Problemy współczesnego świata 1. Terroryzm Terroryzm to użycie siły lub przemocy psychicznej przeciwko osobom lub własności z pogwałceniem prawa, mające na celu zastraszenie i wymuszenie na danej grupie ludności lub państwie ustępstw w drodze do realizacji określonych celów. Jednym z najczęściej poruszanych problemów współczesnego świata jest szeroko pojęty terroryzm. Kojarzony jest głównie z organizacjami skrajnie muzułmańskimi, ale występuje on w wielu różnych krajach i oparty jest na wielu ideologiach. Nie możemy wskazać jednej, dominującej organizacji terrorystycznej. Najczęstszymi motywami terrorystów jest próba wymuszenia określonego działania władz, lub realizacja własnej ideologii. Jednym z najbardziej charakterystycznych działań wymierzonych przez terrorystów w władze centralne może być chęć utworzenia nowego państwa lub zmiana władzy. W wielu przypadkach możemy mieć trudności ze stwierdzeniem czy dana organizacja jest organizacją terrorystyczną. Bardzo często dochodzi też do sytuacji gdzie bojówka przez jedna stronę jest uznawana za wyzwoleńców, a przez drugą za terrorystów (np. Tuaregowie podczas konfliktu w Mali w latach 2012-2013). Terroryzm jest niewątpliwie jednym z większych problemów obecnego świata, ale nie jest w stanie zachwiać całym światem, a jedynie go zastraszyć, lub wpłynąć na sytuację lokalną. Umowność pojęcia organizacja terrorystyczna nie pozwala nam też dokładnie określić skali tego problemu. Terroryzm niewątpliwie można zaliczyć do problemów światowych i należy przeciwdziałać jego rozwojowi, ale nie należy traktować go jak największego problemu całej ludzkości. Największe organizacje terrorystyczne i partyzanckie: -Al Kaida (po Arabsku Baza ) Skrajnie muzułmańska organizacja walcząca w wielu krajach. Najważniejsze cele to prowadzenie Dżihadu, czyli świętej wojny, ale też wspomaganie opieki społecznej w krajach muzułmańskich. Najważniejsze fronty walk to prozachodnie kraje bliskiego wschodu(kuwejt, ZEA), kraje w których prowadzone są lub były represje wobec muzułmanów (kraje bałkańskie, Indie, Indonezja) oraz działania na rzecz wyzwolenia ziemi z rąk zachodniego okupanta (Palestyna, Dagestan, Czeczenia). Oprócz tych kierunków Al Kaida wplątuje swoje siły w wiele innych wojen i próbuje zdobyć wpływy (Syria, zakończony konflikt w Libii). Najgłośniejsze jednak są działania skierowane bezpośrednio w państwa zachodnie, jak zamachy bombowe i ataki na bazy wojskowe. Najgłośniejszą akcją Al Kaidy była seria zamachów przeprowadzonych 11 września 2001 roku. Al Kaida to jedna z największych i najlepiej zorganizowanych organizacji terrorystycznych. -Brygady Męczenników Al-Aksa Główna organizacja walcząca o niepodległość Palestyny. Działa przeciwko Izraelowi od 2000 roku, od 2004 r. noszą nazwę Brygady Męczennika Jasera Arafata. Wśród części Palestyńczyków ma opinię bojowników o wolność. Władze Izraelskie uznały ją za bojówkę terrorystyczną i aktywnie z nią walczą. -Hamas (po Arabsku Entuzjazm ) Powiązana z egipskimi ekstremistami organizacja działająca na terenie Izraela i domagająca się utworzenia niepodległego państwa palestyńskiego na terenie Izraela. Sprzeciwia się jakiemukolwiek porozumieniu z Izraelem. Kontroluje strefę Gazy, położoną pomiędzy Egiptem a Izraelem. -Hezbollah (po Arabsku Partia Boga ) Skrajnie anty zachodnia i anty Izraelska organizacja działająca na terenie Libanu. Utworzona w 1982 roku, po Izraelskiej inwazji na Liban. - Euskadi Ta Askatasuna (ETA) (po Baskijsku Polityczna Wolność ) Działająca w latach 1959-2011 organizacja mająca na celu proklamowanie niepodległej Baskonii na terenie Baskijskiej
Wspólnoty Autonomicznej, obecnie podległej Hiszpanii. W 2011 roku ogłosiła koniec działalności. W sumie z jej powodu zginęło 858 osób. -Organizacja Mudżahedinów Narodu Irańskiego lewicowo-muzułmańska organizacja działająca w Iranie i krajach z nim sąsiadujących. Działa od lat 60-tych i ma silne poparcie społeczeństwa Irańskiego. Pierwsze zamachy przeprowadziła w latach 70-tych. -Fuerzas Armadas Revolucionarias de Colombia (FARC) (po Hiszpańsku Rewolucyjne Siły Zbrojne Kolumbii ) Komunistyczna partyzantka działająca na terenie Kolumbii i państwach graniczących. Jej działania maja na celu wprowadzenie w Kolumbii systemu komunistycznego poprzez rewolucję komunistyczną. Działa od 1964 roku i kontroluje ok 40% powierzchni Kolumbii. Od 1998 roku bez skutku prowadzi rozmowy pokojowe z rządem Kolumbii. Wiele państw Ameryki Łacińskiej nie uważa jej za organizację terrorystyczną. -Tamilskie Tygrysy - organizacja ta od 1983 roku dąży do utworzenia na Sri Lance niepodległego państwa Tamilskiego. Kontroluje wschodnią Sri Lankę. -Świetlisty Szlak komunistyczna organizacja partyzancka działająca na terenie Peru od 1964 roku. Jej cel to zastąpienie burżuazyjnych instytucji peruwiańskich chłopskimi rządami komunistycznorewolucyjnymi. -Irish Republican Army (IRA) (po Angielsku Irlandzka Armia Republikańska ) działa od 1916 roku, od 1921 roku chce połączenia Irlandii Północnej z Republiką Irlandii. Od 1998 roku obowiązuje ją zawieszenie broni. Wykazuje powiązania z FARC. 2. Głód, Ubóstwo i Niezrównoważenie rozwojowe Świata Bieda to pojęcie ekonomiczne i socjologiczne opisujące stały brak dostatecznych środków materialnych dla zaspokojenia potrzeb jednostki, w szczególności w zakresie jedzenia, schronienia, ubrania, transportu oraz podstawowych potrzeb kulturalnych i społecznych. Bieda stanowi zagrożenie dla realizacji celów lub zadań życiowych. Jednym z problemów o których władze wola milczeć jest bieda w wielu krajach świata. Problem ten jest ignorowany nawet przez supermocarstwa, lub nawet w nich występuje (ChRL, KRLD). Bardzo często jest zwalczany tylko na pokaz, aby polepszyć opinię o rządzie, czy firmie. Jednakże gdy tylko zainteresowanie zmaleje, środki na ten cel są minimalizowane, lub nawet całkowicie likwidowane. Nie ma jednolitej definicji biedy, na początku tego zagadnienia podałem tylko jedną z wielu. Bieda jest problemem, który każdy z nas widzi, choćby spacerując po biedniejszych dzielnicach naszych miast. Mimo iż ją widzimy najczęstszą naszą reakcją na widok żebraka czy bezdomnego jest ignorancja. Osoby żyjące w biedzie bardzo często nie mogą liczyć też na pomoc państwa, co jeszcze bardziej potęguje ich ubóstwo. Osoby takie bardzo często decydują się na nierzadko nielegalną emigrację do bogatszych krajów w nadziei na znalezienie pracy. Skrajnym przypadkiem biedy i głodu jest sytuacja w wielu krajach Afryki równikowej i Ameryki Łacińskiej. 78 76 74 72 70 68 66 64 62 60 77 76,8 10 Najbiedniejszych Państw Świata wg Procentu Ludzi Żyjących w Ubóstwie 72 71,1 69,2 69 68,7 66,9 66,4 66,2
Największą organizacją pomocy skrajnie biednym ludziom jest UNICEF. Prowadzi on akcje na całym świecie i nie jest związany z żadnym państwem. Jeśli choć trochę interesujemy się światem poza granicami naszego kraju łatwo możemy zobaczyć że na świecie istnieją kraje znacznie bogatsze i nowocześniejsze od Polski, ale też i znacznie uboższe i zacofane. Niektóre wręcz przerażająco ubogie. Zjawisko to pokazuje jak nierównomierny jest rozwój świata. Na podstawie danych Międzynarodowego funduszu Walutowego z 2011 roku możemy stwierdzić: Trzy państwa z największym PKB na osobę to: -Katar (102 211 USD/Os.) -Luksemburg (79 785 USD/Os.) -Singapur (64 010 USD/Os.) Trzy państwa z najmniejszym PKB na osobę to: -Demokratyczna Republika Konga (369 USD/Os.) -Zimbabwe (559 USD/Os.) -Burundi (625 USD/Os.) Polska zajmuje 47. Miejsce na 187 państw a jej PKB na osobę to 20 592 USD/Os. Średnie światowe PKB na osobę wynosi ok. 10 000 USD/Os. Różnica pomiędzy najwyższym a najniższym PKB na osobę wynosi 102 595 USD Różnica rozwoju i wynagrodzenia (PKB) jest ogromna i powinna być zmniejszana, ale pomimo iż istnieje wiele organizacji mających to na celu, pomoc ta jest za mała i praktycznie nie widoczna, a w dodatku bardzo często zjadana przez korupcję i defraudowanie pieniędzy. Jest to bardzo ważny problem i jednym z najważniejszych celów organizacji takich jak Unia Europejska, ONZ czy państw grupy G20 powinna być pomoc w walce z tą rozbieżnością. 3. Kryzys Gospodarczy i Wyczerpywanie się złóż W 2008 roku obwieszczono iż zaczął się kryzys gospodarczy. Zapoczątkował go upadek takich firm jak Bank Lehman Brothers. Upadek jednego banku zapoczątkował kolejne etapy tej reakcji łańcuchowej, najpierw upadły firmy, które nie wytrzymały spadków na giełdzie, co z kolei spowodowało spowolnienie gospodarcze praktycznie całego świata, a nawet upadek gospodarek takich państw ja Grecja, Cypr czy Hiszpania. Z całej Unii Europejskiej tylko Polska zanotowała wzrost gospodarczy. Hiszpania odnotowała dług publiczny rzędu 80% PKB oraz wzrost bezrobocia z 8.8% do 26.6% a Grecja z 8.5% do 27.6%. Także w tych państwach miały miejsce burzliwe demonstracje i działania wymierzone w władze przez sfrustrowane społeczeństwa.
Z powodzeniem można powiedzieć że ogień tego kryzysu już przygasł, ale nadal się żarzy, i nie trzeba wiele aby zapłonął na nowo. A to wszystko stało się w wyniku upadku jednej firmy. Pokazuje to jak niestabilna może być światowa gospodarka, ale jak na razie nie znaleziono środka, który mógłby zapobiec takim sytuacjom, przez co nie możemy być pewni że widmo kryzysu, a w efekcie bezrobocia i wzrostu cen, nie wróci, i to w znacznie mocniejszej formie. Bardzo ważnym problemem jest też to iż złoża naszej planety są na wyczerpaniu. Według najbardziej pesymistycznych prognoz ropy naftowej wystarczy już tylko na 40 lat, surowców energetycznych na ok. 150 lat, a metali takich jak miedź czy cynk na ok 60 lat. Światowa gospodarka musi przejść gwałtowne zmiany aby człowiek mógł nadal funkcjonować tak jak dotychczas. Jednakże wiele państw w obecnie nie zwraca na to uwagi, co może się skończyć bardzo źle. Powinniśmy zacząć już teraz myśleć o przyszłości, bo co prawda 40 lat to dużo, ale ta liczba z każdym rokiem będzie się zmniejszać. 4. Infiltracja i Degeneracja Społeczna Ostatnio ujawnione sprawy Wikileaks, czy programu Prism dowodzą że obecnie możemy być szpiegowani na wiele sposobów, choćby przez Internet, ale nie tylko. To wszystko prowadzi do zawężenia naszej prywatności, a w przyszłości umożliwi stworzenie systemu podobnego do opisanego w Roku 1984 Georga Orwella. Już teraz samochody i telefony mają kamery i lokalizatory GPS, piekarniki łączą się z Internetem, a przeglądarka Internetowa wyświetla nam ofertę spersonalizowaną pod naszą osobę i sama potrafi określić nasz adres. Wszystko to aby ułatwić nam życie, ale nie mamy gwarancji że ktoś tego nie sprawdza i poznaje wszystkie szczegóły naszego życia. Kolejnym problemem jest Degeneracja Społeczeństw. Pod tym terminem rozumiem coraz większą bierność ludzi, wzrastający wpływ mass-mediów na nasze życie, podatność na reklamy, i to co kryje się pod ogólnym pojęciem lenistwo. Ostatnie badania wykazały że obecne dzieci pokonują dystans mili średnio o 90 sekund dłużej niż ich rodzice w tym samym wieku. Coraz więcej osób popołudnia spędza przed telewizorami i bezkrytycznie przyjmuje podawane w nich informacje i reklamy. Tym sposobem coraz bardziej stajemy się niewolnikami korporacji i firm, które na różne sposoby mówią nam co mamy robić. Kolejnym przykładem degeneracji jest wciąż malejąca frekwencja wyborcza, w Wielkiej Brytanii 100 lat temu wynosiła 90%, 50 lat temu 70% a obecnie około 37%. Obliczono że w Wielkiej Brytanii oddano więcej głosów podczas ostatniego odcinka popularnego show Big Brother niż podczas wyborów parlamentarnych w 2005 roku. Jeszcze jeden wskaźnik takiego leniwego trybu życia są statystyki otyłości z USA. Według danych tamtejszej służby zdrowia 2/3 Amerykanów jest otyłych, a 16% jest gruba. Po prostu bez potrzeby wysilania się mamy wszystko, przez co stajemy się bierni, leniwi i łatwowierni, co jest na rękę wielu organizacjom, zarówno politycznym jak i firmom. Do problemów społecznych możemy także zaliczyć niski lub ujemny przyrost naturalny w państwach dobrze rozwiniętych, a bardzo wysoki w krajach słabo rozwiniętych czego skutkiem może być przeludnienie ziemi i zmiana struktury społecznej na taką gdzie większość społeczeństwa będzie uboga i nie wykształcona. W XXI wieku zanotowano także znaczny wzrost popularności miękkich używek (głównie wśród młodzieży) takich jak papierosy, alkohol a także wzrost liczby osób na różny sposób uzależnionych, czy to od narkotyków, palenia, czy też od portali społecznościowych.
5. Konflikty Zbrojne Obecnie mówi się, że na świecie jest pokój, ale nie do końca jest to prawdą. Istnieje wiele stref gdzie oprócz działalności sił partyzanckich, opisanych w pierwszej części tego tekstu, toczą się zażarte walki dwóch dobrze zorganizowanych armii. Przykładem takiego rejonu może być Syria, gdzie od 2011 roku trwa krwawa wojna domowa. Wiele państw wykorzystuje takie konflikty w celach propagandowych, lub angażuje się w nie aby umocnić swoje wpływy w regionie. Najczęściej jednak przyczyny zarówno konfliktów zbrojnych, jak i włączania się w nie państw trzecich leżą w gospodarce, a dokładniej w fabrykach i złożach mineralnych leżących na terenach konfliktowych. Znamienne jest że w czasach pokoju polscy żołnierze stacjonują w kilku krajach. Obecnie hipotetyczna III Wojna Światowa może być uznana za jeden z najważniejszych problemów świata, ze względu na obecność wielu krajów posiadających broń atomową i napięcia pomiędzy takimi mocarstwami jak Korea Północna i Południowa, Japonia i Chiny czy Rosja i USA. Za ważniejsze konflikty XXI wieku możemy uznać: -Wojny i interwencje państw zachodnich w Afganistanie -II. Wojna w Zatoce Perskiej -Wojna domowa w Sudanie i Darfurze -Wojna w Pakistanie -Wojna Domowa w Somalii -Wojna w Mali -Szereg powstań i wojen domowych określanych jako Arabska Wiosna, w tym: Rewolucja w Egipcie Rewolucja w Tunezji Wojna w Libii Powstanie w Jemenie Wojna w Syrii 6. Ekologia Jednym z problemów, które będą widoczne w przyszłości, ale już teraz potrzebują rozwiązania jest Ekologia. Zmiany klimatu, ekstremalne zjawiska pogodowe, zanik jesieni i wiosny to skutki gospodarki produkującej megatony dwutlenku węgla i innych szkodliwych substancji. Aby zapobiec pogłębianiu się tego problemu należy już teraz przedsięwziąć odpowiednie kroki. Mimo iż wiele organizacji takich ja k Unia Europejska próbuje zmniejszyć produkcję szkodliwych substancji (czego przykładem jest ostatni szczyt klimatyczny, który odbył się w Warszawie), umowy tego typu spotykają się z ostrym sprzeciwem, a nawet gdy są wprowadzane to nie dotyczą największych producentów CO 2, czyli USA i Chin. Tylko te dwa kraje wyprodukowały 45% CO 2, które dostało się do atmosfery w 2012 roku. Jeśli nic się nie zmieni za 100 lat ziemia może być niezdatna do życia ze względu na ekstremalny klimat i zanieczyszczoną atmosferę.
X Ł u k a s z P o p o w i c z 2 0 1 3-1 2-0 1