2 Lata 60-te XX wieku - wzrost zainteresowania problemami ochrony w sąsiedztwie lotnisk 1971 - uchwalenie przez Radę ICAO międzynarodowych norm i zalecanych metod postępowania w zakresie hałasu lotniczego w formie Aneksu 16 do Konwencji Chicagowskiej Włączenie do Aneksu 16 postanowień dotyczących emisji z silników lotniczych. Ochrona 1. Hałas statków powietrznych 2. Emisje z silników statków powietrznych certyfikacja hałasowa statków powietrznych miary oceny hałasu wzorcowe punkty pomiaru hałasu maksymalne poziomy hałasu dla poszczególnych punktów procedury pomiarów listę statków powietrznych zwolnionych z obowiązku przeprowadzania certyfikacji w zakresie hałasu (statki powietrzne zbudowane przed datą obowiązywania przepisów, samoloty i śmigłowce specjalnie projektowane do celów agrolotniczych i zwalczania pożarów, samoloty akrobacyjne itd.) normy stosowane do różnych kategorii statków powietrznych 3 4 1
zapobieganie drenażowi paliwa normy związane z certyfikacją dotyczącą zapobiegania upustu paliwa (projekt i konstrukcja statku powietrznego musi zapobiec upuszczaniu do atmosfery płynnego paliwa zarówno na ziemi jak i w locie) normy związane z certyfikacją emisji z silników sprawdzane emisje: dymu i emisje gazowe (węglowodory, tlenek węgla oraz tlenki azotu) wymagane poziomy emisji Wydana 4 grudnia 1989 Zakaz eksploatowania cywilnych poddźwiękowych samolotów odrzutowych, którym nie przyznano certyfikatu hałasu zgodnie z normami co najmniej równymi tym, które zostały określone Aneksie 16 do Konwencji - od dnia 1 listopada 1990 r. 5 6 wydana 26 marca 2002 r. zapewnienie efektywnego funkcjonowania systemu transportowego i ochrony naturalnego zmniejszenie dokuczliwości hałasu w portach lotniczych pojęcie zrównoważonego podejścia do zarządzania hałasem: zmniejszenie hałasu lotniczego u źródła planowanie przestrzenne operacyjne procedury minimalizowania hałasu ograniczenie działalności stosowanie bardziej surowych norm technicznych wycofanie z eksploatacji hałaśliwych samolotów wprowadzenie nowych norm certyfikacji hałasu Dyrektywa siedliskowa- Dyrektywa Rady 92/43/EWG o ochronie siedlisk przyrodniczych oraz dziko żyjącej fauny i flory z dnia 21 maja 1992 r. (zmieniona Dyrektywą 97/62/EWG) Dyrektywa ptasia- Dyrektywa Rady 79/409/EWG o ochronie dziko żyjących ptaków z dnia 2 kwietnia 1979 r. (zmieniana późniejszymi dyrektywami) Dyrektywa 2001/42/EC Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 czerwca 2001r. w sprawie oceny oddziaływania pewnych planów i programów na środowisko Dyrektywa Rady 85/337/EWG z dnia 27 czerwca 1985r. w sprawie oceny skutków niektórych publicznych i prywatnych przedsięwzięć dla (znowelizowanadyrektywą Rady 97/11/WE z dnia 3 marca 1997r. i Dyrektywą 2003/35/WE) 7 8 2
Rozporządzenie nr 1592/2002 w sprawie wspólnych zasad w zakresie lotnictwa cywilnego i utworzenia Europejskiej Agencji Bezpieczeństwa Lotniczego (EASA) certyfikacja typu statku powietrznego, w tym także certyfikacja w zakresie hałasu Aneks16 przyjęty jako obowiązujące przepisy z zakresu ochrony lista statków powietrznych zwolnionych certyfikacji typu (np. historyczne, eksperymentalne, amatorskie i ultralekkie) Rozporządzenie nr 216/2008 zastępujące 1592/2002 EASA może udzielić krajowemu nadzorowi lotniczemu akredytacji do prowadzenia certyfikacji w zakresie hałasu (wydaje świadectwo zdatności w zakresie hałasu) zwalnia najnowsze typy samolotów lekkich, motoszybowce z silnikami o małej mocy z obowiązku posiadania takiego świadectwa. 9 10 ogólne przepisy dotyczące ochrony związane z eksploatacją lotnisk. ochronę przed zanieczyszczeniami powstającymi w związku z eksploatacją lotnisk zapewnia się przez stosowanie rozwiązań technicznych ograniczających rozprzestrzenianie się zanieczyszczeń (np. poprzez budowę zabezpieczeń akustycznych) właściwą organizację ruchu. użytkowanie lotnisk i portów nie może powodować przekroczenia standardów jakości. należy prowadzić pomiary poziomów substancji i energii w środowisku i sporządzać co pięć lat mapę akustyczną terenu należy utrzymywać hałas poniżej dopuszczalnego określa wskaźniki hałasu minister właściwy do spraw określa dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku dla różnych rodzajów terenu (mieszkaniowe, uzdrowiskowe itp.) starosta sporządza co 5 lat mapy akustyczne, uwzględniające informacje z map sporządzanych przez zarządzającego lotniskiem zabrania się podejmowania działań mogących pogorszyć stan siedlisk przyrodniczych oraz siedlisk gatunków roślin i zwierząt (Natura 2000) 11 12 3
Przeprowadzenia postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko wymagają: projekty polityk, strategii, planów lub programów w dziedzinie transportu, [ ] i wykorzystywania terenu, opracowywane przez organy administracji, ustalające ramy dla późniejszej realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (art. 40 ust. 1 pkt2 POŚ) np. Program rozwoju sieci lotnisk i lotniczych urządzeń naziemnych Przedsięwzięcia mogące znacząco oddziaływać na środowisko (RozporządzenieRady Ministrów z dnia 9 listopada 2004r.)[ ] z zakresu lotnictwa: -lotniska o podstawowej długości pasa startowego nie mniejszej niż 2.000 m (grupa I) - lotniska pozostałe lądowiska helikopterów (grupa II) Dział III Statki powietrzne i inny sprzęt lotniczy Rozdział 3 Zdatność statków powietrznych do lotów Prezes Urzędu nie wyda certyfikatu typu, jeżeli typ statku powietrznego nie spełnia wymagań ustanowionych ze względu na ochronę przed nadmiernym hałasem i zanieczyszczeniami ziemi, wody i powietrza. (art. 47.3.) Prezes Urzędu nie wyda świadectwa zdatności do lotu, jeżeli statek powietrzny nie spełnia wymagań w zakresie ochrony przed nadmiernym hałasem, wibracją i zanieczyszczeniami ziemi, wody i powietrza. (art. 48.4.) Minister ( ) określi wymagania, jakie mają spełniać statki powietrzne ze względu na ochronę przed hałasem, wibracjami oraz zanieczyszczeniami ziemi, wody, powietrza (art. 53. 2.) 13 14 Dział IV Lotniska, lądowiska i lotnicze urządzenia naziemne Rozdział 2: Eksploatacja lotnisk Prezes Urzędu może ( ) wprowadzić ograniczenia lub zakazy wykonywania ( ) operacji lotniczych w celu ograniczenia hałasu emitowanego na lotnisku, na którym, w ciągu ostatnich trzech lat kalendarzowych, było wykonywanych średnio nie mniej niż 50.000 operacji lotniczych rocznie (art. 71a.1) Ograniczenia i zakazy ( ) wprowadza się z uwzględnieniem zasady zrównoważonego podejścia oraz biorąc pod uwagę przewidywane koszty i korzyści ich wprowadzenia oraz charakterystykę danego lotniska (art. 71a.3) Dział VI Żegluga powietrzna Rozdział1 Zasady korzystania z przestrzeni powietrznej i organizacji ruchu lotniczego Dostępność przestrzeni powietrznej może być czasowo ograniczona ze względu na ( ) ochronę przyrody (art. 119) Minister ( ) może wprowadzić ograniczenia lub zakazy lotów dla statków powietrznych niespełniających wymogów ochrony oraz warunki i sposoby wprowadzania wyłączeń od tych zakazów, mając na względzie przeciwdziałanie negatywnemu oddziaływaniu lotnictwa cywilnego na środowisko Zabrania się wykonywania lotów statkami powietrznymi z napędem nad obszarami parków narodowych i rezerwatów przyrody poniżej określonych wysokości (art. 124) 15 16 4
z 30 stycznia 2007 r. w sprawie określenia zakresu informacji wymaganych do wydania decyzji o wprowadzeniu ograniczeń lub zakazów wykonywania operacji lotniczych w celu ograniczenia hałasu emitowanego na lotnisku z 22 kwietnia 2004 r. w sprawie wymagań, jakie powinny spełniać statki powietrzne ze względu na ochronę z 19 maja 2004 r. w sprawie zakazów lotów dla statków powietrznych niespełniających wymogów ochrony w zakresie ochrony przed hałasem opłata hałasowa w godzinach nocnych operacje startu i lądowania wykonywane tylko na RWY 15/33. ograniczanie wykorzystania rewersu silników stosowanie wydłużonego dobiegu po lądowaniu redukcja mocy silników podczas startu poprzez wykorzystanie pełnego dystansu drogi startowej próby silników bez użycia tłumików zabezpieczających są zabronione w godzinach nocnych wykonywanie lotów szkolnych, próbnych oraz technicznych jest w godzinach nocnych zabronione w godzinach nocnych dopuszcza się wykonywanie operacji lotniczych jedynie przez niektóre statki powietrzne 17 18 5