Płodność i przebieg ciąży w chorobach reumatycznych stan wiedzy na rok 2013 Lidia Ostanek Danuta Bobrowska Snarska Marek Brzosko Klinika Reumatologii i Chorób Wewnętrznych Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie
Toczeń rumieniowaty układowy, którego pierwsze objawy wystąpiły w czasie ciąży New-onset systemic lupus erythematosus during pregnancy. (Zhao C, Zhao J, Huang Y i wsp. Clin Rheumatol 2013; 32: 815-822.) Badani: Przeanalizowano obraz kliniczny i profil immunologiczny 48 pacjentek, u których TRU wystąpił podczas ciąży lub połogu. Grupę kontrolną stanowiły zgodne wiekowo pacjentki (n=65), które przed rozpoznaniem TRU przez co najmniej 12 miesięcy nie były w ciąży. Wyniki: Objawy TRU występowały najczęściej w 1. i 2. trymestrze ciąży W grupie chorych na TRU rozpoznanym w przebiegu ciąży istotnie częściej występowała nefropatia toczniowa (NT) (z dominującym białkomoczem i zespołem nerczycowym) oraz ciężka małopłytkowość. W grupie chorych na TRU rzadziej stwierdzano stany gorączkowe, zapalenie stawów, łysienie, nadżerki na śluzówkach jamy ustnej i hipokomplementemię. Wnioski: Pacjentki, u których pierwsze objawy TRU wystąpiły podczas ciąży chorują ciężej, a obraz choroby cechuje się częstszym zajęciem nerek i małopłytkowością.
Wpływ hydroxychlorochiny na zmiany w funkcji trofoblastu indukowane w I trymestrze przez przeciwciała antyfosfolipidowe Effect of hydroxychloroquine on antiphospholipid antibody-induced changes in first trimester trophoblast function. Albert CR, Schlesinger WJ, Viall CA i wsp. Am J Reprod Immunol 2014; 71: 154-164. Powikłania ciąży w APS nie tyle wynikają z powikłań zakrzepowych, ile z aktywacji procesu zapalnego w łożysku, związanego z produkcją cytokin, odkładaniem depozytów składowych dopełniacza i aktywacji komórek immunologicznych. W efekcie dochodzi do niewydolności łożyska, co manifestuje się m.in. upośledzeniem inwazji trofoblastu i ograniczeniem rozwoju spiralnych tętnic macicznych.
Wpływ hydroxychlorochiny na zmiany w funkcji trofoblastu indukowane w I trymestrze przez przeciwciała antyfosfolipidowe Effect of hydroxychloroquine on antiphospholipid antibody-induced changes in first trimester trophoblast function. Albert CR, Schlesinger WJ, Viall CA i wsp. Am J Reprod Immunol 2014; 71: 154-164. Przeciwciała antyfosfolipidowe nakierowane są specyficznie na komórki łożyska poprzez wiązanie się z β2gpi, która konstytucyjnie eksponowana jest na powierzchni komórek trofoblastu. Pod wpływem apl komórki trofoblastu wydzielają w zwiększonej ilości cytokiny prozapalne [interleukiny IL 8 i 1β]. Do hamowania migracji trofoblastu apl przyczyniają się poprzez modulację profilu czynników angiogenezy zwiększone wydzielanie czynników proangiogennych (VEGF i placental growth factor PlGF) oraz wydzielanie anty- angiogennej endogliny.
Wpływ hydroxychlorochiny na zmiany w funkcji trofoblastu indukowane w I trymestrze przez przeciwciała antyfosfolipidowe Effect of hydroxychloroquine on antiphospholipid antibody-induced changes in first trimester trophoblast function. Albert CR, Schlesinger WJ, Viall CA i wsp. Am J Reprod Immunol 2014; 71: 154-164. Cel badania: Ocena wpływu hydroksychlorochiny (HCQ) na mechanizmy działania apl w łożysku. Wyniki: HCQ nie hamuje indukowanej przez apl sekrecji IL-8 i IL-1β, PlGF ani S- endogliny. Poprzez zwiększenie sekrecji IL-6 częściowo odwraca natomiast hamujący wpływ apl na migrację trofoblastu. Wnioski: Leczenie skojarzone z HCQ może być korzystne u ciężarnych kobiet z APS.
Wpływ cyklofosfamidu na cykl miesiączkowy i ciąże u pacjentek z chorobami reumatycznymi The impact of cyclophosphamide on menstruation and pregnancy in women with rheumatologic disease. Harward L, Mitchell K, Pieper C i wsp. Lupus 2013; 22: 81-86. Stosowanie cyklofosfamidu (CYC) może prowadzić do niepłodności lub przedwczesnej menopauzy. Istotne znaczenie dla uszkodzenia jajników ma wiek pacjentki, w którym zastosowano terapię i skumulowana dawka leku. Chemioterapia stosowana u dziewcząt w okresie przedpokwitaniowym pozbawiona jest efektu gonadotoksycznego. Czynione są próby stosowania terapii hormonalnej mającej na celu zabezpieczenie jajników przed toksycznym działaniem CYC. Agonista gonadoliberyny (gonadotropin-releasing hormone agonist GnRH-a) może stymulować wystąpienie stanu przedpokwitaniowego podczas chemioterapii i w ten sposób zapobiegać uszkodzeniu gonad.
Wpływ cyklofosfamidu na cykl miesiączkowy i ciąże u pacjentek z chorobami reumatycznymi The impact of cyclophosphamide on menstruation and pregnancy in women with rheumatologic disease. Harward L, Mitchell K, Pieper C i wsp. Lupus 2013; 22: 81-86. Cel pracy: 1. Retrospektywna ocena częstości stosowania protekcji funkcji jajników u kobiet poddanych leczeniu CYC. 2. Ocena częstości występowania uszkodzenia gonad u tych chorych. 3. Ocena zdolności pacjentek do posiadania dzieci po leczeniu CYC oraz 4. Porównanie częstości występowania ciąż przed ekspozycją i po ekspozycji na CYC. Badani: 23 chore leczone CYC (SLE, vasculitis, SSc). 20 chorych niestosujących CYC.
Wpływ cyklofosfamidu na cykl miesiączkowy i ciąże u pacjentek z chorobami reumatycznymi The impact of cyclophosphamide on menstruation and pregnancy in women with rheumatologic disease. Harward L, Mitchell K, Pieper C i wsp. Lupus 2013; 22: 81-86. Wyniki: Zaburzenia miesiączkowania wystąpiły u 30,4% chorych leczonych CYC vs. 0% chorych nieleczonych CYC. Pacjentki leczone CYC, u których doszło do zaprzestania miesiączkowania, były starsze w chwili włączenia do badania, starsze w czasie leczenia CYC i otrzymały wyższą skumulowaną dawkę leku w porównaniu z chorymi leczonymi CYC, u których wdrożono hormonalne leczenie profilaktyczne. U większości chorych, u których stosowano GnRH-a, nie doszło do zaprzestania miesiączkowania, ale nie były to istotne różnice. W grupie kobiet leczonych CYC bez wcześniejszej profilaktyki z zastosowaniem GnRH-a częściej obserwowano brak możliwości posiadania dzieci i częstsze problemy z zajściem w ciążę niż w grupie chorych z profilaktyką GnRH-a. 5 pacjentek zaszło w ciążę podczas leczenia CYC wszystkie ciąże zakończyły się planowanym wcześniejszym zakończeniem, poronieniem lub porodem przedwczesnym. Wnioski: 1. U większości młodych pacjentek leczonych CYC (częściej niż w grupie nieprzyjmujących CYC) dochodzi do wtórnego braku miesiączki, niepłodności bądź niemożności posiadania dzieci. 2. Leczenie z zastosowaniem GnRH-a może zapobiegać tym efektom leczenia CYC.
Przebieg i zakończenie 1-ej i następnych ciąż u chorych na RZS Rheumatoid arthritis and outcomes in first and subsequent births based on data from a national birth registry. Wallenius M, Salvesan KA, Daltvelt AK, Skomsvoll JF. Acta Obstet Gynecol Scand 2013; Dec 21 Cel badania: Ocena przebiegu i zakończenia pierwszej i kolejnych ciąż u chorych na RZS w porównaniu z populacja ogólną.. zapalenie stawów (RZS) w porównaniu z populacją ogólną. Badani i metody: Badanie kohortowe przeprowadzone z uwzględnieniem danych uzyskanych w okresie 01.12.1998 31.12.2009 r. obejmujące grupę 1496 kobiet chorych na RZS spośród wszystkich 625 642 zarejestrowanych porodów.
Przebieg i zakończenie 1-ej i następnych ciąż u chorych na RZS Rheumatoid arthritis and outcomes in first and subsequent births based on data from a national birth registry. Wallenius M, Salvesan KA, Daltvelt AK, Skomsvoll JF. Acta Obstet Gynecol Scand 2013; Dec 21 Wyniki: 1. Spośród wszystkich kobiet chorych na RZS 40% stanowiły pierworódki i były one znacząco starsze w porównaniu z grupą kontrolną. 2. Palenie papierosów było częstsze u kobiet chorych na RZS w okresie poczęcia, ale w okresie porodowym w obu grupach palących kobiet było tyle samo. 3. Krwawienie z dróg rodnych obserwowano częściej u kobiet chorych na RZS, zarówno pierwiastek, jak i wieloródek, w porównaniu z grupą kontrolną, ale w czasie pierwszej ciąży u chorych na RZS występowało ono częściej. 4. Niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) były najczęściej używanymi lekami w czasie ciąży, co może być główną przyczyną krwawień w okresie ciąży. 5. Cięcie cesarskie jako metoda porodu z wyboru była częstsza wśród pierwiastek i wieloródek w grupie chorych na RZS. W przypadku pierwszej ciąży chorej na RZS cięcie cesarskie było wykonywane dwukrotnie częściej, a u wieloródek półtora raza częściej w porównaniu z populacją ogólną. 6. U chorych na RZS częściej występowała niska masa urodzeniowa dzieci. 7. Komplikacje oraz gorszy przebieg ciąży i porodu częściej występowały u kobiet chorych na RZS w pierwszej ciąży. Powikłania ciąży częściej obserwowano u kobiet z RZS, ale poważne powikłania, takie jak: obumarcie płodu, poważne wady wrodzone, były porównywalne w obu grupach badanych z populacją kobiet zdrowych.
Częstość wykonywania zabiegu usunięcia ciąży u kobiet chorych na RZS przyjmujących metotreksat Induced abortions in women with rheumatoid arthritis receiving methotrexate. Vinet E, Kuriya B, Pineau CA i wsp. Arthritis Care Res (Hoboken) 2013; 65: 1365-1369. Cel: Ocena częstości wykonywania zabiegu usunięcia ciąży pomiędzy 15. a 45. rokiem życia u kobiet chorych na RZS. Badani i metody: Analizie poddano 18 654 przypadki kobiet (baza danych z Quebec). Kobiety chore na RZS podzielono na dwie grupy: kobiety z pierwszej grupy przynajmniej raz zrealizowały receptę na MTX i miały wykonaną aborcję do 16. tygodnia ciąży; drugą grupę stanowiły kobiety, które nie były leczone MTX, ale stosowały inne preparaty, w tym leki biologiczne i miały aborcję do 16. tygodnia ciąży. Grupy były porównywalne co do wieku i czasu poczęcia.
Częstość wykonywania zabiegu usunięcia ciąży u kobiet chorych na RZS przyjmujących metotreksat Induced abortions in women with rheumatoid arthritis receiving methotrexate. Vinet E, Kuriya B, Pineau CA i wsp. Arthritis Care Res (Hoboken) 2013; 65: 1365-1369. Wnioski: 1. W całej populacji ponad połowa nieplanowanych ciąż dotyczy chorych na RZS. 2. U chorych leczonych MTX częstość aborcji wynosiła 10,7%, zaś w grupie chorych niestosujących MTX 21,7%. 3. Analiza wieloczynnikowa wykazała, że najważniejszym czynnikiem ryzyka aborcji było stosowanie anty-tnf-α (arr = 2,07).