Potrafię rozpoznać gatunki drzew 1. Cele lekcji a) Wiadomości Uczeń: - potrafi wymienić części drzewa, - rozróżnia drzewa iglaste i liściaste. b) Umiejętności Uczeń potrafi: - opisać budowę drzewa oraz liścia, - rozpoznawać gatunki drzew, - rozpoznać drzewo po jego liściu. 2. Metoda i forma pracy - pokaz, - prezentacja multimedialna, - pogadanka, - ćwiczenia, - praca z całą klasą, - praca indywidualna. 3. Środki dydaktyczne - komputer (z programem MS PowerPoint), - prezentacja multimedialna pt. Gatunki drzew, - rzutnik multimedialny, - tablica, - zeszyty. 4. Przebieg lekcji a) Faza przygotowawcza 1. Nauczyciel zapoznaje uczniów z tematem lekcji i uświadamia uczniom cele zajęć. 2. Nauczyciel prosi o wyjaśnienie pojęcia drzewo.
b) Faza realizacyjna 1. Nauczyciel uruchamia prezentację multimedialną Gatunki drzew. Spis treści prezentacji: - Drzewa (definicja) - Podział drzew - Budowa drzewa - Budowa liścia - Drzewa iglaste i drzewa liściaste - Ćwiczenie 1 i 2 (patrz karta pracy załącznik a) c) Faza podsumowująca 1. W tej części lekcji następuje omówienie rozwiązanych ćwiczeń. 2. Pożegnanie uczniów. 5. Bibliografia 1. M. Gozdalik, Drzewa naszych lasów. Leśnicy młodzieży, Mulico, Warszawa 2005. 2. M. Pawlak, Gry i zabawy integracyjne w edukacji przyrodniczo-leśnej, Włocławskie Centrum Edukacji Ekologicznej, Kowal 2004. 3. G. Szczepańczyk, Poznajemy drzewa. Ścieżka dydaktyczna, Pokzal, Inowrocław 2000. 4. Fotografie: Łukasz Wieczorkiewicz 6. Załączniki a) Karta pracy ucznia Ćwiczenie 1 Przyporządkuj zdjęcie drzewa do jego nazwy.
Nazwy drzew do przyporządkowania: sosna, modrzew, jałowiec Ćwiczenie 2 Przyporządkuj zdjęcie liścia do nazwy drzewa. Nazwy do przyporządkowania: brzoza, klon, dąb b) Notatki dla nauczyciela Drzewa Drzewa to grupa roślin, do której zaliczają się największe rośliny lądowe. Wiele drzew charakteryzuje się długowiecznością. Drzewa mogą rosnąć pojedynczo lub być częścią lasu. W ciągu życia drzewo ciągle powiększa przekrój pnia i gałęzi. Najstarsze i najbardziej okazałe są prawnie chronione jako pomniki przyrody. Podział drzew: iglaste i liściaste Budowa drzewa: korzeń, kora, pień, liście, gałęzie i konary, korona drzewa Budowa liścia: ogonek, nerw, blaszka Drzewa iglaste: sosna, świerk, modrzew, jodła, jałowiec Drzewa liściaste: klon, brzoza, lipa, dąb, topola, wierzba, kasztanowiec SOSNA - To najpospolitsze drzewo w naszym kraju. - To wiecznie zielone drzewo. Lubi tereny piaszczyste. Rośnie bardzo szybko. Dolne gałęzie sosny usychają i opadają. - Igły sosny rosną na gałęziach około 5 lat. - Nasiona sosny ukryte w szyszkach mają specjalne skrzydełka, które ułatwiają wiatrowi rozsiewanie ich na dużej przestrzeni.
ŚWIERK - To najpopularniejsza choinka, którą przyozdabiamy dom na święta Bożego Narodzenia. - Igły świerkowe żyją od 5 do 10 lat. - Korzenie świerkowe rosną płytko pod ziemią. Dlatego silny wiatr może łatwo to drzewo przewrócić. - Świerk jest odporny na mróz. MODRZEW - Żyje około 500 lat. - Rośnie bardzo szybko. Osiąga nieraz wysokość 40 m. - To jedyne w Polsce drzewo iglaste, które gubi igły na zimę. - Drewno modrzewia jest bardzo cenne. Dawniej budowano z niego domy i kościoły.
JODŁA - Jodła to wiecznie zielone drzewo. Żyje około 400 lat. - Szyszka jodły w czasie dojrzewania rozpada się na drobne części. Łuski szyszek odpadają po jednej. Dlatego pod jodłą nie spotyka się szyszek. - Jodła ma bardzo głębokie korzenie. Niestraszne są jej silne wiatry. - Drewno jodły jest lekkie. Wykorzystuje się je w budownictwie. - Jodły są bardzo wrażliwe na zanieczyszczenia powietrza. Nie lubią również silnych mrozów. JAŁOWIEC - Jest krzewem wieloletnim, zajmującym wolne i widne miejsca między drzewami lub na krańcach lasu iglastego. - Medycyna naturalna zaleca stosowanie jałowca w takich chorobach, jak: artretyzm, cukrzyca i nadczynność tarczycy. - Leki z jałowca można przyrządzać na wiele sposobów jako napary, wyciągi wodne i alkoholowe, nalewki, syropy, wino i piwo jałowcowe czy nawet powidła. KLON - Młody klon rośnie bardzo szybko. - Klony rosną około 200 lat. - Lubią wilgoć. Rosną w parkach, wzdłuż ulic. Dobrze znoszą zanieczyszczone powietrze. - Owoce klonu nazywają się skrzydlakami. - Klon urasta do 20 30 m. - Drewno klonu wykorzystywane jest do wyrobu drewnianych instrumentów muzycznych oraz kijów bilardowych.
BRZOZA - Brzoza lubi piaszczyste gleby i dużo światła. - Z jasnej brzozy co roku wysypują się tysiące nasion. Są one przenoszone przez wiatr na duże odległości i w sprzyjających warunkach kiełkują następnej wiosny. - Jasne drewno brzozy chętnie wykorzystywane jest w modelarstwie m.in. do budowania modeli samolotów. - Liście brzozy mają właściwości lecznicze. LIPA - Lipa może żyć do 1000 lat. - Opadłe liście lipy wzbogacają glebę w próchnicę. - Zimą można rozpoznać lipę po owocach, które zostają na tę mroźną porę roku na drzewie. - Drewno lipowe jest bardzo jasne i miękkie. - Znanym środkiem leczniczym pochodzącym z lipy jest jej kwiat.
DĄB - Dąb urasta do 20 30 m wysokości, żyje bardzo długo, niekiedy do 1000 lat. Jest symbolem siły, godności i długowieczności. - W Polsce dęby występują na terenie całego kraju. - Z drewna dębowego robi się m.in. podłogi, ramy okien i meble. - Drewno dębowe jest bardzo wytrzymałe pod wodą. Dlatego buduje się z niego pale mostów i kadłuby statków. TOPOLA - Dla człowieka jest to roślina o dużych walorach ozdobnych i użytkowych. - Najpiękniej jej drzewostany wyglądają jesienią, gdy liście ulegają przebarwieniu. - Drewno jest chętnie wykorzystywane, szczególnie we wschodnich stanach USA, do produkcji papieru, zapałek, pudełek, palet i mebli, a także lekarskich łopatek do przytrzymywania języka.
WIERZBA - Jest małym, niskim drzewem, dochodzi do 10 m wysokości. - Gałęzie i kora wierzby są pożywieniem dla zwierząt leśnych. - Opadające liście wierzby użyźniają glebę. - Wierzba rzadko żyje dłużej niż 50 lat. KASZTANOWIEC - Dorasta do 25 metrów, ma gęstą, kopulastą koronę. - Kwitnienie kasztanowców zazwyczaj wiąże się z okresem zdawania matur w maju. - Dzieci używają kasztanów, zapałek oraz żołędzi do wyrobu figurek. - Kasztanowiec osiąga wiek do 200 lat. 7. Czas trwania lekcji 45 minut
8. Uwagi do scenariusza Do scenariusza dołączona jest prezentacja multimedialna pt. Gatunki drzew.