WIELKOPOLSKI WOJEWÓDZKI INSPEKTOR INSPEKCJI HANDLOWEJ Al. Marcinkowskiego 3, 60-967 Poznań Nr akt: D/KA.ŻG.8361.16.2015 Poznań, dnia.kwietnia 2015 roku SHERGO JUMA Shergo Juma Jara al. Wolności 12 62-800 Kalisz DECYZJA Na podstawie art. 40a ust.1 pkt 4 oraz art. 40a ust. 4 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych (Dz. U. 2014 r. poz. 669) oraz art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r. poz. 267), po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego, Wielkopolski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej wymierza przedsiębiorcy Shergo Juma prowadzącemu działalność gospodarczą pod nazwą Shergo Juma Jara, al. Wolności 12, 62-800 Kalisz (NIP 9680884148) karę pieniężną w wysokości 1.000 zł (słownie: jeden tysiąc złotych) z tytułu wprowadzenia do obrotu, w dniu kontroli 26.01.2015 r., w Restauracji Bacówka, al. Wolności 12, 62-800 Kalisz, produktów zafałszowanych w rozumieniu art. 3 pkt 10 c ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych (Dz. U. 2014 r. poz. 669 ze zm.), w odniesieniu do 2 partii artykułów rolno spożywczych przygotowywanych do spożycia u kontrolowanego przedsiębiorcy o łącznej wartości 35 zł. Zgodnie z treścią art. 40a ust. 1 pkt. 4 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych (Dz. U. z 2014 poz. 669) kto wprowadza do obrotu artykuły rolno spożywcze zafałszowane, podlega karze pieniężnej w wysokości nie wyższej niż 10% przychodu osiągniętego w roku rozliczeniowym poprzedzającym rok nałożenia kary, nie niższej jednak niż 1.000 zł. Uzasadnienie Wojewódzki Inspektoratu Inspekcji Handlowej w Poznaniu, w dniach 26 30.01.2015 r, przeprowadzili kontrolę w Restauracji Bacówka, al. Wolności 12, 62-800 Kalisz, należącym do przedsiębiorcy Shergo Juma prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą Shergo Juma Jara, al. Wolności 12, 62-800 Kalisz. Kontrola przeprowadzona została w obecności kontrolowanego oraz Sebastiana Januszkiewicza pracownika kontrolowanego. Podstawę do przeprowadzenia kontroli stanowiły przepisy art. 3 ust.1, 2, 3 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 882/2004r. w sprawie kontroli urzędowych 1
przeprowadzanych w celu sprawdzenia zgodności z prawem paszowym i żywnościowym oraz regułami dotyczącymi zdrowia zwierząt i dobrostanu zwierząt (Dz. U. L 191 z 30.4.2004r, s.1, ze zm.), art.17 ust.3 ustawy z dn. 21.12.2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (Dz. U. z 2014 r. poz 669), art. 3 ust 1 pkt 1, 2, 6 ustawy z dn.15.12.2000 r. o Inspekcji Handlowej (Dz. U. z 2014r. poz.148). Celem kontroli, sprecyzowanym w treści upoważnienia do przeprowadzenia kontroli nr D/KA.ŻG.8361.16.2015 z dnia 26.01.2015 r., była m.in. ocena prawidłowości oznakowania środków spożywczych oferowanych przez kontrolowanego przedsiębiorcę. Dowód: upoważnienie do przeprowadzenia kontroli nr D/KA.ŻG.8361.16.2015 protokół kontroli informacja z CEIDG W toku kontroli inspektorzy Inspekcji Handlowej stwierdzili dla nw. produktów tj.: a) oscypek z grilla 150g ( oscypek z żurawiną) 1 porcja oferowana w cenie 12,50 zł b) pizza serowa (sos, ser, ser Feta, ser Lazur, ser Camembert, oscypek, pomidor,oregano) 1 szt. mała (30 cm) w cenie 22,50 zł podanie w jadłospisie składników, których w rzeczywistości nie wykorzystano do ich wytworzenia tj.: oscypek z grilla w miejsce sera oscypek użyto produktu rolada giżycka - dostawca LINDALS -BIS Rafał i Piotr Wojciechowscy Russów 59a, 62-817 Żelazków; pizza serowa w miejsce sera oscypek użyto produktu rolada giżyckaj dostawca LINDALS -BIS Rafał i Piotr Wojciechowscy Russów 59a, 62-817 Żelazków oraz zamiast sera feta użyto produktu ser Favita dostawca Makro Cash and Carry Polska S.A., al. Krakowska 61, 02-183 Warszawa - Hala nr 25 Kalisz, Al. Wojska Polskiego 7. Powyższe wskazywało na zafałszowanie ww. artykułów rolno spożywczych w rozumieniu art. 3 pkt 10 c ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych (Dz. U. z 2014 r. poz. 669). Dowód: protokół kontroli oświadczenie kontrolowanego dowody zakupu składników potraw załącznik nr 1-3 do protokołu kontroli W związku z powyższym w dniu 16 marca 2015 roku Wielkopolski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej wszczął z urzędu postępowanie administracyjne w sprawie ustalenia kary pieniężnej z tytułu wprowadzenia do obrotu z konsumentami artykułów rolno spożywczych zafałszowanych. W piśmie informującym o wszczęciu postępowania administracyjnego w sprawie ustalenia kary pieniężnej, kontrolowany został poinformowany o przysługującym mu prawie do zapoznania się z aktami i prawie wypowiedzenia się, co do zebranych dowodów i materiałów. Kontrolowany nie skorzystał z przysługujących mu uprawnień. Kontrolowany poinformował, pismem z dnia 24.03.2015 r., o wysokości obrotu za rok 2014. Dowód: zawiadomienie o wszczęciu postępowania administracyjnego w sprawie nałożenia kary pieniężnej z dnia 16.03.2015 r. pismo kontrolowanego z dnia 24.03.2015 r. W kontekście powyższego Wielkopolski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej ustalił i stwierdził: 2
Ustawa o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych (Dz. U. z 2014 r. poz. 669) w art. 40a ust. 1 pkt. 4 (Dz. U. z 2005 r. nr 187 poz. 1577 ze zm.) stanowi, iż każdy kto wprowadza do obrotu artykuły rolno spożywcze zafałszowane, podlega karze pieniężnej w wysokości nie wyższej niż 10% przychodu osiągniętego w roku rozliczeniowym poprzedzającym rok nałożenia kary, nie niższej jednak niż 1.000 zł. Zgodnie z treścią art. 3 pkt 10 c ustawy o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych (Dz. U. 2014 r. 669) artykuł rolno spożywczy zafałszowany to produkt, którego skład jest niezgodny z przepisami dotyczącymi jakości handlowej poszczególnych artykułów rolno spożywczych albo produkt, w którym zostały wprowadzone zmiany, w tym zmiany dotyczące oznakowania, mające na celu ukrycie jego rzeczywistego składu lub innych właściwości, jeżeli niezgodności te lub zmiany w istotny sposób naruszają interesy konsumentów, w szczególności jeżeli w oznakowaniu podano niezgodne z prawdą dane w zakresie składu, pochodzenia, terminu przydatności do spożycia lub daty minimalnej trwałości, zawartości netto lub klasy jakości handlowej. W niniejszej sprawie, w czasie przeprowadzonej kontroli, stwierdzono dla nw. produktów tj: a) oscypek z grilla 150g ( oscypek z żurawiną) 1 porcja oferowana w cenie 12,50 zł b) pizza serowa (sos, ser, ser Feta, ser Lazur, ser Camembert, oscypek, pomidor,oregano) 1 szt. mała (30 cm) w cenie 22,50 zł podanie w jadłospisie składników, których w rzeczywistości nie wykorzystano do ich wytworzenia tj.: oscypek z grilla w miejsce sera oscypek użyto produktu rolada giżycka - dostawca LINDALS -BIS Rafał i Piotr Wojciechowscy Russów 59a, 62-817 Żelazków; pizza serowa w miejsce sera oscypek użyto produktu rolada giżyckaj dostawca LINDALS -BIS Rafał i Piotr Wojciechowscy Russów 59a, 62-817 Żelazków oraz zamiast sera feta użyto produktu ser Favita dostawca Makro Cash and Carry Polska S.A., al. Krakowska 61, 02-183 Warszawa - Hala nr 25 Kalisz, Al. Wojska Polskiego 7. Powyższe wskazywało na zafałszowanie ww. artykułów rolno spożywczych w rozumieniu art. 3 pkt 10 c ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych (Dz. U. z 2014 r. poz. 669). Istotnym z punktu widzenia zakresu podmiotowego art. 40a ust. 1 pkt. 4 ustawy o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych (Dz. U. z 2014 r. poz. 669) jest ustalenie czy kontrolowany przedsiębiorca jest podmiotem wprowadzającym oceniane produkty do obrotu. Ustawa o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych (Dz. U. z 2014 r. poz. 669), w art. 3 pkt. 4, w zakresie definicji odsyła do przepisów prawa żywnościowego Unii Europejskiej. Zgodnie z art. 17 rozporządzenia (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności i ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. U. L 31 z 01.02.2002r. ze zm.) podmioty działające na rynku spożywczym zapewniają na wszystkich etapach produkcji, przetwarzania i dystrybucji w przedsiębiorstwach będących pod ich kontrolą, zgodność tej żywności lub pasz z wymogami prawa żywnościowego właściwymi dla ich działalności i kontrolowanie przestrzegania tych wymogów. Dotyczy to zatem i ostatniego szczebla - tj. sprzedaży konsumentom. Należy zaznaczyć, że w świetle prawa żywnościowego pojęcie wprowadzenia do obrotu dotyczy każdego etapu obrotu i nie jest zawężone jedynie do pierwszego wprowadzenia na rynek. Wprowadzenie na rynek zgodnie z art. 3 pkt. 8 rozporządzenia 178/2002 oznacza posiadanie żywności lub pasz w celu sprzedaży, z uwzględnieniem oferowania do sprzedaży lub innej formy dysponowania. Uwzględniając definicję obrotu zawartą w ustawie z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych (Dz. U. z 2014 r. poz. 669), odwołującą się do treści art. 3 pkt. 8 rozporządzenia 178/2002, za jakość handlową 3
odpowiada nie tylko producent, ale także przedsiębiorcy prowadzący obrót handlowy produktami żywnościowymi, na każdym jego etapie, w tym także detalicznym. Przedstawiona powyżej interpretacja znajduje poparcie w treści wyroku Trybunału Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich z dnia 23.11.2006 r. w sprawie C-315/05 (Dz.U. C 331 z 30.12.2006 s.14) wydanego w trybie prejudycjalnym, z którego wynika, że wprowadzający do obrotu może być odpowiedzialny za jakość, nawet w sytuacji, gdy ogranicza się on, jako zwykły dystrybutor do wprowadzenia do obrotu produktu w postaci w jakiej został mu dostarczony przez producenta. Określając ramy prawne wyroku Trybunał Sprawiedliwości przywołał m.in. art. 3 pkt. 3 oraz art. 17 rozporządzenia nr 178/2002, które definiują podmiot działający na rynku spożywczym oraz stanowią obowiązki tych podmiotów, a także państw członkowskich w zakresie przestrzegania wymagań prawa żywnościowego na wszystkich etapach produkcji, przetwarzania i dystrybucji. Każdy z podmiotów tj.: producent, przetwarzający czy dystrybutor, obarczony jest obowiązkiem przestrzegania wymagań prawa żywnościowego. Zgodnie z art. 40 a ust. 5 ustawy o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych, ustalając wysokość kary pieniężnej, Wielkopolski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej uwzględnił stopień szkodliwości czynu, stopień zawinienia strony, zakres naruszenia a także dotychczasową działalność podmiotu działającego na rynku artykułów rolno- spożywczych i wysokość obrotów. Oceniając stopień szkodliwości czynu Wielkopolski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej uwzględnił wszystkie okoliczności wyznaczające w konkretnym przypadku rozmiar szkodliwości czynu a odnoszące się zarówno do przedmiotowej jak i podmiotowej strony danego czynu. W odniesieniu do zarzutu zafałszowania artykułów rolno spożywczych należy wziąć pod uwagę, iż zakwestionowane środki spożywcze oferowane przez kontrolowanego przedsiębiorcę były opisane, na dostępnym dla konsumenta menu oraz wykazie składników, poprzez użycie ich nazwy oraz składu surowcowego. Była to jedyna informacją jaką uzyskiwał konsument w momencie dokonania wyboru danego środka spożywczego. W odniesieniu do kwestionowanych potraw inspektorzy stwierdzili, iż informacja o produkcie udostępniona konsumentom wskazywała jego skład w sposób odmienny od rzeczywistego tj oscypek z grilla w miejsce sera oscypek użyto produktu rolada giżycka - dostawca LINDALS -BIS Rafał i Piotr Wojciechowscy Russów 59a, 62-817 Żelazków; pizza serowa w miejsce sera oscypek użyto produktu rolada giżyckaj dostawca LINDALS -BIS Rafał i Piotr Wojciechowscy Russów 59a, 62-817 Żelazków oraz zamiast sera feta użyto produktu ser Favita dostawca Makro Cash and Carry Polska S.A., al. Krakowska 61, 02-183 Warszawa - Hala nr 25 Kalisz, Al. Wojska Polskiego 7. Powyższe zostało stwierdzone w oparciu o porównanie stanu magazynowego. Działania kontrolowanego przedsiębiorcy polegające na deklarowaniu w ofercie produktu innego niż w rzeczywistości tj. a) w przypadku oscypek z grilla w miejsce sera oscypek użyto produktu rolada giżycka - dostawca LINDALS -BIS Rafał i Piotr Wojciechowscy Russów 59a, 62-817 Żelazków; b) w przypadku pizza serowa w miejsce sera oscypek użyto produktu rolada giżyckaj dostawca LINDALS -BIS Rafał i Piotr Wojciechowscy Russów 59a, 62-817 Żelazków oraz zamiast sera feta użyto produktu ser Favita dostawca Makro Cash and Carry Polska S.A., al. Krakowska 61, 02-183 Warszawa - Hala nr 25 Kalisz, Al. Wojska Polskiego 7, a co za tym idzie produktu lepszego jakościowo oraz droższego, miało na celu nadania produktowi wyższych walorów smakowych i jakościowych. W ten sposób kontrolowany zachęcał konsumenta do wyboru właśnie tego produktu, pozostawiając go w błędnym przekonaniu, iż nabywa produkt droższy o wyższych walorach smakowych i jakościowych. Przedsiębiorca, oferując w swej placówce handlowej, produkt niezgodny z deklaracją zamieszczoną w menu baru oraz wykazie składników, w istotny sposób naruszył interesy 4
konsumenta również pod względem ekonomicznym. Konsument pozostawał w przekonaniu, iż dokonuje zakupu produktu droższego, o wysokiej i gwarantowanej jakości. Wielkopolski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej, oceniając stopień szkodliwości czynu, wziął również pod uwagę fakt, iż kontrolowany przedsiębiorca jest profesjonalistą prowadzącym działalność gospodarczą polegającą m.in. na prowadzeniu restauracji i innych stałych placówek gastronomicznych. Mając powyższe rozważania na względzie należy stwierdzić, że czyn kontrolowanego przedsiębiorcy charakteryzuje najwyższy stopień szkodliwości. Wina definiowana jest jako zarzucalność procesu decyzyjnego polegająca na dokonaniu przez sprawcę wolnego wyboru z katalogu możliwych zachowań, zachowania sprzecznego z obowiązującą norma prawną. Wina definiowana jest również jako stosunek psychiczny sprawcy do przedsiębranego czynu oraz do naruszenia przez niego zasad ostrożności, których przestrzeganie miało zapobiec popełnieniu zarzucanego mu czynu. Oceniając stopień zawinienia Wielkopolski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej wziął pod uwagę fakt, iż wada ocenianych produktów powstała u kontrolowanego przedsiębiorcy. Produkty oferowane przez kontrolowanego oznakowane były przez ich producenta w sposób prawidłowy, czytelny, precyzyjnie określający charakter i rodzaj danego środka. Mimo to kontrolowany w menu baru oraz wykazie składników, podał skład inny niż faktycznie występujący, niezgodny z faktycznie wykorzystanym do produkcji danego środka spożywczego. Podanie w menu składników niezgodnych z prawdą, miało podkreślić lepszą jakość oferowanych produktów, wpłynąć na atrakcyjność oferty. Stanowiło również swoistą zachętę do zakupu danego środka spożywczego W związku z powyższym czyn kontrolowanego przedsiębiorcy zakwalifikowano jako popełniony umyślnie z zamiarem ewentualnym. Wielkopolski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej uznał, iż czyn przedsiębiorcy narusza wymagania w zakresie oznakowania artykułów rolno- spożywczych istotne z punktu widzenia właściwości produktu oraz regulacji rynków rolnych krajowych. Uwzględniając kolejną przesłankę, która dotyczy dotychczasowej działalności podmiotu działającego na rynku artykułów rolno- spożywczych należy wziąć pod uwagę, iż w stosunku do przedsiębiorcy, w okresie ostatnich 24 miesięcy, nie prowadzono postępowania administracyjnego w sprawie ukarania karą pieniężną za wprowadzenie do obrotu z konsumentami artykułów rolno spożywczych zafałszowanych z terenu działania Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej w Poznaniu Delegatura w Koninie. Przedsiębiorca zalicza się do grupy mikro przedsiębiorców wg. przepisów ustawy z dnia 2 lipca 2004 roku o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2013 poz. 672 ze zm). Ponadto przy wydawaniu decyzji Wielkopolski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej uwzględnił treść art. 17 rozporządzenia (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności i ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. U.L 31 Z 01.02.2002 r. ze zm.), iż kara powinna być skuteczna, oraz odstraszająca, a także wziął pod uwagę zasadę proporcjonalności, która zakłada, że zastosowany środek musi być właściwy do osiągnięcia zakładanego celu. Wielkopolski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej, zgodnie z treścią art. 40a ust. 1 pkt. 4 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych (Dz. U. z 2014, poz. 669), może wymierzyć karę pieniężną w wysokości nie wyższej niż 10% przychodu 5
osiągniętego w roku rozliczeniowym poprzedzającym rok nałożenia kary, nie niższej jednak niż 1.000 zł. W tym przypadku, biorąc pod uwagę wszystkie okoliczności sprawy, należało zastosować środek w postaci wymierzenia kary pieniężnej w wysokości 1.000 zł (słownie jeden tysiąc złotych) z tytułu wprowadzenia do obrotu artykułów rolno spożywczych zafałszowanych w rozumieniu art. 3 pkt 10 b ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych (Dz. U. z 2014 r. poz. 669), Wielkopolski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej orzekł zatem jak w sentencji. Zgodnie z art. 40 a ust. 6 i 7 ustawy o jakości handlowej artykułów rolno- spożywczych, karę pieniężną, o której mowa w sentencji decyzji, stanowiącą dochód budżetu państwa, przedsiębiorca jest zobowiązany wpłacić na konto bankowe Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej w Poznaniu, Nr konta NBP O/O Poznań nr 96 1010 1469 0032 7422 3100 0000, w terminie nieprzekraczalnym 30 dni od dnia uprawomocnienia się decyzji, która wtedy staje się jednocześnie decyzją ostateczną. Pouczenie: 1. Od niniejszej decyzji na podstawie art. 127 1 i 2 kpa, art. 129 1 i 2 kpa przysługuje stronie odwołanie do Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów 00-950 Warszawa, Plac Powstańców Warszawy 1 składane na piśmie za pośrednictwem Wielkopolskiego Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej AL. Marcinkowskiego 3, 60-967 Poznań, w terminie 14 dni od dnia jej doręczenia. 2. Do należności pieniężnych nie uiszczonych w terminie stosuje się przepisy działu III ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku- Ordynacja podatkowa ( Dz. U. z 2005, Nr 8, poz. 60 z późn. zm.).... (imię i nazwisko, stanowisko służbowe, podpis) Otrzymują: 1. Adresat 2. Wydział Prawno Organizacyjny w/m 3. Wydział Budżetowo Administracyjny w/m 4. a/a 6