1. Dotacja czy pożyczka? wady i zalety 2. Pożyczki w programach Narodowej Strategii Spójności 3. Finansowanie przedsiębiorstw w programach i mechanizmach UE 4. Usługi doradcze i informacyjne dla firm 3
Bezzwrotne Dotacje Wymagany wkład własny (20-70%) i finansowanie większości inwestycji przez beneficjenta (refundacja ale i zaliczki) Na ściśle określone przez dawcę cele Długa procedura przyznawania, konieczność czekania na ogłoszenie naboru Sporo formalności Ograniczenie budżetów konkursów duża liczba podmiotów, dla których nie starcza dotacji Kończą się Zwrotne Pożyczki Wkład własny (ew. 5-20%) Większa swoboda wnioskodawcy w określaniu celu projektu Krótsza procedura przyznawania, nabór ciągły Mniej formalności Pożyczki są zwrotne trafią do potencjalnie większej grupy odbiorców przez dłuższy czas Warunki przyznawania najczęściej korzystniejsze niż rynkowe: - Niższe oprocentowanie/prowizje - Dostępne dla dopiero planowanych oraz zupełnie nowych firm - Mniej restrykcyjne formy zabezpieczenia - Akceptowane uproszczone formy księgowości stosowane przez MŚP 4
PROGRAMY NARODOWEJ STRATEGII SPÓJNOŚCI 5
ŁATWOŚĆ UZYSKANIA DOSTĘPNOŚĆ PREFERENCJE NIŻSZE OPROCENTO- WANIE NIEWIELKI WKŁAD WŁASNY KARENCJA W SPŁACIE 6
FUNDUSZE POŻYCZKOWE NA MAZOWSZU: Mazowiecki Regionalny Fundusz Pożyczkowy Fundusz Pożyczkowy MIŚ www.mrfp.pl; www.korzystnepozyczki.pl www.fdpa.org.pl/mis 7
Mazowiecki Regionalny Fundusz Pożyczkowy został utworzony w październiku 2004r. przez Samorząd Województwa Mazowieckiego w celu wspierania przedsiębiorczości i ograniczania bezrobocia na terenie Mazowsza. 1. Pożyczka Pierwszy Krok 2. Pożyczka Rozwój 3. Pożyczka PROGRES do kwoty 30 tys. zł, dla uprawnionych podmiotów działających krócej niż 6 miesięcy do kwoty 120 tys. zł, dla uprawnionych podmiotów działających dłużej niż 6 miesięcy. Wartość jednorazowo udzielonej pożyczki nie może przekroczyć 120.000 zł na określony cel. do kwoty 300 tys. zł dla podmiotów o stabilnej pozycji rynkowej. 4. Pożyczka Pierwszy Krok Plus 5. Pożyczka Rozwój Plus do kwoty 120 tys. zł, dla uprawnionych podmiotów działających krócej niż 12 miesięcy do kwoty 500 tys. zł, dla uprawnionych podmiotów działających dłużej niż 12 miesięcy. Wartość jednorazowo udzielonej pożyczki nie może przekroczyć 500.000 zł na określony cel 8
9
FUNDUSZ POŻYCZKOWY MIŚ FUNDACJA NA RZECZ ROZWOJU POLSKIEGO ROLNICTWA Celem funduszu jest zapewnienie środków finansowych w postaci niskooprocentowanych pożyczek, mikro i małym firmom, które z różnych powodów mają trudności w uzyskaniu kredytu w bankach. Główne zalety Funduszu MIŚ to konkurencyjne warunki udzielania pożyczek poczynając od oprocentowania ( od 5,09 % w skali roku) po elastyczne formy zabezpieczeń oraz minimalne formalności (brak biznes planu), co w zdecydowany sposób skraca czas oczekiwania na wnioskowaną pożyczkę (do maks. 5 dni od złożenia wniosku pożyczkowego). Maksymalna kwota pożyczki to 240 000 zł, okres kredytowania do 5 lat z możliwością 6 miesięcznej karencji w spłacie rat kapitałowych. 10
11
JEREMIE (z ang. Joint European Resources for Micro-to-Medium Enterprises - Wspólne europejskie zasoby dla MŚP) to mechanizm pozadotacyjnego wsparcia mikro, małych i średnich przedsiębiorstw ze środków publicznych ustanowiony przez Komisję Europejską. W Polsce, JEREMIE funkcjonuje w ramach kilku Regionalnych Programów Operacyjnych. Inicjatywa JEREMIE kierowana jest do mikro, małych i średnich przedsiębiorstw, w tym osób rozpoczynających działalność, nieposiadających historii kredytowej oraz zabezpieczeń o wystarczającej (dla banków) wartości. Wsparcie przyznawane jest w następujących formach: poręczenia, kredyty i pożyczki, fundusze typu venture. 12
SCHEMAT URUCHAMIANIA ŚRODKÓW Instytycja Zarządzająca Fundusz Powierniczy Pośrednik Finansowy Przedsiębiorca WOJEWÓDZTWA, W KTÓRYCH URUCHAMIANE SĄ ŚRODKI W RAMACH JEREMIE: Dolnośląskie Kujawsko pomorskie Łódzkie Pomorskie Wielkopolskie Zachodniopomorskie 13
Pomoc z Działania 4.3 Programu Innowacyjna Godpodarka udzielana jest przedsiębiorcom wdrażającym nowe technologie przy udziale finansowania ze środków banków komercyjnych. Przedsiębiorca, o ile spełni kryteria banku komercyjnego i Banku Gospodarstwa Krajowego, może otrzymać z BGK środki na spłatę części kredytu zaciągniętego w banku komercyjnym (jest to tzw. premia technologiczna). Maksymalna kwota premii technologicznej wynosi 4 mln zł. Przedsiębiorca musi na cele realizacji inwestycji technologicznej dysponować także wkładem własnym, którego poziom jest zróżnicowany w zależności od województwa i wielkości firmy. 14
PROCEDURA WNIOSEK O KREDYT TECHNOLOGICZNY (BANK) WNIOSEK O PREMIĘ TECHNOLOGI- CZNĄ (BGK) ROZPATRYWA- NIE (MAX. 30 DNI) UMOWA O WYPŁACIE PREMII (BGK) ROZPATRYWA- NIE (60 DNI) WARUNKOWA UMOWA/PRO- MESA (BANK) PROMESA PREMII TECHNOLOGI- CZNEJ (BGK) UMOWA KREDYTOWA (BANK) 15
LISTA BANKÓW WSPÓŁPRACUJĄCYCH Z BGK Bank BPH Spółka Akcyjna BRE Bank S.A. Bank Polska Kasa Opieki S.A. Bank Polskiej Spółdzielczości S.A. Powszechna Kasa Oszczędności Bank Polski S.A. Raiffeisen Bank Polska S.A. ING Bank Śląski S.A. Bank Ochrony Środowiska S.A. Bank Handlowy w Warszawie S.A. SGB-Bank S.A. oraz zrzeszone Banki Spółdzielcze Bank Millenium S.A. Alior Bank Spółka Akcyjna Krakowski Bank Spółdzielczy DZ BANK Polska S.A. Kredyt Bank S.A. Bank Zachodni WBK S.A. Nordea Bank Polska S.A. HSBC Bank Polska S.A. BNP Paribas Bank Polska S.A. Svenska Handelsbanken AB Spółka Akcyjna Oddział w Polsce www.bph.pl www.brebank.pl www.pekao.com.pl www.bankbps.pl www.pkobp.pl www.raiffeisen.pl www.ingbank.pl www.bosbank.pl www.citibank.pl www.sgbbank.com.pl www.millenet.pl www.aliorbank.pl www.kbsbank.com.pl www.dzbank.pl www.kredytbank.pl www.bzwbk.pl www.nordea.pl www.hsbc.pl www.bnpparibas.pl www.handelsbanken.pl 16
Krajowy Fundusz Kapitałowy, wykorzystując środki z Programu Innowacyjna Gospodarka, inwestuje w fundusze venture capital/private equity, które zasilają kapitałowo małe i średnie przedsiębiorstwa na różnych etapach ich rozwoju. Fundusze w szczególności uwzględniają przedsiębiorców innowacyjnych, prowadzących działalność badawczo-rozwojową oraz przedsiębiorców o dużym potencjale rozwoju. Podmioty inwestujące w fundusze venture capital bądź private equity wybierane są przez KFK w drodze otwartego konkursu ofert. Udział KFK w kapitalizacji funduszu może wynieść maksymalnie 50%. 17
VENTURE CAPITAL Średnio- i długoterminowy kapitał inwestycyjny charakteryzujący się dużym stopniem ryzyka, ale mogący w przyszłości przynieść wysokie zyski. Jest to forma finansowania innowacyjnych (a przez to obarczonych ryzykiem) projektów inwestycyjnych PRIVATE EQUITY Inwestycje na niepublicznym rynku kapitałowym, w celu osiągnięcia średnio- i długoterminowych zysków z przyrostu wartości kapitału. Instrument może być wykorzystany na rozwój nowych produktów i technologii, zwiększenie kapitału obrotowego, przejmowanie spółek lub też na poprawę i wzmocnienie bilansu spółki. 18
SCHEMAT FUNKCJONOWANIA FUNDUSZY KAPITAŁOWYCH 19
PROGRAMY POMOCOWE I MECHANIZMY UE 20
Program ramowy na rzecz konkurencyjności i innowacji (Competitiveness and Innovation Framework Programme 2007-2013 - CIP) stworzony został przede wszystkim z myślą o małych i średnich przedsiębiorstwach. Ma za zadanie wspierać działalność innowacyjną (w tym innowacje ekologiczne), zapewnić lepszy dostęp do środków finansowych oraz świadczyć usługi wsparcia dla biznesu na poziomie regionalnym. Ponadto, program ma zachęcać do szerszego i lepszego wykorzystania technologii informacyjnych i komunikacyjnych (ICT) oraz wspomagać rozwój społeczeństwa informacyjnego, a także promować wzmożone wykorzystanie energii odnawialnej i efektywność energetyczną. 21
PROGRAMY SZCZEGÓŁOWE CIP Program na Rzecz Przedsiębiorczości i Innowacji (Entrepreneurship and Innovation Programme EIP) obejmujący działania na rzecz przedsiębiorczości, małych i średnich przedsiębiorców, konkurencyjności i innowacji Program na Rzecz Wspierania Polityki Dotyczącej Technologii Informacyjnych i Komunikacyjnych (Information Communication Technologies - Policy Support Programme ICT-PSP) mający na celu szybkie wdrożenie technologii informacyjnych i komunikacyjnych, a także pobudzenie innowacji poprzez zwiększenie zakresu stosowanych technologii. Inteligentna Energia - Program dla Europy (Intelligent Energy Europe Programme - IEE) obejmujący działania mające na celu poprawę efektywności energetycznej oraz racjonalne wykorzystanie zasobów energetycznych, promowanie nowych i odnawialnych źródeł energii oraz wspieranie dywersyfikacji jej źródeł. 22
WIĘCEJ INFORMACJI KRAJOWE PUNKTY KONTAKTOWE Instytut Podstawowych Problemów Techniki Polskiej Akademii Nauk www.cip.gov.pl www.ippt.gov.pl www.zbp.pl www.kape.gov.pl Związek Banków Polskich Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. 23
7. Program Ramowy w zakresie badań i rozwoju technologicznego (7PR) jest największym mechanizmem finansowania i kształtowania badań naukowych na poziomie europejskim. Jest to program siedmioletni realizowany w latach 2007-2013 o budżecie wynoszącym prawie 54 miliardów euro. W projektach finansowanych ze środków 7. Programu Ramowego mogą brać udział osoby fizyczne oraz osoby prawne. Przykładowymi jednostkami biorącymi udział w projektach są: uczelnie wyższe, organizacje badawcze, organizacje międzynarodowe, instytucje publiczne, organy samorządowe, a także przedsiębiorstwa. Szczególnie często w przedsięwzięciach biorą udział firmy prowadzące działalność badawczo rozwojową bądź przedsiębiorstwa innowacyjne. 24
PROGRAMY SZCZEGÓŁOWE 7 PR Program szczegółowy dotyczący współpracy (Cooperation) ma za zadanie wspieranie ponadnarodowej kooperacji naukowo-badawczej w wybranych obszarach tematycznych sprzyjających rozwojowi gospodarczemu i technologicznemu. Program w zakresie pomysłów i kreatywności (Ideas) promuje badania inicjowane przez naukowców we wszystkich dziedzinach wiedzy, realizowane przez pojedyncze zespoły krajowe lub ponadnarodowe. Program stawiający sobie za cel kapitał ludzki (People) ma za zadanie ilościowe i jakościowe wzmacnianie potencjału ludzkiego w zakresie badań i rozwoju technologicznego w Europie oraz zachęcanie do mobilności międzynarodowej i międzysektorowej. Program wspierający możliwości rozwoju (Capacities) dotyczy kluczowych aspektów europejskiego potencjału w zakresie badań, rozwoju technologicznego i innowacji, takich jak infrastruktury badawcze, klastry badawcze, potencjał badawczy wszystkich regionów, społeczeństwo oparte na wiedzy i inne. 25
WIĘCEJ INFORMACJI KRAJOWY PUNKT KONTAKTOWY http://cordis.europa.eu/fp7 www.kpk.gov.pl Krajowy Punkt Kontaktowy Programów Badawczych Unii Europejskiej 26
Obszary tematyczne: Mechanizm Finansowy Europejskiego Obszaru Gospodarczego stanowi pomoc finansową dla krajów nowo przyjętych do Unii Europejskiej przekazywaną w formie bezzwrotnej. Podobnie jak Norweski Mechanizm Finansowy stanowi dodatkowe źródło pomocy zagranicznej, kierowanej z krajów EFTA Norwegii, Islandii i Liechtensteinu, będących zarazem członkami Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG). 1. Różnorodność biologiczna i działania na rzecz ekosystemów 2. Monitoring środowiska oraz zintegrowane planowanie i kontrola 3. Efektywność energetyczna i odnawialne źródła energii 4. Fundusz dla Organizacji Pozarządowych 5. Lokalne i regionalne inicjatywy na rzecz zmniejszenia nierówności i promowania spójności społecznej 6. Poprawa i lepsze dostosowanie ochrony zdrowia do trendów demograficzno epidemiologicznych 7. Konserwacja i rewitalizacja dziedzictwa kulturowego i naturalnego 8. Promowanie różnorodności w kulturze i sztuce w ramach europejskiego dziedzictwa kulturowego 9. Fundusz stypendialny 27
WIĘCEJ INFORMACJI KRAJOWY PUNKT KONTAKTOWY www.eog.gov.pl www.mrr.gov.pl Ministerstwo Rozwoju Regionalnego Departament Programów Pomocowych i Pomocy Technicznej 28
Norweski Mechanizm Finansowy to źródło bezzwrotnej pomocy finansowej dla krajów stosunkowo niedawno przyjętych do Unii Europejskiej. Pomoc ta kierowana jest ze strony krajów Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu - EFTA (Liechtenstein, Norwegia, Islandia) do krajów Unii Europejskiej o niższym wskaźniku PKB. Kraje EFTA w zamian oczekują możliwości korzystania ze swobód jednolitego rynku UE. Obszary tematyczne: 1. Wsparcie rozwoju i szerokiego stosowania technologii CCS w Polsce 2. Globalny fundusz na rzecz godnej pracy i dialogu trójstronnego 3. Norwesko-Polska Współpraca Badawcza 4. Norwesko-Polski Program Stypendialny 5. Poprawa i lepsze dostosowanie ochrony zdrowia do trendów demograficzno-epidemiologicznych 6. Ograniczanie społecznych nierówności w zdrowiu 7. Przeciwdziałanie przemocy w rodzinie i przemocy ze względu na płeć 8. Współpraca w obszarze Schengen oraz walka z przestępczością transgraniczną i zorganizowaną, w tym przeciwdziałanie handlowi ludźmi oraz migracjom grup przestępczych 9. Budowanie potencjału instytucjonalnego i współpraca w obszarze wymiaru sprawiedliwości 10. Wsparcie Służby Więziennej, w tym sankcji pozawięziennych 29
WIĘCEJ INFORMACJI KRAJOWY PUNKT KONTAKTOWY www.eog.gov.pl www.mrr.gov.pl Ministerstwo Rozwoju Regionalnego Departament Programów Pomocowych i Pomocy Technicznej 30
DORADZTWO I INFORMACJA 31
KRAJOWY SYSTEM USŁUG (KSU) PUNKTY INFORMACYJNE FUNDUSZY EUROPEJSKICH (PIFE) SIECI PUNKTÓW ENTERPRISE EUROPE NETWORK (EEN) REGIONALNE OŚRODKI EFS (ROEFS) 32
33
www.funduszeeuropejskie.gov.pl/punkty 34
STRUKTURA PIFE 35
CENTRALNY PUNKT INFORMACYJNY ul. Żurawia 3/5 w Warszawie 36
Zasady rozliczania projektów Źródła i zasady dofinansowania projektów Źródła informacji o FE, w tym o projektach WSPÓLNE STANDARDY DZIAŁANIA 37
kreowanie rozwoju lokalnego i budowanie partnerstw nastawionych na rozwój regionu wspieranie beneficjentów do przygotowywania wysokiej jakości, odpowiadających na potrzeby społeczne projektów, które mogą być sfinansowane ze środków EFS 1. Zachęcanie potencjalnych projektodawców do aplikowania o środki z EFS. Zidentyfikowanie potrzeb klienta Regionalnego Ośrodka EFS oraz udzielenie podstawowej informacji nt. funduszu. 2. Usługa informacyjna nt. możliwości udziału w projekcie współfinansowanym ze środków EFS. 3. Konsultacje nt. możliwości współfinansowania projektu ze środków EFS. 4. Pomoc w przygotowaniu projektu kwalifikującego się o dofinansowanie z EFS oraz przygotowaniu wniosku o dofinansowanie. 5. Pomoc we wdrażaniu projektu współfinansowanego ze środków EFS. 6. Animowanie inicjatyw lokalnych, zawieranie partnerstw 38
www.roefs.pl 39
około 600 organizacji, w tym izby handlowe, regionalne agencje rozwoju i uniwersyteckie ośrodki rozwoju, działalność w 45 krajach: Europa, Afryka, Ameryka Pn. i Płd., Azja, Bliski Wschód, doświadczenie dwóch poprzednio działających na rzecz MŚP sieci: Euro Info Centre i Innovation Relay Centre, bezpłatne usługi 40
Działania informacyjne i doradcze Szkolenia, seminaria i warsztaty, Wspomaganie przedsięwzięć innowacyjnych, w tym usługi z zakresu transferu wiedzy i technologii Kojarzenie partnerów gospodarczych i technologicznych Działalność wydawnicza 41
www.een.org.pl informacja o targach i misjach współorganizowanych przez ośrodki Enterprise Europe Network, informacja o seminariach i szkoleniach, wyszukiwarka ofert kooperacyjnych, publikacje i artykuły z Biuletynu Euro Info. 42
Krajowy System Usług dla Małych i Średnich Przedsiębiorstw (KSU) to system grup usługodawców, organizacji wyspecjalizowanych w świadczeniu różnego rodzaju usług dla przedsiębiorstw i osób podejmujących działalność gospodarczą. Funkcjonuje w oparciu o Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 stycznia 2005 r. w sprawie Krajowego Systemu Usług dla Małych i Średnich Przedsiębiorstw i jest wspierany organizacyjnie oraz merytorycznie przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości. W latach 2008-2013, obszary wspierane w ramach KSU obejmują usługi: 1. informacyjne dla przedsiębiorców i osób zamierzających rozpocząć działalność gospodarczą, 2. doradcze o charakterze proinnowacyjnym dla przedsiębiorców, 3. finansowe udzielanie pożyczek dla przedsiębiorców, 4. finansowe udzielanie poręczeń kredytów lub pożyczek dla przedsiębiorców. KSU liczy 214 ośrodków świadczących usługi w 240 lokalizacjach 43
Nowa Misja KSU System tworzony przez sieci współpracujących ze sobą usługodawców to rozwój przedsiębiorczości przez zapewnienie najwyższej jakości usług w kluczowych obszarach wymagających wsparcia państwa Usługi informacyjne PK Usługi doradcze proinnowacyjne KSI Usługi finansowe - udzielanie poręczeń Usługi finansowe - udzielanie pożyczek Nowa usługa 44
Zakres usług informacyjnych obejmuje udzielanie informacji o: administracyjno-prawnych aspektach rozpoczynania i wykonywania działalności gospodarczej, dostępnych programach pomocy publicznej oraz innych dostępnych źródłach finansowania działalności gospodarczej, zasadach i warunkach ubiegania się o pomoc publiczną, możliwości i zasadach uzyskania usług specjalistycznych dostępnych w systemie (szkolenia, transfer technologii, pożyczki, poręczenia), inne informacje (teleadresowe, bazy danych) Usługi Punktów Konsultacyjnych KSU przeznaczone są dla każdego, kto chce otrzymać informację dotyczącą działalności gospodarczej Usługi Punktów Konsultacyjnych KSU są bezpłatne 45
http://ksu.parp.gov.pl 46
Centralny Punkt Informacyjny Funduszy Europejskich ul. Żurawia 3/5, 00-503 Warszawa tel. 22 626 06 32, 22 626 06 33, 22 745 05 46 faks 22 201 97 25 punktinformacyjny@cpe.gov.pl www.funduszeeuropejskie.gov.pl Agnieszka Pogorzelska DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ! 47