Sprawdzian wiedzy i umiejętności z działu Przemysł i usługi świata Zakres podstawowy. Grupa A 1. Oceń, który z podanych krajów cechuje się korzystniejszą strukturą produkcji energii elektrycznej. Weź pod uwagę argument ekonomiczny i ekologiczny. Struktura produkcji energii elektrycznej w 2001 r. Kraj cieplne wodne jądrowe Inne Australia 90,8 8,3 0,9 Szwajcaria 1,3 59,5 37,1 2,0 Źródło: Tablice geograficzne, Wydawnictwo Adamantan, Warszawa 2004. Kraj: Argument ekonomiczny:... Argument ekologiczny:... 2. Załączona tabela przedstawia zmiany w wielkości wydobycia ropy naftowej w latach 1950 2002. 1950 1960 1970 1980 1990 2002 mln t świat 523 1052 2282 2975 3005 3390 Źródło: Tablice geograficzne, Wydawnictwo Adamantan, Warszawa 2004. Podaj dwa powody, dla których wydobycie ropy naftowej zmienia się tak szybko. 3. Przyporządkuj zakładom przemysłowym odpowiednie czynniki lokalizacji. Właściwe oznaczenia literowe wpisz w miejscu przeznaczonym na odpowiedź. a) kombinat chemiczny b) huta cynku i ołowiu c) zakłady piwowarskie d) fabryka komputerów A. wykwalifikowana kadra B. rynek zbytu C. baza energetyczna D. dostęp do wody E. baza surowcowa Odpowiedź: a), b), c), d) 21
4. Poniższa mapa przedstawia rozmieszczenie zasobów wybranego surowca energetycznego. Rozpoznaj ten surowiec i wpisz jego nazwę w miejscu przeznaczonym na odpowiedź. Przedstawiony surowiec energetyczny to... 5. Spośród podanych gałęzi przemysłu wybierz trzy, które zaliczane są do przemysłu high-tech. Właściwe oznaczenia literowe wpisz w miejscu przeznaczonym na odpowiedź. a) metalurgiczny d) mineralny b) precyzyjny e) lotniczy c) farmaceutyczny f) energetyczny Odpowiedź:,, 6. Oceń proces deglomeracji, wskazując jedną gospodarczą zaletę i jedną wadę. Zaleta:... Wada:... 7. RPA, Indie, USA i Australia są najważniejszymi dostawcami jednego z surowców energetycznych na rynek światowy. Wpisz nazwę tego surowca w miejsce przeznaczone na odpowiedź. Surowcem tym jest... 8. Określ światową tendencję w wielkości wydobycia węgla kamiennego. Wskaż dwie korzyści ekologiczne wynikające z tej tendencji. [3 p.] Tendencja:... Korzyści ekologiczne:... 9. Na podstawie danych zamieszczonych w tabeli: Kraj Liczba ludności w mln Wielkość produkcji energii elektrycznej w mld kwh 1960 2006 Na 1 mieszkańca w kwh Japonia 127,7 116 872 22
Oblicz wielkość produkcji energii elektrycznej na 1 mieszkańca w Japonii w 2006 roku. Odpo- wiedź wpisz w odpowiedniej rubryce tabeli. a) Miejsce na obliczenia b) Przedstaw tendencję zmian w wielkości produkcji energii elektrycznej od roku 1960 w tym kraju. Odpowiedź:... 10. Podaj dwie przyczyny bardzo małej produkcji energii elektrycznej na 1 mieszkańca w krajach Afryki. 11. Opisz dwie zmiany, które mogą wystąpić w środowisku przyrodniczym kraju, jeśli energetykę cieplną zastąpi się energetyką jądrową. 12. Podaj przykład państwa, w którym znaczącą rolę w produkcji energii odgrywa: a) energetyka geotermiczna... b) energetyka jądrowa... 13. Oceń, który typ elektrowni: jądrowa czy wiatrowa, jest korzystniejszy dla gospodarki państwa. Ocenę uzasadnij. 14. Poniższy opis charakteryzuje zmiany zachodzące w przemyśle podczas jednej z rewolucji przemysłowych. Napisz, której rewolucji ten opis dotyczy. Głównymi źródłami energii są ropa naftowa, gaz ziemny i pierwiastki promieniotwórcze. Rozwijają się technopolia. Następuje rozwój internetu, telefonii komórkowej i satelitarnej. Odpowiedź: rewolucja przemysłowa 15. Porównaj strukturę produkcji w okręgu przemysłowym typu surowcowego i typu miejskiego. [3 p.] a) Wskaż dwie różnice między tymi okręgami. 1....... 2....... 23
b) Podaj po jednym przykładzie każdego typu okręgu. Okręg surowcowy:... Okręg miejski:... 16. Wyjaśnij, z jakiego powodu rola usług rośnie wraz ze wzrostem poziomu rozwoju gospodarczego państw. 17. Podaj cztery czynniki, które hamują rozwój turystyki na świecie. 3. 4. 18. Napisz po dwa walory przyrodnicze i kulturowe Francji jako najważniejszego regionu turystycznego. Walory przyrodnicze: Walory kulturowe: 19. Fotografie przedstawiają obiekty turystyczne. Pod każdą z fotografii wpisz nazwę obiektu oraz państwo, w którym on się znajduje. Nazwy te wybierz spośród podanych poniżej. Obiekty: Partenon, piramida Cheopsa, Bazylika św. Piotra, Wielki Mur Chiński Kraje: Chile, Watykan, Egipt, Grecja, Chiny Obiekt A... Kraj... Obiekt B... Kraj..... 24
Sprawdzian wiedzy i umiejętności z działu Przemysł i usługi świata Zakres podstawowy. Grupa B 1. Oceń, który z podanych krajów cechuje się korzystniejszą strukturą produkcji energii elektrycznej. Weź pod uwagę argument ekonomiczny i ekologiczny. Struktura produkcji energii elektrycznej w 2001 r. Kraj cieplne wodne jądrowe Inne Szwecja 4,0 50,8 43,0 2,3 RPA 93,5 1,1 5,5 0,0 Źródło: Tablice geograficzne, Wydawnictwo Adamantan, Warszawa 2004. Kraj: Argument ekonomiczny:... Argument ekologiczny:... 2. Załączona tabela przedstawia zmiany w wielkości wydobycia gazu ziemnego w latach 1950 2002. 1950 1960 1970 1980 1990 2002 mld m 3 świat 197 468 1086 1541 2148 2613 Źródło: Tablice geograficzne, Wydawnictwo Adamantan, Warszawa 2004. Podaj dwa powody, dla których wydobycie gazu ziemnego zmienia się tak szybko. 3. Przyporządkuj zakładom przemysłowym odpowiednie czynniki lokalizacji. Właściwe oznaczenia literowe wpisz w miejscu przeznaczonym na odpowiedź. a) zakłady celulozowo-papiernicze b) fabryka mikroprocesorów c) fabryka kosmetyków d) cementownia A. wykwalifikowana kadra B. rynek zbytu C. baza energetyczna D. dostęp do wody E. baza surowcowa Odpowiedź: a), b), c), d) 25
4. Załączona mapa przedstawia rozmieszczenie zasobów wybranego surowca energetycznego. Rozpoznaj ten surowiec i wpisz jego nazwę w miejscu przeznaczonym na odpowiedź. % &+% &'% % &'% &+% % Przedstawiony surowiec energetyczny to... 5. Spośród podanych gałęzi przemysłu wybierz trzy, które zaliczane są do przemysłu high-tech. Właściwe oznaczenia literowe wpisz w miejscu przeznaczonym na odpowiedź. a) elektroniczny b) spożywczy c) odzieżowy d) kosmiczny e) biotechnologie f) metalowy Odpowiedź:,, 6. Oceń proces restrukturyzacji, wskazując jedną gospodarczą zaletę i jedną wadę. Zaleta:... Wada:... 7. Iran, Nigeria, Rosja i Arabia Saudyjska są najważniejszymi dostawcami jednego z surowców energetycznych na rynek światowy. Podaj nazwę tego surowca. Surowcem tym jest:... 8. Określ światową tendencję w wielkości wydobycia węgla kamiennego. Wskaż dwie korzyści ekonomiczne wynikające z tej tendencji. [3 p.] Tendencja:... Korzyści ekonomiczne:... 9. Na podstawie danych zamieszczonych w tabeli: Kraj Liczba ludności w mln Meksyk 104 Wielkość produkcji energii elektrycznej w mld kwh 1960 2006 11 172 26 Na 1 mieszkańca w kwh
Oblicz wielkość produkcji energii elektrycznej na 1 mieszkańca w Meksyku w roku 2006. Od- powiedź wpisz w odpowiedniej rubryce tabeli. a) Miejsce na obliczenia b) Przedstaw tendencję zmian w produkcji energii elektrycznej od roku 1960 w tym kraju. Odpowiedź:... 10. Podaj dwie przyczyny bardzo dużej produkcji energii elektrycznej na 1 mieszkańca w krajach Europy. 11. Opisz dwie zmiany, które mogą wystąpić w środowisku przyrodniczym kraju, jeśli energetykę cieplną zastąpi się energetyką wodną. 12. Podaj przykład państwa, w którym znaczącą rolę w produkcji energii odgrywa: a) energetyka wodna... b) energetyka wiatrowa... 13. Oceń, który typ elektrowni: jądrowa czy słoneczna, jest korzystniejszy dla gospodarki państwa. Ocenę uzasadnij. 14. Poniższy opis charakteryzuje zmiany zachodzące w przemyśle podczas jednej z rewolucji przemysłowych. Napisz, której rewolucji ten opis dotyczy. Rozwija się przemysł włókienniczy, górnictwo, hutnictwo. Produkcja na skalę masową, wprowadzenie maszyn zastępujących pracę ludzkich mięśni. Odpowiedź: rewolucja przemysłowa 15. Porównaj strukturę produkcji w okręgu przemysłowym typu surowcowego i typu technopolia. a) Wskaż dwie różnice między tymi okręgami. 1....... 2....... 27
b) Podaj po jednym przykładzie każdego typu okręgu. Okręg surowcowy:... Technopolia:... 16. Wyjaśnij, z jakiego powodu rola usług jest tak niewielka w państwach o niskim poziomie rozwoju gospodarczego. 17. Podaj cztery czynniki, które wpływają na rozwój turystyki na świecie. 3. 4. 18. Napisz po dwa walory przyrodnicze i kulturowe Włoch jako jednego z najważniejszych regionów turystycznych. Walory przyrodnicze: Walory kulturowe: 19. Fotografie przedstawiają obiekty turystyczne. Pod każdą z fotografii wpisz nazwę obiektu oraz państwo, w którym on się znajduje. Nazwy te wybierz spośród podanych poniżej. Obiekty: Partenon, piramida Cheopsa, Koloseum, Wielki Mur Chiński Kraje: Chile, Włochy, Egipt, Grecja Obiekt A... Kraj... Obiekt B... Kraj..... 28