TOM i etom
Zakres zarządzania pierwszy rzut oka Zarządzanie biznesowe Zarządzanie usługami Zarządzanie bezpieczeństwem Zarządzanie siecią Zarządzanie rozliczaniem Eksplotatacja i utrzymanie Eksploatacja i sterowanie Obsługa alarmów Analiza wydajności Zarządzanie ruchem Pomiary ruchu Sterowanie ruchem Obsługa zamówień Nadzór sieci QoS!! Czas rzeczywisty Sieć telekomunikacyjna Nie w czasie rzeczywistym Analiza ruchu Planowanie sieci Planowanie 2
Podejście TMF do zarządzania sieciami Wspólna platforma procesów biznesowych Procesy Reguły implementacji plug & play Systemy Integracja Informacja Wspólne modele informacyjne służące integracji procesów Produkty Współpraca gotowych produktów 3
Model statyczny procesów biznesowych operatora Customer Customer Interface Management Process Sales Service Planning/ Development Order Handling Service Configuration Problem Handling Customer Care Processes Service Problem Resolution Customer QoS Management Service Quality Management Service Development and Operations Processes Invoicing/ Collections Rating and Discounting Information Systems Management Processes Network Planning/ Development Network Provisioning Network Inventory Management Network Maintenance & Restoration Network and Systems Management Processes Network Data Management Element Management, Technology Related Physical Network and Information Technology 4
Klasyfikacja procesów biznesowych operatora Fulfillment Assurance Billing Udostępnianie Eksploatacja i utrz. Rozliczanie Sales Order Handling Problem Handling Customer Care Processes Customer QOS Management Invoicing/ Collections Service Planning/ Development Service Configuration Service Problem Resolution Service Quality Management Rating and Discounting Service Development and Operations Processes Network Planning/ Development Network Provisioning Network Inventory Management Network Maintenance & Restoration Network Data Management Network and Systems Management Processes 5
Udostępnianie usług C U S T O M E R Order Status and Selling Completion 1 Sales 3A 2 20A Inquiry 20 Order Status and Completion 3 Order (Customer enabled reconfiguration) Network Config Request Access 6. Order Handling Pre-order Order Network Provisioning Assign/Activate 19 Service Complete Network Element Mgmt & Network Elements Other SPs Service Configuration 4 Service Request Configure 5 Assignment Request 18 Assignment Complete 17 Update Network Config Network Config. Complete & Routing Configure 13 Test Request Network 8 16 Test Complete Access 7 11 12 Install Check & Request & Workforce Complete CompleteMgmt Security 9 10 Install 14 15 Element Config & Complete Network Inventory Mgmt Test Mgmt Test Perform Test & Test Data Legenda: Assurance & Billing Processes Activity Process/ Sub-process Cross-FAB Domain Interface Inter/Intra Process/ Sub-process Interface 6
Eksploatacja i utrzymanie usług 7
Naliczanie opłat i rozliczanie 8
Przesłanki koncepcji systemu zarządzania następnej generacji (Next Generation OSS NGOSS) Procesy biznesowe Zarządzanie Firmą NGOSS TMN Oprogramowanie COTS 9
etom: enhanced Telecom Operations Map Strategy, Infrastructure & Product Strategy & Commit Infrastructure Lifecycle Management Marketing & Offer Management Product Lifecycle Management Customer Operations Operations Support and Readiness Fulfillment Assurance Billing Customer Relationship Management Service Development & Management Service Management & Operations Resource Development and Management (Application, Computing and Network) Resource Management & Operations (Application, Computing and Network) Supply Chain Development and Management Supplier/Partner Relationship Management Enterprise Management Strategic & Enterprise Planning Brand Management, Market Research & Advertising Financial & AssetHuman Resources Management Management Stakeholder & External Relations Management Research & Development, Technology Acquisition Disaster Recovery, Security & Fraud Management Enterprise Quality Management, Process & IT Planning & Architecture 10
Ordering 3 Use Case Thu Apr 05 12:47:19 2001 Use Case Diagram Customer OSS Customer Customer Relationship Management Information Service Development and Op'ns Management Resource Infras'ture Dev't and Mngmnt Supplier/ Partner Gateway Services Gateway Interface Pre-Order Feasibility Request Made Customer Management Interface CustomerContact <<SDM>> ProductRequest <<SDM>> * <<SDM>> Customer Receive Pre-Order Feasibility Request Assess Service Availability Determine Resource Availability Customer Order Manager Customer Management Services Qualify Customer Identify Solution Alternatives Provider Services InvoiceInquiry <<SDM>> CreditViolation <<SDM>> Provide Service Availability Date Provide Availability Date Ordering 3 Process Update Customer Contact Record No Action Required <<SDM>> ProductCatalog * <<SDM>> ProductService Product Fulfillment Manager Product Management Services Solution Alternatives Available Business Management Service Management Warstwy TMN odpowiadają warstwom TOM Network Management Element Management Procesy TOM są ujęte w obszarze FAB modelu etom etom odwzorowuje perspektywę biznesową NGOSS NGOSS Knowledge Base Service Implementation Contract Interface 11
Obszar eksploatacji Operations FAB pozostaje rdzeniem obszaru eksploatacji Operations Support & Readiness Customer Relationship Management Fulfillment Assurance Billing Wspomaganie eksploatacji i gotowość są oddzielone od FAB Service Management & Operations Zachowane grupowanie procesów w poziomych warstwach Resource Management & Operations (Application, Computing and Network) Supplier/Partner Relationship Management 12
Obszar eksploatacji Operations Operations Support & Readiness Customer Relationship Management CRM Operations Support & Process Management Sales & Channel Management CRM Operations Readiness Fulfillment Assurance Billing Marketing Fulfillment Response Selling Order Handling Customer Interface Management Problem Handling Customer QoS / SLA Management Retention & Loyalty Billing & Collections Management Service Management & Operations SM&O Support & Process Management Service Management & Operations Readiness Service Configuration & Activation Service Problem Management Service Quality Analysis, Action & Reporting Service & Specific Instance Rating Resource Management & Operations Resource RM&O Support & Management & Process Operations Management Readiness Resource Provisioning & Allocation to Service Instance Resource Problem Management Resource Quality Analysis, Action & Reporting Resource Data Collection, Analysis & Control Supplier/Partner Relationship Management S/PRM Operations S/P Relationship Support & Management Process Operations Management Readiness S/P Buying S/P Purchase Order Management S/P Problem S/P Reporting Performance & Management Managemen t Supplier/Partner Interface Management S/P Settlements & Billing Management 13
Obszar strategii, infrastruktury i produktu SIP obejmuje zarządzanie strategią i cyklem życiowym procesów wspomagania eksploatacji: Strategia i zobowiązania Zarządzanie cyklem życiowym infrastruktury Zarządzanie cyklem życiowym produktów Strategy, Infrastructure & Product Strategy & Commit Infrastructure Lifecycle Management Marketing & Offer Management Service Development & Management Product Lifecycle Management SIP grupuje procesy w warstwy Resource Development & Management (Application, Computing and Network) Supply Chain Development & Management 14
Obszar SIP Strategy, Infrastructure & Product Strategy & Commit Marketing & Offer Management Infrastructure Lifecycle Management Product Lifecycle Management Market Strategy & Policy Product & Offer Business Planning & Commitment Product & Offer Portfolio Strategy, Policy & Planning Product & Offer Portfolio Capability Delivery CRM Capability Delivery Marketing Capability Delivery Product Development & Retirement Sales & Channel Development Marketing Communications & Promotion Product, Marketing & Customer Performance Assessment Service Development & Management Service Strategy & Policy Service Planning & Commitment Service & Operations Capability Delivery Service Development & Retirement Service Performance Assessment Resource Development & Management Resource & Technology Strategy & Policy Resource & Technology Plan & Commitment Resource & Operations Capability Delivery Resource Development Resource Performance Assessment Supply Chain Development & Management Supply Chain Strategy & Policy Supply Chain Planning & Commitment Supply Chain Capability Availability Supply Chain Development & Change Management Supply Chain Performance Assessment 15
MVNO/MVNE
MVNO motto Nie trzeba kupować browaru aby wypić szklankę piwa! 17
MVNO podstawowa definicja MVNO - przedsiębiorca telekomunikacyjny nie posiadający licencji bądź zezwolenia na wykorzystywanie pasm częstotliwości z zakresu telefonii komórkowej (GSM/UMTS), ale który sprzedaje pod swoją marką: Usługi mobilne Własny identyfikator sieci i karty SIM wykorzystując sieć dostępową i pasmo istniejącego operatora mobilnego MVNO może podpisać swoje umowy o współpracy międzyoperatorskiej z innymi operatorami 18
Odmiany MVNO MVNO Pełny MVNO Operator usługi Pośrednik 19
Odmiany MVNO Pośrednik - Reseller Oferuje produkty i usługi macierzystego MNO Model biznesowy kwiaciarki hurtowy zakup usług od MNO detaliczna sprzedaż dla klientów Operator usługi Przejmuje na siebie część procesów biznesowych i funkcji operatora mobilnego w celu oferowania innowacyjnych usług, stosowania własnych taryf i oferowania pakietów usługowych Pełny MVNO Ma kontrolę nad własną ofertą usługową dzięki posiadaniu platform usługowych i infrastruktury sieci transportowej Korzysta z sieci dostępowej i pasma macierzystego MNO MVNE - Mobile Virtual Network Enabler Szczególny przypadek pełnego MVNO Oferuje usługi dla innych podmiotów MVN, którzy nie mają kompetencji telekomunikacyjnych / IT Zazwyczaj firma z branży telekomunikacyjnej lub IT 20
Pełny MVNO Odmiany MVNO Posiada własną sieć szkieletową i centrale MSC Pośredni MVNO Pozyskuje usługi sieciowe od MNO, ale ma własny HLR lub współużytkuje HLR MNO Lekki MVNO Wykorzystuje swoją markę do sprzedaży prostych usług bez wodotrysków ( no thrills ) - reseller Pozostałe procesy biznesowe i eksploatację sieci powierza MNO i ewentualnie MVNE Opcjonalnie dostarcza własne aplikacje i treści 21
MVNO modele biznesowe MNO Sieć dostępowa Sieć szkieletowa Platforma usługowa Zarządzanie klientami Billing i CRM Marketing Kanały sprzedaży MNO Operator usługi Reseller Pełny MVNO MVNE 22
Klasyczny przykład Virgin silna marka, mocne kanały, atrakcyjne treści, trafna reklama Marka Jedna z najlepiej rozpoznawalnych marek w segmencie ludzi młodych Marka MVNO Virgin silniejsza niż marki operatorów MNO Kanały sprzedaży 3,450 punktów sprzedaży detalicznej 330 Megastores i sklepów Our Price 3,120 partnerów detalicznych Największa sieć sprzedaży Treści Virgin Extras obejmuje dostęp do oferty z innych obszarów: Muzyka Podróże Rozrywka Treści, które reprezentują rozrywkę i wsparcie w codziennych sprawach kompleksowa obsługa podrózy 23
Klasyfikacja procesów biznesowych operatora Fulfillment Assurance Billing Udostępnianie Eksploatacja i utrzymanie Rozliczanie Sprzedaż Obsługa Zamówień Obsługa reklamacji Procesy kompleksowej obsługi klienta Zarządzanie jakością dla klienta Fakturowanie Planowanie i rozwój usług Konfiguracja usług Diagnozowanie problemów z usługami Zarządzanie jakością usług Wycena usług i upusty Procesy rozwoju usług i eksploatacji Planowanie i rozwój sieci Dostarczanie Sieci Zarządzanie Inwentaryzacją zasobów Utrzymanie sieci i odtwarzanie Zarządzanie danymi z sieci Procesy zarządzania siecią i systemami 24
Virgin Mobile procesy biznesowe Kompleksowa Obsługa klienta Virgin Mobile zleca na zewnątrz rozliczenia Rozliczanie Applikacje i treści One2One relizuje funkcje komutacji rutingu i transportu Komutacja/routing Transport Virgin jest jedynym punktem kontaktu dla w zakresie obsługi klientów, rozliczania, aplikacji i dostarczania treści Własność pasma MVNO Strony trzecie MNO Virgin Mobile zarządza wszystkimi interakcjami z użytkownikami, natomiast większość funkcji eksploatacyjnych przekazuje MNO i stronom trzecim 25
Tele2 procesy biznesowe Kompleksowa Obsługa klienta Rozliczanie Na początku wykorzystanie mechanizmów usług opłacanych z góry MNO Applikacje i treści Komutacja/routing Wykorzystanie własnych zasobów z stacjonarnej oferty dostępu do Internetu Tele2 realizuje funkcje kompleksowej obsługi klienta i eksploatacyjne Transport Własność pasma MVNO Strony trzecie MNO Tele2 wykorzystuje swoje istniejące zasoby sieciowe do realizacji usług 26
MNO i MVNO 27
MVNO i MVNE MVNE 28
Uwarunkowania sukcesu MVNO Silna rozpoznawalna marka Kanały dystrybucji Baza klientów Carrefour Mova, mbank mobile Avon Innowacyjny model biznesowy Społeczność Specyficzne treści Konieczne, co najmniej, 2 z 6 czynników! 29
Krytyczne czynniki sukcesu MVNO Kanały dystrybucyjne Rozpoznawalna / silna marka Baza klientów, Specyficzne treści Społeczność Innowacyjny model biznesowy lub usługa 30
Krytyczne czynniki sukcesu MVNO Dobra znajomość klienta Bezpośrednia relacja z klientem = niższe koszty pozyskania Znajomość zwyczajów / wzorców zachowania = ogniskowanie oferty Lojalna baza klientów Wyraźnie zdefiniowana grupa docelowa Sprzedaż wiązana, usługi telekomunikacyjne jako element pakietu, pakietyzacja usług Wyższy przychód na użytkownika Silna rozpoznawalna marka Siła komunikacji rynkowej Przydaje się przy migracji do usług konwergentnych Ochrona przed konkurentami przedstawiającymi oferty niszowe Główne czynniki związane marką Udział w rynku i zasięg Zakres oferowanych usług Poziom zadowolenia klientów Przychód / marża Rotacja klientów (churn) 31
I Ty możesz zostać MVNO! Operatorzy stacjonarni Firmy medialne ISP MVNO Sieci handlowe Silne Marki Banki 32
Społeczność - kryterium etniczne Lycamobile etniczny MVNO Właściciel - Lycatel: operator/dystrybutor kart telefonicznych opłacanych z góry; Działalność od czerwca 2006 r., > 1 mln użytkowników Belgia i Holandia Tanie połączenia międzynarodowe Oferta od niedawna również w Polsce 33
Innowacyjny model biznesowy Blyk darmowe usługi MVNO reklamowy zapraszani użytkownicy z grupy wiekowej 16-24 lat Finansowanie usług przez reklamodawców Odbiór x MMSów reklamowych dziennie -> użytkownik otrzymuje SMSy i minuty do sieci krajowych Bez subsydiowania telefonów Brak roamingu! Możliwość tradycyjnego doładowania konta Wielkiej Brytania, Holandia, Belgia, Hiszpania, Niemcy, 34
Brytyjski MVNO dla klientów z Europy Wschodniej Globalcell usługi dla klientów ze wschodniej Europy mieszkających w Wielkiej Brytanii Obsługa klientów w językach ojczystych polski, rosyjski, litewski, słowacki i angielski Kanały sprzedaży kart SIM prepaid i kuponów doładowujących sklepy, punkty sprzedaży prasy, wypożyczalnie DVD imprezy organizowane dla społeczności pochodzących z Europy Wschodniej na terenie Wielkiej Brytanii 35
Holandia dojrzały usług mobilnych Ponad 40 MVNO i SP 18% udziął w rynku telefonii mobilnej 3,5 mln użytkowników MVNO 18,5 mln kart SIM na 16,15 mln mieszkańców (penetracja ok. 113%) Tani roaming ( zadzwoń do domu ) Lebara, Ortel, Chippie, IDT, Ay Yildiz, Lycamobile; TrendCall, Amatus, Transatel; Sieci marketów AH Mobiel, Hema, Dexcom Usługi konwergentne UPC, Tele2 (600 tys.), Multikabel, Esprit Telecom (budowa operatora pan-europejskiego); Charytatywne Tommy Mobiel, Call4Care, Carey Mobiel Biznesowe debitel (1 mln), Intercity, Galaxy, Euphony Systemy lojalnościowe Countdown Mobile Bankowość Rabobank 36
MVNO w Europie Liczba MVNO Średni udział w rynku EU ok. 10%. Największy udział MVNO w rynku - W.Brytania i Niemcy: ok. 20% Źródło: GSMA, 2012. 37
Udział MVNO w rynku w Europie 2008-2013 Źródło: Analysys Mason, 2014 Więcej o MVNO w Europie i na świecie: http://www.prepaidmvno.com/mvno-companies/eu-mvno-companies/ 38
MVNO na świecie - 2012 39
MVNO na świecie udział w rynku Źródło: CSMG, 2012 40
Rynek MVNO w Polsce MVNO MNO Data uruchom. mbank mobile Polkomtel 13 grudnia 2006 MNI Telecom PTK Centertel 19 grudnia 2007 Mobilking Polska Telefonia Cyfrowa 25 lutego 2008 Carrefour Mova Polkomtel 9 kwietnia 2008 ASTER Sp. z o.o PTK Centertel 24 czerwca 2008 Cyfrowy Polsat Polska Telefonia Cyfrowa, PTK Centertel, Polkomtel, Sferia, Aero2, Mobyland 30 czerwca 2008 Netia P4 wrzesień 2008 tubiedronka Polska Telefonia Cyfrowa 19 stycznia 2009 wrodzinie CenterNet 11 lipca 2009 FM Group Mobile Polkomtel 5 października 2009 Inea PTK Centertel 18 stycznia 2010 Diallo (Dialog) Polkomtel 1 lutego 2010 Hyperfonia PTK Centertel 29 lipca 2010 FreeM Polkomtel 21 listopada 2010 Lycamobile Polkomtel 1 listopada 2011 W naszej Rodzinie Polkomtel 3 grudnia 2011 41
Rynek MVNO w Polsce - dziś Liczba użytkowników Przychody Źródło: UKE, 2013 42
MVNO niektóre porażki 43
A może M2M? MVNO w obszarze transmisji danych: Monitorowanie pozycji i tras pojazdów, statków i barek, cystern, kontenerów, ładunków niebezpiecznych itp. Telemetria: automatyczne zbieranie danych pomiarowych transmisja danych sterujących; Monitoring, instalacje alarmowe, przeciwpożarowe; Inne specjalistyczne systemy transmisji danych: Punkty sprzedaży, bankomaty, kioski informacyjne, Automatyczne opłaty za przejazd (autostrady) 44
MVNO - perspektywy 45
MVNO perspektywy nowe regulacje EU Nowe rozporządzenie EU dotyczące roamingu nr 531/2012 r. reguluje: opłaty hurtowe oraz detaliczne za wykonywanie połączeń realizowanych w roamingu opłaty hurtowe oraz detaliczne za wiadomości SMS w roamingu opłaty hurtowe i detaliczne za usługi transmisji danych w roamingu przejrzystość opłat detalicznych z tytułu połączeń realizowanych w roamingu i wiadomości SMS w roamingu przejrzystość oraz mechanizmy ochronne w zakresie detalicznych usług transmisji danych w roamingu odrębną sprzedaż detalicznych usług roamingu regulowanego (akty wykonawcze w tym zakresie mają obowiązywać od dnia 1 lipca 2014 r. Stymulacja rozwoju MVNO jako dostawcy usług roamingu 46
LLU, BSA i WLR
Warianty ULL i BSA ULL dostęp pełny M D F PSTN BSA Opcja 4: Prosta odsprzedaż Splitter Splitter modem ADSL DSLAM ATM BRAS Zarządzana sieć IP Internet ULL dostęp współdzielony BSA Opcja 1: Dostęp lokalny BSA Opcja 2: Dostęp ATM BSA Opcja 3: Dostęp IP 48
ULL dostęp pełny 49
ULL dostęp współdzielony 50
Konfiguracje BSA wg ERG 51
BSA Opcja 1: dostęp lokalny na poziomie DSLAM 52
Opcja 2: dostęp lokalny lub zdalny regionalny na poziomie PoP ATM 53
Opcja 3: dostęp na poziomie IP 54
Opcja 4: prosta odsprzedaż usługi 55
WLR - definicja WLR (Wholesale Line Rental) hurtowy dostęp do sieci pakietu usług, standardowo oferowany przez zasiedziałego operatora sieci stacjonarnej jego detalicznym użytkownikom końcowym w ramach miesięcznej opłaty abonamentowej, który na zasadach hurtowych udostępniany jest do dalszej odsprzedaży alternatywnym dostawcom usług. 56
Model WLR Umowa detaliczna Operator Alternatywny zasiedziały sprzedaż usługodawca detaliczna sprzedaż detaliczna Umowa hurtowa Abonent Operator zasiedziały sprzedaż hurtowa Alternatywny usługodawca w pełni przejmuje na siebie działania i koszty Obsługi klienta Obsługi rozliczeń Marketingowe i dystrybucyjne Administracyjne Obsługi należności i reklamacji 57
WLR a ULL WLR usługa substytucyjna lub komplementarna względem ULL Centrala właściciela Linia abonencka MDF Centrala konkurenta 58
Sieciowe usługi IT
Przesłanki sieciowych usług IT Szansa dla operatorów telekomunikacyjnych by stać się znaczącymi graczami na rynku IT Dysponowanie rozbudowaną infrastrukturą, dzięki której można dostarczać usługi klientom Duża baza klientów biznesowych, którym oprócz typowych usług telekomunikacyjnych można oferować produkty z pogranicza IT Możliwość atrakcyjnej pakietyzacji 60
Przesłanki i bariery rozwoju usług ICT przez operatorów Wewnętrzne uwarunkowania operatora Potrzeba wzrostu i rozwoju Dążenie do zwiększenia marży Brak kompetencji i doświadczenia Ograniczenia finansowe (zadłużenie, capex) Presja konkurencji Inni operatorzy i podmioty oferujący usługi ICT Dominująca pozycja konkurencji Partnerzy IT jako konkurenci ICT Nastawienie klientów Klienci postrzegają usługi ICT jako logiczne rozszerzenie oferty usługowej operatora Klienci nie postrzegają operatorów jako wiarygodnych dostawców usług ICT Zmiana modelu biznesowego Technika IP i dostęp szerokopasmowy jako czynnik unifikujący Outsourcing i wirtualizacja usług Ryzyko akceptacji nowego modelu 61
Czym są usługi ICT? Typowe usługi typu B2B, czyli świadczone dla klientów biznesowych Outsourcing części lub całości operacji i infrastruktury IT/Telecom Rozwój tego typu usług jest możliwy dzięki postępującej konwergencji, czyli zacieraniu się granic między telekomunikacją i informatyką 62
Zakres usług ICT Usługi telekomunikacyjne Usługi głosowe, Usługi o wartości dodanej Usługi WAN i PABX Usługi z obszaru IT desktop services usługi LAN Hosting dostarczanie aplikacji implementacja Contact Center integracja z CRM i inne. W każdym obszarów usługa może mieć różny poziom kompleksowości od prostego produktu, poprzez zarządzanie usługą, rozwiązania zintegrowane, aż po outsourcing 63
Nowa szansa biznesowa: sieciowe usługi IT 1990 Dziś 2010 Zarządzane konwergentne usługi IT szansę tworzy połączenie sieci, rozwiązań IT i usług, które daje łączną wartość większą niż suma poszczególnych składników 64
Partnerzy BT w usługach ICT 4. Usługi doradcze 3. Usługi outsourcingu ICT 2. Usługi zarządzania aplikacjami 1. Usługi globalnej infrastruktury IP Źródło: BT 65
Portfolio sieciowych usług IT BT GS Zarządzane usługi sieciowe Rozwiązania sieciowe IP Outsourcing sieci (zarządzanie sieciami WAN/LAN przez stronę trzecią) Produkty sieciowe: Tradycyjna telefonia CPE WAN/MPLS Telefonia IP Łącza dzierżawione Przychodzące usługi głosowe Usługi hurtowe Dostęp Usługi profesjonalne: Usługi doradcze Integracja systemów Outsourcing Zarządzane konwergentne usługi IT: Optymalizacja IT Infrastruktura i usługi CRM Usługi centrów danych (w tym archiwizacja i hosting) Zarządzane usługi współpracy Udostępnianie i zarządzanie aplikacjami wertykalnymi Zarządzane usługi bezpieczeństwa Rozwiązania mobilne Źródło: BT, 2007 Świadczone z partnerami: Produkty IT Produkty konwergentne Zarzadzane usługi IT 66
Łańcuch wartości ICT Dostęp Transport Usługi podstaw. VAS Outsourcing Eksploatacja, utrzymanie Implementacja integracja Systems development Doradztwo Dostęp PSTN, xdsl FTTx, Transport ATM, Frame Relay, IP Podstawowe usługi tlkm. Głos, Tr.danych, Dostęp do internetu VAS Hosting ASP Usługi zarządzane (IP VPN) Outsourcing Infrastruktura Hosting Aplikacje Outsourcing procesów biznesowych Eksploatacja i utrzymanie systemów IT Implementacja, integracja oprogramowania i sprzętu Projektowanie i wdrażanie systemów na zamówienie Doradztwo techniczne i w zakresie IT 67
Sieciowe usługi IT oferowane przez operatorów BT jako jeden z liderów rynku IT 19% wzrost przychodów w 2005 roku A surprise front runner in the ICT outsourcing race is BT wg The Times 8/6/2004) ponad 160 kontraktów outsourcingowych Łączna wartość - ponad 10 mld Przychody z usług IT większe niż z podstawowych telefonicznych 60% firm z listy Fortune 500 korzysta z usług BT Duża rozpiętość wartości kontraktów Bradford and Bingley - 3.75 mln funtów Unilever - 1 mld 68
Zarządzane usługi telekomunikacyjne Usługi i systemy telekomunikacyjne, które dotychczas były samodzielnie eksploatowane i zarządzane przez firmy, a obecnie są oferowane jako kompleksowa usługa przez operatorów/usługodawców Zróżnicowany zakres Usługi głosowe Transmisja danych Goszczone aplikacje e-mail/dostęp do PIM, obsługa wymiany wiadomości Katalogi firmowe i publiczne Aplikacje głosowe VPN multimedia usługi konferencyjne Konwergencja głosu, danych i wideo 69
BT jako pionier sieciowych usług IT Outsourcing Unilever, 640m - global voice and data Royal Mail, 500m (with CSC) CRM Capita - 18m, to support BBC licensing contract AXA - virtual call centre at 8 locations HBOS, Managed voice & data National Australia Bank, 145m Managed ICT Bradford and Bingley - 140m- Managed voice & data DWP - 170m, CRM solutions Infrastruktura NHS, 168m Managed network broadband TNT - European WAN Abbey National, 125m Managed voice & data Hewden Stuart, Managed desktop Merrill Lynch - Global WAN Bank of America, Optical LIFFE, Storage Źródło: BT, 2007 70
BT jako pionier sieciowych usług IT Integracja systemów Zarządzanie aplikacjami i hosting Essex County Council 164m Department of Work & Pensions 140m Edinburgh City Council Merrill Lynch Samsung, 5 years Hosting Central Office of Info, Server Police Northern Ireland, Intranet Abbey National, 3.2m - Intranet Yorks & Humber, 5m - e-learning CGEY, e-commerce Źródło: BT, 2007 71
Krajowy program rozwoju IT w UK The National Programme for IT (NPfIT) - 10 letni program rozwoju nowoczesnej, zintegrowanej infrastruktury i systemów IT dla wszystkich organizacji objętych przez NHS Zakres funkcjonalny: Archiwum dokumentacji medycznej (NHS Care Records Service - NHS CRS) Elektroniczna Transmisja Recept (ETP) Krajowa sieć szerokopasmowa (N3) Archiwum obrazów medycznych (Picture Archiving and Communications Systems - PACS) System IT do obsługi płatności dla lekarzy i zarządzania jakością (Quality Management and Analysis System - QMAS) Wybór lekarza i rezerwacja wizyty Centralna usługa poczty elektronicznej i usługi katalogowe 72
Współdzielenie infrastruktury sieciowej przez operatorów mobilnych 73
Motywacja Typowo ok. 40-50% lokalizacji daje niski przychód Uwolnienie środków finansowych do wydania w istotnych obszarach Poprawa Opex i Capex i zwiększenie wydajności eksploatacyjnej sieci Poprawa jakości sieci uzyskana niższym kosztem 74
Decyzje dotyczące współdzielenia Z kim? Z równym, mniejszym, większym graczem czy ze wszystkimi Jakie elementy infrastruktury uwzględnić? Lokalizacje Elementy pasywne Elementy aktywne Pasma częstotliwości Na jakich obszarach? Wiejskich, podmiejskich, miejskich, wszystkich Uwarunkowania prawne Zgoda regulatora 75
Odmiany współdzielenia infrastruktury sieciowej Współdzielenie lokalizacji (*) Współdzielenie RAN (*) Roaming krajowy (*) Ograniczenie pojemności Ograniczenie zasięgu Obszary wiejskie Współdzielone lokalizacje i elementy pasywne Oddzielne BTS, NB, enb. Współdzielenie pasywne Możliwe współdzielenie transportu Oddzielne zakresy częstotliwości Współdzielona radiowa sieć dostępowa, agregacja pasm (opcja) Współdzielenie aktywne (MOCN 1 ) Współdzielenie transportu Współdzielenie częstotliwości Układ hurtowy, partnerstwo geograficzne Wspóldzielenie obszarów geogr. Wystarczy jeden zakres częstotliwości Hurt/dzielenie kosztów 1 Multi-Operator Core Network wspierająca współdzielenie RAN (*) W architekturze LTE nie ma BSC/RNC, enode-b jest bezpośrednio połączony z siecią rdzeniową. Źródło: Kim Kyllesbech Larsen, Broadband MEA, March 26th 2012, Dubai, UAE. 76
Studium przypadku - Polska T-Mobile (PTC) Orange Obszary wiejskie Billing Ceny Marka Sprzedaż Billing Ceny Marka Sprzedaż GSM900 Usługi Rdzeń 2G, 3G & LTE RAN z współdzieleniem tranzytu (backhaul) UMTS900 Obszary miejskie GSM 900 & 1800 Usługi Rdzeń LTE800 Usługi Rdzeń Współdzielenie LTE 800, 2100 & 2600 MHz GSM900 2G, 3G & LTE RAN z współdzieleniem tranzytu (backhaul) UMTS 900 & 2100 PTC PTC SHARED dzielone Usługi Rdzeń Orange Orange Billing Ceny Marka Sprzedaż Billing Ceny Marka Sprzedaż GSM 900 & 1800 PTC i Orange planują współdzielić 10 tys. lokalizacji, infrastrukturę radiową 2G, 3G & LTE oraz pasma 3G i LTE. Poprawa zasięgu, pojemności i jakości usług, która nie byłaby trudna do osiągnięcia oddzielnie ze względów ekonomicznych Korzyści Obniżenie kosztów operacyjnych Znaczne obniżenie kosztów inwestycyjnych Współdzielenie modernizacji sieci Współdzielone udostępnienie LTE Poprawa jakości sieci Źródło: Kim Kyllesbech Larsen, Broadband MEA, March 26th 2012, Dubai, UAE. 77
Współdzielenie w Polsce Umowa T-Mobile i Orange z lipca 2011r. o współwykorzystywaniu swoich radiowych sieci dostępowych Zarządzaniem, planowaniem, obsługą, rozwojem i utrzymaniem sieci zajmuje się spółka NetWorkS!, w której obaj operatorzy mają po 50 proc. Udziałów Współpraca PTC z Orange ograniczona do aspektów technicznych. Każda ze stron pozostaje właścicielem swoich elementów sieci i częstotliwości Oddzielne urządzenia do transmisji tranzytowej (backhaul) 78
Kierunki rozwoju ICT
Ewolucja IT i ICT Nie pozostać w tyle w czasach, w których IT Doesn t matter Nicholas Carr artykuł w Harvard Business Review i książka IT jako produkt pospolity powszechnego użytku Firmy IT jak instytucje zapewniające usługi komunalne powszechnego użytku (wodociągi, energetyka, gaz, itp.) Wirtualizacja IT Oprogramowanie jako usługa SaaS Idea Web 2.0/Web 3.0
Główne trendy Nowe modele biznesowe Zlecanie usług ICT na zewnątrz Sieciowe usługi IT Nowe rozwiązania techniczne Przetwarzanie w chmurze - warianty (Cloud Computing) Konwergencja IaaS - Infrastructure as a Service PaaS - Platform as a Service SaaS - Software as a Service NaaS Network as a Service Wirtualizacja
Podstawowe modele CC Aplikacje tworzone przez użytkowników CC Service as a Service Platform as a Service Usługi dostarczane przez CC Infrastructure as a Service Źródło: itechthoughts.wordpress.com/2010/02/23/cloud-computing-the-new-it-paradigm/ 82
Słownik terminów CC IaaS, PaaS, SaaS niaas, cpaas, DaaS, EaaS, DBaaS, IDasS Everything as a Service Rodzaje chmury Publiczna Prywatna Hybrydowa Automatyzacja (automation) i koordynacja (orchestration) obsługa działań związanych z realizacją usług w chmurze i zarządzaniem nimi w zautomatyzowany, spójny sposób Elastyczność możliwość automatycznego i niewidocznego dla klientów skalowania zużycia zasobów w zależności od potrzeb
Generyczna architektura sieciowa chmury IP LAN Macierze dyskowe SAN-iSCSI L2/L3 L2 Przełączniki FC L2/L3 LAN Serwery Macierze dyskowe L2 Macierze dyskowe NAS Serwery SAN FC/FCoE LAN Local Area Network NAS Network Attached Storage (file-based NFS, Samba ) SAN Storage Area Network (block-based SCSI) Macierze dyskowe
Wirtualizacja zasobów obliczeniowych Serwery kasetowe (blade) kilka do kilkunastu serwerów w postaci kaset w jednej obudowie Wirtualizacja umożliwia utworzenie wielu równolegle działających serwerów logicznych (maszyn wirtualnych VM) w jednej maszynie fizycznej Każda maszyna wirtualna działa jak osobny system (z własnym CPU, RAM i pamięcią masową) Każda maszyna wirtualna ma własny adres IP i adres MAC VM OS IP MAC VM OS IP MAC VM OS IP MAC VM OS IP MAC VM OS IP MAC VM OS IP MAC VM OS IP MAC