Co by było, gdyby nie było fizyki. Andrzej K. Wróblewski

Podobne dokumenty
Wykład 8. Początki nauki nowożytnej część 4 (elektryczność i magnetyzm)

Fizyka współczesna. 4 października 2017

Wyk³ady z Fizyki. J¹dra. Zbigniew Osiak

Elementy astronomii w nauczaniu przyrody. dr Krzysztof Rochowicz Zakład Dydaktyki Fizyki UMK 2011

TECHNIKA ANALOGOWA. Lesław Dereń 239 C4 Konsultacje: Środa, godz Czwartek, godz

Spis treści. Tom 1 Przedmowa do wydania polskiego 13. Przedmowa 15. Wstęp 19

Tak określił mechanikę kwantową laureat nagrody Nobla Ryszard Feynman ( ) mechanika kwantowa opisuje naturę w sposób prawdziwy, jako absurd.

Widmo fal elektromagnetycznych

Studia I stopnia, stacjonarne. Liczba godzin. Ogółem W Lab./Ćw Kon zaliczenia

NIE FAŁSZOWAĆ FIZYKI!

Fizyka współczesna Co zazwyczaj obejmuje fizyka współczesna (modern physics)

Wykład 5. Początki nauki nowożytnej część 3 (termodynamika)

SPIS TREŚCI ««*» ( # * *»»

Wstęp do astrofizyki I

Kierunek: Fizyka, rok I, specjalność: Akustyka i realizacja dźwięku Rok akademicki 2017/2018

Cztery podstawowe postulaty Thomasa Younga (1801):

Kto nie zda egzaminu testowego (nie uzyska oceny dostatecznej), będzie zdawał poprawkowy. Reinhard Kulessa 1

Podstawy elektrotechniki i elektroniki. Jarosław Borc

Ramowy Program Specjalizacji MODELOWANIE MATEMATYCZNE i KOMPUTEROWE PROCESÓW FIZYCZNYCH Studia Specjalistyczne (III etap)

Fizyka mało znana. Pojęcia, które zrobiły karierę

STRUKTURA REWOLUCJI NAUKOWYCH. Rafał Demkowicz-Dobrzański Centrum Fizyki Teoretycznej PAN

Optyka falowa. Optyka falowa zajmuje się opisem zjawisk wynikających z falowej natury światła

Cząstki elementarne wprowadzenie. Krzysztof Turzyński Wydział Fizyki Uniwersytet Warszawski

1.6. Falowa natura cząstek biologicznych i fluorofullerenów Wstęp Porfiryny i fluorofullereny C 60 F

Rodzaj zajęć dydaktycznych * O/F ** Forma

Widmo promieniowania

Elektron w fizyce. dr Paweł Możejko Katedra Fizyki Atomowej i Luminescencji Wydział Fizyki Technicznej i Matematyki Stosowanej Politechnika Gdańska

Przyroda w szkole ponadgimnazjalnej

1. Obserwacje nieba 2. Gwiazdozbiór na północnej strefie niebieskiej 3. Gwiazdozbiór na południowej strefie niebieskiej 4. Ruch gwiazd 5.

PLAN STUDIÓW. efekty kształcenia K6_W08 K6_U04 K6_W03 K6_U01 K6_W01 K6_W02 K6_U01 K6_K71 K6_U71 K6_W71 K6_K71 K6_U71 K6_W71

Arystoteles ( p.n.e.) pierwsza teoria (spójny system opisu) świata

Fizyka. dr Bohdan Bieg p. 36A. wykład ćwiczenia laboratoryjne ćwiczenia rachunkowe

Fale elektromagnetyczne w medycynie i technice

FIZYKA Podręcznik: Fizyka i astronomia dla każdego pod red. Barbary Sagnowskiej, wyd. ZamKor.

WYMAGANIA EDUKACYJNE NIEZBĘDNE DO UZYSKANIA POSZCZEGÓLNYCH OCEN ŚRÓROCZNYCH I ROCZNYCH FIZYKA - ZAKRES PODSTAWOWY KLASA I

mgr Roman Rusin nauczyciel fizyki w Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych Nr 1 w Kwidzynie

Oddziaływanie pomiędzy kwarkami i leptonami -- krótki opis Modelu Standardowego

rok szkolny 2017/2018

Układ Słoneczny Pytania:

Od ogniska do telefonu komórkowego. czyli o fali elektromagnetycznej, jej historii i zastosowaniach

Treści podstawowe (na dostateczny) wskazać siłę dośrodkową jako przyczynę ruchu po okręgu.

Zygmunt Kubiak Instytut Informatyki Politechnika Poznańska

FIZYKA. Wstęp cz. 1. Dr inż. Zbigniew Szklarski. Katedra Elektroniki, paw. C-1, pok

JZ wg W. Gawlik - PodstawyFizyki Atomowej, wykład 10 1/21. 2 fi 0.5

GODZINY ZAJĘĆ sem. zimowy FORMA ZAL. ECTS. sem. letni ćwicz. KOD. razem wyk. labor. inne. labor. inne. ćwicz. NAZWA PRZEDMIOTU. wyk.

Jądro atomowe Wielkości charakteryzujące jądro atomowe

Wyk³ady z Fizyki. Zbigniew Osiak. Cz¹stki Elementarne

IBM. Fizyka Medyczna. Brygida Mielewska, specjalność: Fizyka Medyczna

Szczegółowy program właściwy dla standardowej ścieżki kształcenia na kierunku astronomia. Semestr I Egzamin Egzamin 75 2.

Grzegorz Wrochna Narodowe Centrum Badań Jądrowych Z czego składa się Wszechświat?

Witamy w CERN Marek Kowalski

Elementy historii nauki i rozwoju fizyki. dawniej

2/τ. ω fi = 1. Wojciech Gawlik - Wstęp do Fizyki Atomowej, 2008/09. wykład 10 1/21. 2 fi 0.5

Szczegółowe wymagania z fizyki w klasie I L.O. Wymagania konieczne i podstawowe- ocena dopuszczająca i dostateczna

Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej.

POLITECHNIKA GDAŃSKA, WYDZIAŁ FTIMS. Wielkie umysły. Fizycy. Jan Kowalski, FT gr

Załącznik do Przedmiotowego Systemu Oceniania z Fizyki

PLAN STUDIÓW STACJONARNYCH studia inżynierskie pierwszego stopnia

FIZYKA IV etap edukacyjny zakres podstawowy

Szczegółowe kryteria ocen z fizyki w kl. I szkoły branżowej

Kierunek: Fizyka, rok I, specjalność: Akustyka i realizacja dźwięku

Kto nie zda egzaminu (nie uzyska oceny dostatecznej), będzie zdawał testowy egzamin poprawkowy Reinhard Kulessa 1

Plan realizacji materiału z fizyki.

Fizyka XIX wieku część 1

Maria Krawczyk, Wydział Fizyki UW. Oddziaływania słabe 4.IV.2012

Sprawdzian 2. Fizyka Świat fizyki. Astronomia. Sprawdziany podsumowujące. sin = 0,0166 cos = 0,9999 tg = 0,01659 ctg = 60,3058

WYKŁAD 8. Maria Krawczyk, Wydział Fizyki UW. Oddziaływania słabe

Wymagania edukacyjne z fizyki zakres podstawowy. Grawitacja

AKCELERATORY I DETEKTORY WOKÓŁ NAS

Grzegorz Nowak. Podstawy spektroskopii gwiazdowej

Rodzaj zajęć zaliczenia *** O

Elektrostatyka Elektryczność nas otacza i tworzy...

I. Przedmiot i metodologia fizyki

Nauka o gazach i cieple

Ocena Stopień dopuszczający Stopień dostateczny Stopień dobry Stopień bardzo dobry

STUDIA I STOPNIA NA KIERUNKU ASTRONOMIA UW

Kierunek: Fizyka, rok I, specjalność: Akustyka i realizacja dźwięku Rok akademicki 2018/2019

1.6. Ruch po okręgu. ω =

Podstawy fizyki kwantowej i budowy materii

FIZYKA branżowa szkoła I stopnia

Cząstki elementarne z głębin kosmosu

To ciała niebieskie o średnicach większych niż 1000 km, obiegające gwiazdę i nie mające własnych źródeł energii promienistej, widoczne dzięki

Wykaz szkół i tematów z poprzedniej serii wykładów. Nazwa szkoły

Optyka. Wykład XII Krzysztof Golec-Biernat. Dyfrakcja. Laser. Uniwersytet Rzeszowski, 17 stycznia 2018

Rysunek 3-19 Model ciała doskonale czarnego

VI. CELE OPERACYJNE, CZYLI PLAN WYNIKOWY

Wielcy rewolucjoniści nauki

PROGRAM NAUCZANIA Z FIZYKI SZKOŁA PONADGIMNAZJALNA ZAKRES PODSTATOWY

Rozkłady statyczne Maxwella Boltzmana. Konrad Jachyra I IM gr V lab

Wykłady z Fizyki. Grawitacja

Z Ziębic po alpejskie szczyty

CELE OPERACYJNE, CZYLI PLAN WYNIKOWY

WYMAGANIA PROGRAMOWE dla studentów K MISMaP ubiegających się o DYPLOM MAGISTERSKI na Wydziale Fizyki UW zrealizowany w ramach K MISMaP

Uniwersytet Śląski w Katowicach WYDZIAŁ MATEMATYKI, FIZYKI I CHEMII. Instytut Fizyki. Studia stacjonarne

Energetyka jądrowa. Energetyka jądrowa

FIZYKA KLASA I LO LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCEGO wymagania edukacyjne

Program nauczania dla szkół ponadgimnazjalnych z fizyki z astronomią o zakresie rozszerzonym K. Kadowski Operon 593/1/2012, 593/2/2013, 593/3/2013,

Na ocenę dostateczną uczeń potrafi:

Technologia Laserów: nowe trendy w biologii i medycynie. Gabriela Mianowska Karolina Pasieka FM rok IV, DIE

Transkrypt:

Co by było, gdyby nie było fizyki Andrzej K. Wróblewski

Starożytny Egipt - przykład kraju bez fizyki Ra - bóg słońca Ged - bóg ziemi i Nut - bogini nieba Tot - bóg Księżyca Aker - bóg strzegący bram wschodu i zachodu

Tefnut - bogini deszczu i wilgoci Sobek bóg płodności Maat bogini prawdy i sprawiedliwości Chnum bóg płodów ludzkich Set bóg pustyń i burz Sechmet bogini wojny

Wysoki poziom budownictwa w Egipcie

Średniowiecze Serafini Cherubini Trony Panowania Zwierzchności Moce Księstwa Archaniołowie Aniołowie Primum mobile Sfera gwiazd Saturn Jowisz Mars Słońce Wenus Merkury Księżyc Cosmas Indicopleustes (VI wiek) Hierarchia dziewięciu chórów anielskich według Dionizego Areopagity (Pseudo-Dionizego) O hierarchii niebieskiej (V wiek)

Średniowieczny obraz świata (Ilustracja z 1493 r.)

Wysoki poziom budownictwa w Europie Chartres Kolonia

Rozwój maszyn parowych i pojazdów odbywał się metodą prób i błędów praktycznie bez udziału fizyków Maszyna Thomasa Newcomena (1712)

Maszyna Jamesa Watta

Maszyna Corlissa (1876) Fotografia maszyny Newcomena wykonana w 1880 r.

John Trevithick (1804) (1801) Lokomotywa West Point (1831) Pomysł Newtona (1680)

Rakieta George a Stephensona (1829)

lokomotywa Sharpa i Robertsa (1843)

1860 1863

Statek parowy Clermont (1807)

Rozwój maszyn parowych odbywał się praktycznie bez udziału fizyków, ale przełomowy krok teoretyczny wykonał Nicolas Léonard Sadi Carnot

Obraz Carnota maszyny cieplnej h 1 T 1 cieplik h 2 T 2 młyn wodny maszyna cieplna

Różne pomysły perpetuum mobile

W 1911 r. Biuro Patentowe USA przestało przyjmować zgłoszenia patentowe na perpetuum mobile bez dostarczenia działającego modelu Wymyślny pomysł perpetuum mobile z 1662 r. W 1775 r. Academie des Sciences w Paryżu przestała przyjmować zgłoszenia pomysłów perpetuum mobile, ale biura patentowe nadal rejestrowały zgłoszenia. Nie zmieniło tego odkrycie przez fizyków zasady zachowania energii. W latach 1855-1903 brytyjski urząd wydał 575 patentów na maszyny wiecznego ruchu, z których żadna nie działała.

Jean Baptiste Biot (1816): Fizyka powinna być ograniczona do badań zjawisk spowodowanych przez działanie niewidzialnych, nieuchwytnych i nieważkich czynników, takich jak elektryczność, magnetyzm, cieplik i światło.

Elektromagnetyzm

maszyny elektrostatyczne baterie prądnice Trzy stulecia historii elektromagnetyzmu Gilbert Guericke Musschenbroek elektromagnetyzm elektryki versorium maszyna elektrostatyczna butelka lejdejska Coulomb Oersted Maxwell 600 1700 1800 1900 Faraday Hertz Volta

Doświadczenia z elektrycznością w połowie XVIII wieku

Doświadczenia Galvaniego

Doświadczenia Alessandro Volty Wielki stos Volty w Paryżu

Eksperymenty Michaela Faradaya Cewka użyta 29 VIII 1831 Eksperyment z 28 X 1831 (szkic) Cewka użyta 17 X 1831 Cewki Faradaya Galwanometry Faradaya

William Gladstone do Faradaya: Jaka jest praktyczna korzyść z pańskich odkryć w dziedzinie elektryczności? Faraday: Nie wiem, Sir, ale jestem pewien, że pewnego dnia będzie pan mógł z tego ściągać podatki

1843 1900 1832 1876

Kolej elektryczna Siemensa (1879) Koło Barlowa (1826) Motor Henry ego (1831)

James Clerk Maxwell (1831-1879) 1879) Heinrich Rudolf Hertz (1857-1894) 1894) Guglielmo Marconi (1874-1937) 1937)

Heinrich Rudolf Hertz (rysunki z 1888 r.)

t = 0 t = λ/4c t = λ/2c t= 3λ/4c

Guglielmo Marconi (1874-1937) 1937)

Światło

Analiza widmowa Robert Bunsen Spektroskop (1859) Gustav Kirchhoff

Zastosowania zjawiska Dopplera astronomia meteorologia medycyna optyka fizyka jądrowa nawigacja lotnicza nawigacja w kosmosie ruch drogowy - tomografia dopplerowska obrazowanie powierzchni gwiazd - odkrywanie układów planetarnych - radar dopplerowski - tomografia dopplerowska diagnoza chorób naczyniowych - chłodzenie dopplerowskie badanie reakcji jądrowych - radary policyjne

Wiek XIX był wiekiem pary i elektryczności Czego więcej można było oczekiwać od natury?

Doświadczenia z wyładowaniami w gazach rozrzedzonych (1892)

Wiek XX

kryształ molekuła a atom jądro j proton kwark atomu elektron 0,01 m 10 9 m 10 10 m 10 14 m 10 15 m < 10 18 m

~1915 ~1935 ~1975 ~2005 Fizyka kwarków? w głąb Fizyka jądrowa Fizyka cząstek Terapia nowotworów PET? Fizyka atomowa Reaktory Astrofizyka Akceleratory wszerz Chemia Ciało stałe Biologia Plazma Tranzystory Izotopy Materiały NMR Lasery Holografia Spintronika Grafen??

Ugo Amaldi 2000

Emisyjna Tomografia Pozytonowa (Positron Emission Tomography PET)

Emisyjna Tomografia Pozytonowa (Positron Emission Tomography PET)

akw 1/10/1996 Wykrywanie guzów mózgu przez PET

akw 1/10/1996 Przykłady Emisyjnej Tomografii Pozytonowej [Positron Emission Tomography - PET]

Od emisji wymuszonej do laserów Einstein (1916) Kastler (1949) Purcell i Pound (1950) Townes, Basow i Prochorow (1953) Maiman (1960) Precyzyjny lancet w okulistyce Lokalizacja Lidar Czytniki płyt p kompaktowych Wskaźniki Noże e laserowe Broń..

John Hall Nagroda Nobla z fizyki (2005) Na początku odkrycie jest jak nowo narodzone dziecko. Wiesz, że jest fantastyczne i ma ogromny potencjał, ale jest jeszcze za wcześnie, by powiedzieć, co z niego wyrośnie.

fulleren nanorurki węglowe grafen

GPS Global Positioning System

Technicy pracują nad techniką dnia dzisiejszego, a fizycy nad techniką jutra

optyka magnetyzm elektryczność 1820 ruch planet elektromagnetyzm mechanika Newtona ~1870 elektrodynamika oddziaływania słabe teoria oddziaływań elektrosłabych ~1975 mechanika ciał na Ziemi ciepło 1687 fizyka statystyczna ~1870 badania gwiazd fizyka jądrowa astrofizyka ~1930 fizyka atomowa mechanika kwantowa ~1930 chemia

Mozna sobie wyobrazić świat bez fizyki, ale byłby on zdecydowanie mniej ciekawy i przyjazny ludziom