Effective Perinatal Intensive Care in Europe: Translating knowledge into evidence-based practice Jennifer Zeitlin Janusz Gadzinowski Jan Mazela Poznań, 25.06.2013r. Wcześniaki Przedwczesne porody (< 32 t.c.) stanowią zaledwie 1-2% wszystkich porodów ale odpowiadają aż za połowę zgonów okołoporodowych Postęp medycyny w zakresie opieki okołoporodowej przyczynił się do dramatycznego wzrostu przeżywalności wcześniaków w ostatnich dekadach Są bardzo silnie narażone na wystąpienie motorycznych i neurologicznych zaburzeń Kluczowe pytanie badawcze W jakim stopniu lepsza organizacja opieki (MOSAIC)oraz stosowanie metod opartych na dowodach naukowych (EPICE) może przyczynić się do poprawy wyników? ProjektMOSAIC Modele Organizacji Dostępu do Intensywnej Opieki Medycznej noworodków urodzonych przedwcześnie w Europie Prospektywnagrupa kohortowaobejmująca wszystkie urodzenia od 22 do 31+6 t.c. w2003r.(n=7222) 10 regionóww 9 krajach UE Cel główny Porównanie organizacji opieki medycznej, praktyki medycznej oraz krótkoterminowych efektów zdrowotnych w grupie dzieci urodzonych przedwcześnie w Europie 1
Śmiertelność wcześniaków żywe urodzenia 24-31 t.c. 30 25 20 21.4 21.5 15 15.6 15.6 17.6 16.6 14.2 10 11.1 7.3 12.2 9.2 5 0 BE/FL DK/EA FR/IF DE/HE IT/LA NL/EC PL/WL PO/NO UK/TR UK/NO Total Wyniki standaryzowane wg wieku ciążowego i płci TOP ze względu na CA jako % kohorty MOSAIC (22-31 t.c.) All regions UK Northern UK Trent PO Northern PL Wlkp/Lubuskie 8,1% 4,9% 4,9% 9,0% 0,5% NL East/Central 7,7% IT Lazio 14,7% GE Hesse 2,4% FR Ille-de-France 17,6% BE Flanders 4,2% DK Eastern 2,0% 0,0% 2,0% 4,0% 6,0% 8,0% 10,0% 12,0% 14,0% 16,0% 18,0% 20,0% Papiernik E. et. al. BJOG, 2008, 361-368. Zaburzenia neurologiczne (III i IV stopień IVH + PVL) 25 20 15 16.7 12.5 10 5 10.0 2.6 3.8 6.8 6.1 8.1 6.7 6.2 7.4 0 BE/FL DK/EA FR/IF DE/HE IT/LA NL/EC PL/WL PO/NO UK/TR UK/NO Total Dzieci urodzone pomiędzy24-31 t.c. wypisane żywe ze szpitala, Wyniki standaryzowane wg wieku ciążowego i płci 2
Bronchopulmonary Dysplasia 30 25 20 21.8 21.0 15.8 15 10 14.6 11.4 13.8 15.7 10.5 11.9 15.5 12.8 5 0 BE/FL DK/EA FR/IF DE/HE IT/LA NL/EC PL/WL PO/NO UK/TR UK/NO Total Dzieci urodzone pomiędzy24-31 t.c. wypisane żywe ze szpitala, Wyniki standaryzowane wg wieku ciążowego i płci Karmienie piersią oraz karmienie mieszane przy wypisie 90% 80% 70% 60% 50% 40% 20% 10% 0% 70% 55% 50% 52 37% 37% 35% 33 44 13 6 24% 20 19% 29 19 5 18 22 24 17 14 6 7 IT/LA NL/EC PO/NO PL/WL BE/FL UK/TR FR/IF FR/BU exclusive mixed Bonetet al. Arch DisChild Fetal Neonatal2010 Modele Organizacji Dostępu do Intensywnej Opieki Medycznej noworodków urodzonych przedwcześnie w Europie (MOSAIC) Wyniki Umieralność i zachorowalność 2-krotnie wyższa w niektórych regionach w porównaniu z innymi Zeitlinet al. Pediatrics 2008; Draper et al. Arch DisChild 2009. Duże zróżnicowanie w organizacji usług medycznych wpływają na dostęp do opieki specjalistycznej Van Reemptset al. Pediatrics 2007, Blondelet al. BJOG 2010, Pilkington et al. Health and Place (2010) Różnice w opiece medycznej: cięcie cesarskie, stosowanie wsparcia oddechu, karmienie piersią Kolléé et al. BJOG 2009, Zeitlinet al. EJOG 2009, Bonetet al. Arch Dis Childhood 2010, Gortner et al. Neonatology 2011. 3
Opieka nad wcześniakami oparta na dowodach naukowych Pytania Czy różnice w praktyce medycznej odzwierciedlają niewykorzystanie interwencji opartych na dowodach naukowych? Jaki jest wpływ (nie)stosowania medycyny opartej na dowodach medycznych w zróżnicowaniu wyników? Opieka nad wcześniakami oparta na dowodach medycznych Wdrożenie praktyki opartej na dowodach naukowych może poprawić wyniki w oddziałach intensywnej terapii noworodka (Kilbride et al. Pediatrics 2003; Wirtschafter et al. Pediatrics 2011 ) Wykazanie że interwencje są efektywne nie wystarcza; interwencje muszą być wdrożone do praktyki klinicznej w sferze regulacji prawnych, w sferze organizacyjnej; wdrożenie zależy od czynników kulturowych oraz osobistych ograniczeń adaptacyjnych (Cabana et al. JAMA 1999; Grolet al. Lancet 2003). Effective Perinatal Intensive Care in Europe: Translating knowledge into evidence-based practice 7. Program Ramowy UE w latach 2011-2016 4
Projekt badania 19 regionów 11 krajów UE Zespoły multidyscyplinarne położnicy, pediatrzy, epidemiolodzy, osoby związane z świadczeniem usług medycznych 10 regionów Badanie kohortowe EPICE Populacja: wszystkie żywe urodzenia, zgony wewnątrzmaciczne oraz terminacje ciąż od 22+0 do 32+6 t.c. Dane z dokumentacji medycznej (wspólny protokół) Okres badania: jeden rok (Marzec-Lipiec2011 do Luty-Czerwiec 2012) Wstępne wyniki Badanie kohortowe(wszystkie dzieci od 22 do 32 t.c.) Łączna liczba włączeń dzieci N= 9699 1965 zgony wewnątrzmaciczne 7734 żywe urodzenia 7311 dzieci przyjętych na oddziały neonatologiczne Niepełne dane dla UK i Holandii Wyniki dotyczą liczby i charakterystyki próby badawczej, śmiertelności i wybranych interwencji 5
EPICE - badanie jednostek (Unit study) Kwestionariusze zostały wypełnione przez ordynatorów oddziałów w kwietniu 2012 Pytania dotyczyły charakterystyki struktury, praktyki oraz rozwoju protokołów Wstępne wyniki Badanie jednostki (Unit Study) Oddziały Intensywnej Terapii Noworodka które przyjęły min 10 wcześniaków oraz oddziały położnicze z nimi powiązane 128 oddziałów położniczych 82% 152 oddziałów neonatologicznych 96% Istnienie protokołów Polityki dot. wybranych interwencji Zasady uczestnictwa oddziałów oraz praktyki związane z badaniami, protokołami i oceną 19 interwencji Transport do ośrodków III poziomu Antybiotyki w PPROM ** Tokolityki** Podawanie kortykosteroidów przedurodzeniowo Siarczan magnezu w neuroprotekcji Cięcie cesarskie Opóźnione odpępnianie** Zapobieganie hipotermii** ** 10 in unit study only Użycie surfaktantu Stosowanie ino Zaangażowanie rodziców w opiekę** Karmienie piersią Użycie probiotyków** Przetrwały przewód tętniczy (PDA) Kangurowanie (skin-to-skin) ** Prewencja BPD (witamina A/Kofeina) ** Kortykosteroidy przedurodzeniowo Skriningi leczenie ROP Programy follow-up** 6
Dzieci przyjęte na OITN w podziale na kraje DE: 2 regions DK: Eastern 337 704 776 153 FR: 3 regions IT: 3 regions 1101 1212 146 306 PT: 2 regions 581 257 UK: 3 regions 1305 0 200 400 600 800 1000 1200 1400 Średni wiek ciążowy w podziale na regiony Średnia = 28.5 28,8 28,2 28,3 28,2 28,7 28,7 28,5 28,5 28,7 28,2 28,4 28,4 28,8 27,9 28,0 28,1 28,2 28,3 28,4 28,5 28,7 28,8 28,9 % t.c.< 26 tyg. Dzieci<32 t.c. przyjęte na oddziały neonatologi czne 11 18 13 13 10 8 9 9 12 14 8 14 19 11 9 17 13 16 11 0 5 10 15 20 25 7
Ciąże wielopłodowe Dzieci<32 t.c. przyjęte na oddziały neonatologiczne 36% 29% 37% 16% 6% 33% 29% 29% 19% 4% 23% 19% 1% 29% 27% 23% 18% 3% 20% 2% 4% 3% 4% 7% 4% 3% 3% 3% 3% 0% 0% 7% 2% 5% 0% 5% 10% 15% 20% 25% 35% 40% 45% 40% 35% Zgony po przyjęciu na oddziały neonatologiczne 2003 2011/12 35,3% 25% 21,8% 20,3% 21,0% 23,1% 21,9% 20,9% 21,0% 20% 18,7% 18,8% 16,3% 16,5% 13,0% 14,0% 15,8% 13,3% 13,3% 14,3% 15% 11,6% 10,5% 9,2% 9,6% 10% 5% 0% DENMARK Cięcie cesarskie: porównanie Epice z Mosaic FLANDERS FRANCE HESSE LAZIO NETH Mosaic Epice POLAND PORTUGAL TRENT UK_North 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 8
% kortykosteroidy przedporodowe Dzieci<32 t.c. przyjęte na oddziały neonatologiczne 83 83 96 92 95 87 81 79 92 89 94 86 74 93 91 94 91 86 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 Surfaktant Dzieci<32 t.c. przyjęte na oddziały neonatologic zne 57 41 53 46 52 63 70 48 58 47 50 47 54 55 49 65 78 65 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 % sterydy pourodzeniowe 6,3 18,6 16,7 44,8 Dzieci<32 t.c. przyjęte na oddziały neonatologiczne 11,1 16,7 16,7 14,3 10,8 11,6 7,8 4,9 27,9 8,0 3,0 7,5 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 9
Protokoły w oddziałach położniczych N=128 % oddziałów które posiadają protokół Przedwczesne pękniecie błon płodowych 93 Użycie kortykosteroidów przedurodzeniowo* 91 Użycie tokolityków 89 Sposób porodu b. niedojrzałych wcześniaków 50 Unikanie hipotermii na sali porodowej 50 Opóźnione odpęnienie/przetaczanie pępowinowe 30 Protokoły w oddziałach neonatologicznych N=152 % oddziałów które posiadają protokół Retinopatia wcześniaków(rop) 91 Karmienie piersią oraz mlekiem ludzkim 88 Użycie surfaktantu* 80 Follow-up po wypisie do domu 79 Unikanie hipotermii na sali porodowej 69 Użycie kortykosteroidów pourodzeniowo* 50 Użycie probiotyków 19 Praktyki związane z badaniami, protokołami i ewaluacją Oddziały neonatologiczne(n=152) % Personel medyczny ma dostęp do odpowiednich publikacji naukowych (pełne teksty) 95 Pielęgniarki mają dostęp do odpowiednich publikacji naukowych (pełne teksty) 79 Czy są organizowane spotkania podczas których jest prowadzona debata nt. wyników przedstawianych w publikacjach naukowych (kluby czasopism, spotkania personelu dedykowane dyskusji nt artykułu(ów) 69 Czy są organizowane regularne spotkania pomiędzy lekarzami dyskusja nt. statystyk jednostki 71 Czy są organizowane regularne spotkania pomiędzy lekarzami i pielęgniarkami - dyskusja nt. statystyk jednostki Czy prowadzone są zapisy dot. liczby publikacji pracowników jednostki 36 Czy jednostka brała udział w badaniach klinicznych w 2011r. 32 Formalne audyty są podejmowane w celu weryfikacji przynależności protokołów do jednostki 44 52 10
Komentarze Znaczne zróżnicowanie wyników oraz wykorzystanie wybranych interwencji Następny krok analizy: Jakie czynniki determinują stosowanie praktyk opartych na dowodach naukowych? Czy stosowanie praktyk opartych na dowodach naukowych wiąże się z lepszymi wynikami? Czy te dane dostarczają dowodów nt. skuteczności niektórych interwencji? Research consortium Coordination: INSERM U953, Paris J Zeitlin (Project Coordinator), M Bonet (Project Manager) Studiecentrum voor Perinatale Epidemiologie, Brussels (P Van Reempts) Hvidovre Hospital, Hvidovre(O Pryds) Tartu University, Tartu (H Varendi ) Philipps Universitaet Marburg, Marburg(RF Maier) Agenzia di Sanità Pubblica della Regione Lazio, Rome (D Dilallo) Ospedale Pediatrico Bambino Gesù, Rome (M Cuttini) StichtingKatholieke Universiteit, Nijmegen (L Kollée) Uniwersytet Medyczny im Karola Marcinkowskiego w Poznaniu, Poznan (J Gadzinowski) Faculdade de Medicina dauniversidade do Porto, Porto(H Barros) Karolinska Institutet, Stockholm(M Norman) University of Leicester, Leicester (E Draper) Funding European Union's 7th Framework Programme www.epiceproject.eu Better is possible 11