obowia;suj+cymi normami, przepisatni bhp i p. potarowymi, - posbgiwac sig rysunkami roboczymi dotycz@cymi wykonywanych robot i kontrolowac ich zgodnosc z dokumentacjq budowlanil - wykonywac proste prace budowlane, pomocnicze i naprawcze, towarzyszqce robotom malarskim, - przygotowywac podtoia do malawania, - fluatowab tynki, - wykonywad malowanie wapienne, - wykonywac malowanie klejowe, - wykonywac malowanie emulsyjne, - wykonywac malowanie olejne, - wykonywac malowanie kazeinowe, - wykonywac malowanie krzemianowe, - IakierowaC i pokrywai emaliami, - przygotowywac podtoia do tapetowania, - wykonywac proste prace budowlane, pomocnicze i naprawcze towarzyszqce robotom tapeciarskim, - wykonywac tapetowanie, - sprawdzac jakosc rob&, - usuwac wady i usterki wykonywanych rob6t; - wykonywai napisy roinymi rodzajami pisma, - wykonywac ornamenty, - wykonywah przedmiary i obmiary iob6t 4.2. MATERIAL NAUCZANIA - struktura organizacyjna warsztatow szkolnych lub przedsiebiorstw, w ktorych odbywajq sig
zajecia praktyczne, - regulatnin pracy, - przepisy bhp i ppoi. - narzedzia i sprzct do robot malarskich i tapeciarskich I>do/ I1 -prtvgoffm~anieponloiolo pod malowanie: - przygotowanie tynkow nie malowanych i pokrytych star* farbg - przygotowanie padloe drewnianych nie malowanych i przykrytych starqfarbg - przygotowanie podloty metalowych nie malowanych i przykrytych star* farbg - narzpdzia stosowane do robot przygotowjqcych podloia do malowania, - przygotowanie, utrzymanie i konserwacja narzedzi, - przepisy bhp i ppoi. Du'al III - Flualmvnnie lynkdw i izoloruanie wiekhv: - zastosowanie fluatowania, - przygotowanie mieszanek do fluatowania, - powlekanie tynkow fluatami, - przyczyny powstawania zaciekow, - usuwanie zaciekow. Dzial IV- M,tlownnio ~vapierznc: - przygotowanie narzedzi i sprzetu, - przygotowanie podto* i przygotowanie fah, - malowanie reczne i mechaniczne, - sprawdzanie jakoici wykonanych robot, - przestrzeganie zasad bhp. Dliol Y - Malo,vanie kl&nue: - przygotowanie mieszanek do gruntowania, szpachlowania i malowania, - przygotowanie podloia, dobor narzedzi i sprzptu, - gruntowanie, szpachlowanie, malowanie rqczne i mechaniczne, - kontrola jakosci wykonywatiych robot, - przepisy bhp i ppoi. I)zjal VI- Mulotvanie emulsyjne: - przygotowanie podlo2y, - dobhr farb, narzedzi i materialow pomocniczych, - gruntowanie, szpachlowanie i malowanie, - kontrola jakoici robot, - przeyisy bhp i ppo2.
DGul VN- Mulmvanie olcjne: - przygotowanie roinych powierzchni pod malowanie olejne, - przygotowanie gruntownikow i farb, - dobor narz@zi i sprzetu, - gruntowanie, malowanie reczne i mechaniczne tynkow, powierzchni drewnianych i metalowych, - kontrola jakosci robot, - przepisy bhp i ppoi. DGol VIII - Lukiermvunie i mtulimvunie: - przygotowanie powierzchni, - dobor i przygotowanie lakierow, emalii, materialow pomocniczych, narzedzi i sprzetu, - wykonywanie lakierowania i emaliowania, - sprawdzanie jakosci robot, - przepisy bhp i ppoi. Ds'at ZX- Malmuanie kuzcinowc; - przygotowanie podtoji otynkowanych i drewnianych, - przygotowanie szpachlowek, gruntownikow, farb, narzedzi i sprzetu, - szpachlowanie, gruntowanie, malowanie reczne i mecha~czne, - kontrola jakosci wykonanych robot, - przepisy bhp i ppoi. Dzinl X - Malowunie kmmianowe: - przygotowanie podloji, - dobor narzedzi, sprzqtu, mieszanek do gruntowania i farb, - gruntowanie i malowanie powierzclii, - kontrola jakosci robot, - przepisy bhp i ppoi. Dzial XI - Malo~vunie imifacji drevrtu: - przygotowanie podloiy, - dobor narzpdzi, farb i materialow pomocniczych, - obrobka dekoracyjna, malowanie, - kontrola jakosci wykonywanych robot, - przepisy blip i ppoi. MaiXII - Wykonylvunic nupisdvv i ornamcnthu: - przyyotowanie narzedzi i sprzetu, - komponowanie i wykonywanie ornamentow oraz roinych robot ozdobnych, 18
- pisanie sryldow, reklam przy zastosowaniu roinego rodzaju pisma, - kontrola jakosci wykonanych robot, - przepisy bhp i ppoi. Dzint XIII - Tapetowattie: - przygotowanie narzedzi, sprzetu, tapet, klejow i materialow pomocniczych, - przygotowanie podloiy, - tapetowanie, - kontrola jakosci robot, - przepisy bhp i ppoi. D.zlalXIV- Wykonywanic rob6t ifapraa,vc~clr i renmvacyjnyck: - ustalenie zakresu robot, - dobor materialow, sprzqtu, narzedzi i technik wykonania, - usuwanie starych powlok i naprawa podloia, - wykonywanie nowych powlok, - kontrola jakosci robot, - przepisy bhp i ppoi. 4.3. UWAGI 0 REA1,IZACJI Celem zajec praktycznych jest opanowanie umiejetnoici prakiycznych, wymaganych dla zawodu malarza-tapeciarza. Zajecia praktyczne powinny odbywab siq w warsztatach szkolnych i na budowach. Przed rozpoczqciem zajec naleiy sprawdzi6 ubior ucmi6w, Srodki ochrony osobistej, zaznajomic z wymaganiami przepisow bhp na okreilonych stanowiskach pracy, objasnic obslugq narzedzi i maszyn, zapoznac z rysunkami roboczymi. Konieczne jest zachowanie korelacji mi& wiedq teoretycznq a naukq praktycznq zawodu, aby na zajeciacl~ praktycznych uczniowie mogli konfrontowa6 zdobyte wiadomohci z praktykq. Partie materiahr nauczania praktycznego, wyprzedzajqce odpowiednie lekcje technologii, trzeba realizowac stosujqc szczeg6lowy instruktai wstepny. Pomocne jest tu wspoldzialanie z nauczycielem technologii, w kwestii ustale~ua korelacji miedzyprzedmiotowej. Podczas wykonywania przez uczniow przydzielonych prac nauczyciel powinien kontrolowac jakosd wykonywanych robgt, oniawiac szczegotowo usterki i wady, dbac o porqdek i przestrzeganie przepisow bhp. W celu ulatwienia kontroli realizacji materialu nauczania naleiy wymagac prowadzenia przez ucznibw dzienniczk6w zajec, zawierajccych charakteryslyke wykonywanych prac w formie notatek i szkicow. Trzeba unikac stosowania jednostronnego przydziahr robot, d@qc do takiego przydzialu zadah, aby wszyscy uczniowie wykonywali pden zakres robot przewidzianych w opisie zawodu. Przy rozdziale prac powinno sic stosowac zasadq stopniowania tludnosci i indywidualnego traktowania kaidego ucznia. TreSci ksztalcenia naleiy na bieicco aktualizowa4 uwzgladniajqc nowe rozwiqzania materialowe i technologiczne. 4.4. PODSTAWOWE SRODKI DYDAKTYCZNE: - narzedria i sprzet do robot malarskich i tapeciarskich, wykonywanych recznie i w sposob zmechanizowany, - odziei robocza i Srodki ochrony indywidualnej, 19
- instmkcje obslugi maszyn i urzdze6, - instmkcje ochrony przeciwpozarowej, - instmkcje bhp, - aprobaty techniczne i certyfikaty, - filmy, przeirocza, plansze, modele, zdjpcia i rysunki z zakresu tnalarstwa i tapeciarstwa, - probki surowcow, farb i powtok wykonanych roinymi farbami przy rastosowaniu roznorodnych technik malarskich, - czasopisma fachowe, prospekty reklamowe firm budowlanych, - urzeenia i sprzet laboratopjny do wykoriywania bada6 materiatow budowlanych i okreilania jakosci wykonanych powlok. 4.5. LITERATURA: Wolski Z.: Roboty malarskie. Teclmologia. WSiP. Warszawa, 1989, Wolski 2.: Zarys materiatoznawstwa budowlanego. WSiP. Warszawa, 1994, Francuz W. M., Karpinski J., Sotomski S. Metodyka praktycznego nauczania zawodu. WSiP. Warszawa, 1994, Iastrzpbski A. Tapetowanie mieszkan. Arkady. Warszawa 1988.