EUROPEAN COMMISSION Brussels, XXX [ ](2016) XXX draft COMMISSION DELEGATED REGULATION (EU) /... of XXX providing for exceptional adjustment aid to milk producers and farmers in other livestock sectors DOKUMENT ROBOCZY ZASTRZEŻENIE Zawartość niniejszego projektu znajduje się wciąż w fazie konsultacji wewnątrz Komisji i nie została jeszcze uzgodniona z innymi służbami Komisji. Prawdopodobnie podlegać jeszcze będzie zmianom. EN EN
NOTA WYJAŚNIAJĄCA 1. KONTEKST AKTU DELEGOWANEGO Sektor mleka stoi w obliczu zakłócenia rynkowego spowodowanego światowym zaburzeniem równowagi podaży i popytu. Choć globalny popyt na mleko i przetwory mleczne wzrósł nieznacznie w 2015 r. (+0,2%) i w pierwszych miesiącach 2016 r. (+0,1% w okresie styczeńkwiecień 2016), pozostał jednak daleko w tyle za wzrostem produkcji mleka. Ponadto, rosyjski zakaz przywozu produktów mlecznych obowiązujący od sierpnia 2014 r. został przedłużony do końca 2017 r. Globalna podaż mleka wzrosła na przestrzeni 2015 r., przy łącznym wzroście produkcji w głównych regionach eksportujących (UE, USA i Nowa Zelandia) w wysokości około 4,5 miliona ton, podczas gdy całkowity wywóz w tych trzech regionach w ekwiwalentach mleka zmniejszył się o około 200 000 ton. Podczas pierwszych 4 miesięcy 2016 r. produkcja mleka w UE, USA i Nowej Zelandii wzrosła o około 3,6 miliona ton, gdzie mniej niż 1% tego wolumenu został wchłonięty przez dodatkowy wywóz. W rezultacie presja na ceny mleka i produktów mlecznych zwiększyła się na przestrzeni 2015 r. i w pierwszych miesiącach 2016 r., generując znaczące straty gospodarcze dla producentów mleka. Ceny skupu mleka od producentów w 2015 roku spadły o 8% oraz o kolejne 15% w pierwszych 5. miesiącach 2016 r. Średnia cena mleka w Unii w maju 2016 roku była o 22% niższa od średniej z ostatnich 5. lat dla miesiąca maja. Jednocześnie w dalszym ciągu poszerzała się różnica między poszczególnymi państwami członkowskimi, gdzie niektóre państwa członkowskie powiadamiały o cenach niższych o 30% od unijnej średniej. Siatka bezpieczeństwa dla sektora mleczarskiego (pomoc interwencyjna i dopłaty do prywatnego przechowywania masła i odtłuszczonego mleka w proszku) pozostają dostępne bez zakłóceń od września 2014 r. Pomogła ona złagodzić wpływ kryzysu ustanawiając limit dla ciągłego spadku cen surowców (zwłaszcza mleka w proszku). Pozostałe sektory hodowlane, w szczególności sektor wieprzowiny i wołowiny, również doświadczają trudności, głównie związanych z rosyjskim zakazem przywozu w odniesieniu do mięsa wieprzowego i jako efekt uboczny zakłóceń na rynku mleka w przypadku wołowiny. W celu uwzględnienia sytuacji, w której ciągły wzrost produkcji w dalszym stopniu pogłębiałby zakłócenia rynkowe, należy udostępnić wsparcie producentom mleka z UE, którzy dobrowolnie angażują się w zmniejszenie produkcji mleka. W celu poprawy odporności rolników dostęp do tej pomocy powinno ograniczać się do bardziej zrównoważonych metod produkcji. Szczególną uwagę należy poświęcić małym gospodarstwom, które stanowią trzon gospodarki wiejskiej. W związku z tym należy zapewnić państwom członkowskim jednorazowe środki finansowe w celu wsparcia producentów mleka i rolników w innych sektorach hodowlanych, które w szczególny sposób dotknęły zakłócenia na rynku. Ponieważ wpływ zakłóceń rynkowych różni się w poszczególnych państwach członkowskich powinny one stworzyć zarys programów krajowych, opisujący konkretne podejmowane działania. Biorąc pod uwagę krytyczną sytuację finansową dotykającą wielu producentów mleka i rolników w innych sektorach zwierząt gospodarskich oraz w celu zapewnienia terminowego i skutecznego wpływu na poziomie gospodarstw, środek wsparcia należy przyjąć tak szybko jak to możliwe i na podstawie trybu pilnego przewidzianego w art. 219 ust. 1 w związku z art. EN 2 EN
228 rozporządzenia (UE) nr 1308/2013 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 grudnia ustanawiającego wspólną organizację rynków produktów rolnych oraz uchylającego rozporządzenia Rady (EWG) nr 922/72, (EWG) nr 234/79, (WE) nr 1037/2001 i (WE) nr 1234/2007. 2. KONSULTACJE PRZED PRZYJĘCIEM AKTU Środek wsparcia ma zostać przyjęty na podstawie art. 219 ust. 1 rozporządzenia (UE) nr 1308/2013 w trybie pilnym. DG AGRI przeprowadziło konsultacje między służbami. Spotkania techniczne w celu omówienia sytuacji z ekspertami z państw członkowskich odbyły się 20 lipca 2016 roku i 25 sierpnia 2016 roku. 3. ASPEKTY PRAWNE AKTU DELEGOWANEGO Akt delegowany oparty jest na art. 219 ust. 1 rozporządzenia (UE) nr 1308/2013. Powinien zostać przyjęty w trybie procedury pilnej zgodnie z art. 219 ust. 1 akapit drugi oraz art. 228 rozporządzenia (UE) nr 1308/2013. Oznacza to, że akt delegowany wchodzi w życie natychmiast. Pomoc przewidziana w niniejszym akcie delegowanym należy uznać za środek wsparcia rynków rolnych w rozumieniu art. 4 ust. 1 lit. a rozporządzenia (UE) nr 1306/2013 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 grudnia w sprawie finansowania wspólnej polityki rolnej, zarządzania nią i monitorowania jej oraz uchylające rozporządzenia Rady (EWG) nr 352/78, (WE) nr 165/94, (WE) nr 2799/98, (WE) nr 814/2000, (WE) nr 1290/2005 i (WE) nr 485/2008. Będzie obowiązywać tak długo, jak Parlament Europejski lub Rada nie wyrazi sprzeciwu w terminie dwóch miesięcy (lub jeśli jedna z instytucji poprosi o przedłużenie o dwa dodatkowe miesiące w terminie 4 miesięcy). Jeśli wyrażone zostaną zastrzeżenia, Komisja niezwłocznie uchyli akt. EN 3 EN
ZASTRZEŻENIE Zawartość niniejszego projektu znajduje się wciąż w fazie konsultacji wewnątrz Komisji i nie została jeszcze uzgodniona z innymi służbami Komisji. Prawdopodobnie podlegać jeszcze będzie zmianom. DOKUMENT ROBOCZY ROZPORZĄDZENIE DELEGOWANE KOMISJI (UE) /... z dnia XXX w sprawie nadzwyczajnej pomocy dostosowawczej dla producentów mleka i rolników w innych sektorach zwierząt gospodarskich KOMISJA EUROPEJSKA, Uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, Uwzględniając rozporządzenie (UE) nr 1308/2013 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiające wspólną organizację rynków produktów rolnych oraz uchylające rozporządzenia Rady (EWG) nr 922/72, (EWG) nr 234/79, (WE) nr 1037/2001 oraz (WE) nr 1234/2007 a w szczególności art. 219 ust. 1, w związku z art. 228 tego rozporządzenia, 1 Uwzględniając rozporządzenie (UE) nr 1306/2013 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie finansowania wspólnej polityki rolnej, zarządzania nią i monitorowania jej oraz uchylające rozporządzenia Rady (EWG) nr 352/78, (WE) nr 165/94, (WE) nr 2799/98, (WE) nr 814/2000, (WE) nr 1290/2005 i (WE) nr 485/2008 a w szczególności art. 106 ust. 5 tego rozporządzenia, 2 Mając na uwadze, co następuje: (1) Sektor mleczarski boryka się z zakłóceniami na rynku spowodowanymi ogólnoświatowym brakiem równowagi między popytem i podażą, w którym pewną rolę odgrywa przedłużenie do końca 2017 roku rosyjskiego zakazu importu produktów rolnych i środków spożywczych pochodzących z Unii. (2) Globalny popyt na mleko i przetwory mleczne wzrósł nieznacznie w 2015 r. i w pierwszych miesiącach 2016 r., jednak w dużo niższym tempie niż wzrost produkcji. (3) Globalna podaż mleka wzrosła na przestrzeni 2015 r., przy łącznym wzroście produkcji w Unii Europejskiej, Stanach Zjednoczonych Ameryki i Nowej Zelandi w wysokości około 4,5 miliona ton, podczas gdy całkowity wywóz z Unii i pozostałych dwóch krajów trzeci w ekwiwalentach mleka zmniejszył się o około 200 000 ton. (4) Podczas pierwszych 4 miesięcy 2016 r. produkcja mleka w UE, Stanach Zjednoczonych i Nowej Zelandii wzrosła o około 3,6 miliona ton, gdzie mniej niż 1% tego wolumenu został wchłonięty przez dodatkowy wywóz. 1 2 OJ L 347, 20.12.2013, str. 671. OJ L 347, 20.12.2013, str. 549. EN 4 EN
(5) W rezultacie ceny surowego mleka w Unii spadły jeszcze niżej i spodziewana jest dalsza presja, co doprowadzi do niemożliwych do utrzymania kosztów dla producentów mleka. W maju 2016 r. ceny skupu mleka od producentów w Unii były o 22% niższe od średniej ceny w maju w latach 2011-2015. (6) Równolegle rosły dysproporcje cen mleka między poszczególnymi państwami członkowskimi. Szczególnie dotknięci są drobni rolnicy, co zagraża tkance społecznej obszarów wiejskich. (7) Pozostałe sektory zwierząt gospodarskich, w szczególności wieprzowiny, wołowiny i cielęciny, również doświadczają trudności. W odniesieniu do wieprzowiny trudności te związane są głównie z rosyjskim zakazem importu, podczas gdy dla sektora wołowiny stanowią one efekt uboczny zakłóceń na rynku mleka. (8) Instrumenty interwencji rynkowej w postaci interwencji publicznej oraz prywatnego przechowywania masła i odtłuszczonego mleka w proszku pozostają nieprzerwanie dostępne od września 2014 r. Instrumenty te złagodziły wpływ kryzysu i ustanowiły limit dla ciągłego spadku cen przetworów mlecznych, choć światowa równowaga pozostaje zachwiana. (9) Jako że normalne środki dostępne na mocy rozporządzenia (UE) nr 1308/2013 wydają się niewystarczające i w celu uwzględnienia sytuacji, w której ceny nadal będą spadać i pogłębiać zakłócenia rynkowe, należy udostępnić wsparcie dotkniętym zakłóceniami rynkowymi producentom mleka i rolnikom z pozostałych sektorów zwierząt gospodarskich w UE. (10) W celu poprawy odporności rolników dostęp do tej pomocy powinno ograniczać się do bardziej zrównoważonych metod produkcji. Szczególną uwagę należy poświęcić małym gospodarstwom, które stanowią trzon gospodarki wiejskiej. (11) W związku z tym należy zapewnić państwom członkowskim jednorazowe środki finansowe w celu wsparcia producentów mleka i rolników w innych sektorach hodowlanych. (12) Dotacja udostępniona każdemu państwu członkowskiemu powinna uwzględniać główne cechy ich sektora, w tym produkcję, ceny rynkowe i znaczenie drobnych rolników. (13) Biorąc pod uwagę szczególną sytuację producentów mleka i rolników w innych sektorach zwierząt gospodarskich, która różni się w całej Unii, państwa członkowskie powinny opracować krajowe programy opisujące konkretne, podejmowane działania. (14) Jako że kwota przyznana każdemu państwu członkowskiemu pokryje tylko część rzeczywistej straty poniesionej przez producentów mleka i rolników w innych sektorach zwierząt gospodarskich, państwa członkowskie powinny móc udzielić tym rolnikom dodatkowego wsparcia, na tych samych warunkach obiektywności, niedyskryminacji i nie zakłócania konkurencji. (15) Pomoc przewidziana w niniejszym rozporządzeniu powinna być przyznawana jako środek wsparcia rynków rolnych w rozumieniu art. 4 ust. (1) lit. a rozporządzenia (UE) nr 1306/2013 Europejskiego i Rady z dnia 17 grudnia 2013 r 3. 3 Rozporządzenie (UE) nr 1306/2013 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie finansowania wspólnej polityki rolnej, zarządzania nią i monitorowania jej oraz uchylające rozporządzenia Rady (EWG) nr 352/78, (WE) nr 165/94, (WE) nr 2799/98, (WE) nr 814/2000, (WE) nr 1290/2005 i (WE) nr 485/2008 (OJ L 347, 20.12.2013, str. 549). EN 5 EN
(16) Aby nadać elastyczność w rozpowszechnianiu wsparcia należy pozwolić państwom członkowskim na kumulowanie go wraz z pozostałym wsparciem finansowanym z Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji oraz Europejskiego Funduszu na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich. (17) Jako że pomoc finansowa ustalona jest w walucie euro, aby zapewnić jednolite i jednoczesne jej stosowanie należy ustalić datę przeliczenia kwoty przydzielanej państwom członkowskim, które nie przyjęły euro na ich waluty krajowe. Należy zatem ustalić termin operacyjny dla kursu wymiany zgodnie z art. 106 rozporządzenia (UE) nr 1306/2013. Zgodnie z zasadą określoną w ustępie 2 lit. b wspomnianego artykułu oraz kryteriami ustanowionymi w ustępie 5 lit. c tego artykułu, terminem operacyjnym powinna być data wejścia w życie niniejszego rozporządzenia. (18) Z przyczyn budżetowych Unia powinna finansować wydatki poniesione przez państwa członkowskie w związku z producentami mleka i rolnikami w innych sektorach zwierząt gospodarskich tylko, gdy wydatki te ponoszone są w określonym terminie. (19) W celu zapewnienia przejrzystości i monitorowania oraz właściwego zarządzania dostępnymi kwotami, państwa członkowskie powinny poinformować Komisję o programie krajowym, opisując konkretne podjęte działania, wykorzystane kryteria obiektywne, uzasadnienie dla wspierania sektorów zwierząt gospodarskich innych niż mleko, działania podjęte w celu uniknięcia zakłóceń na rynku, zamierzony wpływ programu oraz metody jego kontroli. (20) W celu zapewnienia, że producenci mleka i rolnicy w innych sektorach zwierząt gospodarskich otrzymają pomoc tak szybko jak to możliwe, państwa członkowskie powinny być w stanie wdrożyć niniejsze rozporządzenie niezwłocznie. W związku z tym niniejsze rozporządzenie powinno wejść w życie w dniu następującym po jego publikacji, PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE: Artykuł 1 1. Pomoc unijna w łącznej kwocie [XXX] euro dostępna jest państwom członkowskim na cele zapewnienia nadzwyczajnej pomocy dostosowawczej producentom mleka i rolnikom w sektorze wołowiny i cielęciny, wieprzowiny oraz mięsa baraniego i koziego ("pozostałe sektory zwierząt gospodarskich"). Państwa Członkowskie wykorzystują kwoty dostępne dla nich zgodnie z Załącznikiem na podjęcie środków w oparciu o kryteria obiektywne i niedyskryminujące, pod warunkiem, że wynikające płatności nie powodują zakłócenia konkurencji. Działania podjęte przez państwa członkowskie mają na celu wsparcie producentów mleka i rolników w pozostałych sektorach zwierząt gospodarskich angażujących się w jedno lub więcej spośród następujących działań, które mają na celu wspieranie zrównoważonego rozwoju ich gospodarstw oraz przyczyniają się do stabilizacji rynku: (a) (b) zmniejszenie produkcji w zakresie większym niż objęty rozporządzeniem delegowanym komisji (UE) 2016/x 4 ; drobne rolnictwo; 4 Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2016/xxx z dnia [ ] pełen tytuł (OJ L ). EN 6 EN
(c) (d) (e) (f) (g) stosowanie ekstensywnych metod produkcji; stosowanie przyjaznych środowisku metod produkcji; wdrażanie projektów współpracy; wdrażanie systemów jakości, mających na celu promowanie jakości i wartości dodanej; szkolenia z dziedziny instrumentów finansowych. Państwa członkowskie zapewnią, że jeśli producenci mleka i rolnicy w innych sektorach zwierząt gospodarskich nie są bezpośrednimi beneficjentami płatności, korzyści gospodarcze ze wsparcia zostaną przekazane do nich w całości. Wydatki państw członkowskich w zakresie płatności w ramach niniejszego rozporządzenia kwalifikują się do objęcia pomocą unijną, jeśli wsparcie zostało przez te państwa wypłacone najpóźniej do dnia 30 września 2017 r. 2. W odniesieniu do Bułgarii, Republiki Czeskiej, Danii, Chorwacji, Węgrzech, Polski, Rumunii, Szwecji i Wielkiej Brytanii, terminem operacyjnym dla kursu walutowego dla kwot określonych w Załączniku jest data wejścia w życie niniejszego rozporządzenia. 3. Wsparcie przewidziane niniejszym rozporządzeniem można łączyć z innymi środkami wsparcia finansowanymi z Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji oraz Europejskiego Funduszu Rozwoju Obszarów Wiejskich. Artykuł 2 Państwa członkowskie mogą przyznać dodatkowe wsparcie na działania podejmowane w myśl art. 1 do maksymalnej wysokości 100% odpowiadającej kwoty określonej w Załączniku, na tych samych zasadach obiektywności [niedyskryminacji i braku zakłócania konkurencji] ustanowionych w art. 1. Państwa członkowskie wypłacają dodatkowe wsparcie najpóźniej do dnia 30 września 2017 r. Państwa członkowskie notyfikują Komisję: Artykuł 3 (a) bez zwłoki i nie później niż dnia 30 listopada 2016 r.; (b) (i) o programie krajowym opisującym konkretne, podejmowane działania; (ii) o obiektywnych kryteriach stosowanych do określenia metod przyznawania wsparcia oraz, w stosownych przypadkach, uzasadnieniu dla korzystania ze wsparcia dla sektorów zwierząt gospodarskich innych niż sektor mleka; (iii) o zamierzonym wpływie programu w świetle stabilizacji rynku; (iv) o działaniach podjętych w celu sprawdzenia, że zostanie osiągnięty zamierzony wpływ; (v) o działaniach podjętych w celu uniknięcia zakłóceń konkurencji; (vi) o poziomie dodatkowego wsparcia przyznanego w myśl art. 2; nie później niż w dniu [15 października] 2017 r. o łącznej kwocie wypłaconej na dany środek, liczbie i rodzaju beneficjentów oraz ocenie skuteczności środka. EN 7 EN
Artykuł 4 Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie w dniu następującym po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej. Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich. Sporządzono w Brukseli, W imieniu Komisji Przewodniczący Jean-Claude JUNCKER EN 8 EN